• • • • PHYSICAL BULLYING • panununtok, paninipa, pamamatid, panunulak, o pagsira sa kagamitan ng ibang tao. • ito ay maaaring mag dulot ng panandalian o pangmatagalang pagkasira 2. VERBAL BULLYING • "name calling", pangiinsulto, pangungutya, pananakot, homophobic or racist remarks • minsan akala natin ito ay harmless pero nakakaapekto ito sa sinasabihan natin 3. SOCIAL BULLYING • "covert bullying" • minsan ginagawa patalikod • ginagawa para masira ang reputasyon at mapahiya ang isang tao PAANO NANGYAYARI ANG SOCIAL BULLYING? • • • • • • pagsisinungaling o pag papakalat ng maling kwento negatibong facial expression pagbibiro para mapahiya ang ibang tao panggagaya ng masama panghihikayat ng iba para ibukod ang isang tao paninira ng reputasyon ng ibang tao 4. CYBER BULLYING • intensyonal o paulit-ulit na pananakit sa pamamagitan ng ⚬ computer ⚬ cellphone ⚬ iba pang electronic devices 4. CYBER BULLYING • pananakit gamit ang: ⚬ social media ⚬ text ⚬ website ⚬ iba pang onine platforms PAANO NANGYAYARI ANG CYBER BULLYING? • mapang-abuso o masakit ng text, e-mail, post, imahe o video • pagbubukod ng ibang tao online • pagchi-chismis ng iba gamit ang social media • paggamit ng account ng ibang tao upang sila ay gayahin o ipahiya • minsan natatakot ang isang tao na magsabi na siya ay nabu-bully • "social responsibility" natin bilang tao na maging mapagmatyag sa ating paligid PAGBABAGO SA EMOSYON O PAGUUGALI MGA PISIKAL NA SENYALES SENYALES NG PAMBUBULLY SA PAARALAN PAGBABAGO SA EMOSYON O PAG-UUGALI • pagbabago sa pattern ng pagtulog • pagbabago sa pattern ng pagkain • madalas na nagagalit o umiiyak • mood swings • masama na pakiramdam tuwing umaga PAGBABAGO SA EMOSYON O PAG-UUGALI • pagiging agresibo o wala na sa katuwiran ang pag-iisip • ayaw pag-usapan ang problema • tina-target ang mga kapatid • parating nauubusan ng pera o nagnanakaw MGA PISIKAL NG SENYALES • hindi maipaliwanag na mga pasa, mga sugat o mga kamot sa iba't ibang parte ng katawan • umuuwi ng merong nawawalang mga kagamitan o punit-punit na damit • umuuwi ng parating gutom SENYALES NG PAMBUBULLY SA PAARALAN • ayaw pumasok sa paaralan • iniiba ang ruta papunta ng paaralan o takot maglakad papuntang paaralan • ayaw maki-sabay sa iba pag pumupunta ng paaralan • bumababa ang grado sa paaralan 1. MAKINIG • hikayating ang biktima na mag salita • makinig ng mahinahon at ng hindi sumingit pag sila ay nag sasalita • siguruhin silang tama ang kanilang ginawang pagsasalita 2. MAGSALITA • iparamdam sa biktima na anjan ka para sa kanila • huwag ipakita ang sariling galit sa biktima. Maaaring maging mas malala ang kanilang mararamdaman • sabihan ang biktima ng ang bullying ay hindu kailanman naging tama 2. MAGSALITA • tanungin ang biktima ano ang nais nilang mangyari • ang gusto lang nilang mangyari ay mahinto ang pambu-bully • hindi parating tama ang pagparusa sa bully. Minsan natatakot ang biktima baka sila ay balikan sa hinaharap 3. ALAMIN ANG NANGYAYARI • alamin ang mga sumusunod: ⚬ sino ang sangkot ⚬ sang nangyari ⚬ gaano kadalas nangyayari ⚬ sinu-sino ang nakakita 4. MAGBIGAY NG TAMANG PAYO • payuhan ang biktima na huwag pairalin ang galit ang huwag maging agresibo laban sa mga bully • tulungan silang maghanap ng ibang solusyon gamit ang neutral o pabirong lenggwahe 4. MAGBIGAY NG TAMANG PAYO • tulungan silang maghanap ng ligtas na lugar • tulungan silang mahanap ng taong makakatulong sa kanila 5. IBA PANG MGA PAYO • sabihan ang biktima na intensyonal ang bullying at hindi into basta-bastang mawawala • mas mainam na umiwas na lang sa mga lugar kung saan parating nangyayari ang bullying 5. IBA PANG MGA PAYO • payuhan ang biktima na hindi solusyon ang hind pagpunta sa paaralan, mas magiging malala lamang ang sitwasyon • kung maaari, payuhan silang sumama sa ibang grupo ng kabataan - clubs, organizations, at iba pa