Mavzu: Xotira elementlari. Asinxron va Sinxron Triggerlar
(Birlamchi o'tish va chiqish jadvallarini qurish va
minimallashtirish
1. Birlamchi o’tish va chiqish jadvallarini tuzish
2. Jadvallarni soddaalashtish algoritmalri
3. Soddalashtirish bo’yicha na’munaviy misolar
yechish
Birlamchi o’tish va chiqish jadvallarini tuzish
• Xotiraga ega diskret qurilmani sintez qilish masalasini ko'rib
chiqishiz, u quyidagicha ishlaydi: operatsiya algoritmining
og'zaki tavsifiga ko'ra, sxemani qurish talab qilinadi. Bu erda
paydo bo'ladigan birinchi muammo - sxemaning ishlashining
og'zaki tavsifidan uning jadvalli vazifasiga o'tish.
• Bitta kirish (tugma x) va bitta chiqish (chiroq z) bilan ko'p
davrli MS sxemasini (4.15-rasm, a) qurish talab qilinsin.
Sxemaning ishlash algoritmi: x: tugmachasini toq bosgandan
keyin z chiroq yonadi va juft bosilganda yonmaydi. TP (4.12jadval) va TV (4.13-jadval) sxemalarini tuzamiz. Biz faqat
jadval ustunlari sonini bilamiz (ikkita), chunki sxemada bitta
kirish mavjud. Qatorlar soni noma'lum va qurilish jarayonida
aniqlanishi kerak. Biz jadvallar qatorlarini (sxema holatini)
o'nlik sonlar bilan raqamlaymiz.
4.15-rasm. Ko'p taktli sxemalar
4.12-jadval
4.13-jadval
Birlamchi o’tish va chiqish jadvallarini tuzish
•
•
•
1-sxemaning dastlabki holatini tanishtiramiz, bu "x tugmasi bosilmadi va z chiroq
yoqilmadi" degan ma'noni anglatadi. Jadvallarda 1-qator va to'ldirilishi kerak bo'lgan
ikkita katak paydo bo'ladi. 0-ustun va 1-qator kesishmasidagi katakchani (0, 1) ko'rib
chiqaylik. Tugma bosilmagani uchun (x = 0), u holda z = 0 va 1-holat tugma
bosilmaguncha davom etishi kerak. Shuning uchun, bu katakda O’J da barqaror holat
1, chiqishda esa z = 0 qiymati qo'yiladi.
Endi 1-ustun va 1-qator kesishmasidagi katakchani (1,1) ko'rib chiqing. Sxema 1boshlang'ich holatda edi va x tugmasi bosildi. Amaliyot algoritmiga ko'ra, chiroq
yonadi, shuning uchun ushbu katakchadagi televizorda biz z = 1 ni qo'yamiz.
Tugmacha bosilganligini eslash uchun biz 2-sxemaning yangi holatini kiritamiz,
bunda "tugma toq marta bosilgan" degan ma'noni anglatadi. 1-holatdan sxema 2holatga o'tadi.Shuning uchun (1,1) yacheykaga s = 2 ni qo'yamiz va jadvallarga 2qatorni kiritamiz. (1,2) katakcha barqaror holatga mos keladi va O’J da biz yozamiz.
Unda s = 2, chiqishda esa z = 1.
(0, 2) katakni ko'rib chiqing. Sxema 2-holatda edi va x tugmasi qo'yib yuborildi.
Chiroq yonishda davom etmoqda, shuning uchun biz ushbu katakdagi CHJ z = 1 ni
qo'yamiz. Tugmachani bo'shatish faktini eslab qolish uchun biz sxemaning yangi 3holatini kiritamiz, bu "tugma toq son marta bosgandan keyin qo’yib yuborilgan
holati" degan ma'noni anglatadi. bosish soni." 2-holatdan sxema 3-holatga
o'tadi.Shuning uchun (0.2) katakka s=3 ni qo'yamiz va jadvallarga 3-qatorni
kiritamiz.(0,3) katak barqaror holatga to'g'ri keladi va O’Jda s ni yozamiz. Unda s= 3,
chiqish jadvalida esa - z = 1 yoziladi
• Algoritm 4.2. Ko'p taktli sxemaning ishlashining
og'zaki tavsifi bo'yicha O’J va Chiqish jadvallarinin
qurish.
• 1. s1 sxemasining dastlabki holatini kiritish.
• 2. i= 1 (joriy indeks i ni 1 ga o'rnatish).
• 3. si-qatorning barcha katakchalarining O’J va CHJ
ko'rib chiqish va to'ldirish. Agar kerak bo'lsa,
sxemaning yangi holatini oshib borish
indikatsiyasini kiritilishi orqali amalga oshiriladi
• 4. i= i+ 1.
• 5. i indeksli holat mavjudmi? Agar ha bo'lsa, 3bandga o’tiladi, agar bo'lmasa, 6-bandga o’tiladi.
• 6. Tugatish.
• 4.1-misol. Ikkita kirish x1 va x2 va bitta chiqish
z ega bo'lganko'p taktli sxemasini O’J va Chiqish
jadvali qurish (4.15-rasm, b). Sxemaning
ishlash algoritmi: agar kirish x2 = 1 bo'lsa,
chiqish z kirish x1 qiymatini takrorlaydi; agar x2
= 0 bo'lsa, z chiqishi oxirgi qiymatini saqlab
qoladi. Istalgan vaqtda, ko'pi bilan bitta kirish
holati o'zgarishi mumkin.
4.15-rasm. Ko'p taktli sxemalar
4.14-jadval
4.15-jadval
4.16-jadval
4.17-jadval
4.18-jadval
Shunday qilib, 4.1-misoldagi sxema faqat ikkita ichki holatga ega bo'lishi
mumkin, ular quyidagi ma'noga ega: 1 - "oldingi vaqtda, chiqish z = 0"; 2 "oldingi vaqtda, chiqish z = 1".
• Algoritm 4.3. Birlamchi O’J va CHJ satrlar sonini
minimallashtirish.
• 1. Emax mos keladigan satrlarning barcha maksimal kichik
to'plamlarini topish.
• 2. Maksimal kichik to'plamlarning maksimal to'plamini
topish W =[ Emax1, Emax2,..., Emaxr) shunday bo'lsinki, O”J
ning har bir qatori Emaxi (i = 1, 2, ..., r) kichik to'plamlaridan
kamida bittasiga kiradi.
• 3. W to'plamni W' = { E'max1, E'max2,..., E'maxr } to'plamga
shunday o'tkazish, O’Jning har bir satri E'maxi kichik
to'plamlaridan faqat bittasiga kiradi.
• 4. E'maxi kichik to'plamlari ichidagi qatorlarni birlashtirish
va minimallashtirilgan O’J va CHJ ni yaratish
Na’munaviy misol
4.19-jadval
Minimallashtirilgan O’J va
CHJ diskret qurilmalar
sintezining keyingi
bosqichlarini bajarish
uchun dastlabki
4.21-jadval ma'lumotlardir. O’J satrlari
sonini minimallashtirish ,
sxemani qurish uchun
zarur bo'lgan xotira
elementlari sonini
kamaytiradi.
4.20-jadval