Bölüm
1
Çağdaş İşletmelerde Güncel
Konular
Öğrenme Amaçları
1
2
3
4
İşletmeler ile kâr amacı gütmeyen
organizasyonlar arasındaki farkı ayırt
edin.
Üretim faktörlerini belirleyin ve tanımlayın.
Özel girişim sistemini, temel hakları ve
girişimciliği tanımlayın.
İşletmenin altı gelişim dönemini kavrayın,
çağdaş işletmeleri etkileyen –birleşmeler,
teknoloji ve çevresel kaygılar da dâhil–
dönemlerle nasıl ilişkisi olduğunu
açıklayın.
5
6
7
Günümüz işletmelerinin iş gücünün
özelliklerini ve işletmelerde işin
doğasının nasıl değiştiğini açıklayın.
Yöneticilerin 21. yüzyılda işletmeleri
yönetmek için ihtiyaç duydukları
beceri ve nitelikleri tanımlayın.
Bir işletmenin iş dünyasında
beğenilmesini sağlayan özellikleri
belirleyin.
İşletme Nedir?
Kâr amaçlı faaliyet gösteren ve bir ekonomik
sistemde gerekli olan malları ve hizmetleri sağlayan
girişimlerdir.
Kâr; müşterilere mal ve hizmetleri sunmak adına risk
alan girişimciler için ödüldür.
Büyük İşletmeler
Top 10 / Fortune Global 500 (2021)
Top 10 / Fortune 500 TÜRKİYE (2020)
Satışlar (milyar $)
Satışlar (TL.)
1
Walmart
ABD
Perakende
559,2
2
State Grid
Çin
Elektrik ve enerji
386,6
3
Amazon
ABD
e-ticaret
386,1
4
China National Petrolium Çin
Petrol
283,9
5
Sinopec Group
Çin
Petrol
283,7
6
Apple
ABD
Teknoloji
274,5
7
CVS Health
ABD
Sağlık
268,7
8
UnitedHealth Group
ABD
Sağlık ve sigorta
257,1
9
Toyota Motor
Japonya Otomotiv
256,7
Volkswagen
Almanya Otomotiv
254,0
10
Üretim Faktörleri
Doğal kaynaklar
Sermaye
İnsan kaynakları
Girişimci
Özel Girişim Sistemi
Kapitalizm
Adam Smith kapitalizmin babasıdır.
“Görünmez El”
Ekonomik sistem; işletme mülkiyeti, kar ve kaynaklar
üzerinde kontrole sahiptir.
Tüketicilerin ihtiyaçlarını ve taleplerini saptama ve hizmet
kabiliyeti açısından işletmeleri ödüllendiren özel girişim
sistemi olarak adlandırılan ekonomik sistemdir.
Rekabet esastır.
Özel Girişim Sisteminde Temel Haklar
Girişimcilik
Girişimci,
•
Riski üzerine alandır .
(Finansal, kişisel, sosyal ve kariyer)
•
Yenilik fırsatları sağlar.
•
İşletmeler, serbest mesleğin
veya istihdamın önemli
kaynaklarındandır
ABD ekonomisinin büyüme
deposunun yakıtı
Var olan bir fikre basit
rötuşlar yaparak yenilik
yaratabilir.
•
•
Küçük İşletme Sahiplerinin
Eğitim Düzeyleri
İşletme Tarihinin Altı Dönemi
Teknoloji ile İlişkilerin Yönetimi
❑İlişki Yönetimi
Müşteriler ve diğer muhataplarla devam eden
karşılıklı çıkar ilişkileri kurma ve sürdürme
etkinliklerinin toplamıdır.
❑İlişki yönetimi büyük ölçüde teknolojiye
dayanmaktadır.
Stratejik İş Birlikleri
❑İşletmelere rekabet avantajı yaratmak için
oluşturulmuş ortaklıktır; uluslararası işlerde
bir iş stratejisi için şirketin iş yapmak
istediği ülkede ortak bulmasıdır.
(Bakınız Amazon).
Bugünün İşletmelerinde İş Gücü
İşverenler, müşteriler ve iş ortakları ile
güçlü bağlar kuran güvenilir çalışanlara
ihtiyaç duymaktadır.
Küresel pazarlarda rekabet için gerekli
verimli, kaliteli üretim kapasitesine sahip iş
gücünü oluşturmaları gerekir.
İş Gücünde Değişiklikler:
Yaşlanan Nüfus
2030 yılında 65 veya daha büyük yaştaki ABD’li
çalışanların sayısı 2010’a göre iki katına yani 72 milyona
ulaşacak .
Doğum oranının yüksek olduğu dönemde doğan (Baby
Boom kuşağı) kuşağın birçok üyesi, yani 1946 ve 1964
arasında doğanların büyük kısmı, halen kariyerlerinin
doruklarındadırlar. Aynı zamanda, X Kuşağı olarak
adlandırılan (1965-1981 doğumlu) ve Y Kuşağı olarak
adlandırılan (1982-2005 doğumlu) bireyler kariyer
yapmaktadırlar.
Teknoloji, çalışanların her zamankinden daha gelişmiş
becerilere sahip olmalarını gerektirmektedir.
U.S. Census Bureau
İş Gücünde Değişiklikler :
Giderek Artan Çeşitlilik
❑
❑
❑
Bazı ekonomistler doğum oranının yüksek olduğu
dönemde doğan kuşaktan yaklaşık 10 milyon
kişinin emekli olmasıyla ABD iş gücü havuzunun
kâfi gelmeyeceğini tahmin etmektedirler.
ABD’de hızlı artan iki etnik nüfus Hispanikler ve
Asya kökenli insanlardır.
Farklı cinsiyet, etnik altyapı, kültür, din, yaş, fiziksel
ve zihinsel yeteneklerin karışımından oluşan
çeşitlilik, bir firmanın başarı şansını artırabilir.
İş Gücünde Değişiklikler :
Dış Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing)
• Dış Kaynaklardan Yararlanma; Önceden kendinin mal
ürettiği veya hizmet verdiği fonksiyonların yerine
dışarıdan satıcıları kullanma.
• Offshoring; İş süreçlerinin yurt dışında düşük maliyetli
yerlere taşınması.
İş Gücünde Değişiklikler:
İş Birliği Vasıtasıyla Yenilik
Genç çalışanlar “iş önce gelir” tarzından
farklı bir şeylerin arayışındadır.
Ortak çalışma ve iş paylaşımı,
Yarı zamanlı çalışan ve geçici işçilerin
artışı,
İşbirliği,
Risk alma ve yenilikçiliğin değer
kazanması.
21. Yüzyılın Yöneticisi
Eleştirel düşünme
Yaratıcılık
Değişimi yönetme
Vizyon
Eleştirel Düşünme ve Yaratıcılık
Eleştirel Düşünme, sorunları veya fırsatları
saptamak maksadıyla bilgi analiz etme ve
değerlendirme yeteneğidir.
Yaratıcılık, fark edilen örgütsel sorunlara yeni
çözümler geliştirme kapasitesidir.
Değişimi Yönetme Yeteneği
Bugünün iş liderleri teknoloji, pazar talepleri
ve küresel rekabet yoluyla gelen
değişikliklerde çalışanlarına ve kuruluşlarına
rehberlik etmelidirler.
Yöneticiler zor kararları almada başarı
sağlayabilmelidir.
Örgütsel değişim gerektiren faktörler hem iç
hem de dış kaynaklı olabilir.
Bir Şirketi Beğenilir Kılan Nedir?
Yüksek kâr,
İstikrarlı büyüme,
Güvenli ve fırsatlarla dolu bir çalışma
ortamı,
Kaliteli mal ve hizmetler,
İş etiği ve sosyal sorumluluk
Fortune listesinde en beğenilen şirketler (2022)
İşletmenin Geleceği
Yeni Teknolojiler
Nüfus Değişimleri
Gelişen uluslar
Daralan Küresel Sınırlar
Ticaret, iletişim, ulaşım