Uploaded by Melanie Monto

Retorikal na Pang-ugnay

advertisement
Retorikal na
P ang-ugnay
Retorikal na Pang-ungnay
Ang pag-uugnayan ng iba’t ibang bahagi
ng pagpapahayag ay mahalaga upang
makita ang pag-uugnayang
namamagitan sa pangungusap o bahagi
ng teksto.
Sa Filipino, ang mga pang-ugnay na ito
ay kadalasang kinakatawan ng pangangkop, pang-ukol, at pangatnig.
Retorikal na Pang-ungnay
Pang-angkop (ligature)
ito ay mga katagang nag-uugnay sa
panuring at salitang tinuturingan.
Ito ay nagpapaganda sa pagbigkas ng
mga pariralang pinaggamitan.
Dalawang Uri ng Pang-angkop
1. Pang-angkop na na
ginagamit kapag ang unang salita ay
nagtatapos sa katinig maliban sa n.
Isinusulat ito ng hindi magkadikit sa
unang salita.
Ito ay nagigitnaan ng salita at ng
panuring.
Halimbawa
1. Para sa matatag na ekonomiya ng
bansa, kailangang maging higit na malaki
ang produksyon ng pagkain.
2. Nangangilangan tayo ngayon ng higit
na pagtitipid at kasipagan
Dalawang Uri ng Pang-angkop
1. Pang-angkop na-ng
ginagamit kapag ang unang salita ay
nagtatapos sa mga patinig.
Inilalagay ito sa unang salita.
Halimbawa
1. May mga bagong alkaldeng hinirang
ang Pangulo ng bansa.
2. Noong lunes siya nagsimula sa kanyang
bagong trabaho.
Retorikal na Pang-ungnay
Pang-ukol (preposition)
salitang
nag-uuganay
sa
pangngalan sa iba pang salita.
Halimbawa:
ang/si, ng/ni/kay, ayon, para sa/kay
isang
Halimbawa
1. Bumili siya ng pagkain para sa ina
2. Ang balita raw tungkol kay Tony ay
totoo.
Retorikal na Pang-ungnay
Pangatnig (conjuction)
mga salitang nag-uugnay ng dalawang
salita, parirala o sugnay.
1. Pangatnig na pandagdag
Nagsasaad ng pagpuno o pagdaragdag
ng impormasyon.
Halimbawa: at, pati
Halimbawa
Ang layunin ni Andres Bonifacio ay
tulungan ang mga naaping Pilipino pati na
rin ang pagpapalaya sa Pilipinas.
Retorikal na Pang-ungnay
Pangatnig (conjuction)
mga salitang nag-uugnay ng dalawang
salita, parirala o sugnay.
2. Pangatnig na pamukod
Nagsasaad ng pagbubukod o
paghihiwalay.
Halimbawa: o, ni, maging
Halimbawa
Ikaw man o ako ay hindi maghahangad
na siya ay mabigo.
Retorikal na Pang-ungnay
Pangatnig (conjuction)
mga salitang nag-uugnay ng dalawang
salita, parirala o sugnay.
3. Pagbibigay sanhi/dahilan
Nag-uugnay ng mga lipon ng salitang
nagbibigay-katwiran o nagsasabi ng
kadahilanan.
Halimbawa: dahil sa, sapagkat, palibhasa
Halimbawa
Marumi sa Pilipinas sapagkat ang ibang
Pinoy ay walang disiplina.
Retorikal na Pang-ungnay
Pangatnig (conjuction)
mga salitang nag-uugnay ng dalawang
salita, parirala o sugnay.
4. Paglalahad ng bunga o resulta
Nagsasaad ng kinalabasan o resulta.
Halimbawa: bunga, kaya o kaya naman
Halimbawa
Marami ang walang hanapbuhay kaya
laganap ang holdapan at iba pang
masasamang gawain.
Retorikal na Pang-ungnay
Pangatnig (conjuction)
mga salitang nag-uugnay ng dalawang
salita, parirala o sugnay.
5. Pagbibigay ng kondisyon
Nagsasaad ng kondisyon o pasubali.
Halimbawa: kapag, pag, kung, basta
Halimbawa
Hindi tayo matutuloy sa sine kapag hindi
umuwi nang maaga ang tatay.
Retorikal na Pang-ungnay
Pangatnig (conjuction)
mga salitang nag-uugnay ng dalawang
salita, parirala o sugnay.
6. Pagsasaad ng kontrast o pagsalungat
Nagsasaad ng pag-iba, pagkontra o
pagtutol.
Halimbawa: ngunit, subalit, datapwat,
bagamat
Halimbawa
Nakasama ako sa kanila ngunit pag-uwi
ko ay pinagalitan ako ni Nanay.
Pagsasanay
Tukuyin ang retorikal na pang-ugnay ng mga nakasalungguhit na salita.
1. Nasuot mo na ba ang damit na regalo ng iyong ninang? pang-akop
2. Naghahabulan sa bakuran ang aso at pusa ni Wesley sa labas.
pangatnig
3. Nais kong pumasok sa trabaho ngunit may sakit ako. pangatnig
4. Ang kalikasan ay kailangang pangalagaan para sa ikabubuti ng lahat.
pang-ukol
5. Masyadong tahimik ang mga daan ngayon dahil sa pandemiya.
pangatnig
6. Gusto nang umuwi ng mga tao sa probinsiya subalit hindi pa maari ay
dahil mapanganib. pangatnig
7. Ipinatupad niya ang panukalang ito para sa mga mamayang kanyang
sinasakupan. pang-ukol
8. Gigising ako ng maaga bukas para maumpisahan ko na ang labada.
pang-akop
9. Sinugurado ng pamahalaan na makararating ang tulong para sa mga
mamamayan. pang-ukol
10. Ang Rehiyon XII ay isa sa mga masaganang rehiyon sa buong bansa.
Download