การเขียนแบบ
วิศวกรรม
(Engineering
สั
ป
ดาห
์
Graphics)
่
ที 1
1. มาตรฐานในการเขียนแบบ
่
2. เครืองมื
อเขียนแบบและการใช้งาน
3. การเขียนตัวอักษรและตัวเลข
4. การแบ่งระยะตัวอ ักษร (Spacing
Letters)
5. ตารางช่องรายละเอียด (Title
Block)
6. เส้น (Lines)
่ ยนรู ้มาตรฐานการเขียนแบบ
1. เพือเรี
ต่างๆ
่ กษาและฝึ กฝนการเขียนแบบ
2. เพือศึ
้
ทางวิศวกรรมเบืองต้
น
่ กฝนการเขียนตัวอ ักษรและ
3. เพือฝึ
้
ตัวเลขทังแนวตั
ง้ (Vertical
Lettering) และแนวเอียง (Incline
Lettering)
่ ยนรู ้สัญลักษณ์และความหมาย
4. เพือเรี
1.1 ANSI (American National
Standards Institute)
เ ป็ น ม า ต ร ฐ า น ที่ ก า ห น ด ขึ ้นโ ด ย อ ง ค ก
์ ร
่ มีผลกาไรจากการดาเนิ นงาน
อาสาสมัครทีไม่
ซึง่
ประกอบด ว้ ยกลุ่ ม นั ก ธุร กิจ และกลุ่ม อุ ต สาหกรรมใน
ประเทศสหร ฐั อเมริก า ก่ อ ตั้งในปี ค.ศ. 1918 มี
สานักงานใหญ่อยู่ทนิ
ี่ วยอร ์ค
่ ฒนามาตรฐานต่าง ๆ ของ
ANSI จะทาหน้าทีพั
้
อเมริก าให เ้ หมาะสมจากนั้ นจะร บ
ั รองขึ นไปเป็
น
มาตรฐานสากล
ตารางที่ 1.1 มาตรฐาน ANSI/ASME สาหรับงานเขียนแบบทางเทคนิ ค
1.1 ANSI (American National
มาตรฐาน ANSI/ASME สาร ับงานเขียนแบบทางเทคนิ ค
Standards
Institute)
ANSI/ASME Y14.1Y14.1-2005
ANSI/ASME
Y14.2M-1992
ANSI/ASME Y14.3Y14.3-2003
ASME Y14.5-2009
เป็ นมาตรฐานกาหนดขนาดและรูปแบบของ
ของกระดาษเขียนแบบ
เป็ นมาตรฐานกาหนดเส ้นและตัวอักษร
เป็ นมาตรฐานกาหนดภาพฉายหลาย
มุมมอง และภาพตัด
เป็ นมาตรฐานกาหนดสัญลักษณ์การ
่
กาหนดขนาดและค่าความคลาดเคลือนทาง
ทางเรขาคณิ ต
1.2. ISO (International Standard
Organization)
้
เป็ นมาตรฐานที่ก าหนดขึ นโดย
องค ก์ รใหญ่ ที่
รวบรวมองค ก์ รมาตรฐานจากประเทศต่ า ง ๆ 130
ประเทศ ISO เป็ นภาษากรีกหมายถึงความเท่าเทียม
กัน หรือ ความเป็ นมาตรฐาน (Standardization)
่ จด
ISO เป็ นองค ์กรทีมี
ุ มุ่งหมายในการส่งเสริมให ้มี
่เกี่ยวกับ
่
่ เ พี ย งแต่ ใ นเรืองที
มาตรฐานสากล ซึงไม่
่
เทคโนโลยีและการสือสาร
แต่ยงั รวมไปถึงการค ้า การ
1.2. ISO (International Standard
มาตรฐาน ISO สาหร ับงานเขียนแบบทางเทคนิ ค
Organization)
Technical Drawing – General Principles of
ISO 128
Presentation
Technical Drawing – Dimensioning-General
ISO 129
Principles, Definitions methods of Execution
and special Indication
ISO 3098/1 Technical Drawing – Lettering-Part 1:
Currently Used Characters
ISO 5455
Technical Drawing – Scales
1.3
มอก.
(มาตรฐาน
ผลิตภัณฑ ์อุตสาหกรรม)
เป็ นมาตรฐานของประเทศไทย โดยเป็ นสิ่งหรือ
เ ก ณ ฑ ์ ท า ง เ ท ค นิ ค ที่ ก า ห น ด ขึ ้ น ส า ห ร ั บ
้
ผลิตภัณฑ ์อุตสาหกรรม เกณฑ ์ทางเทคนิ คนี จะระบุ
่ าคัญ ของผลิต ภัณ ฑ ์ ประสิท ธิภ าพ
คุณ ลัก ษณะทีส
่ ามา
ของการน าไปใช ้งาน คุณภาพของวัตถุดบ
ิ ทีน
่
ผลิต ซึงจะรวมถึ
ง วิธ ีก ารทดสอบด ว้ ย เพื่อใช ้เป็ น
่ ดสินว่าคุณภาพผลิตภัณฑ ์นั้น ๆ เป็ นไปตาม
เครืองตั
มาตรฐานหรือไม่
1.3
มอก.
(มาตรฐาน
มอก. สาหร ับงานเขียนแบบทางเทค
ผลิตภัณมาตรฐาน
ฑ ์อุตสาหกรรม)
่
่
มอก. 210 2520
วิธเี ขียนแบบทัวไป : ทางเครืองกล
มอก. 210 ล.5 2526 การเขียนแบบทางกล เล่ม 5 วิธรี ะบุความหยาบละเอียด
ละเอียดของผิวงานในแบบ
การเขียนแบบทางกล เล่ม 6 การกาหนดเกณฑ ์ความ
มอก. 210 ล.6 2529
่
ความคลาดเคลือนทางเรขาคณิ
ต: สัญลักษณ์และการ
การระบุในแบบ
การเขียนแบบทางกล เล่ม 7 การกาหนดเกณฑ ์ความ
มอก. 210 ล.7 2529
่
ความคลาดเคลือนทางเรขาคณิ
ต: สัดส่วนและมิตข
ิ อง
ของสัญลักษณ์
การเขียนแบบทางกล เล่ม 8 การกาหนดเกณฑ ์ความ
มอก. 210 ล.8 2529
่
้
้
ความคลาดเคลือนทางเรขาคณิ
ต: เดตัมและระบบเดตั
ม
่ เช่น
1.4 ส่วนมาตรฐานอืนๆ
o ม า ต ร ฐ า น ข อ ง ญี่ ปุ่ น เ รี ย ก ว่ า
Japanese Standard (JIS)
o ม า ต ร ฐ า น ข อ ง เ ย อ ร มัน เ รี ย ก ว่ า
Deutsches Institut für Normung
(DIN)
้ั เราใช้
้
ในการเรียนการสอนในชนนี
มาตรฐาน ANSI เป็ นหลัก
่
2.1 เครืองมื
อเขียนแบบ (Drawing
Instrument)
1. ดินสอ
2. ยางลบ และแผ่นกันลบ
3. ไม้บรรทัด
่ 30, 60 และ
4. ไม้ฉากสามเหลียม
45
5. วงเวียน
6. ไม้โปรแทรกเตอร ์
7. เพลตต่างๆ
1. ดินสอ
2. ยางลบ และแผ่นกันลบ
3. ไม้บรรทัด
่ 30, 60
4. ไม้ฉากสามเหลียม
และ 45
5.กศึ
วงเวี
ยน
่
นั
กษาควรจะมี
เครืองมื
อครบทัง้
6. ไม้โปรแทรกเตอร
์
6 ประเภท
(ก) ดินสอไม้
(ข) ดินสอกด
้
รู ปที่ 1.3 นาหนั
กของเส ้น
ระด ับแข็ง
ระดับปานกลาง
ระดับอ่อน
นักศึกษาอาจใช้ไส้ดน
ิ สอขนาดเดียวก็ได้ (เช่น H หรือ
HB) โดยใช้วธ
ิ ล
ี งน้ าหนักมือหรือแรงกดต่างๆ กัน
ความหนา 0.5 มม. : ดี – เส้นคมช ัด สม่าเสมอ
ความหนา 0.5 มม. : ไม่ด ี – ความหนาของเส้นไม่
ไม่สม่าเสมอ
ความหนา 0.5 มม. : ไม่ด ี – ความเข้มของเส้นไม่
สม่าเสมอ
ความหนา 0.7 มม. : ดี – เส้นคมช ัด สม่าเสมอ
(ก) ไม้บรรทัด
่
(ข) ไม้บรรทัดแบบสามเหลียม
(ก) ไม้เซ็ต
(ข) ฉากปร ับมุม
การใช้ไม้เซ็ตและฉากปร ับมุมจะใช้คูก
่ ับไม้ทห
ี รือไม้
บรรทัด
จับวงเวียนหมุน
โดยให้วงเวียนอยู่
้ วแม่มอ
ระหว่างนิ วหั
ื
้ ้
และนิ วชี
การจับวงเวี
ยน
รู ปที่ 1.8 การจับวงเวี
ยน
รู ปที่ 1.8 การจับวงเวียน
3.1 เส้นร่าง (Guideline)
เทคนิ คการเขียนตัวอ ักษร
4.1 ตัวอักษรใหญ่แนวเอียง (Inclined
Capital Letters)
การเว้นระยะตัวอ ักษร ควรจะเว้นโดยให้
่ นมีพนที
ใกล้
เคียงกัน
ระยะที
เว้
ื้ ่


ตัวอย่างการเขียนตัวอ ักษร
5
6
2
9
1
10
่ นส่
้ วนทีเขี
่ ยน
1.ชือชิ
่
่
่ ่ของ
2.ชือหน่
วยงานหรือชือและที
อยู
เจ ้าของแบบ
3.มาตรส่วน
4.หมายเลขแบบ
5.มุมมองมาตรฐาน
8
3
4
่ เ้ ขียน (Draft man)
6. ลงชือผู
่ อ้ อกแบบ (Designer)
7. ลงชือผู
่ ร้ ับรองความถูกต ้องของแบบตาม
8. ลงชือผู
มาตรฐาน
่ ยนแบบ
9. วัน-เดือน-ปี ทีเขี
่
่
10.ค่าความคลาดเคลือนโดยทั
วไป
(General Tolerance)
0.35 .
(Arrowhead)
(Dimensionline)
(Extensionline)
(Center line)
0.3 .
0.3 .
0.3 .
0.3 .
(Phantomline)
0.3 .
(Hiddenline)
(Center line)
0.6 .
(Short Breakline)
(Sectionline)
(Visible line)
0.3 .
0.6 .
(Note)
0.5 .
0.6 .
0.3 .
(CuttingPlane line)
0.3 .
(Leader line)
0.6 .
จบสัปดาห ์
แรก
อย่าลืมทาการบ้าน
ด้วยตนเองและทบทวน
บทเรียนผ่าน elearning