MENS EN RECHT
LESWEEK 1
TUSSENVRAGEN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
-
Welke norm ligt ten grondslag aan de rechtsregel ‘Mishandeling wordt gestraft.’?
Je doet een ander geen pijn.
Zijn wet en recht synoniemen van elkaar?
Nee. Het recht omvat alle rechtsregels in alle rechtsbronnen, dus ook het recht dat niet
in wetten is vastgelegd maar in de jurisprudentie en het gewoonterecht.
Hoewel je de uitspraken van de verschillende rechters, de rechtspraak, overal op
schrift kunt vinden, behoort de jurisprudentie tot het zogenoemde ongeschreven
recht. Kun je deze term verklaren?
Sommige dingen staan niet duidelijk beschreven in de wetten, hierdoor moet een
rechter soms zelf een nieuwe recht vormen. Dit wordt ook wel rechtersrecht genoemd.
Waarom is het belangrijk om te weten wat er in verdragen is geregeld?
Omdat mensen zich hier op ieder moment op kunnen beroepen. En het in dat geval
boven de wetten staat.
Hoe zou de rechter, gelet op art. 1:5 lid 4 BW, nu over het geschil oordelen in
voorbeeld 1.3?
Zolang het in de akte opgenomen staat is het geen probleem, er is namelijk vrijheid in
de keuze van de achternaam.
Welk subjectief recht verkrijgt degene die conform art. 7:446 BW een overeenkomst
inzake geneeskundige behandeling sluit met een arts?
Een subjectief recht op een geneeskundige behandeling.
OPGAVEN
1. Zoek in je wettenbundel enkele voorbeelden van een rechtsregel en noem daarbij ook
de rechtsbron.
- Art. 5:1 BW
- Art. 4:1 Wet arbeid en zorg
2. Zoek zelf nog eens op wat in de wet wordt verstaan onder ‘minderjarigen’.
- Minderjarigen zijn zij die de leeftijd van achttien jaren niet hebben bereikt en
evenmin met toepassing van artikel 253ha Meerderjarig zijn verklaard. > Tenzij
minderjarige (vrouw, 16) zwanger is kan ze meerderjarig worden verklaard om zo
gezag te krijgen over haar kind. (Art. 1:233 BW)
3. Veel wet- en regelgeving is ook te vinden op internet. Het is echter wel belangrijk dat
je een betrouwbare site raadpleegt. Op www.overheid.nl staan de officiële
wetteksten. Ga naar www.overheid.nl en klik ‘Landelijke wet-en regelgeving’ aan.
Verwijder bij ‘Kies soort regeling’ de vinkjes, behalve het vinkje bij ‘wetten’. Type bij
‘Zoek op woord of zinsdeel’ in het vakje naast <in de tekst> het woord ‘kinderarbeid’.
-
Klik op ‘zoeken’. Dubbelklik daarna op ‘het verbod van kinderarbeid’. Ga vervolgen
met de schuifbalk naar artikel 3:2 en lees wat hierover in de wettekst staat. Om welke
wet gaat het hier?
Dat een kind geen arbeid mag verrichten en dat de verantwoordelijke persoon ervoor
zorgt dat dit niet gebeurt. > De arbeidstijdenwet
4. In Nederland mogen in coffeeshops legaal softdrugs worden verkocht. Het Openbaar
Ministerie heeft in een algemeen geldende richtlijn bepaald dat maximaal 5 gram hasj
per transactie aan een klant mag worden verkocht. De gemeente Driedam kent een
grote overlast door verslaafden uit naburige gemeenten, die hun hasj in Driedam
kopen. De politie kan de handhaving niet aan en vraagt de gemeenteraad om iets te
regelen. De enige oplossing die de gemeenteraad van Driedam kan bedenken is het
geheel verbieden van de verkoop. Dit verbod wordt vastgelegd in de gemeentelijke
verordering. Coffeeshop Het Haasje vindt dit een belachelijk verbod, omdat het de
illegaliteit in de hand werkt, en gaat gewoon door met de verkoop. De coffeeshop
wordt betrapt en verzet zich. Uiteindelijk komt het tot een rechtszaak. Geef aan welke
juridische argumenten de coffeeshop kan aandragen en hoe de rechter het geschil zal
beoordelen.
- Doordat in de wet staat dat er max. 5 gram hasj per transactie verkocht mag worden,
kan de gemeente dit niet verbieden. Dit zal de rechter dan ook aangeven.
5. Ben je het eens met de volgende stellingen?
I Door het stellen van regels onstaat er een rechtvaardige samenleving.
> Mee eens, regels zijn nodig zodat mensen weten waar ze aan toe zijn!
II Het recht op vrijheid van meningsuiting is het belangrijkste grondrecht in
Nederland.
> Ik vind dit zeker belangrijk, maar ik weet niet zo goed of het voor mij de belangrijkste is.
III De overheid moet een grondrecht kunnen afnemen van iemand als deze daar
misbruik van maakt.
> Niet mee eens.
JURIDISCHE VAARDIGHEDEN
a.
b.
c.
d.
e.
Zoek in je wettenbundel het Burgerlijk Wetboek op.
Uit hoeveel boeken bestaat het?
9
Hoe heet het eerste boek?
Burgerlijk Wetboek Boek 1: Personen-en familierecht
Lees de titels van Boek 1 en noem enkele onderwerpen die hier worden geregeld.
Algemene bepalingen, het recht op de naam, woonplaats.
Zoek in titel 9 van Boek 1 op waardoor een huwelijk eindigt en haal het wetsartikel
aan waarin dit is geregeld.
- Art 9:149 BW > scheiding, de dood, vermissing.
f. In welk boek van het Burgerlijk Wetboek is het erfrecht geregeld?
- Burgerlijk Wetboek Boek 4
g.
h.
i.
j.
k.
l.
-
m.
n.
o.
p.
q.
-
De bijzondere overeenkomsten zijn geregeld in boek...?
Burgerlijk Wetboek Boek 7 + 7a
In welk artikel is de definitie van consumentenverkoop vastgelegd?
Art. 7.5 BW
Hoeveel leden heeft dit wetsartikel?
6 leden
Haal het eerste lid van dit artikel aan.
Art. 7:5 Lid 1 BW
Is een werknemer verplicht om de arbeid zelf te verrichten? Gebruik bij je zoektocht
naar het antwoord de inhoudsopgave van het Burgerlijk Wetboek. Haal het
wetsartikel aan en let op de juiste schrijfwijze.
Ja, dat is hij. Alleen met toestemming van de werkgever mag hij het uit handen geven.
Art. 7:659 lid 1 BW
Wat omvat het ouderlijk gezag? Haal het wetsartikel aan waarin dit is bepaald.
Omvat de plicht en het recht van de ouder zijn minderjarig kind te verzorgen en op te
voeden. Art. 1:247 BW
Zoek in je wettenbundel het Burgerlijke Rechtsvordering op.
Hoeveel boeken heeft dit wetboek?
Vier boeken
Welk verschil zie je in de nummering van de artikelen als je dit vergelijkt met het
Burgerlijk Wetboek?
De artikelen van alle vier boeken zijn doorgenummerd en niet, zoals in het BW, per
boek. > Zie inhoudsopgave
Door wie geschiedt de gedwongen ontruiming van een pand? Haal het juiste
wetsartikel aan en let op de schrijfwijze.
Art. 556 lid 1 WvRv. Gedwongen ontruiming geschiedt door een deurwaarder.
Lees art. 557 Rv. Welke mogelijkheid heeft de deurwaarder om binnen te komen als
de deuren gesloten zijn of de opening daarvan geweigerd wordt?
Indien de deuren gesloten zijn, of de opening geweigerd wordt, gelijk mede indien
geweigerd wordt enige kamer te openen, is art. 444 WvRv. van overeenkomstige
toepassing
OEFENINGEN THEMA 1
1.1
1. Volgens de regels uit welke wet is Jan veroordeeld?
- Art. 317 WvSr.
2. Op grond van welke rechtsbron verzoekt Amerika de officier van Justitie om Jan uit te
leveren?
- Uitleveringswet// internationale en nationele rechtsbronnen van uitlevering
3. Welke rechtsbronnen zijn er genoemd in de casus?
- Verdragen & wet-en regelgeving
1.2
1. In de casus worden twee bronnen genoemd die beide een andere termijn aangeven.
Welke van deze termijnen is de juiste en waarom?
2. Er wordt in de casus gesproken van de rechten en plichten, maar ook aan welke
voorwaarden moet worden voldaan om voor kwijtschelding in aanmerking te komen.
Voor de rechten en plichten enerzijds en voor de voorwaarden anderzijds bestaan
twee aparte termen. Hoe noemt men deze?
1.3
1. Onderstreep in onderstaande twee casussen die gegevens die met een juridisch
aspect of probleem te maken kunnen hebben.
2. Bekijk vervolgens binnen welk rechtsgebied (zie hoofdstuk 2) het betreffende
juridische probleem valt.
3. Stel jezelf n.a.v. een aantal juridische problemen een concrete vraag, waar je
antwoord op zou willen hebben. Zoek in de wettenbundel naar een concreet
antwoord.
Casus 1.3.1: de heer Peeters
De heer Peeters heeft zojuist van zijn consulent te horen gekregen dat het
Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) zijn aanvraag voor een
werkloosheidsuitkering heeft afgewezen. De beschikking zal diezelfde dag nog worden
verzonden. Thuis wordt hem een dagvaarding uitgereikt van Woningbouwvereniging
Het Startpunt, omdat hij ondanks alle aanmaningen al een paar maanden de huur niet
heeft betaald. Tot overmaat van ramp ontvangt hij daarna ook een sms-bericht van
zijn ex-vrouw, dat ze een verzoekschrift heeft ingediend om verhoging van de
alimentatie voor zijn dochter; dat kan er ook nog wel bij! Hij moet ook al voorkomen
omdat hij een paar boetes niet heeft betaald. De heer Peeters vraagt zich af wat hij
hier allemaal mee aan moet. Zo langzamerhand ziet hij door de bomen het bos niet
meer. Door al die procedures heeft hij helemaal geen tijd meer om te werken.
Casus 1.3.2: Leonie
Leonie is een vrouw van 38 en is al een aantal jaren gescheiden. Ze leeft op het
ogenblik van een Bijstandsuitkering (Participatiewet). Ze krijgt een brief van de
gemeente waaruit blijkt dat ze om bepaalde redenen gekort wordt op haar
bijstandsuitkering. Ze kan de eindjes al nauwelijks aan elkaar knopen en ze besluit de
huur voorlopig niet te betalen. Haar financiële situatie wordt steeds nijpender en ten
einde raad besluit ze een pak luiers bij het Kruidvat niet te betalen en sluipt met het
pak de winkel uit. De verkoopster merkt het en gaat haar achterna, waarna Leonie uit
pure onmacht de verkoopster een flinke klap geeft met oogletsel tot gevolg.
Thuisgekomen ziet ze een brief liggen van de verhuurder die haar dreigt de woning uit
te zetten als ze de huurprijs niet voldoet. Ze is woedend. Bovendien heeft ze altijd al
het idee gehad dat ze veel te veel betaalde voor haar woning. Leonie ziet het niet
meer zitten en wendt zich tot jou als sociaal werker.
1.4
1. Leg uit wat geschreven recht is.
- Alles wat vaststaat op papier, denk aan wetten.
2. Benoem welke verschillende nationale regels er zijn en beschrijf hoe zij tot stand
komen.
3. Wat is de hiërarchische volgorde van deze regels en wat gebeurt er wanneer een
lagere regel in strijd is met een hogere regel?
- Verdragen – Gemeenschapsverordeningen en richtlijnen – grondwet – overige wetten
– AMvB – Ministeriele regelingen – Provinciale verordeningen – gemeentelijke
verordeningen.
4. Moeten grondrechten altijd worden nageleefd? Leg uit en geef voorbeelden.
5. Wat kan een burger doen wanneer een grondrecht door de overheid niet wordt
nageleefd? Leg uit aan de hand van een voorbeeld.
6. De huurder is slechts bevoegd tot het gebruik van de zaak dat is overeengekomen, en,
zo daaromtrent niets is overeengekomen, tot het gebruik waartoe de zaak naar zijn
aard bestemd is. (Art. 7:214 Burgerlijk Wetboek). Leg uit welke soorten rechten er zijn
en welk soort recht genoemd wetsartikel is.
1.5
1.
2.
-
Geef aan welke rechtsbronnen er zijn.
Verdrag, wet-en regelgeving, jurisprudentie, gewoonte.
Wat is jurisprudentie?
Het zijn ongeschreven variaties op wetten, omdat de wetten soms toegepast moeten
worden op individuele situaties.
3. Ga naar www.rechtspraak.nl, onderdeel ‘uitspraken’. Zoek een uitspraak op binnen
het burgerlijk recht die relevant kan zijn voor jou als hulpverlener. Waarom is deze
uitspraak relevant voor jou als hulpverlener?
LESWEEK 2
TUSSENVRAGEN
1. Is het besluit van het UVW om de aanvraag van de heer Peeters uit de openingscasus
af te wijzen een beschikking?
2. Is bij alle besluiten in voorbeelden 2.1 tot en met 2.5 voldaan aan het
motiveringsbeginsel?
3. Als een gemeente een eengezinswoning verhuurt aan een bepaalde familie, is hierop
dan het publiekrecht of privaatrecht van toepassing?
4. Kun je de term ‘vordering’ verklaren in de titels Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering en Wetboek van Strafvordering?
5. Wat zou de reden zijn dat lagere rechters zich bij hun eigen oordeel meestal houden
aan het oordeel dat de Hoge Raad in een vergelijkbaar geval heeft gegeven?
6. Zou jij als hulpverlener, gelet op Art. 2:1 Awb, namens een van je clienten mogen
optreden in een bestuursrechtelijk geschil?
7. Welke voordelen of nadelen zou het overslaan van de bezwaarprocedure in het
algemeen kunnen hebben?
8. Wat is het verschil tussen de beschikking in een verzoekschriftprocedure en de
beschikking in het bestuursrecht?
OPGAVEN
1. Is Art. 20 Wet Bopz een regel van publiekrecht of privaatrecht?
2. Tijdens het openingsfeest van Fitnesscentrum the Body gaat het er luidruchtig aan
toe. De ingehuurde entertainer zet de boel danig op stelten en het bier vloeit rijkelijk.
Voor een aantal feestgangers wordt het allemaal te veel en er ontstaat een
vechtpartij waarbij een deel van de gehuurde glazen sneuvelt en een van de
feestgangers een gebroken neus oploopt. Buren klagen over de geluidsoverlast. The
Body heeft voor het feest geen vergunning aangevraagd. Is op de situatie in de casus
het publiekrecht (bestuursrecht of strafrecht) en/of het privaatrecht van toepassing?
3. Zet de verschillen tussen de dagvaardingsprocedure en de verzoekschriftprocedure in
een schema.
4. Zoek in de Wet op de rechtsbijstand op welke financiële voorwaarden worden gesteld
aan degenen die rechtsbijstand willen inroepen via een Juridisch Loket. Ga eens na
wat de eigen bijdrage zal zijn voor een alleenstaande, ouder dan 23 jaar, met een
jaarinkomen van 16.000. Raadpleeg ook het Besluit eigen bijdrage rechtsbijstand.
5. Art. 43 lid 2 WRB verwijs voor rechtsbijstand onder andere naar art. 100 Vw. Zoek op
waarop de rechtsbijstand betrekking heeft.
6. Ben je het eens met de volgende stellingen?
I Rechtsbijstand moet gratis zijn voor iedereen.
II Hoger beroep moet worden afgeschaft, voor kansloze zaken.
III Juridische procedures zijn zo ingewikkeld, dat alleen degene die de regels kennen
kans maken om gelijk te krijgen.
JURIDISCHE VAARDIGHEDEN 2/3
1. Lees de casus van mevrouw Mol en stel voor haar een gemotiveerd bezwaarschrift
op.
Casus: Het college van burgemeester en wethouders heeft op 24-05-2005 de aanvraag van
mevrouw Mol om een WWB-uitkering afgewezen omdat uit onderzoek is gebleken dat zij niet
op het aangegeven adres woont. Mevrouw Mol heeft twee kinderen en heeft zich drie jaar
geleden laten inschrijven in de GBA.
2. Lees de casus van mevrouw De Bruin en stel voor haar een klachtbrief op.
Casus: Een medewerkster van een tandheelkundige kliniek heeft mevrouw De Bruin op 1705-2005 verteld dat zij zich aanstelde tijdens de behandeling. Mevrouw De Bruin voelt zich
hierdoor beledigd. Achteraf bleek dat de verdoving nog niet goed werkte.
THEMA 2
1. Wat is het verschil tussen formeel en materieel recht?
2. Wat houdt de absolute en relatieve competentie van de rechter in? Geef dit aan per
rechtsgebied, dus: wat is de absolute en relatieve competentie van de burgerlijke
rechter, van de strafrechter en van de bestuursrechter?
3. Het salaris van de heer Jansen wordt niet uitbetaald. De heer Jansen heeft zelf
geprobeerd om zijn salaris te krijgen, maar op zijn verzoeken reageert zijn werkgever
niet. A Leg uit wat de heer Jansen moet doen om zijn geld te krijgen. B Welke stappen
kan de heer Jansen ondernemen wanneer de rechter hem geen gelijk geeft?
4. A Wat is het verschil tussen publiekrecht en privaatrecht?
B Noem drie algemene beginselen van behoorlijk bestuur en leg deze uit.
C Algemene beginselen van behoorlijk bestuur geven aan hoe een burger zich tegenover de
overheid moet gedragen.’ Leg aan de hand van een voorbeeld uit of deze stelling juistis.
5. Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is een bestuursorgaan waarop de algemene
beginselen van behoorlijk bestuur van toepassing zijn. DUO heeft de volgende
beschikking gegeven aan student Mieke.
Geachte mevrouw Kuijpers, U ontvangt sinds 1 januari 2012 een uitwonendenbeurs.
Hiermede trekken wij die in. Op het formulier ‘onderzoek kwaliteit studie’ die in opdracht van
DUO in juni 2014 door uw opleidingsinstituut is verspreid en door u is ingevuld, hebt u
ingevuld dat u nog bij uw ouders woont. Bij DUO staat u echter geregistreerd als uitwonend.
Dit betekent dat u ten onrechte gebruikmaakt van de uitwonendenbeurs. Dit wordt
teruggedraaid middels deze beschikking....
Leg uit welke algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn geschonden. Noem er ten
minste twee.
6. Geef van onderstaande situaties aan binnen welk rechtsgebied (burgerlijk recht,
bestuursrecht of strafrecht) je gaat zoeken en zoek vervolgens op welke wet daarover
regels bevat en zoek zo mogelijk het precieze wetsartikel erbij:
- Je wilt trouwen met je nichtje.
- Je wilt dat je dochter geen contact meer heeft met jouw ex/haar vader na jullie
scheiding.
- Je huurbaas weigert het lekkende dak te repareren.
- Je baas zegt dat je niet gewerkt hebt afgelopen maand, wat klopt omdat je met
vakantie was, dus betaalt hij geen loon uit.
- Esther sluipt met een fantastische lipstick zonder te betalen het Kruidvat uit.
- Jan (16) dealt coke op het schoolplein.
- Jashouf komt hierheen vluchten uit Syrië.
- Anneke vraag zich af of ze recht heeft op een bijstandsuitkering.
-
De dokter raakt bij een operatie een zenuw waardoor je niet meer kunt sporten.
LESWEEK 3
TUSSENVRAGEN
1. Het maken van een testament is volgens art. 4:42 BW een eenzijdige rechtshandeling.
Kan het testament tot de overeenkomsten worden gerekend?
2. Wat is het nadeel van een mondelinge overeenkomst?
3. Stel dat de partij die het aanbod heeft gedaan zijn brievenbus niet regelmatig leegt,
zodat hij niet weet dat de andere partij hem bericht heeft gestuurd dat hij het aanbod
heeft aanvaard. Zal er dan een overeenkomst tot stand zijn gekomen?
4. In wiens voordeel zou de regeling van de handelingsonbekwaamheid kunnen zijn?
5. Vind je het rechtvaardig dat iemand die een onrechtmatige daad pleegt wettelijk
verplicht is om de schade te vergoeden?
6. Wat is het voordeel dat niet alleen de jongere van 15 jaar maar ook zijn ouders
aansprakelijk zijn voor de schade die de jongere heeft veroorzaakt?
OPGAVEN
1. Geef aan wie de schuldenaar is en welke prestatie deze moet leveren bij de
verschillende overeenkomsten in de openingscasus. Doe hetzelfde voor de
schuldeiser.
2. Ozlem (15 jaar) koopt bij rijwielhandel Steijns voor zichzelf een
tweedehandsbrommer, hoewel zij weet dat haar ouders hierop tegen zijn. Is hier
sprake van een geldige koopovereenkomst?
3. Anke Groen komt met haar tandarts overeen dat hij twee kronen bij haar zal plaatsen.
De tandarts is erg tevreden over het resultaat en Anke is blij dat de behandeling
voorbij is, want zij gaat niet graag naar de tandarts. Ze schrikt echter als de rekening
komt. Ze is hier niet voor verzekerd en had niet verwacht dat het zo duur zou zijn.
Voorlopig heeft ze even geen geld en ze laat de betalingstermijn verlopen. De
tandarts stuurt haar een betalingsherinnering.
- Om wat voor soort overeenkomst gaat het hier en hoe komt deze tot stand?
- Is hier sprake van wanprestatie?
- Kan Anke de overeenkomst ontbinden?
4. Gijs Klaver is 15 jaar en heeft sinds kort een baantje als vakkenvuller bij de
buurtsuper. Hij krijgt opdracht om het vak met bak- en braadproducten bij te vullen.
Doordat hij bij de praktijklessen op school zijn hand heeft bezeerd, is hij wat
onhandig. Hij laat een fles slaolie vallen en de inhoud stroomt eruit. Omdat hij het
druk heeft, schuift Gijs de olie een beetje provisorisch weg, later zal hij het wel even
opruimen. Als de heer Schnabel met zijn winkelwagentje voorbijloopt, glijdt hij uit
over de vette vloer. Daardoor breekt hij zijn heup en komt zijn leren jasje vol
vetvlekken te zitten. Is hier sprake van wanprestatie of een onrechtmatige daad?
5. Ben je het eens met de volgende stellingen?
I Het vastleggen van afspraken in een schrijftelijke overeenkomst is een teken dat
partijen elkaar niet vertrouwen.
II Degene die opzettelijk een onrechtmatige daad pleegt, moet verplicht worden om
meer te doen dan allleen de schade te vergoeden.
OPDRACHTEN
1.
2.
3.
4.
Welke samenlevingsvormen kent de wet?
Wat zijn de gevolgen van een echtscheiding met betrekking tot de kinderen?
Hoe wordt de hoogte van de alimentatiebepaald?
Tijdens het hoorcollege zijn de verschillende samenlevingsvormen aan bod gekomen.
Zet de samenlevingsvormen eens naast elkaar en bedenk van iedere
samenlevingsvorm een voordeel en een nadeel. Zowel vanuit juridisch oogpunt als
vanuit persoonlijk oogpunt. Waarom zou jij al dan niet voor een bepaalde
samenlevingsvorm kiezen?
5. Sinds 2001 staat het huwelijk ook open voor twee mannen of twee vrouwen. Welke
juridische verschillen zijn ertussen enerzijds het huwelijk van partners van ongelijk
geslacht en anderzijds het huwelijk van partners van gelijk geslacht?
6. Casus: een huis vol
Rinske en Mark wonen al zes jaar samen. Zij zijn niet getrouwd en hebben geen geregistreerd
partnerschap. De vaste lasten worden netjes gedeeld en ieder houdt zijn eigen bankrekening
erop na. Ieder heeft zijn eigen vermogen. Rinske en Mark willen graag kinderen, maar na
uitgebreid onderzoek blijkt dat Rinske onvruchtbaar is. Mark en Rinske hebben veel
nagedacht over hoe zij hun kinderwens in vervulling kunnen laten gaan en zijn tot het besluit
gekomen om een kind te adopteren uit een ander land. Op deze manier zal hun kinderwens
in vervulling gaan en helpen zij een kind dat anders in armoede op zal groeien. Omdat Rinske
en Mark niet gehuwd zijn, hebben zij onenigheid over welke achternaam het kind zal dragen.
Mark is van mening dat het kind zijn achternaam moet dragen. Dat is de traditie in Nederland
en als hij via de biologische weg kinderen had gekregen, dan had hij die kinderen ook zijn
achternaam gegeven. Rinske is van mening dat het kindje haar achternaam moet krijgen
omdat zij niet getrouwd zijn en het in de huidige moderne samenleving mogelijk moet zijn
dat het kind de naam van de moeder zal dragen. Een paar dagen voordat Rinske en Mark het
kindje in ontvangst nemen, gebeurt er een klein wonder en blijkt Rinske toch zwanger te zijn
van Mark. Na negen maanden wordt er een gezonde jongen geboren.
a. Hoe staat het kindje dat geadopteerd is in familierechtelijke lijn gezien? En hoe zit dat
met het kindje dat geboren is?
b. Welke achternaam zal het geadopteerde kind krijgen?
c. Welke naam zal het geboren kind krijgen?
d. Rinske en Mark besluiten te gaan trouwen. Welke vorm van huwelijk zal het meeste
bij Rinske en Mark passen?
7. Casus: uit elkaar
Het gaat al enkele jaren niet zo goed meer tussen Dennis en Sonja. Dennis en Sonja zijn
vijftien jaar getrouwd in gemeenschap van goederen maar zijn in de loop der jaren uit elkaar
gegroeid. Tijdens het huwelijk is Jamie geboren. Jamie is 11 jaar. Dennis is altijd degene
geweest die voor het inkomen heeft gezorgd. Sonja is altijd thuisgebleven om voor Jamie en
het huishouden te zorgen en heeft nog nooit een baan gehad. Hoewel het er in het begin op
leek dat de scheiding tussen Dennis en Sonja gemoedelijk zou verlopen, begint er steeds
meer frustratie tussen beiden te komen. Het gaat er daarbij om waar Jamie zal verblijven,
hoeveel geld Dennis aan Sonja moet betalen voor alimentatie en wie er in de koopwoning
mag blijven tijdens en na de scheiding. Sonja wil in de woning blijven, zodat Jamie bij haar
kan wonen. De school van Jamie zit ook in de buurt van de woning. Dennis is het daar niet
mee eens, hij wil in de woning blijven en hij wil dat Jamie bij hem zal wonen. Dennis is ook
van mening dat Sonja makkelijk zelf voor inkomen kan zorgen; desnoods moet zij maar een
uitkering aanvragen. Om de situatie te frustreren, heeft Dennis besloten om niet meer mee
te werken aan de echtscheiding. Zou er eerst nog worden gekozen voor een gezamenlijke
advocaat, nu zegt Dennis helemaal niet meer te willen scheiden.
a. Is het nog mogelijk om de echtscheiding op te starten, nu Dennis niet wil
meewerken?
b. Ga ervan uit dat Dennis toch wil meewerken aan de echtscheiding. Zijn er, door de
aanwezigheid van Jamie, nog speciale vereisten waar het echtscheidingsverzoek aan
moet voldoen?
c. Zowel Dennis als Sonja wil in de woning blijven wonen. Op welke manier zou Sonja dit
voor elkaar kunnen krijgen?
d. Dennis is, nadat het verzoek tot echtscheiding is ingediend bij de rechtbank, enorm
veel schulden gaan maken. Dennis heeft dit opzettelijk gedaan zodat Sonja mag
meebetalen aan de schulden, aangezien zij in gemeenschap van goederen zijn
gehuwd. Kan Sonja aansprakelijk worden gehouden voor de schulden die Dennis heeft
gemaakt?
8. Probeer voor jezelf aan te geven wat de voor-en nadelen kunnen zijn van
echtscheiding versus scheiding van tafel en bed. Lees m.n. art. 1:169 BW e.v.
9. Wat wordt verstaan onder “duurzame ontwrichting van het huwelijk”?
10. Welke verschillende procedures kunnen of moeten doorlopen worden om tot
echtscheiding te komen? -In het geval van een huwelijk? -In het geval van een
geregistreerd partnerschap? -In het geval van samenwoning?
NB: De term “echtscheiding” dient hier breed te worden opgevat; ook samenwonenden die
uit elkaar gaan vallen onder de term echtscheiding.
LESWEEK 4
TUSSENVRAGEN
1. Heeft Nannet uit de openingscasus het recht om Anka terug te eisen op grond van
haar juridsch ouderschap?
- Ja, Art. 1:377a e.v. BW Ze heeft het gezag over Anka en kan dit terugeisen.
2. Noem twee situaties waarin jij van mening bent dat het ouderschap gerechtelijk zou
moeten worden vastgesteld.
- Bijvoorbeeld bij de dood van een vader/moeder dat het kind er dan voor kan kiezen dat
de nieuwe partner van vader/moeder wordt erkend als ouder. Bij een scheiding,
waarbij het kind maar contact heeft met 1 ouder, de partner van die ouder erkennen
als vader/moeder.
3. Waarom heeft de verwekker van een kind die geen juridisch ouder is, in het
Nederlandse recht zo weinig rechten ten aanzien van zijn biologische kind?
- Het is ingewikkeld om dit te regelen wanneer de ouders niet getrouwd waren.
4. Waarom kunnen een stiefouder en een juridische ouder niet zo gemakkelijk het
gezamenlijke gezag krijgen over het kind in hun gezin?
- Er moet toestemming zijn van de andere juridische ouder.
OPGAVEN
1. Johan is vier jaar getrouwd met Jose. Johan heeft echter al jarenlang een vriendin,
Adeline, die ongetrouwd is en bij wie hij een kind heeft verwekt. Het kind wordt
begin juni verwacht. Jij hebt als professional te maken met Adeline. Zij is depressief
en weet niet wat ze van Johan moet verwachten. Beantwoord de vragen die Adeline
heeft.
a. Kan Johan dit kind erkennen of moet hij eerst van Jose scheiden?
Art. 1:204 BW. > De erkenning is niet nietig, indien zij is gedaan.
door een persoon die krachtens artikel 41 geen huwelijk met de moeder mag sluiten of
krachtens artikel 80a, zesde lid, geen geregistreerd partnerschap met de moeder mag
aangaan; Het kan dus wel.
b. Welke bevoegdheden en plichten heeft hij als erkennende ouder?
- Art 1:247 BW. > Hij kan het gezag over het kind krijgen, het kind kan erfgenaam
worden etc.
c. Wat zou het verschil zijn als Adeline getrouwd was en haar kind tijdens dit huwelijk
werd geboren?
- Dan zou de man van Adeline automatisch de juridische ouder van het kind zijn. Johan
kan dan alleen erkenning krijgen als iemand de partner van Adeline ontkend. (art.
1:200 BW.
2. Maarten en Peter wonen sinds 1996 samen en zorgen voor de 12-jarige dochter van
Maarten, Sterre. Sterre woont sinds de echtscheiding van Jannie en Maarten (in
2010) bij Maarten in huis. Tussen Jannie en Sterre bestaat een zeer goede
verstandshouding en Sterre gaat om het weekend naar Jannie. Maarten en Peter
hebben het plan om in augustus 2018 te trouwen. Bovendien willen ze Sterre en nog
een kind opvoeden en onderzoeken ze de mogelijkheid van adoptie van een kind. Als
begeleider heb jij met het gezin van Maarten en Peter te maken.
a. Schets de positie van Maarten, Peter en Jannie ten aanzien van Sterre. Denk hierbij
aan juridisch ouderschap, gezag en omgang.
- Maarten en Jannie zijn de juridische ouders van Sterre, zij hebben dan ook het gezag
over haar. Peter is de partner van Maarten en is als ware de verzorgende ouder, ook
b.
c.
3.
a.
b.
c.
d.
4.
wel stiefouder. Jannie ziet haar kind in het weekend, zij heeft juridisch ouderschap en
kan dus zelf een vorm van omgang kiezen.
Peter wil juridisch ouder worden van Sterre. Geef aan wat Peter dan moet doen.
Het kan alleen als hij Sterre adopteert, dit zal echter erg lastig zijn omdat er nog een
moeder in het spel is die hier waarschijnlijk geen toestemming voor geeft.
Leg uit of Maarten en Peter samen een kind zouden kunnen adopteren.
Ja dat zou kunnen. Er zijn geen beperkingen voor adoptie ten opzichte van relaties en
de geslachten van deze relaties. Art. 1:227 BW & Art. 1:228 BW
Angelina is de moeder van Berend, die 12 jaar is. Angelina is naar Spanje vertrokken
toen Berend 6 jaar was en heeft hem bij oma achtergelaten. Angelina heeft niet
meer het gezag over Berend. De oma van Berend is na het vertrek van Angelina zijn
voogd geworden. Gerald is de vader. Hij heeft Berend bij de geboorte erkend. Het
gezag over Berend heeft hij nooit geregeld. Gerald heeft zijn zoon altijd opgezocht
en is op het moment dat Berend 9 jaar is geworden voor hem gaan zorgen. De oma
vindt het een uitstekend idee dat Berend bij een van zijn ouders kan opgroeien.
Gerald woont sinds een halfjaar samen met Miranda en zij zorgt erg goed voor
Berend. Iedereen is heel tevreden over de situatie die is ontstaan. Angelina heeft van
de oma begrepen dat Gerald en zijn nieuwe vriendin voor Berend zorgen en komt
terug naar Nederland met de bedoeling haar zoon mee te nemen naar Spanje. Zij
verzoekt de rechter het gezag over Berend aan haar te geven.
Is het mogelijk voor Gerald om het gezag te krijgen over Berend? Wat moet hij dan
doen?
Ja, hij is immers juridische ouder dus hij zou het gezag kunnen aanvragen. Dit moet
hij doen aan de hand van art. 253c BW
Als jij rechter was in deze zaak en moest beslissen wie het gezag zou moeten krijgen,
welke beslissing zou je dan nemen en welke argumenten zou je hiervoor gebruiken?
Ik zou ervoor kiezen om de vader het gezag te geven, hij heeft immers zijn kind
continue bezocht terwijl moeder het kind achterliet.
Indien Miranda in de toekomst juridisch ouder van Berend wil worden, welk verzoek
moet ze dan samen met Gerald bij de rechter indienen?
Dit kan, door middel van partneradoptie. Art. 228 BW
Berend wil niet bij zijn moeder wonen. Heeft hij hierin wat te zeggen?
Ja, vanaf de leeftijd van 12 jaar, mogen kinderen zelf bepalen bij wie ze willen wonen.
Ben je het eens met de volgende stellingen?
I De verwekker van het kind heeft altijd recht op omgang met zijn kind.
-
Mits het veilig voor het kind is.
II Het primaat van ouders om gezag te hebben over het kind heeft voorrang boven
de pleegoudervoogdij.
-
Alleen als het veilig kan.
THEMA 4
1. Ben jij mijn papa?
Roos is alleenstaand. Zij heeft geen partner, maar wel een kinderwens. Na vele relaties die
stuk zijn gelopen heeft zij besloten om door middel van kunstmatige inseminatie ouder te
worden. Roos heeft een afspraak gemaakt in het ziekenhuis waar de inseminatie zal
plaatsvinden. Tijdens dit bezoek komt zij Henk tegen, een verpleger in het ziekenhuis. Tussen
Roos en Henk bloeit uiteindelijk een relatie op. Roos is ondertussen al bevallen van dochter
Merel. Na drie jaar besluiten Roos en Henk om samen te gaan wonen en te trouwen. Roos
raakt zelfs zwanger van Henk. Twee maanden voor de bevalling krijgt Henk echter een
verkeersongeluk waardoor hij voor de geboorte van zijn kind, Sam, komt te overlijden. Drie
jaar na de geboorte van Sam, het tweede kindje van Roos, krijgt Roos een relatie met Miriam.
Miriam is een oud-studiegenoot van Roos met wie Roos altijd contact heeft gehouden.
Miriam heeft zelf een kind, David, uit een eerdere relatie. Miriam is de enig juridisch ouder
van David. Na enige tijd besluiten Miriam en Roos om te gaan trouwen.
a. Op welke manier is Roos juridisch moeder geworden van Merel?
b. Heeft Sam een juridisch vader, en zo ja op welke manier is dit tot stand gekomen?
- Ja, Henk is de juridische vader. Na het overlijden van Henk is hij toch aangesteld tot
juridische vader aangezien het minimaal 206 dagen na zijn overlijden is geboren.
c. Wordt Miriam automatisch juridisch ouder van Sam wanneer zij trouwt met Roos?
- Nee, dit moet aangevraagd worden bij justitie.
2. Hij is niet van jou
Mark en Danielle zijn getrouwd. In het huwelijk wordt Dennis geboren. Na ongeveer dertien
jaar samen te zijn, komen Mark en Danielle tot de conclusie dat zij uit elkaar zijn gegroeid en
besluiten zij om te gaan scheiden. Na de echtscheiding leven Mark en Danielle nog enige tijd
met elkaar omdat Mark op zoek is naar nieuwe woonruimte. Nadat Mark een eigen woning
heeft gevonden, komt hij nog vaak bij Danielle over de vloer. Mark en Danielle doen ook vaak
dingen samen zodat Dennis er zo min mogelijk last van heeft dat zijn ouders gescheiden zijn.
Na enige tijd blijkt Danielle zwanger te zijn van Mark. Dit is ongepland, maar Mark en Danielle
besluiten samen om het kind te houden omdat ze zo goed met elkaar omgaan. Mark besluit
om het kind voor de geboorte te erkennen. Arthur wordt geboren. Tot schrik van Mark
vertelt Danielle dat zij een relatie met iemand anders heeft gehad en zeker weet dat die
ander de vader is van Arthur. Dit blijkt ook uit een DNA-test die enige tijd later is gedaan.
a.
Wie heeft het gezag over Dennis op het moment dat hij wordt geboren en op het
moment dat Mark en Danielle uit elkaar gaan?
- Beide ouders, tenzij anders afgesproken.
b. Mark heeft Arthur erkend. Heeft hij hierdoor ook het gezag over Arthur gekregen?
- Ja, tot Danielle anders bepaald.
3. Anita en Samantha
Anita en Samantha zijn getrouwd. Anita is zwanger. Ze heeft een goede vriend Johnny die
voor genetisch materiaal heeft willen zorgen. Na 9 maanden wordt zoon Patrick geboren. Na
anderhalf jaar krijgen Anita en Samantha hoogoplopende ruzie over het ADHD-gedrag van
Patrick. Anita wil dat hij in therapie gaat, maar Samantha vindt dat belachelijk. Patrick is nog
maar anderhalf. Anita staat op het standpunt dat Samantha er niets over te zeggen heeft.
Anita is immers de moeder. Samantha komt bij jou en vraagt jou hoe dit nu eigenlijk zit?
Eigenlijk hebben ze er nooit zo bij stil gestaan wie er nu het gezag over Patrick heeft/hebben?
A. Wat zeg je?
4. Frederick en Achmed
Frederick is gescheiden en heeft uit zijn eerder huwelijk met Bertha een dochter van acht:
Anne Colette. Frederick kwam er tijdens zijn huwelijk achter dat hij “op mannen viel” en
kwam Achmed tegen. Na tweejaar vriendschap hebben zij hun partnerschap geregistreerd.
Anne Colette is graag bij Frederick en Achmed. Het is er altijd bijzonder gezellig, ze mag er
veel en bij Bertha moet ze alleen maar opruimen en huiswerk maken. Bertha vreest dat
Anne Colette anders niet haar diploma haalt. Ze vraagt aan Frederick of ze niet altijd bij hen
mag wonen en of Achmed niet haar vader kan worden?
a. Zou Achmed juridisch vader kunnen worden? En/of zou Achmed het gezag over
Anne Colette kunnen krijgen? Lees art. 1:253n en art. 1:253t BW
- Ja, dit zou kunnen in overleg met de rechter. Hij zal dan ook het gezag kunnen krijge
als de rechter hier toestemming voor geeft.
5. Seth en Maria
Seth en Maria wonen al vijf jaar samen. Maria raakt in blijde verwachting en na een
voorspoedige zwangerschap wordt een gezonde tweeling Bo en Olivier geboren. De
tweeling groeit voorspoedig op en Seth en Maria merken dat ze dol zijn op dit tweetal.
Behalve dan het feit dat hij aangifte heeft gedaan op het gemeentehuis van de geboorte van
de tweeling heeft Seth ten aanzien van de kinderen nooit iets geregeld. Op een verjaardag
van een goede vriend raakt Seth in gesprek met Betty, die hem erop wijst dat hij wel eens
wat mag gaan regelen, omdat hij ten aanzien van zijn zoontjes in juridische zin helemaal
niets voorstelt. Seth raakt in paniek en komt bij jou als hulpverlener terecht.
a. Is Seth eigenlijk wel juridisch vader?
- Ja, hij heeft zijn kinderen aangegeven en daardoor is hij dus juridische ouder (hij
heeft ze erkend.)
b. Zo nee, hoe kan hij dit worden?
- Hij moet de aanvraag doen bij de rechter.
c. Heeft Seth het ouderlijk gezag? Zo nee, hoe kan hij dat krijgen?
- Ja, als juridische ouders bij elkaar zijn is er sprake van gezag.
1. Leg uit dat juridisch ouderschap niet persé betekent dat je gezag over je kind hebt en
ook dat gezag over het kind niet persé betekent dat je ook juridisch ouder bent van
dat kind.
- Wanneer je niet goed voor je kind kan zorgen, heb je geen gezag over het kind dit is
je dan afgenomen. En wanneer je wel gezag hebt maar geen juridische ouder bent
ben je bijvoorbeeld een stiefvader of moeder.
2. Je moeder is gestorven en je vader hertrouwt. Is je stiefmoeder nu je juridische
moeder?
- Nee, tenzij dit bepaald is door de rechter.
3. Lees art. 8 uit het EVRM (Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de
mens). Wat houdt dit recht op “family life” in?8
- Eenieder heeft recht op respect voor zijn prive leven.
4. Gezag en minderjarigheid. Lees artikel 1: 247 BW.
a. Benoem eens in een aantal losse woorden wat het ouderlijk gezag op grond van dit
artikel inhoudt en wat vind je van deze omschrijving?
- Je moet je kind opvoeden en verzorgen wanneer je het gezag hebt.
Verantwoordelijkheidsplicht etc. Ik vind de omschrijving goed.
b. Bedenk een situatie op grond van dit artikel waarbij je twijfelt of het ouderlijk gezag
al dan niet goed wordt uitgeoefend.
- Wanneer het kind verwaarloosd wordt.
c. Lees artikel 1:233 en 234 BW over minderjarigheid. Wanneer begint het gezag en
wanneer eindigt het?
- Vanaf de geboorte tot de leeftijd van 18 jaar en wanneer een kind studeert tot de
leeftijd van 21.
d. Lees 1:234 lid 3: Bedenk eens situaties waar dit op kan slaan.
e. Kan een minderjarige trouwen?
- Nee, dit kan niet. Art. 1:31 BW.
f. Kan een minderjarige een arbeidsovereenkomst sluiten?
- Ja, vanaf de leeftijd van 16 jaar. Art. 7:447 BW
g. Wanneer Esther (16) absoluut geen psychotherapie meer wil, maar haar ouders wel,
wiens wens is dan doorslaggevend?
- Esther, ze is boven de 12 en kan dan zelf aangeven waar ze behoefte of geen
behoefte aan heeft.
LESWEEK 5
TUSSENVRAGEN
1. Welke van de uitgangspunten in de jeugdhulp vind je het belangrijkste?
2. Op de internetsite www.kinderrechten.nl vind je een samenvatting van de
belangrijkste bepalingen van het IVRK. Welke verdragsbepalingen hebben volgens jou
nog meer betekenis voor de jeugdhulp en jeugdbescherming in Nederland?
3. Waarom is de jeugdreclassering een verantwoordelijkheid van de gecertificeerde
instelling?
4. Hoe zal een jeugdhulpaanbieder handelen als ouders wel instemmen met het plan
van aanpak en de jeugdige die 15 jaar is, niet?
5. Wat is de positie van ‘Veilig Thuis’ in de ketenaanpak Huiselijk geweld en
kindermishandeling binnen een gemeente?
6. Het college van B&W heeft de Raad verzocht een nader onderzoek in te stellen naar
de opvoedingssituatie van een jeugdige. Wat gebeurt er als de Raad vindt dat de
grondslag van de ots niet wordt gehaald en de Raad geen verzoekschrift indient?
7. Wat is het verschil tussen gezinsvoogdij en voogdij (zie subpar. 8.2.2.) over een kind
uitoefenen?
8. Waarom is het noodzakelijk om de ouders in de gelegenheid te stellen hun mening
over de vots kenbaar te maken?
9. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur spelen een belangrijke rol bij het
nemen van beslissingen door de gemeente. Wat betekent dit voor de medewerkers
van de gemeente?
OPGAVEN
1. Art. 8 EVRM wordt het family life-artikel genoemd.
a. Geef aan waarom art. 8 EVRM invloed heeft op de jeugdbescherming.
b. In art. 8 lid 2 EVRM wordt aangegeven wanneer er sprake kan zijn van een inbreuk op
het gezinsleven, in art. 8 lid 1 genoemd. Geef aan wanneer en in welke situatie
inbreuk kan worden gemaakt.
2. Meike van 8 jaar is thuis erg druk, bezigt grove taal en gaat veel te laat naar bed. Het
is voor haar moeder Jasmijn moeilijk om haar naar school te krijgen. Er is altijd veel
gedoe tijdens de maaltijden. Op school kan Meike haar aandacht niet houden bij de
schoolopdrachten en heeft ze vaak ruzie met klasgenootjes. Jasmijn heeft nog een
zoon van 5 jaar, die veel aandacht van haar vraagt. Jasmijn is alleenstaand en ze
kampt met ernstige vermoeidheidsklachten. De school signaleert de problemen en
nodigt Jasmijn uit voor een gesprek. Tijdens het gesprek verwijst de school haar naar
het sociale wijkteam in Zwolle. Jasmijn meldt zich telefonisch bij het wijkteam, dat
haar uitnodigt voor een eerste gesprek. Probleem van het wijkteam: moeder geeft
vooral aan het niet meer te weten. Er is geen sprake van een concrete hulpvraag. Dit
betekent dat de medewerker een inschatting dient te maken van wat er precies aan
de hand is en vast moet stellen wat de moeder wil. De medewerker stelt vast dat
Jasmijn ondersteuning wil bij de opvoeding van haar 8-jarige dochter. Verder vindt de
medewerker dat het kind voor een korte periode geobserveerd moet worden en
eventueel behandeld, omdat er ook sprake is van ‘kindfactoren’.
a. Geef aan wat de procedure is totdat concrete jeugdhulp is aangeboden.
b. Wie moet in de situatie van Jasmijn instemmen met het plan van aanpak en waarom?
c. Wie moet er instemmen met het plan van aanpak als het gaat om de minderjarige
kinderen?
d. Stel dat moeder het niet eens is met de beslissing van de medewerker en duidelijk
een andere beslissing wil. Welke informatie geef je haar?
3. De basisschool maakt zich ernstig zorgen over twee kinderen van de familie Jansen.
Dit heeft de school ter signalering gemeld aan het buurtnetwerk in Groningen.
Daarnaast komen er een paar anonieme meldingen binnen bij Veilig Thuis. Na
onderzoek verzoekt Veilig Thuis de Raad voor de Kinderbescherming om een nader
onderzoek in te stellen en de Raad ontdekt dat er een zeer bedreigende situatie voor
beide kinderen bestaat met verregaande verwaarlozing. Van hulp wil het gezin niets
weten, maar de Raad vindt een interventie noodzakelijk en begint met de
voorbereidingen van een raadsrapport in het kader van een ots. Plotseling komt er
een telefoontje bij de Raad binnen met de medeling dat het oudste kind zo geslagen
is ze niet thuis kan blijven. De raad wil het meisje onderbrengen in een
crisiopvanggezin. De beide ouders zijn het hier absoluut niet mee eens.
a. Stel vast wat er in juridische zin en in praktische zin moet gebeuren, wil je
onmiddellijk tegen de wens van de gezaghebbende ouders in kunnen gaan.
THEMA 5
1. Jamie (12) is enig kind. Zijn vader Hans is vrachtwagenchauffeur en daardoor vaak van
huis. Het gebeurt regelmatig dat Hans alleen in de weekenden thuis is. De moeder
van Jamie, Maria, is huisvrouw. Zij zorgt voor de opvang van Jamie als hij van school
komt en dat het huis op orde is. Jamie vertoont vreemd gedrag. Hij luistert niet en
doet waar hij zelf zin in heeft. Hij zwerft tot laat in de avond op straat en spijbelt
regelmatig. Een maatschappelijk werker komt met Jamie in contact en gaat eens met
hem mee naar huis om te praten met zijn moeder. Eenmaal aangekomen bij het huis
van Jamie blijkt dat zijn moeder verslaafd is aan drank. Hierdoor heeft zij geen
toezicht op Jamie en krijgt Jamie niet de begeleiding die hij wel nodig heeft. De
maatschappelijk werker neemt contact op met Hans. Hans schrikt van het bericht en
zegt direct naar huis te komen. Dit kan echter nog wel een dag duren omdat hij in het
buitenland zit. Eenmaal thuis aangekomen vertelt Hans dat hij wist dat Maria wel van
een glaasje hield, maar Maria zei altijd dat dit alleen in het weekend was en nooit
doordeweeks. Het blijkt na onderzoek dat Jamie niet alleen school mist, maar ook
regelmatig een tik krijgt van zijn moeder.
a. De maatschappelijk werker ziet dat er problemen zijn binnen het gezin. Welke
instantie binnen de jeugdzorg ligt gezien de huidige situatie het meest voor de hand
om hulp te bieden aan het gezin?
b. Stel dat de situatie bij Jamie thuis uit de hand loopt. De moeder begint meer drank
te gebruiken en vader Hans laat steeds minder van zich horen in het gezin. Welke
kinderbeschermingsmaatregel zou dan toegepast kunnen worden en wie beslist
uiteindelijk daarover?
2. Merel en Bram hebben beiden niet-aangeboren hersenletsel. Bij Merel is dit gebeurd
doordat zij als kind met haar hoofd tegen de stoeprand is gevallen. Bram heeft een
ongeval gehad met een scooter en had op dat moment geen helmop. Merel en Bram
wonen al geruime tijd samen. Zij krijgen begeleiding van MEE en maatschappelijk
werk. Ook biedt de familie van Merel en Bram veel ondersteuning zodat zij als een
gelukkig stelletje kunnen samenwonen. Op een gegeven moment raakt Merel
zwanger van Bram. Dit was niet gepland en iedereen maakt zich dan ook zorgen hoe
dit verder moet. Merel en Bram hebben namelijk een beperkt IQ. Volgens de
maatschappelijk werker is het voor Bram en Merel mogelijk om zelf voor het kind te
zorgen, maar er zal veel toezicht en ondersteuning van hun omgeving worden
gevraagd. De familie en hulp-verlening zijn het met elkaar eens dat zij dit wel willen
proberen zodat Merel en Bram een eerlijke kans krijgen om hun eigen kind op te
voeden. Na de geboorte lijkt het goed te gaan, maar na enige tijd blijken Merel en
Bram niet goed voor hun zoontje te zorgen. Het huis wordt niet opgeruimd, de baby
krijgt geen schone kleding en Merel en Bram liggen meer in bed dan dat zij bezig zijn
met de verzorging en opvoeding van hun kindje. Er wordt besloten om het kindje
a.
b.
c.
3.
4.
5.
onder toezicht te stellen. Er is met Bram en Merel gesproken, maar zij willen niet
vrijwillig meewerken met de hulpverlening.
In welke situatie is een inbreuk op het recht van ouders om hun familie-en
gezinsleven en het ouder-lijk gezag uit te oefenen gerechtvaardigd?
In de casusis de baby onder toezicht geplaatst. Wie of welke organisatie houdt
toezicht?
Wie stelt het onderzoek in of ondertoezichtstelling noodzakelijk is?
Op 1 januari 2015 is de Jeugdwet in werking getreden. Zoek via
www.wetten.overheid.nl de wettekst van de Jeugdwet en beantwoord de volgende
vragen: wat wordt bedoeld met ‘jeugdhulp’ en welke instanties zijn betrokken bij de
Jeugdwet?
Leg uit wat kinderbeschermingsmaatregelen zijn en waar in de wet dit geregeld is.
Leg uit wat het klachtrecht in de Jeugdwet inhoudt en hoe die procedure verloopt.
LESWEEK 5
TUSSENVRAGEN
1. Wat zullen de gevolgen zijn voor iemand met een dubbele nationaliteit als hij de
Nederlandse nationaliteit kwijtraakt?
2. Wat zou de reden zijn dat gemeenschapsonderdanen vrijgesteld zijn van de
visumplicht?
3. Zie je een overeenkomst tussen de sanctie om iemand het verblijfsrecht te ontnemen
en het voorstel in subparagraaf 15.1.2 om iemand met een dubbele nationaliteit in
het Nederlandschap te ontnemen?
4. In welk opzicht verschilt de bezwaartermijn bij een beschikking op een aanvraag voor
een verblijfsvergunning van de bezwaartermijn in art. 6.7 Awb die in subparagraaf
2.4.1 is beschreven?
OPGAVEN
1. Amalia uit de openingscasus krijgt als zij 19 jaar is een kind van een Nederlandse
man waarmee ze is getrouwd en met wie ze in Den Haag woont. Geef aan of Amalia,
haar man en haar kind de Nederlandse nationaliteit hebben of (als dit niet zo is) hoe
ze deze alsnog kunnen krijgen.
2. John Mclan, een 45-jarige Ierse journalist, heeft tijdens zijn vakantie in Nederland
spontaan gesolliciteerd op een functie bij Omroep Friesland. Hij is aangenomen en
kan meteen beginnen. Het bevalt hem hier goed en na enkele maanden vraagt hij
een verblijfsvergunning aan. Dan ontvangt hij een oproep voor een tbc-onderzoek.
Moet John hier gevolg aan geven of is hier sprake van een foutje? Betrek in je
antwoord art. 4.46 Vb.
3. De 32-jarige Manal Keceli is een Turkse vrouw die twee jaar geleden met haar twee
kinderen naar Nederland is gekomen voor gezinshereniging met haar man. Ze wordt
echter door hem mishandeld en ook de kinderen zijn niet veilig voor hem.
a. Op basis waarvan mogen Manal en haar kinderen in Nederland verblijven?
b. Mogen zij in Nederland blijven als het huwelijk eindigt in een scheiding?
4. Aron Zimmerman is gedeserteerd uit het Israelische leger en naar Nederland
gevlucht. Op schiphol vraagt hij politiek asiel aan met als motief dat hij niet langer de
politiek van vertraging van het vredesproces kan steunen.
a. Welke afwegingen moet de IND maken bij de beoordeling van zijn aanvraag?
b. Bestaat de kans dat de verblijfsvergunning wordt verleend? Zo ja, welke
verblijfsvergunning krijgt hij dan?
c. Welke rechtsmiddelen heeft Aron om zich te verzetten tegen een eventuele
afwijzing van zijn verzoek?
THEMA 6
1. Mohammed woont in Marokko. Hij woont in de bergen en uitzicht op een goede
toekomst is er niet. Het is niet zo dat hij bang moet zijn om slachtoffer te worden van
geweld, maar er is economisch gezien niet veel om naar uit te kijken. Familie van
Mohammed woont in Nederland. Zij vertellen hem iedere keer wanneer hij ze
spreekt dat het in Nederland geweldig is. Er is werk voor iedereen, wanneer je in
Nederland komt heb je heel snel een eigen woning en als het even tegenzit, dan krijg
je een uitkering waar je ook royaal van kunt leven. Mohammed besluit om naar
Nederland toe te gaan. Hij bereidt niets voor en gaat gewoon. Hij denkt dat hij het
meeste kans maakt als hij via oorlogsgebied Europa binnenkomt. Hij reist daarom via
Syrië naar Turkije en gaat zo naar Nederland. Eenmaal in Nederland aangekomen,
vraagt Mohammed direct een verblijfsvergunning aan.
a. Er zijn verschillende soorten verblijfsvergunning. Welk soort verblijfsvergunning is op
Mohammed van toepassing?
b. Wat voor een asielzoeker is Mohammed en hoe groot is de kans dat hij in Nederland
asiel krijgt?
c. Stel dat Mohammed niet uit Marokko komt maar uit Afghanistan. Hij wordt daar
vervolgd wegens vermeende oorlogsmisdaden en is daarom gevlucht naar
Nederland omdat een verder verblijf in Afghanistan zal zorgen voor een
onmenselijke behandeling. Kan Mohammed dan wel een verblijfs-vergunning
krijgen?
2. Hakim is vier jaar geleden als vluchteling in Nederland gekomen. Hij heeft een
verblijfsvergunning Asiel gekregen en heeft ondertussen ook de Nederlandse
nationaliteit aangenomen. Hakim heeft het erg naar zijn zin in Nederland en doet er
alles aan om mee te doen aan het Nederlandse leven. Hij is actief bezig om beter
Nederlands te leren en heeft sinds kort ook een baan. Toen Hakim naar Nederland
kwam, heeft hij zijn vrouw en kinderen achter moeten laten. Hakim heeft besloten
dat het nu tijd is om zijn vrouw en kinderen naar Nederland te halen. Het lukt Hakim
om zijn vrouw en kinderen naar Nederland te halen. Er is een verblijfsvergunning
aangevraagd en iedereen is gelukkig. Tijdens de procedure komt Hakim erachter dat
a.
b.
c.
3.
a.
b.
c.
hij en zijn vrouw uit elkaar zijn gegroeid door alles wat er is gebeurd. Hakim vraagt
daarom een scheiding aan.
Wat voor een verblijfsvergunning zal de vrouw van Hakim moeten aanvragen?
Hakim besluit om te gaan scheiden. Heeft dit invloed op de verblijfsvergunning van
zijn vrouw?
Stel, de vrouw van Hakim besluit te gaan scheiden omdat er sprake is van huiselijk
geweld. Heeft dit invloed op de aanvraag voor de verblijfsvergunning?
‘Zolang iemand een andere nationaliteit heeft, mag hij de Nederlandse nationaliteit
niet aannemen.’ Leg gemotiveerd uit waarom je het eens of oneens bent met deze
stelling.
Jorge is een Amerikaanse staatsburger die 45 jaar geleden naar Nederland is
gekomen. Samen met zijn inmiddels ex-vriendin Laura heeft hij twee kinderen: Joris
en Lars. Jorge en Joris zijn beiden werk-zaam als professor aan de Universiteit van
Amsterdam. Joris en zijn vriendin hebben samen een dochter: de minderjarige Kim.
Hoe kan Kim de Nederlandse nationaliteit verkrijgen?
Regelmatig komen er vluchtelingen uit oorlogsgebieden naar Nederland. Zet in
stappen uiteen op welke wijze zij rechtmatig verblijf kunnen verkrijgen.
Zie c: wat is het verschil met het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit?