1 Chương 1 Nhắc lại những kiến thức cơ bản HK1 2021-2022 Một số khái niệm cơ bản 2 ➢Signals (Tín hiệu) ➢Amplifier (Bộ khuếch đại) HK1 2021-2022 Tín hiệu 3 Nguồn tí hiệu Transducers (bộ chuyển đổi) là các thiết bị chuyển đổi tín hiệu phi điện sang tín hiệu điện và ngược lại. Nguồn tín hiệu là các nguồn tạo ra tín hiệu điện, thường là ngõ ra của các transducer. Biểu diễn nguồn tín hiệu Nguồn Thévenin (nguồn thế) Nguồn Norton (nguồn dòng) HK1 2021-2022 Biểu diễn nguồn tín hiệu 4 (a) the Thévenin form (b) the Norton form HK1 2021-2022 Biểu diễn tín hiệu trong miền thời gian 5 Tín hiệu điện thế vs(t). HK1 2021-2022 Biểu diễn tín hiệu trong miền thời gian 6 Sine-wave voltage signal of amplitude Va and frequency f = 1/T Hz. The angular frequency ω = 2πf rad/s. HK1 2021-2022 Biểu diễn tín hiệu trong miền thời gian 7 A symmetrical square-wave signal of amplitude V. HK1 2021-2022 Biểu diễn tín hiệu trong miền tần số 8 Phổ tần số của một tín hiệu tuỳ ý là một hàm tần số liên tục, nghĩa là chứa mọi thành phần tần số. HK1 2021-2022 Biểu diễn tín hiệu trong miền tần số 9 Phổ tần số của một sóng vuông gồm các thành phần tần số rời rạc. HK1 2021-2022 Tín hiệu tương tự và tín hiệu số 10 Analog signal Biên độ của tín hiệu tương tự có thể có bất kỳ giá trị nào trong khoảng hoạt động của nó, nói cách khác tín hiệu có biên độ liên tục. Digital signal Tín hiệu số được biểu diễn bởi một chuỗi các số, mỗi số diễn tả biên độ của tín hiệu tại một thời điểm nào đó Sampling ADC and DAC HK1 2021-2022 Sampling 11 Sampling the continuous-time analog signal in (a) Results in the discrete-time signal in (b). Lấy mẫu tín hiệu tương tự liên tục thời gian (a) thu được tín hiệu rời rạc (b) HK1 2021-2022 ADC 12 Bộ chuyển đổi tương tự sang số Analog-to-digital converter (ADC). HK1 2021-2022 Amplifier (Bộ khuếch đại) 13 Đầu vào của bộ khuếch đại điện thế được cấp tín hiệu vI(t), đầu ra nối với điện trở RL. HK1 2021-2022 Amplifier 14 ➢Đặc tính truyền của một bộ khuếch đại điện thế tuyến tính có hệ số khuếch đại Av. ➢Đường thẳng trong hình thể hiện bộ khuếch đại có đặc tính KĐ tuyến tính. HK1 2021-2022 Amplifier 15 ➢Lưu ý một số khái niệm: ✓ Khuếch đại tuyến tính ✓ Bão hoàn ✓ Xén ngọn/đỉnh (clipped off) ✓ Sái dạng (Nonlinear distortion ) HK1 2021-2022 Engineering Prefixes 16 HK1 2021-2022 Schematic Circuit Symbols 17 HK1 2021-2022 Types of Resistors 18 Fixed Resistors HK1 2021-2022 19 HK1 2021-2022 20 Variable Resistors HK1 2021-2022 21 HK1 2021-2022 22 HK1 2021-2022 Color Coding of Resistors 23 Dung sai Temperature coefficient of resistance (TCR) → parts per million per degree Celsius. The abbreviation is ppm/ C. An old fashion carbon composition resistor may have a TCR of over 1000 ppm/C and a 10k resistor would change around 100 HK1 2021-2022 ohms for a 10 C in temperature. Tụ điện (Capacitor) 24 HK1 2021-2022 25 HK1 2021-2022 26 HK1 2021-2022 27 HK1 2021-2022 28 HK1 2021-2022 Cuộn dây/cuộn càm (Inductors) 29 HK1 2021-2022 Thiết bị đokiểm 30 The front panel controls for a general-purpose oscilloscope. VERTICAL CH 1 CH 2 HORIZONTAL TRIGGER BOTH SLOPE Ð POSITION POSITION VOLTS/DIV VOLTS/DIV + LEVEL POSITION SEC/DIV SOURCE CH 1 CH 2 5V 2 mV 5V 2 mV 5s 5 ns EXT LINE COUPLING COUPLING AC-DC-GND AC-DC-GND TRIG COUP DC DISPLAY PROBE COMP 5V CH 1 CH 2 INTENSITY HK1 2021-2022 EXT TRIG AC Số phức (Complex numbers) 31 +j Positive j axis Negative real axis 90 2nd quadrant 1st quadrant 180 Positive real axis 0/360 3rd quadrant 4th quadrant 270 -j j7 Negative j axis 7 7 -7 -j7 HK1 2021-2022 -j Tọa độ cực (Polar form) 32 Biểu diễn qua giá trị biên độ và vị trí góc Magnitude (C), angular position (q) jq Ce VD: C q +j 6.4 129 129o 6.4 -j HK1 2021-2022 Chuyển đổi giữa hai hệ tọa độ 33 sin q = opposite side hypotenuse cos q = adjacent side hypotenuse tan q = opposite side adjacent side e s u n te o p y H A d ja c e n ts id e hypotenuse2 = adjacent side2 + opposite side 2 Công thức Euler HK1 2021-2022 Vị trí các điểm trong bốn góc phần tư 34 θ is phase angle relative to the positive real axis Φ is phase angle relative to negative real axis. HK1 2021-2022 Chuyển đổi giữa hai hệ tọa độ 35 Converting from rectangular form (A + jB), to polar form ( C q ) is done as follows: C = A2 + B2 and 2 +jB 2 +B A B q = tan A −1 C = B q A HK1 2021-2022 36 Converting from polar form (C q ) to rectangular form (A + jB), ) is done as follows: A = C cos q and C = 12 B = C sin q Ví dụ: Convert 1245 to rectangular form. 8.48 + j8.46 q= 45o C B = C sin q q A = C cos q HK1 2021-2022 Các phép toán số phức cơ bản 37 Cộng Add 8.48 + j8.48 to 6.20 – j5.70. 8.48 + j8.46 6.20 – j5.70 14.68 + j2.76 Trừ Subtract 6.20 – j5.70 from 8.48 + j8.48. 8.48 + j8.46 6.20 – j5.70 2.28+ j14.16 HK1 2021-2022 Các phép toán số phức cơ bản 38 Nhân Multiply 8.3025 by 12 − 15 } 99.6 10 8.30 x 12 = 99.6 25o + (−15o) = 10o Chia Divide 8.3025 by 12 − 15 8.30 12 = 0.692 0.692 40 o o o 25 − (−15 ) = 40 } HK1 2021-2022 39 Linh kiện bán dẫn cơ bản - - Chất bán dẫn Diode Transistor HK1 2021-2022 Silicon and Germanium 40 HK1 2021-2022 41 HK1 2021-2022 Bán dẫn loại N và loại P 42 HK1 2021-2022 Phân cực thuận & PC ngược 43 I F (mA) V + F– IF – C R + VBIAS + – 0 B A – + VR VF 0.7 V 0 VBIAS Knee VBR 0 0 Knee I=0A R VBIAS – + IR HK1 2021-2022 Ứng dụng của diode 44 F Chỉnh lưu I + + – – D3 D1 Vin D2 D4 RL + Vout 0 – F I – – + + D3 D1 Vin D2 HK1 2021-2022 D4 RL + Vout 0 – 45 Limitter HK1 2021-2022 46 Diode Clampers Hãy vẽ Vout HK1 2021-2022 47 Zener Diodes Cathode (K) Anode (A) HK1 2021-2022 Q: Xác định điện áp ra, biết VZ =5.6 V 48 R Vin D1 D2 +VZ1 + 0.7 V 0 –VZ1 – 0.7 V HK1 2021-2022 Transistor BJT 49 – + – + IC IC IC IC IB + n IB IB – + p n p IB – n p IE IE IE IE – + – βDC = IC/IB IC = αDC IE, + IE = IC + IB HK1 2021-2022 50 This semiconductor device with three doped regions: C (collector) i. Emitter ii. Base iii. Collector And two pn junctions: npn n B (base) Base-emitter junction. Base-collector junction pnp Base-Collector junction p n i. ii. C p B Base-Emitter junction E (emitter) The device is named as ‘Bipolar Junction Transistor’ or BJT HK1 2021-2022 n p E Phân cực DC 51 Currents and voltages in BJT IB : dc base current IE: dc emitter current IC: dc source current VBE VCE VCB VBE = 0.7V VCE = VCC – IC RC IB = (VBB – VBE ) / RB VCB = VCE – VBE HK1 2021-2022 Các vùng hoạt động của BJT 52 IC IC C C B B Active region IC Saturation region I B6 A 0 0.7 V VCE(max) I B5 VCE A 0 VCE(max) 0.7 V VCE I B4 I B3 I B2 I B1 Cutoff region 0 HK1 2021-2022 IB = 0 VCE BJT trong mạch số và mạch tương tự 53 A BJT can be used as a switching device in logic circuits to turn on or off current to a load. As a switch, the transistor is normally in either cutoff (load is OFF) or saturation (load is ON). + VCC RC RB IC = 0 +VCC +VCC RC RC RB C +VBB 0V IB = 0 E IB In cutoff, the transistor looks like an open switch. +VCC IC(sat) IC(sat) RC C + – E In saturation, the transistor looks like a closed switch. HK1 2021-2022 54 Trong mạch khuếch đại BJT được phân cực ở vùng active Q IC IB ICQ Input signal Q Cutoff 0 VCC Cutoff Vce VCEQ HK1 2021-2022 VCE Quy ước viết ký hiệu 55 ic IC iC Ic HK1 2021-2022 ? 56 HK1 2021-2022 Nguồn: Robert L. Boylestad, Louis Nashelsky Mạch tương đương re = 26 (mV)/IE 57 HK1 2021-2022 Nguồn: Robert L. Boylestad, Louis Nashelsky Field Effect Transistor 58 JFET (or Junction Field Effect Transistor) n-channel JFET p-channel JFET MOSFET(metal oxide semiconductor FET ) Enhancement mode (E-MOSFET) E-MOSFET ◼ p-channel E-MOSFET ◼ n-channel Depletion mode (D-MOSFET) ◼ n-channel D-MOSFET ◼ p-channel D-MOSFET HK1 2021-2022 JFET 59 HK1 2021-2022 JFET vs BJT 60 RD RD D + n G VGG – + VDD + p p – VDD – VGG n – + S BJT JFET HK1 2021-2022 61 HK1 2021-2022 ID(VDS) 62 HK1 2021-2022 63 HK1 2021-2022 MOSFET 64 Drain E-MOSFET RD ID SiO2 Gate Induced channel n + + + + p substrate n + VGG n – – – – + – VDD n – D-MOSFET Source RD RD n – VGG + – – – – – – + + + + + + n p + + + + + + + – VDD – – – – – – p + n HK1 2021-2022 VGG – n + – VDD Ký hiệu MOSFET 65 HK1 2021-2022 VD mạch phân cực và khuếch đại dùng JFET 66 VDD +12 V RD 2.7 kW Vout C1 0.1 mF Vin 100 mV RG 10 MW RS 470 W C2 10 mF HK1 2021-2022 67 ID Enhancement +VDD RD R1 C3 Vout C1 Id RL Vin Q IDQ R2 RS C2 0 VGS VGS(th) Vgs VGSQ HK1 2021-2022 Tóm lược đặc tuyến I-V 68 HK1 2021-2022 Nguồn: Robert L. Boylestad, Louis Nashelsky 69 Phân cực FET Nguồn: Robert L. Boylestad, Louis Nashelsky HK1 2021-2022 70 Khuếch đại HK1 2021-2022 Nguồn: Robert L. Boylestad, Louis Nashelsky 71 HK1 2021-2022 Nguồn: Robert L. Boylestad, Louis Nashelsky