MPU 3113 (AUG 2021) (DONE)
Bab 1: Malaysia kesepaduan 连贯性 dalam kepelbagaian.
Pengenalan: Konsep Asas Hubungan Etnik
Malaysia merupakan sebuah negara yang mempunyai kepelbagaian kaum. Selain Melayu sebagai
kelompok etnik terbesar, terdapat juga etnik-etnik lain iaitu Cina, India, orang asli dan beberapa
kumpulan etnik pribumi Sabah dan Sarawak serta kumpulan etnik minoriti yang lain.
Semuanya hidup dalam kepelbagaian (unity in diversity). Dalam masyarakat yang majmuk seperti ini,
perpaduan dan integrasi 整合 memerlukan satu keperluan untuk menjamin rakyatnya hidup dalam
aman dan damai. 团结和融合需要确保其人民和平与和谐地生活
Dalam konteks negara kita Malaysia, proses hubungan kaum ini mempunyai latar belakangnya yang
tersendiri. Sekiranya melihat kepada teori hubungan etnik yang bermula dengan tahap akomodasi,
akulturasi, asimilasi dan amalgamasi, Malaysia nampaknya masih berada pada peringkat akomodasi
di mana setiap etnik menyedari norma dan nilai antara satu sama lain, namun begitu tetap
mempertahankan budaya hidup masing-masing. 马来西亚似乎仍然处于每个民族都意识到彼此
的规范和价值观，但仍然保持他们的文化的适应阶段
Melihat kepada kemuncak konflik hubungan etnik di Malaysia menerusi insiden 13 Mei 1969 yang
menjadi satu titik hitam dalam sejarah hubungan kaum negara, fenomena seperti ini tidak
seharusnya berlaku sekiranya setiap etnik menyedari serta mempunyai perasaan hormatmenghormati serta toleransi antara etnik yang tinggi. Justeru, konsep-konsep asas hubungan etnik
akan diperjelaskan bagi memberikan kefahaman yang sewajarnya dan seterusnya diharapkan
kefahaman tersebut akan diterjemahkan dalam kehidupan seharian masyarajat Malaysia yang
pelbagai ini. 1969 年 5 月 13 日事件成为种族关系史上的一个黑点，从马来西亚民族关系冲突的
高潮来看，如果每个民族都意识到并具有高度的尊重和尊重，这种现象就不应该发生。族群之
间的宽容。因此，种族关系的基本概念将被澄清以提供适当的理解，然后希望将理解转化为这
个多元化的马来西亚社会的日常生活。
Konsep asas hubugan etnik:
1. Ras
Definisi:
i.
Kumpulan manusia yang terdiri daripada lelaki dan perempuan yang berkongsi ciri-ciri
biologi tersendiri yang diwarisi 具有共同的独特生物学特征 dan dapat dibezakan degan
jelas dalam masyarakat. (Macionis, 1998)

Sejarah klasifikasi Manusia “Caucasoid, Mongoloid, Negriod, Australiod” 人类分类
的历史“高加索人种、蒙古人种、内格罗人种、澳大利亚人种”

Manusia dibezakan melalui warna kulit, warna rambut dan rupa bentuk 外貌

Masalah pengklasifikasian 分类问题 wujud kerana manusia sentiasa bergerak,
bersosial, berinteraksi dan perkahwinan campur sering berlaku.
ii.
Seseorang yang mewarisi ciri selain daripada warna kulit, rupa bentuk, tingkah laku,
kelakuan, atau tahap intelektual tertentu.
 Ras sukar didefinasikan: berlaku campur aduk golongan yang tulen disebabkan
migrasi dan perkahwinan campur 由于移徙和通婚，存在纯群体的混合体
iii.
Sekumpulan manusia yang memiliki ciri-ciri fizikal yang diwarisi secara genetik.
 Tiada manusia yang lebih baik atau rendah handal daripada yang lain: warna kulit,
rupa bentuk dan sebagainya.
2. Etnik
i.
“Human groups that entertain a subjective belief in their common descent because of
similarities of physical types or customs or both or because of memories of colonization or
migration” 由于身体类型或习俗或两者的相似性或由于殖民或迁移的记忆而对其共同
血统抱有主观信念的人类群体

Satu kelompak manusia yang mempunyai ikatan kebudayaan yang banyak
persamaan seperti agama, ras mahu pun asal usulnya 种族或起源, berkongsi adat
分享习俗, bahasa, pakaian tradisional, makanan, dan mempunyai hubugan sosial
sesama mereka.

Kumpulan etnik: Kumpulan yang ahlinya memilki satu set ciri sosiobudaya yang tersendiri.
其成员具有一组独特的社会文化特征的群体

Ciri-ciri etnik:
a. Budaya
b. Adat
c. Bahasa
d. Agama

Etnisiti:
 Gabungan pelbagai sifat dan koponen yang kebiasanya dimiliki oleh kumpulan etnik
族群通常具有的各种特征和成分的组合

Contoh perkongsian:
Kebudayaan, Nilai, Norma, Keutamaan

Etnosentrisme: (Perkataan yang negative)
 Tanggapan bahawa kumpulan etnik sendiri yang terbaik berbanding dengan
kumpulan yang lain. Gagal menerima pandangan orang lain. 认为自己的族群优于
其他族群的观念

Contoh:
Sistem kasta 种姓制度: Gologan Brahmin menganggap diri mereka adalah suci dan
mulia dan mereka tidak boleh bergaul dengan kasta yang lain.
3. Masyarakat
Definsi:
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.

Kumpulan manusia yang hidup bersama untuk mencapai tujuan bersama (Gidding, 1940)
Sistem perhubugan sosial dalam cara mereka hidup (Mclver, 1961)
Kesatuan hidup manusia yang terikat oleh suatu system adat istiadat yang tertentu
(Koetjaraningrat, 1970)
Kumpulan pelbagai institusi seperti ekonomi, politik, pendidikan dan pelbagainya. (Coser,
1947)
Kelompok manusia yang hidup dan berkerjasama sehingga dapat mengorganisasikan diri
mereka dan berfikir tentang diri mereka sebagai kesatuan sosial yang mempunyai batasbatas tertentu (Linton, 1940)
Kumpulan manusia yang hidup Bersama, saling berhubugan dan bekerjasama, mempunyai
kesatuan sosial serta sentiasa membina kebudayaan (Kemus Dewan, 2005)
Ciri-ciri masyarakat:
1. Manusia yang hidup berkelompak
2. Hidup dalam satu kumpulan
3. Melahirkan kebudayaan
4. Mengalami perubahan
5. Saling berhubugan
6. Mempunyai kepimpinan
7. Sistem sosial
8. Wujud stratifikasi sosial 社会分层的形式
4. Kebudayaan
Definsi:
i.
Pola tingkah laku dan idea yang bersifat implist dan eksplisit 隐性和显性的行为和想法模
式
ii.
Merangkumi ilmu pengetahuan, kepercayaan, kesihatan, tatsusila, undang-undang, moral,
adat resam, teknologi dan lain-lain kebolehanserta kebiasaan yang dikongsi oleh ahli
sesebuah masyarakat. 包括知识、信仰、健康、伦理、法律、道德、习俗、技术以及社
会成员共享的其他能力和习惯
Ciri-ciri budaya:
i.
ii.
iii.
iv.
Dipelajari
Dikongsi
Diwarisi
Berubah
v.
Sejagat 通用
vi.
Simbolik 象征性的
vii.
Pandangan dunia (world view)
viii.
Sistem perlambagan 象征系统
ix.
Berpola dan berstruktur 图案化和结构化
Budaya dibahagi kepada 2:
1. Budaya kebendaan
2. Budaya bukan kebendaan
5. Manusia
Masyarakat Pelbagai Etnik di Malaysia
Jumlah penduduk Malaysia pada tahun 2010 ialah 28.3 juta (Jabatan Perangkaan Malaysia).
Malaysia mempunyai lebih daripada 70 kumpulan etnik dan sekiranya ditambah
dengan kelompok yang mewakili subetnik, kumpulan bahasa dan dialek, jumlahnya melebihi 200
kumpulan.
Konsep Kesepaduan dalam Kepelbagaian (Unity in diversity)
Perpaduan:
Proses yang menyatupadukan seluruh masyarakat dan negara supaya sentiap anggota masyarakat
dapat membentuk satu identiti dan nilai bersama serta memiliki perasaan cinta dan bangsa kepada
tanahair.

KeSAMAan / KeSATUan : Satu bangsa, satu agama, satu bahasa, satu negara
Kesepaduan: (lebih tetap kepada perpaduan kini di Malaysia)
Jalinan hubugan Kerjasama antara kaum dan kelompak yang berkongsi aktiviti, budaya dan pinjam
memimjam unsur budaya masing-masing. Jalinan hubugan ini dapat dilihat dalam kegiatan ekonomi
seharian. 关系共享活动、文化并借用各自文化元素的种族和群体之间的合作。这种联系可以在
日常经济活动中看到

Pemahaman konsep “kesepaduan sosial”
Fenomena praperpaduan dan difahami menerusi konsep “takrifan harian” (everyday
defined) dan “takrifan autoriti” (authority defined) 权威的定义

Takrifan harian:
a. Takrifan masyarakat awam berbeza dalam kehidupan seharian
b. Takrifan harian oleh masyarakat lebih pelbagai dan dapat tolak ansur serta saling
memahami bagi memastikan kehidupan mereka diteruskan degan aman tanpa
sebarang konfliks. 湾社区对日常的定义更加多样化，可以相互包容和理解，确
保他们的生活和平继续，没有任何冲突
c. Contoh:
Melayu – Sebahagian bertutur dalam bahasa Inggeris

Takrifan autoriti:
a. Cenderung bersifat tetap 趋于固定
b. Contoh:
Melayu – menganut agama Islam, bertutur dalam BM dan mengamalkan adat resam
& budaya Melayu.
Konsep kesepaduan adalah lebih realistic dalam konteks Malaysia. Oleh itu, konsep kesepaduan
sosial diutarkan untuk menjelaskan fenomena yang berlaku di Malaysia.
Kesepaduan Sosial 社会团结 Melalui Akomodasi, Akulturasi, Amalgamasi dan Asimilasi
Dalam konteks Malaysia, proses transformasi hubungan etnik berlaku secara umumnya melalui
rundingan sosial yang berterusan antara faktor sosial dalam masyarakat awam untuk memenuhi
kepentingan masing-masing. 在马来西亚的背景下，族群关系的转变过程一般是通过公民社会中
的社会因素之间不断进行的社会谈判来实现的，以满足他们各自的利益
Dalam proses rundingan sosial, unsur-unsur seperti akomodasi, akulturasi, amalgamasi dan asimilasi
sentiasa berlaku di peringkat yang berbeza sebagai mekanisme untuk terus mengekalkan toleransi
etnik, penerimaan terhadap perbezaan dan kesepaduan sosial yang wujud pada hari ini. Justeru,
makna yang diberikan oleh aktor sosial ini terhadap interaksi dan hubungan seharian yang berlaku
antara mereka melalui proses rundingan sosial yang berterusan yang diwarnai oleh unsur-unsur
akomodasi, akulturasi, amalgamasi dan asimilasi umumnya cenderung ke arah bentuk positif
daripada bentuk negatif. Tafsiran sosial positif yang merujuk kepada interaksi dan hubungan mereka
di peringkat harian membentuk kesepaduan sosial pada hari ini walaupun mereka daripada latar
belakang etnik, agama, bahasa dan budaya yang berbeza. 在社会协商过程中，融合、文化融合、
融合、同化等要素总是在不同层面发生，作为进一步维护当今存在的民族宽容、接纳差异和社
会凝聚力的机制。因此，这些社会行动者通过以适应、文化适应、融合和同化等元素为色彩的
持续社会协商过程赋予他们之间日常互动和关系的意义通常倾向于积极的形式而不是消极的形
式。表格。即使他们来自不同的种族、宗教、语言和文化背景，关于他们日常互动和关系的积
极社会解释也会塑造今天的社会凝聚力
Proses integrasi nasional di negara ini boleh dianalisis berdasarkan model kontak di antara kumpulan
etnik yang berbeza yang dapat ditunjukkan seperti rajah di bawah: 可以根据不同民族之间的接触
模型来分析该国的民族融合过程
Integrasi 整合 rendah kepada tinggi
1. Segregasi 隔离

Suasana pengasingan/ pemisahan kumpulan etnik

Berlaku atas dasae agama, ras, kebudayaan dan ciri etnil 适用于宗教、种族、文化和民族
特征

Faktor pemisahan:
Tempat tinggal, system pendidikan, pengangkutan dan kemudahan awam 公共设施

Segregasi boleh wujud secara rela atau tanpa rela
 Segregasi secara rela merujuk kepada keadaan dalam golongan manusia yang
memencilkan diri dengan tujuan untuk berada dalam kumpulan mereka
sendiri sahaja
 Segregasi tanpa rela timbul kerana paksaan daripada pihak yang
berkuasa seperti segregasi de jure apabila kerajaan memaksa pegasingan atau pemis
ahan yang ketat ke atas individu
atau kumpulan manusia dengan pelaksanaan undangundang seperti Dasar Aparteid di Afrika Selatan, antara tahun 1948-1994.

Formula：
A
B
C (ABC = budaya)
2. Akomodasi 住宿

Keadaan di mana etnik menyedari nilai dan norma mereka antara satu same lain tetepi
masih mempertahankan budaya masing-masing. 族群相互了解其价值观和规范，但仍保
持各自文化的情况

Kelompok yang berkonflik berseteju menghentikan/ elakkan konflik melalui interaksi damai.
冲突团体同意通过和平互动来停止/避免冲突。


Proses penyesuaian ini berlaku di Malaysia kerana setiap kumpulan etnik bebas
mengamalkan budaysa merekka dlm keadaan harmoni
Formula:
A+B+C=A+B+C
3. Akulturasi 文化适应

Proses penerimaan unsur budaya lain

Unsur dari budaya asing diterima dan diolah dalam budaya sendiri 来自异国文化的元素在
自己的文化中被接受和加工




Tidak menyebabkan kehilangan identity asal penerima
Lebih mudahh dicapai melibatkan benda bersifat kebendaan dan yg mendatangkan manfaat
Contoh:
Tali leher, angpau, makanan, berinai
Formula:
Abc + Bac + Cab
4. Asimilasi 同化

Satu proses percantuman antara etnik berlainan budaya hingga membentuk kelompok
dengan budaya dan identiti yang sama 不同民族文化融合形成具有相同文化和身份的群
体的过程

Faktor mneyebabkan berlakunya
i.
Etnik yg berbeza budaya
ii.
Individu di dalam atau di antara etnik sering berinteraksi
iii.
Berlaku bila ada interaksi yang erat untuk tempoh yang lama 发生在长时间密切互
动时

Faktor asimilasi: etnik berbeza budaya 不同的种族和文化

Formula:
A+B+C=A
5. Amalgamasi 合并

Semua kebudayaan boleh dicair dan dijadikan satu keseluruhan bersama 所有文化都可以融
为一体



Budaya atau ras bercampur untuk membentuk budaya dan ras yang baru
Biasanya terjadi melalui perkahwinan campur antara etnik
Formua:
A+B+C=D
Kesimpulan:
Perhubungan etnik hanya berlaku apabila hubungan tertentu telah diwarnai oleh ciri-ciri sosial
berdasarkan kesedaran wujudnya relativiti budaya, saling menghormati perbezaan nilai atau adat
yang mungkin wujud antara etnik.
Keadaan ini menandakan hubungan silang budaya sudah wujud dalam kalangan masyarakat pelbagai
budaya di negara ini. Perpaduan kaum telah pun terbina dan hubungan antara kumpulan etnik
secara keseluruhannya adalah harmoni.