BE
PICKY
ANALYSERAPPORT LOUISE LOHMEIER 2564076 4g
In opdracht van:
Riksja Travel
Pompoenweg 9
2321DK Leiden
Praktijkbegeleider: Jeroen van Vilsteren
jeroen.van.vilsteren@riksjatravel.nl
Louise Lohmeier
2564076
4G
14 Januari 2019
Afstudeerbegeleider: Cecile van Rijen
2
voorwoord
Ik reis graag. Vorig jaar vloog ik naar
dit verschijnsel. Na een periode van hard werken
Thailand met de nodige overstappen op Berlijn en
presenteer ik u met trots mijn meesterproef waarin ik
Abu Dhabi zodat de kosten van mijn vlucht zo laag
al mijn opgedane kennis van de afgelopen vier jaar in
mogelijk waren. Om nog maar niet te spreken over
praktijk heb gebracht.
mijn plaatselijk te maken kosten. Afgelopen mei
stuitte ik op de VPRO Tegenlicht uitzending “Reizen
Ik wil van deze gelegenheid gebruik maken om Riksja
is het nieuwe roken” (Tegenlicht, 2018) wat voor
Travel te bedanken voor de kans om mijn meesterproef
mij een eyeopener was. Hoe kan het dat we in zo’n
bij hen uit te voeren. In het bijzonder wil ik Jeroen van
moderne maatschappij leven waarin bewust eten,
Vilsteren bedanken voor alle tijd en energie die hij in
het eten van dierlijke producten bijvoorbeeld, voor
mijn afstudeeronderzoek heeft gestoken.
zo veel commotie (positief) zorgt, maar de term veel
voor weinig er qua reizen zo in is gestampt dat we
Tot slot wil ik mijn afstudeerbegeleider Cecile van
totaal geen besef hebben wat voor impact dit maakt
Rijen bedanken voor de vele hulp die ze mij heeft
op mens, dier en milieu?
geboden gedurende deze periode.
In het kader van mijn afstudeeropdracht van de
Veel leesplezier,
opleiding International Lifestyle Studies aan de
Louise Lohmeier
Fontys Academy for Creative Industries Tilburg
ben ik voor Riksja Travel aan de slag gegaan met
3
summary
This
design-oriented
study
aims
at
claims to provide freedom of choice, this is hardly
developing a concept that matches the sustainable
acknowledged by Young Professionals.
lifestyle of Young Professionals and which can be put
into practice by Riksja Travel. As part of this research,
Trend analysis
various aspects of the related target group, client,
There are mainly three societal macro trends that
sector and relevant trends have been investigated
impact the travel behavior of Young Professionals,
in order to gain a comprehensive understanding of
namely 1) Enlightenment, 2) Sustainable Possessions
the underlying core problem. From this, concrete
and 3) Collective Consciousness. The analysis of these
opportunities were developed which were then
trends indicates a need for spontaneity, meaning and
abstracted into an application concept.
connection.
Target group analysis
Sector analysis
As part of this study, research was conducted within
In this part of the study, the most important
the target group ‘Young Professionals between 20 and
developments in the leisure and food sector were
25 years of age’. The target group was then distributed
clustered into the following themes: 1) Off the
across a purposely designed segmentation model, in
Trodden Path, 2) Transparency and 3) Circularity.
which the mentality group “Obliging Explorer” had
the best fit with the target group. This group can best
Opportunity
be described by being open-minded and interested in
Based on this study, a particularly promising
sustainable travel as long as is considered relevant by
opportunity would be to introduce a lifestyle
themselves. They are looking for self-fulfillment and
concept in which the Obliging Explorer could
peer recognition while treasuring freedom of choice.
discover sustainable travel in a casual manner, and
where sustainable alternatives are made personally
Client analysis
relevant. This would contribute to a larger awareness
The client analysis shows that Riksja Travel wants
of sustainable travel. The societal trends in this
to focus on CO2 reduction by expanding travel
study manifest a desire for spontaneity, meaning
towards destinations in Europe. However, there is a
and connection. In the sectors investigated, there
gap between the aspired identity of Riksja Travel and
are opportunity to reduce CO2 emissions by offering
their perception within the target group: while Rikjsa
travel destinations in Europe, by customizing and
4
simplifying these offerings, and by reducing the
skepticism around sustainability through a new
perspective based on an innovative approach for
transparency. This implies a concrete opportunity for
Riksja Travel for truly flexible travel.
BePicky
BePicky is a concept that provides travelers
with suggestions for travel destinations, routes,
activities and means of transportation in Europe.
Leveraging “Bookdifferent” data, BePicky provides
eco-information on choices made by travelers,
and rewards consistently eco-friendly behavior by
bonus points, peer status and travel rebates. While
providing full freedom of choice, BePicky nurtures
eco-awareness of participating travelers and provides
attractive rewards for those who choose to help saving
the planet while on the road.
*
Bookdifferent is a worldwide hotel booking
sites with easily-understandable information on ecofriendliness of participating hotels, ranked according
to their environmental score (Bookdifferent, 2019).
5
01
03
IN T R O
008
ANALYSE
020
01.1 Inleiding
010
03.1 Doelgroepanalyse
022
01.2 Onderzoeksontwerp
012
03.2 Opdrachtgeveranalyse
034
01.3 Kwaliteit van leven
014
03.3 Trendanalyse
040
03.4 Sectoranalyse
054
03.5 Valuefit
062
02
T H E ORE TI SCH KADER
016
02.1 Duurzame ontwikkeling
017
02.2 Duurzaam toerisme
018
02.3 Gedragsmanagement
019
6
05
RE ALISATI E
070
05.1 Conceptdefinitie
072
05.2 Conceptdragers
074
05.3 Kwaliteit van leven
081
05.4 Haalbaarheid
082
05.5 Advies 086
04
06
ONTWERP
064
BIJL AGEN
088
04.1 Conceptontwerpen
066
1 Begrippenlijst 090
2 Value Framework
091
3 Gedragsmanagement
092
4 Operationalisatie
093
5 Enquête
094
6 Diepte-interviews
095
literatuurlijst
142
7
7 Segmentatie
114
8 Rogers Adoption Curve
115
9 Empathy map
116
10 Trendonderzoek
118
11 Trendclusters
119
12 Creatieve sessie
121
13 Conceptontwerpen
123
14 Concepttest & toetsing
132
15 Kwaliteit van leven
136
16 Begroting
138
17 Implementatieplan
140
01
8
intro
9
01.1 inleiding
Toerisme is een van de grootste industrieën
maar bekende en onbekende plekken in de wereld
ter wereld en het is de sterkst groeiende sector ter
ontdekken. Dit fenomeen komt voor uit mensen die in
wereld (Sahadat, 2018). De toeristenindustrie zet maar
de jaren 70 na hun studie besloten om met een rugzak
liefst acht duizend miljard dollar per jaar om en het
de wereld over te reizen, kennis te vergaren en deel
World Tourism Organization (WTO, sd) stelt dat een
uit te maken van diegenen die hun voorgingen. Dit
op de tien banen toerisme gerelateerd zijn. Naast de
rugzaktoerisme werd juist gezien als een alternatief
grote economische voordelen is er echter ook sprake
voor de fouten van het massatoerisme waarbij de
van bezorgdheid over de beheersbaarheid van de
commerciële
toeristenstromen. In de VPRO Tegenlicht uitzending
gemeden (Haw Fan Lun, Labonne, & Lebon, 2014).
mainstreambestemmingen
werden
‘Reizen is het nieuwe roken’ (Tegenlicht, 2018) worden
de gevolgen van het massatoerisme besproken. Onze
Maar, de eerst zo verscholen bestemmingen trekken
planeet en de lokale bevolking betalen de rekening.
tegenwoordig honderdduizenden rugzaktoeristen.
Toerisme neemt veel grond in beslag en het verwoest
Veel rust is er niet meer te beleven. Denk bijvoorbeeld
landschappen. Toeristen verbruiken veel water, ze eten
aan de feeststranden van Thailand (Bedrock, 2016).
en verbruiken dus voedingsmiddelen. Maar er wordt
De documentaire Gringo Trails (Vail, 2014) laat zien
ook afval geproduceerd: afvalwater, microplastic in
dat rugzaktoerisme geen alternatief is voor de fouten
het water en koolstofemissie (CO2). Daarbij valt het
van het massatoerisme. Het maakt er deel van uit
woord ‘overtoerisme’ steeds vaker. Steden dreigen
(Bedrock, 2016). Rugzaktoerisme lijkt voor jongeren
onleefbaar te worden doordat toeristen massaal de
bijna een moetje te zijn geworden (NRC, 2016). Zo
highlights bezoeken. Bewoners uiten hun frustratie
kopte het Algemeen Dagblad (Bom, 2017) vorige jaar:
over het feit dat te veel mensen tegelijk in een beperkt
‘Als je geen verre reis maakt, is je leven niet compleet’.
gebied willen zijn (Tegenlicht, 2018).
Gerrit
Breeuwsma,
ontwikkelingspsycholoog
aan de Rijksuniversiteit Groningen, stelt dat
In de afgelopen decennia is er een nieuwe manier
er een vorm van sociale dwang achter dit
van reizen ontstaan. Een grote groep mensen wil niet
reizen zit. Omdat de een gaat, gaat de ander ook
langer alleen op het strand liggen en zonnebaden,
(Slegers, 2016).
10
Riksja Travel, een reisorganisatie die er alles aan
Afbakening doelgroep: Uit onderzoek van Dik.nl (Dik.
doet om hun reizen zo verantwoord mogelijk
nl, 2017) is gebleken dat de populairste periode om te
te organiseren, merkt weinig conversie vanuit
gaan reizen direct na het behalen van een diploma
websitebezoek onder 20- tot 35-jarigen. Riksja wil
is. 71% van de ondervraagden die een rondreis heeft
zich binden met deze groep zodat deze groep wél op
gemaakt gaf aan dat dit heeft plaatsgevonden in
een verantwoorde manier reist. Aan mij dan ook de
de periode na het behalen van een diploma en het
vraag een passend lifestyle-concept te ontwikkelen
zoeken naar een baan. In samenspraak met Riksja
dat geheel past bij een duurzame levensstijl van 20-
Travel is de doelgroep ‘20- tot 35-jarigen’ afgebakend
tot 35-jarigen.
naar ‘Young Professionals’. De Young Professionals
in dit onderzoek zijn tussen de 20 en 25 jaar oud en
recent afgestudeerd aan een Hbo- of Wo-opleiding.
‘‘
Ontwerpdoelstelling
Het doel van dit ontwerpgericht onderzoek is het ontwikkelen van een lifestyleconcept dat geheel past bij een duurzame levensstijl van Young Professionals en
bijdraagt aan de duurzame focus van Riksja Travel.
Kennisdoelstelling
Om geïnformeerde keuzes te maken in het ontwerpproces wordt inzicht verkregen
in de diverse mentaliteiten binnen de doelgroep Young Professionals ten aanzien
van duurzaam reizen. Daarnaast zal er onderzoek gedaan worden naar Riksja Travel
en relevante trends en ontwikkelingen binnen de vrijetijds- en voedingssector die
”
van invloed zijn op dit onderwerp.
11
01.2 onderzoeksont werp
Tijdens dit ontwerpgericht onderzoek zijn
drie fases doorlopen: de analysefase, de ontwerpfase
en de realisatiefase. Om inzicht te krijgen in het
gehele proces en de gemaakte stappen in het proces
te begrijpen, zijn de drie fases met daarbij behorende
onderdelen toegelicht.
Analyse
Voorafgaand aan de analysefase is er een theoretisch
D: Welke mentaliteiten en behoeften leven er onder
kader gemaakt waarin relevante theorieën passend bij
Young Professionals ten aanzien van duurzaam
begrippen uit de kennisdoelstellingen zijn bekeken.
reizen?
De gevonden theorieën hebben geleid tot het
O: Wat is de identiteit van Riksja Travel?
ontwikkelen van een conceptueel model dat richting
T: Welke actuele trends spelen een belangrijke rol
geeft aan het doelgroeponderzoek in de analysefase.
voor het reisgedrag van Young Professionals?
S: Welke actuele ontwikkelingen binnen de vrijetijdsen voedingssector dragen bij aan de stimulering van
duurzaam reizen?
Het doel van de analysefase is kennisonderzoek zodat
er kansen ontstaan voor een concept. Dit onderzoek
bestaat
uit
vier
analyses:
doelgroepanalyse,
opdrachtgeveranalyse, trendanalyse en sectoranalyse
(DOTS). Deze analyses beantwoorden de deelvragen
(zie hierboven). Om een zo goed mogelijk concept
neer te zetten, is er zowel kwantitatief als kwalitatief
onderzoek gedaan.
Theoret i s c h ka de r + An a lyse
12
In de analysefase draaide het om het inzicht verkrijgen
in de mentaliteiten en behoeften onder Young
Professionals ten aanzien van duurzaam reizen. Op
basis van deskresearch en empirisch onderzoek zijn
er twee mentaliteiten gekozen: de ‘Bereidwillige
Ontdekker’ en de ‘Statusbewuste’. Daarnaast is er
onderzoek gedaan naar de identiteit en het imago van
Riksja Travel.
Bij de trendanalyse zijn de trends ‘Enlightment’,
Ontwerp
‘Sustainable Possessions’ en ‘Collective Consciousness’
In de tweede fase, de ontwerpfase, zijn als eerste
uitgewerkt. Tot slot is er in de sectoranalyse gekeken
creatieve sessies gehouden met de opdrachtgever
naar relevante ontwikkelingen binnen de sectoren
en
leisure en food die bijdragen aan de stimulering van
conceptontwerpen gekomen die zijn uitgewerkt
duurzaam reizen.
aan de hand van een conceptueel relatieschema,
mentaliteitsgroep.
Hieruit
zijn
twee
minimum viable product en het Business Model
De belangrijkste waarden uit de analyses zijn
Canvas. Vervolgens zijn de twee conceptontwerpen
samengebracht in een valuefit. Deze valuefit bevat
getest bij de mentaliteitsgroep en opdrachtgever en
de opportunity (kans) en de pain en gain van de
getoetst aan de hand van de vijf focuspunten van het
Bereidwillige Ontdekker. Uit deze valuefit is een
ILS-conceptingproces: innovatie, trends, kwaliteit
conceptstatement geformuleerd, die richting geeft
van leven, lifestyle en cross-sectoraal (Sutmuller &
aan de ontwikkeling van conceptontwerpen in de
Van Belkom, 2014).
ontwerpfase (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
Realisatie
In deze fase is het concept zodanig uitgewerkt
dat Riksja Travel direct met de realisatie aan de
slag kan. Het concept is getoetst op de financiële-,
technologische-,
juridische-,
organisatorische haalbaarheid.
Zie bijlage 1 voor de begrippenlijst
+ Ontwer p + Re a li s a ti e
13
ethische-,
en
01.3 kwalit eit van leven
De focus van de opleiding Trend Research
Framework is een tool om te kijken op welke schaal
& Concept Creation in Lifestyle is het ontwikkelen
een product of dienst meerwaarde oplevert voor
van concepten die bijdragen aan een betere kwaliteit
meerdere stakeholders. Meerwaarde gaat hier over
van leven. Kwaliteit van leven kan op vele manieren
financiële-, psychologische-, sociale-, en ecologische
worden geïnterpreteerd. De definitie die Trend
waarde (Den Ouden, 2016).
Research & Concept Creation in Lifestyle is: “Quality
of Life is een subjectief begrip waarmee duidelijk
De uitkomsten van dit onderzoek kunnen interessant
wordt gemaakt hoe mensen op verschillende niveaus
en van belang zijn voor de Young Professionals (user),
(maatschappelijk, organisatie en individu) via hun
Riksja Travel (organisation) en voor overheden die
levensstijl duurzaam geluk kunnen realiseren”
zich bezighouden met toerisme (ecosystem). Tevens
(Sutmuller & Van Belkom, 2014).
is de maatschappij (society) gebaat bij duurzame
ontwikkeling.
Het begrip kwaliteit van leven wordt in dit onderzoek
meetbaar gemaakt aan de hand van het Value
Zie bijlage 2 voor de uitleg van het Value Framework
Framework (Den Ouden, 2016), figuur 1. Het Value
Figuur 1 (Den Ouden, 2016),
14
15
02
theoretisch kader
In het theoretisch kader worden de relevante theorieën passend bij begrippen uit de
kennisdoelstelling nader toegelicht. Allereerst wordt in hoofdstuk 02.1 de definitie van het begrip
duurzame ontwikkelingen besproken. Vervolgens wordt in hoofdstuk 02.2 ingegaan op het begrip
duurzaam toerisme. In hoofdstuk 02.3 worden relevante gedragstheorieën (Theorie van gepland
gedrag en Triade-model) besproken voor het voorspellen en verklaren van specifieke gedragingen. In
het kader van dit onderzoek zal het gewenst getoonde gedrag gezien worden als duurzaam reizen.
16
02.1 Duurzame ont wikkeling
Duurzame ontwikkeling is sinds de jaren
’90 een streven geworden binnen de internationale
wereld van ontwikkeling. Het Bruntland rapport
uit 1987 (WCED, 1987) probeerde een antwoord te
vinden op een aantal problemen op wereldschaal
zoals
armoede,
overbevolking,
uitputting
van
natuurlijke grondstoffen en vervuiling (Strien,
2007) en introduceerde voor het eerst het begrip
‘duurzame ontwikkeling’ (WCED, 1987). Essentiel in
de omschrijving van duurzame ontwikkeling is dat
ontwikkeling mogelijk is, zolang de mogelijkheid
om in menselijke behoeften te voorzien, nu en in
de toekomst, er niet door worden belemmerd. Een
andere term uit de duurzame ontwikkeling is ‘People
Planet Profit’ (de drie P’s) die bedacht werd door John
Elkington (Elkington, 1999). Deze term staat voor de
drie elementen:
1.
People: de mens staat centraal, zowel binnen
als buiten de organisatie
2.
Planet: de gevolgen voor de leefomgeving
3.
Profit: winst of financiële gezondheid
Duurzame ontwikkeling zorgt voor evenwicht tussen
de elementen (WES, 2003).
‘‘
‘People Planet Profit’
17
02.2 Duurza am toerisme
In navolging van de groeiende aandacht voor duurzame ontwikkeling,
groeit de aandacht voor vormen van duurzaam toerisme (Strien, 2007). Er zijn
veel verschillende visies op wat duurzaam toerisme precies is. De meest gebruikte
is die van de World Tourism Organisation: “Sustainability principles refer to the
environmental, economic, and socio-cultural aspects of tourism development, and a
suitable balance must be established between these three dimensions to guarantee
its long-term sustainability” (World Tourism Organisation, 2004). Deze definitie
verwijst naar de drie P’s waarbij er een balans wordt gevonden tussen people,
planet en profit (Elkington, 1999). Duurzaam toerisme legt de focus op het
behoud van milieu, natuur en de lokale bevolking. De vakantieganger en de
vakantiebestemming profiteren op een positieve manier van elkaar (Tritt, 2014).
De Verenigde Naties gaven vorig jaar een stevig statement af door 2017 als jaar
van duurzaam toerisme uit te roepen. Ze zagen dit als een unieke gelegenheid
om duurzaamheid in de toeristische sector te bevorderen (Evers, 2017).
18
02.3 gedragsmanagement
In dit hoofdstuk is de ‘theorie van gepland
Attitudes zijn namelijk redelijk stabiel, maar zorgen
gedrag’ (theory of planned behavior) (Ajzen, 1991) en
niet gelijk voor het gedrag. Motivatie is hiermee een
het Triade-model (Poiesz, 1999) bestudeerd (zie bijlage
belangrijke factor in de vraag waarom de doelgroep
3 voor toelichting). De theorie van gepland gedrag
zich meer of minder inspannen ten aanzien van
(Ajzen, 1991) is relevant voor dit onderzoek omdat het
duurzaam gedrag (Alles over sport, 2018). Ten tweede
inzicht biedt in de factoren die van invloed kunnen
kan de factor waargenomen gedragscontrole (Ajzen,
zijn op de bereidheid van de Young Professionals
1991) gesplitst worden in twee onderdelen, namelijk:
voor het vertonen van duurzaam reisgedrag. Gebruik
capaciteit ofwel het in staat zijn tot het vertonen van
makend van de theorie van gepland gedrag, geldt
een bepaald gedrag en gelegenheid ofwel het in staat
dat de doelgroep moet voldoen aan elk van de drie
worden gesteld door de omstandigheden (Acharju,
factoren (attitude, subjectieve norm en waargenomen
2014).
gedragscontrole) om de kans op participatie te
vergroten. Met andere woorden: de intentie om
De ‘theorie van gepland gedrag’ (theory of planned
bepaald gedrag te gaan vertonen, is er alleen als
behavior) (Ajzen, 1991) en het Triade-model (Poiesz,
de Young Professionals positief tegen het gedrag
1999) hebben geleid tot het ontwikkelen van een
aankijken (attitude). Daarnaast is het belangrijk dat de
conceptueel model, figuur 2. Het conceptueel model
sociale omgeving hun steunt in hoe ze zich gedragen
bevat de hierboven beschreven constructen. Aan de
(subjectieve norm), maar ook of de doelgroep
constructen ‘attitude’, ‘motivatie’, ‘subjectieve norm’
zelf denkt dat ze het gedrag kunnen vertonen
en ‘waargenomen gedragscontrole’ is verdieping
(waargenomen gedragscontrole). Het Triade- model
gegeven in een operationalisatieschema (zie bijlage 4).
(Poiesz, 1999) vormt een relevante aanvulling op de
Het operationalisatieschema maakt de constructen
theorie van gepland gedrag. Ten eerste is de factor
meetbaar en biedt handvaten voor het ontwikkelen
motivatie een relevante aanvulling (Acharju, 2014).
van
Uit onderzoek blijkt dat het beïnvloeden van attitude
Bovendien zal het operationalisatieschema als een
niet voldoende is om duurzaam gedrag te stimuleren.
analysekader dienen voor de onderzoeksresultaten.
instrumenten
voor
de
doelgroepanalyse.
Attitude
Motivatie
Duurzaam reisgedrag
Subjectieve norm
Waargenomen gedragscontrole
Figuur 2 (Lohmeier, 2018)
19
03
a n a ly s e f a s e
20
Voor dit onderzoek zijn de doelgroep, opdrachtgever,
trends en sectoren (DOTS) onderzocht. Elk hoofdstuk in de analyse
fase begint met een korte inleiding en onderzoeksverantwoording.
Daarna volgen de onderzoeksresultaten. Ieder hoofdstuk wordt
afgesloten met een deelconclusie waarmee antwoord wordt
gegeven op de deelvraag. De uitkomsten van de verschillende
analyses komen samen in een Valuefit Canvas. Dit model geeft
richting aan de volgende fase: de ontwerpfase.
21
03.1
Doelgroepanalyse
Welke mentaliteiten en behoeften leven er onder Young Professionals ten
aanzien van duurzaam reizen?
‘‘
In dit hoofdstuk wordt inzicht verkregen
constructen uit het theoretisch kader (zie bijlage 4).
in de waarden en behoeften van de ‘Young
De interviewgesprekken zijn letterlijk uitgewerkt tot
Professionals tussen de 20 en 25 jaar’. De informatie
een transcript (zie bijlage 6). Om de data te analyseren
is verkregen middels deskresearch en empirisch
zijn de empirische gegevens open gecodeerd. Dit
onderzoek. Op het gebied van deskresearch is er
houdt in dat aan elk tekstfragment dat relevant is
gekeken naar bestaande literatuur rondom Young
voor de onderzoeksvraag één of meerdere labels is
Professionals. Voor het empirisch onderzoek is via
toegekend (Calliope, 2015).
de Facebookpagina van de onderzoeker een enquête
verspreid. In de maand september namen 114 Young
In deze analyse wordt een zo duidelijk mogelijk
Professionals tussen de 20 en 25 jaar (N=114) deel
beeld geschetst van de Young Professionals en hun
aan dit onderzoek. De verwerking van data gebeurde
waarden en behoeften. Deze worden duidelijk door
op basis van frequentietelling (zie bijlage 5). Ook
de doelgroep in een segmentatiemodel te plaatsen.
zijn er zeven diepte-interviews afgenomen met de
Hiervoor wordt een zelf ontworpen segmentatiemodel
doelgroep. De vragen die tijdens het interview zijn
gebruikt.
gesteld, zijn afgeleid van de operationalisatie van de
22
0 3 . 1 . 1 o nd e r zo e ks r e s u ltaten
In deze paragraaf worden
de
onderzoeksresultaten
deskresearch
onderzoek
en
het
(enquêtes
van
als reisconsument is dat ze zelf hun
de
trip willen samenstellen op basis
empirisch
van aanbevelingen van bekenden en
en
diepte-
influencers. Ze vinden het leuk om
interviews) nader toegelicht.
zich online te oriënteren” (Emerce,
2017).
Young
Professionals
behoren
tot de millennials (Generatie Y).
De geïnterviewden gaven aan graag zo
Young Professionals zijn volop in
veel mogelijk van de wereld te willen
ontwikkeling, ambitieus en open-
ontdekken. Ze vinden het leuk om
minded. Young Professionals zijn
onbekende plekken te verkennen.
individualistisch
met
De geïnterviewden gaan op reis
de overtuiging dat ze een verschil
om verlost te worden van routines
kunnen maken (Stephenson, 2017).
en sociale druk (ontspannen) en
Tot slot willen ze het liefst niet missen
om dingen te leren (persoonlijke
(fear of missing out) en zijn ze altijd
ontwikkeling).
op de hoogte van de laatste nieuwtjes,
zijn geïnteresseerd in lokale culturen,
trends en gadgets (early adoption)
gaan op zoek naar unieke belevingen
(Motivaction, 2018).
en staan open voor nieuwe mensen.
Onderzoek van Expedia naar het
De output van de verschillende
reisgedrag van millennials toont aan
onderzoeksmethoden zijn gekoppeld
dat twee op de drie millennials vooral
aan het conceptueel model (zie
authentieke reiservaringen wil. De
paragraaf 02.3). Het conceptueel
‘deelbaarheid’
ervaring
model bestaat uit de theorie van
is erg belangrijk. Eén op de drie
gepland gedrag (Ajzen, 1991) en het
millennials geeft aan dat vrienden
Triade- model (Poiesz, 1999). De
die enthousiast reageren op hun
bereidheid van Young Professionals
vakantiefoto’s net zo belangrijk zijn
ten
aanzien
als de authentieke reiservaring zelf.
van
duurzaam
Bij het kiezen voor een bestemming
bepaald door attitude, motivatie,
houden ze er al rekening mee of er
subjectieve norm en waargenomen
leuke foto’s gemaakt kunnen worden
gedragscontrole.
van
opgevoed
deze
(CustomerTalk, 2017). Jurian van der
Meer, oprichter Wander Travel, stelt
dat: “Kenmerkend voor millennials
23
De
van
geïnterviewden
het
vertonen
reisgedrag
wordt
at t i t ud e
m oti vati e
De geïnterviewden gaven aan dat ze in
Onderzoek van Motivaction (2018) naar het
hun dagelijks leven duurzaam gedrag vertonen,
thema duurzaamheid onder 25- tot 35-jarigen toont
en dit vooral op gebieden waar dit weinig moeite
aan dat een meerderheid (53%) duurzame keuzes wil
kost dan waar dit hun financieel voordeel oplevert,
maken, maar 47% gaat nooit op zoek naar informatie
bijvoorbeeld: afval scheiden, zuinig omgaan met
hierover (Motivaction, 2018). Het NRC Handelsblad
energie en duurzame kleding kopen die langer mee
(2018) concludeert naar aanleiding van het onderzoek
gaat. Bij het selecteren van een reis proberen de
van Motivaction (2018) dat millennials vooral graag
geïnterviewden vooral qua budget het onderste uit
lijken uit te willen stralen dat ze duurzaam zijn, maar
de kan te halen terwijl ze de invulling van de reis ter
daar lang niet altijd naar handelen. Het NRC (2018)
plaatste graag zo flexibel mogelijk houden.
schrijft dan ook dat ze beter de ‘spagaat-generatie’
genoemd kunnen worden.
Uit de enquête blijkt dat 77% van de participanten niet
stil staat bij de negatieve effecten van een reis op de
De geïnterviewden staan op zich open voor duurzame
natuur, het milieu en de lokale bevolking. Vaak wordt
reisalternatieven, maar het moet ze wel toegankelijk
een reis naar een verre bestemming verkozen omdat
en aantrekkelijk (voordeel in geld of gemak) worden
hierdoor de plaatselijk te maken kosten lager uitvallen
gemaakt. Ze willen er niet te veel extra voor betalen,
dan bij een reis binnen Europa. Volgens reisplatform
en zeker niet via in hun ogen minder transparante
Getaway Travel vinden jongeren bewust en duurzaam
constructies zoals de afkoop van CO2-emissies.
reizen een dure aangelegenheid (Travmagazine,
Bovendien willen ze genieten van hun vrijheid, zonder
2016). Milieubewustzijn en consumptiegedrag staan
zich gedwongen te voelen. Reisorganisaties kunnen
hierbij op gespannen voet.
volgens de geïnterviewden een meerwaarde bieden
door in te spelen op hun behoefte aan persoonlijke
ontwikkeling en authentieke belevingen, zoals het
leven onder de lokale bevolking. Met de woorden van
één van de geïnterviewden: “Ik wil er zelf van leren,
en vette momenten hebben met mensen”.
De geïnterviewden gaven aan niet gemotiveerd te
worden door reisorganisaties voor het vertonen van
duurzaam reisgedrag. Volgens de geïnterviewden
communiceren reisorganisaties niet genoeg in de
vorm van informatie of campagnes waardoor enige
vorm van bewustwording ontstaat. Bovendien geven
low-cost vliegmaatschappijen verkeerde signalen af.
Het volgende citaat illustreert dit: “Afgelopen zomer
ben ik zeven keer op een neer gevolgen naar Spanje.
Dat was heel goedkoop, ik geloof 20 euro per vlucht”.
24
s u b j e c t i e ve n o r m
wa a rg enom e n g e drag sc ontrol e
De geïnterviewden gaven aan dat hun
Uit de enquête blijkt dat de helft (51%) van de
sociale omgeving niet bezig is met duurzaam reizen.
participanten niet bekend is met het begrip duurzaam
Het volgende citaat illustreert dit: “Duurzaamheid
toerisme. Ook de geïnterviewden gaven aan over het
speelt best wel in de samenleving, maar duurzaam
algemeen niet op de hoogte te zijn van de inhoud van
reizen niet, tenminste niet onder jongeren. Ik denk
duurzaam toerisme. Tot slot is er verwarring ontstaan
daardoor als snel; als de rest van de wereld het niet
over waar reisorganisaties exact aan bijdragen. Het
doet, waarom zou ik het dan doen. Slechte instelling
volgende citaat illustreert dit: “Met reizen wil ik zien
misschien”.
wat het oplevert. Waarom betaal ik meer? Maak het
bedrag dat je meer betaal transparant. Je kunt je
vluchten compenseren, maar ik zie vervolgens niet
waar mijn geld terecht komt”.
25
0 3. 1 . 2 S e g me ntat i e
Doelgroepen zijn groepen mensen met
dezelfde soort demografische kenmerken (Sutmuller
& Van Belkom, 2014). Het onderzoek is gestart met
de doelgroep ‘Young Professionals tussen de 20 en 25
jaar’. Echter is deze groep te divers om een lifestyleconcept op te baseren. In deze paragraaf wordt de
doelgroep verder afgebakend naar mentaliteitsgroep.
Een mentaliteitsgroep heeft betrekking op interesse
en levensstijl, en geeft daarmee ook zicht op motieven
en behoeften (RECRON, 2010).
Er
zijn
verschillende
mentaliteitsmodellen
bestudeerd om de doelgroep verder af te bakenen,
namelijk: het BSR-model (SAMR, 2018), Glocalities
(Motivaction, 2018), RECRON-model (RECRON, 2010)
en het Vijf tinten groen (Motivaction, 2018). Echter
bleek dat er geen specifiek model is dat mentaliteiten
in kaart brengt ten aanzien van duurzaam reizen.
In dit onderzoek is daarom een segmentatiemodel
gecreëerd om de verschillende mentaliteiten te
weergeven, figuur 3.
Het BSR-model (zie bijlage 7) is tijdens de analyse
ingezet als uitgangspunten voor het formuleren
van de mentaliteitsgroepen. Het BSR-model biedt
inzicht in de belevingswerelden van waaruit mensen
denken en handelen (SAMR, 2018). Het BSR-model
is verrijkt met informatie uit de deskresearch en
het empirisch onderzoek. Op deze manier is er een
segmentatiemodel ontwikkeld dat vier mentaliteiten
behorend tot de doelgroep Young Professionals
onderscheidt ten aanzien van duurzaam reizen. Het
zelfontworpen segmentatiemodel bestaat uit twee
assen met daarop: ik (eigenbelang)/wij (collectief)
en open (interesse in duurzaam reizen)/gesloten
(desinteresse in duurzaam reizen). Het model maakt
onderscheidt tussen vier belevingswerelden: de rode,
gele, blauwe en groene wereld.
26
OPEN
Soci ale
Doener
Wil tijdens de reis positieve impact
maken.
maatschappelijke
Be re id willige
On t de k k e r
Open-minded
Wordt
gedreven
door
betrokkenheid.
Behoefte aan verbondenheid
ingesteld.
Is
geïnteresseerd in duurzaam reizen,
op voorwaarde dat dit persoonlijk
relevant is. Op zoek naar ontplooiing
en wederzijdse erkenning, wil vooral
vrijheid.
ik
wij
voorzi chte
a anpasser
Maatschappelijk betrokken, maar
heeft moeite met de complexiteit
van duurzaam reizen. Is op zoek
Stat usbe w ust e
naar bescherming en veiligheid.
Wil tijdens de reis genieten van rust
en
ontspannen.
speelt
een
Het gewone herkenbare is fijn.
Duurzaamheid
ondergeschikte
rol.
Materialistisch ingesteld, gericht
op het verkrijgen van status en
erkenning.
ge s lote n
Figuur 3 (Lohmeier, 2018)
27
r o g e r s a d o p t i o n c u rv e
De vier mentaliteitsgroepen zijn vervolgens
op de Adoption Curve van Rogers (2003) geplaatst
(figuur 4) die de mate van acceptatie van een nieuw
product of dienst onderverdeelt in vijf stadia (zie
bijlage 8). Het is interessant voor het uiteindelijke
concept om duidelijk te krijgen in welke mate
het concept vernieuwend moet zijn wil de Young
Professionals het ‘adopteren’.
Figuur 4 (Rogers, 2003)
28
De meerderheid van de geïnterviewden bleek de meeste
overeenkomsten te hebben met de mentaliteitsgroep ‘Bereidwillige
Ontdekker’.
Dit
werd
bevestigd
door
de
deskresearch.
De
mentaliteitsgroep ‘Bereidwillige Ontdekker’ kent overlap met de
mentaliteitsgroep ‘Statusbewuste’; beide mentaliteitsgroepen zijn
gericht op ‘ik’ en erkenning wordt als belangrijk ervaren.
Figuur 4 toont aan dat de Bereidwillige Ontdekker een early adopter
is. De Bereidwillige Ontdekkers is open-minded en probeert graag
nieuwe dingen uit. De early adopters vormen de belangrijkste groep,
omdat ze opinieleiders zijn en veelal veel invloed hebben de op early
majority (Eelants, 2017). De Statusbewuste valt onder de Early Majority.
De Statusbewuste is er vaak snel bij, maar alles moet wel al uitgebreid
getest zijn.
me n ta l i t e i t s g r o ep
Samenvattend kan gesteld worden dat de mentaliteitsgroep
Bereidwillige Ontdekker de grootste groep vormt, en ervoor zal
zorgen dat de mentaliteitsgroep Statusbewuste het lifestyle-concept
ook ‘adopteert’. Dit onderzoek wordt daarom primair gericht op
de mentaliteitsgroep Bereidwillige Ontdekker en secundair op de
Statusbewuste.
Aan de hand van een empathy map (zie bijlage 9) is er een persona
gemaakt. Een persona is een fictief persoon die representatief is voor de
‘‘
Bereidwillige Ontdekker. De persona is te zien op de volgende pagina’s.
B erei dw i lli g e O n tde k ke r +
Status bew u s te
29
c oc o groe nen
2 4 j a ar
A m s te rdam
hr - m a n ag e r
persoonl ijke ont wik ke li n g / vr i jhe i d / authe n ti c i te i t/
tr a n s pa r a n ti e / e r ke n n i n g
30
persona
31
0 3 .1 . 3 k wa l i t e i t va n l e v en
Het uitgangspunt van het nog te ontwerpen
concept is dat het de kwaliteit van leven van de
mentaliteitsgroep verbetert. Om de waarden van
de mentaliteitsgroep te plaatsen is er gekeken naar
het Value Framework van Elke den Ouden (2016).
Er is gekeken naar de User in het model oftewel de
‘Bereidwillige Ontdekker’.
De waarden van de Bereidwillige Ontdekker zijn
de plaatsen in het economische, psychologische
sociologische aspect van het Value Framework. De
Bereidwillige Ontdekker wil waar voor zijn geld (het
duurzame alternatief moet ook écht beter zijn), krijgt
een goed gevoel bij een indirecte goede daad en is op
zoek naar wederzijdse erkenning (ergens bijhoren).
32
conclusie
Welke mentaliteiten en behoeften leven er onder Young
Professionals ten aanzien van duurzaam reizen?
De doelgroep vertoont duurzaam gedrag in het dagelijks
leven. Echter is tijdens de reis duurzaamheid ondergeschikt aan
consumptiedrang: de doelgroep probeert qua budget het onderste uit
de kan te halen, terwijl ze de invulling van de reis ter plaatse graag zo
flexibel mogelijk houden. De doelgroep vindt bewust en duurzaam
reizen een dure aangelegenheid. Door beperkte informatie en
transparantie vanuit reisorganisaties en low-budget mogelijkheden,
wordt het hen niet makkelijk gemaakt om op duurzaamheid te letten.
Bovendien is duurzaam reizen geen thema in de sociale omgeving van
de doelgroep.
Wanneer de noodzaak wordt uitgelegd, staat de doelgroep op zich open
voor duurzame reisalternatieven. Echter moet het ze wel toegankelijk
en aantrekkelijk (eigen voordeel in geld of gemak) worden gemaakt, en
willen ze zich niet gedwongen voelen. Reisorganisaties kunnen voor de
doelgroep een meerwaarde bieden door in te spelen op hun behoeften
aan persoonlijke ontwikkeling en authentieke belevingen, waarbij
deelbaarheid van deze ervaring belangrijk is.
In dit onderzoek zal primair gericht worden op de mentaliteitsgroep
‘Bereidwillige Ontdekker’ en secundair op de mentaliteitsgroep
‘Statusbewuste’. De Bereidwillige Ontdekker probeert graag nieuwe
dingen uit en heeft een open houding. De Statusbewuste is iets
sceptischer.
33
03.2
opdrachtgeveranalyse
Wat is de identiteit van Riksja Travel?
‘‘
Het is van belang dat het te ontwikkelen
lifestyle-concept aansluiting vindt bij de identiteit
van de opdrachtgever (Sutmuller & Van Belkom,
2014). In dit hoofdstuk wordt de identiteit van
Riksja
Travel
geanalyseerd.
De
informatie
is
verkregen middels een expertinterview met Jeroen
van Vilsteren, hoofd duurzaamheid en innovatie
bij Riksja Travel, en deskresearch. De uitkomsten
van deze dataverzamelingsmethodes zijn verwerkt
aan de hand van de zes thema’s van het boek
Serious Concepting (Sutmuller & Van Belkom,
2014): historie, cultuur, waarden, visie, missie en
positionering. De eerste drie thema’s kenmerken
zich door de analyses die betrekking hebben op het
verleden en heden. De laatste drie thema’s geven
inzicht in toekomstperspectief van de opdrachtgever
(Sutmuller & Van Belkom, 2014). Naast deze zes
thema’s, is het voor dit onderzoek van belang om te
weten hoe Riksja wordt ervaren door de doelgroep,
daarom is er in deze analyse ook aandacht besteed
aan het imago van Riksja Travel.
34
0 3. 2 . 1 o nd e r zo e ks r e s u ltaten
Riksja
Travel
een
met de lokale bevolking en dat de lokale
reisorganisatie uit Leiden met een
economie ondersteund wordt. Riksja
hart voor de wereld. Riksja organiseert
werkt samen met partners ter plekke
individuele
48
die hun land een warm hart toedragen
Het
en selecteert samen met hen zo veel
reisplan wordt samen met de klant
mogelijk kleinschalige slaapplekken
samengesteld waarbij er veel vrijheid
en activiteiten. Dat de opdrachtgever
is. Op veertig landenwebsites biedt
zo nauw betrokken is bij de lokale
Riksja zogenaamde ‘bouwstenen’ aan.
bevolking blijkt uit hun ‘Wakibi’
Een bouwsteen is een pakket van een
project dat startende ondernemers in
paar nachten in een knus hotel, een
derdewereldlanden een lening geeft,
bijzondere activiteit en vervoer. De
en hun crowdfundingsactie om het
klant kiest vervolgens de bouwstenen
‘Hotel met een hart’ in Costa Rica te
die hij of zij het leukst vindt en Riksja
bouwen. Een hotel waarbij de winst
plakt ze aan elkaar. De klant reist dus
van het hotel wordt geïnvesteerd in
zelfstandig en avontuurlijk, maar wel
eductieprojecten zodat kinderen uit
met een ingebouwd vangnet. Naast
de buurt naar school kunnen. Tot slot
bouwstenen biedt Riksja ook voor
ondersteunt Riksja met hun stichting
iedere bestemming totale individuele
Soul Adventure diverse projecten
reizen aan. Dit zijn bouwstenen die al
wereldwijd (Riksja Travel, sd).
rondreizen
bestemmingen
is
naar
wereldwijd.
gecombineerd zijn tot de ideale reizen
(Riksja Travel, sd).
Riksja Travel heeft duurzaamheid
hoog in het vaandel staan en ze
doen er dan ook alles aan om hun
reizen zo verantwoord mogelijk te
organiseren. Alle reizen die bij Riksja
geboekt worden, worden 100% CO2gecompenseerd.
Hiervoor
werkt
Riksja samen met South Pole Group,
een bedrijf dat verschillende CO2
reducerende projecten in de wereld
start en ondersteunt. Riksja vindt het
belangrijk dat hun reizigers wel de
hoogtepunten van een bestemming
ervaren, maar ook in contact komen
35
h i s to r i e
cu ltu u r
Riksja Travel is een B.V opgezet in 2000
Riksja Travel bestaat uit 120 gepassioneerde
door Marius Appelman. De organisatie is inmiddels
reisfanaten die zich ieder ontfermen over een eigen
hard gegroeid en is met vier vestigingen in de
stukje van de wereld. Sinds 2017 functioneert Riksja
wereld een van de grootste touroperators in haar
in zelfsturende teams, wat betekent dat iedereen
segment (Rosdorff, sd). Figuur 5 biedt inzicht in de
met zijn teamgenoten zelf aan het roer staat en
hoogtepunten van Riksja (Van Vilsteren, 2018).
invloed kan hebben op het succes Riksja. Humor
is een belangrijke factor in de organisatie, evenals
persoonlijke ontwikkeling en transparantie (Riksja
Travel, sd). Bovendien is Marius Appelman Riksja
begonnen vanuit de filosofie: ‘mensen die bij ons
werken blij maken’ (Riksja Travel, sd).
In het OCAI-model van Quin en Cameron (OCAI, sd)
past Riksja het beste bij de familie cultuur, figuur 6. De
familie cultuur staat voor een organisatie die zich richt
op de zorg voor goede verhoudingen en het personeel
en klantgevoeligheid. De relatie tussen mensen staat
centraal. Kernwoorden die bij de familiecultuur
passen zijn: vriendelijke werkomgeving, loyaliteit,
betrokkenheid, flexibiliteit en teamwerk (OCAI, sd).
fa mi l i e c u ltu u r
a dhocrati e cu ltu u r
Zorg voor goede interne
Gericht op externe
verhoudingen, flexibiliteit, zorg
positionering, grote mate van
personeel en klantgevoeligheid
flexibiliteit en individualiteit
h i e r a r c h i e cu ltu u r
m a rk t cu ltu u r
Zorg verhoudingen,
Externe positionering
behoefte aan stabiliteit en
behoefte aan stabiliteit en
beheersbaarheid
beheersbaarheid
fle x i bi l ite i t
Ori ë ntati e
Figuur 6: (OCAI, sd)
36
t i j d l i jn r i ks ja Travel
Oprichting Riksja Travel
2000
Lancering Riksja Kids
2008
Bouw lodge in Thailand
2015
Riksja-reizen zijn volledig
2016
CO-neutraal
Lancering Stichting Soulventure
2016
Riksja werkt zelfsturend
201 7
Ontvangst Travelife-certificaat
2018
voor duurzaam ondernemen
2020
Opening ‘Hotel met een hart’.
Figuur 5 (Lohmeier, 2018)
37
wa a r d e n
Posi ti oneri ng
De kernwaarden van Riksja Travel zijn
verantwoordelijkheid
en
duurzaamheid
Riksja Travel compenseert de negatieve
(Riksja
effecten van hun reizen op de natuur, het milieu en de
Travel, sd). Deze waarden vloeien voort uit wat de
lokale bevolking door iets terug te doen voor de wereld
organisatie belangrijk vindt: vrijheid, echtheid, goed
(doing good). Vanaf 2019 gaat Riksja zich focussen
zijn voor mensen en verbinding. Vrijheid om je reis
op de reductie van CO2-uitstoot (avoiding harm)
in te steken zoals je dat wilt. Echtheid omdat Riksja
door hun bestemmingen in Europa uit te breiden
hun ogen niet sluit voor de impact van hun reizen.
en collega’s te trainen om de CO2-reductie onder de
Goed zijn voor de mensen omdat ze graag de wereld
aandacht te brengen bij hun klanten (educatie) (Van
een stukje beter maken. En tot slot verbinding omdat
Vilsteren, 2018).
Riksja reizigers wil verbinden met de lokale bevolking
om van elkaar te leren (Riksja Travel, sd).
Duurzaamheid is bij Riksja Travel een leidend principe
in hun bedrijfsvoering en creëert hiermee waarde.
Riksja werd onlangs genoemd in ‘De Inspirerende
v i s i e & mi s s i e
40 2018’ (Synergie, 2018), een ranglijst van de meest
inspirerende merken, bij ‘the ones to watch’. De
Riksja hanteert de volgende visie: ‘De reis die
reisorganisatie heeft een grote inspiratiewaarde,
je dichterbij brengt’. Reizigers meenemen naar het
maar is nog niet landelijk bekend. Dit laatste
hart van een bestemming zodat ze het land écht leren
kwam ook naar voren uit de doelgroepanalyse, de
kennen (Riksja Travel, sd). Onder deze visie hangen
geïnterviewden gaven aan niet bekend te zijn met
de volgende drie pijlers:
Riksja. Ook gaven ze aan niet te willen boeken bij
Riksja omdat er weinig flexibiliteit mogelijk is. Dit
1.
staat lijnrecht tegenover wat Riksja wil uitdragen: ze
Bouw je eigen reis: De klant kiest de
staan namelijk voor vrijheid (Riksja Travel, sd).
bouwstenen.
2.
Voor
reizigers,
door
reizigers:
Iedere
reisfanaat weet het fijne van zijn of haar eigen
Riksja Travel gaf aan dat het te ontwikkelen lifestyle-
favoriete bestemming.
concept vooral maatschappelijke impact moet
3.
Samen maken we de wereld mooier: Reizen
opleveren en voor meer bekendheid voor Riksja Travel
laat een voetafdruk achter en Riksja doet graag iets
moet zorgen. Met de woorden van Van Vilsteren
terug voor de wereld (Riksja Travel, sd).
(2018): “Het is belangrijk dat de doelgroep weet dat we
bestaan, zodat ze over een aantal jaar denken; dat was
zo’n mooie reis, laten we dat nu met kinderen doen”.
38
conclusie
Wat is de identiteit van Riksja Travel?
Riksja Travel wil staan voor verantwoordelijkheid en
duurzaamheid. Dit komt zowel in de missie, visie en waarden terug.
Riksja wil reisproducten aanbieden die de klant het land écht laat
beleven. Dit doen ze door kleinschalige ontmoetingen met respect voor
de lokale cultuur en bevolking.
Riksja Travel kan groeien op het gebied van duurzaamheid door zich te
focussen op CO2-reductie en educatie. Daarnaast bestaat er een kloof
tussen de gewenste identiteit van Riksja Travel en het imago bij de
doelgroep. Riksja geeft aan vrijheid belangrijk te vinden, echter wordt
dit niet zo ervaren door de Young Professionals. Het nog te ontwikkelen
lifestyle-concept moet maatschappelijke impact opleveren.
39
03.3
trendanalyse
Welke actuele trends spelen een belangrijke rol voor het reisgedrag van Young
Professionals?
‘‘
Een trend is een richting van verandering in
De trendclusters in dit hoofdstuk worden besproken
waarden en behoeften. In het trendonderzoek wordt
middels de omschrijving van de macrotrend (what),
onderscheid gemaakt tussen de drie verschillende
de megatrend die de gedachte vormt achter het ont-
trendniveaus: megatrends (maatschappijgericht, 10
staan van de macrotrend (why), de signalen van de
tot 30 jaar), macrotrends (consumentgericht, 5 tot 10
trend (where) (Raymond, 2010) en een trendlink die
jaar) en microtrends (marktgericht, 1 tot 5 jaar). De
een link legt met de Bereidwillige Ontdekker en daar-
macrotrends vormen samen met andere informatie
mee Riksja kan helpen om op deze trend in te spelen.
uit de DOTS-analyse het fundament voor de valuefit
(Sutmuller & Van Belkom, 2014).
De trends ‘Enlightment’, ‘Sustainable Possessions’ en
‘Collective Consciousness’ zijn gekozen op basis van
In dit hoofdstuk wordt inzicht verkregen in de
waarden en behoeften (zie doelgroepanalyse) van de
actuele trends die een belangrijke rol spelen
Bereidwillige Ontdekker en op basis van kernwaar-
voor het reisgedrag van Young Professionals. Het
den van Riksja Travel (zie opdrachtgeveranalyse).
trendonderzoek is volgens de scan- analyze- apply
methode (Dragt, 2017) uitgevoerd (figuur 7). Hieruit
Toelichting van de scan-analyse-apply methode en de
zijn drie trendclusters ontstaan. De trendclusters
5W-methode is te vinden in bijlage 10. De volledige
zijn uitgewerkt volgens de Cross Cultural Analysis
uitwerking van de trendclusters is te vinden in bijlage 11.
(Raymond, 2010).
40
sca n
Spot, select, document
a p p ly
a na lyz e
Scope, communicate,
Cluster, validate, label
translate
Figuur 7 (Lohmeier, 2018)
41
0 3 . 3 . 1 o nd e r z oe ksre su ltate n
why - pe rf orm a nce
soci et y
De ‘commandomaatschappij’, waarin we luisterden naar onze
baas, ons aan de regels hielden en
werk voor een inkomen zorgden,
heeft plaats gemaakt voor een ‘prestatiemaatschappij’. We leven in een
24/7 samenleving, zijn altijd online
en werk en privé lopen door elkaar.
We werken hard, niet omdat dit
moet maar omdat we het zelf willen.
We leggen onszelf werk op en
w h at - e nl i g htm ent
maken overal prestaties meetbaar.
Uit een studie van Harvard Business
Binnen de macro trend
school is gebleken dat we 82 uur
‘Enlightment’ staan de waarden
per week bereikbaar zijn voor ons
spontaniteit,
en
werk. Werkt gaat altijd door en een
innerlijke rust centraal. De wereld
9- tot 5-mentaliteit is niet meer
is steeds onrustiger en veeleisender
wenselijk (Correspondent, 2017).
en met een wereld vol constante
Door alsmaar actief te zijn, en
prikkels is het moeilijk om je te
onvoldoende op te laden raakt ons
richten op wat er echt toe doet.
systeem uit balans. Slapeloosheid,
Mensen verlangen dan ook meer en
angst en andere stress gerelateerde
meer naar ontsnappen naar waar
aandoeningen komen vaker voor
geen stress en plichten bestaan
dan ooit tevoren. Met name de
om innerlijke rust te ervaren
jonge werkende professionals die
(Terra,
macrotrend
de druk voelen om een ‘always-on’
‘Enlightment’ draait om het loslaten
houding aan te nemen, vallen
van de georganiseerde Westerse
gestaag ten prooi aan een burn-out
lifestyle en je laten verrassen door
(Stresscentrum, 2018).
2018).
verwondering
De
spontaniteit en avontuur. Loslaten
wordt de nieuwe vorm van luxe en
de volledige aandacht is voor het
hier en nu.
42
enlightment
trendl i nk
De Bereidwillige Ontdekker bezwijkt onder de druk van de
‘prestatiemaatschappij’. De Bereid-
w h e r e - in ne r c i r c l e
willige Ontdekker gaat op reis om
verlost te worden van routines en
sociale druk. Riksja Travel moet er
we
dus voor zorgen dat ze de mentali-
verschillende
teitsgroep laten ‘ontsnappen’ aan
sectoren. Ontwerpers ontwikkelen
deze druk. Dit kan Riksja bewerk-
nieuwe producten en diensten
stellingen door niet de bestem-
die ons helpen ontsnappen en
ming maar de reis an sich voorop
bijdragen aan een meer gefocust
te stellen en het onverwachte toe te
perspectief. Een voorbeeld is de
voegen.
Deze
terugkomen
trend
in
zien
Rog e rs a dop ti on
De
trend
Enlightment
bevindt zich op de Adoption Curve
van Rogers (2003) bij early majority.
Burn-out gaat van taboe naar
bespreekbaarheid. We zijn klaar
voor iets anders (Helmer, 2017).
HJÄRTELIG collectie van Ikea die
Naar verwachting zal deze trend de
rustmomenten in huis haalt en
komende jaren aanhouden.
consumenten helpt vaker op de
pauzeknop te drukken (Ikea, 2018).
Op pagina 50 zijn meer signalen
van deze trend te vinden.
43
Sustainable Posse ssions
why - Su sta i na bi l i t y
We komen uit een tijdperk
waarin overconsumptie de norm
is; we kunnen alles krijgen wat we
willen, wanneer me maar willen
en waarderen onze producten
w h at - Su sta i na bl e
P o sse ssi ons
steeds minder. We kennen onze
producten eigenlijk niet omdat
we maar een beperkt zich hebben
Binnen
trend
de
‘Sustainable
macro
Possessions’
staan de waarden immaterieel
welzijn,
en
betekenis,
duurzaamheid
herstellen
centraal.
In
een wereld die jarenlang werd
overheerst door harde waarden
als
winst
en
aanzien
door
materiële bezittingen, ontstaat een
tegenreactie (Extend Limits, sd).
Al die mogelijkheden en spullen
lijken ons leven niet te verrijken
en we willen meer duurzaam
geluk ervaren (Oosterbaan, 2018).
Dit vinden we in immaterieel
welzijn. Sustainable Possessions
draait om immateriële waarden
zoals betekenis. Het is de omslag
van
kwantiteit
en
van
naar
naar
materiële
immaterieel
kwaliteit
welvaart
welzijn.
Dit
betekent dat we de gevolgen
voor
de
natuurlijke
omgeving
minimaliseren en de relatie met
de dingen die ons omringen
herdefiniëren.
44
op hun levensloop. Fabrieken zijn
verplaats naar verre oorden en
robots zijn de enige getuigen van
het maakproces. We weten wel
dat we ze zonder moeite kunnen
inruilen voor een beter exemplaar.
Je aan een product hechten is zonde
van de tijd (Oosterbaan, 2018).
De aarde kan de snelheid waarmee
de mens consumeert niet goed
meer volgen, en als gevolg van die
consumptie krimpt de voorraad
grondstoffen,
zoals
bomen
en
vissen, en neemt de uitstoot van
broeikasgassen
toe.
Het
niet
uitputten van de aarde wordt steeds
belangrijker om het evenwicht te
bewaren. Hierbij wordt rekening
gehouden
met
het
milieu,
economische en sociale aspecten
(PwC, sd).
w h e r e - u p - pa rt
Deze
terugkomen
trend
in
zien
we
verschillende
sectoren. Ontwerpers verkennen
nieuwe
manieren
recyclebare
om
niet-
producten
te
hergebruiken en een nieuw leven
te geven. Dingen die normaal
gesproken
beschouwd,
als
afval
worden
worden
opnieuw
bekeken en gebruikt als materiaal
voor nieuwe producten, waardoor
deze
‘betekenis’
krijgen.
Een
voorbeeld is de Bokken Bouillon
van Annelies Hermsen. In de
voedingsmiddelenindustrie
is
er sprake van veel botafval, met
name bij mannelijke geiten. Sinds
mannelijke
geiten
geen
melk
meer produceren, worden ze vaak
trendl i nk
Reizen kan gezien worden
als een vorm van materialisme: het
Rog e rs a dop ti on
afvinken van bezienswaardigheden en landen die gezien moeten
zijn en bezocht moeten. De Bereidwillige Ontdekker is op zoek naar
authentieke reiservaringen. Riksja
Travel kan dit bewerkstelligen door
het ‘bucketlist hoppen’ een nieuwe
definitie geven, waarbij highlights
plaats maken voor unieke en betekenisvolle ervaringen die de ecologische voetafdruk verkleinen.
direct na hun geboorte geslacht.
De trend ‘Sustainable Possessions’ bevindt zich op de Adoption Curve van Rogers (2003) op de
overgang van early adopters naar
early majority. Langzaam zien we
een bewustzijn ontstaan dat al die
mogelijkheden en spullen ons leven niet verrijken, echter wordt het
door de mentaliteitsgroep nog niet
volledig opgepakt: “eerder willen zij
juist de nieuwste smartphone ko-
Om die reden heeft Hermsen een
pen” (NRC, 2018).
bouillon gemaakt van mannelijke
geitenbotten (Dutch Design Week,
2018). Op pagina 50 zijn meer
signalen van deze trend te vinden.
45
C ollective C onsciousne ss
w h y - i ndi vi dua l i sati on
wh at - C o l l e c t i v e
C o n s c i o u sn e s s
In de 20ste eeuw nam
me muren om ons heen die ons
de welvaart toe door industriële
onverschillig maken en ongewenste
ontwikkelingen. Dit heeft er, samen
communicatie
met de democratiseringsbeweging
alle vlaken groeit het verschillen
in de jaren 60 en ontwikkelingen
tussen
in de massamedia, toe geleid
achtergrond, woonsituatie, leefstijl.
dat groepen in de samenleving
We klonteren samen in kleinere
minder afhankelijk waren van
delen (Trendrede, 2018). Trendrede
elkaar en mensen buiten hun
(2018): “Nu iedereen zijn eigen ik is
groepsgrenzen durfden te kijken
geworden, lijkt het wij de verliezer”.
(AD, 2018). Deze ontwikkelingen
Zelfs de sociale media blijken
hebben een kenmerk gemeen; het
minder sociaal dan we dachten
verzelfstandigen van het individu
(Trendrede, 2018).
voorkomen.
groepen:
Op
opleiding,
ten opzichte van de groep. Dit
Binnen de macro trend
‘Collective Consciousness’ staan
de
waarden
verbinding,
samenwerking,
betekenis
en
betrokkenheid centraal. We zijn op
zoek naar aansluiting. We hebben
de behoefte om meer betrokken
te zijn en meer verbinding te
maken met het grotere geheel.
De Trendrede (2018) stelt: ‘Een
revolutie
van
ontmoetingen,
dat is waar wij om schreeuwen’.
Samenwerken om er samen beter
proces
wordt
individualisering
Een mogelijke verklaring voor de
genoemd waarbij de mens als
transitie van het individualisme
individu centraal staat. Om uniek te
naar het meer deel uit willen
zijn worden producten en diensten
maken van een grote geheel, is
in hoge mate geïndividualiseerd en
een toename van eenzaamheid
afgestemd op de behoeften, wensen
onder jongeren. Uit onderzoek
en voorkeuren van de consument
van 3Vraagt (2018) blijkt dat 43%
(TRENDONE, 2018).
van de jongeren (16- tot 34-jarigen)
zich minstens één keer in de week
Individualisering heeft onze banden
eenzaam voelt. Jongeren geven
met
Hoewel
als reden het lastig te vinden om
we claimen diversiteit en sociale
sociale contacten te maken en te
ontmoetingen te vieren, bouwen
onderhouden (Kamphuis, 2018).
anderen
beperkt.
van te worden, met de droom om
de aarde mooier door te kunnen
geven aan toekomstige generaties
(Trendrede, 2018).
46
where - bonding
bo u n dar i e s
Deze
trend
zien
we
terugkomen in en rondom de
woonomgeving van mensen en in
de
mode-industrie.
ontwikkelen
Ontwerpers
producten
en
diensten waar mensen even geen
belangen vertegenwoordigen en
zichzelf mogen zijn, een mens
tussen
anderen
2018).
Een
(Trendrede,
voorbeeld
kledingcollectie
is
de
‘Teamworks’.
De mode-industrie moedigt ons
trendl i nk
aan om ons te onderscheiden
van
anderen.
Designer
Abel
Kouwenhoven vindt dat de modeindustrie zich meer moet richten
op
gemeenschappelijkheid
ontwierp
de
‘Teamworks’,
en
kledingcollectie
waarbij
hij
voetbalsjaals op jassen en truien
naaide.
Voetbalsjaals
hebben
een gemeenschappelijk symbool
van gedeelde interesse en trots.
De
boodschap
wordt
alleen
De Bereidwillige Ontdekker ervaart weinig steun van de
sociale omgeving om duurzaam
Rog e rs a dop ti on
gedrag te vertonen en is op zoek
naar waardering. Riksja Travel kan
De
trend
‘Collective
dit bewerkstelligen door te zorgen
Consciousness’ bevindt zich op de
voor
ontmoetingsmogelijkheden
Adoption Curve van Rogers (2003)
waar gezamenlijk wordt bijgedra-
bij de early majority. Een grote
gen aan een betere wereld.
groep mensen hebben behoefte aan
verbinding en betrokkenheid.
prijsgegeven als de drager zijn
armen opent voor de mensen om
hem heen (Design Academy, 2018).
Op pagina 50 zijn meer signalen
van deze trend te vinden.
47
0 3 . 3 . 2 t r e nd ma p
De
verbanden
trendclusters
onderstaande
tussen
de
zichtbaar,
drie
trendkaart
maakt
trendniveaus
waardoor
er
en
validatie
ontstaat voor het gebruiken van de trends (Sutmuller
& Van Belkom, 2014).
PERFORMANCE
SOCIETY
ENLIGHTMENT
INNER CIRCLE
SUSTAINABLE
POSSESSIONS
SUSTAINABLITY
48
UP-PART
COLLECTIVE
CONSCIOUSNESS
BONDING BOUNDARIES
INDIVIDUALISATION
MEGA
MACRO
MICRO
49
HJÄRTELIG IKEA
UVA: PUPPY’S KNUFFELEN
SLAAPLEKKER TELEFOON
FILOSOFISCH DINER AMSTERDAM
VLISCO RECYCLED CARPET
ANTROPONIX
GUMSHOE
BOKKEN BOUILLON
50
si g na l en m i crotrends
De signalen zijn geclusterd tot microtrends. Zie
bijlage 11 voor de volledige uitwerking van de signalen.
INNER CIRCLE
UP-PART
BONDING BOUNDARIES
SOCIAL BALCONIES
TEAMWORKS
PANCAKE ADVENTURES
51
52
conclusie
Welke actuele trends spelen een belangrijke rol voor het
reisgedrag van Young Professionals?
Binnen de maatschappij spelen er drie macrotrends een
belangrijke rol voor het reisgedrag van Young Professionals. Dit
zijn de trends: Enlightment, Sustainable Possessions en Collective
Consciousness.
Onze ‘always-on’ houding zorgt voor een disbalans van ons systeem. Er
is een groeiende behoefte aan ontsnappen en je laten verrassen door
spontaniteit en avontuur. Daarnaast komen we uit een tijdperk waarin
overconsumptie de norm is en we onze producten steeds minder
waarderen. Er is een groeiende behoefte aan immateriële waarden
zoals betekenis, het minimaliseren van de gevolgen voor de natuurlijke
omgeving en herdefiniëren van de relatie met de dingen die ons
omringen. Tot slot heeft individualisering onze banden met anderen
beperkt. Er is een groeiende behoefte om meer betrokken te zijn en
verbinding te maken met een groter geheel.
53
03.4
sectoranalyse
Welke actuele ontwikkelingen binnen de vrijetijds- en voedingssector dragen
bij aan de stimulering van duurzaam reizen?
‘‘
In dit hoofdstuk wordt inzicht verkregen
weg komen de demografische, economische, sociaal-
in actuele ontwikkelingen binnen de leisure-
culturele, technologische, ecologische en politieke
en foodsector die bijdragen aan de stimulering
ontwikkelingen aan het licht. De belangrijkste
van duurzaam reizen. Onder leisure hangen
bevindingen zijn geclusterd aan de hand van thema’s
vrijetijdsbestedingen. Vrije tijd houdt in alle tijd
die relevant zijn voor de opdrachtgever en de
die overblijft naast verplichte activiteiten als werk
mentaliteitsgroep.
en studie (Mulder, 2014). De sector food is een
verzamelnaam voor de complete voedingsindustrie
(ING, 2012).
De informatie is verkregen middels expertinterviews
met Jeroen van Vilsteren, hoofd duurzaamheid
en innovatie bij Riksja Travel, en Ferry van de
Mosselaer, docent Leisure Fontys ACI. Aansluitend
is er deskresearch gedaan. Hiervoor zijn met name
rapporten en nieuwswebsites geraadpleegd. Tevens is
de Dutch Design Week 2018 bezocht.
Om te bepalen welke actuele ontwikkelingen
bijdragen aan de stimulering van duurzaam reizen,
is gebruik gemaakt van de DESTEP-analyse. Via deze
54
0 3. 4 . 1 o nd e r zo e ks r e s u ltaten
De output van de verschillende
onderzoeksmethoden zijn gekoppeld
aan DESTEP -factoren.
Demografie
Economie
Sociaal-cultureel
Technologie
Ecologie
Politiek
55
van het geba ande pad
Voor een duurzame toekomst is lef nodig. Het is belangrijk dat we van het gebaande pad
af gaan. Dit sluit zowel aan bij de opdrachtgever als bij de mentaliteitsgroep.
Een
bevolking
groeiende
en toenemend consumentenver-
een stijgend welvaartspeil is in
trouwen, gaven Nederlandse con-
algemene zin positief voor het
sumenten in 2018 bijna 4% meer
inkomend toerisme. Het NBTC
uit aan vrijetijdsbestedingen (Tele-
verwacht voor 2018 een groei
graaf, 2018). Nederlanders aten en
Verenigde
van het inkomend toerisme van
dronken vaker buiten de deur en
Naties lopen er in 2050 bijna 10
8% voor Europa (NBTC, 2018).
museum- en bioscoopbezoek nam
miljard mensen op aarde. Nu zijn
De verwachte groei biedt grote
toe (ANP, 2018). Onderzoek van het
we nog met 7,6 miljard mensen.
kansen, maar zorgt ook voor
NBTC-NIPO Research toont aan dat
De grootste bijdrage aan deze groei
knelpunten rond drukte en leef-
zeven op de tien Nederlanders, dit
komt uit Afrika, waar het aantal
baarheid. Europese hoofdsteden
zijn bijna twaalf miljoen Nederlan-
inwoners de komende 30 jaar
als
Amsterdam
ders, in 2018 van plan waren om op
bijna verdubbelt (NOS, 2017). Om
blijven met grote voorsprong de
vakantie te gaan. Dit is een stijging
de wereldbevolkingsgroei bij te
populairste bestemming en lijden
van 240.000 vakanties ten opzich-
benen, moet er enorm geïnvesteerd
onder de groei van het toerisme
te van 2017. Opvallend is dat ruim
worden
van
(Groenendijk, 2018). Amsterdam
2,5 miljoen Nederlands kozen voor
Wethouder
Marketing startte vorig jaar de
een vakantie in eigen land (+2%).
Tjeerd Herrema stelt dat de nieuwe
succesvolle pilot ‘Rijenradar’, die
Vooral Gelderland en Limburg zijn
oorlogen
over
real time informatie gaf over de
populaire gebieden (Nu.nl, 2018).
water en voedsel gaan (Duurzaam
wachttijden bij musea en attracties.
bedrijfsleven,
Door
in
de
de
verhoging
voedselproductie.
waarschijnlijk
2018).
Het
is
Barcelona
de
combinatie
Door een stijgend welvaartspeil
met
Volgens
in
wereld-
en
Rijenradar
konden
noodzakelijk dat we anders gaan
bezoekers verspreid worden (I
eten, verbouwen en produceren
Amsterdam, 2017).
(Marketing Tribune, 2018). Julia
Schwarz liet bezoekers van de Dutch
Design Week 2018 kennis maken
met korstmos; een organismen dat
naast algen en insecten, een groot
potentieel heeft als toekomstige
voedselbron (Dutch Design Week,
2018).
56
In de vrijetijdsindustrie
zien we dat de uitstoot van CO2 de
komende jaren verder zal stijgen
door de groei van het aantal toeristen
en
reizigers
wereldwijd.
Paul
Peeters, lector duurzaam transport
en toerisme, stelt: “De luchtvaart
is hard op weg om het CO2-budget
van de hele wereld erdoorheen te
jagen” (Reijn, 2017). Door op zoek te
De
temperaturen
Nederland komt ongeveer 10% van
van afgelopen zomer verklaren
de CO2-uitstoot uit veehouderij.
waarom meer mensen voor een
Wereldwijd
vakantie in eigen land kozen.
verantwoordelijk
Weerman Reinier van den Berg
van uitstoot (Greenpeace, 2018).
voorspelt dat deze temperaturen
Minder vleesconsumptie is volgens
een voorbode zijn voor komende
enkele
jaren. Het weer wordt extremer
onvermijdelijk om de opwarming
door de opwarming van de aarde
van de aarde te beperken tot 2
die wordt veroorzaakt door de
graden. ABN-AMRO verwacht dat
toename
broeikasgassen
de markt voor vleesvervangers in
(CO2) (Pluimveeweb, 2018). Dit
Nederland met 8% in 2019 groeit
verschijnsel wordt het ‘versterkt
(ABN-AMRO, 2018). Diners van
broeikaseffect’ genoemd. In 2015
het
werd tijdens het Klimaatakkoord
Cultuur en Wetenschappen zijn
Parijs
2
voortaan standaard vegetarisch.
opwarming
De Duitse regering heeft al eerder
een
graden
hoge
van
bovengrens
Celsius
vastgelegd.
Bovendien
van
werd
is
de
veehouderij
voor
onderzoeken
ministerie
van
dan
14,5%
ook
Onderwijs,
besloten dat alle regeringsdiners
het nastreven vastgelegd om de
vegetarisch
opwarming beperkt te houden tot
Snackfabrikant Mora gaat in 2019
1,5 graad (Natuur & Milieu, sd).
vegetarische bitterballen op de
Om deze graden te halen, moet
markt brengen die precies smaken
de uitstoot van broeikasgassen
naar bitterballen met vlees (Mora,
sterk
2018).
verminderd
worden.
In
zijn
57
(NOS,
2018).
gaan naar innovatieve technische
oplossingen
kunnen
we
de
vervuiling verminderen, maar veel
oplossingen zijn op korte termijn
niet haalbaar (Natuur & Milieu,
sd). Het Nederlandse kabinet wil
in 2021 een vliegtaks invoeren,
waardoor tickets tot tientallen
euro’s duurder worden. Dit moet
reizigers stimuleren meer gebruik
te maken van alternatieve vervoersmiddelen en om dichterbij huis op
vakantie te gaan (AD, 2018). Reisorganisatie Srprs.me gaat vanaf 2019
reizen aanbieden per elektrische
auto en roadtrips met het openbaar
vervoer.
Een
treinreis
is,
op
wandelen en fiets na, de meest milieuvriendelijke manier van reizen
(Sprs.me, 2018).
Transparantie
Voor de mentaliteitsgroep is transparantie belangrijk. Het is belangrijk om inzicht te
krijgen in de veranderingen die hierin plaatsvinden.
Onderzoeksbureaus GfK en
B-Open melden dat 36% van de Nederlanders bereid is meer te betalen
voor duurzaam. In 2016 gold dit
voor 29% van de consumenten (AD,
2018). De grote bereidheid extra
te betalen, illustreert dat mensen
positiever zijn over duurzaamheid.
Daarentegen is de consument ook
kritisch naar bedrijven: 70% vindt
Gasten
en
bedrijven
dat bedrijven lang niet altijd eerlijk
selecteren hotels op duurzaamheid,
communiceren over duurzaam-
zo blijkt uit onderzoek van ABN-
heid en 39% wantrouwt claims over
AMRO.
duurzaamheid (Dossier Duurzaam,
steeds vaker in een duurzaam
2017). Volgens ABN-AMRO neemt
hotel:
de komende vijf jaar het belang
hieraan
en de toepassing van True Cost
kijken specifiek naar concrete
Accounting (TCA) in de agrifood-
maatregelen die reisorganisaties en
sector sterk toe. Het TCA is een
accommodaties hebben genomen
methode om positieve en negatieve
om duurzaamheid door te voeren
maatschappelijke effecten van een
(ABN Amro, 2018). Bookdifferent.
voedselproduct een geldwaarde
com is een hotelboekingssite met 1,1
te geven. Vervuilende producten
miljoen duurzame accommodaties.
krijgen dan per saldo een hoger
Om te controleren of het aanbod
prijskaartje en worden hierdoor
daadwerkelijk duurzaam is, werken
minder aantrekkelijk (ABN-AMRO,
ze samen met ecolabels. Deze
2018).
ecolabels hebben een transparante
Toeristen
maar
liefst
voorkeur.
overnachten
68%
geeft
Toeristen
standaard en er wordt door een
derde partij gecontroleerd of hotels
daaraan voldoen (Bookdifferent,
2018).
58
Blockchain
een
van Fairfood, waarbij blockchain-
ontwikkeling
technologie wordt ingezet om de
die bijdraagt aan het vergroten
reis van een kokosnoot inzichtelijk
van transparantie. In het kort is
te maken (Fairfood, 2018). Ook grote
blockchain
als
spelers in de reisbranche beginnen
een technologie die het mogelijk
voorzichtig met het inzetten van
maakt transacties uit te voeren, en
blockchain. Blockchain kan een
tegelijkertijd de gegevens van deze
manier
transactie vast te leggen op een
meerdere
transparante wijze. Deze transacties
(waarbij punten worden gespaard)
worden decentraal bijgehouden
te
op verschillende computers in
afhankelijk
een netwerk. Elke transactie is een
tussenpersonen (zoals Booking.
nieuw block, en alle computers
com)
in het netwerk ontvangen en
persoonsidentificatie
(Emerce,
controleren dat block. Aan een
2017).
platform
blockchain kunnen alleen nieuwe
voor het huren en verhuren van
regels worden toegevoegd. Mocht
kortstondige
er iemand met zijn data lopen te
maakt gebruik van blockchain.
knoeien, dan is dit voor iedereen
BeeTokens zijn de betaalmunten
zichtbaar (3voor12, 2018).
voor het Beenest. Deze BeeTokens
technologische
te
is
omschrijven
zijn
Blockchain-technologie
bieden
om
loyaliteitsprogramma’s
combineren,
en
hotels
te
bij
minder
maken
te
Beenest,
een
eenvoudig
dragen
een
van
aan
verblijfplaatsen,
cryptocoin,
waardoor
biedt
alle transacties vastliggen in de
mogelijkheden voor een eerlijke
blockchain. Door het gebruik van
en
duurzame
blockchain verloopt het financieel
Een
voorbeeld
voedselketen.
hiervan
‘Kokosnoodsignaal’
is
de
campagne
proces automatisch en is er geen
derde partij nodig (Beenest, 2018).
Naast een behoefte aan
inzicht, groeit de behoefte aan
overzicht.
“Veel
reizigers
zien
online door de bomen het bos niet
meer, reisondernemingen haken
in op die behoefte door te cureren
op basis van ‘lifestyle’, maar ook
door
simpelweg
overzicht
te
bieden” (ANVR & Cherry LAB,
2016).
biedt
Voor
de
reisbranche
kunstmatige
intelligentie
(AI) kansen die bijdragen aan
personalisatie
en
eenvoud.
AI
is in staat mogelijkheden op
basis van de voorkeuren van een
reiziger te filteren bijvoorbeeld
via een gepersonaliseerde online
reisassistent zoals Lola (Travel
Tomorrow, 2018). Lola is een
virtuele travel agent die je via je
mobiel kunt meedragen en het
mogelijk maakt om reisproducten
voorafgaand of tijdens je trip te
boeken en te wijzigen via het sturen
van berichten. Op den duur moet
de agent (met behulp van AI) je
goed kennen (Travelnext, 2017).
59
Circul ariteit
De circulaire economie, een onderwerp dat veelvuldig wordt besproken als de oplossing
voor een nieuw gezond economisch systeem (Smart Cities, 2018). Circulair is altijd
duurzaam, en sluit aan bij de kernwaarde van de opdrachtgever.
De
circulaire
economie
biedt handvaten om voedselverspilling te reduceren. Wereldwijd
wordt een derde (1,3 miljard ton)
In 2016 werd door de
van al het geproduceerde voedsel
overheid het ‘Nederland Circulair
verspilt. Dit kost de wereldeco-
Een groot probleem bin-
in 2050’ gepresenteerd. Het doel
nomie 940 miljard euro per jaar
nen de circulaire economie is het
is dat Nederland in 2050 een
(Froot, 2018). Het terugdringen van
gebruik van kunststof. Kunststof
volledig circulaire economie is. De
voedselverspilling heeft niet alleen
wordt voor bijna 90% van fossiele
circulaire economie focust zich op
voordelen voor het milieu (een la-
brandstoffen gemaakt en eindigt
het gebruik van zo min mogelijk
gere ecologische voetafdruk) en
veelal als zwerfafval op straat of in
energie, materialen en grondstoffen
voor de voedselzekerheid voor een
de zee (Nederland Circulair, 2017).
(Circles,
Nederland
groeiende wereldbevolking, maar
Het Europees Parlement wil dan
worden jaarlijks meer dan 800
het kan ook financiële voordelen
ook vanaf 2021 wegwerpplastic ver-
festivals georganiseerd. Bij vrijwel
opleveren voor zowel de consu-
bieden. Het gaat onder meer om
ieder groot festival staat het thema
ment als producent (Rabobank,
rietjes, bestek, borden, ballonstok-
duurzaamheid hoog op de agenda.
2018). Restaurant Instock opende
jes en wattenstaafjes (Nu.nl, 2018).
Festival DGTL heeft als doel om in
vorig jaar haar eigen Food Rescue
Naast dat consumenten verant-
2020 het eerste circulaire festival
Center, waar ze overtollige groen-
woordelijk zijn voor het in de berm
ter wereld te worden. Dit betekent
ten en fruit verzamelen en deze te-
of gracht mikken van plastic afval,
dat het festival volledig duurzaam
gen een lagere prijs aan restaurants
zijn er bedrijven die dit plastic afval
wordt georganiseerd zonder afval.
aanbieden (Instock, 2017).
maar in de circulatie blijven bren-
2018).
In
In 2017 bracht DGTL hun afval al
gen. Onlangs werd de campagne
terug tot 80%. Bezoekers konden
‘Pick up 10’ gelanceerd; als je ergens
tijdens
eco-coins
op straat afval tegenkomt, raapt je
verdienen door deel te nemen aan
dat niet alleen op, maar maak je ook
workshops waarmee een bijdrage
met je telefoon een foto die je via
wordt geleverd aan het milieu.
pickup10.org verstuurt. Met deze
De digitale munten waren in te
foto’s verzamelen initiatiefnemers
wisselen voor korting op eten en
Plastic Soup Surfers data, aantallen
drinken of toegang tot een geheim
en bewijzen zodat ze bedrijven met
podium (NRC, 2017).
hun afval kunnen confronteren
het
festival
60
conclusie
Welke actuele ontwikkelingen binnen de vrijetijds- en
voedingssector dragen bij aan de stimulering van duurzaam reizen?
De wereldbevolking groeit en om deze groei bij te benen, moet
er enorm geïnvesteerd worden in de verhoging van de voedselproductie.
Daarnaast groeit het inkomend toerisme van Europa, wat voor een
behoefte aan leefbaarheid zorgt. Nederlanders gaan vaker in eigen land
op vakantie. Dit is te verklaren door hoge temperaturen als gevolg van
opwarming van de aarde. Om deze opwarming te beperken, groeit de
vraag naar beschikbaarheid van vleesvervangers, reisbestemmingen
dichterbij huis en het liefst ook alternatieve vervoersmiddelen.
Consumenten zijn positiever over duurzaamheid, maar tegelijkertijd
ook kritischer. Er is een stijgende behoefte aan transparantie. De True
Cost Accounting methode en blockchain-technologie zorgen voor een
nieuwe benadering van transparantie. Kunstmatige intelligentie draagt
bij aan personalisatie en eenvoud.
De circulaire economie brengt veranderingen met zich mee. Men levert
een bijdrage aan het milieu tijdens festivals, voedselverspilling wordt
gereduceerd en bedrijven worden uitgedaagd hun verantwoordelijkheid
te nemen.
61
03.5 valuefit
d oe lgroep
op drac htge ve r
tr e n d s
s e c to r
Transparantie
Verantwoordelijkheid
Rust
Leefbaarheid
Authenticiteit
Duurzaamheid
Spontaniteit
Beschikbaarheid
Persoonlijke ontwik-
Respect
Betekenis
Transparantie
keling
Vrijheid
Immateriële waarden
Overzicht
Verbinding
Verantwoordelijkheid
Vrijheid
Erkenning
va l u e f i t c a nvas
De resultaten van de DOTS-analyse worden geordend en
geanalyseerd in een Valuefit Canvas. Dit model biedt een goed inzicht in
de keuzes die gemaakt kunnen worden binnen het conceptingproces.
Het doel van de valuefit is om (emotionele) waarden en (economische
of sociale) waarde met elkaar te verbinden. Het valuefit Canvas
bestaat uit een opportunity, pain en gain. De gain is de behoefte die
een groep mensen heeft en de pain is de onmogelijkheid van mensen
om deze behoefte te bevredigen. De opportunity beschrijft de kansen
die voortkomen uit de analyses. Deze kansen spelen in de op de pain
en gain van de doelgroep. Het eindresultaat van de analysefase is het
conceptstatement waaruit duidelijk wordt welke richting ingeslagen
gaat worden met het concept. Een conceptstatement bestaat uit een
slogan en toelichting (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
62
pa i n
op p ortu nit y
De
mentaliteitsgroep
Ontdekker
vaak niet betaalbaar en de reisbranche
ongedwongen manier kennis maakt met
maakt het mogelijk om low budget te reizen.
duurzaam reizen en waarbij het duurzame
gemaakt.
Hiermee
relevant
wordt
financiële
doen’, maar duurzame alternatieven zijn
waarbij de Bereidwillige Ontdekker op een
persoonlijk
beperkte
middelen en tijd. Ze willen enerzijds ‘goed
Er zijn kansen voor een lifestyle-concept
alternatief
heeft
Bereidwillige
Milieubewustzijn
wordt
en
consumptiegedrag
staan hierdoor op gespannen voet. De
bijgedragen
mentaliteitsgroep is onwetend over de
aan een groter bewustwording omtrent
mogelijkheden en ervaart weinig stimulans
duurzaam reizen. De geanalyseerde trends
vanuit hun omgeving.
in de maatschappij laten een behoefte
aan spontaniteit, betekenis en verbinding
zien. In de sectoren zijn kansen te zien om
de CO2-uitstoot terug te dringen middels
Ga i n
het aanbieden van reisbestemmingen in
Europa, het aanbod te personaliseren en
De
vereenvoudigen en om het wantrouwen
rondom
duurzaamheid
een
mentaliteitsgroep
Bereidwillige
Ontdekker is open-minded ingesteld. Ze
ander
staan open voor duurzame reisalternatieven,
perspectief te geven middels een nieuwe
maar het moet wel toegankelijk en
benadering van transparantie. Voor Riksja
aantrekkelijk
Travel liggen hier kansen voor een reis die
(eigen
voordeel)
worden
gemaakt. Ze willen van hun vrijheid
flexibel is aan te passen.
genieten, zonder zich gedwongen te voelen.
Transparantie is belangrijk.
De reis d i e 1 0 0 0 ja a r m e e g a at
Maak plaats voor een onverwacht Europa waarbij duurzaamheid en vrijheid hand in hand gaan, gericht
op ervaringen die de Bereidwillige Ontdekker bijblijven.
63
04
ontwerpfase
64
De fase waarin de data is verzameld is afgerond. De volgende
fase is de ontwerpfase. Vanuit de valuefit en het conceptstatement
heeft er een creatieve sessie plaatsgevonden. Tijdens de creatieve
sessie zijn er verschillende technieken gebruikt om tot twee
conceptontwerpen te komen (zie bijlage 12 voor toelichting en het
sessieplan).
Uit deze creatieve sessie zijn meerdere ideeën naar voren
gekomen die zijn uitgewerkt tot twee conceptontwerpen. De
conceptontwerpen zijn uitgewerkt aan de hand van:
1. Pretotyping:
•Conceptueel relatieschema: alle elementaire onderdelen van het
conceptontwerp.
• Businessmodel Canvas: een globale haalbaarheidsanalyse van
het conceptontwerp (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
2. Activatie methode:
• Minimum viable product: een eerste versie van het concept
(Hintzen, 2014).
De conceptontwerpen met bijbehorende pretotyping en activatie
methode zijn voorgelegd aan de Bereidwillige Ontdekker en Riksja
Travel (zie bijlage 14). Tot slot zijn de conceptontwerpen getoetst
aan de hand van de vijf focuspunten van het ILS-conceptingproces:
innovatie, trends, kwaliteit van leven, lifestyle en cross-sectoraal
(zie bijlage 14). Op basis van de test- en toetstresultaten is er
één conceptontwerp gekozen, dat zowel draagvlaak heeft bij de
Bereidwillige Ontdekkers als bij Riksja Travel. Dit conceptontwerp
is aangescherpt middels feedback van de mentaliteitsgroep en
opdrachtgever.
65
04.1 c oncep tont werpen
Hieronder is een korte omschrijving te
Op de volgende pagina is de Valueproposition te
vinden van de twee conceptontwerpen.
vinden van het conceptontwerp BePicky. Deze
toont aan op welke manier het ontwerp de pain
1.
BePicky: een verrassingsreis naar meerdere
van de Bereidwillige Ontdekker verzacht (relieve)
Europese bestemmingen, waarbij de keuze voor
en de gain stimuleert (create). Zie bijlage 13 voor de
duurzaamheid bij de reiziger ligt.
Valueproposition van GreenHeroes met bijbehorende
2.
pretotyping en activatie methode, evenals het
GreenHeroes: locals geven reizigers een tour
langs duurzame projecten in een Europese stad. De
Businessmodel Canvas van BePicky.
tours worden in kaart gebracht aan de hand van een
mobiele telefoonsignaal.
De twee conceptontwerpen zijn getest bij de
Bereidwillige Ontdekker en Riksja Travel en getoetst
aan de hand van de vijf focuspunten van het ILSconceptingproces (zie bijlage 14). De voorkeur van de
Bereidwillige Ontdekker heeft de doorslag gegeven
om het conceptontwerp BePicky verder uit te werken
op het niveau van conceptdefinitie.
66
va l u e proposi ti on
b e p i c ky
Een
mobiele
reisagent
voor
een
verrassingsreis naar meerdere Europese
bestemmingen. Op basis van de wensen
van de reiziger (budget, data en interesses)
rel ieve
van de reiziger, creëert BePicky een tijdpad.
Voordat de reiziger vertrekt, onthult dit
Een lifestyle-concept waarin duurzame
tijdpad de eerste bestemming en drie
alternatieven getoond worden. Hiermee
groene accommodaties. De reiziger kiest
worden
de
of hij gebruik maakt van dit aanbod, of
Bereidwillige Ontdekker inzichtelijk en
zelf een accommodatie boekt. Op plaats
eenvoudig.
van bestemming biedt BePicky de reiziger
duurzame
keuzes
voor
inspiratie voor bijzondere activiteiten.
Wanneer de reiziger genoeg gezien heeft
van de bestemming, wordt de tweede
bestemming
inclusief
accommodaties
prijsgegeven op het tijdpad. BePicky voorziet
create
de reiziger van het beste reisadvies om deze
bestemming te bereiken. Het bovenstaande
Een lifestyle-concept waarin de Bereidwillige
herhaalt zich totdat de reiziger op zijn
Ontdekker ongedwongen duurzame keuzes
eindbestemming is aangekomen. Reiziger
kan maken. Het lifestyle-concept draagt bij
die groene accommodaties boeken of
aan eigen voordeel in de vorm van gemak,
deelnemen aan bijzondere activiteiten
korting en authentieke belevingen.
ontvangen BePicky-punten. Deze kunnen
ingewisseld worden voor korting op een
volgende reis. BePicky personaliseert het
aanbod op basis van gemaakte keuzes.
Wereldreizen is mooi, maar Europa is dat
ook. Het doel van het concept is om logische
en inspirerende routes aan te bieden,
waarbij de keuze bij de reiziger ligt zodat hij
alle vrijheid heeft.
67
Mi ni mu m vi a b l e p r o d uct
68
Be P i c k y c o n c e p t u e e l r e l ati e schem a
69
05
realisatiefase
70
De laatste fase in het conceptingproces is de
realisatiefase. In dit hoofdstuk is het conceptontwerp
BePicky nader gedefinieerd, zodat Riksja Travel tot
implementatie over kan gaan. De conceptdefinitie
beschrijft alle te ontwikkelen dragers die horen
bij het conceptontwerp. Conceptdragers zijn alle
waarneembare
manifestaties
van
het
concept
(Sutmuller & Van Belkom, 2014). De conceptdragers
zijn
als
netwerk,
volgt:
fysieke
communicatie,
omgeving
en
organisatie,
materialisatie.
Om de haalbaarheid van het concept BePicky te
analyseren is het concept getoetst op de financiële-,
technologische-,
juridische-,
ethische-,
en
organisatorische haalbaarheid.
71
05.1 c oncep tdefinitie Bepicky
BePicky is een concept dat reizigers (spontane)
Conceptdoel
suggesties biedt voor reisbestemmingen, routes,
Wereldreizen is mooi, maar Europa is dat ook. Het
activiteiten en transportmiddelen in Europa gericht
doel van BePicky is om logische en inspirerende
op duurzaamheid.
routes aan te bieden waarmee bespaard wordt op
CO2-uitstoot en reizigers worden verspreid. Hoewel
Hoe het werkt
BePicky volledige keuzevrijheid biedt, wordt het
Nadat je middels de website tot in detail hebt
eco-bewustzijn van deelnemende reizigers gevoed
aangegeven wat het beste bij jou past, stippelt een
en verstrekt BePicky aantrekkelijke beloningen voor
BePicky consultant jouw route uit. Je krijgt direct een
diegenen die ervoor kiezen om de planeet te helpen
persoonlijke pagina waar je de keuze maakt de route
terwijl ze onderweg zijn.
vooraf prijs te geven óf je onderweg te laten verrassen.
Vervolgens start de reis. BePicky toont de gehele route
Om te laten zien hoe de Bereidwillige Ontdekker
of slechts de eerste bestemming en voorziet je van
kennismaakt met BePicky en hoe het verdere verloop
reisadvies (per trein, bus of ferry). Op basis van GPS
gaat, is er op de volgende pagina een Customer
worden suggesties voor eco-friendly accommodaties
Journey Map gemaakt. Deze visualiseert de reis langs
van Bookdifferent* en activiteiten gedaan in de buurt
de contactmomenten die de Bereidwillige Ontdekker
van waar je je op dát moment bevindt. BePicky linkt
maakt om klant te worden (Bekel, 2015).
je door naar de website van deze aanbieders om een
plekje te reserveren. Wanneer je ervoor hebt gekozen
*
Bookdifferent
is
een
wereldwijde
je te laten verrassen, onthult BePicky op plaats van
hotelboekingssite die op een begrijpelijke manier
bestemming de volgende bestemming van de route,
laat zien welke hotels groen en duurzaam zijn.
en zo voort.
De best scorende hotels staan bovenaan bij de
zoekresultaten (Bookdifferent, 2019). Van Vilsteren,
BePicky beloont duurzame keuzes en loyaliteit.
hoofd duurzaamheid en innovatie Riksja Travel, gaf
Green-Heroes is het loyaliteitsprogramma dat
tijdens de concepttest aan sterk te geloven in een
wordt aangeboden aan de meest frequente boekers.
samenwerking met deze boekingssite vanwege goede
Nadat je tien keer bent verbleven in een eco-friendly
prijsafspraken en annuleringsvoorwaarden.
accommodatie, deel hebt genomen aan een activiteit
of per trein, bus of ferry hebt gereisd, wordt je Heroesstatus geactiveerd. Met deze status krijg je toegang tot
10% korting op accommodaties.
72
c u s to me r jo u r ne y ma p
in s pir atie
Wil op reis
Zoekt online naar
Vind BePicky
opties
Coco Groenen
be slis sin g
Ontvangt een
Meldt zich aan
bevestiging en
Leest over
BePicky
een log in
Voor d e r eis
Ontvangt
Reisadvies
bestemming(en)
Heroes-status
T ij d e ns d e reis
Ontvangt
Ontvangt
Gaat naar
bijzondere
eco-friendly
bestemming
activiteiten
accommodaties
n a d e r eis
Ontvangt
bedankbericht
73
05.2 c oncep tdragers
c o mmu n i c at i e
De conceptdrager communicatie beschrijft hoe
Ontdekker en ook de behoefte om op deze manier
Riksja Travel voor, tijdens en na de lancering van het
met bedrijven te communiceren neemt toe (Boon,
concept BePicky communiceert met de Bereidwillige
2016). Riksja kan zakelijk WhatsApp inzetten voor
Ontdekker (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
serviceverlening.
Voor: De lancering van het concept BePicky wordt
Na:
online gecommuniceerd met de Bereidwillige
Bereidwillige Ontdekker een bedankberichtje met
Ontdekker. De Bereidwillige Ontdekker is online
de vraag: “Hoe heb jij je gevoeld tijdens de reis?”
erg actief en raadpleegt social media voor inspiratie
Hiermee wordt doorgepakt op de goede keuzes
over een te kiezen bestemming. Het concept wordt
die gemaakt zijn tijdens de reis. Tot slot wordt er
gecommuniceerd via de bestaande social media-
een aparte Instagrampagina aangemaakt voor
kanalen (Facebook en Instagram) en de website van
BePicky. Op deze pagina worden succesverhalen van
Riksja Travel. Facebook- en Instagram advertenties en
gebruikers van het concept gecommuniceerd met de
Google Ads worden ingezet om meer profielbezoeken
caption: “Deze mensen gingen je al voor”. Dit zal de
en websitebezoeken te genereren (van der Genugten,
mentaliteitsgroep Statusbewuste enthousiasmeren
2018). Tevens worden er backlinks weergeven op
om gebruik te maken van het concept.
Bij thuiskomst stuurt Riksja Travel de
reiswebsites als Getawaytravel.nl en wearetravellers.
nl. Deze backlinks verwijzen door naar de website van
De Bereidwillige Ontdekker hecht waarden aan
BePicky.
authenticiteit, transparantie en vrijheid, dit moet
terug moeten komen in de communicatie van het
Tijdens: Riksja Travel moet zorgen voor een goede
concept. Belangrijk is dat Riksja Travel transparant en
bereikbaarheid en service tijdens de reis. Het gebruik
enthousiasmerend communiceert.
van WhatsApp is erg populair bij de Bereidwillige
74
o r g a n i sat i e
De conceptdrager organisatie beschrijft het
effect van het concept BePicky op de interne organisatie
van Riksja Travel (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
Personeel
Binnen Riksja Travel wordt er een innovatieteam
aangesteld dat verantwoordelijk is voor de uitvoering
van het concept. Het team bestaat uit experts in
verschillende disciplines:
•
Productontwikkelaar:
uitzoeken
van
bestemmingen, accommodaties, vervoersopties en
activiteiten.
•
Marketeer: uitwerken en uitdragen van
promotie-uitingen en communicatie met externe
partijen.
•
Verkoper:
de
bereidwillige
ontdekker
voorzien van advies tijdens (onvoorziene) situaties.
De mobiel vriendelijke website wordt ontwikkeld
en onderhouden door internetbureau Acato, online
partner van Riksja Travel.
Cultuur & draagvlak
Er
wordt
Travel
draagvlak
omdat
het
gecreëerd
concept
binnen
Riksja
aansluiting
vindt
bij de familiecultuur van de organisatie. Bij de
familiecultuur staan een vriendelijke werkomgeving,
loyaliteit, flexibiliteit en teamwerk centraal. Het
concept sluit hierbij aan omdat het gericht is op een
flexibel proces dat zorgt voor loyaliteit. Ook sluit het
concept aan bij de positionering van Riksja Travel: het
reduceren van CO2-uitstoot door bestemmingen in
Europa uit te breiden.
75
netwerk
De conceptdrager netwerk beschrijft het
netwerk aan externe organisaties en personen dat nodig
is voor een goede lancering en implementatie van het
concept (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
Het Value Flow model (Den Ouden, 2016), figuur
8, toont aan met welke externe organisaties
samengewerkt moet worden voor een goede lancering
en implementatie van het concept.
be re i dwi l l i g e ontdek k er
ma at s c h a p p i j
r i jks ov e r h e i d
be pi ck y
book di f f e re nt
Good & services
Money & credits
Information
Value
76
reiswebsites
act iv ite i te n a a nb i e d e r s
v e rvo e r a a nb i e d e r s
Ac c o m m o dat i e s
ac ato
Figuur 8: Value Flow model
77
fys i e k e o m g e v i ng & mat e r i a l i sati e
De
conceptdragers
fysieke
omgeving
&
materialisatie beschrijven de eisen die gesteld worden
aan de fysieke omgeving die nodig is om het concept te
realiseren (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
De fysieke omgeving van het concept bestaat uit een
mobiel vriendelijke website. De website dient visueel
aantrekkelijk te zijn. De website heeft een kleurrijke
en overzichtelijke lay-out waarin beeld en film een
centrale rol spelen. Belangrijk is dat de website
vertrouwen schept, maar daarnaast BePicky ook de
speelsheid geeft die het verdient. Hiermee wordt
ingespeeld op de behoeften van de Bereidwillige
Ontdekker aan transparantie en vrijheid. Tevens
wordt het logo van Riksja Travel verwerkt op de
website, zodat duidelijk wordt dat het concept een
initiatief is van Riksja.
De volgende functies dienen minimaal verwerkt te
worden op de website:
•
Het concept
•
Korte vragenlijst
•
Persoonlijke pagina
•
Route
•
Reisadvies
•
Pop-up melding met ‘‘locatievoorzieningen
aan’’ zodat GPS-coördinaten zichtbaar zijn.
•
Eco-friendly accommodaties
•
Activiteiten
•
Loyaliteitsprogramma
78
79
80
05.3 kwaliteit van leven
Middels het Value Framework (Den Ouden,
2016) wordt er aangetoond op welke niveaus het
concept BePicky meerwaarde oplevert voor meerdere
stakeholders en daarmee bijdraagt aan de verbetering
van de kwaliteit van leven. Figuur 9 toont met een +
of – aan of er waarde wordt toegevoegd.
Het concept BePicky voegt op elk mogelijk niveau
waarde toe en creëert een zinvolle innovatie die
de kwaliteit van leven verbetert, de Bereidwillige
Ontdekker aanspreekt en waarde biedt voor Riksja
Travel en andere belanghebbende.
Zie bijlage 2 voor de uitleg van het Value Framework en
bijlage 15 voor de volledige uitwerking van figuur 9.
e c onom i e
p sycholog i e
soci olog i e
e c ologie
Be r e i d w il l i g e O n t d e k k e r
+
+
+
+
R iks j a Tr av e l
+
+
+
+
S tak e h o l d e r s
+
+
+
+
M a ats c h ap pi j
+
+
+
+
Figuur 9: Value Framework
81
05.4 ha alba arheid
f in anc i ë l e h a a l b a a r h e i d
J u ri di sch ha a l ba a rhe i d
Om de kosten en opbrengsten van het
Om het concept te realiseren moet er
concept te achterhalen is er een investeringsbegroting
rekening gehouden worden met de Nederlandse
en exploitatiebegroting gemaakt (zie bijlage 16).
wet- en regelgeving. Het auteursrecht moet vermeld
De investeringsbegroting geeft weer hoeveel geld
worden op de website om te voorkomen dat andere
er minimaal nodig is om het concept te realiseren.
partijen de content onrechtmatig gebruiken. Het
De exploitatiebegroting is een prognose van de
auteursrecht wordt vermeld door een © copyright
jaarlijkse terugkerende uitgaven en inkomsten over
met de naam en het jaartal te plaatsen (Auteursrecht,
een periode van drie jaar (Ficsus, sd). In totaal moet
2019). Daarnaast moet er rekening gehouden worden
er €57.066,20 geïnvesteerd worden voor de realisatie
met merkenrecht. Riksja Travel is in het bezit van
en exploitatie van het concept. Het hoofddoel van het
merkenrecht waardoor ze vrij zijn zowel de merknaam
concept is geen winst, maar naamsbekendheid en
als het logo van Riksja Travel te gebruiken. Het logo
maatschappelijke impact (waarde) creëren. Echter is
van Riksja wordt doorgevoerd op de website van het
het wel belangrijk dat Riksja geen verlies draait met
concept.
dit project. Uitgaande van een boekingsfee van 10%
van Bookdifferent, moeten er 5707 overnachtingen
Riksja Travel dient rekening te houden met de privacy
geboekt worden voor break-even.
van de gebruiker. Op 25 mei 2018 is de Algemene
Verordening
Gegevensbescherming
ingegaan.
Vanaf die datum geldt voor alle EU-landen dezelfde
privacywetgeving
(Autoriteit
Persoonsgegevens,
2018). Bij het aanmaken van een profiel zal gevraagd
te c h n o lo g i s c h e h a a l b a a r h e i d
worden of de gebruiken de privacy voorwaarden
accepteert. Het gaat hierbij om het delen van
Riksja Travel werkt samen met internetbureau
persoonsgegevens als naam, e-mailadres en GPS-
Acato. Acato beschikt over voldoende kennis en
gegevens. Deze gegevens worden alleen gezien door
ervaring om de website te bouwen en te onderhouden.
Riksja Travel en worden niet versterkt aan derden.
Om het concept te realiseren moet Acato op de
hoogte gesteld worden van de conceptdefinitie en
conceptdragers. Belangrijk is dat de website mobiel
vriendelijk en gemakkelijk functioneert zodat deze
goed te gebruiken is tijdens de reis.
82
e th is c h e h a a l b a a r h e i d
De onderstaande ethische matrix maakt
duidelijk hoe het concept zal worden ervaren door
verschillende partijen. Daarnaast maakt het Value
Framework in figuur 9 (zie pagina 81) duidelijk dat het
concept een positieve werking heeft op het welzijn
van meerdere stakeholders.
Welzijn
Autonomie
Rechtvaardigheid
Bereidwillige
+
+
+
Ontdekker
Kwaliteit van de reis en
Volledige keuzevrijheid
Moet akkoord gaan met
een bijdrage aan
de privacy voorwaarden,
duurzaamheid
er wordt zorgvuldig met
gegevens omgegaan
Riksja Travel
+
+
+
Meer
Riksja bepaalt de
Bestaande wetgeving
naamsbekendheid, maat-
uiteindelijke realisatie
schappelijke impact en
inkomsten.
o r gan isato r i s c h e h a a l b a a r h e id
Om het concept te realiseren moet de
Om inzichtelijk te krijgen welke hoofdelementen
organisatie op de hoogte gesteld worden van de
en aspecten nodig zijn in het dienstenproces van
conceptdefinitie. Het concept doet een beroep op
BePicky is er op de volgende pagina een Service
het huidige personeel van Riksja Travel en externe
Blueprint gemaakt (Martens, sd). Daarnaast is er een
partijen welke beschikken over genoeg kennis en
implementatieplan gemaakt (zie bijlage 17). Dit plan
vaardigheden om het concept te realiseren. Het
beschrijft het totaal aan activiteiten dat moet worden
concept sluit aan bij de uit de opdrachtgeveranalyse
uitgevoerd voor de realisatie van het concept. Het
gebleken bedrijfscultuur en positionering van Riksja
concept wordt in januari voorgelegd aan Riksja Travel.
Travel.
Het is aan de raden het concept in mei te lanceren
zodat de Bereidwillige Ontdekker nog voor de zomer,
de periode waarin de meeste mensen op reis gaan, op
de hoogte is van het concept.
83
zi c h t b a a rhe i d
webpag i na
log in
Ev id e n c e
cu s to m e r ac t i o ns
Ziet informatie over
Bezoekt website en
Logt in op
het concept via social
maakt profiel aan
persoonlijke pagina
media, de website
middels een korte
en ziet route/ eerste
van Riksja Travel en
vragenlijst
bestemming
Marketeer maakt
Productontwikkelaar
Productontwikkelaar
promotie voor het
lanceert de website
toont route/eerste
concept
met vragenlijst
bestemming en
backlinks op reiswebsites
reisadvies
Fr o n t- s tage ac t i o ns
Marketeer houdt
Opstellen vragenlijst
Productontwikkelaar
social media en de
zoekt
website bij
bestemmingen/
vervoersopties uit en
stippelt routes uit.
Bac k- s tage ac t i o n s
Routes worden gelinkt aan vragenlijst.
Su p p o rt p r o c e s s e s
Marketeer benadert
Acato ontwikkelt
Acato genereert
reiswebsites voor
de website voor het
routes in de website
plaatsing backlinks
concept
en stelt
promotieplan op
84
afs c h r i f t
ac t i vati e
G e sl a ag d
Maakt reservering
Maakt reservering
Leest bedankbe-
voor een accommo-
met korting
richtje en voelt zich
datie van
goed over gemaakte
Bookdifferent.com/
keuzes
activiteit /
vervoersoptie
Productontwikkelaart doet suggesties
Verkoper activeert
Verkoper verstuurt
voor eco-friendly
Heroes- status
bedankberichtje
Productontwikkelaar
Website houdt ge-
Verkoper schrijft
zoekt accommodaties
boekte suggesties van
bedanktbericht
en activiteiten uit
gebruiker bij
accommodaties/
activiteiten/ vervoeropties en verkoper
geeft advies tijdens
onvoorziene situaties
Productontwikkelaar
Evaluatie van het
maakt afspraken met
concept door het
Bookdifferent over
innovatieteam
boekingsfee
Hulplijn aanbieden
Acato genereert
suggesties op basis
van GPS in de website
85
05.4.2 conclusie
De investeringskosten en exploitatiekosten
van het concept bedragen €57.066,20. Het concept
is
financieel
haalbaar
wanneer
Riksja
Travel
bereid is dit bedrag te investeren. Er moeten 5707
overnachtingen geboekt worden voor een breakeven. Gezien het draagvlak dat tijdens dit onderzoek
bij de mentaliteitsgroep is gecreëerd, is dit een
realistisch aantal. Riksja Travel en externe partijen
beschikken over genoeg kennis en vaardigheden om
het concept te realiseren. Tevens past het concept
binnen de Nederlandse wet- en regelgeving en heeft
het een positief effect op de consument, producent,
stakeholders en maatschappij. Dit maakt het concept
financieel, technologisch, organisatorisch, juridisch
en ethisch haalbaar waardoor over kan worden
gegaan tot implementatie.
86
05.5 terugblik & advie s
“Het doel van dit ontwerpgericht onderzoek is
inkomstenbron te creëren. Tevens biedt het gebruik
het ontwikkelen van een lifestyle-concept dat geheel past
van kunstmatige intelligentie mogelijkheden tot
bij een duurzame levensstijl van Young Professionals en
stretching van het concept in de toekomst. Dit draagt
bijdraagt aan de duurzame focus van Riksja Travel”.
bij aan personalisering van het aanbod.
Op basis van dit onderzoek kan geconcludeerd
Naast de hoofdaanbeleving om het concept te
worden dat de ontwerpdoelstelling is behaald.
realiseren, wil ik Riksja Travel adviseren om te
Hoewel BePicky volledige keuzevrijheid biedt, wordt
investeren in het verschaffen van informatie over
het eco-bewustzijn van deelnemende reizigers gevoed
duurzaam reizen op een transparante manier. Uit de
en verstrekt BePicky aantrekkelijke beloningen
doelgroepanalyse kwam namelijk naar voren dat de
(gebruikersstatus en korting) voor diegenen die ervoor
Bereidwillige Ontdekker hier behoefte aan heeft. Het
kiezen om de planeet te helpen terwijl ze onderweg
gebruik van blockchain-technologie kan hierbij een
zijn. Dit past geheel bij de duurzame levensstijl
rol spelen.
van de mentaliteitsgroep Bereidwillige Ontdekker
(behorend tot de doelgroep Young Professionals).
Tot slot is het advies voor Riksja Travel om
Bovendien wordt met het concept bespaard op CO2-
regelmatiger imago onderzoek uit te voeren. Uit de
uitstoot en worden reizigers verspreid. Dit draagt bij
opdrachtgeveranalyse is gebleken dat er een kloof
aan de duurzame focus van Riksja Travel.
bestaat tussen de gewenste identiteit van Riksja en
het imago bij de mentaliteitsgroep.
De hoofdaanbeleving van dit onderzoek is dan ook het
realiseren van het concept BePicky. Het concept vraagt
om enige investering, maar voegt op elk mogelijk
niveau waarde toe en creëert een zinvolle innovatie
die de kwaliteit van leven verbetert, de Bereidwillige
Ontdekker aanspreekt en (maatschappelijke) waarde
biedt voor Riksja Travel en andere belanghebbende.
Ook zorgt het concept voor meer naamsbekendheid
voor Riksja.
Voor de bewaking van het concept is het belangrijk
dat Riksja Travel op zoek gaat naar authentieke en
‘under-the-radar’ bestemmingen in Europa. Verder is
het belangrijk dat Riksja goede afspraken maakt met
de externe partijen (Bookdifferent) waarmee ze zullen
samenwerken. Het advies is om op zoek te gaan
naar meer samenwerkingspartners om een grotere
87
06
88
bijlagen
89
bi jl ag e 1 : b e g r i p p e nl i jst
Concept: een geheel van ideeën dat vertaald wordt
Pain: de onmogelijkheid van een groep mensen om
naar een steeds concreter niveau, zoals uiteindelijk
een behoefte te bevredigen (Sutmuller & Van Belkom,
een product of dienst (Sutmuller & Van Belkom,
2014).
2014).
Opportunity: het inzicht dat is ontstaan uit de
Kwaliteit van leven: een subjectief begrip waarmee
analyses, waarmee de pain en gain van een doelgroep
duidelijk wordt gemaakt hoe mensen op verschillende
omgezet wordt naar een kans om waarde te creëren
niveaus via hun levensstijl duurzaam geluk kunnen
(Sutmuller & Van Belkom, 2014).
realiseren (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
Conceptstatement: een vertaling van de valuefit,
Lifestyle-concept: een product of dienst die
waaruit duidelijk wordt welke richting ingeslagen
inspeelt op de latente en manifeste waarden van de
gaat worden met het soort producten en/of diensten
doelgroep (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
(Sutmuller & Van Belkom, 2014).
DOTS-analyse: doelgroep, opdrachtgever, trends en
Creatieve sessie: een brainstormsessie waarin zo
sector.
veel mogelijk ideeën ontwikkeld die kunnen leiden
tot conceptontwerpen (Sutmuller & Van Belkom,
Doelgroep: een groep mensen met dezelfde soort
2014).
demografische kenmerken (Sutmuller & Van Belkom,
Activatie methoden: een geïllustreerde vorm
2014).
waarmee duidelijk wordt hoe het concept beweegt
Mentaliteitsgroep: een groep mensen afgebakend
Pretotype: abstracte vorm van een prototype
op leefstijl, waarden en behoeften (RECRON, 2010).
(Sutmuller & Van Belkom, 2014).
Persona: een levendige karakterisering van de
doelgroep.
Concepttest: het testen van de conceptontwerpen.
Trend: een richting waarin een verschijnsel zich
Conceptdragers: alle fysiek waarneembare en
ontwikkelt (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
tastbare manifestaties van het concept (Sutmuller &
Van Belkom, 2014).
Signalen: nieuwe producten, diensten, ideeën en/of
ontwikkelingen (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
Trendkaart: visualisatie van de trends en hun
onderlinge verbanden (Sutmuller & Van Belkom,
2014).
DESTEP: afkorting voor demografie, economie,
sociologie, technologie, ecologie en politiek.
Gain: de behoefte die een groep mensen heeft
(Sutmuller & Van Belkom, 2014).
90
bi jl ag e 2 : Va l u e f r a me w ork
Het begrip kwaliteit van leven wordt in dit
Binnen deze vier niveaus benadert het Value
onderzoek meetbaar gemaakt aan de hand van het
Framework waarde vanuit vier perspectieven :
Value Framework (Den Ouden, 2016). Het Value
1.
Framework is een tool om te kijken op welke schaal
welvaart.
een product of dienst meerwaarde oplevert voor
2.
Psychologie: gericht op individueel welzijn.
meerdere stakeholders (Den Ouden, 2016).
3.
Sociologie: gericht op sociale relaties.
4.
Ecologie: betrokken bij de onderlinge relaties
Economie: gericht op het creëren van
Het Value Framework maakt onderscheidt tussen
van organismen met elkaar en hun fysieke omgeving
vier niveaus van waarde:
(Den Ouden, 2016).
1.
User: waarde voor gebruikers van het product
en/of dienst.
2.
Organisation: waarde voor de organisatie.
3.
Ecosystem: waarde voor stakeholders die
samen de economische gemeenschap vormen.
4.
Society: waarde voor de samenleving als
geheel door innovaties die de levenskwaliteit van
mensen verbeteren (Den Ouden, 2016).
91
bi j l ag e 3 : g e d r ag s ma nag em ent
Theorie van gepland gedrag (Ajzen, 1991)
(perceived behavioral control) (Ajzen, 1991).
De ‘theorie van gepland gedrag’ (theory of planned
behavior) (Ajzen, 1991) is een van de meest invloedrijke
Triade-model (Poiesz, 1999)
theorieën over gedrag. De theorie van gepland gedrag
Het Triade-model (Poiesz, 1999) van prof. dr. Theo
(Ajzen, 1991) gaat ervan uit dat gedrag wordt beïnvloed
Poiesz helpt bij het beïnvloeden van gedrag. Het is een
door drie factoren: (positieve of negatieve) evaluatie
instrument dat gebruikt wordt voor het voorspellen
van het gedrag (1. Attitude), de sociale druk om het
en verklaren van gedrag. Gedrag wordt volgens het
gedrag (niet) te vertonen (2. Subjectieve norm), en
Triade-model bepaald door drie factoren: motivatie,
de mate waarin men verwacht het gedrag te kunnen
capaciteit en gelegenheid.
vertonen (3. Waargenomen gedragscontrole).
Motivatie
Attitude
Motivatie is de mate waarin een individu een doel
Attitude betreft de houding ten aanzien van een
wenst te bereiken of interesse heeft voor bepaald
bepaalde gedragsvorm. Volgens de theorie van
gedrag. Motivatie kan voortkomen uit eigen
gepland gedrag (Ajzen, 1991) wordt de attitude
behoeften,
bepaald door enerzijds het geloof of inschatting
motivatie), maar kan ook ontstaan vanuit een externe
(behavioral beliefs) over de verwachte uitkomsten van
bron. Je doet het omdat het moet of omdat iemand
het gedrag. Het individu maakt een afweging van de
anders het wil (extrinsieke motivatie). Je kunt iemand
door hem in ogenschouw genomen kosten en baten
extrinsiek motiveren door hem of haar te belonen of
van de mogelijke gevolgen van een bepaald gedrag.
te bestraffen (Poiesz, 1999).
waarden
en
interesses
(intrinsieke
Anderzijds bepaalt de waardering (evaluation) van de
mogelijke gevolgen van het gedrag (positief, neutraal,
Capaciteit
of negatief) de attitude (Ajzen, 1991).
Capaciteit is de mate waarin een individu over
eigenschappen,
vaardigheden
of
instrumenten
Subjectieve norm
beschikt om het gewenste gedrag uit te voeren.
Ook de subjectieve norm speelt een belangrijke rol bij
Capaciteit bestaat uit vier soorten capaciteit: fysieke
de vorming van een intentie tot gedrag. De subjectieve
capaciteit (lichamelijke eigenschappen zoals kracht
norm verwijst naar de waargenomen sociale druk
en conditie), mentale capaciteit (kennis), financiële
die een individu ervaart om het gewenste gedrag te
capaciteit (geld en andere ruilmiddelen) en materiële
vertonen. In de theorie van gepland gedrag wordt
capaciteit (instrumenten of hulpmiddelen). Ook bij
onderscheidt gemaakt tussen enerzijds de opvatting
de factor capaciteit kan een onderscheid gemaakt
van een individu over hoe anderen over het gedrag
worden in de capaciteit die een individu zelf ter
denken (normative beliefs) en de mate waarin het
beschikking heeft (intrinsieke capaciteit) en de
individu geneigd is om zich te conformeren aan de
van buitenaf komende hulp en ondersteuning
mening van anderen (motivation to comply) (Ajzen,
(extrinsieke capaciteit) (Poiesz, 1999).
1991).
Gelegenheid
Waargenomen gedragscontrole
Naast motivatie en capaciteit is het belangrijk
De intentie tot gedrag wordt tot slot beïnvloed door
dat het individu de gelegenheid krijgt om het
de waargenomen gedragscontrole. Daarbij geldt
gewenste gedrag te vertonen. Omstandigheden
de persoonlijke inschatting over hoe moeilijk of
als tijd en ruimte moeten beschikbaar zijn om
makkelijk het is om een bepaald gedrag uit te voeren
gedragsverandering door te kunnen voeren in plaats
92
van te belemmeren. Ook dient de sociale omgeving
van het individu bij dragen aan de doorvoering van
het veranderen van het gedrag (maatschappelijke en
sociale omstandigheden) (Poiesz, 1999).
bi j l ag e 4 : o p e r at i o n a l i sati e
Construct
Definitie
Variabelen
Attitude
Houding ten aanzien van het ver-
Vertonen van duurzaam reisge-
tonen van duurzaam reisgedrag
drag
Waardering van het vertonen van
duurzaam reisgedrag
Motivatie
Mate waarin er interesse is in het
Intrinsieke motivatie:
vertonen van duurzaam reisge-
-
Interesses
drag
-
Behoeften
Extrinsieke motivatie:
Stimuleren/ontmoedigen voor
het vertonen van duurzaam reisgedrag
Subjectieve norm
De waargenomen sociale druk
Houding sociale omgeving
voor het vertonen van duurzaam
reisgedrag
Waargenomen
Inschatting moeilijkheidsgraad
Capaciteit
gedragscontrole
vertonen duurzaam reisgedrag
Gelegenheid
93
bi j l ag e 5 : E N Q U Ê T E
Wat is je geslacht?
Vrouw (67), man (38)
Wat is je leeftijd?
21 (11), 22 (25), 23 (32), 24 (28), 25 (16), 26 (2).
Hoe vaak ben je het afgelopen jaar op vakantie ge-
0 keer (2), 1 keer (34), 2 keer (27), 3 keer of vaker (51)
weest?
Hoe vaak heb je het afgelopen jaar gevlogen?
0 keer (12), 1 keer (33), 2 keer (28), 3 keer of vaker (41)
Ben je bekend met het begrip duurzaam toerisme?
Ja (55), nee (59)
Houd je tijdens je reis rekening met de negatieve effec- Ja (26), nee (88)
ten op de natuur, het milieu en de lokale bevolking.
Stelling: bij twee vergelijkbare reizen kies ik bewust
Ja (29), nee ik houd me daar niet zo mee bezig (85)
voor de meest duurzame reis?
Ben je bereid om meer te betalen voor een duurzame
Ja (55), nee (59)
reis?
Welke duurzame reistips spreken jou aan? (Meerdere
Maak gebruik van je eigen waterfles (101), wees zuinig
antwoorden mogelijk)
met water (65), minder vliegen (22), kies voor een
reisorganisatie of een hotel met een Fairtrade keurmerk of ecolabel (20), reis als en met een local (67),
laat geen afval achter (99), maak geen gebruik van
dieronvriendelijke attracties (93).
94
bi j l ag e 6 : d i e p t e - i n t e rvi e ws
Interview 1
‘Natuur nog het meest denk ik. Als ik op reis ben en ik
zie dat dingen door mensen verwoest worden of door
Onderwerp 1: Inleiding
hoe het met de wereld gaat, dan raakt dat me wel.
-
Ik probeer er ook wel op te letten. Biologisch eten.
Vertel eens iets over jezelf
‘Ik ben Loes, ik ben net ander halfjaar aan het werk. Ik
Minder vlees eten, een paar keer per week vegetarisch
heb communicatie gestudeerd richting de creatieve
eten’.
industrie en daarna ben ik gaan werken bij een
creative agency voor liveshow. Ik hou ook van reizen,
-
Wat vind je van mensen die zich inzetten
citytrips maar ook verre reizen’.
voor duurzaamheid?
‘Vind ik goed, zolang het wel in balans blijft. Ik
Onderwerp 2: Belevingswereld
weet dat sommige mensen er echt in door slaan en
-
extreem kunnen zijn. Ik denk dat het belangrijk is
Wat doe je het liefst in je vrije tijd?
‘Koken, festivals, concerten, reizen, dagtripjes, dingen
dat iedereen nadenkt over hoe we zo zuinig mogelijk
met vrienden, dat kan van alles zijn’.
kunnen zijn, maar het moet niet je kwaliteit van leven
-
beïnvloeden’.
Kies de drie belangrijkste waarden uit voor
jou als persoon uit deze waardenlijst en omschrijf hoe
-
Hoe komt duurzaamheid terug in jouw
die terugkomen in je leven.
leven? Welke obstakels ervaar je en wat gaat er juist
‘Balans werk/privé, ik heb een burn-out gehad dus
goed?
daar ben ik sowieso altijd mee bezig dat dat een beetje
‘Wat goed gaat is hoe we met levensmiddelen
in balans blijft omdat ik best wel perfectionistisch en
omgaan, welke boodschappen we doen en producten
mezelf snel kan verliezen in mijn werk en privé vind
gebruiken qua schoonmaakmiddelen, en de make-up
ik belangrijk, vrienden en relaties. Creativiteit vind
bijvoorbeeld vind ik belangrijk dat het dierproefvrij
ik leuk omdat het enerzijds mijn werk is, en het is
is. Ik koop ook minder kleding bij bijvoorbeeld de
ook leuk om dingen op een andere manier te doen.
Zara en H&M. Dit is vaak slechte kwaliteit. Wat
Ik denk dat ik ook best wel nieuwsgierig ben en dat
minder goed gaat is dat ik vaak reis met het openbaar
creativiteit stimuleert. Persoonlijke groei omdat ik
vervoer, maar niet na denk over de auto pakken. Als
altijd op zoek ben naar meer en niet snel genoegen
ik ergens naar toe wil met de auto, dan ga ik met de
neem met iets. Ik wil mezelf blijven ontwikkelen of
auto. Maar dat ligt vaak aan de kosten. Ik vind het
dat nou privé is of op mijn werk. Liefde en warmte ja
lastig om duurzaam te leven en daar niet veel meer
vind ik gewoon erg belangrijk om in mijn persoonlijke
geld aan uit te geven. Afval scheiden doen we wel,
leven mensen om me heen te hebben waarmee ik het
maar dat is meer omdat het moet. We moeten papier,
fijn heb’.
plastic en restafval scheiden. Maar het wordt niet
echt gecontroleerd. Wat ik wel raar vind, ik woon in
Onderwerp 3: Duurzaamheid
een nieuw complex, maar er is geen compost. Dat
-
vind ik niet echt toekomstgericht’.
Maak je je weleens zorgen over de toekomst
van de wereld, en zo ja, waarover?
‘Ja, dat zijn vaak de dingen die in het nieuws zijn,
Onderwerp 4: Reizen
overvloed van plastic in de oceaan, voedselverspilling,
-
vooral mens gerelateerde dingen, wat meer dan
‘Vroeger ging ik vaak met familie op vakantie in de
dieren bijvoorbeeld’.
buurt, of binnen Europa. En vanaf mijn twaalfde
-
ben ik daarbuiten gaan reizen, Florida, Afrika. Zelf
Wat betekent natuur/ energie/ water voor
jou?
Wat is jouw reiservaring?
heb ik veel stedentrips gemaakt in Europa en ook de
95
onontdekte plekken zoals Oost-Europa, Kiev, Tsjechië,
vliegen?
Chernobyl. Maar ik vind verre reizen ook heel fijn. Ik
‘Bedoel je dat ik dan met de trein of auto reis? De
ben naar Thailand geweest, Gambia en volgend jaar
bestemming maakt me eerlijk gezegd niet zo veel uit
wil ik het ook weer doen. Ik vind het vooral leuk om
wanneer ik op reis ga, als ik maar kan ontdekken. Het
nieuwe plekken te ontdekken, dat kan dichtbij of ver
probleem met vliegen is dat je zodra je in het vliegtuig
weg zijn’.
stapt, je niks van de reis meekrijgt. Je bent opeens
-
Ik geef je een toverstaf, kun je voor mij jouw
aan de andere kant van de wereld. Met de trein krijg
droomreis visualiseren? Tijd en geld speelt hierbij
je dit veel bewuster mee. Alleen treintickets zijn vaak
geen rol.
prijziger dan vliegtickets en het duurt langer om met
‘Dan zou ik wel in een reis allemaal verschillende
de trein te gaan’.
werelddelen willen maken en daar zowel cultuur
-
als natuur ontdekken, dus niet niks doen. Ik wil wel
milieu, de natuur en de lokale bevolking?
graag een actieve vakantie. Ongeorganiseerd dingen
‘Ik weet dat vliegen slecht is voor het milieu door de
ontdekken. Lokale dingen, bij mensen thuis. Ik vind
CO2-uistoot en dat toeristen voor veel afval zorgen,
het ook leuk om dingen te leren over de keuken of
bijvoorbeeld op de stranden van Bali’.
andermans cultuur. Moet ik ook een bestemming
-
noemen? Dan zou ik een wereldreis maken. Het is
natuur, het milieu, de lokale bevolking te ontlasten?
ook leuk om het per werelddeel te doen. Of zoals het
‘Ik sta er niet bewust bij stil. Meestal boek ik gewoon de
programma ‘Gevaarlijkste wegen ter wereld’, dat vind
goedkoopste optie. Ik eet nooit bij ketens, maar altijd
ik ook heel vet. Dat je gewoon een route gaat afleggen,
bij lokale tentjes. Met mijn ouders heb ik weleens in
dat zou ik wel willen’.
een ecolodge geslapen, dat was interessant, hoe ze
Wél
met de natuur omgaan. Maar duurzame alternatieven
-
Met welk doel ga jij op reis?
Wat is volgens jou het effect van reizen op het
Wat doe jij concreet tijdens je reis om de
komen vaak niet in me op, omdat de prijs stukken
‘Aan de ene kant ontspanning, maar ook wel
hoger is’.
persoonlijke ontwikkeling. Nieuwe dingen ontdekken
-
en leren. Je leert ook altijd wel van reizen’.
duurzame reisalternatieven? Waarom?
-
Wat verwacht je te zien tijdens je reis?
‘Ik zou er best rekening mee willen houden, maar
‘Andere levensgewoontes, mooie natuur, nieuwe
dan moet ik het tegenkomen. Ik ga het niet zoeken.
mensen. Geloofsovertuigingen vind ik interessant,
Met reizen wil ik zien wat het oplevert. Waarom
bijvoorbeeld het boeddhisme. Dat kan aanzetten
betaal ik meer? Maak het bedrag dat je meer betaal
tot anders over dingen na denken. Bijvoorbeeld hoe
transparant. Je kunt je vluchten compenseren, maar
ze omgaan met eten, dan denk ik oh ik kan het hier
ik zie vervolgens niet waar mijn geld terecht komt.
wel anders doen. We zijn hier eigenlijk gewoon heel
Ik zou ook vrijwilligerswerk willen doen tijdens
ondoordacht bezig’.
mijn vakantie als ik genoeg tijd. In Gambia heb ik
-
meegewerkt aan een project dat gerund werd door
Wat maakt een reis voor jou bijzonder?
Heb je interesse in het ontdekken van
‘Als ik dingen meemaak die ik nog nooit heb gezien,
mijn stiefbroer. Wat ik erg leuk zou vinden is als een
zoals een religieuze feestdag. Dat maakt het voor mij
lokaal iemand van mijn leeftijd me bij de hand neemt
meer bijzonder dan een heel mooi strand. Dat ga je
en de bijzondere plekjes van de stad laat zien, of als
gewoon nooit meer zien. In Gambia ben ik een keer
je ergens gedropt wordt met de taxi en vanaf daar
gaan eten bij een lokale gids, dat vond ik gewoon echt
naar je hotel moet zien terug te komen. Fietsen in een
heel vet. Echt bij mensen thuis. Ik ging gewoon een
stad is ook top. Bijvoorbeeld in Valencia. Je hebt daar
maaltijd met hun koken’.
overal punten waar je een fiets kunt pakken en zo kun
je op de fiets de stad verkennen’.
Onderwerp 6: Duurzaam reisgedrag
-
-
aanzien van het vertonen van duurzaam reisgedrag?
Hoe denk je over het kiezen voor een
bestemming binnen Europa waarbij je niet hoeft te
Wat is de houding van je directe omgeving ten
‘Duurzaamheid speelt best wel in de samenleving,
96
maar duurzaam reizen niet, tenminste niet onder
zou leuk zijn als je dit ergens zou kunnen aangeven,
jongeren. Ik denk daardoor als snel; als de rest van
en dat je een food reis maakt met bijvoorbeeld een
de wereld het niet doet, waarom zou ik het dan doen.
kookworkshop, een goed lokaal restaurant, naar de
Slechte instelling misschien’.
rijstvelden etc.’.
-
-
Word je door reisorganisaties gemotiveerd of
Wat verwacht jij van een reisorganisatie
gedemotiveerd om duurzaam reisgedrag te vertonen?
tijdens het boeken en tijdens je reis?
‘Niet gemotiveerd, maar ook niet gedemotiveerd. Bij
‘Dat ze mij ontzorgen, ik vind het normaal altijd leuk
de reizen die ik boek ben ik de alternatieven nog nooit
om dingen zelf uit te zoeken, alles eigenlijk. Maar ik
tegengekomen’.
kan me ook voorstellen dat als ik druk ben, dat het
-
dan fijn is als iemand anders dit voor me regelt. Dat
Wat heb je nodig om duurzaam reisgedrag te
vertonen?
diegene me ook tips kan geven als het over bewust
Meer informatie en je moet mij bewust maken van de
reizen gaat, op een eenvoudige en leuke manier. Als ik
mogelijkheden. Ik heb er nooit over na gedacht. Laat
via Riksja een reis boek, dan wil ook wel de voordelen
zien dat je op een laagdrempelige manier duurzaam
van via hun boeken, bijvoorbeeld in de prijs of geen
kunt reizen. Met simpele aanpassingen. Daar begint
wachtrijen. Als ze mee aan kunnen raden ‘He Loes,
het voor mij. Ik wil uitleg krijgen’.
je kunt beter om 10 uur ’s ochtends gaan, dan is het
veel minder druk. Ik werk weleens voor Booking.
Onderwerp 7: Riksja Travel
com en ze hebben net een lezing gegeven The Global
-
Experience Market. Dit ging over dat ze alles naadloos
Via welke weg boek jij je reizen? Waarom op
deze manier?
op elkaar willen laten aansluiten. Dus niet alleen
‘Ik boek nooit een pakket en doe het altijd zelf.
het aanbieden van een accommodatie. Dat vind ik
Mijn tickets zoek ik via Skyscanner, omdat ik dus
interessant. Dus bijvoorbeeld ik mis mijn vlucht, dat
de goedkoopste tickets wil. Mijn verblijf boek ik via
mijn hotel dat weet dat ik later kom, en het uitje van
AirBnB of Hostelworld. Het is lang geleden dat ik echt
morgen verplaatst wordt naar de middag omdat ik
in een hotel of resort heb geslapen’.
waarschijnlijk moe zal zijn. Jonge mensen willen niet
-
Riksja Travel biedt individuele rondreizen
altijd per se naar alle toeristische plekken, maar de
aan naar meer dan veertig bestemmingen. Het
leuke onontdekte mogelijkheden. Als Riksja mij kan
reisplan wordt samen met de klant samengesteld.
overtuigen dat ik bij hun bewust kan reizen, zonder
Zou jij zo’n reisboeken? Waarom wel of waarom niet?
dat het een verkooppraatje wordt en de prijs niet te
‘Ja, maar dan zou ik wel ruimte willen voor eigen
hoog is, zou ik het gelijk doen’.
invulling. Stel dat ik drie plekken graag wil bezoeken.
Dan zou ik best willen boeken met het idee op dag 5,
Aanvulling op het interview:
dag 8 en dag 12 ga je daarheen. En daar tussenin wil ik
‘Weet je wat Riksja zou moeten doen? Een soort
zelf weten waar ik naar toe ga. Ik ga op reis omdat ik
website pad maken waarin je keuzes maakt tussen
die vrijheid wil. Het is ook wel het prijsding. Misschien
goed (bewust) en niet goed (niet bewust). Je kunt dan
moet je een manier vinden om een rondreis te
links of rechts gaan. Riksja moet de keuzes inzichtelijk
verkopen als zijnde dat je niet vast zit aan dingen, als
maken. Waarom is het belangrijk dat we anders
ik dat hoor, dan haak ik af. Stel ik ga naar Thailand
gaan reizen. Of bijvoorbeeld hoe TONY het heeft
en ik kom daaraan en het weer blijkt in het noorden
aangepakt, maak een trailer waarin je de mistanden
slechts te zijn, dan wil gewoon de keuze kunnen
van de reissector laat zien. Neem mensen mee in je
maken om eerst naar het zuiden te gaan. Snapje?’.
verhaal. Het verhaal over betekenisvol reizen. Je kunt
‘Hun website spreekt me eerlijk gezegd niet echt aan.
het verschil maken’.
Het bewuste aspect komt niet duidelijk naar voren,
je moet echt naar beneden scrollen. Ook staan er
geen mensen van mijn leeftijd op de foto. Ook staan
alle activiteiten door elkaar. Ik vind koken leuk, het
97
Interview 2
‘Veel, is wel versterkt door mijn reis. Ik ben altijd
wel heel zuinig geweest, zo min mogelijk kleren en
Onderwerp 1: Inleiding
spullen dan ben ik het gelukkigst. Je hebt niet veel
-
nodig. Ik heb geen auto, af en toe onhandig, maar er
Vertel eens iets over jezelf
‘Nou, mijn naam is Sil, ik ben 26 jaar en ik heb
is altijd wel een oplossing. Ook met eten. Tijdens mijn
gestudeerd aan de dansacademie. Momenteel geef ik
yogaopleiding ging met veel bewuste mensen om die
yogalessen en werk ik bij de Living’.
mij hebben laten inzien dat het nog bewuster kan. Wat
natuur betreft, ik wil graag plekken zien waar de mens
Onderwerp 2: Belevingswereld
de natuur heeft aangetast, ik denk dat ik hier veel van
-
zal leren. Bijvoorbeeld een plek met veel ijsbergen,
Wat doe je het liefst in je vrije tijd?
‘Sporten, dansen, yoga, onder de mensen zijn, eten,
dat je dan kunt zien hoe het daar 10 jaar geleden was.
films kijken’.
Dan pas maakt het impact op me. Ik merk hoe snel je
-
Kies de drie belangrijkste waarden uit voor
als mens meegezogen wordt in de plek waar je leeft.
jou als persoon uit deze waardenlijst en omschrijf hoe
In Nederland zijn we allemaal gemaksdieren. Alles
die terugkomen in je leven.
wordt je heel makkelijk gemaakt. Bijvoorbeeld in de
‘Eerlijkheid, vind ik heel erg belangrijk. Open en
supermarkt, als je kijkt wat voor eten daar ligt, zo veel
eerlijk brengt je het verste. Humor en plezier, vind ik
keuzes. Allemaal niet nodig en zonde’.
ook erg belangrijk. Het maakt het leven wat luchtiger
-
en makkelijker, en vooral alles niet te serieus nemen.
voor duurzaamheid?
Liefde en warme omdat ik heb geleerd dat het begint
‘Top’.
met zelfliefde, als je die zelfliefde hebt en minder
-
hard voor jezelf bent, dan kan je dit overbrengen op
leven? Welke obstakels ervaar je en wat gaat er juist
anderen. Met liefde breng je zoveel meer. Al die haat
goed?
en competitie is niet nodig. Ik merk dat het hier in
‘Ik ben nu heel zuinig met, ik word ook wel gedwongen
Nederland heel erg ik, ik, ik is. Maar dat is ook heel
omdat ik weinig geld heb, maar ik denk bewuster na
erg westers, en dat ik dat het op de plekken waar ik
over wat ik koop. Maar met eten merk ik wel dat ik
ben geweest, veel meer samen is. Samen kom je veel
alsnog niet voor de euroshopper ga in de supermarkt.
verder’.
Als ik iets koop, koop ik minder maar bijvoorbeeld
Wat vind je van mensen die zich inzetten
Hoe komt duurzaamheid terug in jouw
wel verantwoord. Ik gooi geen eten weg en stimuleer
Onderwerp 3: Duurzaamheid
ook projecten die voedselverspilling tegengaan. Ik
-
zou wel meer activistisch willen worden. Ik ben ook
Maak je je weleens zorgen over de toekomst
van de wereld, en zo ja, waarover?
heel fel tegen mensen die onnodig hun lichten laten
‘Ja, technologie, onmenselijke dingen die komen. Het
aanstaan. Wat ik beter zou kunnen doen is nog meer
begint al op het vliegveld met het bagage afdroppen.
organisch voedsel kopen en bijvoorbeeld een houten
Het is allemaal machinaal. We zijn toch hier gedropt
tandenborstel. Ik ben wel op die weg’.
als dieren en nu wordt de mens gezien als zo slim,
maar jeetje, de mens zelf roeit de mens uit. Ik vond dat
Onderwerp 4: Reizen
echt een shock toen ik terugkwam naar Nederland.
-
Nederland is een fijn land om naar toe terug te komen,
‘Ik ben in maart begonnen met reizen. Mijn ouders
het vrij, daar mag ik niet over klagen. Maar het gaat
waren nooit echt van het reizen, we maakte vaak korte
wel erg ver hoe ver we gaan in het willen regelen van
reizen naar bijvoorbeeld Salou, Tenerife, Turkije.
dingen. Ik vind het eng dat sommige mensen niet
Altijd all-in. Ik heb het niet echt mee gekregen van
meer zelf naar kunnen doen. Luister naar je gevoel en
mijn ouders. Afgelopen maart ben in naar Thailand
handel als mens’.
gegaan, waar ik drie maanden in Koh Phangan ben
-
verbleven om daar een opleiding tot yoga teacher te
Wat betekent natuur/ energie/ water voor
jou?
Wat is jouw reiservaring?
volgen. Na die drie maanden ben ik naar het noorden
98
van Thailand gegaan, toen naar Vietnam, en terug
nachttrein. Je stapt dan op in Bangkok en de volgende
naar Nederland. En toen ging ik door naar Spanje,
ochtend ben je in Chiang Mai. Dat is best relaxt, want
Portugal, Israël en Berlijn’.
je kunt gewoon slapen. De trein is duurzaam en een
-
Ik geef je een toverstaf, kun je voor mij jouw
avontuur, gewoon gaan met de trein en zien waar je
droomreis visualiseren? Tijd en geld speelt hierbij
uitkomt en je ziet mooie plekken vanuit de trein. Ik
geen rol.
zou ook wel een keer willen liften. Maar dat zou ik
‘Nou, ik slaap overal waar ik op dat moment kan
nooit alleen doen als vrouw, daar moet ik dan wel een
slapen. In een tentje, op het strand. Dat ik mensen
man voor hebben die met me mee lift. Dat zou ik heel
ontmoet op dat moment en met de wind mee word
graag een keer willen proberen. Go with the wind,
gewaaid. Het liefst ga ik nu terug naar Thailand,
waar het naar toe gaat’.
terug naar de mensen die ik daar heb leren kennen.
-
Daar wil ik naar Zuid-Amerika. Ik wil niet alleen
natuur, het milieu en de lokale bevolking?
reizen, maar iets toevoegen in de spirituele wereld.
‘Ik heb eigenlijk geen idee. Ik ben benieuwd naar de
Met ceremonies, yoga, spiritualiteit, mensen verder
negatieve impact van reizen. Dat vliegen niet goed is
helpen en bewust maken’.
voor het milieu is denk ik algemeen bekend’.
-
-
Met welk doel ga jij op reis?
Wat is volgens jou het effect van reizen op de
Wat doe jij concreet tijdens jouw reis om de
‘Ik ben wel echt reiziger, ik kan blijven gaan. Ik heb
natuur, het milieu en de lokale bevolking te ontlasten?
niet dat ik denk dit en dit wil ik zien van de wereld.
‘In Thailand kocht ik grote waterflessen die ik
Maar ik wil nieuwe landen meemaken, nieuwigheid
bijvulde. Ik zal ook nooit in een keten of all-in hotel
zien. Vooral ook uitdaging. Ik wil de link leggen
slapen. Tijdens mijn volgende reis zou ik het tof
met naar een plek gaan, het avontuur opzoeken en
vinden om een lokaal project te steunen. Zo’n project
mensen iets meegeven’.
is nooit eerder op mijn pad gekomen. In Thailand was
-
Wat verwacht je te zien tijdens je reis?
ik vooral bezig met loskomen van alles wat er hier in
‘Je hebt altijd een bepaald soort verwachting. Dat
Nederland speelde en veel met mezelf bezig. Ik zie die
mensen anders in het leven staan dan jij bijvoorbeeld.
reis als een grondlegger.
Maar totaal niet. Ook daar moeten ze werken en is
-
er een systeem. Dus wat ik verwacht komt eigenlijk
duurzame reisalternatieven?
totaal niet overeen met de werkelijkheid. Maar het
‘Ja, ik sta bewust in het leven, maar als het om reizen
is een geruststelling. Het maakt niet uit waar je
gaat ben ik egoïstisch. Het is een tweestrijd. Je wilt
bent, overal is er een andere cultuur en sfeer, maar
dingen zien. Maar als dat op een duurzame manier
uiteindelijk zijn we allemaal een mens en moeten we
zou kunnen, zonder dat het je extreem veel tijd en
zien te overleven’.
geld kost, dan zou ik dat zeker doen’.
-
-
Wat maakt een reis voor jou bijzonder?
Heb je interesse in het ontdekken van
Hoe is de houding van je directe omgeving ten
‘De connectie die je maakt met mensen. De ervaringen
aanzien van het vertonen van duurzaam reisgedrag?
die je opdoet. De dingen die je over jezelf leert. Dat
‘In Thailand zat ik in een yogaschool waar iedereen
neem ik mee naar Nederland’.
erg bewust was. Ik ben daardoor wel meer gaan
nadenken over mijn impact op de wereld. Ik ben
Onderwerp 5: Duurzaam reisgedrag
gestopt met vlees en vis eten, en dat doe ik nu nog
-
steeds’.
Hoe denk je over het kiezen voor een
bestemming binnen Europa waarbij je niet hoeft te
-
vliegen?
gedemotiveerd om duurzaam gedrag te vertonen?
‘Ik ben deze zomer veel op reis geweest binnen
‘Ik vind het belangrijk dat een reisorganisatie
Europa. Europa heeft ook prachtige plekjes. Maar ik
transparant is. Als ik een vliegticket boek staat erbij
heb wel gevlogen naar deze bestemmingen. Ook naar
of ik mijn vlucht wil compenseren. Maar vervolgens
Berlijn. Je bent er gewoon snel, en het is goedkoop.
mis ik een uitleg. Ik vraag me ook af of die paar euro’s
In Thailand heb ik wel gebruik gemaakt van de
meer het verschil gaan maken’.
99
Word je door reisorganisaties gemotiveerd of
-
Interview 3
Wat heb je nodig om duurzaam reisgedrag te
vertonen?
‘Maak me bewust dat reizen überhaupt impact op
Onderwerp 1: Inleiding
de wereld heeft. Laat zien dat je het doet vanuit je
-
hart. Breng me naar plekken waar toerisme impact
‘Ik ben Ruud, 24 jaar en ik kom uit Tilburg. Ik ben
heeft gemaakt, zodat ik ook de gevolgen zie. Laat de
parttime jongerenwerker, jongerencoach. Ik ben de
mensen daar het verhaal vertellen. Ik denk dat dat
opzetter van Curious, een jongerenorganisatie die de
meer indruk om me maakt’.
wereld wil verbeteren’.
Onderwerp 7: Riksja Travel
Onderwerp 2: Belevingswereld
-
-
Via welke weg boek jij je reizen? Waarom op
Vertel eens iets over jezelf
Wat doe je het liefst in je vrije tijd?
deze manier?
‘Ontdekken, op avontuur gaan. Of ik ga de natuur in,
‘Ik boek mijn vliegtickets via Skyscanner. Dit is
of de stad in en dan kijk ik wat ik tegen kom. Ik hou
de goedkoopste manier. Geen reisbureaus. Mijn
van documentaires kijken, boeken lezen’.
overnachtingen heb ik in Thailand gewoon geboekt
-
door met de scooter rond te rijden en gewoon te
jou als persoon uit deze waardenlijst en omschrijf hoe
vragen of er een bungalow vrij is. Die scooter is ook
die terugkomen in je leven.
niet duurzaam he? Maar het is bijna niet te doen
‘Persoonlijke groei, mijn hele leven staat in teken van
lopend’.
persoonlijke groei. Ik denk dat jezelf leren kennen en
-
Kies de drie belangrijkste waarden uit voor
Riksja Travel biedt individuele rondreizen
naar een plek komen met jezelf dat je altijd tevreden
aan naar meer dan veertig bestemmingen. Het
kan zijn ongeacht waar je bent of wie er om je heen is,
reisplan wordt samen met de klant samengesteld.
dat dat de grootste opleiding is die je in je leven gaat
Zou jij zo’n reis boeken? Waarom wel of waarom niet?
doen, dus daarom is persoonlijke groei belangrijk
‘Nee, absoluut niet. Ik wil op dat moment zien wat
voor mij. Liefde en warmte, ik ben heel positief, altijd
er aankomt waaien, go with the flow, en vooral niet
blij. Ik ben zwaar erg van mijn leven aan het genieten.
weten wat ik de dag erna ga doen. Dat maakt mij
Ik hou van contact met mensen. Ambitie. Ik ben heel
bewuster van wat ik op dat moment voel. Hier in
gedreven. Ik wil de Mount Everest beklimmen. Dat ga
Nederland moet al zo veel, ik wil het daar kunnen
ik gewoon doen en geloof ik ook. Ik geloof dat ik echt
loslaten’.
een impact kan hebben op de wereld en zo gedreven
-
ben ik ook dat ik daar ga komen. Ik geloof dat ik en
Wat verwacht jij van een reisorganisatie
tijdens het boeken en tijdens de reis?
de mensen om me heen echt de wereld kunnen
‘Eerlijkheid, dat wat ze aanbieden ook echt zo is.
verbeteren’.
Veiligheid. En vooral dat ik altijd met hun in contact
Onderwerp 3: Duurzaamheid
kan zijn. Als er iets is dat ze me dan kunnen helpen’.
-
Maak je je weleens zorgen over de toekomst
van de wereld, en zo ja, waarover?
‘Ja, echt non-stop. Niet echt zorgen, dat heb ik wel een
hele tijd gehad. Ik heb de minor Global development
issues gevolgd en dat ging over de staat van de wereld
en wat er nodig is om de wereld te ontwikkelen. Toen
heb ik me zo gerealiseerd waar het allemaal misloopt
en hoe ontzetten moeilijk het is om verbetering te
brengen in derdewereldlanden, ik werd daar gewoon
depressief van. Ik denk dat er veel dingen misgaan.
Je hebt het kapitalistisch systeem dat zo extreem
is geworden dat er alleen maar meer verschil is
100
gekomen. Je bent of rijk of heel erg arm en dat verschil
Alles wat ik koop probeer ik duurzaam te kopen. Ook
wordt alleen maar groter. De politiek heeft geen macht
met producten, niet te snel iets nieuws kopen maar
meer want de grote bedrijven hebben de macht. Want
kijken of je het kan lenen. Meer bij de kringloop. Op
geld is macht. Ik denk dat we de afgelopen 50 jaar
zoek naar merken die duurzaam zijn. Dat vind ik voor
meer diersoorten zijn verloren dan de afgelopen 300
mannen lastig. Er zijn minder opties. Vintage is het
jaar. Het weer gaat op en neer, dat klopt niet. Zorgen,
nieuw leven geven aan een product dat al bestaat.
ik denk aan de andere kant dat wij als mensen gewoon
Ik wil vintage dragen maar ook geld investeren in
redelijk facked zijn. De aarde is wel wat gewend. Deze
duurzaam gemaakte kleding, zodat die bedrijven ook
aarde bestaat al miljoenen jaren. Dat gaan wij als
kunnen voortbestaan. De obstakels die ik ervaar zijn
mensheid niet in 200 jaar kapot maken, maar we
voornamelijk tijd, je moet het echt uitzoeken. Het
zijn wel onze eigen levensmogelijkheden aan het
duurzaam alternatief is niet altijd bekend. Ik heb
verlagen. Je gaat wel merken dat het veel minder
best veel tijd geïnvesteerd in wat zijn de duurzame
leefbaar wordt. Mensen in echt arme gebieden
merken, zijn die ook echt duurzaam. Ik pak ook veel
hebben nu al een slechtere levenskwaliteit dan 20
minder de auto. Ik vind autorijden heel erg leuk maar
jaar geleden. Jan Terlouw gaf vorige week een lezing
voel me schuldig. Het lopen naar een plek is ook een
in Tilburg waarin hij vertelde dat het nu sinds een
ervaring’.
aantal jaren zo is dat we de aarde slechter achterlaten
dan dat we erop komen. De wereld is niet beter als je
Onderwerp 4: Reizen
dood gaat. Het gaat achterruit’.
-
-
‘Vroeger ging ik altijd naar Frankrijk met de
Wat betekent natuur/ energie/ water voor
Wat is jouw reiservaring?
jou?
vouwwagen. Mijn eerste verre reis was naar Marokko.
‘Heel veel. Ik heb afgelopen zomer een wandeling
Dit was geen groepsreis, maar ik ging met Tui, zij
gemaakt van 900 kilometer. Toen besefte ik me hoe
regelen je reis en je kan aansluiten bij excursies. Toen
belangrijk de natuur is. Dat je als mens de natuur
ben ik zelf gaan reizen, naar Berlijn, Spanje, Portugal.
nodig hebt om rust te krijgen. Om minder prikkels te
Dat was wat meer vliegen. Mijn eerste verre reis was
hebben en jezelf op te laden. Als de natuur verdwijnt
met mijn ouders naar India, dat was een rondreis.
zijn we als mensen echt facked. We hebben alles
Dat vond ik echt niks. Je wordt geleefd. Mijn ouders
aan de natuur te danken. Als de natuur verdwijnt,
vonden het fijn, want het was veilig en goed geregeld.
verdwijnen ook. Zonder bomen zijn er geen mensen.
Maar je bent verplicht om altijd met mensen te zijn,
We nemen het zo erg voorlief. Ook het water, je draait
en het voelde heel erg als een bus met blanke toeristen
de kraan open en je hebt schoon water. Ik ben in
die door India rijdt alsof het de dierentuin is. Ik
landen geweest waar dit niet zo is. Je gaat je beseffen
voelde mee kolonist, ik heb het geld om een verre reis
hoe belangrijk water is’.
te maken. Dat wilde ik niet meer, dus ben ik het jaar
-
erna teruggegaan naar India en gaan backpacken.
Wat vind je van mensen die zich inzetten
voor duurzaamheid?
Dat was heerlijk. Drie maanden door het hele land
‘Heel goed’.
gereisd. Op allerlei manieren; op de motor, trein,
-
Hoe komt duurzaamheid terug in jouw
jeep, auto. Afgelopen zomer ben ik zeven keer op een
leven? Welke obstakels ervaar je en wat gaat er juist
neer gevolgen naar Spanje. Dat was heel goedkoop,
goed?
ik geloof 20 euro per vlucht. Maar uiteindelijk ben ik
‘Ik probeer duurzaamheid erin te brengen. Ik ben
van Zuid-Frankrijk naar Spanje gelopen’.
twee jaar geleden vegetarisch geworden. Ook een
-
periode veganistisch, maar dat vond ik te veel werk.
droomreis visualiseren? Tijd en geld speelt hierbij
Dat is dan ook mijn obstakel. Als het gaat om eten
geen rol.
kost het te veel tijd en geld. Het is bijna een dagtaak.
‘Dan zou ik de hele wereld overreizen. Ik ben
Je moet bepaalde voedingsstoffen binnen krijgen. Ik
gefascineerd met cultuur. In India was ik echt en
ben wel meer aan het kijken naar duurzame kleding.
backpacker, een soort toerist. Uiteindelijk heb ik twee
101
Ik geef je een toverstaf, kun je voor mij jouw
weken bij een familie gezeten, die mensen hadden nog
‘Ik compenseer mijn CO2-uistoot. Maar ik zou
nooit een blanke gezien. Toen kreeg ik echt inzicht
als reizigers meer verschillende opties willen.
in cultuur. Ik zou beginnen in India, dan Nepal, dan
Verschillende projecten. Dan heb je als reiziger meer
Pakistan en Afghanistan. Ik zou op alle plekken kijken
inzicht en autonomie. Tijdens mijn laatste reis heb ik
of ik bij families werk kan doen, bij goede doelen, mee
een zak gepakt en alles wat ik onderweg tegenkwam
kan helpen, zodat mijn aanwezigheid een positieve
opgeraapt. Plastic en ander afval. Ik slaap regelmatig
impact heeft. Ik wil naar de arme delen van de wereld.
in de natuur. Gewoon met een tentje. Ik weet dat dit
De armste en minst belichte delen van de wereld’.
niet overal is toegestaan wat het lastig maakt. Maar
-
probeer het, het geeft zo’n gevoel van vrijheid. Ik
Met welk doel ga jij op reis?
‘Inzicht krijgen in culturen, een positieve impact
betaal ook liever meer en dat ik weet dat het op een
maken’.
goede plek terecht komt’.
-
Wat maakt een reis voor jou bijzonder?
-
Heb je interesse in het ontdekken van
‘De natuur, de momenten die ik heb gehad in de
duurzame reisalternatieven? Waarom?
natuur, de vrijheid die ik heb ervaren. Een van de
‘Wat ik heb gemerkt vanuit eigen ervaring is dat
mooiste momenten die ik heb gehad was in India.
ik meer behoefte heb aan duurzaam reizen. Als ik
Ik heb toen een motor gehuurd en de Himalaya in
nu ergens ben, dan wil ik het feit dat ik ergens ben
gereden. Ik had een tentje meegenomen en aan
betekenisvol maken. Ik wil iets doen. Helpen bij een
een meer op 4000 meter hoogte geslapen. Ik heb
lokaal project. Maakt me niet uit wat. Als het maar
de mooiste sterrenhemel van mijn leven gezien.
iets positiefs is’.
Die vrijheid maakt voor mij een reis. Tijdens mijn
-
wandeltocht, dat was een religieuze route, heb ik
aanzien van het vertonen van duurzaam reisgedrag?
overal mijn tentje opgezet. Ik voel me niet altijd veilig,
‘Het ding is, dat veel mensen zich er niet bewust
je gaat er doorheen. Het is wel eng’.
van zijn dat wanneer je 13 euro voor een vliegticket
Wat is de houding van je directe omgeving ten
betaalt, de natuur dan -80 staat. Ik voel me schuldig.
Onderwerp 5: Duurzaam reisgedrag
Ik geniet hier ook niet van. Maar weegt het af dat ik
-
Hoe denk je over het kiezen voor een
dan geen reis kan maken? De reis is belangrijker. En
bestemming binnen Europa waarbij je niet hoeft te
ik denk dat mijn omgeving hier ook zo over na denkt’.
vliegen?
-
‘Ik ben afgelopen zomer naar Spanje en Frankrijk
gedemotiveerd om duurzaam gedrag te vertonen?
geweest. Naar Spanje heb ik veel gevlogen, maar
‘Als ik zou weten dat een reisorganisatie duurzaam is,
uiteindelijk heb ik ook 900 km gewandeld. Ik
zou ik ervoor kiezen. Het geeft me een goed gevoel.
voelde me schuldig over het vele vliegen. Tijdens het
Als de keuzes die ik maakt en het geld dat ik investeer,
wandelen ervaarde ik veel vrijheid, je bent nergens
ook echt impact heeft. Ik zou het vet vinden als ze een
van afhankelijk. De bestemming an sich is voor mij
netwerk hebben van lokale projecten waar ik mee kan
niet belangrijk, zolang ik maar een positieve impact
helpen’.
kan maken’.
-
-
vertonen?
Wat is volgens jou het effect van reizen op het
Word je door reisorganisaties gemotiveerd of
Wat heb jij nodig om duurzaam reisgedrag te
milieu, de natuur en de lokale bevolking?
‘Ik zou compleet duurzaam willen leven, maar
‘Er wordt veel geld verdient aan toerisme. Dat is goed.
struggle met de manier waarop. Op het moment dat
Maar er gaat ook een deel cultuur verloren. Tijdens
het voor mij mogelijk wordt gemaakt, zou ik daar
mijn reis met mijn ouders in India zag ik duidelijk het
altijd voor kiezen. Het komt niet altijd op mijn pad.
verschillen tussen wij en zij. Als blanke toerist heb je
Er zijn veel manieren die ik nog niet weet. Zodra ik er
het voor het zeggen in zo’n land. Je geeft geld uit. Je
informatie over krijg, besteed ik daar aandacht aan’.
bent er, maar betekent niks’.
-
Wat doe jij concreet tijdens jouw reis om de
Onderwerp 7: Riksja Travel
natuur, het milieu de lokale bevolking te ontlasten?
102
Via welke weg boek jij je reizen? Waarom op
Interview 4
deze manier?
‘Ik boek gewoon een ticket, ik neem mijn telefoon
mee en ik zie het wel. Als ik in een levensfase zit
Onderwerp 1: Inleiding
waarin ik kinderen heb, dan zou het anders zijn. Dan
-
is veiligheid en stabiliteit belangrijk. Nu zie ik wel’.
‘Ik ben kiek, ik ben 25 jaar. Ik werk nu al een jaar
-
fulltime op de communicatie-marketingafdeling van
Riksja Travel biedt individuele rondreizen
aan naar meer dan veertig bestemmingen. Het
Vertel eens iets over jezelf
Crossyn.
reisplan wordt samen met de klant samengesteld.
Zou jij zo’n reisboeken? Waarom wel of waarom niet?
Onderwerp 2: Belevingswereld
‘Nee, zou ik niet doen. Voor mij is het dat ik dan niet
-
meer aan het ontdekken ben, dan weet ik al wat ik ga
‘Chillen, series kijken, reisprogramma’s kijken, op
ontdekken. In Nederland zit je vast aan wanneer je
vakantie gaan, sporten’.
dingen moet afhebben. Een reis is ultieme vrijheid.
-
Ik wil de ruimte hebben om in te kunnen gaan op he,
jou als persoon uit deze waardenlijst en omschrijf hoe
daar zie ik iets, dat ga ik doen. Stel dat ik ooit een keer
die terugkomen in je leven.
een tempel tegenkom, en ik kan daar een week zitten,
‘Bewustzijn, ik denk goed na over de keuzes die ik
dan doe ik dat. Als ik dan een planning heb, dan kan
maak. Ik sta stil bij dingen die ik leuk vind en niet leuk
dat niet’.
vind en ontwikkel daarmee een soort zelfontplooiing.
-
Persoonlijke groei hoort daar een beetje bij. Teamwerk
Wat verwacht jij van een reisorganisatie
Wat doe je het liefst in je vrije tijd?
Kies de drie belangrijkste waarden uit voor
tijdens het boeken van een reis en tijdens de reis?
maar ook een beetje vriendschap. Ik ben graag onder
‘Dat ze me tips geven hoe ik mijn reis duurzamer kan
de mensen. Je kunt dingen nooit alleen doen. Eigenlijk
inrichten’.
heb je ook andere mensen nodig die jou helpen in je
ontwikkelingen. Samen kun je altijd mooiere dingen
bereiken dan wanneer je alles alleen doet. En ik denk
eerlijkheid. Ik vind het belangrijk dat mensen eerlijk
zijn, ook al is het niet altijd leuk’.
Onderwerp 3: Duurzaamheid
-
Maak je je weleens zorgen over de toekomst
van de wereld, en zo ja, waarover?
‘Ja, grappig voorbeeld. Gisteren zag ik het op nieuws
dat meisjes die 17 worden vanaf 2019 een brief thuis
ontvangen waarin staat dat ze dienstplicht hebben.
Maar dit moeten ze niet serieus nemen, want het
gaat erom dat ze mannen en vrouwen gelijk willen
trekken. Mannen krijgen ook zo’n brief. Maar dan
denk ik waarom een brief. Er worden dan weet ik veel
hoe veel brieven verstuurd, 2019 heb ik het over. Dat
is helemaal niet duurzaam. Ik vond dit erg shockend.
Mensen leven ook steeds individualistischer, en
hebben meer schijt aan elkaar en aan de aarde. Hier
maak ik me zorgen om’.
-
Wat betekent natuur/ energie/ water voor
jou?
‘De natuur is iets bijzonders. We hebben de natuur
nodig om te overleven. Vind je het niet raar dat het in
103
oktober 26 graden is?’.
grootste zoutvlakte van de wereld te zien. En daarna
-
zou ik naar Australië of Nieuw-Zeeland gaan. Surfen
Wat vind je van mensen die zich inzetten
voor duurzaamheid?
en werken. En vooral heel lang wegblijven. Ik zou de
‘Knap, ik zou het zelf niet kunnen. Het is niet sociaal
hele wereld nog wel willen zien’.
geaccepteerd om er iets met zijn alle aan te doen.
-
Ik denk wel als niemand het doet, dan gebeurt het
‘Rust, weg uit de drukte. Dichtbij jezelf komen.
sowieso niet. Maar ik vind het knap dat er mensen zijn
Ontdekken wat je belangrijk vindt. Hier in Nederland
die er 200 procent voor strijden. Het is belangrijk voor
ga je maar door; werk, sporten, gezond eten, op tijd
onze toekomst, en ook voor die van onze kinderen.
naar bed. En dan begin je alweer aan een nieuwe dag.
Zodat zij ook een fijne plek hebben om op te leven.
Ik heb nauwelijks de tijd om stil te staan bij dingen.
-
Hoe komt duurzaamheid terug in jouw
Op reis heb ik die tijd wel. Maar ook andere culturen
leven? Welke obstakels ervaar je en wat gaat er juist
leren kennen, je kunt daar veel van leren. Dat je uit die
goed?
Nederlandse bubbel komt’.
‘Ik probeer de laatste tijd minder rotzooi te kopen,
-
zoals kleding. Goedkope kleding gaat minder lang
‘Natuur en mensen’.
mee en de werkomstandigheden zijn slecht. Maar ja
-
aan de andere kant, als ik dan sokken koop, denk ik
‘Ik denk toch wel mensen ontmoeten die daar leven
waarom zou ik dan dure sokken kopen. Dus daar gaat
en erachter komen hoe ze hun dag inrichten en hoe
het alweer mis. Ik eet ook minder vlees als ik alleen
hun normen en waarden tot stand komen. Dat vind
eet, alleen met andere gaat dat bijna niet. Ik vind het
ik interessant. Dat je nadenkt over je leven. Maar ook
vervelend om tegen mensen te zeggen: ik eet geen
dat je dingen ziet die je helemaal niet zo wilt doen.
vlees. Dan moeten ze daar rekening mee houden. Dat
Niet alles is op reis beter. Maar ik denk dat je blik van
is dus lastig. Ik scheid wel plastic. Maar meer omdat
reizen breder wordt en je je eigen visie kunt vormen
het moet van mijn huurbaas. Ik heb verhalen gelezen
in plaats van in Nederland achter de massa aan te
dat afval bij het verwerken bij elkaar wordt gegooid.
lopen en maar te doen wat iedereen doet’.
Met welk doel ga jij op reis?
Wat verwacht je te zien tijdens je reis?
Wat maakt een reis voor jou bijzonder?
Dus ik zou het niet doen, mits ik zeker zou weten dat
het daadwerkelijk nut heeft. Ik vind het belangrijk
Onderwerp 5: Duurzaam reisgedrag
om bij te dragen aan duurzaamheid, maar als ik mijn
-
leven minder efficiënt maak door bijvoorbeeld afval
bestemming binnen Europa waarbij je niet hoeft te
te scheiden, en dus 2 seconden langer bezig ben met
vliegen?
mijn afval weg te gooien, en het wordt vervolgens op
‘Waarbij ik niet hoef te vliegen? Vind ik wel cool. Het
een hoop gegooid, ja dan heb je me. Dan ga ik boven
enige wat ik aan Europa vervelend vind is dat het vaak
op de kast zitten’.
duur is. Als ik dan niet vlieg moet ik waarschijnlijk
Hoe denk je over het kiezen voor een
met de trein, wat meer geld kost. Eten is ook duurder
Onderwerp 4: Reizen
in Europa. Dus qua prijs vind ik discutabel. En ik
-
vind het weer heel erg belangrijk en in Europa heb je
Wat is jouw reiservaring?
‘Ik ben vorig jaar een maand naar Thailand geweest
niet altijd mooi weer. Maar ik vind wel dat ik meer in
met een vriendin, en afgelopen jaar drie weken naar
Europa weg moet gaan. Omdat er in Europa heel veel
Vietnam in mijn eentje. Met mijn ouders ging ik naar
mooie plekken liggen waar en niet veel toeristen zijn
Frankrijk en Italië’.
en die heel mooi zijn. Ohja, wat ik ook jammer vind is
-
Ik geef je een toverstaf, kun je voor mij jouw
dat er minder cultuurverschillen zijn met Nederland.
droomreis visualiseren? Tijd en geld speelt hierbij
Cultuurverschillen zijn niet zo groot, dus je hebt
geen rol.
minder het gevoel dat je op vakantie bent. Ik vind het
‘Ik wil naar Zuid-Amerika om daar vervolgens de Inca
altijd leuk om dingen te leren van andere culturen,
Trail te bewandelen. Facking vet. Ik wil ook vulcano
dat is dan een stuk minder’.
boarden. Dat wil ik doen. En naar Bolivia om de
104
Wat is volgens jou het effect van reizen op de
natuur, het milieu en de lokale bevolking?
-
‘De lokale bevolking wordt uitgeput door het
vertonen?
toerisme. Vliegen heeft impact op het milieu en zorgt
‘Bewustwording. Dat het anders kan. De voordelen
voor opwarming van de aarde’.
van duurzaam reizen. Maar ook dat het me makkelijk
-
wordt gemaakt. Ik wil niet constant moeten nadenken
Wat doe jij concreet tijdens jouw reis om de
natuur, het milieu en de lokale bevolking te ontlasten?
Wat heb je nodig om duurzaam reisgedrag te
over of iets duurzaam is of niet’.
‘Ik probeer als ik ergens ben bij lokale mensen te
eten en tours te boeken. Ik kies niet voor de meest
toeristische touroperator. Alleen in Vietnam heb ik
Onderwerp 7: Riksja Travel
geleerd dat je dan ook snel opgelicht kunt worden.
-
Dat je 10 euro betaalt en vervolgens niemand komt
deze manier?
opdagen. De reden waarom ik toch blijf vliegen is
‘Ik boek meestal alleen mijn vliegticket via Skyscanner
omdat het vliegtuig toch gaat. En het is goedkoop
en mijn eerste verblijf via Booking.com. Ik heb daar
en snel. Ik wil wel mijn CO2 compenseren, maar dan
veel keuzes tegen een scherpe prijs’.
wil ik dat mijn geld naar een stichting gaat waar het
-
goed terecht komt. Ik vind het niet betrouwbaar.
aan naar meer dan veertig bestemmingen. Het
In Thailand sliep ik een aantal keer in een groene
reisplan wordt samen met de klant samengesteld.
accommodaties, maar dat was meer toeval. Echt cool
Zou jij zo’n reis boeken? Waarom wel of waarom niet?
vond ik dat. Je leeft dan echt primitief. In Vietnam
‘Nee, dat vind ik saai. Wat ik heb gemerkt tijdens
vond ik het belangrijker dat hostels druk en gezellig
mijn reis naar Vietnam is dat soms ben je ergens en
waren, en dat zijn toch vaak de groene accommodaties
is het superleuk of juist helemaal niet leuk. Dat weet
niet omdat backpackers reizen op prijs en dan is een
je niet van tevoren. Dat is ook voor iedereen anders.
groene accommodatie te duur.
Je kunt naar een backpackers hotspot gaan, maar als
-
er toevallig niemand is die drie dagen, dan is het niet
Heb je interesse in het ontdekken van
Via welke weg boek jij je reizen? Waarom op
Riksja Travel biedt individuele rondreizen
duurzame reisalternatieven?
leuk. Dan wil je weg kunnen. Een flexibele reis is meer
‘Ja, maar het begint denk ik al als je thuis je reis boekt.
iets voor mij. De website spreek me niet aan. Maar dat
Je moet nadenken of vliegen wel noodzakelijk is. En
is vooral omdat de mensen die ik op de foto’s zijn niet
zo moet je vervolgens over alles nadenken. Ga je dan
van mijn leeftijd zijn. Ik identificeer me niet met hun’.
nog wel echt op reis vraag ik mezelf af. Ik wil juist even
-
niet nadenken. Maar ik zou zeker iets goeds willen
tijdens het boeken en tijdens de reis?
doen voor de plek waar ik heen ga. Voornamelijk het
‘Aandacht als ik daar om vraag, het beste advies en
plastic probleem raakt me. Ik zag laatst een filmpje
een stukje veiligheid. Tijdens mijn reis in Vietnam
op Facebook van een vrouw die tussen bergen plastic
was ik alleen, en als vrouw alleen is dat toch een ding.
heen paddelde. Vooral in Azië krijg je alles wat je
Ik zocht wel op waar het veilig was of waar anderen
koopt in een plastic zakje. Deze zakjes zie je vervolgens
waren’.
overal op straat liggen omdat ze niet weten hoe ze het
plastic moeten verwerken.
-
Hoe is de houding van je directe omgeving ten
aanzien van het vertonen van duurzaam reisgedrag?
‘Er zijn nauwelijks mensen die duurzaam reizen denk
ik. Je gaat op reis om jezelf te ontwikkelen, en met die
gedachte lijkt reizen iets positiefs’.
-
Word je door reisorganisaties gemotiveerd of
gedemotiveerd om duurzaam gedrag te vertonen?
‘Ik
heb
me
nooit
verdiept
in
duurzame
reisorganisaties’.
105
Wat verwacht jij van een reisorganisatie
Interview 5
uithalen.
-
Hoe komt duurzaamheid terug in jouw
Onderwerp 1: Inleiding
leven? Welke obstakels ervaar je en wat gaat er juist
-
goed?
Vertel eens iets over jezelf
‘Tom, ik ben 24 jaar oud, ik heb altijd in Tilburg
‘Ik fiets altijd, ik heb geen auto. Ik eet nauwelijks
gewoond, geboren en getogen, ook gestudeerd
rundvlees, omdat hier heel veel water voor wordt
natuurlijk. Niet dat ik bang was om Tilburg te verlaten,
gebruikt’.
maar dat kwam zo uit. Ik heb op kamers gewoond
in Tilburg terwijl ik studeerde aan de universiteit.
Onderwerp 4: Reizen
Daarvoor heb ik een Hbo-opleiding gedaan en
-
doorgestudeerd. Sinds een aantal weken werk ik bij
‘Met mijn ouders ging ik altijd kamperen in Frankrijk,
Crossyn als data-analist’.
Spanje of Italië. Vond ik altijd heel tof. Later sowieso
Wat is jouw reiservaring?
doen met kids. Ik heb vorig jaar een halfjaar gereisd
Onderwerp 2: Belevingswereld
in Azië. Ik ben begonnen in Thailand, toen Laos,
-
Cambodja, Vietnam en geëindigd in Indonesië’.
Wat doe je het liefst in je vrije tijd?
‘Ik hou van alle sporten, vooral van voetbal.
-
Zondagochtend lekker met de derde helft erbij. Van
droomreis visualiseren? Tijd en geld speelt hierbij
een biertje hou ik ook wel. Sinds kort heb ik het
geen rol.
kitesurfen ontdekt. Met vrienden chillen. Films
‘Dan zou ik naar Zuid-Amerika gaan. Dan zou ik
kijken’.
daar sky-diven, surfen op alle plekken. In Chili heb
-
Kies de drie belangrijkste waarden uit voor
Ik geef je een toverstaf, kun je voor mij jouw
je volgens mij zeven klimaten. Ik zou duiken. Ik ben
jou als persoon uit deze waardenlijst en omschrijf hoe
echt een waterrat op dat gebied’.
die terugkomen in je leven.
-
‘Familie en gezin. Familie staat voor mij op nummer
‘Voor de ervaring met andere culturen en mensen.
1. Ik heb een grote familie. Loyaliteit, als iemand
Als ik terugdenk aan mijn reis zijn het de plekken
tijd in jou investeert dan is het belangrijk dat jij dat
die ik samen met mensen heb bezocht mij het
ook terug investeert. Persoonlijke groei, het groeien
meest bijgebleven. Die bonding is voor mij heel erg
op het gebied van allerlei vlakken. Ik denk dat het
belangrijk’.
belangrijk is dat je altijd investeert in persoonlijke
-
groei, ook al ben je 40. Je kunt altijd leren en groeien.
‘Dat is een beetje dezelfde vraag denk ik’.
Crossyn is een persoonlijk team waarmee je een doel
-
kunt nastreven, en minder die politieke spelletjes en
‘Die ultieme vrijheid. In Vietnam hebben we
dat grote bedrijf en oppervlakkige. Ik hou heel erg van
een motor gehuurd en zijn we twee weken gaan
persoonlijke aanpak’.
rondrijden. Dat was zo prachtig. Dingen die me uit
Met welk doel ga jij op reis?
Wat verwacht je te zien tijdens je reis?
Wat maakt een reis voor jou bijzonder?
me comfortzone trekken. De bonding met andere
Onderwerp 3: Duurzaamheid
reizigers. Maar ook culturen. Dat Boeddhisme in
-
Thailand is echt te ziek. Zo inspirerend hoe zij leven.
Maak je je weleens zorgen over de toekomst
van de wereld, en zo ja, waarover?
Als ik niet goed ben naar anderen, zijn ze dat ook niet
‘Ja, ik maak me zorgen. Er blijft steeds minder over
naar mij. Daar kan Nederland nog wat van leren. Ik
van de natuur. Maar daarnaast ook over technologie.
heb het meegenomen naar Nederland, maar merk dat
Het is zo’n groot onderdeel van ons leven geworden.
je al snel weer terugvalt in je eigen patroon. Herken je
Echt contact wordt steeds minder. Maar ook die
het? We leven in zo’n gestreste prestatiemaatschappij,
overload aan prikkels’.
het is niet te doen. Het was vooral toen ik in de
-
supermarkt stond nadat ik terug was in Nederland.
Wat vind je van mensen die zich inzetten
voor duurzaamheid?
Iedereen om me heen was gehaast, allemaal hoofd
‘Interessant. Heel tof. Ik kan hier veel inspiratie
naar beneden. Allemaal op de telefoon. Ik kwam in
106
Azië de supermarkt binnen en iedereen keek op’.
‘Ik heb er nog nooit van gehoord in principe. Dus ze
motiveren me niet. Het is me nooit opgevallen’.
Onderwerp 5: duurzaam reisgedrag
-
-
vertonen?
Hoe denk je over het kiezen voor een
Wat heb jij nodig om duurzaam reisgedrag te
bestemming binnen Europa waarbij je niet hoeft te
‘Meer kennis en inzicht. Ik pak gewoon een vliegtuig
vliegen?
omdat dat het makkelijkste is. Geld, aangezien het
‘Ligt eraan hoe lang ik dan onderweg ben. Trein vind ik
toch duurder is denk ik. En steun van mijn omgeving.
dikke prima. Ja waarom niet? Zou ik gaan rondreizen
Zij moeten ook overtuigd raken’.
binnen Europa? ja dat zou ik supertof vinden. Maar
dat heb ik uitgesteld omdat ik weet dat ik dat nog
Onderwerp 7: Riksja Travel
wel een keer doe. Ik ben naar Azië gegaan omdat het
-
goedkoop is, er zijn veel backpackers, je komt veel
deze manier?
mensen tegen. Het is heel erg makkelijk om te reizen.
‘Via mezelf. Ik boek mijn tickets via Skyscanner. De
Je hebt weinig corruptie. Het eten is goed’.
rest boek ik ter plekke’.
-
-
Wat is volgens jou het effect van reizen op het
Via welke weg boek jij je reizen? Waarom op
Riksja Travel biedt individuele rondreizen
milieu, de natuur en de lokale bevolking?
aan naar meer dan veertig bestemmingen. Het
‘Tijdens het reizen heb ik gezien hoe bizar veel plastic
reisplan wordt samen met de klant samengesteld.
er in de oceaan zit. Voornamelijk op Bali en Lombok.
Zou jij zo’n reis boeken? Waarom wel of waarom niet?
Azië is alleen maar gericht op toerisme. Dat vond
‘Nee zou ik niet doen. Wat ik zo tof vond aan Azië was
ik jammer. De vetste plekken waar ik ben geweest
die vrijheid. Je leeft in het moment. Natuurlijk wil je
was in Vietnam tijdens mijn motortour. Dit waren
bepaalde plekken zien. Maar voor mij zijn de mensen
plekken waar nooit of nauwelijks toeristen komen.
die je ontmoet superbelangrijk. Ik ging alleen op reis,
Op sommige plekken is het juist chill dat je veel
dus wilde in hostels zitten die druk waren, zodat ik
backpackers tegenkomt, of dat je met een gids en een
aansluiting kon vinden. Ik wil weten dat er genoeg
groep naar supervette plekken kunt. Maar soms is
mensen zijn. En natuurlijk heb je wel een paar
het ook tof om juist dat avontuur op te zoeken en die
hoogtepunten die je wilt zien, maar ik wil wel kunnen
veiligheid niet te hebben’.
bepalen wanneer ik die ga bekijken’.
-
-
Wat doe jij concreet tijdens jouw reis om de
Wat verwacht jij van een reisorganisatie
natuur, het milieu en de lokale bevolking te ontlasten?
tijdens het boeken van je reis en tijdens de reis?
‘Ik heb een bandje van 4Oceans. Dat is een bandje
‘Activiteiten die je anders niet zou doen. Verrast
gemaakt van gerecycled plastic uit de oceaan. Maar
worden. Het organiseren van lokale ontmoetingen’.
heel eerlijk, doe ik eigenlijk niks. Waarom? Dat is een
goede. Ik ging mee in de flow. Ik heb er niet echt bij
stilgestaan. Kijk, het is al verpest. Als ik daar kom ga
ik daar niks aan kunnen veranderen’.
-
Heb je interesse in het ontdekken van
duurzame reisalternatieven? Waarom?
‘Ja, ik heb wel interesse. Maar dan moet het me wel
interessant lijken, en ik wil er zelf van leren en vette
momenten hebben met mensen’.
-
Hoe is de houding van je directe omgeving ten
aanzien van het vertonen van duurzaam reisgedrag?
‘Ik heb het er nooit over gehad met mijn directe
omgeving’.
-
Word je door reisorganisaties gemotiveerd of
gedemotiveerd om duurzaam gedrag te vertonen?
107
Interview 6
dat dus die natuur verdwijnt op lange termijn. Ik leef
in het nu, en nu is het prachtig’.
Onderwerp 1: Inleiding
-
-
voor duurzaamheid?
Vertel eens iets over jezelf
Wat vind je van mensen die zich inzetten
‘Nou ik ben Rebekka, ik ben verpleegkundige. Ik werk
‘Vind ik goed, ik sta er nooit bij stil. Als ze dan iets
op de afdeling cardiologie. Ik hou heel erg van reizen.
kleins doen, dan denk ik ‘dat kan ik zelf ook wel doen’.
Ik heb een buitenlandse vriend waarvoor ik het hele
Ze triggeren mij’.
jaar op en neer heb gevlogen’.
-
Hoe komt duurzaamheid terug in jouw
leven? Welke obstakels ervaar je en wat gaat er juist
Onderwerp 2: Belevingswereld
goed?
-
‘Duurzaamheid komt niet terug in mijn leven.
Wat doe je het liefst in je vrije tijd?
‘Het liefste zou ik alleen maar reizen. Continu de
Wellicht, ik ga nu op mezelf wonen in een appartement
wereld ontdekken, nieuwe plekjes zien. Geweldig.
en daar heb ik gescheiden afvalbakken en dan ga ik
En in Sri Lanka zitten. Ik heb daar stage gelopen in
het wel scheiden. Hier in het studentenhuis scheid ik
een weeshuis voor gehandicapten. Het zijn echt mijn
niet. Ik gooi plastic en glas bij elkaar. Ik moet straks
kindjes geworden. Shoppen vind ik ook erg leuk.
ook mijn energie- en waterrekening zelf betalen, dus
Lekker eten. Vooral avontuurlijke dingen doen’.
ik zal ook meer op het verbruik gaan letten. Maar dat
-
is meer voor mijn eigen rekening’.
Kies de drie belangrijkste waarden uit voor
jou als persoon uit deze waardenlijst en omschrijf hoe
die terugkomen in je leven.
Onderwerp 4: Reizen
‘Ambitie, ik ben erg ambitieus wat betreft mijn
-
werk. Ik wil altijd beter worden, een goede baan
‘Ik ben in Sri Lanka geweest, daar heb ik een
hebben, veel betekenen voor mensen. Mezelf continu
halfjaar stage gelopen. Daarna ben ik naar Thailand
blijven ontwikkelen. Dat is wel echt iets wat ik wil.
geweest, Maleisië, Singapore en Bali. Ook ben ik naar
Dankbaarheid, ik ben heel erg dankbaar, ook door
Amerika geweest, naar Londen heel veel en allemaal
mijn werk denk ik, dat ik gewoon gezond ben, dat ik
bestemmingen in Europa’.
zo veel kan in het leven, dat ik geld op mijn rekening
-
heb. Enthousiasme, ik ben eigenlijk altijd wel
droomreis visualiseren? Tijd en geld speelt hierbij
enthousiast’.
geen rol.
Wat is jouw reiservaring?
Ik geef je een toverstaf, kun je voor mij jouw
‘Een enkeltje naar Zuid-Amerika. Zuid-Amerika en
Onderwerp 3: Duurzaamheid
Afrika zijn de twee continenten die ik nog niet heb
-
gezien. In Afrika wil ik ooit gaan werken, dus die
Maak je je weleens zorgen over de toekomst
van de wereld, en zo ja, waarover?
staat qua werk hoog op mijn lijstje en Zuid-Amerika
‘Ik moet je heel eerlijk zeggen dat ik me daar niet
qua een compleet andere cultuur en natuur, eigenlijk
mee bezig houd. Ik zie het weleens op tv en mensen
alles wat ik nog niet heb gezien. Maar dan zou ik graag
praten erover en dan denk ik ‘ja je hebt wel gelijk’,
de rest van de wereld willen rondreizen’.
maar verder denk ik ‘ik ben dan toch dood, dus boeit
-
me niks’. En dan zegt mijn vriend heel leuk ‘maar
‘Als ik voor mijn werk op reis ga, dan ga ik echt met
onze kinderen en kleinkinderen’, maar dat maakt me
het doel om anderen te helpen en een bijdrage te
eigenlijk ook niks uit. Het gaat echt nog wel heel lang
kunnen leveren aan de zorg met mijn kennis vanuit
duren voordat ze echt iets gaan merken’.
Nederland om iets te kunnen bijdragen. Als ik echt
-
op vakantie ga, dan echt om te genieten en tot rust te
Wat betekent natuur, energie en water voor
Met welk doel ga jij op reis?
jou?
komen. Maar ook veel van een land en de cultuur te
‘Als ik aan het reizen ben dan denk ik wel ‘oh wat
zien. Voedsel en dat soort dingen’.
hebben we toch mooie natuur in de wereld’. Maar ik
-
ben me er niet van bewust waar we mee bezig zijn, en
‘Wat ik heel erg bijzonder vind is dat je op ieder stukje
108
Wat maakt een reis voor jou bijzonder?
van de wereld zo’n andere cultuur en natuur hebt. En
mijn portemonnee dat niet. En ik wil er niet te veel
dat we allemaal op een wereldbol leven. Maar dat het
bij nadenken. Kleine dingen aanpassen is prima. Het
zo anders kan zijn. En dan de waarden en normen
moet bij mij passen’.
daarbij. En dat we in het westen heel erg blij mogen
-
zijn met de wereld waarin wij leven, maar dat we ook
aanzien van het vertonen van duurzaam reisgedrag?
wel continu die druk ervaren, moeten presteren, dat
‘Ik heb het er weleens met mijn moeder of vriend
vind ik dan wel weer jammer. In Azië leven mensen
over. Maar dat is vaak heel kort. Dat vliegen slecht is
hun leven, lekker op het gemakje. Het is hier zo
bijvoorbeeld. Maar verder niks’.
gestrest, alles moet, en alles snel. Kwaliteit moet
-
hoger en hoger’.
gedemotiveerd om duurzaam gedrag te vertonen?
Hoe is de houding van je directe omgeving ten
Word je door reisorganisaties gemotiveerd of
‘Niet gemotiveerd vind ik. Net als zo’n Ryanair, het
Onderwerp 5: Duurzaam reisgedrag
wordt steeds goedkoper gemaakt, maar daar wordt
-
Hoe denk je over het kiezen voor een
het wat betreft duurzaamheid niet beter op. Maar dat
bestemming binnen Europa waarbij je niet hoeft te
is ook wel de tijd waarin we leven. Alles is zo duur, en
vliegen?
het is niet dat ik zo denderend veel verdien. Duurzame
‘Het liefste vlieg ik gewoon, dat gaat sneller. Maar ik
keuzes kosten meer’.
zou ook met de trein of bus willen gaan, maar dat is
-
vaak veel duurder dan wanneer je met het vliegtuig
vertonen?
gaat. Je bent sneller en goedkoper uit als je vliegt. Het
‘Tips en aanpassingen die bij mij passen. Dat ik me
liefste ga ik ook buiten Europa, daar zijn veel meer
niet continu anders hoeft te gedragen. Net als afval
nieuwe dingen te halen. Binnen Europa vind ik ook
scheiden zou ik prima vinden. Ik zou ook 10 of 20
leuk, maar ik heb al heel veel plekken gezien. En
euro meer willen betalen voor een meer duurzame
-
reis. Als het maar geen honderden euro’s zijn. Van
Wat is volgens jou het effect van reizen op het
Wat heb jij nodig om duurzaam reisgedrag te
milieu, de natuur en de lokale bevolking?
die kleine dingen die algemeen iedereen zou kunnen
‘Ik weet, en daar ben ik me bewust van, dat vliegen
doen, maar die dan wel bij mij passen’.
echt enorm slecht is. Dat heeft mijn moeder mij een
keer verteld toen ik iedere maand naar Londen vloog.
Onderwerp 7: Riksja Travel
Ik vind dat heel erg. Maar ik heb toch echt geen keuze.
-
Ik ga niet met de boot en ik heb geen rijbewijs. Vliegen
deze manier?
is snel en goedkoop’.
‘Skyscanner, dit is de beste vergelijker. Het is
-
goedkoop’.
Wat doe jij concreet tijdens jouw reis om de
Via welke weg boek jij je reizen? Waarom op
natuur, het milieu en de lokale bevolking te ontlasten?
-
‘Ik doe eigenlijk helemaal niks. Maar net als plastic
aan naar meer dan veertig bestemmingen. Het
flesjes. Ik gooi mijn afval in de prullenbak en niet op
reisplan wordt samen met de klant samengesteld.
straat. Als mensen dat doen word ik daar wel echt
Zou jij zo’n reis boeken? Waarom wel of waarom niet?
boos om. Ik kan niet zeggen dat ik zo min mogelijk
‘Nee zou ik nooit doen. Ik boek mijn ticket. En ik zie
plastic flesjes probeer te kopen. Maar ik heb een hele
het daar wel. Ik verander elke dag van plan. Ik wil
handige fles gespaard bij de Albert Heijn, die zou ik
vrijheid. Het ligt ook aan de mensen die je ontmoet.
wel willen meenemen en continu willen vullen als
Je gaat mee in hun flow. Maar ik vind het ook fijn
dat mogelijk is’.
om alleen te zijn. Ik wil het gewoon per dag kunnen
-
bekijken, en eigenlijk ook zelf boeken omdat je dan
Heb je interesse in het ontdekken van
Riksja Travel biedt individuele rondreizen
duurzame reisalternatieven? Waarom?
het goedkoopste uit bent’.
‘Ja, ik zou dat wel willen weten. Maar als dat niet
-
voordeliger is voor mij dan zou ik toch voor het
tijdens het boeken van je reis en tijdens de reis?
minder duurzame alternatief kiezen. Een beetje
‘Dat ik altijd op hun kan terugvallen en vragen kan
mag, maar als het echt veel duurder is, dan trekt
stellen, waar en wanneer dan ook. Flexibiliteit vanuit
109
Wat verwacht jij van een reisorganisatie
Interview 7
hun. Dus dat het niet alleen om geld verdienen gaat,
maar dan ze me ook helpen’.
Onderwerp 1: Inleiding
-
Vertel eens iets over jezelf
‘Ik ben Efke, 24 jaar. Ik hou van het leven hoe ik erin
sta, ik hou van reizen, nieuwe mensen leren kennen,
nieuwe culturen leren kennen. Ik ben niet iemand
die honderdduizend vrienden heeft, maar een paar
goede vriendinnen. Ik woon nu nog even bij mijn
vader, eigen al best lang even, sinds de vorige keer dat
ik terug ben gekomen van mijn reis. Ik dacht ik kan
zelf iets gaan huren, maar dit is een fijne oplossing
om een beetje te kunnen sparen. Per 1 november stop
ik met mijn baan, en wil ik in november even rustig
aan doen en in december en januari weer gaan reizen’.
Onderwerp 2: Belevingswereld
-
Wat doe je het liefst in je vrije tijd?
‘Ik ben wel iemand die dingen wil doen. Ik heb geen
Netflix account. Of iets leuks doen met familie of
vrienden. Een dagje naar zee. Koken vind ik leuk. In
het weekend stappen, niet altijd. Maar ik vind het ook
leuk om lekker uit eten te gaan of wijn te drinken.
Iedereen krijgt baby’s om me heen, dus je ziet dat dan
je sociale leven ook verandert’.
-
Kies de drie belangrijkste waarden uit voor
jou als persoon uit deze waardenlijst en omschrijf hoe
die terugkomen in je leven.
‘Zo lastig kiezen dit. Ik kan slecht keuzes maken.
Eerlijkheid, ik vind het belangrijk dat mensen eerlijk
tegen elkaar zijn omdat je dan weet wat je aan elkaar
hebt. Enthousiast ben ik over de dingen die ik leuk
vind. En ik ben daarin ook eerlijk naar mezelf toe.
Respect, dit moet je gewoon naar elkaar hebben. Als je
zelf iemand met respect behandeld, dan hoop ik ook
dat dat ook andersom is. Ook als je in het buitenland
bent, vind ik ook dat je manieren van het land moet
respecteren, en niet moet denken dat zal ik even
anders doen want in Nederland zijn we het zo gewend.
Vriendschap en familie, familie heb je en ik heb een
fijne familie, en vrienden heb je zelf uitgekozen, en
dat is het leuke aan vrienden, en die mogen me altijd
‘s nachts bellen als er wat is, en andersom heb ik dat
ook. Maar vriendschappen kunnen ook over gaan, en
daarin is die eerlijkheid ook weer belangrijk’.
110
Onderwerp 3: Duurzaamheid
minder goed gaat is denk ik mijn vleesconsumptie.
-
Ik vind het prima om minder vlees te eten, maar wel
Maak je je weleens zorgen over de toekomst
van de wereld, en zo ja, waarover?
maximaal twee keer per week’.
‘Ja, daar maak ik me zeker zorgen over. Nu ook als
het zo heel lang warm blijft, dat is natuurlijk heerlijk,
Onderwerp 4: Reizen
maar ik denk wel waar zijn we met zijn we mee bezig.
-
Dat betekent wel dat het slecht is voor het milieu
‘Ik ben naar Zuid-Afrika, Indonesië, Maleisië, Peru
en de natuur. In Nederland worden veel stappen
en Ecuador geweest. En acht maand naar Australië.
ondernomen om duurzaamheid te verbeteren, maar
Ik heb dit allemaal met een backpack gedaan in mijn
er zijn ook landen waar nog heel veel stappen te
eentje. Af en toe heb ik een georganiseerde tour
zetten zijn. Ik zei laats tegen mijn vader: ‘Joh, waarom
tussendoor geboekt. Dit was erg leuk. Maar die tours
hebben wij eigenlijk geen regenton. Mijn oma had
waren maar een aantal dagen, en dat is prima. Anders
deze altijd. Maar tegenwoordig zie je hem nergens
ben ik bang dat je groepjes gaat krijgen of irritaties
meer. Mijn oom en tante hebben een groot huis en
aan elkaar. Soms voel je je best eenzaam tijdens het
zij hebben de ruimte gemaakt voor een moestuin en
reizen ook niet altijd veilig. In Zuid-Afrika zat ik in
een composthoop. Maar ook met plastic, ik kan daar
een bus die me wilde droppen bij een township. Dit
niet tegen. Alles is verpakt in plastic. Ik doe vaak
heb ik geweigerd en uiteindelijk kwamen we gelukkig
boodschappen bij de Aldi, en bijna alle groenten zit
weer in de stad. Ja, dat zijn wel momenten waarop
verpakt in plastic. Ik ben me daar wel steeds meer
je je minder veilig voelt. Ik had natuurlijk wel een
bewust van’.
telefoon, maar die wilde ik niet laten zien’.
-
-
Wat betekent natuur, energie en water voor
Wat is jouw reiservaring?
Ik geef je een toverstaf, kun je voor mij jouw
jou?
droomreis visualiseren? Tijd en geld speelt hierbij
‘Natuur is een stukje waar ik heen kan gaan waar het
geen rol.
rustig is. In Nederland is dat lastig, want bijna overal
‘Oh jeetje, ik ben geen snelle reizigers en ik ben ook
waar je bent is het druk. Natuur is voor mij echt eruit
niet van de ene highlight naar de andere. Ik vind het
gaan, even weg’.
heel erg leuk om wat te leren kennen van de cultuur,
-
maar dan echt de cultuur en niet waar iedere toerist
Wat vind je van mensen die zich inzetten
voor duurzaamheid?
naar toe gaat zodat een stadje uiteindelijk gebaseerd
‘Ik denk zeker dat die mensen nodig zijn want als je
is op toerisme. Ik blijf vaak langer op een plek en als
ergens wil komen zijn er mensen die het voortouw
ik me ergens vertrouwd voel ga ik steeds wat verder
moeten nemen. Maar ik zal daar zelf nooit voor
kijken. Als de lokale bevolking ziet dat je respect hebt
strijden. Ik ben het overal mee eens, en ik wil met
voor hun, en ook een keer de maaltijd wil eten die zij
heel veel dingen ergens heen. Maar ik merk wel aan
eten dan kom je steeds dichter tot elkaar. Het zou dan
mezelf dat het ergens een grens heeft’.
fijn zijn als je dezelfde taal kunt spreken, maar dat
-
Hoe komt duurzaamheid terug in jouw
is niet altijd. Maar zou dat heen zijn? Ik vind Afrika
leven? Welke obstakels ervaar je en wat gaat er juist
geweldig. Ik wil op plekken komen waar ik gewoon
goed?
lekker kan wandelen. Dat je een combinatie hebt van
‘Ik gooi nooit eten weg. Ik probeer overal wel iets van
natuur, dieren en cultuur’.
te maken. Nu lust ik ook veel, dat scheelt natuurlijk
-
ook. Ik heb een Dopper, ik zag eerst iedereen met een
te zien tijdens je reis?
Dopper en toen dacht ik ‘daar gaan we weer’. Maar
‘Waar kies je uiteindelijk voor. Toen ik acht maanden
het werkt wel, je gebruikt minder plastic en drinkt
wegging dacht ik ‘ik moet daar, daar en daar heen’.
meer water. Op mijn werk verbaas ik me nog steeds
Toen ben ik gaan nadenken wat ik nou echt wilde
dat we papieren bekertjes hebben staan, en geen
zien. Dat je dat voor jezelf wel helder hebt van tevoren.
glazen. Ik neem nu zelf een mok mee. Ik probeer
Ik vind het vet om wilde dieren zien, dan is Afrika
altijd de verwarming uit te zetten als ik weg ga. Wat
natuurlijk de place to be’.
111
Met welk doel ga jij op reis en wat verwacht je
-
Wat maakt een reis voor jou bijzonder?
in het begin heel zweverig zal vinden. Maar je kunt
‘Als je op het juiste moment op de juiste plek bent.
daar wel het reisbureau mee zijn die daar goed mee
En mensen ontmoet. Ik heb ook een aantal keer
bezig is’.
vrijwilligerswerk gedaan tijdens mijn reis en dat wil
-
ik in mijn volgende reis weer doen. Ook gewoon om
aanzien van het vertonen van duurzaam reisgedrag?
de plek en de mensen beter te leren kennen. Wat ik
‘Met vrienden of familie heb ik het er nooit over. Maar
wil doen? Het kan heel breed zijn. Ik ben nu naar
wel met die ene man. Hij zegt ook: ‘misschien moet ik
een ecokamp aan het kijken, die zijn ze nog aan het
dan een keer niet gaan, of dichterbij huis’. Dat zet me
opbouwen. Kleinschalig moet het zijn met een paar
wel aan het denken’.
leuke excursies in de buurt’.
-
Hoe is de houding van je directe omgeving ten
Word je door reisorganisaties gemotiveerd of
gedemotiveerd om duurzaam gedrag te vertonen?
Onderwerp 5: Duurzaam reisgedrag
‘Absoluut niet gemotiveerd. Ik heb het nog nooit
-
Hoe denk je over het kiezen voor een
ergens zien staan. Nergens opties of mogelijkheden.
bestemming binnen Europa waarbij je niet hoeft te
Er zou een soort ecolabel aan moeten zitten. Maar
vliegen?
die heb ik nog nooit gezien, in ieder geval niet op de
‘Ja dat heeft me de laatste tijd wel meer aan het denken
reizen die ik zoek’.
gezet, ook omdat ik een man heb leren kennen die
-
eigenlijk wel een soort van tegen is om te vliegen. Het
vertonen?
is lastig, ik baseer daar uiteindelijk mijn keuze niet
‘De mogelijkheden. Als je al weet wat de mogelijkheden
op. Wat een beetje in mijn kring ligt als ik alleen zou
zijn, dan kun je er in ieder geval over na denken. Dat
ga is België, Duitsland of Frankrijk. Maar als ik met
betekent niet dat ik altijd op een duurzame manier
meer mensen zou gaan, met een busje bijvoorbeeld.
zal reizen. Hetzelfde als dat ik niet altijd biologisch
Ja, dan is nergens te ver voor mij. Maar ik zou dat nu
vlees koop in de supermarkt. Het duurzaam reizen
niet alleen doen. Met de trein vind ik ook tof, dat je
zal een stuk duurder zijn, maar het ook wel duurzaam
het kunt afwisselen’.
op lange termijn’.
-
Wat heb jij nodig om duurzaam reisgedrag te
Wat is volgens jou het effect van reizen op het
milieu, de natuur en de lokale bevolking?
Onderwerp 7: Riksja Travel
‘Het is natuurlijk slecht, alle uitlaatgassen van de
-
vliegtuigen. Ik denk dat het voor de lokale bevolking
deze manier?
ook goed kan zijn omdat ze meer inkomsten
‘Dat zijn eigenlijk alleen via vliegtickets via
genereren door toerisme. Maar ik zie wel dat overal,
Skyscanner. Ik heb ooit vrijwilligerswerk gedaan via
ook in Nederland, mensen worden verdreven door
een Nederlandse organisatie. Daar moest ik toen
het toerisme. Iedereen wil ook op vakantie. En ik
onwijs veel geld voor betalen. Dat ga ik nooit meer
denk voor de natuur is het sowieso slecht. Natuur
doen. Vooral als je dan kijkt dat ik alsnog mijn eigen
maakt plaats voor hotels. Maar beetje bij beetje wordt
vliegticket moest betalen en daar 6 dagen in de
natuur wel belangrijker’.
week keihard moest werken. Het was dan wel met
-
Wat doe jij concreet tijdens jouw reis om de
bijzondere dieren, ik heb daar met apen gewerkt.
natuur, het milieu en de lokale bevolking te ontlasten?
Maar het was niet meer gezond. Uiteindelijk heb ik
‘Net als wat ik in Nederland ook doe, ik ga niks op
Workaway ontdekt. Daar kan je je inschrijven voor
straat gooien, ook al doen zij dat wel. Ik sta er voor
40 euro en iets leuks uitzoeken. Het werkt heel goed
open om de lokale bevolking te helpen’.
met reviews. Dat is wel echt een betrouwbare site.
-
Makkelijk met betalen’.
Heb je interesse in het ontdekken van
Via welke weg boek jij je reizen? Waarom op
duurzame reisalternatieven? Waarom?
-
‘Ja ik ben er wel benieuwd naar. Ik weet niet zeker
aan naar meer dan veertig bestemmingen. Het
of ik er iets mee zou doen. Maar ik denk wel dat het
reisplan wordt samen met de klant samengesteld.
belangrijk is dat het komt. En ik denk dat iedereen het
Zou jij zo’n reis boeken? Waarom wel of waarom niet?
112
Riksja Travel biedt individuele rondreizen
‘Nou, ik zou nu wel graag met iemand gaan. Maar die
luxe heb ik niet. Vriendinnen zitten met een baby,
mijn familie moet gewoon werken en ik heb geen
partner. Dus ik heb nagedacht of ik dan weer een keer
georganiseerd wil reizen, maar wat me dan tegenstaat
is dat je toch wel van highlight naar highlight gaat en
dat er weinig tijd is om zelf iets te doen. Het is heel
veel achter elkaar. Je hebt niet de mogelijkheid om te
zeggen ‘ik voel me hier fijn’. Ik denk dat er best wel wat
kansen liggen in flexibele reizen. Dat je bijvoorbeeld
een aantal dagen achter elkaar veel te doen hebt, en
dan vervolgens zelf kunt beslissen of je met de groep
verder reist. Als je dan reisleiders op een bestemming
stationeert, zij doen dan ook wel iedere dag hetzelfde,
maar dat zijn wel allemaal andere mensen die daar
voorbijkomen’.
-
Wat verwacht jij van een reisorganisatie
tijdens het boeken van je reis en tijdens de reis?
‘Een stukje veiligheid. Maar ook service, dat ik ze kan
bereiken als ik ze nodig heb’.
113
bi j l ag e 7 : s e g me ntat i e
BSR-model (SAMR, 2018)
De eerste belevingswereld is de rode wereld (ego/
Het BSR-model (SAMR, 2018) wordt gebruikt voor de
extravert), welke staat voor vitaliteit, deze mensen
specifieke afbakening van een doelgroep op basis van
zijn eigenzinnig en willen vooral vrijheid. De blauwe
waarden. Het BSR-model is een model dat inspeelt op
wereld (ego/introvert) staat voor controle, en deze
leefstijlen. Binnen het model staan de sociologische
mensen willen genieten van rust en ontspannen in
dimensie en psychologische dimensie centraal. De
een luxe omgeving. De gele wereld (groep/extravert)
sociologische dimensie geeft aan in welke mate het
staat voor harmonie, deze mensen willen samen
individu op zichzelf (ego) of op zijn/haar omgeving
genieten. De groene wereld (groep/introvert) staat
(groep) is gericht. De psychologische dimensie
voor zekerheid, deze mensen zijn op zoek naar
maakt onderscheid tussen een meer extraverte/
bescherming en veiligheid in de omgeving (SAMR,
open houding of een meer introverte of afsluitende
2018).
houding naar de samenleving. Zo ontstaan er vier
belevingswerelden die een completer beeld geven van
de levensstijl die aan een groep toegekend kunnen
worden (SAMR, 2018).
i n tr ove rt
Be re idw illige
On t d e k k e r
Open-minded
ingesteld.
Is
vrijh
e id & reizen,
geïnteresseerd in
duurzaam
it
op voorwaarde vitalit
dat dit epersoonlijk
Harmoni e &
ge zelli ghei d
relevant is. Op zoek naar ontplooiing
en bevestiging, wil vooral vrijheid.
ego
gro e p
m an ife stat ie &
c on t role
Be schermi ng &
zekerhei d
e x tr ave rt
114
(SAMR, 2018)
bi j l ag e 8 : r o g e r s a d o p ti on cu rve
De adoptiecurve van Rogers (2003) laat de
snelheid zien waarmee consumenten een product
of dienst overnemen. Rogers onderscheid vijf
verschillende groepen:
1.
Innovators (2,5%): de groep mensen die het
product als eerste wil hebben.
2.
Early adopters (13,5%): de groep mensen
die ook uit is op nieuwe dingen en gezien wordt als
opinieleider.
3.
Early majority (34%): de eerste grote
groep mensen die het product koopt. Ze zijn wat
voorzichtiger met de aankoop.
4.
Late majority (34%): de groep mensen die het
product koopt wanneer de meerderheid het al heeft
uitgeprobeerd.
5.
Laggards (16%): Het product gaat van de
markt af (Rogers, 2003).
(Rogers, 2003)
115
bi jl ag e 9 : e mpat h y ma p
Een empathy map biedt inzicht in de
gedachten en gevoelens van de mentaliteitsgroep
Bereidwillige Ontdekker. Dit wordt gedaan aan de
hand van ze denken en voelen, zien, zeggen en doen,
en horen (Serious Concepting, sd).
Wil ‘goed’ doen
Wil genieten van vrijheid
THIN K &
Duurzaam reizen is geen thema in sociale
omgeving
Reisorganisaties verschaffen weinig informatie
over duurzaam reizen
he a r
Geeft gehoor aan consumptiedrang
reist low-budget
Pa i n
De mentaliteitsgroep Bereidwillige Ontdekker heeft beperkte financiële
middelen en tijd. Ze willen enerzijds ‘goed doen’, maar duurzame alternatieven
zijn vaak niet betaalbaar en de reisbranche maakt het mogelijk om low budget
te reizen. Milieubewustzijn en consumptiegedrag staan hierdoor op gespannen
voet. De mentaliteitsgroep is onwetend over de mogelijkheden en ervaart weinig
stimulans vanuit hun omgeving.
116
say &
Ontwetend over de mogelijkheden
Staat op zich open voor duurzame
reisalternatieven
& F EEL
Low-budget mogelijkheden die niet
duurzaam zijn maar wel goedkoop
Duurzaam reizen is een dure
see
aangelegenheid
Reisorganisaties zijn niet transparant over
waar exact aan wordt bijgedrag
& do
gain
De mentaliteitsgroep Bereidwillige Ontdekker is open-minded ingesteld. Ze
staan open voor duurzame reisalternatieven, maar het moet wel toegankelijk
en aantrekkelijk (eigen voordeel) worden gemaakt. Ze willen van hun vrijheid
genieten, zonder zich gedwongen te voelen. Transparantie is belangrijk.
117
bi jl ag e 1 0 : t r e n d o nd e r z oe k
Het trendonderzoek is volgens de scananalyze- apply methode (Dragt, 2017) uitgevoerd. In
de scan fase zijn signalen verzameld. Deze signalen
zijn afkomstig uit zowel desk- als fieldresearch. Voor
de deskresearch is gebruik gemaakt internetbronnen
en trendrapporten. De signalen die afkomstig zijn
uit het fieldreseach zijn gespot op de Dutch Design
Week. In de analyze fase zijn de signalen op postits geschreven en geclusterd op basis van waarden
en kernwoorden. Hieruit zijn drie trendclusters
ontstaan. De trendclusters zijn uitgewerkt volgens
de Cross Cultural Analysis (Raymond, 2010). Deze
methode bestaat uit vijf W’s:
1.
What: Wat houdt de trend in en welke
waarden zijn belangrijk (macrotrend)
2.
Why: De onderbouwing van de trend
(megatrend)
3.
Where:
Waar
is
de
trend
zichtbaar
(microtrend)
4.
Who:
De
voorlopers
van
een
trend
(influencers)
5.
When: Wat zijn de gevolgen op zowel korte
als lange termijn op de samenleving (trend future)
(Raymond, 2010).
In de apply fase is er bij iedere trend een trendlink
gemaakt die een link legt met de mentaliteitsgroep
Bereidwillige Ontdekker en daarmee Riksja Travel
kan helpen hierop in te spelen. Tevens is er een
trendkaart gemaakt die verbanden zichtbaar maakt
tussen de drie trendniveaus en trendclusters,
waardoor er validatie ontstaat voor het gebruiken van
de trends (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
118
bi j l ag e 1 1 : t r e n d c l u s t ers
En ligh tm e n t
eronder begon te leiden, startte hij samen met zijn
Where
bewust offline te gaan en aandachtiger te leven (Mele,
partner ‘Camp Grounded’ waar hij mensen leerde
2017).
Dead Sea Mineral Mask by Erez Nevi Pana
When
Een masker gemaakt van natuurlijke, lokaal
geproduceerde materialen helpt je verbinding te
In de nabije toekomst zal de trend Enlightment
maken met je innerlijke zelf, afleidingen te blokkeren
gaan groeien. De maatschappij schreeuwt om hulp:
en fysiek, mentaal en emotioneel te ontspannen. Je
burn-out gaat van taboe naar bespreekbaarheid. We
bent met niets anders dan het bewustzijn zelf, wat
zijn klaar voor iets anders (Helmer, 2017). In onze
leidt tot zelfgenezing en tot een diepere verbinding
met de bron (Frame, 2018).
toekomstige samenleving stappen we over naar een
Filosofisch Diner Amsterdam
gebeuren (De Vaan, 2018).
6-urige werkdag. In zweden zagen we dit al eerder
Onder het genot van een heerlijke maaltijd en een
Een ander vooruitzicht is dat in 2025 ruim 30%
goed glas wijn wordt er tijdens het Filosofisch Diner
van de banen door machines overgenomen zullen
gefilosofeerd over herkenbare en actuele thema’s
zijn. Robotisering kan bijdragen aan ons werkgeluk
waardoor je met een frisse blik het leven weer instapt
(Filosofie, 2018).
omdat ze ons bevrijden van vervelend werk. Stephen
Slaaplekker telefoon by Felix Leenders
kosmoloog en wiskundige zei: “Iedereen kan van een
Hawkings, de onlangs overleden natuurkundigen,
luxueus vrijetijdsleven genieten als de machinaal
Door de magnetische straling van een smartphone
geproduceerde rijkdom gelijk wordt verdeeld”.
krijgt men zelfs tijdens het slapen geen goede
Daarentegen doet een sociale crisis als gevolg van
nachtrust. Slaaplekker telefoon is een bedje voor
deze robotisering zijn intrede. Werk definieert ons
je mobiel met een dekentje van faraday stof die alle
en geeft ons voldoening. We zullen de definitie van
magnetische stralingen blokkeert en garandeert dat
zingeving moeten heroverwegen (Van Hooijdonk,
je zonder afleiding gaat slapen (Leenders, 2018).
2018).
Puppy’s knuffelen
De universiteitsbibliotheek van de Universiteit van
Amsterdam krijgt tijdens de tentamenweek een
kamer waar studenten een kwartier met puppy’s
kunnen knuffelen. Volgens de bibliotheek biedt de
puppykamer een bijzondere manier van ontspanning
(Nu.nl, 2018).
Who
Tech-insider Levi Felix introduceerde in 2012 voor het
eerst de term: ‘digital detox’. Felix maakte werkweken
van 70 uur, leefde van bezorgmaaltijden en sliep met
zijn laptop onder zijn kussen. Toen zijn gezondheid
119
Su s tain able P o s s e s s i o n s
Where
When
Vlisco Recycled Carpet by Simone Post
De
consumptiemaatschappij
is
niet
toekomstbestendig. In de nabije toekomst gaat
Het Nederlandse textiellabel Vlisco produceert
bewust consumeren, waarbij het draait om de
prachtige en kleurrijke prints op textiel. Door
vraag waarom we kopen, steeds belangrijk worden.
de complexe productiemethodes en de hoge
Transparantie is het sleutelwoord in deze eerste shift.
kwaliteitsstandaard verdwijnt er een aanzienlijke
Consumenten verwachten volledige transparantie
hoeveelheid textiel op de afvalhoop. Simone
over de productie en herkomst. We gaan steeds
Post ontwierp van deze reststoffen een serie
interieurproducten (Interior for tomorrow, 2017).
meer doorgeven en leasen wordt de normale gang
Anthroponix
de samenleving van de toekomst, zien we een stad
van zaken (Retailtrends, 2018). Als we kijken naar
zonder afval waar grondstoffen ter plekke zijn
Elke dagen spoelen we 1,4 liter van onze eigen urine
opgeslagen. Het welzijn van de mens staat centraal
weg met 33 liter schoon drinkwater. We verbruiken
en alles draait om het behouden van waarde (Smart
veel energie om onze urine weg te spoelen en
Cities, 2018).
onze urine bevat veel onbenutte energie die we
nu weg spoelen namelijk de drie belangrijkste
voedingsstoffen die planten nodig hebben om te
overleven: stikstof, fosfor en kalium. Anthroponix
biedt een methode om eigen urine in te zetten als
meststof voor je planten. Zo worden afvalmaterialen
herbruikbaar (Antroponix, 2018).
Gumshoe
Jaarlijks spugen we 1.5 miljoen kilo kauwgom op de
grond. Kauwgom is haast niet biologisch afbreekbaar
en blijft gemakkelijk 25 jaar aan de stoeptegels
plakken. De Gumshoe is volledig gemaakt van
gerecyclede kauwgom en heeft een duidelijke
boodschap: houd onze straten schoon! (Wilgenburg,
2018)
Who
Opruim goeroe Marie Kondo helpt mensen met
ontspullen. Per item ga je na of je er blij van wordt. Is
dat niet het geval? Dan mag het weg. Kondo bedankt
items voor hun ‘hulp’. Spullen die je overhoudt moet je
volgens Kondo koesteren en met respect behandelen
(De Kleine Toekomst, 2016).
120
C ol l e c ti v e C o n s c i o us ne s s
Where
Social Balconies by Edwin Capelleveen
Met het project ‘Social Balconies’ stimuleert
Edwin
Capelleveen
ontmoetingen
in
appartementencomplexen door balkons met elkaar
te verbinden (Capelleveen, 2018)
Pancake Adventures
Willem Dieleman transformeerde van een najager van
succes tot iemand die geniet van de kleine dingen in
het leven. Met een koekenpan reist Willem de wereld
rond om pannenkoeken te bakken voor de lokale
bevolking, om zo in contact te komen met mensen
en culturen te verbinden. Zijn avonturen heeft hij
gebundeld in het boek ‘Pancake Adventures’. Met als
ondertitel: ‘Hoe ik pannenkoeken aan de wereld gaf
en wat ik ervoor terugkreeg’ (Pancake Adventures,
2018).
Who
Coca-Cola probeert met verschillende campagnes
mensen te verbinden en aan te moedigen meer
sociale contacten op te doen. Een voorbeeld hiervan
is de ‘Coca-Cola Friendly Twist’ campagne waarbij
het bedrijf het ijs probeerde te breken tussen nieuwe
eerstejaars. Het ‘friendly twist’ flesje bevat een unieke
dop die alleen maar opengaat als hij met een andere
dop ineensluit (Markethings, 2014).
When
We gaan richting een vriendelijkere samenleving,
waar mensen meer naar elkaar omkijken. Als reactie
op globalisering, zal de lokale gemeenschap aan
aantrekkelijkheid winnen. In onze toekomstige
samenleving voelen mensen zich meer met elkaar
verbonden. Bovendien ervaren ze dat ze zelf kunnen
bijdragen (Smart Cities, 2018).
121
bi jl ag e 1 2 : c r e at i e v e s e ssi e
In
de
ontwerpfase
wordt
vanuit
Convergentiefase
de
valuefit en het conceptstatement verschillende
De bedachte ideeën worden bestempeld met een
conceptontwerpen ontwikkeld. Het ontwerpproces
blauw, geel of rood stipje. Blauw staat voor now, dit
bestaat uit een divergentie- en convergentiefase. In
zijn makkelijk door te voeren ideeën. Geel staat voor
de divergentiefase worden zoveel mogelijk ideeën
how, dit zijn ideeën voor de toekomst. Rood staat voor
bedacht die zouden kunnen leiden tot een definitief
wow, dit zijn innovatieve ideeën die energie geven.
concept. Dit gebeurt in een creatieve sessie. De eerste
Alle deelnemers krijgen per HKW-vraag drie blauwe,
stap is het formuleren van startvragen, ook wel HKW-
gele en rode stickers.
vragen (hoe kunnen we). Dit wordt vooraf gedaan
door de onderzoeker op basis van de valuefit en het
Vanuit de COCD-box wordt door iedere deelnemer
conceptstatement. Voor het bedenken van zoveel
één blauw, één geel en één rood idee gepakt. Deze drie
mogelijk ideeën worden verschillende creatieve
ideeën vormen samen een nieuw conceptontwerp.
technieken gebruikt. In de convergentiefase worden
Tijdens de creatieve sessie met de doelgroep mogen
de ideeën uit de divergentiefase geordend, hiervoor
de deelnemers ook gebruik maken van de COCD-box
wordt gebruik gemaakt van de COCD-box. Deze
die met Riksja Travel is gemaakt.
methode bestaat uit drie velden waarin ideeën
geplaatst worden. In deze fase blijven alleen sterke
Voor de creatieve sessies is er een sessieplan gemaakt
ideeën over die de basis zullen vormen van de
waarin de hoofdstappen van de creatieve sessie staan
conceptontwerpen (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
beschreven, de techniek, en het materiaal dat nodig
is.
Tijdens de ontwerpfase van dit onderzoek hebben er
twee creatieve sessies plaatsgevonden: één met de
opdrachtgever en één met de mentaliteitsgroep. Dit
is gedaan om een grote variatie aan ideeën te creëren.
Divergentiefase
Vraag 1: Hoe kunnen we de mentaliteitsgroep op
een ongedwongen manier kennis laten maken met
duurzaam reizen?
Vraag 2: Hoe kunnen we duurzaam reisgedrag
belonen?
Vraag 2: Hoe kunnen we de mentaliteitsgroep bewust
maken van de mogelijkheden die Europa biedt?
Vraag 3: Hoe kunnen we flexibele reizen aanbieden
met een ingebouwd Riksja vangnet?
122
Sessieplan
Techniek
Welkom
Benodigdheden
Benodigdheden
Thee, koffie en koekjes
De groep verwelkomen
A1 vellen
en uitleggen wat er gaat
Pennen
gebeuren.
Post-its
Tijdschriften
Scharen
Plakband
HKW-vraag 1
Techniek 1:
Papier
Purge:
Hoe kunnen we de
Purge
Post-its
Schrijf alle ideeën op die
Pennen
in je opkomen.
mentaliteitsgroep op een
ongedwongen manier
Techniek 2:
Tijdschriften
kennis laten maken met
Vrije incubatie
Scharen
duurzaam reizen?
Vrije incubatie:
De deelnemers krijgen
een tijdschrift en scheuren foto’s en teksten uit
met het onderwerp in
gedachten.
HKW-vraag 2
Techniek 1:
Papier
Toevalstreffers:
Hoe kunnen we duurzaam Purge
Post-its
De persoon die de crea-
reisgedrag belonen?
Pennen
tieve sessie lijdt kiest een
Techniek 2:
woord uit waarin wille-
Toevalstreffers
keurige woorden worden
gelinkt.
HKW-vraag 3
Techniek 1:
Papier
Striphelden:
Hoe kunnen we de
Purge
Post-its
De deelnemers kiezen
Pennen
hun favoriete stripheld
mentaliteitsgroep
bewust maken van de
Techniek 2:
uit, en ga na wat voor
mogelijkheden die
Striphelden
ideeën deze held zou
Europa biedt?
bedenken.
HKW-vraag 4
Techniek 1:
Papier
Bloemassociatie
Hoe kunnen we flexibele
Purge
Post-its
Deelnemers spuien woor-
Pennen
den rondom het woord
reizen aanbieden met een
ingebouwd Riksja vang-
Techniek 2:
‘flexibiliteit’.
net?
Bloemassociatie
COCD-box
De bedachte ideeën wor-
Papier
den bestempeld en in de
Stickers (blauw, geel,
COCD-box geplaatst.
rood)
123
bi jl ag e 1 3 : c o n c e p to n t werpe n
Onderstaand Valueproposition toont aan op
welke manier het conceptontwerp ‘GreenHeroes’ de
pain van de Bereidwillige Ontdekker verzacht (relieve)
en de gain stimuleert (create).
gr e e n he r o e s
rel ieve
De community ‘GreenHeroes’ verbindt
Een lifestyle-concept waarin tegen een klein
reizigers
bedrag duurzame alternatieven getoond
De locals nemen reizigers mee op een
worden. Er wordt verbinding gemaakt met
wandeltour buiten de gebaande paden en
anderen (locals en reizigers) waardoor er
bezoeken de coolste duurzame projecten in
meer stimulans vanuit de omgeving wordt
een stad, zoals restaurants, mode, zero waste,
ervaren.
stadstuinen etc. ‘UrbanHeroes’ brengt aan
met
gepassioneerde
locals.
de hand van het mobiele telefoonsignaal
de hele tour in kaart en verzameld daarmee
alle duurzame projecten. Gebruikers van
GreenHeroes kunnen zelf hun favorieten
c reate
Een
lifestyle-concept
plekken toevoegen, opslaan en hun ervaring
waarin
delen met andere reizigers.
de
Bereidwillige Ontdekker kennis maakt
Bij het boeken van een tour, ontvangen
met de ongedwongen kant van duurzaam
reizigers
reizen. Het lifestyle-concept draagt bij aan
klavertjes
vier.
Dit
zijn
loyaliteitspunten die ze kunnen inwisselen
eigen voordeel in de vorm van authentieke
voor mooie kortingen bij groene restaurants
belevingen (écht contact en van het gebaande
of hotels die deelnemen aan het programma.
pad) en korting (loyaliteitspunten).
Voor een GreenHeroes tour betalen reizigers
een klein bedrag aan de locals.
124
Gr e e n h e r o e s Mi ni mu m vi a b l e produ ct
125
gr e e nh e r o e s B U S I NE S S MO DE L CA NVAS
PARTNERS
KERNACTIVITEITEN
WA ARDE PROPOSITIE
Locals
GreenHeroes: locals geven
Relieve:
Hotels
reizigers een tour langs
concept waarin tegen een
Restaurants
duurzame projecten in een
klein bedrag duurzame
Europese stad. De tours
alternatieven
worden in kaart gebracht
worden.
aan de hand van een
verbinding
mobiele telefoonsignaal.
met anderen (locals en
reizigers)
een
lifestyle-
getoond
Er
wordt
gemaakt
waardoor
er
meer stimulans vanuit de
omgeving wordt ervaren.
KERN RE SOURCE S
Platform
Mobiele telefoon met gps
signaal
Personeel
Duurzame projecten
KOSTEN
Ontwikkelen platform
Locals
Personeel
Marketing
Routes in kaart brengen: platform onderhouden
126
Create:
een
concept
waarin
maakt
draagt
Het concept is bedoeld
kortdurige
met
voor de mentaliteitsgroep
de klant. De tour wordt
Bereidwillige Ontdekker.
de
verkocht. Wel kan de klant
Daarnaast is het concept
kant
vaker gebruik maken van
ook interessant voor de
het platform.
Statusbewuste.
de
met
duurzaam
Het
Er is sprake van een
Ontdekker
ongedwongen
van
KL ANT SEGMENTEN
lifestyle-
Bereidwillige
kennis
KL ANT REL ATIE S
reizen.
relatie
lifestyle-concept
bij
aan
eigen
voordeel in de vorm van
authentieke
belevingen
(écht contact en van het
gebaande pad) en korting
KANALEN
(loyaliteitspunten).
Facebook
Instagram
Artikel op reisblogs
Posters in deelnemende
restaurants en hotels
INKOMSTEN
Klant betaalt voor de tour
Wellicht staan restaurants & hotels open voor samenwerking
127
gr e e n h e r o e s c o n c e p t u e e l rel ati e schem a
128
129
B e P i c k y B US I N E S S MO D EL CA NVAS
PARTNERS
KERNACTIVITEITEN
Hotels
WA ARDE PROPOSITIE
Een verrassingsreis naar
Relieve:
meerdere Europese be-
concept waarin duurzame
treinmaatschappijen
stemmingen, waarbij de
alternatieven
(Vliegmaatschappijen)
keuze voor duurzaamheid
worden. Hiermee worden
Aanbieders van
bij de reiziger ligt. Het
duurzame keuzes voor de
activiteiten
aanbod wordt gepersona-
Bereidwillige
liseerd.
inzichtelijk en eenvoudig.
Internationale
bus-
en
KERN RE SOURCE S
Mobiele applicatie
Personeel
Routes
Hotels
Vervoersmiddelen
Activiteiten
KOSTEN
Ontwikkelen en onderhoud applicatie
Personeel
Marketing - Instagram- en Facebook advertenties en Google Ads, backlinks
130
een
lifestylegetoond
Ontdekker
KL ANT REL ATIE S
KL ANT SEGMENTEN
Er is sprake van een
Het concept is bedoeld
de
kortdurige relatie met de
voor de mentaliteitsgroep
Ontdekker
klant, maar met oog op
Bereidwillige Ontdekker.
ongedwongen duurzame
een
relatie:
Daarnaast is het concept
keuzes kan maken. Het
kortingscode
aanbieden
ook interessant voor de
lifestyle-concept
voor een volgende reis.
Create:
een
concept
lifestyle-
waarin
Bereidwillige
draagt
langdurige
Statusbewuste.
bij aan eigen voordeel
in de vorm van gemak,
korting
en
authentieke
belevingen.
KANALEN
Facebook
Instagram
Website Riksja Travel
Reiswebsites
INKOMSTEN
Klant betaalt voor de groene accommodaties, Riksja Travel ontvangt een boekingsfee.
Klant betaalt voor de activiteiten, Riksja Travel ontvangt een boekingsfee.
131
bi jl ag e 1 4 : C o n c e p t t e s t & TOE TSI NG
De twee conceptontwerpen zijn getest bij de
met Bookdifferent.com aan te gaan, waarbij BePicky
Bereidwillige Ontdekker door middel van een
steeds drie accommodaties aanraadt van deze
omschrijving, een conceptueel relatieschema en een
hotelboekingswebsite die per definitie duurzaam
minimum viable product. Tijdens de concepttest zijn
zijn. Dit maakt het proces eenvoudiger en Riksja
de volgende vragen gesteld:
ontvangt over iedere boeking een fee. Bookdifferent
biedt voordelen van een grote website: goede
1.
Wat zijn de pluspunten van het concept?
prijsafspraken en annuleringsvoorwaarden. Ook gaf
2.
Wat zijn de minpunten van het concept?
hij aan liever een mobiel vriendelijke website te zien
3.
Zou jij willen deelnemen aan het concept?
vanwege de kosten. Tot slot gaf hij aan het relevant is
4.
Wat voor cijfer geef je het concept?
middels gps real time persoonlijke aanbiedingen te
doen.
Conclusie concepttest Bereidwillige Ontdekker
De
respondenten
kozen
unaniem
voor
Toetsing focuspunten
het
conceptontwerp BePicky en gaven aan gebruik
Tot slot zijn de conceptontwerpen getoetst aan de hand
te willen maken van het conceptontwerp. Een
van de vijf focuspunten van het ILS-conceptingproces
verrassingsreis waarbij ruimte is voor eigen invulling
(Sutmuller & Van Belkom, 2014):
is volgens de respondenten interessant.
1.
Innovatie:
Is
er
in
relatie
Op basis van de feedback dient er bij de uitwerking
mentaliteitsgroep juist geïnnoveerd?
van de conceptdefinitie met de volgende punten
2.
rekening gehouden worden:
meegenomen?
1.
BePicky punten moeten direct iets opleveren.
3.
2.
De prijs van groene accommodaties.
meegenomen?
3.
Offline
mogelijkheden
van
het
4.
Is de kwaliteit van leven aantoonbaar
Lifestyle: is er gebruik gemaakt van de juiste
waarden?
4.
5.
of je laten verrassen bij de reiziger leggen.
de
Trends: zijn de macrotrends herkenbaar
conceptontwerp.
De keuze om de route van te voren te bekijken
met
Cross-sectoraal: is er aantoonbaar cross-
sectoraal gewerkt (Sutmuller & Van Belkom, 2014).
De respondenten gaven aan GreenHeroes meer
als een leuke toevoeging te zien als activiteit voor
De uitwerking van de toetsing van de focuspunten is
BePicky. De respondenten gaven aan het interessant
te zien op de volgende pagina.
te vinden om met locals dingen te doen, maar dit is
in het conceptontwerp BePicky volgens hen goed toe
te passen.
Concepttest Riksja Travel
Naast het testen van de conceptontwerpen bij de
Bereidwillige Ontdekker, heeft ook de opdrachtgever
zijn mening gegeven. Hij was enthousiast over beide
conceptontwerpen, maar met overtuiging werd
gekozen voor ‘BePicky’. Het conceptontwerp is een
nieuwe manier om inkomsten te genereren voor
Riksja Travel. Als tip gaf hij om een samenwerking
132
Concept
Innovatie
Trends
Kwaliteit van
Lifestyle
Cross-sectoraal
leven
BePicky
+
+
+
+
+
Het conceptontwerp
Het
Het concept-
Het
Het
bevat
conceptontwerp
ontwerp draagt
conceptontwerp
conceptontwerp
grensverleggende
sluit aan bij de
bij aan de
is gebaseerd
is cross-sectoraal.
innovatie. Er worden
macrotrend
Quality of Life,
op latente
De sector leisure
technologische
‘Enlightment’.
omdat het de
waarden en
speelt een rol
mogelijkheden
Centraal in het
Bereidwillige
behoeften van de
omdat het concept
meegenomen
conceptontwerp
Ontdekker
mentaliteitsgroep
plaatstvindt in
om het aanbod te
staat het
in staat stelt
Bereidwillige
de vrije tijd van
personaliseren.
onverwachte.
individuele
Ontdekker.
de gebruiker.
Daarnaast stuurt
voldoening
Deze groep
Daarnaast past
het conceptontwerp
te bereiken.
vindt vrijheid
het concept bij
aan op
Daarnaast
belangrijk en
de sector Human
gedragsverandering.
dragen ze bij
duurzame
Movement omdat
aan een meer
keuzes moeten
de gebruiker zich
duurzame
persoonlijk
verplaatst van
samenleving.
relevant zijn.
bestemming a
Dit staat
naar b.
centraal in het
conceptontwerp.
Daarnaast sluit
het concept
aan bij de
mentaliteitsgroep
Statusbewuste.
Deze groep
wil tijdens de
reis genieten
van rust en
ontspannen. Het
conceptontwerp
zorgt voor gemak.
133
GreenHeroes
+/-
+
-
+
+
Het conceptontwerp
Het
Het concept-
Het
Het
bevat doorbraak
conceptontwerp
ontwerp draagt
conceptontwerp
conceptontwerp
innovatie. Het
sluit aan bij de
in mindere
is gebaseerd
is cross-sectoraal.
conceptontwerp
macrotrends
mate bij aan
op latente
De sector leisure
maakt gebruik van
‘Collective
de quality of
waarden en
speelt een rol
technologische
Consciousness’
Life van de
behoeften van de
omdat het concept
ontwikkelingen
en ‘Sustainable
Bereidwillige
mentaliteitsgroep
plaatstvindt in
om de tours in
Possessions’.
Ontdekker.
Bereidwillige
de vrije tijd van
kaart te brengen.
Centraal in het
Ontdekker. Deze
de gebruiker.
Echter zorgt het in
conceptontwerp
groep vindt
Daarnaast speelt
mindere mate voor
staat het verbinden
persoonlijke
de sector food
maatschappelijke
van mensen en
ontwikkeling en
een rol omdat de
impact.
het aanbieden van
authenticiteit
tours o.a. langs
betekenisvolle
belangrijk. Het
eetgelegenheden
ervaringen.
conceptontwerp
in een stad gaan.
zorgt voor écht
Tenslotte past het
contact met de
conceptontwerp in
lokale bevolking
de sector human
waarbij de
movement omdat
mentaliteitsgroep
de gebruiker
ervaringen
verplaatst van
opdoet.
bestemming a
Daarnaast
naar b.
sluit het
conceptontwerp
aan bij de
mentaliteitsgroep
Sociale Doener.
Deze groep heeft
behoefte aan
verbondenheid.
134
Conclusie en keuze conceptontwerp
Riksja Travel en de Bereidwillige Ontdekker waren
het meest te spreken over het conceptontwerp
BePicky. Dit ontwerp kwam ook uit de focuspunten
van het ILS-conceptingproces het beste uit de test.
Het conceptontwerp GreenHeroes wordt door de
Bereidwillige Ontdekker en Riksja Travel meer als een
conceptdrager gezien.
De voorkeur van de Bereidwillige Ontdekker heeft
de doorslag gegeven om het conceptontwerp
BePicky verder uit te werken op het niveau van
conceptdefinitie. Hierbij wordt rekening gehouden
met:
1.
BePicky punten moeten direct iets opleveren.
2.
De prijs van groene accommodaties.
3.
Samenwerking met Bookdifferent.com.
4.
De basis van het concept is een mobiel
vriendelijke website.
5.
Keuze om vooraf de informatie te bundelen
of je te laten verrassen.
135
Bi jl ag e 1 5 : k wa l i t e i t van l eve n
User
Economy
Psychology
Sociology
Ecology
Value for money +
Happiness +
Beloning +
Eco-footprint +
Persoonlijke
Krijgt een goed ge-
Ontvangt
Besparing
aanbiedingen van
voel bij een indirecte gebruikersstatus bij
CO2-uitstoot
goede kwaliteit.
goede daad.
en duurzame
(Bereidwillige
Ontdekker)
duurzame keuzes.
accommodaties.
Organisation
Profit +
Core Value +
(Riksja Travel)
Social responsibility
Eco effectiviness +
+
Riksja maakt
Iets terug doen voor
Minder
Dragen bij aan een
omzet middels
de wereld.
overtoerisme
meer duurzame
belanghebbende
door reizigers te
reisbranche, reis-
partners.
spreiden, duurzame
bestemmingen in
accommodaties en
Europa uitbreiden
activiteiten.
en besparen op
CO2-uitstoot.
Ecosystem
Stability +
Shared drivers +
Reciprocity +
Sustainability +
Er is financiële
De stakeholders
De stakeholders
Door samenwerking
stabiliteit voor alle
willen bijdragen
gaan een
de reisbranche, en
stakeholders door
aan een duurzame
samenwerking
de impact van het
het genereren van
toekomst.
aan waardoor er
toerisme, verbete-
wederkerigheid
ren. Er is sprake van
ontstaat in de vorm
de gedeelde waarden
van financiering of
duurzaamheid en
reputatie.
verantwoordelijk-
(Stakeholders)
bezoekers.
heid.
Society
Wealth +
Well being +
Meaningful life +
Livability on the
environment +
Stimuleert de
Een voorbeeld
Laat zien hoe je op
Draagt bij aan de
economie, draagt bij waar andere
een ongedwongen
leefbaarheid van
aan groter bewust-
reisorganisaties zich
manier kunt
Europese steden, en
wording omtrent
aan willen spiegelen. bijdragen aan
duurzaam reizen.
duurzaam reizen.
136
duurzaamheid van
de wereld.
137
b i j l ag e 1 6 : b e g roti ng
138
139
b i j l ag e 1 7 : i mpl em entati epl a n
fase 1
Concept voordagen bij Riksja Travel
Aanstellen innovatieteam
Afspraken maken met betrokken partijen
fase 2
Content ontwikkelen
Speciferen website
Ontwikkelen website
fase 3
Ontwikkelen promotieplan
Promotie concept
fase 4
Lancering BePicky
140
j a nua ri
f ebrua ri
ma art
april
mei
141
li t e r at uu r l i js t
3voor12. (2018). Blockchain: het antwoord op zwarthandel? Opgehaald van 3voor12: https://3voor12.vpro.nl/
artikelen/overzicht/2018/februari/Hoe-leg-je-muziek-aan-de-blockchain--.html
ABN Amro. (2018). Groen is Poen.
ABN-AMRO. (2018). Nichemarkt vleesvervangers groeit snel . Opgehaald van ABN-AMRO: https://insights.
abnamro.nl/2018/04/nichemarkt-vleesvervangers-groeit-snel/
ABN-AMRO. (2018). True Cost Accounting.
Acharju, W. (2014). Aan de slag met duurzaam gedrag . Erasmus Universiteit Rotterdam.
AD. (2018). ‘Individualisme is een vorm van zelfoverschatting’. Opgehaald van AD: https://www.ad.nl/binnenland/
individualisme-is-een-vorm-van-zelfoverschatting~a38b61b8/
AD. (2018). Nog meer klanten bereid extra te betalen voor duurzaam product. Opgehaald van AD: https://www.
ad.nl/economie/nog-meer-klanten-bereid-extra-te-betalen-voor-duurzaam-product~ab634c7b/
AD. (2018). Vliegtaks maakt ticket tot tientallen euro’s duurder. Opgehaald van AD: https://www.ad.nl/politiek/
vliegtaks-maakt-ticket-tot-tientallen-euro-s-duurder~a2e6b800/
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. In Organizational Behavior and Human Decision Processes (pp.
50, 179-211).
Alles over sport. (2018). ASE-model: van attitude, sociale invloed en eigen-effectiviteit naar intentie tot gedrag.
Opgehaald van Alles over sport: https://www.allesoversport.nl/artikel/ase-model-van-attitude-sociale-invloeden-eigen-effectiviteit-naar-intentie-tot-gedrag/
ANP. (2018). ‘Meer geld naar restaurants en hotels’. Opgehaald van msn: https://www.msn.com/nl-nl/nieuws/
other/meer-geld-naar-restaurants-en-hotels/ar-AAvx6IH
Antroponix. (2018). Opgehaald van Antroponix: https://anthroponix.org/
ANVR, & Cherry LAB. (2016). Travel experience tomorrow.
Auteursrecht. (2019). Kan ik mijn werk ergens vastleggen? Opgehaald van Auteursrecht: https://www.auteursrecht.
nl/auteursrechtwijzer/Kan-ik-mijn-werk-ergens-vastleggen
Autoriteit Persoonsgegevens. (2018). Wetten. Opgehaald van Autoriteit Persoonsgegevens: https://www.
autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/over-privacy/wetten
Bedrock. (2016). Waarom backpacken de wereld juist niét een beetje mooier maakt. Opgehaald van Bedrock:
https://www.bedrock.nl/waarom-backpacken-de-wereld-juist-niet-een-beetje-mooier-maakt/
Beenest. (2018). Book a home: Connect with the Crypto Community. Opgehaald van Beenest: https://www.beenest.
com/
Bekel, P. (2015). Customer journey mapping in 5 praktische stappen. Opgehaald van Frankwatching: https://www.
frankwatching.com/archive/2015/02/18/customer-journey-mapping-in-5-praktische-stappen/
Bom, S. (2017, Augustus 22). ‘Als je geen verre reis maakt, is je leven niet compleet’. Opgehaald van AD: https://
www.ad.nl/reizen/als-je-geen-verre-reis-maakt-is-je-leven-niet-compleet~a4ab2846/
Bookdifferent. (2018). staygreencheck. Opgehaald van Bookdifferent : https://www.bookdifferent.com/en/
Bookdifferent. (2019). waarom bookdifferent.com? Opgehaald van https://www.bookdifferent.com/nl/
Boon, D. (2016). Zakelijk WhatsApp: 8 belangrijke vragen beantwoord. Opgehaald van Frankwatching: https://
www.frankwatching.com/archive/2016/03/14/zakelijk-whatsapp-8-belangrijke-vragen-beantwoord/
Calliope. (2015). Open Coderen. Opgehaald van Calliope: http://uahost.uantwerpen.be/osc/Eric/index.php/
resultaten-kwalitatief-theorie/37-resultaten-kwalitatief/resultaten-kwalitatief-theorie/118-open-coderen
Capelleveen, E. (2018). Social Balconies. Opgehaald van https://www.edwinvancapelleveen.com/fullscreen-page/
comp-j7nst5te/55433ac2-cf16-11e8-8c97-12efbd0b6636/0/%3Fi%3D0%26p%3Dpyvic%26s%3Dstyle-j88h3u9m
Circles. (2018). Samen vooruit in de circulaire economie:. Opgehaald van Circles: https://www.circles.nu/
142
blog/2018/06/17/nederland-in-2050-een-volledig-circulaire-economie/
Correspondent, D. (2017). Prestatiemaatschappij Gelukkig zijn in een wereld die draait om succes. Opgehaald van
De Correspondent : https://decorrespondent.nl/10001/prestatiemaatschappij-gelukkig-zijn-in-een-wereld-diedraait-om-succes/281958193-65a74463
CustomerTalk. (2017). Millennials willen scoren met vakantiefoto’s op social media. Opgehaald van CustomerTalk:
https://www.customertalk.nl/nieuws/millennials-willen-scoren-met-vakantiefotos-op-social-media/
De Kleine Toekomst. (2016). MINDER BEZIT MAAKT GELUKKIGER. Opgehaald van Het kan wel: https://www.
hetkanwel.net/2016/02/24/stuffocation-minder-bezit-maakt-gelukkiger/
De Vaan, L. (2018). Dit is waarom de Zweden nauwelijks burn-outs hebben. Opgehaald van Bedrock: https://www.
bedrock.nl/dit-is-waarom-de-zweden-nauwelijks-burn-outs-hebben/
Den Ouden, E. (2016). Value Framework. Opgehaald van http://www.elkedenouden.com/Valueframeworkzoom.
html
Den Ouden, E. (2016). Value Framework. Opgehaald van http://www.elkedenouden.com/Valueframeworkzoom.
html
Design Academy. (2018). ABEL KOUWENHOVEN. Opgehaald van Design Academy: https://www.designacademy.
nl/events/graduation-18/project?ProjectId=2305
Dossier Duurzaam. (2017). Dossier Duurzaam 2017. Opgehaald van Dossier Duurzaam: http://www.dossierduurzaam.
nl/Cms_Data/Contents/DossierDuurzaamDB/Media/2017/Dossier-Duurzaam-2017-Infographic.pdf
Dragt, E. (2017). How to research trends . Amsterdam: BIS Publishers.
Dutch Design Week. (2018). BOKKEN BAR | Food Design. Opgehaald van Dutch Design Week: https://www.ddw.nl/
nl/programma/162/bokken-bar-food-design
Dutch Design Week. (2018). Unseen Edible. Opgehaald van Dutch Design Week: https://www.ddw.nl/nl/
programma/72/unseen-edible
Duurzaam bedrijfsleven. (2018). “De stad van de toekomst is in al zijn onderdelen zelfvoorzienend”. Opgehaald
van Duurzaam bedrijfsleven: https://www.duurzaambedrijfsleven.nl/stad-van-de-toekomst/28839/de-stad-vande-toekomst-is-in-al-zijn-onderdelen-zelfvoorzienend
Eelants, M. (2017). ADOPTIEMODEL ROGERS. Opgehaald van Strategischmarketingsplan: https://www.
strategischmarketingplan.com/marketingmodellen/adoptiemodel-van-rogers/
Elkington, J. (1999). Cannibals with Forks . John Wiley And Sons Ltd.
Emerce. (2017). Blockchain zorgt ook voor disruptie in travel. Opgehaald van Emerce: https://www.emerce.nl/
achtergrond/blockchain-ook-disruptie-travel
Emerce. (2017). https://www.emerce.nl/interviews/wander-travel-online-reisplatform-millennials. Opgehaald
van Emerce: https://www.emerce.nl/interviews/wander-travel-online-reisplatform-millennials
Evers, S. (2017). VN: 2017 INTERNATIONAAL JAAR DUURZAAM TOERISME. Opgehaald van Travelpro: https://
www.travelpro.nl/vn-2017-internationaal-jaar-duurzaam-toerisme/
Extend Limits. (sd). TRENDS PER INDUSTRIE. Opgehaald van Extend Limits: https://www.extendlimits.nl/nl/
trends/industrie/trend_dematerialisering
Fairfood. (2018). Kokos. Opgehaald van Fairfood: https://fairfood.nl/campagnes/kokos/
Ficsus. (sd). Wat is een exploitatiebegroting? Opgehaald van Ficsus: https://www.ficsus.nl/kennisbank/
boekhoudtermen/exploitatiebegroting
Filosofie. (2018). Het Filosofisch Diner: De Verbeelding Voorbij. Opgehaald van Filosofie : https://www.filosofie.nl/
nl/agenda/17040/het-filosofisch-diner-de-verbeelding-voorbij.html
Frame. (2018, Juni 30). De-stress with Dead Sea materials: Erez Nevi Pana strips down meditation. Opgehaald van
Frameweb : https://www.frameweb.com/news/de-stress-with-dead-sea-materials-erez-nevi-pana-strips-downmeditation
Froot. (2018). 16 feiten over voedselverspilling in Nederland en wereldwijd. Opgehaald van Froot: https://froot.nl/
143
posttype/froot/feiten-voedselverspilling-nederland-wereldwijd/
Greenpeace. (2018). De milieu-impact van vlees en andere dierlijke producten. Opgehaald van Greanpeace: http://
www.greenpeace.nl/campaigns/landbouw/milieu-impact-van-de-veehouderij/
Groenendijk, P. (2018). Toerisme groeit explosief, Amsterdam dreigt vol te lopen. Opgehaald van AD: https://www.
ad.nl/binnenland/toerisme-groeit-explosief-amsterdam-dreigt-vol-te-lopen~aed1a0f2/
Haw Fan Lun, N., Labonne, C., & Lebon, S. (2014). Assessing the Impact of Backpacker Tourism in Mauritius. BSC
Hons Tourism, Hospitality and Leisure Management.
Helmer, M. (2017). HEEFT DAN ECHT IEDEREEN EEN BURN OUT?! Opgehaald van Stressed Out: https://www.
stressedout.nl/heeft-dan-echt-iedereen-een-burn-out/
Hintzen, H. (2014). Lean startup: begin met het minimaal werkbare product. Opgehaald van Emerce: https://www.
emerce.nl/best-practice/lean-startup-minimum-viable-product
I Amsterdam. (2017). Rijenradar: Real time informatie over wachttijden bij musea en attracties. Opgehaald van
I Amsterdam: https://www.iamsterdam.com/nl/over-ons/amsterdam-marketing/over-amsterdam-marketing/
nieuws/rijenradar-real-time-informatie-over-wachttijden-bij-musea-en-attracties
Ikea. (2018). HJÄRTELIG collectie: duurzaam ontspannen. Opgehaald van Ikea : https://wooninspiratie.ikea.nl/
hjartelig-collectie/
ING. (2012). Food 2030.
Instock. (2017). RED GROENTE, FRUIT EN AARDAPPELEN MET UW HORECABEDRIJF! Opgehaald van Instock:
https://www.instock.nl/product/food-rescue-center/
Interior for tomorrow. (2017). Vlisco recycled tapijt van Simone Post voor LABEL/BREED. Opgehaald van Interior
for tomorrow : https://www.interiorfortomorrow.eu/home/accessoires/vlisco-recycled-tapijt-van-simone-postvoor-labelbreed/
Kamphuis, L. (2018). Jongeren (16-34 jaar) en eenzaamheid. 3Vraagt.
Leenders, F. (2018). slaaplekker telefoon . Opgehaald van Felix: http://felix.kiwi/project/slaaplekker-telefoon/
Markethings. (2014). Coca Cola’s friendly twist. Opgehaald van Markethings: http://www.markethings.net/cocacolas-friendly-twist/
Marketing Tribune. (2018). Rabobank opent Restaurant van de Toekomst ‘Brasserie 2050’ op Lowlands. Opgehaald
van Marketing Tribune: https://www.marketingtribune.nl/food-en-retail/nieuws/2018/07/rabobank-opentrestaurant-van-de-toekomst-op-lowlands/index.xml
Martens, P. (sd). Expertisecentrum Business Design & Innovatie. Opgehaald van Antwerp management school:
https://www.antwerpmanagementschool.be/onderzoek/expertisecentrum-business-design-innovatie/toolspublicaties/tools/service-blueprint/
Mele, C. (2017). Levi Felix, a Proponent of Disconneting From Technology, Dies at 32 . Opgehaald van NYTimes :
https://www.nytimes.com/2017/01/12/us/
Mora. (2018). nieuws mora gaat samenwerking aan met de vegetarische slager geschiedenis van geloven
duurzaamheid beter welzijn terug naar het nieuwsoverzicht Mora gaat samenwerking aan met de Vegetarische
Slager. Opgehaald van Mora: https://www.mora.nl/4044/over-mora/nieuws/mora-gaat-samenwerking-aan-metde-vegetarische-slager.html
Motivaction. (2018). De wereld van duurzaamheid onder 25- tot 35-jarigen. Milieu Centraal .
Motivaction. (2018). Glocalities. Opgehaald van https://www.motivaction.nl/en/glocalities/glocalities-research
Motivaction. (2018). Vijf tinten groen. Opgehaald van https://www.motivaction.nl/kennisplatform/publicaties/
whitepaper-motivaction-vijf-tinten-groen-input-voor-effectievere-duurzaamheidsstrategieen
Mulder, M. (2014). Leisure! In M. Mulder.
Natuur & Milieu. (sd). We vliegen te veel . Opgehaald van Natuur en milieu : https://www.natuurenmilieu.nl/
luchtvaart/we-vliegen-te-veel/
NBTC. (2018). Verwachting inkomend toerisme Nederland. Opgehaald van NBTC: https://nbtcmagazine.maglr.
144
com/nl_NL/8882/127949/verwachting_inkomend_toerisme_nederland_2018.html
Nederland Circulair. (2017). Een nieuwe kijk op kunststof . Opgehaald van Nederland Circulair: https://www.
circulairondernemen.nl/bibliotheek/een-nieuwe-kijk-op-kunststof
NOS. (2017). In 2050 zijn we met bijna 10 miljard mensen. Opgehaald van NOS: https://nos.nl/op3/artikel/2180395in-2050-zijn-we-met-bijna-10-miljard-mensen.html
NOS. (2018). Vegetarisch wordt de norm bij diners van ministerie OCW. Opgehaald van NOS: https://nos.nl/
artikel/2259960-vegetarisch-wordt-de-norm-bij-diners-van-ministerie-ocw.html
NRC. (2016). Zo’n reis is vooral uitstelgedrag. Opgehaald van NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2016/05/21/zonreis-is-vooral-uitstelgedrag-1621601-a599523
NRC. (2017, juli 20). Weg met al dat festivalafval. Opgehaald van NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2017/07/20/
weg-met-al-dat-festivalafval-11872782-a1567234
NRC. (2018). Millennial wil wel, maar is niet duurzaam. Opgehaald van NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/03/28/
millennial-wil-wel-maar-is-niet-duurzaam-a1597396
Nu.nl. (2018, oktober 24). Europees Parlement stemt voor verbod op wegwerpplastic. Opgehaald van Nu.nl: https://
www.nu.nl/klimaat/5531717/europees-parlement-stemt-verbod-wegwerpplastic.html
Nu.nl. (2018). Studenten UvA kunnen knuffelen met puppy’s tijdens tentamenweek. Opgehaald van Nu.nl:
https://www.nu.nl/dieren/5514500/studenten-uva-kunnen-knuffelen-met-puppys-tijdens-tentamenweek.
html?fbclid=IwAR0RNNMzgQj-3rWh101OLmTsXaivI3UeEGFB7Khtmefb6KoeYFDSa81HfMo
Nu.nl. (2018, Juni 1). Vakantietrends: ‘Niemand wil met duizend man rond een fontein in Venetië staan’. Opgehaald
van Nu.nl: https://www.nu.nl/weekend/5278643/vakantietrends-niemand-wil-met-duizend-man-rond-fonteinin-venetie-staan.html
OCAI. (sd). Organizational Culture Assessment Instrument. Opgehaald van OCAI: http://www.ocai-online.nl/
documenten/ocai.pdf
Oosterbaan, W. (2018, April 3). We zijn nog niet toe aan ontspullen. Opgehaald van NRC: https://www.nrc.nl/
nieuws/2018/04/03/altijd-op-jacht-naar-iets-nieuws-a1597198
Pancake Adventures. (2018). WILLEM’S PANCAKE ADVENTURES. Opgehaald van http://pancakeadventures.com/
Pluimveeweb. (2018). Hoge temperaturen van zomer 2018 voorbode voor komende jaren. Opgehaald van
Pluimveeweb:
https://www.pluimveeweb.nl/artikelen/2018/10/hoge-zomertemperaturen-van-2018-voorbode-
voor-komende-jaren/
Poiesz. (1999). Gedragsmanagement, waarom mensen zich (niet) gedragen. Wormer, Inmerc bv.
PwC. (sd). Duurzaamheid . Opgehaald van PwC: https://www.pwc.nl/nl/themas/megatrends/duurzaamheid.html
Rabobank. (2018). Voedselverspilling: op naar minder afval en meer waarde. Opgehaald van Rabobank: https://
economie.rabobank.com/publicaties/2018/maart/voedselverspilling-op-naar-minder-afval-en-meer-waarde/
Raymond, M. (2010). The Trend Forecaster’s Handbook. Laurence King Publishing.
RECRON.
(2010).
Het
onderzoek
van
Gastvrij
Nederland.
Opgehaald
van
RECRON:
http://www.
recroninnovatiecampagne.nl/nl/informatie/onderzoek-dagrecreatie/brand-strategy-research-model
Reijn, G. (2017, November 28). De luchtvaart is de nagel aan de doodskist van het klimaat: zo gaan we ‘Parijs’ zeker
niet halen. Opgehaald van Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/de-gids/de-luchtvaart-is-de-nagel-aan-dedoodskist-van-het-klimaat-zo-gaan-we-parijs-zeker-niet-halen~b0e3c23f/
Retailtrends. (2018). Deze twaalf shifts vormen retail in 2030. Opgehaald van Retailtrends: https://retailtrends.nl/
item/50777/deze-twaalf-shifts-vormen-retail-in-2030
Riksja Travel. (sd). De filosofie van Riksja . Opgehaald van Riksja Travel: https://www.riksjatravel.nl/blog/defilosofie-van-riksja/
Riksja Travel. (sd). Over Riksja Travel. Opgehaald van Riksja Travel: https://www.riksjatravel.nl/over-riksja-travel/
Riksja Travel. (sd). Wie zijn wij? Opgehaald van https://www.werkenbijriksjatravel.nl/over-riksja-travel/
Rogers, E. (2003). Difussion of Innovations. Simon & Schuster.
145
Rosdorff, A. (sd). Riksja Travel. Opgehaald van The data center group: https://www.thedatacentergroup.nl/case/
riksja-travel/
Sahadat, I. (2018). Help, de stad verzuipt in de toeristen (en zo lossen we dat op). Opgehaald van Volkskrant :
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/help-de-stad-verzuipt-in-de-toeristen-en-zo-lossen-we-dat-op~b42a1c43/
SAMR. (2018). Het BSR-model. Opgehaald van SAMR : https://www.samr.nl/product/bsr-leefstijlsegmentatie/
Serious Concepting. (sd). https://seriousconcepting.com/tools#136. Opgehaald van Serious Concepting.
Slegers, M. (2016, mei 21). Zo’n reis is vooral uitstelgedrag. Opgehaald van NRC: https://www.nrc.nl/
nieuws/2016/05/21/zon-reis-is-vooral-uitstelgedrag-1621601-a599523
Smart Cities. (2018). Circulaire Economie Festival. Opgehaald van Smart Cities: https://www.smart-circle.org/
circulareconomy/
Sprs.me. (2018). Samen met jou naar een mooiere wereld. Opgehaald van Sprs.me: https://blog.srprs.me/acties/
samen-met-jou-naar-een-mooiere-wereld/
Stephenson, F. (2017, Augustus). Millennials and sustainability: what employers need to know. NZ Business +
Management, pp. 36, 37.
Stresscentrum. (2018). Hoe kan je als Young Professional burn-out klachten voorkomen? Opgehaald van
Stresscentrum: https://www.stresscentrum.nl/young-professional/burn-out-bij-young-professionals/
Strien, M. v. (2007, Maart ). Duurzaam toerisme. TOPOS .
Sutmuller, J., & Van Belkom, R. (2014). Serious Concepting. Tilburg.
Synergie. (2018). De Inspirerende 40. Opgehaald van https://inspirerende40.nl/wp-content/themes/
FoundationPress-child/assets/img/inspirerende-40-2018.pdf
Tegenlicht (Regisseur). (2018). Reizen is het nieuwe roken [Film].
Telegraaf. (2018). Nederlander vaker naar restaurant en hotel. Opgehaald van Telegraaf: https://www.telegraaf.nl/
financieel/1879797/nederlander-vaker-naar-restaurant-en-hotel
Terra, C. (2018). Trendseminar: ‘Consument zoekt balans, betekenis, verbinding en imperfectie’. Opgehaald van
FashionUnited:
https://fashionunited.nl/nieuws/mode/trendseminar-consument-zoekt-balans-betekenis-
verbinding-en-imperfectie/2018112040533
Travel Tomorrow. (2018). Kunstmatige Intelligentie en Blockchain: Samenwerken om eenvoud te realiseren.
Opgehaald van https://www.anvr.nl/DownloadItem/TravelTomorrow_KI-Blockchain_kort.pdf
Travelnext. (2017). Geen toekomst voor chatbots, wel voor travel agents. Opgehaald van Travelnext: https://www.
travelnext.nl/geen-toekomst-voor-chatbots-wel-voor-travel-agents/
Travmagazine. (2016). ‘Duurzaam reizen te duur’ . Opgehaald van Travmagazine: https://www.travmagazine.nl/
duurzaam-reizen-te-duur/
TRENDONE. (2018). Individualisation. Opgehaald van TRENDONE: https://www.trendone.com/en/trenduniverse/mega-trends/mega-trend-detail/individualisation.html
Trendrede. (2018). Trendrede 2018 . Pakhuis de Zwijger.
Tritt. (2014). ECOTOERISME, SLOW TOERISME & DUURZAAM TOERISME. Opgehaald van Tritt: https://www.tritt.
nl/blog/79/2014-05-23-ecotoerisme-slow-toerisme-amp-duurzaam-toerisme
Vail, P. (Regisseur). (2014). Gringo Trails [Film]. Opgehaald van http://gringotrails.com/
van der Genugten, J. (2018). how to: adverteren op instagram. Opgehaald van Nilsson: https://www.nilsson.nl/
blog/how-adverteren-op-instagram
Van Hooijdonk, R. (2018). Hoe vinden we zingeving, identiteit en een doel als robots straks al onze banen
overgenomen hebben? Opgehaald van Richard van Hooijdonk: https://www.richardvanhooijdonk.com/blog/hoevinden-we-zingeving-identiteit-en-een-doel-als-robots-straks-al-onze-banen-overgenomen-hebben/
Van Vilsteren, J. (2018).
WCED. (1987). Our common future. Oxford: Oxford University Press.
146
WES. (2003). Het begrip duurzaam toerisme visievorming .
Wilgenburg, R. v. (2018). Gumshoe: sneakers uit Amsterdam, gemaakt van kauwgom. Opgehaald van Manners:
https://www.manners.nl/gumshoe-amsterdam-kauwgom-sneaker/
World Tourism Organisation. (2004). Sustainable development of tourism: Conceptual Definition. Opgehaald van
www.world-tourism.org
WTO. (sd). Why tourism? Opgehaald van World Tourism Organization: http://www2.unwto.org/content/whytourism
a f b e e l d i ng e n
Ader Error. (2016). ss16. Opgehaald van http://en.adererror.com/
Amer, N. (sd). iPhone X (Top View) Mockup. Opgehaald van https://dribbble.com/shots/4760662-Free-iPhone-XPSD-Mockup
Asos. (2018). Voetbalsjaals in grijs. Opgehaald van https://www.asos.com/nl/heren/nieuw/accessoires/
cat/?cid=27112
Bamboo leaves. (sd). Opgehaald van https://nl.pinterest.com/pin/265360603024037198/?lp=true
Black Building. (sd). Opgehaald van https://nl.pinterest.com/pin/448178600403875769/?lp=true
Blonde Atlas. (2017). ROAD TRIPS IN FRANCE: TOULOUSE AND MONTPELLIER. Opgehaald van http://www.
blondeatlas.com/blog-1//road-trips-from-paris-toulouse-and-montpellier
Brunecky, R. (2011). Opgehaald van Interior Design Addict: http://www.interiordesign-addict.com/2017/09/
interior-design-addict-via-thehardt-located-in-zurich-switzerland-somewhere-else-joint-exhibition-hanadrdlova-radek-brunecky-kategorie-exhibition-photographer-radek-brunecky-architectural-pho/
Den Ouden, E. (2016). Value Framework. Opgehaald van http://www.elkedenouden.com/Valueframeworkzoom.
html
Dieleman, W. (sd). Pancake Adventures. Opgehaald van http://willemdieleman.com/pancake-adventures/
discrict, M. (2015). VLISCO: THE BEAUTY OF ‘LEFTOVER’ MATERIALS 2. Opgehaald van https://materialdistrict.
com/article/vlisco-the-beauty-of-leftover-materials/vlisco-the-beautiful-of-leftover-materials-2/
Dog. (sd). Opgehaald van https://nl.pinterest.com/pin/822258844437257620/?lp=true
Goat. (sd). Opgehaald van https://tumblrgallery.com/tumblrblog/gallery/17218/83.html
Graphicsfuel. (sd). Apple Devices PSD Mockup TemplatesG. Opgehaald van https://www.graphicsfuel.
com/2016/04/apple-devices-psd-mockup-templates/
Gumshoe. (2018). Opgehaald van http://www.earlyadopter.co.kr/106987
Halder, S. (sd). White Clay MacBook Pro Mockup. Opgehaald van https://www.behance.net/gallery/65439667/
MacBook-Pro-Clay-Mockup-Free
Kiwi, F. (sd). Slaaplekker telefoon. Opgehaald van http://felix.kiwi/project/slaaplekker-telefoon/
Mann, S. (sd). Opgehaald van https://unsplash.com/photos/A6U9OjpGd1k
Michels, Y. (2018). Opgehaald van Instagram: https://www.instagram.com/yara_michels/
Miinto. (2018). Fred de la bretoniere . Opgehaald van Miinto: https://www.miinto.nl/p-14545968-fred-de-labretoniere-espadrilles-espadrille-sandal-pony-x-yara-michels-bruin
Oliver Sjöström. (sd). Opgehaald van https://unsplash.com/photos/CihXnvELE00
Pixeden. (sd). Showcase Website Header Mockup. Opgehaald van https://www.pixeden.com/psd-web-elements/
psd-minimalist-web-showcase
Plant stand. (sd). Opgehaald van https://nl.pinterest.com/pin/4574037106874366/?lp=true
Rogers, E. (2003). Difussion of Innovations. Simon & Schuster.
147
Sachadonig, V. (sd). Opgehaald van https://unsplash.com/photos/hVzHCspuUM4
Servies. (sd). Opgehaald van https://co.pinterest.com/pin/540994973972560160/?lp=true
The boy who. (2014). Opgehaald van http://the-boywho.tumblr.com/
The Human Gallery. (2015). Simple Moments. Opgehaald van https://thehumangallerynyc.wordpress.
com/2015/02/04/simple-moments/
Van Capelleveen, E. (sd). Social balconies. Opgehaald van https://www.edwinvancapelleveen.com/
Yeon, Y. (2014). Mouth encircler . Opgehaald van https://nl.pinterest.com/pin/442408363393352449/
148
149
bepicky.
150