Department of Education
Republic of the Philippines
Region III
DIVISION OF GAPAN CITY
Don Simeon Street, San Vicente, Gapan City
Filipino 10
Ikatlong Markahan – Modyul 1:
Mitolohiya ng Kenya
Self-Learning Module
Filipino-Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 1: Mitolohiya ng Kenya
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng
akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o
tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon - Pampaaralang Pansangay ng Lungsod Gapan
Tagapamanihala: Alberto P. Saludez, PhD
Pangalawang Tagapamanihala: Josie C. Palioc, PhD
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat:
Bernadeth D. Magat
Editor:
Dulce M. Esteban
Tagasuri ng Nilalaman:
Marie Ann C. Ligsay, PhD, Kenneth C. Salvador,
Jocelyn M. Mateo
Tagasuri ng Wika:
Marie Ann C. Ligsay, PhD, Everlyn S. Pascual,
Jocelyn S. Pablo
Tagasuri ng Disenyo
at Balangkas:
Glehn Mark A. Jarlego
Tagaguhit at Tagalapat:
Bernadeth D. Magat
Tagapamahala:
Salome P. Manuel, PhD
Alexander F. Angeles, PhD
Rubilita L. San Pedro
Inilimbag sa Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon III –
Pampaaralang Pansangay ng Lungsod Gapan
Office Address: Don Simeon St. San Vicente, Gapan City, Nueva Ecija
Telefax: (044)-486-7910
E-mail Address: gapan.city@deped.gov.ph
Alamin
Ang modyul na ito ay inihanda upang matulungan kang unawain ang
unang aralin sa Filipino Baitang 10 at upang malinang ang iyong kasanayan
hinggil sa mga pamantayan sa araling ito.
Sa pagtatapos ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang:
1. naipaliliwanag ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mitolohiya ng
Africa at Persia (F10PN-IIIa-76);
2. nasusuri ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya batay sa
suliranin ng akda, kilos at gawi ng tauhan, desisyon ng tauhan
(F10PB-IIIa-80);
3. nabibigyang-puna ang napanood na video clip (F10PD-IIIa-74);
4. napangangatuwiranan ang sariling reaksiyon tungkol sa akdang
binasa sa pamamagitan ng spoken word poetry (F10PS-IIIa-78); at
5. nagagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-wika
(F10WG-IIIa-71).
Subukin
Bago ka magtungo sa araling inihanda ko para sa sesyong ito, halina’t
subukin ang iyong kaalaman tungkol sa araling ating tatalakayin.
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag o katanungan.
Piliin at isulat ang letra ng tamang sagot sa hiwalay na papel.
1. Ito ay tumutukoy sa pamamahala ng kalalakihan sa bansang Kenya.
A. Aristocratic
C. Matrilinear
B. Egalitarian
D. Patrilinear
2. Siya ay malakas, mataas tulad ng higante, at nagmamay-ari ng
karangalan bilang pinakamahusay na makata sa kanilang lugar.
A. Ahmad
C. Sarah
B. Liongo
D. Toby
1
3. Ito ay akdang pampanitikang tumutukoy sa kuwento o salaysay
hinggil sa pinagmulan ng sansinukuban, kalipunan ng iba’t ibang
paniniwala sa mga diyos at diyosa, kuwento ng tao at ng mga
mahiwagang nilikha.
A. alamat
C. mito/mitolohiya
B. epiko
D. parabula
4. Nang magutom ang bata ay nagsimula itong umiyak nang malakas.
Hindi niya ito mapatigil; ibinaba niya ito at hinayaang umiyak nang
umiyak kahit ayaw niya itong gawin dahil anak niya ang bata. Batay
sa mga pahayag na ito, si Sarah ay maaaring ilarawan bilang isang
inang _____________.
A. masipag
C. maunawain
B. matiisin
D. pabaya sa anak
5. Ito ay tumutukoy sa paglilipat sa pinagsalinang wika ng pinakamalapit
na katumbas na diwa at estilong nasa wikang isasalin.
A. pagkiklino
C. pagsasaling-wika
B. pagpapakahulugan
D. pagsusuring-wika
6. Nagsanay nang mabuti si Liongo sa paghawak ng busog at palaso at
kinalaunan ay nanalo siya sa paligsahan sa pagpana. Ito pala’y
pakana ng hari upang siya ay madakip at muli na naman siyang
nakatakas. Ang mga pahayag na ito ay nagpapatunay na si Liongo ay
____________.
A. paulit-ulit na nakulong
B. madaling magtiwala sa kaniyang kapuwa
C. magaling tumakas tuwing siya’y madarakip
D. malakas ang pakiramdam sa nangyayari sa paligid
7. Nang sumunod na mga araw ay may nakitang patay na nakahandusay
sa mainit na palayan, isang batang lalaking alipin. Nakita siya ng
tagapagbantay at nilatigo siya; bumagsak ang bata. Anong kalagayang
panlipunan sa Africa ang masasalamin sa mga pahayag na ito?
A. Malulupit ang tagapagbantay sa mga palayan.
B. Maraming mayamang may-ari ng lupa sa bansa.
C. Nagaganap sa lipunan ng Africa ang pang-aalipin.
D. Marahas silang magparusa sa mga may kasalanan.
2
8. Nang lumaon, si Liongo ay nagkaanak ng isang lalaking nagtraydor at
pumatay sa kaniya. Ang pahayag na ito ay nagpapatunay na ________.
A. nalaman ng anak ni Liongo ang sikreto niya
B. ang anak ni Liongo ang nakapatay sa kaniya
C. walang galang sa magulang ang anak ni Liongo
D. sa agawan ng kapangyarihan, walang kinikilala kahit kadugo
9. Piliin ang pangyayaring nagpapakita ng katangian ng mitolohiya
bilang akdang pampanitikan.
A. Nang magutom ang bata ay nagsimula itong umiyak nang
umiyak.
B. Nagtatrabaho siya sa palayan mula sa pagsikat ng araw
hanggang sa paglubog nito.
C. Ang nagbabantay sa kanila ay nakasakay sa likod ng
kabayo at itinuturo ang mga aliping mabagal magtrabaho.
D. Si Sarah at ang kaniyang anak ay lumilipad sa bakuran, sa
mga kahoy, sa mga nagtataasang puno nang hindi sila
nakikita maging ng tagapagbantay.
10. Ang sumusunod ay mga pamantayan o gabay sa pagsasaling-wika
maliban sa isa.
A. Basahin at suriing mabuti ang pagkakasalin.
B. Isaisip na ang isasalin ay diwa ng isasalin at hindi salita.
C. Manirahan sa bansang pinagmulan ng wikang isasalin o
pagsasalinan.
D. Rebisahin ang salin upang ito’y maging totoo sa diwa ng
orihinal.
Pagkatapos mong sagutin ang paunang pagtataya, batid kong may
sariling hinuha ka na tungkol sa araling ating tatalakayin. Kaya’t
ipagpatuloy mo lamang ang pagbasa at pagkatuto sa bawat bahagi ng
modyul na ito.
3
Aralin
1
Mitolohiya ng Kenya
Ang Ikatlong Markahan sa Filipino Baitang 10 ay nakatuon sa mga
panitikan ng Africa at Persia/Iran at mga kasanayang pangkomunikatibong
makatutulong upang maisagawa mo nang maayos ang mga gawaing
nakapaloob sa bawat aralin.
Binibigyang-pansin sa unang aralin ang panitikan ng bansang Kenya
na nagpapamalas ng kulturang taglay nito at maaaring kapulutan ng
mahahalagang aral sa buhay at lipunan. Matututuhan mo rin ang ilang
pamantayan at gabay sa pagsasaling-wika bilang aralin sa gramatika.
Balikan
Batid kong marami kang natutuhan sa nakalipas na ikalawang
markahan kaya balikan mo muna ang huling araling ating tinalakay. Ano
na nga uli ang ating nakaraang paksa? Tama! Ito ay tungkol sa maikling
kuwentong pinamagatang, “Aginaldo ng mga Mago”.
Panuto: Bilang patunay na naunawaan mo ang nakaraang aralin, bigyan
mo ng maikling sagot at paliwanag ang tanong sa loob ng puso na siyang
pinakamahalagang aral mula sa maikling kuwento. Gawin ito sa hiwalay na
papel.
Anong mahalagang
bagay ang mayroon ka
na handa mong
isakripisyo para sa
kaligayahan ng taong
mahal mo? Ipaliwanag
ang iyong sagot.
4
Tuklasin
Bago tayo tuluyang dumako sa ating aralin, nais ko munang bigyan
ka ng ilang gawain upang magkaroon ka ng paunang kaalaman tungkol
dito. Kaya naman, ipakita mo ang iyong angking kahusayan sa bahaging ito.
Simulan mo na!
Daigdig ng Mahika (Spoken Word Poetry)
Ni Bernadeth D. Magat
Sa kasalukuyang mundong ating ginagalawan,
Kabi-kabila ang pagsubok at suliranin saan man,
Mga suliraning tila walang katapusan,
Oo, masasabi kong tila walang katapusan,
Pangamba sa lumalaganap na virus ay nananatiling nariyan
At ikaw at ako? Ikaw at ako ay hindi ligtas sa kapahamakan
Sa maniwala ka man o hindi, lahat tayo’y pag-iingat ang kailangan.
Minsan, oo, minsan kaibigan, sa aking pag-iisa at kalungkutan,
Naisip kong bakit kaya nasadlak tayo sa ganitong kahirapan?
Wala na ba talagang lunas ang mga sakit ng lipunan?
Na sunod-sunod na nagpapahirap sa ating kalooban?
Minsa’y naglakbay ang aking diwa at isipan,
Naglakbay ako panandalian, kaibigan,
Sa mga pahina ng librong tangan,
Sa isang lugar kung saan may kapahingahan
Kung saan katahimikan at kagalinga’y aking nasumpungan
Naging payapa ako, humalakhak, at naligayahan.
Sa aking paglalakbay, aking naranasan
Mamuhay nang malayo sa lahat ng pangamba at alitan
Sa isang daigdig na puno ng mahika at pagmamalasakitan
Na ligid ng misteryo’t kagandahan
Pinamamahalaan ng mga diyos at diyosang tigib ng pag-iibigan
Oo, tama ka sa narinig mo kaibigan,
Mga diyos at diyosang nagtatanggol sa tanan
At sa mga mortal ay may mabuting ugnayan
Kaya’t saan mang dako ay may kapayapaan.
5
Bakit hindi na lang tayo manirahan,
Sa kakaibang daigdig na aking natunghayan,
Sa binasang mitolohiyang puno ng pakikipagsapalaran?
Na sa tuwing may sulirani’y may magagamit na kapangyarihan
At sa isang iglap, oo sa isang iglap, ang lahat ay magbabalik sa kaayusan.
Doo’y naroon si Bathalang mabuti kaninoman,
Sa tulong niya, sa isang kumpas ng kamay niya,
Lahat ng ating pasakit ay matutuldukan
At ikaw at ako,
Tayong lahat ay mabubuhay nang maligaya magpakailanman.
Gawain 1. Pag-unawa sa Binasa
Panuto: Sagutin ang bawat katanungan tungkol sa binasang tula. Isulat
ang iyong sagot sa hiwalay na papel.
1. Tungkol saan ang binasang tula?
2. Ano ang suliraning tinalakay ng may-akda sa tula? Makatotohanan
ba ang naisip niyang solusyon sa suliraning ito? Bakit?
3. Paano inilarawan ng may-akda ang lugar at mga tauhan sa kaniyang
nabasang mitolohiya?
4. Sa nabasa mong mitolohiya sa nakaraang mga aralin, natagpuan mo
rin ba ang daigdig na kakaiba tulad ng nabanggit sa tula? Ilarawan.
5. Paano naiiba ang mitolohiya sa iba pang akdang pampanitikan batay
sa nilalaman ng tula?
6
Gawain 2. Paglinang ng Talasalitaan
Panuto: Punan ng letra ang bawat kahon sa crossword puzzle upang mabuo
ang kasingkahulugan ng salitang may salungguhit sa bawat pangungusap.
Gawing gabay ang ibinigay na mga letra pahaba at pahalang. Gawin ito sa
hiwalay na papel.
1.N
W
A
2.P
3.K
T
2.M
H
G
L
N
L
PAHALANG
1. Bigla siyang nakahulagpos sa tanikala nang hindi nakikita ng bantay.
2. Nang siya’y madakip, ikinulong siya sa bilangguan at mahigpit na
pinabantayan.
3. Nagsanay siyang mabuti sa paghawak ng busog at palaso at
kinalaunan ay nanalo siya sa paligsahan sa pagpana.
PABABA
1. Nang lumaon, si Liongo ay nagkaanak ng isang lalaking nagtraydor
at pumatay sa kaniya.
2. Ito pala’y pakana ng hari upang siya ay madakip at muli na naman
siyang nakatakas.
Gawain 3. Pagsasaling-wika
Panuto: Piliin sa loob ng panaklong ang angkop na salin ng salitang
nakaitalisado sa bawat bilang. Isulat ang tamang sagot sa hiwalay na papel.
Ikinalungkot ng (1) majority (karamihan, mayorya, nakatatanda) ang
pagkalat ng COVID-19 sa halos lahat ng bansa sa mundo. Nagbago ang mga
(2) daily (araw-araw, pang-araw-araw, pangkasalukuyan) na gawain ng mga
tao at napilitang manatili na lamang sa mga (3) home (bahay, lugar,
tahanan) upang makaiwas sa virus. Naging sapilitan din ang (4) wearing
(nakahahapo, nakapapagod, pagsusuot) ng face mask at face shield upang
7
(5) protect (mailigtas, mapanatili, mapangalagaan) ang mga sarili.
Ipinatupad din ang physical distancing at pagbabawal sa maramihang (6)
gathering (pagkakaisa, pagpupulong, pagtitipon) bilang bahagi ng health
protocol ng (7) government (administrasyon, awtoridad, pamahalaan) kontra
COVID-19. Ang larangan ng edukasyon ay nagkaroon ng tinatawag na
Bagong Normal na pag-aaral na nagpairal ng online at modular distance
learning kung saan ipinagpatuloy pa rin ang pag-aaral kahit nasa kanikanilang bahay lamang ang mga (8) learner (bata, estudyante, mag-aaral).
Ilang buwan na ang lumipas, subalit nananatili pa ring (9) threat
(babala, banta, takot) sa kalusugan ang nasabing virus. (10) Hoping
(Nagdarasal, Nangangarap, Umaasa) na lamang ang lahat na darating ang
araw na mapupuksa rin ito sa awa at tulong ng Poong Maykapal.
Suriin
Sa bahaging ito ng aralin ay mababasa mo ang isang mitolohiya mula
sa bansang Kenya na pinamagatang, “Liongo” at ang “Maaaring Lumipad
ang Tao”, isang mitolohiyang nagmula naman sa bansang Nigeria. Basahin
at unawain mo itong mabuti upang magkaroon ka ng kaalaman tungkol sa
kultura ng bansang pinagmulan ng mga ito. Matutunghayan mo rin ang
araling panggramatika tungkol sa pagsasaling-wika na may layuning
matulungan kang magkaroon ng kasanayan sa pagsasalin ng mga salita,
ideya, at kaisipan mula sa isang wika patungo sa isa pang wika.
8
I. Panitikan
Liongo
Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles
Isinilang si Liongo sa isa sa
pitong bayang nasa baybayingdagat
ng
Kenya.
Siya
ang
nagmamay-ari
ng
karangalan
bilang pinakamahusay na makata
sa kanilang lugar. Malakas at
mataas din siya tulad ng isang
higante, na hindi nasusugatan ng
ano mang mga armas. Ngunit kung
siya’y tatamaan ng karayom sa
kaniyang pusod ay mamamatay
siya. Tanging si Liongo at ang
kaniyang inang si Mbwasho ang
nakaaalam nito. Hari siya ng Ozi at
Ungwana sa Tana Delta, at Shangha sa Faza o isla ng Pate.
Nagtagumpay siya sa pananakop ng trono ng Pate na unang napunta
sa kaniyang pinsang si Haring Ahmad (Hemedi) na kinilalang kaunaunahang namuno sa Islam. Ang pagbabago ay naging mabilis mula sa
Matrilinear na pamamahala ng kababaihan tungo sa Patrilinear na
pamamahala ng kalalakihan sa pagsasalin ng trono. Nais ni Haring Ahmad
na mawala si Liongo kaya ikinadena at ikinulong siya nito. Nakaisip si
Liongo ng isang pagpupuri. Habang ang parirala (Refrain) nito ay inaawit ng
mga nasa labas ng bilangguan, bigla siyang nakahulagpos sa tanikala nang
hindi nakikita ng bantay. Nang makita ito ng mga tao, tumigil sila sa pagawit. Tumakas siya at nanirahan sa Watwa kasama ang mga taong
naninirahan sa kagubatan. Nagsanay siyang mabuti sa paghawak ng busog
at palaso at kinalaunan ay nanalo siya sa paligsahan sa pagpana. Ito pala’y
pakana ng hari upang siya ay madakip at muli na naman siyang nakatakas.
Kakaunti lang ang nakaalam tungkol sa matagumpay na pagwawagi
ni Liongo sa digmaan laban sa mga Gala (Wagala). Kaya naibigay ng hari
ang kaniyang anak na dalaga upang ang bayaning si Liongo ay mapabilang
sa kaniyang pamilya. Nang lumaon, si Liongo ay nagkaanak ng isang
lalaking nagtraydor at pumatay sa kaniya.
9
B.
Maaaring Lumipad ang Tao
Isinalaysay ni Virginia Hamilton
Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles
Mapanonood ang video clip sa link na ito:
https://www.youtube.com/watch?v=cDLokCmEBCE
Sinasabing iniingatan ng mga taong
nakalilipad ang kanilang kapangyarihan kahit
na inaalis nila ang kanilang pakpak. Inililihim
nila ang kanilang kapangyarihan sa lupain ng
mga alipin. Sila ay nagbalatkayong mga tao
mula sa Africa na may maiitim na balat. Hindi
na nila maaaring ipaalam sa kanila kung sino
ang nakalilipad at ang hindi.
May matandang lalaking nagngangalang
Toby, mataas ang kaniyang tindig. Samantalang
ang batang babae na dating may pakpak ay si
Sarah. Makikitang may batang nakatali sa
kaniyang likod. Nanginginig siya kung mabigat
ang mga gawain. Sa ganitong pangyayari,
sisigawan siya ng tagapagbantay ng lupain.
Nagtatrabaho siya sa palayan mula sa
pagsikat ng araw hanggang sa paglubog nito.
Tinatawag nilang panginoon ang may-ari nito.
Inihalintulad daw siya sa kumpol ng putik, uling
na kumikinang sa matigas na batong
nakasalansan na hindi matanggal.
Ang nagbabantay sa kanila ay nakasakay
sa likod ng kabayo at itinuturo ang mga aliping mabagal magtrabaho.
Hinahampas ng latigo ang mga mabagal sa gawain upang maging mabilis
ang kanilang paggawa.
Ang matandang naroroon na si Toby ang tumulong kina Sarah. “Aalis
ako nang mabilis,” sabi niya pagdaka.
Si Sarah ay naghuhukay at nag-aayos ng pilapil sa palayan, habang
ang bata ay tulog sa kaniyang likod. Nang magutom ang bata ay nagsimula
itong umiyak nang malakas. Hindi niya ito mapatigil, ibinaba niya ito at
hinayaang umiyak nang umiyak maski ayaw niya itong gawin dahil anak
niya ang bata.
“Patahimikin mo iyan,” sabi ng tagapagbantay sabay turo sa bata.
Hinawakan niya sa balikat si Sarah hanggang sa mapaluhod ito. Hinampas
niya ang bata ng latigo. Samantala, si Sarah ay bumagsak naman sa lupa.
Hindi makatayo nang tuwid si Sarah. Napakahina niya, nasusunog na
ng araw ang kaniyang mukha.
Ang bata ay umiyak nang umiyak.
“Kaawaan mo kami, kaawaan mo kami.” Malungkot si Sarah dahil sa
nangyari, naghihimutok siya at napaupo na lamang sa pilapil.
10
“Tumayo ka, ikaw, maitim na bata,” hiyaw ng tagapagbantay, itinuro
si Sarah at muli na namang hinampas ng latigo sa hita at ang sako niyang
damit ay naging basahan. Ang dugo sa kaniyang sugat ay humalo sa putik,
‘di siya makatayo.
Nandoon si Toby, ngunit kahit isa ay walang
makatulong sa kaniya.
“Ngayon na, bago pa mahuli ang lahat.”
“Sige anak, ngayon na ang panahon,” sagot
ni Toby “Humayo ka, kung alam mo kung paano
ka makaaalis.”
“Kum… yali, Kumbuba tambe,” at ang mga
salita na may kapangyarihan ang kanilang mabilis
na nasambit nang pabulong at pabuntonghininga. Tumaas ang isang paa ni Sarah sa
hangin. Noong una ay ’di maayos ang kaniyang
paglipad na hawak-hawak nang mahigpit ang
kaniyang anak. Naramdaman niya ang mahika,
ang misteryo ng salita ng Africa, sinabi niya na
malaya na siya tulad ng isang ibon, na animo’y balahibong umiilanlang sa
hangin.
Ang bantay ay nagronda habang humihiyaw, sumisigaw. Samantalang
si Sarah at ang kaniyang anak ay lumilipad sa bakuran, sa mga kahoy, sa
mga nagtataasang puno na hindi sila nakikita maging ng tagapagbantay.
Lumilipad siyang tulad ng isang agila hanggang sa unti-unti na silang
makita ng mga taong nasa ibaba. Walang sinoman ang makapagsalita
tungkol dito, hindi makapaniwala, subalit nakita nila ito.
Nang sumunod na mga araw ay may nakitang patay na
nakahandusay sa mainit na palayan, isang batang lalaking alipin. Nakita
siya ng tagapagbantay at nilatigo siya, bumagsak ang bata. Pinuntahan siya
ni Toby at sinabi nito ang salita ng lumang Africa na minsan lang niyang
narinig kaya hindi niya agad maintindihan. Nakalimutan ng bata ang
narinig niya. Nagtungo si Toby at muling naibulong sa bata, nakuha niya
ang tamang salita. Nagpagulong-gulong siya sa hangin. Pansamantala
siyang nakalipad at siya ay idinuyan sa mainit na simoy ng hangin at muli
siyang nakalipad.
Iba-iba pa ang bumagsak dahil sa init, naroon lagi si Toby. Umiiyak
siya sa nakikita niyang bumabagsak at nandiyan siya upang iabot ang
kaniyang kamay “kumkumka yali, kum… tambe!” Pabulong niyang sabi at
muli na naman silang nakalipad at pumailanlang sa hangin. Ang isang
lumilipad ay maitim at may makislap na tungkod habang sila ay nasa taas
ng ulo ng tagapagbantay. Dumako sila sa pilapil, sa palayan, sa bakuran,
at sa batis na dinadaluyan ng tubig.
“Bihagin ang matanda,” sabi ng tagapagbantay.
11
“Narinig ko siyang sinabi ang mahiwagang salita, bihagin siya.”
Samantala, may isang tumatawag. Nakuha na ng tagapagbantay ang
kaniyang latigo upang itali si Toby. Kinuha niya ang kaniyang baril upang
patayin ang negrong si Toby.
Natawa lang si Toby, lumingon siya at ang sabi “heeee, heee! Hindi
ninyo kilala kung sino ako. Hindi rin ninyo alam kung sino pa ang ibang
tulad naming nasa palayan.” At muli niyang naibulong ang mahiwagang
salita bilang pangako sa angkan ng mga itim, sinabi niya ito sa lahat ng
mga kalahi nilang nasa palayan sa ilalim ng malupit na latigo.
“Buba… Yali... Buba... tambe…”
May napakalakas na sigawan at hiyawan, ang baluktot na likod ay
naunat, matatanda at batang mga alipin ay nakalipad na magkakahawakkamay. Nagsasalita habang nakabilog na animo singsing. Umaawit pero
hindi sila magkakahalo. Hindi pala sila umaawit; sila ay lumilipad sa
hangin, langkay-langkay na animo mga ibong tumatakip sa asul na
kalangitan, maiitim na anino. Hindi na mahalaga kung sila ay nakalilipad
nang napakataas. Tanaw nila ang plantasyon, ang taniman, paalis sa
lupain ng mga alipin. Lumilipad sila patungo sa kanilang kalayaan.
Kasabay nilang lumilipad si Toby at sila ay iniingatan nito. Hindi siya
umiiyak, hindi siya tumatawa, siya ay tagagabay. Nakita niya sa taniman
ang mga katutubong alipin na naghihintay kung sila ay makalilipad na
tulad nila.
“Isama ninyo kami sa paglipad,” kanilang wika, pero sila’y natatakot
sumigaw.
Hindi na nila nahintay na sila ay maturuang lumipad. Naghintay ng
pagkakataon na makatakbo, “paalam” ang sabi ng matandang tumatawag
na si Toby, “Kausapin mo sila, ulilang kaluluwa!” At siya ay lumipad at
naglaho.
Sinabi ng tagapagbantay sa kanilang panginoon ang kanilang
nasaksihan. “Ito ay isang kasinungalingan, gawa lamang ng liwanag.”
Subalit ang tagapagbantay ay hindi nagsalita sapagkat alam niya ang totoo.
Ang mga aliping hindi nakalipad ay nagpatuloy sa pagkukuwento sa
kanilang mga anak. Ang pangyayaring ito ay hindi nila malilimutan. Naalala
nila noong sila ay malaya at nakaupo sa paligid ng kanilang lupang
tinubuan.
At sinabi nila ito sa mga bata, ang tungkol sa mga taong hindi
nakalilipad hanggang ngayon.
-Mula sa Elements of Literature nina Holt et. Al. 2008. Texas, USA
12
Ano ang mito/mitolohiya?
Ang mito/mitolohiya ay kuwento o salaysay hinggil sa
pinagmulan ng sansinukuban, kalipunan ng iba’t ibang paniniwala sa
mga diyos at diyosa, kuwento ng tao at ng mga mahiwagang nilikha. Ito
ay isang natatanging kuwentong kadalasang tumatalakay sa kultura, sa
mga diyos o bathala, at ang kanilang mga karanasan sa pakikisalamuha
sa mga tao. Sa pamamagitan ng mitolohiya ay nabibigyan ng kalinawan
ang mga kababalaghang pangyayari at ang mga nakatatakot na puwersa
sa daigdig tulad ng pagbabago ng panahon, apoy, kidlat, pagkagutom,
pagbaha, at kamatayan.
Mga elemento ng mitolohiya:
1. Tauhan-mga diyos at diyosa na may taglay na kakaibang
kapangyarihan.
2. Tagpuan-may kaugnayan sa kulturang kinabibilangan at sinauna ang
panahon.
3. Banghay-maaaring tumalakay sa sumusunod:
a. maraming kapana-panabik na aksiyon at tunggalian
b. maaaring tumalakay sa pagkakalikha ng mundo at mga
natural na pangyayari
c. nakatuon sa mga suliranin at kung paano ito malulutas
d. ipinakikita ang ugnayan ng tao at ng mga diyos at diyosa
e. tumatalakay sa pagkakalikha ng mundo, pagbabago ng
panahon, at interaksiyong nagaganap sa araw, buwan, at
daigdig
4. Tema-maaaring nakatuon sa sumusunod:
a. pagpapaliwanag sa natural na pangyayari
b. pinagmulan ng buhay sa daigdig
c. pag-uugali ng tao
d. mga paniniwalang panrelihiyon
e. katangian at kahinaan ng tauhan
f. mga aral sa buhay
Mula sa Elements of Literature, (Anderson et al. 1993)
at Enjoying Literature, (Ferrera et al. 1991)
13
Ano ang Spoken Word Poetry?
Isa sa mga kulturang popular na umiiral ngayon sa mga kabataan ay
ang spoken word poetry. Ang spoken word poetry ay ang pagsasaad ng
kuwento sa pamamagitan ng tula. Ito ay isang anyo ng tula kung saan ang
may-akda ay naglalahad ng tula sa mga tao sa pamamagitan ng
pagsasalaysay. Kung ihahambing sa isang tradisyunal na tula, mas
malikhain at mapaghamong gawin ang spoken word poetry. Isa ito sa
nauusong uri ng oral art sa mga kabataan na ginagamitan ng word play at
intonasyon upang maipahayag ang kanilang saloobin. Matagal nang
ginagamit ang spoken word poetry hindi lamang sa Pilipinas kundi sa buong
mundo at ngayon ay bumabalik na naman ito dahil na rin sa mga taong
nakauugnay sa paksa ng tagapagsalita. Isa si Juan Miguel Severo sa mga
kilalang spoken word poetry artist sa Pilipinas.
Ang spoken word poetry ay hindi basta-bastang pagsasalita sa harap
ng mga manonood. Ginagamitan ito ng word play, tono ng boses na
nakaakma sa paksa at minsan ay may background music. Ito ay tula kung
saan ikaw ang bida, ikaw ang mga nakaranas at may mga “hugot” kung
saan mo isusumbat ang lahat-lahat ng mga nagawa mo o kaya ay
nararamdaman mo para sa isang tao at kung ano-ano pa.
Ang spoken word poetry ay sumikat sa pamamagitan ng pagpapakalat
nito sa social media networking sites. Kadalasan itong tinatangkilik ng mga
kabataan dahil na rin sa mga paksang nakapaloob sa mga tulang ito.
Mula sa pagpapakahulugan nito, ang spoken word poetry ay isang uri
ng makabagong tulang may malaya at walang sinusunod na istruktura sa
pagsusulat nito. Naging bahagi na ito ng kultura ng mga kabataan ngayon.
Mula sa https://www.coursehero.com/file/63780272/PANANALIKSIK-SA-SPOKENPOETRYdoc/
II. Gramatika at Retorika: Pagsasaling-Wika
Ang pagsasaling-wika ay ang paglilipat sa pinagsalinang wika ng
pinakamalapit na katumbas na diwa at estilong nasa wikang isasalin. Ang
isinasalin ay ang diwa ng talata at hindi ang bawat salitang bumubuo rito.
(Santiago, 2003)
Mga katangiang dapat taglayin ng isang tagapagsalin
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot. Nakukuha niya
ang kahulugan ng kaniyang isinasalin o siya’y mahusay na.
Nauunawaan niya ang maliliit na himaymay ng kahulugan at
halagang pandamdaming taglay ng mga salitang gagamitin.
14
2. Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kasangkot sa
pagsasalin. Ang kaalaman sa gramatika ng dalawang wika sa
pagsasalin ay kailangang-kailangan ng tagapagsalin sa pagsusuri ng
diwang nais ipabatid ng awtor, gayon din sa wastong paggamit ng
mga salita, wastong pagkakabuo, at pagkakasunod-sunod.
3. Sapat na kakayahan sa pampanitikang paraan ng pagpapahayag. Ang
kakayahang magsalita sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin
at kaalaman sa gramatika ay hindi sapat para makapagsalin. Kaya
kung ang lahat ng salin ay patas, nagiging higit na mahusay na
tagapagsalin ang manunulat.
4. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin. Marapat na ang tagapagsalin
ay may higit na kaalaman sa paksa sapagkat siya ay higit na
nakaaalam at nakauunawa sa mga konseptong nakapaloob dito.
5. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa
pagsasalin.
Walang higit na mabisa kaysa ibang wika. Ang lahat ng wika ay
may sariling bisa at kakayahan bilang kasangkapan sa pagpapahayag ng
kulturang Pilipino at ng ibang bansa.
Mga Pamantayan at Gabay sa Pagsasaling-wika
Basahing mabuti ang buong tekstong isasalin at unawain ang
kabuuang diwa nito. Tandaang mahalaga para sa tagapagsalin na
magkaroon ng malawak na kaalaman sa wikang isasalin at sa wikang
pagsasalinan. Mahalaga rin ang kakayahang magsulat nang maayos at
maging pamilyar sa mga estilo. Narito ang ilang gabay o pamantayan sa
pagsasaling-wika.
1. Isagawa ang unang pagsasalin. Isaisip na ang isasalin ay diwa ng
isasalin at hindi salita.
2. Basahin at suriing mabuti ang pagkakasalin. Tandaang ang
pagdaragdag, pagbabawas, pagpapalit o pagbabago sa orihinal na
diwa ng isasalin nang walang napakalaking dahilan ay isang paglabag
sa tungkulin ng tagapagsalin.
3. Rebisahin ang salin upang ito’y maging totoo sa diwa ng orihinal.
Ayusin ang bahaging hindi malinaw at nagbibigay ng kalituhan.
Bigyang-pansin din ang aspektong panggramatika ng dalawang
wikang kasama sa pagsasalin.
Kung gagamit ng diksyonaryo ay isaalang-alang ang iba’t ibang
kahulugan ng isang salita. Kakailanganin ng isang mag-aaral ang
pagsasanay upang makuha ang kahulugang angkop sa konteksto ng
pangungusap.
15
Pagyamanin
Magaling! Nakatutuwa ang ipinamamalas mong tiyaga sa pagbabasa,
pag-unawa, at pagsusuri sa ating aralin sa sesyong ito. Batid kong marami
ka nang natutuhan sa mga naunang bahagi ng modyul na ito. Ipagpatuloy
mo lamang ang iyong ipinakikitang kahusayan sa ating pagtalakay sa
aralin.
Gawain 1. Pag-unawa sa Akda
A. Panuto: Suriin ang mga kaisipang nakapaloob sa binasang mitolohiyang
pinamagatang, “Liongo” batay sa suliranin ng akda, kilos at gawi ng tauhan,
at desisyon ng tauhan gamit ang flow chart. Isulat ang iyong sagot sa
hiwalay na papel.
LIONGO
1. Ano ang suliraning kinaharap ng pangunahing tauhan sa akda?
Sagot:__________________________________________
_
2. Ilarawan ang naging kilos at gawi ni Liongo.
Sagot:_________________________________________
_
3. Ano ang naging desisyon ni Liongo? Makatuwiran ba ito? Bakit?
Sagot:______________________________
_____________
4. Anong mensahe ang nais ipabatid ng akda sa mambabasa?
Sagot:______________________________
_____________
16
B. Panuto: Bigyang-puna ang napanood na video clip tungkol sa
mitolohiyang pinamagatang, “Maaaring Lumipad ang Tao” sa pamamagitan
ng pagbibigay ng mga kaisipang nakapaloob dito. Itala ito sa tsart at lagyan
ng tsek (√) ang kolum kung ito ay makatotohanan o ‘di makatotohanan.
Ipaliwanag ang iyong sagot sa huling kolum. Gawin ito sa hiwalay na papel.
Kaisipan
Makatotohanan
‘Di Makatotohanan
Paliwanag
Gawain 2. Pagkakatulad at Pagkakaiba
Panuto: Paghambingin ang dalawang mitolohiyang tinalakay sa
pamamagitan ng pagpupuno ng mahahalagang elemento ng bawat isa sa
bawat kolum. Pagkatapos, ipaliwanag sa isang makabuluhang pangungusap
ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga ito. Gayahin ang pormat at gawin
ito sa hiwalay na papel.
Elemento ng
Mitolohiya
Liongo
(Mitolohiyang binasa)
Maaaring Lumipad ang Tao
(Mitolohiyang pinanood)
A. Tauhan
B. Tagpuan
C. Tema
D. Banghay
Paliwanag tungkol sa pagkakatulad at pagkakaiba ng dalawang mitolohiya.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________.
17
Gawain 3: Pagsasaling-wika
A. Panuto: Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Gamit ang mga
pamantayan sa pagsasaling-wika, isulat ang pinakaangkop na salin nito sa
wikang hinihingi sa katapat na kolum. Isulat ang tamang sagot sa hiwalay
na papel.
Pangungusap
Salin sa wikang Ingles
1. Sila ay nagbalatkayong mga tao
mula sa Africa na may maiitim
na balat.
2. Nagtatrabaho siya sa palayan
mula sa pagsikat ng araw
hanggang sa paglubog nito.
3. Samantalang si Sarah at ang
kaniyang anak ay lumilipad sa
bakuran, sa mga kahoy, sa mga
nagtataasang puno na hindi sila
nakikita
maging
ng
tagapagbantay.
B. Panuto: Sumulat ng isang saknong na tulang binubuo ng apat na
taludtod sa wikang Ingles. Isalin ito sa wikang Filipino. Gawin ito sa hiwalay
na papel.
Tula
Salin sa wikang Filipino
Isaisip
Binabati kita sa kahusayang ipinamalas mo sa mga nakaraang
gawain at pagsasanay! Batid kong marami ka nang natutuhan sa araling
ating tinalakay at kayang-kaya mo rin ang mga susunod pang gawaing
hahasa sa iyong kaalaman at kasanayan. Ipagpatuloy mo lamang ang
kagalingang iyong ipinakikita.
18
Panuto: Dugtungan ng angkop na kaisipan ang mga patlang upang mabuo
ang diwa ng mga pangungusap batay sa iyong natutuhan sa araling ating
tinalakay. Isulat ang sagot sa hiwalay na papel.
1. Natutuhan ko mula sa araling tinalakay na ang mitolohiya ay isang
akdang pampanitikan na ___________________________________________
____________________________________________________________________
at nasusuri ang pagkakaiba at pagkakatulad nito batay sa mga
elementong tulad ng _______________________________________________.
2. Nagkaroon din ako ng kaalaman sa pagbibigay ng sariling reaksiyon
tungkol sa isang isyu o akdang binasa gamit ang spoken word poetry
na naging popular sa mga kabataan dahil ___________________________
____________________________________________________________________.
3. Sa pagsasaling-wika, mahalagang isaalang-alang ang mga gabay o
pamantayan tulad ng _______________________________________________
____________________________________________________________________.
Isagawa
Sa bahaging ito ay isasalin mo na ang natutuhang kaalaman at
kasanayan sa sarili mong buhay.
Panuto: Isalin sa wikang Filipino ang kasabihan sa wikang Ingles na,
“Sometimes, it’s the smallest decisions that can change your life forever” na
siyang pangunahing mensaheng nais ipabatid ng binasang akdang
pinamagatang, “Liongo”. Magbigay ng sariling reaksiyon at pangatuwiranan
ito sa pamamagitan ng pagsulat ng iskrip ng isang makabagong anyo ng
pagtula, ang spoken word poetry. Gawing gabay ang isinasaad sa GRASPS
sa ibaba. Gawin ito sa hiwalay na papel.
Goal (Layunin)
Nakasusulat ng iskrip ng spoken word poetry tungkol sa sariling
reaksiyon sa kasabihan sa wikang Ingles na, “Sometimes, it’s the smallest
decisions that can change your life forever” na isasalin sa wikang Filipino na
siyang mensaheng natutuhan sa binasang akda.
19
Role (Gampanin)
Ikaw ang napili bilang lider ng mga kabataan sa inyong lugar para sa
kampanyang, “Kabataan, Pag-asa Ka Sa Kinabukasan”.
Audience (Manonood)
Mga kabataan sa inyong lugar
Situation (Sitwasyon)
Bilang lider ng mga kabataan, ikaw ay naatasang magbigay ng
mahalagang payo at paalala tungkol sa paggawa ng mahahalagang desisyon
sa buhay upang matulungan ang mga kabataan sa inyong lugar na pagisipang mabuti ang mga desisyong dapat nilang gawin upang hindi sila
maligaw ng landas.
Product (Produkto)
Isang iskrip ng spoken word poetry tungkol sa sariling reaksiyon sa
kasabihan sa wikang Ingles na, “Sometimes, it’s the smallest decisions that
can change your life forever” na bibigkasin sa isang programa para sa mga
kabataan.
Standard (Pamantayan)
Rubrik sa Pagtataya ng Iskrip (Spoken Word Poetry)
Mga Kraytirya
Tema at
Nilalaman
Estruktura o
Pagkakabuo ng
Tula
5 puntos
Ang buong tula
ay nagpapakita
ng matinding
ekspresyon
tungkol sa
tema. Ang mga
ideya ay
magkakaugnay
at ito’y orihinal
na ginawa.
Lahat ng mga
linya ay maayos
na pinili at may
pagkakatugmaO
rganisado ang
pagkakagawa at
nakadadala sa
damdamin.
Lebel ng Pagsasagawa
4 na puntos
3 puntos
1 puntos
Ang buong tula ay
nagpapakita ng
ekspresyon
tungkol sa tema.
May pagkakaugnay
ang mga ideya sa
tula.
Ang buong tula
ay
pangkaraniwan
at nagpapakita
ng kaunting
repleksyon sa
tema.
Ang tula ay
may
malabong
tema. Ang
mga ideya ay
kulang at
bahagyang
konektado
lamang.
Halos lahat ng mga
linya ay maayos na
pinili at may
pagkakatugma.
Organisado ang
pagkakagawa.
Halos lahat ng
linya ay hindi
magkakatugma. Hindi
organisado ang
pagkakagawa
Hindi
organisado
ang pagpili
ng mga salita
at ito ay
walang
tugma.
20
Tayahin
Ngayon naman ay ipamamalas mo ang iyong natutuhan sa araling
pampanitikan at panggramatika na ating tinalakay. Inaasahan kong
masasagot mo nang wasto ang bawat katanungan.
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag at tanong. Piliin
ang letra ng tamang sagot at isulat ito sa hiwalay na papel.
1. Ang nagbabantay sa kanila ay nakasakay sa likod ng kabayo at
itinuturo ang mga aliping mabagal magtrabaho. Hinahampas ng latigo
ang mga mabagal sa gawain upang maging mabilis ang kanilang
paggawa. Anong damdamin ang nangibabaw sa iyo sa mga pahayag
na ito?
A. pagkaawa
C. pagkainis
B. pagkagalit
D. pagkatuwa
2. Mula sa Matrilinear ay mabilis na nagbago ang pamamahala at
pagsasalin ng trono patungo sa Patrilinear. Dahil dito, ang trono ng
Pate sa Kenya ay pinamahalaan ng ______________.
A. kababaihan
B. kalalakihan
C. dugong maharlika
D. matatanda sa lipunan
3. Ito ang katangian ni Liongo na nagpapatunay na siya ay tauhan sa
isang akdang mitolohiya.
A. sikat na makata
B. mahusay pumana
C. matipuno ang katawan
D. mataas tulad ng higante
4. Piliin ang pinakaangkop na salin ng kasabihan sa Ingles na, “Health
is wealth”.
A. Ang malusog ay mayaman.
B. Ang kalusugan ay kayamanan.
C. Daig ng malusog ang mayaman.
D. Mas mahalaga ang yaman kaysa kalusugan.
21
5. Piliin ang pahayag na hindi naglalarawan sa mitolohiya bilang akdang
pampanitikan.
A. Tumatalakay sa kultura at sa mga diyos o bathala.
B. Kuwento ng mga tao at ng mga mahiwagang nilikha.
C. Nagsasaad ng saloobin o pananaw ng may-akda tungkol sa
mga bagay-bagay.
D. Tradisyunal na salaysay na isinilang mula sa sinapupunan
ng kultura ng tradisyong oral.
6. Ang sumusunod ay mga pangyayari sa akdang tinalakay na
nagpapatunay na ito ay halimbawa ng mitolohiya maliban sa isa.
A. Hindi siya nasusugatan ng ano mang armas.
B. Malakas at mataas din siya tulad ng isang higante.
C. Kung siya’y tatamaan ng karayom sa kaniyang pusod ay
mamamatay siya.
D. Si Liongo ang nagmamay-ari ng karangalan bilang
pinakamahusay na makata sa kanilang lugar.
7. Malakas at mataas din siya tulad ng isang higante, na hindi
nasusugatan ng ano mang mga armas. Ngunit kung siya’y tatamaan
ng karayom sa kaniyang pusod ay mamamatay siya. Anong kaisipan
ang nilalaman ng mga pahayag na ito?
A. Nasa pusod ang kahinaan ni Liongo.
B. Karayom lamang ang makapapatay kay Liongo.
C. Si Liongo ay may kakayahang mabuhay magpakailanman.
D. Lahat ng nilalang, gaano man ang taglay na lakas at
kapangyarihan, ay may sariling kahinaan.
8. Sa binasang mitolohiya, paano nakatakas si Liongo sa kulungan?
A. Pinatawad na siya ni Haring Ahmad.
B. Nalinlang niya ang bantay sa bilangguan.
C. Tinulungan siya ng mga tao sa labas ng kulungan.
D. Nakawala siya sa tanikala nang hindi nakikita ng bantay
habang inaawit ang isang pagpupuri.
22
9. Kakaunti lang ang nakaalam tungkol sa matagumpay na pagwawagi
ni Liongo sa digmaan laban sa mga Gala (Wagala). Kaya naibigay ng
hari ang kaniyang anak na dalaga upang ang bayaning si Liongo ay
mapabilang sa kaniyang pamilya. Anong kultura ng bansang Kenya
ang masasalamin sa mga pangungusap na ito?
A. Pantay-pantay ang katayuan ng mga tao sa lipunan ng
Kenya.
B. Binibigyang-parangal sa Kenya ang mga taong sikat sa
lipunan.
C. Tanging ang ama lamang ang may karapatang mamili ng
mapapangasawa ng kaniyang anak.
D. Malaki ang pagpapahalaga ng lipunan sa Kenya sa mga
bayaning may angking lakas at kapangyarihan.
10. Piliin ang pinakaangkop na salin ng salawikain sa Filipino na,
“Kung ano ang itinanim ay siya rin ang aanihin”.
A. What you sow is what you reap.
B. Plant today and you will harvest later.
C. If you plant a seed, it will grow to a tree.
D. If you plant a tomato, you will harvest a tomato.
Binabati kita sa iyong ipinamalas na pagtitiyaga at kahusayan sa
pagsagot sa lahat ng gawaing inihanda ko para sa iyo. Sa pamamagitan ng
mga ito, batid kong marami kang nalinang na kaalaman at kasanayang
magagamit mo sa mga susunod pang yugto ng iyong pag-aaral.
23
Karagdagang Gawain
Upang higit pang mapalawak ang iyong kaalaman tungkol sa araling
ating tinalakay, ipakita mo ang angking galing sa pagsasagawa ng huling
gawain para sa modyul na ito.
Panuto: Basahin ang mitolohiyang Pilipinong pinamagatang, “Si Malakas at
Si Maganda”. Ihambing ito sa dalawang mitolohiyang tinalakay sa aralin sa
pamamagitan ng pagsusuri sa mga elementong taglay nito. Gamitin ang
kasunod na pormat at gawin ito sa hiwalay na papel.
Elementong Taglay
Si Malakas at Si Maganda
1. Tauhan
2. Tagpuan
3. Tema
4. Banghay
Pagkakatulad at pagkakaiba sa dalawang mitolohiyang tinalakay sa
aralin.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________.
24
Subukin
25
Tuklasin
Pagyamanin
Nakadepende
sa
mag-aaral kung ano ang
magiging reaksyon niya sa
mahalagang mensaheng nais
ipabatid ng tinalakay na
akda na gagawin niya sa
pamamagitan ng
spoken
word poetry.
Nakadepende sa magaaral
kung
ano-anong
mahahalagang
kaalaman
ang kaniyang natutuhan
mula sa araling tinalakay.
Tayahin
Isagawa
Isaisip
Gawain 1. Nakadepende sa
pag-unawa ng mag-aaral sa
akda.
Gawain 2. Nakadepende sa
pagsusuri ng mag-aaral sa
dalawang mitolohiyang
kaniyang binasa at
pinanood.
Gawain 3. Pagsasaling-wika
A. 1. power
4. sky
2. magic
5. keeper
3. slave
B. 1. Manatili sa tahanan
upang maligtas ang buhay.
2. Laging magsuot ng
face mask upang
mapangalagaan ang iyong
sarili.
3. Manalangin sa
Panginoon para sa mabuting
kalusugan at kaligtasan.
Gawain 2.
Pahalang
1. nakawala 2. mahuli
3. katagalan
Pababa
1. nagtaksil
2. plano
Gawain 3. Pagsasaling-wika
1. karamihan
2. pang-araw-araw
3. tahanan
4. pagsusuot
5. mapangalagaan
6. pagtitipon
7. pamahalaan
8. mag-aaral
9. banta
10. Umaasa
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
D
B
C
B
C
B
C
D
D
C
Gawain 1. Nakadepende sa
pag-unawa ng mag-aaral sa
akda.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
B
B
D
B
C
D
D
D
D
A
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Ambat, Vilma C. et al. 2015. Filipino 10, Panitikang Pandaigdig,
Modyul para sa Mag-aaral. Pasig City: Vibal Group, Inc.
Enero, Jenelin. 2019. “Pananaliksik sa Spoken Poetry”
https://www.coursehero.com/file/63780272/PANANALIKSIKSA-SPOKEN-POETRYdoc/. December 28, 2020
Magno,
Angelica G. 2018. “Maaaring Lumipad ang
https://www.youtube.com/watch?v=cDLokCmEBCE.
December 26, 2020
26
Tao”.