УНИВЕРЗИТЕТ ,,ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ” - ШТИП
ЕКОНОМСКИ ФАКУЛТЕТ
СЕМИНАРСКА РАБОТА ПО МЕНАЏМЕНТ
КОРПОРАТИВНО ПЛАНИРАЊЕ
Професор: Д-р Елена Веселинова
Студент: Томе Стојков
Број на индекс: 084090
Штип, 2022 година
1
Содржина
Contents
Вовед......................................................................................................................................... 3
Стратешко и функционално планирање................................................................................ 4
Карактеристики на корпоративното планирање................................................................... 5
Улогата на поставување цели во планирањето..................................................................... 5
Визија и мисија ........................................................................................................................ 7
Процес на планирање .............................................................................................................. 8
Заклучок ................................................................................................................................. 11
Користена литература ........................................................................................................... 12
2
Вовед
Планирањето е една од петте општоприфатени функции во менаџментот.
Другите четири кои се длабоко поврзани со планирањето се организирање,
координирање, мотивирање и контролирање. Планирањето може да се
дефинира како процес на поставување организациски цели и одлучување на
најдобрите начини за постигнување на тие цели кои се посакуван краен резултат.
Корпорацијата е најголема форма на бизнис организација.
Во денешното бизнис опкружување, организациите мора да планираат
ефективно за да опстанаат. Планирањето се одвива на сите нивоа во
организацијата и важно е планирањето да ги усогласи сите ресурси и активности
според мисијата и визијата на организацијата.
Се бара од менаџерите целосно да ги разбираат влијанијата на интерните
и екстерните окружувања на процесот на планирање. Доколку менаџерот ги
потцени овие интерни и екстерни фактори, може негативно да влијаат на
ефективното планирање.
3
Стратешко и функционално планирање
Се идентификуваат три нивоа на планирање во организациите:
- Стратешко (корпоративно) планирање
- Бизнис планирање
- Функционално планирање
Кога се зборува за планирање, стратешкото планирање се однесува на
планирањето кое ја зема во предвид големата слика. Стратешкото корпоративно
планирање го утврдува целокупниот план за организацијата и нејзиното место и
позиција во бизнис опкружувањето и пазарот.
Од друга страна, функционалното планирање ги опишува конкретните
чекори што се извршуваат на операциските нивоа во организациските активности
и програми за да се постигне пошироко стратешко планирање.
Стратешкото планирање го насочува претпријатието за долгорочен успех.
Функционалното планирање има за цел да промовира стандарзирани практики за
управување со корпоративните функции, децентрализирана структура на
корпоративно
управување
преку
одделенијата
на
организацијата.
Функционалното планирање е имплементирано во неговиот пристап бидејќи ги
усогласува чекорите со корпоративните стратешки цели.
Стратешкото планирање го спроведува врниот менаџмент на
организацијата, додека функционалното планирање се спроведува најчесто од
средните менаџери и некои од менаџерите на ниско ниво. Корпоративното
стратешко планирање бара повисоки нивоа на донесува на одлуки и и ризици
отколку функционалното планирање. Понатаму, додека стратешкото планирање
бара да се гледа долгорочно, функционалното планирање е краткорочно и како
такво може полесно да се менува со организациското опкружување и настани.
Корпоративното стратешко планирање бара сеопфатни цели за планирање и
способност на менаџерите на највиското ниво да ги идентификуваат ресурсите од
сите области и како тие најефикасно и најефективно да ги координираат за да
развијат конкурентска предност.
Бизнис планирањето обично ги опфаќа долгорочните цели на бизнисот,
особено во однос на индустријата и другите надворешни сили. Фазата на бизнис
планирањето најчесто се случува на почетокот на претпријатието или пред да се
направи значителна промена. Бизнис планирањето често се ажурира, најмалку
еднаш на една или две години.
4
Карактеристики на корпоративното планирање






Корпоративното планирање е формален и систематски процес
Рационален процес кој бара од менаџерите предвидување, имагинација,
рефлексивно размислување, расудување и други ментални капацитети
Континуиран процес кој се одвива цело време во претпријатието
Обезбедува интегрирана рамка во која секој од функционалните и
одделенските планови се врзани заедно
Корпоративното планирање има долгорочна перспектива
Корпоративното планирање се занимава со идните последици од
сегашните одлуки
Улогата на поставување цели во планирањето
Поставувањето цели е еден од најважните чекори во процесот на
планирање, без разлика дали се зборува за корпоративното стратешко планирање
или функционално планирање. Поставувањето на целите е инструментално и ја
претставува основата за ефективно планирање. Поставувањето на целите бара од
лидерите на организацијата и менаџерите да идентификуваат каде организацијата
е моментално, моменталниот правец и каде организацијата посакува да биде.
Кога станува збор за корпоративното стратешко планирање и функционално
планирање, поставувањето цели бара од менаџерите да ги идентификуваат
квантитативните и неквантитативните цели со цел да измерат колку ефикасно и
ефективно менаџерите и нивите подредени ги спроведуваат плановите и ги
постигнуваат организациските цели.
Планирањето е наменето за постигнување одредени резултати од
перформансите. Постувањето цели бара од менаџерите да постават спецични
таргети за перформанси. Како што менаџерите ги поставуваат овие таргети, тие
се одговорни да се погрижат овие таргети да се во согласност и со планирањето
на корпоративно стратешко ниво и со планирањето на функционалното ниво.
Бидејќи менаџерите на стратешко и функционално ниво поставуваат цели, тие
треба да следат одредени упатства за да обезбедат успех. На пример, тие мора да
постават цели на достижно ниво, забележувајќи дека имањето големи и тешки
цели може да ги големи стандардите за изведба. Понатаму, менаџерите мора да
научат да разјаснуваат и да поставуваат конкретни цели.
Ефективното поставување цели во процесите на стратешко и
функционално планирање бара од менаџерите да ги идентификуваат ресурсите и
да ги знаат способности и вештините на луѓето потребни за да се исполнат овие
цели, освен тоа, менаџерите треба да бидат посветени на овие цели и треба да
имаат способност да влијаат и да ги мотивираат нивните подредените да ги
постигнат овие цели. Планирањето без поставување цели е беззначаен процес , и
5
затоа поставувањето цели се смета за најфундаментален чекор во процесот на
планирање.
6
Визија и мисија
Визијата е кратка изјава од најмногу две реченици што ги опишува
идните цели и амбиции на претпријатието. Ја зацврстува визијата на
претпријатието за иднината на начин што ги опишува долгорочните цели, и
слично на изјавата за мисија, ги одразува вредности на претпријатието. Добро
изработената визија треба да послужи како водич или мантра што ги инспирира
вработените да работат кон поголемите цели на организацијата.
Изјавата за мисија ги изразува основните вредности и основната цел на
претпријатието. Силната изјава за мисија е обично концизна фраза (околу две до
три речениици) која кажува што прави организацијата, како го прави тоа и во
некои изјави за мисии зошто го прави тоа. Може да вклучува информации за тоа
каде е базирано претпријатието, нејзини целен пазар или публика или општа
изјава за вредностите и целите на компанијата. Изјавата за мисијата е наменета за
потрошувачите, вработените и инвеститорите.
Разликите помеѓу визијата и мисијата
Изјавите за визија и мисија се тесно поврзани и имат неколку разлики помеѓу нив:



Намена: Изјавите за мисијата и визијата се поврзани, но служат за
различни намени. Општо земено, изјавата за мисија ги одговара
прашањата „што“ и „како“ на компанијата (понекогаш го вклучува и
„зошто“), додека изјавата за визија повеќе се фокусира на „зошто“ или
значењето зад активностите на компанијата. Накратко, изјавата за
мисијата може да послужи како патоказ на стратешко планирање за работа
кон изјавата за визија на претпријатието.
Временска рамка: Најголемата разлика помеѓу изјавите за мисијата и
визијата е во временската рамка. Изјавата за мисијата ги прикажува сите
работи што претпријатието ги прави во сегашноста за да ја постигне
целта, додека изјавата за визија опишува кон што гради претпријатието во
иднина.
Публика: Публиката за изјавите за мисијата и визијата може многу да се
разликуваат. Општо земено, изјавите за мисијата се изјави со кои се
соочува јавноста, примарно насочени кон потрошувачите. Сепак, тие исто
така можат да ги водат политиките на компанијата за вработените и да
понудат чувство на кохезивност при секојдневното одлучување. Изјавите
за визија обично се повеќе фокусирани на вработените во компанијата (и
други постоечки засегнати страни или заинтересирани инвеститори) за да
помогнат нивната работа да се движи во најдобра насока за иднината.
7
Процес на планирање
1) Перцепција на можности
Перцепцијата на можности не е строго процес на планирање. Сепак, оваа
е многу важен аспект во процесот на планирање затоа што води до формулирање
на планови преку обезбедување дали постојата можности за преземање одредени
планови. Од оваа гледана точка, може да се смета дека е почетокот на процесот
на планирање. Перцепцијата на можностите вклучува прелиминарен поглед на
можностите и способност да се согледаат јасно и целосно, знаење за тоа каде стои
организацијата во светлината на нејзините силни и слаби страни, разбирање
зошто организацијата сака да ги реши несигурностите и визија на она што
очекува да го добие.
Ова дава можност да се постават целите во вистинска смисла бидејќи
организацијата се обидува да се поврзе со околината. Притоа, ги користи
предностите на можностите и ги избегнува заканите. Ова е прелиминарна фаза,
па оттука анализата на животната средина не се зема во многу детална форма,
туку анализата се однесува на определувањето на можностите во прв степен.
Откако ќе се согледа дека можностите се достапни, се преземаат другите чекори
на планирање.
2) Воспоставување на цели
Во оваа фаза се поставуваат главните организациски цели и цели на
единиците. Целите ги специфицираат очекуваните резултати и укажуваат на
крајните точки на она што треба да се направи, каде треба да се стави примарниот
акцент и што треба да се направи, да се постигне со различни видови на планови.
Организациските цели треба да бидат специфицирани во сите клучни области со
резултати. Клучни области со резултат се оние кои се важни за организацијата во
остварувањето на нејзините цели. Тие се идентификувани врз основа на
организациските цели.
На пример, за една организација, клучни области со резултат може да
бидат профитабилноста, продажбата, истражувањето и развојот, производството
итн. Откако ќе се идентификуваат организациските цели, целите на пониските
единици и подединици може да се идентификуваат во тој контекст.
Организациските цели му даваат насока на природата на сите главни планови,
кои, преку одраз на овие цели, ги дефинираат целите на главните одделенија. Тие,
пак, ги контролираат целите на подредените одделенија, а наскоро и надолу. Така,
ќе има хиерархија на цели во организацијата.
8
3) Премиси за планирање
По утврдувањето на организациските цели, следен чекор е
воспоставување на премиси за планирање, односно условите под кои ќе се
преземаат планските активности. Премисата за планирање е планирање
претпоставки – очекуваните еколошки и внатрешни услови. Така, премисите за
планирање се надворешни и внатрешни. Надворешните простории вклучуваат
вкупни фактори во опкружувањето на задачите како политички, социјални,
технолошки, планови и акции на конкурентите, владини политики итн.
Внатрешните фактори ги вклучуваат политиките на организацијата, ресурсите од
различни видови и способноста на организацијата да го издржи притисокот од
околината. Плановите се формулирани во светло на надворешни и внатрешни
фактори.
Колку повеќе поединците задолжени за планирање ги разбираат и
користат конзистентните премиси за планирање, толку ќе биде покоординирано
планирањето. Прогнозирањето игра голема улога. Природата на премисите за
планирање се разликува на различни нивоа на планирање. На највисоко ниво,
најмногу е надворешно фокусирано. Како што се движите надолу по
организациската хиерархија, составот на премисите за планирање се менува од
надворешен во внатрешен. Главните планови, и старите и новите, материјално ќе
влијаат на иднината против која треба да планираат раководителите во пониските
единици. На пример, плановите на претпоставениот кои влијаат на областа на
овластување на подредениот менаџер стануваат премиси за планирање на
вториот.
4) Идентификација на алтернативи
Врз основа на организациските цели и премисите за планирање, може да
се идентификуваат различни алтернативи. Концептот на различни алтернативи
сугерира дека одредена цел може да се постигне преку различни активности. На
пример, ако една организација си поставила своја цел да расте понатаму, таа може
да се постигне на неколку начини како што се проширување во истото поле на
деловна активност или производна линија, диверзификација во други области,
здружување со други организации или преземање друга организација, и така
натаму. Во секоја категорија, може да има неколку алтернативи. На пример,
самата диверзификација може да укаже само на можноста за влегување во едно
од неколкуте полиња.
Најчестиот проблем со алтернативите не е само пронаоѓањето
алтернативи, туку намалувањето на бројот на алтернативи, така што повеќето
ветувачки може да се земат за детална анализа. Бидејќи сите алтернативи не
можат да се земат предвид за понатамошна анализа, потребно е планерот при
прелиминарното испитување да го намали бројот на алтернативи кои не ги
исполнуваат минималните прелиминарни критериуми. Прелиминарните
критериуми може да се дефинираат на неколку начини, како што се минимална
9
потребна инвестиција, усогласување со сегашната работа на организацијата,
контрола од страна на владата итн.
5) Евалуација на алтернативи
Различни алтернативи кои се сметаат за изводливи во однос на
прелиминарните критериуми“ може да се земат за детална евалуација. Во оваа
фаза, се прави обид да се оцени како секоја алтернатива придонесува за
организациските цели во светлината на нејзините ресурси и ограничувања. Ова
претставува проблем бидејќи секоја алтернатива може да има одредени
позитивни точки на еден аспект, но негативни на други. На пример, една
алтернатива може да биде најпрофитабилна, но бара големи инвестиции на долг
рок; друг може да биде помалку профитабилен, но исто така вклучува помал
ризик. Згора на тоа, не постои сигурност за исходот на која било алтернатива
бидејќи таа е поврзана со иднината, а иднината не е сигурна. Тоа е под влијание
на голем број фактори што ја прават евалуацијата прилично сложена работа. Ова
е причината зошто се развиени пософистицирани техники на планирање и
одлучување.
6) Избор на алтернатива
По евалуацијата на различни алтернативи се избира соодветната.
Понекогаш евалуацијата покажува дека повеќе од една алтернатива се
подеднакво добри. Во таков случај, планерот може да избере повеќе од една
алтернатива. Постои уште една причина за избор на повеќе од една алтернатива.
Во иднина треба да се преземе алтернативен начин на дејствување, кој не е
константен. Избраниот правец на дејствување имајќи ги предвид различните
простории за планирање можеби не е најдобриот ако има промени во просториите
за планирање. Затоа, планерот мора да биде подготвен со алтернатива,
вообичаено позната како план за вонредни ситуации, која може да се спроведе во
променети ситуации.
7) Формулација на поддршка
По формулирањето на основниот план, се изведуваат различни планови
за да се поддржи основниот стратешки план. Во една организација може да има
различни деривативни планови како што се планирање за купување опрема,
купување суровини, регрутирање и обука на персонал, развој на нов производ
итн. Овие деривативни планови се формулирани надвор од главниот план и затоа
го поддржуваат.
10
8) Воспоставување редослед на активности
По формулирањето на основните и деривативните планови, се одредува
редоследот на активностите така што плановите се ставаат во акција. Врз основа
на планови на различни нивоа, може да се одлучи кој што ќе прави и во кое време.
Може да се подготват буџети за различни периоди за да му дадат поконкретно
значење или спроведување на планот.
Заклучок
Процесот на корпоративното планирање е активност во која се вклучени
низа активности што треба да се следат за да се постигне посакуваниот краен
резултат или крајна цел. Поточно, тој вклучува процес што го прави персоналотот
во организацијата за да се постигне изјавата за мисијата.
Процесот за постигнување на крајната цел вклучува стратегии на секое
ниво или оддел со јасни и детални задачи кои им се доделени во предвидените
рокови. Вработените потоа ги извршуваат задачите доделени од нивните
менаџери следејќи упатства.
Потоа, менаџерите ја анализираат работата, прават измени на тоа и
предлагаат насоки за понатамошно подобрување. Организацијата потоа ја
проверува одржливоста на нејзиниот план во однос на неговата тежина,
пазарните стандарди и проверува дали е практично остварлив или не.
Дополнителни промени во плановите се направени по евалуација на претходните
планови за надградба на формирањето на плановите.
11
Користена литература
1. Basin Hitesh Corporate Planning Definition – Strategy, Importance, Objectives
and Elements https://www.marketing91.com/corporate-planning/
2. Basin Hitesh Planning Process https://www.marketing91.com/planning-process/
3. Lim Francis Pol A Study on Corporate Planning and Goal Setting
https://www.researchgate.net/publication/323311330_A_Study_on_Corporate_Planni
ng_and_Goal_Setting
4. Niti A Corporate Planning
https://www.economicsdiscussion.net/management/corporate-planning/corporateplanning/32471
5. Pechan Casey What is corporate planning?
https://www.betterworks.com/magazine/why-corporate-strategic-planning-matters-isessential-for-business-success/
6. Talathi Raksha Corporate Planning: Features, Process and Analysis |
Management https://www.yourarticlelibrary.com/business/corporateplanning/corporate-planning-features-process-and-analysis-management/69738
7. Vision vs. Mission Statement: What’s the Difference?
https://www.masterclass.com/articles/vision-vs-mission#what-is-a-mission-statement
12