Republic of the Philippines
Department of Education
Region III
SCHOOLS DIVISION OF ZAMBALES
Zone 6, Iba, Zambales
Tel./Fax No. (047) 602 1391
E-mail Address: zambales@deped.gov.ph
website: www.depedzambales.ph
Pangalan: _____________________________________
Baitang/Pangkat:__________
Paaralan: _____________________________________ Petsa:
_____________________
GAWAING PAGKATUTO
FILIPINO 9
I. Panimula
Kumusta ka? Mahilig ka bang magbasa o sumulat ng isang tula?
Tungkol saan ang nabasa o nasulat mong tula? Ito ba ay tungkol sa pagibig, kalungkutan, o tula na nagbibigay pag-asa sa mga mambabasa.
Hindi nga maikakaila na napakasayang magbasa at magsulat ng nito.
Kung ikaw ay masaya, ikaw ay makasusulat nito, kung ikaw ay
malungkot, sawi sa pag-ibig, at may pinagdadaanan sa buhay tiyak na
makasusulat ka rin ng tula. Ano nga ba ang tula? Ito ay isang anyo ng
akdang pampanitikan na naglalaman ng damdamin. Sinisimbolo nito ang
nararamdam o emosyon ng isang tao. Ang ilan sa mga ito ay may sukat at
tugma. Samantalang ang iba naman ay tula na may malayang
taludturan. Kaya’t halina at basahin natin ang isang halimbawa ng nito
na isinulat ni Pat V. Villafuerte na pinamagatang “KULTURA: Ang
Pamana ng Nakaraan, Regalo ng Kasalukuyan, at Buhay ng
Kinabukasan”. Sa aralin na ito, tiyak na matututo ka at higit mo pang
mauunawaan ang mensaheng nais iparating ng may-akda sa
pamamagitan tula.
II. Kasanayang Pampagkatuto
Naiuugnay ang sariling damdamin
napakinggang tula. (F9PN-le-41)
sa
damdaming
inihayag
sa
III. Mga Layunin
Sa pagtatapos ng gawaing pagkatuto na ito, ikaw ay
inaasahang:
1. Naiisa-isa ang mga damdaming nangibabaw sa akdang binasa;
2. Nabibigyang kahulugan ang damdamin ng may-akda na taglay ng
tula; at
3. Nakasusulat ng sariling tula na nagpapakita ng iba’t-ibang
damdamin.
IV. Pagtalakay
Basahin at unawain mo ang halimbawang tula na pinamagatang
“KULTURA: Ang Pamana ng Nakaraan, Regalo ng Kasalukuyan, at Buhay ng
Kinabukasan” ni Pat V. Villafuerte.
KULTURA: Ang Pamana ng Nakaraan, Regalo ng
Kasalukuyan, at Buhay ng Kinabukasan
ni Pat V. Villafuerte.
NOON, ang bawat paghakbang ay isang pagtalunton,
isang pagtahak sa matuwid na landas upang marating ang paroroonan
gaano man ito kalapit, gaano man ito kalayo
gaano man ito kakitid, gaano man ito kalawak
kaunti man o marami ang mga paang humahakbang
mabagal man o mabilis, pahintu-hinto man o tuloy-tuloy
ang bawat paghakbang ay may patutunguhan.
ang bawat paghakbang ay may mararating.
ang bawat paghakbang ay may pagsasakatuparan.
hindi na mabilang ang paghakbang na naganap sa ating kasaysayan
paghakbang na pinuhunanan ng pawis, dugo at luha
paghakbang na kinamulatan ng maraming pagsubok,
pangamba at panganib
mula pa sa panahon ng kawalang-malay
hanggang sa panahon ng walang humpay na pananakop,
digmaan at kasarinlan
at hanggang sa kontemporaryong panahon ng makinasyon
sumibol ang kayraming kulturang sinangkutsa sa ating diwa’t kamalayan
kulturang may ritmo ng pag-awit, may kislot ng pagsayaw,
may haplos ng pag-aalay, may lambing ng panunuyo
at tangis ng pamamaalam.
ito ang ating tinalunton, ito ang bunga ng ating paghakbang:
ang kulturang ipinamana sa atin ng nakaraan.
NGAYON, sa panahon ng pagkamulat at maraming pagbabago,
binhing nakatanim ang maraming kulturang
nag-uumapaw sa ating diwa
nagbabanyos sa ating damdamin
nag-aakyat sa ating kaluluwa
sinubok ng maraming taon
inalay sa mga bagong sibol ng panahon
anumang kulay, anumang lahi, anumang edad, anumang kasarian
ang kultura’y pinayayabong
nang may halong sigla at tuwa,
nang may kasalong pagsubok at paghamon
kulturang sinusuyod ng kapuri-puring ugali at marangal na kilos
kulturang inihahain ng pagsamba’t prusisyon
kulturang sinasalamin ang pasko’t pistang-bayan
kulturang pinaaawit ng pasyon at pagsasabuhay ng Poon
kulturang patuloy na sumisibol at ipinapupunla ng tradisyon:
pampamilya, pang-eskuwela, pampolitika, panrehiyon at pambansa
na dinilig ng maraming pagpapaalala, paggabay at patnubay
at pinayaman ng makukulay na karanasan
kulturang inihain at tinanggap, sinunod at isinakatuparan
ito ang regalo ng kultura
regalo ng kasalukuyan.
BUKAS, ang kulturang itinudla ng nakaraan
at inireregalo ng kasalukuyan ay bubuhayin ng kinabukasan
at mananatiling repleksyon ng kabutihan
kulturang gagalang sa mga bata’t matanda
kulturang rerespeto sa mga babae’t may kapasanan
kulturang luluklok ng pagbabayanihan at pagkakapatiran
kasaliw ng mga awiting bayan at katutubong sayaw
katali ng pagsasadula’t pagbabalagtasan
diwang marangal ang ipupunla. kariringgan ng maraming wika
magkakapantay sa kalayaan at karapatan
magsasama-sama, magkakapit-bisig, magtutulung-tulungan
habang patuloy na humahakbang upang galugarin pa
ang kulturang pagyayamanin ng ating lahi
ng lahing magiting
ng lahing kapuri-puri
ng lahing marangal.
Pag-unawa sa binasa: Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Ano-ano ang panahong binanggit sa tula?
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2. Isa-isahin ang kulturang Pilipino na nabanggit batay sa bawat panahon.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ano ang nais iparating ng mga pahayag mula sa taludturan ayon sa:
a.Panahon ng kawalang malay _____________________________________
b. tangis ng pamamaalam __________________________________________
c. sinubok ng maraming taon _______________________________________
d. kultura ay regalo ng kasalukuyan ________________________________
e. sinasalamin ang Pasko’t Pistang Bayan ___________________________
4. Ano ang mensaheng nais ipabatid ng may-akda?
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
V. Mga Gawain
A. Panuto: Magbigay ng katumbas na pahayag ng mga sinalungguhitang
salita mula sa ilang taludtod ng tulang binasa.
1. Sa panahon ng pagkamulat at maraming pagbabago, binhing
nakatanim ang maraming kultura.
_______________________________________________________________________
2. Ang bawat paghakbang ay isang pagtalunton.
_______________________________________________________________________
3. Ang kulturang itinudla ng nakaraan at inireregalo ng kasalukuyan ay
bubuhayin ng kinabukasan.
_______________________________________________________________________
4. Binhing nakatanim ag maraming kulturang nag-uumapaw sa ating
diwa.
_______________________________________________________________________
5. Kulturang may lambing ng panunuyo at tangis ng pamamaalam.
______________________________________________________________________
B. Panuto: Gamit ang grapikong pantulong, ilarawan ang kultura batay
sa tatlong panahong binanggit sa tula.
C. Panuto: Isa-isahin ang mga salita o pahayag nagpapakita ng
damdamin sa akdang “KULTURA: Ang Pamana ng Nakaraan, Regalo ng
Kasalukuyan, at Buhay ng Kinabukasan”. Tukuyin kumg ito’y
positibong emosyon o negatibong emosyon.
Salitang
nagpapakita
damdamin
ng Positibo o negatibong emosyon
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
D. Panuto: Lagyan ng tsek (/) kung ang pangungusap ay nagpapakita
ng damdamin o emosyon at ekis (x) kung hindi.
1. Hindi na mabilang ang paghakbang na naganap sa ating kasaysayan,
paghakbang na pinuhunan ng pawis, dugo at luha.
2. Paghakbang na kinamulatan ng maraming pagsubok, pagamba at
panganib.
3. Kulturang may ritmo ng pag-awit, may kislot ng pagsayaw, may
haplos ng pag-aalay, may lambing ng panunuyo at tangis ng
pagmamahal.
4. Ang bawat paghakbang ay isang pagtalunton.
5. Ang kulturang itinudla ng nakaraan at inireregalo ng kasalukuyan ay
bubuhayin ng kinabukasan.
E. Sumulat ng isang talata na binubuo ng limang pangungusap kung
paano mapaigting pa at mapanatili ang pagmamahal natin sa ating
kultura.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
___________________________________________________.
VI.
Pagtataya
Panuto: Ihayag ang iyong sariling damdamin sa pamamagitan ng pagsulat
ng isang tula na may kaugnayan sa kinakaharap na pandemiya (Covid 19)
ng bansa. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
Pamantayan sa Pagsulat:
1. May kawili-wiling pamagat
2. Mabisang naipahayag ang damdamin sa tula.
3. Angkop at wasto ang mga salitang ginamit sa pagbuo.
4. Paggamit ng wastong bantas at pagsasaalang-alang ng kalinisan sa
pagsulat.
VII.
Pangwakas
Panuto: Gumuhit ng mga larawan na nagpapakita ng iba’t-ibang
kultura ng mga Pilipino na patuloy pa ring isinasagawa sa
kasalukuyan.
VIII. Mga Sanggunian
Panitikang Asyano 9
Brainly.ph
Inihanda ni:
AILEEN B. FERRIOLS
Teacher I
Bamban National High School,
Masinloc
Susi sa Pagwawasto:
PAGTALAKAY
1. Noon, ngayon at bukas
2. NOON
• Kulturang may ritmo ng pag-awit
• May kislot ng pagsayaw
• May haplos ng pag-aalay
• May lambing ng panunuyo
• May tangis ng pamamaalam
NGAYON
• Kapuri-puring ugali at marangal na kilos
• Pagsamba at prusisyon
• Pasko at pistang-bayan
• Kulturang pinapaawit ng pasyon at pagsasabuhay sa Poon
• Kulturang ipinupunla ng tradisyon: Pampamilya, pangeskuwela, pampolitika, panrehiyon, at pambansa.
BUKAS
• Kulturang gagalang sa mga bata at matatanda
• Rerespeto sa mga babae at may kapansanan
• Kulturang luluklok ng pagbabayanihan at pagkakapatiran
• Awiting bayan at katutubong sayaw
• Pagsasadula at pagbabalagtasan
3. Iba-iba ang sagot ng bata
GAWAIN
A. Iba-iba ang sagot ng bata
B. Iba-iba ang sagot ng bata
C. Iba-iba ang sagot ng bata
D.
1. /
2. /
3. /
4. x
5. x
E. Iba-iba ang sagot ng bata
PAGSUSULIT
Iba-iba ang sagot ng bata
PANGWAKAS
Iba-iba ang sagot ng bata