Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon III
SANGAY NG LUNGSOD NG MABALACAT
Pangalan: _________________________ Baitang/Pangkat: _______________
Paaralan: _________________________ Petsa: __________________________
GAWAING PAGKATUTO
EPP5 (Q4 - Wk 6)
Pagpaplano at Pagluluto ng Masustansyang Pagkain
(Almusal, Tanghalian, at Hapunan) ayon sa Badget ng Pamilya
I. Panimula
Ang Gawaing Pagkatuto na ito ay ginawa upang lubos na masubok
ang inyong kaalaman sa pamamahala sa pagpaplano at pagluluto ng
masustansyang pagkain (almusal, tanghalian, at hapunan) ng naaayon sa
badget ng pamilya. Inaasahan din na ikaw ay makagawa ng simpleng menu
o talaan ng mga putahe na masustansya, mura, masarap, sapat, at angkop
na pagkain at inuming ihahain sa oras ng kainan.
II. Kasanayang Pampagkatuto
Naisasagawa ang pagpaplano at pagluluto ng masustansiyang pagkain
(almusal, tanghalian, at hapunan) ayon sa badget ng pamulya.
(EPP5HE-01-24)
III. Layunin
Pagkatapos ng Gawaing Pagkatuto na ito, ikaw ay inaasahang:
1. Nakakapagplano ng pagluluto ng masustansiyang pagkain ayon sa badget
ng pamilya;
2. Nakakagawa ng menu para sa isang araw batay sa food pyramid/pangkat
ng pagkain; at
3. Naisasagawa ang pagpaplano at pagluluto ng masustansiyang pagkain
(almusal, tanghalian, at hapunan).
1
IV. Pagtalakay
Ang pagkain ang pinakamahalagang kailangan ng mga tao upang
maisagawa ang mga pang – araw – araw na gawain. Dito nanggagaling ang
enerhiya at lakas natin upang magampanan nang maayos at epektibo ang
ating mga tungkulin. Malaki ang epekto ng pagkain sa kalusugan ng isang
tao kaya kailangan ito ay masustansya at sapat sa buong maghapon.
Pagpaplano ng Masustansyang Pagkain Para sa Pamilya
Mahalaga ang kaalaman sa pamamahala ng pagkain, kailangan ang
wastong kaalaman hinggil sa pagpaplano ng pagkain ng mag – anak.
Maraming bagay ang isinasaalang – alang upang maayos na maisakatuparan
ito. Ilan dito ay ang mga pinaglalaanan, pangangailangan, salaping nakalaan,
at tagal ng paghahanda.
Narito ang ilang mahahalagang salik na dapat isaalang – alang sa
paghahanda ng pagkain:
•
Talaan ng mga Putahe (Menu Pattern). Ginagamit ito sa pagpaplano ng
menu upang makabuo ng resipi para sa tiyak na age group. Ang
tradisyonal na food-based menu pattern ay ang agahan, tanghalian, at
hapunan. Mahalaga ang menu pattern sa paghahanda ng pagkain para sa
pamilya dahil napag – iisipang mabuti ang mga ihahaing pagkain.
•
Resipi. Ito ang talaan ng mga sangkap at pamamaraan para sa
paghahanda ng isang lulutuing putahe o ihahandang pagkain. Tiyaking
kompleto ang mga gagamiting sangkap sa pagluluto upang tuloy – tuloy
ang paghahanda.
•
Menu. Ito ang talaan ng mga
pagkain at inuming ihahain sa oras
ng kainan.
•
Sustansyang
nakukuha
sa
pagkain. Kailangan may mga
sustansiya ang mga pagkaing
ihahanda. Mahlagang bigyang –
pansin ang food pyramid upang
maging gabay sa paghahanda ng
pagkain upang matiyak na wasto
Source: www.google.com
Food Pyramid
2
ang pagkain na ihahain. Ang unang bahagi ng pyramid ay mga pagkaing
mayaman sa carbohydrates.
Ito ay mga pagkaing pangunahing pinagkukunan ng enerhiya na
siyang ginagamit ng katawan sa pang-araw-araw na gawain. Ang mga
pagkaing ito rin ay kabilang sa pangkat na Go Foods. Ang ikalawang
bahagi naman ng pyramid ay binubuo ng mga prutas at gulay. Ito ay
mga pagkaing nagpapalakas ng resistensiya laban sa sakit. Kabilang
ang mga pagkaing ito sa pangkat na Glow Foods. Ang ikatlong bahagi
ng pyramid ay binubuo ng mga produktong sagana sa protina gaya ng
itlog, keso, karne at iba pa. Tumutulong ito sa pagpapalakas ng buto
at kalamnan. Kabilang ang mga pagkaing ito sa pangkat Grow Foods.
Ang pinakataas na bahagi naman ng pyramid ay binubuo ng mga
pagkaing mamantika at matatamis. Kabilang dito ang mga kendi,
mantikilya, at mga panghimagas.
•
Badyet para sa pagkain. Ibinabatay ang pagkaing ihahanda sa perang
gugugulin na nakalaan para sa lulutuing pagkain.
•
Laki ng mag – anak. Laging isaalang – alang ang bilang, edad, at kasarian
ng bawat kasapi ng mag – anak sa paghahanda ng pagkain.
•
Kagustuhan ng mag – anak. Mas mainam kung ang pagkaing ihahanda
ay gusto ng lahat.
•
Panahon. Higit na magana kumain kapag malamig o tag – ulan ang
panahon kaysa tag – init.
•
Oras na gugugulin sa paghahanda ng pagkain. Kailangang sapat ang
oras sa gagawing paghahanda at pagluluto. Laging isaalng – ilang ang oras
ng paghahanda kung ito ba ay agahan, tanghalian, o hapunan. Kailangang
ihanda nang maaga ang lahat ng mga sangkap na gagamitin para hindi
guhulin sa oras ng pagkain.
•
Lutuing ihahain. Dapat malaman kung gaano kadali o kakomplikado ang
mga pagkaing iluluto o ihahanda. Iwasan ang pag – uulit ng pagkain sa
isang kainan.
Mga Uri ng Pagkaing Dapat Ihanda
•
Agahan – Ito ang unang pagkain sa loob ng isang araw. Ito ang
pinakamahalagang pagkain sa buong araw. Inihahanda ng almusal ang
3
katawan para sa mga gawaing sinisimulan sa umaga pagkalipas ng
mahabang oras na walang ang tiyan sa buong magdamag. Ito ay maaaring
ihain mula 5:00 hanggang 9:00 ng umaga. Maaaring ito ay magaan o light,
katamtaman o medium, at mabigat o heavy ayon sa gawain ng kakain.
•
Tanghalian – Inihahain ito mula 11:00 hanggang 1:00 ng hapon. Bahagi
ng tanghalian ang sabaw, kanin, ulam na sagana sa protina, gulay, at
himagas.
•
Hapunan – Maaari itong ihain mula 5:30 ng hapon hanggang 10:00 ng
gabi. Katulad ng tanghalian ang pattern ng ginagamit sa hapunan.
Tingnan ang halimbawa ng Menu o Meal Pattern sa isang araw.
Araw
Agahan
Saging
Daing ng bangus
at kamatis
Sinangag
Tsokolate
Tanghalian
Cream of corn
soup
Adobong manok
Ginisang ampalaya
Kanin
Pakwan
Hapunan
Sinigang na baboy
Kanin
Pinya
V. Mga Gawain
Gawain # 1:
Kumpletuhin ang talahanayan. Pangkatin ang mga pagkain sa ibaba
ayon sa tatlong pangkat.
karne
tinapay
papaya
isda
kakanin
okra
kalabasa
gatas
itlog
manga
Pangkat Go
Pangkat Glow
4
manok
patola
kamote
cereals
pasta
Pangkat Grow
Gawain # 2:
Ayusin ang mga titik sa bawat bilang upang malaman kung ano ang
tinutukoy sa bawat bilang. Isulat ang nabuong salita sa patlang.
(umne trneapt)
______________1. Batayan ng mga pagkain na dapat
ihanda sa agahan, tanghalian, at
hapunan.
(ganhaa)
______________2. Ito ang pinakamahalagang pagkain sa
buong araw.
(spiire)
______________3. Talaan ng mga sangkap at paraan ng
pagluluto.
(ofod driypam)
(rgwo dfoo)
______________4. Gabay sa paggawa ng menu.
______________5. Tumutulong sa paglaki ng katawan.
(nmeu)
______________6. Ito ang talaan ng mga pagkain at
inuming ihahain sa oras ng kainan.
(tyeadb)
______________7. Nakalaang
guguguling
perang
nakalaan para sa lulutuing pagkain.
(haanlignta)
______________8. Inihahain ito mula 11:00 hanggang
1:00 ng hapon.
(hyboracetesdra)
______________9. Sustansyang taglay ng mga pagkaing
nasa pangkat Go.
(nnapuah)
______________10. Maaari itong ihain mula 5:30 ng
hapon hanggang 10:00 ng gabi.
Gawain #3
Isulat ang TAMA kung wasto ang ipinapahayag sa bawat
pangungusap at MALI naman kung hindi. Isulat ang sagot sa patlang.
_______1. Gawing batayan ang tatlong pangkat ng pagkain sa paghahanda ng
pagkain ng mag-anak.
_______2. Pumili ng pagkain ng naaayon sa badyet ng pamilya.
_______3. Higit na maganang kumain kapag mainit ang panahon kasya
malamig.
_______4. Pagsabayin ang mga putahe na nangangailangan ng parehong
sangkap na gagamitin.
5
_______5. Bigyang halaga ang mga kagustuhan at pagkaing kailangan ng
mag-anak.
_______6. Magplano ng menu na madaling baguhin kung kinakailangan.
_______7. Nakakaubos ng lakas, panahon, at pera sa pamimili ang
paghahanda ng pagkain.
_______8. Ang hapunan ang pinakamahalagang pagkain sa buong araw.
_______9. Mas mainam kung ang pagkaing ihahanda ay ang gusto lamang ni
Nanay.
_______10. Dapat ding isaalang-alang kung gaano kadali o kakomplikado ang
mga pagkaing iluluto o ihahanda
VI. Pagsusulit
Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa patlang.
_______1. Ang mga sumusunod ay mga pagkaing inihahain tuwing almusal
maliban sa isa, alin dito?
A. Champrado w/ tuyo
C. mechado
B. Sinangag
D. gatas
_______2. Sa anong pangkat ng pagkain nabibilang ang prutas at gulay?
A. Grow
B. Glow
C. Go
D. Fats
_______3. Ito ang mga pagkaing bumubuo sa pinakataas na bahagi ng food
Pyramid.
A. pagkaing sagana sa protina
B. mga gulay at prutas
C. pagkaing mamantika at matatamis
D. pagkaing mayaman sa carbohydrates
_______4. Laging isaalang – alang ang bilamg, edad, at kasarian ng bawat
kasapi ng mag-anak. Ito ay tumutukoy sa?
A. Badyet para sa pagkain
C. Lutuing ihahain
B. Oras na gugugulin sa pagluluto
D. Laki ng mag-anak
_______5. Ito ay isang diyagram na gabay at nahahti sa seksiyon upang ipakita
ang inirerekomendang paggamit sa bawat pangkat o grupo
ng pagkain.
A. Food pyramid
B. Resipi
C. Menu pattern
D. Menu
6
_______6. Ito ay mga pagkaing mayaman sa carbohydrates. Anong pangkat ng
pagkain ang mag ito?
A. Go foods
B. Glow foods
C. Grow foods
D. Fats
_______7. Sustansiyang taglay ng mga pagkaing nasa pangkat grow.
A. Carbohydrates
C. Bitamina at mineral
B. Protina
D. Fats
_______8. Ang mga sumusunod ay mga salik na dapat isaalang-alang sa
paghahanda ng pagkain maliban sa isa. Alin ito?
A. Panahon
B. Badyet
C. Resipi
D. Kagustuhan ng Nanay
_______9. Katulad ng tanghalian ang pattern na ginagamit dito.
A. Agahan
B. Tanghalian
C. Hapunan
D. Mirienda
_______10. Bakit kailangang matiyak na masustansiya, sapat at gusto ng
pamilya ang pagkaing ating inihahanda?
A. Para mapakain sa mga alagang pusa at aso
B. Para matiyak na maubos at walang maaksaya sa mga pagkaing
ating ihahain
C. Upang masira at hindi na makain ang mga ito
VII. Pangwakas
Gumawa ng sariling “meal plan o menu pattern” para sa inyong pamilya
sa loob ng isang linggo.
Araw
Agahan
Tanghalian
7
Hapunan
Rubrics sa Paggawa ng Meal Plan/Talaan ng Putahi
Pamantayan
5
1. Nakabatay sa Food Pyramid at sa Tatlong
Batayan Pangkat ng Pagkain
2. Isinaalang – alang ang mga edad ng kakain.
3. Nasa bagyet ng pamilya ang nakatalang
mga putahe.
4. Madali, masustansiya, hindi komplikado
ang
paghahanda
sa
nakatalang
mga putahe.
5. Angkop sa agahan, tanghalian, at hapunan
at nasa balance diet.
Kabuuang Puntos
8
4
Iskor
3
2
1
VII. Mga Sanggunian
Peralta G. et al. Kaalaman at Kasanayan Tungo sa Kaunlaran 5, pages 158 - 161
https://www.slideshare.net/ElaineEstacio2/menu-plan-107786213
Makabuluhang Pantahanan at Pangkabuhayan 6
https://www.youtube.com/watch?v=GlT5Awsa7Ko
https://images.google.com/
https://commons.deped.gov.ph/grades/c2500ed6-0d49-4627-92e1-038467f83b1f
9
Menu pattern
agahan
resipi
food pyramid
grow food
menu
badyet
tanghalian
carbohydrates
hapunan
Maaring iba-iba ang sagot
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
C
B
C
D
A
A
B
D
C
B
Pagsusulit
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
10
Pangwakas
ngkat Go
Pasta
Kamote
Tinapay
Kakanin
cereals
Tama
Mali
Mali
Tama
Tama
Mali
Mali
Mali
Tama
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Tama
1.
Gawain 3
Pangkat Grow
Isda
Manok
Itlog
Gatas
karne
Pangkat Glow
Okra
Papaya
Patola
Kalabasa
Manga
Gawain 1
Gawain 2
IX. Susi sa Pagwawasto
X. Grupo ng Tagapaglinang
Grupo ng Tagapaglinang ng Gawaing Pagkatuto
Manunulat:
Editor:
Tagasuri:
Tagaguhit:
Tagalapat:
Tagapamahala:
Aiza G. Tiamzon
Anthony Rayley M. Cabigting, DEM
Jemima S. Dadulla, Fe M. Aquino, Louella M. Oira
Ericson S. Sabacan, EdD, CESO VI
Leandro C. Canlas, PhD, CESE
Elizabeth O. Latorilla, PhD
Sonny N. De Guzman, EdD
Anthony Rayley M. Cabigting, DEM
Remedios C. Gerente
For inquiries or feedback, please write or call:
Department of Education – Division of Mabalacat
P. Burgos St., Poblacion, Mabalacat City, Pampanga
Telefax: (045) 331-8143
E-mail Address: mabalacatcity@deped.gov.ph
11