Talaan ng Paggamit ng Modyul
Paaralan:
Purok:
Sangay:
Rehiyon:
Kailan natanggap sa paaralan:
Pangalan ng
Humiram
Kailan Ipinahiram
Kondisyon
Kailan Isinauli
Kondisyon
Gamitin ang sumusunod na titik sa pagtatala ng kondisyon ng
modyul:
A (Bago)
B (Gamit na ngunit maayos pa)
C (May kaunting sira)
D (Maraming sira)
1
Mabasa na Kita
Sulundan sa Pagtudlo
sang Hiligaynon
HINDI IPINAGBIBILI
PAG-AARI NG PAMAHALAAN
INILAAN PARA SA
Distrito/Paaralan:
Sangay:
______
Unang Taon ng Paggamit:
Pinagkukunan ng Pondo ( pati taon ) :
Mabasa na Kita
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon - Nahauna nga Halintang
Ortograpiya
Unang Edisyon, 2012
ISBN
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaring magkaroon ng karapatang
sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man,
kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapang kung saan
ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing
akda. Kabilang sa mga maaring gawin ng nasabing ahensiya o tangapan
ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon sa ilalim ng patnugot nina Hon.
Secretary Br. Armin A. Luistro FSC; Undersecretary for Programs and Projects, Dr. Yolanda S. Quijano, and Assistant Secretary for Programs and
Projects, Dr. Elena R. Ruiz.
Mga Bumuo ng Ortograpiya
Coordinator: Rosalina J. Villaneza
Mga manunulat: Dymphna Leizel G. Jocson at Juvy D.
Baranda
Mga tagasuri: Dr. Daisy A. Rosano at Prof. Ruth A.
Lebes-Gelvezon
Gumuhit ng mga larawan: James M. Gaje, Jayson R.
Gaduena at Jason O. Villena
Naglayout: Allan Ramirez Thomas
Instructional Materials Council Secretariat (IMCS)
Department of Education (DepEd)
2/F, Dorm G, Philsport Complex, Meralco Avenue
Pasig City, Philippines 1600
Telefax:: (02) 634-1054 or 634-1072
e-mail: imcsetd@yahoo.com
Mensahe
Bro. Armin Luistro
Mga Kaundan
Pauna .............................................................................. iv
Alpabeto kag Ortograpiya ........................................... 1
Pagsulundan sa Lantipulong ...................................... 12
Glosaryo sang mga
Kinaandan nga Tinaga kag Hambalanon ................... 20
Alpabeto
kag
Ortograpiya
Alpabeto sang Hiligaynon
Alpabeto
20
Pagsulundan
sang mga
Dughong
Tinaga
Mga Dughong
Letra: Cc, Ff, Jj,
Ññ, Qq, Vv, Xx,
Zz
Patingog
Katingog
5
15
a - amu
e - elisi
Ang mga
dughong letra
ginaayop sa
mga kinaugalingon nga pangalan.
Hal. Corazon
Florvelle
Joaquin
Niño
Max
Ang
pagpanigbato
sang mga
dughong tinaga
wala ginaislan.
i - igi
o - okra
u - uma
b - baga
d - dahon
g - garapon
h - husay
k - kalan
l - lata
m - mani
n - nipa
ng - ngipon
p - pispis
r - rambutan
s - sulo
t - tasa
w - wasay
y - yabi
Duhampatingog
ay
- balay
- husay
- laway
- wasay
ay
- baboy
- kapoy
- langoy
aw
- bayaw
- tilaw
- paraw
- panaw
iw
- agiw
Hal. van
jeep
x-ray
zebra
2
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Mga Alpabeto
Aa
Bb
amu
Cc
computer
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
baga
Dd
dahon
3
Ee
Ff
elisi
Gg
garapon
4
Filipino
Hh
husay
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Ii
Jj
igi
Kk
jeep
Ll
kalan
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
lata
5
Mm
mani
Ññ
Nn
nipa
NGng
Niña
Niña
6
ngipon
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Oo
Pp
okra
Qq
Quezon
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
pispis
Rr
rambutan
7
Ss
Tt
sulo
Uu
Vv
uma
8
tasa
van
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Ww
Xx
wasay
Yy
x-ray
Zz
yabi
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
zoo
9
Ang Katigbatuhan
Lenggwahe
Alphabet (Tigbato)
Vowel
(Patingog)
A
E
I
O
U
Hiligaynon
20
5
Hiligaynon
amu
elisi
igi
ido
okra
uma
uga
ulan
ulo
ulod
Consonant
(katingog)
B
D
G
H
10
English
monkey
propeller
snail
dog
okra
farm
dried fish
rain
head
worm
15
baso
balde
bao
dahon
dagat
duta
gamut
gata
guya
hagdan
habol
hal-o
hilo
humay
glass
pail
turtle
leaf
sea
soil/land
root
coconut milk
face
stairs
blanket
pestle
thread
rice plant
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Consonant
20
(katingog)
Hiligaynon
English
K
kalo
cap
kamot
kan-on
lata
langaw
liso
mani
manok
nigo
hand
cooked rice
can
housefly
seed
peanut
chicken
winnowing basket
niyog
ngipon
pato
pisi
paka
coconut
tooth
duck
rope
frog
R
rosas
ramay
rose
dried banana leaves
S
sab-a
sapa
sigay
a variety of banana
brook
small snail with whorled
shell
torch
sugar cane
large earthen jar
bamboo shoot
ax
eight
zero
key
L
M
N
NG
P
T
W
Y
sulo
tubo
tadyaw
tambo
wasay
walo
wala
yabi
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
11
Pagsulundan
sa Lantipulong
Lantipulong sa Hiligaynon nga Pulong
1. NOUN (PANGALAN)
A. To make a noun SINGULAR or PLURAL , a grammatical
particle is added before the common noun:
When “ang” is added before a noun, it means SINGULAR.
When “ang mga” is added before a noun, it means PLURAL.
Singular (Isahon)
Plural (Kadamuon)
ang manunudlo
ang mga manunudlo
ang libro
ang mga libro
ang ido
ang eskwelahan
ang mga ido
ang mga eskwelahan
B. Other grammatical particles that can be used in making
a proper/common noun singular or plural:
Singular (Isahon)
Plural (Kadamuon)
Si
Si Lita ang nagkurit
sang linya.
Ni
Ginsulat ni Nene ang
iya ngalan sa papel.
Kay
Ginhatag ni Roy ang
mga lapis kay Rita.
Sanday
Sanday Lita, Nene kag Mando ang
nagkurit sang linya.
Nanday
Ginsulat nanday Nene, Nonoy kag
Toto ang ila ngalan sa papel.
Kanday
Ginhatag ni Roy ang mga lapis
kanday Roy, Rene kag Rema.
C. In some common nouns referring to relationship, it can be
grouped.
Isahon
utod (brother or
sister)
Duhaon
mag-utod (both
brothers/sisters)
pakaisa (first
cousin)
magpakaisa
(both cousins)
abyan (friend)
mag-abyan
(both friends)
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Kadamuon
mag-ululutod
(group of brothers/sisters)
magpalakaisa
(group of cousins)
mag-alabyan
(group of friends)
13
D. Gender (Sari)
Panglalaki
Pangbabaye
Indi Pat-od
Wala sari
tatay
nanay
ginikanan
bola
lolo
lola
apoy
alat
manong
manang
bata/puya
bulak
tiyo
tiya
paryente
libro
maestro
pari
maestra
madre
manunudlo
katekista
lamesa
talahal
Toto
Inday
hinablos/
gumangkon
lapis
2. PRONOUN (TAL-US NGA PANGALAN)
Personal Pronoun (Tal-us nga Pangalan sa Tawo)
First Person
Second
Person
Third Person
Singular
(Isahon)
ako, ko,
nakon,
akon
ikaw, ka,
nimo, mo,
imo
siya
niya
iya
Plural (Kadamuon)
kita, kami , naton, ta,
namon, aton, amon
kamo, ninyo, inyo
sila
nila
ila
Demonstrative Pronoun (Tal-us nga Pangalan sa Pagtudlo)
14
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
The speaker
holds the object being referred to
The speaker
points to the
object that is
near to the
addressee
The object is
away from
speaker and
the addressee
ini (this)
Nearest to
the speaker
diri (here)
ina (that)
Near to the
addressee
dira (there)
ato (yon)
Remote
didto
(yonder)
3. VERB (PANGLIHOK/LIKGA)
Tenses (Panahunan):
A. Present Tense (Panahunan Subong)
Present Tense is formed by adding the prefix “naga” to
a verb.
Examples (Mga halimbawa):
nagasulat (is writing)
nagatindog (is standing)
nagapungko (is sitting)
B. Past Tense (Panahunan Nagligad)
Past Tense is formed by adding the prefix “nag” to a
verb.
Examples (Mga halimbawa):
nagsulat (wrote)
nagtindog (stood)
nagpungko (sat)
C. Future Tense (Panahunan Palaabuton)
Future Tense is formed by adding the prefix “ma” or
“maga” to a verb.
Examples (Mga halimbawa):
masulat o magasulat (will write)
matindog o magatindog (will stand)
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
15
4. ADJECTIVE (PANGSARI)
Degrees of Comparison
Positive
Intense
Comparative
Superlative
degree
Equality between two
Non-equality
of the two
objects compared
mas daku
daku/
madaku
kadaku
magkadaku
laba/
malaba
kalaba
magkalaba
taas/
mataas
kataas
magkataas
malaba
kaysa
mataas sa kay
pinakadaku
pinaka-laba
pinaka-taas
5. PHRASES AND SENTENCES (MGA TINAGPONG KAG MGA
DINALAN O HAMBALANON)
Mga Tinagpong
Pangalan nga tinagpong:
gamay nga bata
pula nga saya
Pag-isip nga tinagpong:
lima ka lapis
duha ka tuig
Panglihok nga tinagpong:
madasig nga paglakat
maluya nga paghulag
Mga Dinalan o Hambalanon ( Sentences)
Declarative (Nagasaysay):
Examples (Mga halimbawa):
Nagluto sang tinola si Nanay.
Nagluto si Nanay sang tinola.
16
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Interrogative (Pagpamangkot):
Examples (Mga halimbawa):
Sin-o ang nagluto sang tinola?
Ano ang ginluto ni Nanay?
Ngaa nagluto si Nanay sang tinola?
Paano lutuon ang tinola?
Command (Pagsugo):
Examples (Mga halimbawa):
Luto ka na.
Ibutang sa yahong ang tinola.
Request (Paglihog):
Examples (Mga halimbawa):
Pakiluto sang tinola.
Pakibutang sang tinola sa yahong.
Palinog kihad sang kamatis.
Exclamatory (Pagpanuaw):
Examples (Mga halimbawa):
Ay! Naula ang sabaw sang tinola.
Aguy! Natapakan mo ang tiil ko.
Baw! Kanamit sang sabaw!
Rules of Spelling
(Mga Pagsulundan sa Pagpanigbato sang Hiligaynon)
Rule 1. Spelling should be in accordance with the phonetic sound
of the word.
(Ang pagpanigbato dapat nga magsunod sa tunog sang
tinaga.)
Examples (Mga halimbawa):
ngaa
sia - means boy /girl
siya- means chair
tyan- means stomach( not tiyan)
buas- means tomorrow
gua- issue of newspaper
gwa- outside
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
17
Rule 2: Use GI instead of GUI or GUE except in proper nouns.
(Gamita nga GI sa baylo sang GUI or GUE luas sa kinaugalingon
nga pangalan.)
Examples (Mga halimbawa):
sugilanon
Haligi—(not haligue)
gid - (not guid)
Rule 3. Use of O and U ( Paggamit sang O kag U)
a. If the first syllable of the word has O or U sound, U is usually
used.
(Kon ang nahauna nga kunla sang tinaga may tunog nga O
ukon U, kinaan dan U ang ginagamit.)
Examples (Mga halimbawa):
duna
suman
guba
sulay
hulat
suga
b. If the last syllable of the word has O or U sound, O is usually
used except when it precedes M and when the word has a
grave or circumflex accent.
(Kon ang katapusan nga kunla sang tinaga may tunog nga O
ukon U, kinaan dan O ang ginagamit luas lang kon ini ginasun
dan sang M kag kon ang tinaga may sunok ukon tungli nga
dagmit.)
Example s (Mga halimbawa):
tapos
matahum
bayu
kamot
idalum
daku
c. If a word has two O or U sound, usually the first is U and the
next is O.
(Kon ang tinaga may duha ka O ukon U nga tunog, kinaandan
ang nauna U kag ang masunod O.)
Example s (Mga halimbawa):
pulo
kuno
butkon
ulo
Exception (Pagkatuhay):
solo
otot
yuhum
d. If a word has three O or U sound, the first and the second shall
be U and the
last shall be O.
(Kon ang tinaga may tatlo ka O ukon U nga tunog, ang nahauna kag ikaduha
18
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
e. If the word has four O or U sound, the first three shall be U and
the fourth shall be O.
(Kon ang tinaga may apat ka O ukon U nga tunog, ang na
hauna tubtob
ikatatlo dapat U kag ang ikaapat O.)
Examples (Mga halimbawa):
bumulutho
pumuluyo
f. The terminal letter O is changed to U when a suffix is added to
the word.
(Ang katapusan nga tigbato nga O ginaislan sang U kon
idugang ang ulipik sa
tinaga.)
Examples (Mga halimbawa):
luto - lutu-a; lutuon
bato - batuha; batuhon
Rule 4. When a root word is repeated, the spelling is not changed.
(Kon ang tinagang gamut ginasulit, ang iya pagpanigbato wala
ginaislan.)
Examples (Mga halimbawa):
huyahuya
tungatunga
Rule 5: Use or non-use of hyphen (-)
(Paggamit ukon indi paggamit sang gitling)
a. There should be a hyphen between a consonant and a vowel ,
only if it is to
avoid confusion.
(Dapat may gitling sa igutlan sang katingog kag patingog kon
kinahanglan
lang sa paglikaw sa pagsalangisag.)
Examples (Mga halimbawa):
matam-is
luy-a
sin-o
b. A hyphen is necessary between a prefix ending in a consonant
and a verb
beginning with a vowel.
(Ang gitling kinahanglanon sa igutlan sang unapik nga naga-
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
19
c. A hyphen is necessary between two repeated words if
they tell either similarity or likeness, or repeated action.
(Ang gitling ki nahanglanon sa igutlan sang duha ka
ginasulitsulit nga mga tinaga kon nagasugid sang
pagkadiutay, pagkapareho ukon pagkaanggid, ukon
pasulitsulit nga lihok.)
Examples (Mga halimbawa):
gamay-gamay
ulo-ulo
tawo-tawo
d. A hyphen is necessary between the prefix TAGA,
MAPA, or MAKI and proper noun. ( Ang gitling kinahang
lan sa igutlan sang unapik nga TAGA, MAPA, ukon MAKI
kag sa kinaugalingon nga pangalan.)
Examples (Mga halimbawa):
taga-Capiz
mapa-Iloilo
maki-Dios
e. A hyphen is used as a replacement for a vowel that is
deleted. (Ang gitling ginagamit bilang salili sa isa ka
patingog nga ginkuha.)
Examples (Mga halimbawa):
kaon - kan-a
tuon - tun-an
f. A hyphen is not used between the prefixes TAGA or MAKI
and a common noun. (Ang gitling kinahanglan sa igutl
an sang unapik nga TAGA ukon MAKI kag sa kinaandan
nga pangalan.)
Examples (Mga halimbawa):
tagadahu
makipilak
tagabanwa
g. A hyphen is used between a root word and a onevowel suffix in words of order or request. (Ang gitling
kinahanglan sa igutlan sang tinagang gamut kag sang
ulipik nga may isa ka patingog sa mga tinaga sang pa
sugo ukon pagpangabay.)
Examples (Mga halimbawa):
himu-a
lutu-a
20
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Glosaryo sang mga
Kinaandan nga Tinaga
kag Hambalanon
HILIGAYNON NGA BOKABULARYO
MGA KINAANDAN NGA PAGTAMYAW KAG HALAMBALANON
Hiligaynon
Filipino
Kamusta?
Maayong adlaw.
Kamusta ka?
Magandang araw.
How are you?
Good day.
Maayong aga.
Magandang umaga.
Magandang gabi.
Good morning.
Good evening.
Good afternoon.
Good noon.
Maayong gab-i.
Maayong hapon.
Maayong udto.
Adios/ Babay/ Malakat na ako.
Goodbye.
Bisa ko.
Mano po.
Kaluoyan ka sang
Dios.
Kaawaan ka ng
Dios.
God bless
you.
Maagi anay/ Tabitabi
Palihog…/Pwede
Makikiraan po
May I pass.
Paki…
Please …
Pakidahu/Palihog
dahu.
Pakiabot
Please pass.
Pasensya gid, indi
ko hungod.
Ipagpaumanhin,
hindi ko po
sinasadya.
I’m sorry, I
don’t mean it.
Pasensyaha ako.
Ipagpaumanhin
mo.
Salamat.
I’m sorry.
Salamat.
22
Magandang
hapon.
Magandang
tanghali.
Paalam.
English
Thank you.
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
MGA BAHIN SANG LAWAS
Paglubad sa
Hiligaynon
Filipino
English
abaga
balikat
shoulder
apdo
apdo
bile
baba
bunganga
mouth
baga
baga
lung
bag-ang
bagang
molar tooth
balikawang
balakang
hip
batiis
binti
leg
bato
bibig
buhok
buli
bungot
bato
labi
buhok
puwit
gumi
kidney
lip
hair
buttocks
beard
buol/tikod
bukung-bukongan
ankle
butkon
bisig/braso
arm
dahi / agtang
noo
forehead
dapadapa
tapakan
sole
dughan
dibdib
chest
dulunggan/ dalunggan
tainga
ear
gusok
tadyang
rib
hawak
baywang
waist
ilok
kilikili
armpit
ilong
ilong
nose
kamalingking
kalingkingan
little finger
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
23
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
24
English
kamot
kamay
hand
kilay
kilay
eyebrow
kuko
kuko
fingernail/toenail
lasi
gilagid
gums
likod
likod
back
liog
leeg
neck
milok
pilikmata
eyelashes
nawong, gawi guya,
hitsura
mukha
face
ngipon, unto
ngipin
tooth/teeth
paa
hita
thigh
palad
palad
palm
panit
balat
skin
pusod
pusod
navel
sag-ang
baba
chin
siko
siko
elbow
tagipusuon, kasingkasing , korason
puso
heart
talapakan
talampakan
sole
tangkugo
batok
nape
tinai, kasudlan
bituka
intestine
titi, suso
dibdib
breast
tyan, busong
tiyan
abdomen/stomach
tudlo sang kamot
daliri ng kamay
finger
tudlo sang tiil
daliri ng paa
toe
tuhod
tuhod
knee
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
ugat
ulo
utok
Filipino
ugat
ulo
utak
English
blood vessels
head
brain
MGA KATAPO SANG PAMILYA
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
agot
bunso
youngest
apo
apo
grandchild
asawa
asawa
wife
bana
asawa
husband
bayaw
bayaw
sister/brother –in-law
bilas
bilas
brother/sister by
affinity
hinablos
pamangkin
niece/nephew
ihada
ihado
inaanak na
goddaughter
babae
inaanak na lalaki godson
ugangan
biyenan
lola
lola
father/mother-inlaw
grandmother
lolo
lolo
grandfather
manak
manak
stepdaughter/son
manding
madrasta
stepmother
manding
madrasto
stepfather
maninay
ninang
godmother
maninoy
ninong
godfather
nanay/iloy
nanay
mother
pakaisa
pinsan
first cousin
sinagod
ampon
adopted son/
daughter
subang
panganay
eldest
tatay/amay
tatay
father
tiya
tiya/tita
aunt
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Thesaurus
hinipo
gumangkon
tiyay/ anti
25
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
tiyo
tiyo/tito
uncle
tiyoy
umagad
manugang
daughter/son-in-law
utod nga babaye
kapatid na babae
sister
utod nga lalaki kapatid na lalaki brother
MGA MAMUMUGON SA KOMUNIDAD
Hiligaynon
bangkero
bantay
Paglubad sa
Filipino
English
abogado/
lawyer
manananggol
bangkero
banker
gwardiya; bantay guard
bumbero
bumbero
dentista
doktor
abogado
Thesaurus
mananabang
pugonero
dentist
doktor
fireman/fire
fighter
dentist
doctor
dyanitor
dyanitor
janitor
manugpaninlo
elektrisista
inhinyero
kargador
mangangani
mangangaway
mangingisda
elektrisyan
inhinyero
kargador
taga-ani
soldado
mangingisda
electrician
engineer
porter
harvester
soldier
fisherman
mangunguma
magsasaka
farmer
manugbaligya
manugdumala
manughampang
tindera
tagapamahala
manlalaro
vendor
manager
player
26
manug- bulong/
mediko
mananagat/
mamumunit
manananum
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
manuglukit
manlililok
sculptor
manugluto
tagaluto
cook
manugsulda
Thesaurus
eskultor
welder
manunudlo
guro
teacher
maestra
marinero
mandaragat
sailor
marino, mandaragat
mekaniko
mekaniko
machinist
nars
nars
nurse
paltera
hilot/kumadrona
midwife
manughilot/
kumadrona
panadero
panadero
baker
manughur-no
panday
karpintero
carpenter
pari
pari
priest
piloto
piloto/abyador
pilot
manugkarga
kargador
porter
pulitiko
pulitiko
politician
pulis
pulis
police
sapatero
sapatero/
magsasapatos
mananahi
shoemaker
sastre
tagamaneho/
tsuper
tubero
abyador
sewer/
dressmaker/
tailor
manugtahi
tagamaneho/
tsuper/drayber
driver
drayber
tubero
plumber
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
27
MGA KINAANDAN NGA BUTANG, SAPAT KAG TANUM
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
ahos
bawang
garlic
alibangbang
paruparo
butterfly
alimatok
linta
leech
amu
matsing
monkey
anay
anay
termite
antipara
salamin
eyeglasses
apan
baling
locust
aritos
hikaw
earring
babana
guyabano
guyabano
baboy
baboy
pig
bagsat
surot
bed bug
baka
baka
cow
balagon
baging
vine
balde
balde
pail
balinghoy
kamoteng kahoy cassava
bandehado
bandehado
platter
bandi
basket
basket
bagangan
bagungan
beetle
bangko
chair
bao
upuan/
salumpuwit
pagong
baroto
bangka
boat
baso
baso
glass
bayu
damit
dress
botilya
bote
bottle
dalawasi
kawa
28
Thesaurus
antyuhos
balingka
alat
siya
turtle
biste,bistida
kawa
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
dapay
agila
eagle
dulot
handog
gift
espada
espada
sword
espongha
espongha
sponge
gansa
gansa
goose
garangan
balimbing
star fruit
garapon
garapon
jar
habol
kumot
blanket
habon
sabon
soap
haligi
haligi
post
halo
bayawak
crocodile
lizard
himbis
kaliskis
scale
humay
palay
rice plant
husay
suklay
comb
huyahuya
makahiya
sensitive plant
iba
kamias
camias
ido
aso
dog
igi
suso
edible snail
ilaga
daga
rat
iras
higad
caterpillar
isda
isda
fish
iwiiwi
alakdan
scorpion
kabo
tabo
dipper
kabugaw
pomelo
pomelo
kahita
pitaka
wallet
kalaha
kawali
frying pan
karwagan
kaldero
kaldero
casserole
kaserola
kamonsil
kamatsile
kanding
kambing
goat
karabaw
kalabaw
carabao
katre
higaan/kama
bed
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
regalo
ibid
ayam
higdaan
29
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
kulintas
kuwintas
necklace
koneho
kuneho
rabbit
kuring
pusa
cat
kurtina
kurtina
curtain
kutsara
kutsara
spoon
kutsarita
kutsarita
teaspoon
labador
palanggana
basin
lago
bulate
earthworm
lamesa
mesa
table
lamok
lamok
mosquito
langgaw
langgaw
housefly
lapis
lapis
pencil
libro
aklat
book
lumboy
duhat
blue berry
manok
manok
chicken
manwit
palaka
toad
bayabas
bayabas
guava
medyas
medyas
sock
munga
inahin
hen
niyog
niyog
coconut
lubi
paha
sinturon
belt
wagkos
paka
palaka
frog
pamanas
pambura
eraser
pangduag
krayola
crayon
panyo
panyo
handkerchief
papel
papel
paper
pato/bibi
pato/bibe
duck
payong
payong
umbrella
pinggan
pinggan
plate
pisu
inakay/sisiw
chicks
pispis
ibon
30
palanggana
mayabas
krayola
plato
bird
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
pitsel
pitsel
pitcher
platito
platito
saucer
pulseras
pulseras
bracelet
punda
punda
pillow case
relo
relos
wristwatch
rosas
rosas
rose
saging
saging
banana
pating
kalapati
dove
salampati
sambag
sampalok
tamarind
tamarindo/
samalagi
sandiya
pakwan
watermelon
sapatos
sapatos
shoes
saya
saya
gown
silhig nga bukog
walis tingting
silhig nga paypay
walis tambo
broom from coconut midribs
soft broom
singsing
singsing
ring
subay
langgam
ant
sulog
tandang
rooster
puyo
bayong/supot
bag
tagataga
mandadangkal
praying mantis
takuri
takuri
kettle
inugtahal
pantasa
sharpener
tanga
ipis
cockroach
tapulanga
gumamela
gumamela
tasa
tasa
cup
tibakla
tipaklong
grasshopper
tiki
butiki
lizard
tinidor
tinidor
fork
tsinelas
tsinelas
slippers
tuko
tuko
gecko
tumbaktumbak
tualya
tutubi
tuwalya
dragonfly
towel
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
apan
31
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
uling
uling
charcoal
ulod
uod
worm
ulunan
unan
pillow
utang
utang
debt
yahong
mangkok
bowl
Thesaurus
unlan
malukong
MGA KINAANDAN NGA LUGAR SA BALAY, EKSWELAHAN KAG KOMUNIDAD
Hiligaynon
balkon
Paglubad sa
Filipino
English
terasa/
terrace
balkonahe/
beranda
bangko
bangko
bank
banwa
bayan
town
bintana
bintana
window
bubon
balon
well
bukid
bundok
mountain
bulangan
sabungan
cockpit
dingding
dingding
wall
dululugan sang
salakyan
paradahan
parking area
dungkaan
daungan
port
entablado
entablado/
tanghalan
stage
ermita
ermita
chapel
eskwelahan
paaralan
school
buluthuan
ganhaan
tarangkahan
gate
gawang, suludlan, pwerta
garahe
garahe
garage
halampangan
palaruan
playground
32
Thesaurus
asotea
pantalan
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
hardin
higad sang baybay
hulot-balasahan
Paglubad sa
Filipino
English
hardin/ halagarden
manan
dalampasigan
seashore
silid-aklatan
library
hulugpaan sang
eroplano
paliparan
airport
hulot-klasehan
silid-aralan
classroom
hulot-tulugan
silid-tulugan
bedroom
humayan
palayan
ricefield
kagulangan
kagubatan
forest
kalan-an
silid-kainan
dining room
kantina
kantina
canteen
karinderya
karinderya
restaurant
kasilyas
palikuran
toilet
kisami
kisame
ceiling
klinika
klinika
clinic
kudal
bakod
fence
kusina
kusina
kitchen
munisipyo
munisipyo
municipal hall
opisina
opisina
office
ospital
ospital
hospital
palabuaran
narseri
nursery
plasa
parke
park
probinsya
probinsiya
province
pwertahan
pinto
door
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Thesaurus
kabulakan
baybayon
komedor
kalan-an,
palamahawan
33
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
salas
sala
living room
sapa
sapa
brook
simbahan
simbahan
church
suba
ilog
river
syudad
lungsod
city
dakbanwa
talamnan
palayan
ricefield
talamnan sang
tubo
taytay
pataniman ng
tubo
tulay
sugar cane
plantation
bridge
uyapad,
humayan
kampo
tiangge
tindahan
store
tindahan
palengke/
pamilihan
bukid/bukirin/
sakahan
market
uma
merkado
farm
MGA DUAG
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
34
English
asul
asul
blue
berde
berde
green
dalag/kanaryo
dilaw
yellow
kahel
dalandan
orange
ube
ube
violet
itum
itim
black
kaki
kaki
brown
pula
pula
red
puti
puti
white
rosas
rosas
pink
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
MGA KURTE
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
bilog/timbulog
bilog
circle
kwadrado
kuwadrado
square
oblong
biluhaba
oblong
obalo
habilog
oval
bituon
bituin/ tala
star
dyamante
diamante
diamond
porma tagipusuon
hugis puso
heart-shaped
rektanggulo/apat ka
pamusod
trianggulo/tatlong
pamusod
parihaba
rectangle
tatsulok
triangle
PANIMAHU, PANABOR KAG IBAN PA NGA MAY KAANGTANAN NGA
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
amyon
anta
baho
lang-og
langsa
bango
angi
amoy
bantot
lansa
maalat
maaplod
maaslum
mabaho
mahamot
makahang
malas-ay
manamit
mapait
mapangsot
masum-od
matam-is
maalat
mapakla
maasim
mabaho
mabango
maanghang
mapakla
masarap
mapait
mapanghi
nakakaumay
matamis
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
English
fragrance; aroma
odor of burnt rice
odor
fetor; fetidness
odor or taste of fish or
blood
salty
tart
sour
foul odor
fragrant
spicy
bland
delicious
bitter
urine smell
sweet
35
MGA TI-ON
Hiligaynon
Abril
Paglubad sa
Filipino
English
Abril
April
adlaw
araw
morning
adlawon
oras pagkaraan
ng bukang liwayway haggang tanghali
Late morning
Agosto
Agosto
August
binulan
buwanan
monthly
Biyernes
Biyernes
Friday
buas
bukas
tomorrow
bulan
Disyembre
buwan
Disyembre
month
December
Domingo
Domingo
Sunday
Enero
Enero
January
gab-i
gabi
night
hanagub
36
Thesaurus
late evening
hapon
hapon
afternoon
Hulyo
Hulyo
July
Hunyo
Hunyo
June
Huwebes
Huwebes
Thursday
kaagahon
madaling araw
dawn
kon kaisa
kung minsan
sometimes
sirum/silum
dusk
Lunes
takip-silim/
agaw-dilim
Lunes
Marso
Marso
March
Martes
Martes
Tuesday
Mayo
Mayo
May
Miyerkules
Miyerkules
Wenesday
subong
ngayon
now
Nobyembre
Nobyembre
November
Oktobre
Oktubre
October
Monday
nian
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
Pebrero
Paglubad sa
Filipino
English
bukang liwaybreak of dawn
way
Pebrero
February
Sabado
sa iban nga
adlaw
semana
Sabado
sa darating na
panahon
isang lingo
Saturday
someday
Setyembre
Setyembre
September
sinemana
lingguhan
weekly
tuig
taon
year
tuigan
taunan
yearly
tungang gab-i
hating-gabi
midnight
udto
tanghali
noon
udtong adlaw
tanghaling tapat noontime
pamanagbanag
Thesaurus
week
MGA KAHIMTANGAN SANG PANAHON
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
bugnaw
lamig
cold
gal-um
dagim
rain clouds
kagin-ot
banas
sultriness and
humidity of
weather
magal-um
maulap
cloudy
mahangin
mahangin
windy
mainit
mainit
sunny
mapaang
maalinsangan
warm
matun-og
mahamog
foggy
maulan
maulan
rainy
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Thesaurus
magin-ot
37
MGA BALATYAGON
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
38
English
akig
galit
angry
balatyagon
damdamin
feeling
gaisahanon
nag-iisa
alone
gangutngot
makirot
aching
gugma
mahal/sinta
love
hirihiri
hagikhik
giggle
kagha
pagdurusa
suffering
kahadlok
takot
fear
kalisud
kalungkutan
sorrow
kaluoy
habag
compassion
kaluoy
awa
pity
kamingaw
galimgim
loneliness
kapoy
pagod
kasubo
dalamhati
kibot
kulba
gulantang;
gulat
kaba
fatigue; tiredness
extreme
sorrow
state of being
startled
afraid
lalaw
pagluluksa
mourning
mahapdi
mahapdi
aching
maluluy-on
maawain
nabusog
busog
tenderhearted
full
nagutom
nagugutom
hungry
nahidlaw
nangungulila
lonely
Thesaurus
namingaw
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
nakapoy
napapagod
tired
nakibot
nagulat
surprise
nasadyahan
nasisiyahan
glad; happy
nasubuan
nalulungkot
lonesome
natuyo
naaantok
sleepy
pangaluyag
panliligaw
courting
panghakroy
panaghoy
lamentation
paslaw
bigo
frustrated
pin-ot
mahirap na
paghinga
hikbi
hard breathing
singki
sumigaw nang
malakas
mainitin ang ulo
tangis
iyak
to shout in a
shrill tone
easily gets angry
cry
tingala
mangha
surprise
pisngo
pugait
Thesaurus
nalipay
sob
MGA NUMERO HALIN SA 0 TUBTOB 100
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
siro
siro
zero
siro/wala
isa
isa
one
uno
duha
dalawa
two
dos
tatlo
tatlo
three
tres
apat
apat
four
kwatro
lima
lima
five
singko
anum
anim
six
sais
pito
pito
seven
siete
walo
walo
eight
otso
siam
siyam
nine
nuebe
napulo
sampu
ten
diyes
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
39
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
napulo kag isa
labing isa
eleven
onse
napulo kag duha
labing dalawa
twelve
dose
napulo kag tatlo
labintatlo
thirteen
trese
napulo kag apat
labin-apat
fourteen
katorse
napulo kag lima
labinlima
fifteen
kinse
napulo kag anum
labinanim
sixteen
disisais
napulo kag pito
labimpito
seventeen
disisiete
napulo kag walo
labinwalo
eighteen
disiotso
napulo kag siam
labinsiyam
nineteen
disinuebe
duha ka napulo
dalawampu
twenty
beinte
duha ka napulo kag
isa
dalawampu’t
isa
twenty-one
beinte uno
duha ka napulo kag
duha
dalawampu’t
dalawa
twenty-two
beinte dos
duha ka napulo kag
tatlo
dalawampu’t
tatlo
twenty- three
beinte tres
duha ka napulo kag
apat
dalawampu’t
apat
twenty-four
beinte kwatro
duha ka napulo kag
lima
dalawampu’t
lima
twenty-five
beinte singko
duha ka napulo kag
anum
dalawampu’t
anim
twenty-six
beinte sais
duha ka napulo kag
pito
dalawampu’t
pito
twenty-seven
beinte siete
duha ka napulo kag
walo
dalawampu’t
walo
twenty-eight
beinte otso
duha ka napulo kag
siam
dalawampu’t
siyam
twenty-nine
beinte nuebe
tatlo ka napulo
tatlumpu
thirty
trenta
tatlo ka napulo kag
isa
tatlumpu’t isa
thirty-one
trenta y uno
tatlo ka napulo kag
duha
tatlumpu’t dalawa
thirty-two
trenta y dos
40
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
trenta y tres
tatlo ka napulo
kag tatlo
Tatlumpu’t
tatlo
thirty-three
tatlo ka napulo
kag apat
tatlumpu’t apat
thirty-four
trenta y kwatro
tatlo ka napulo
kag lima
tatlumpu’t lima
thirty-five
trenta y singko
tatlo ka napulo
kag anum
tatlumpu’t
anim
thirty-six
trenta y sais
tatlo ka napulo
kag pito
tatlumpu’t pito
thirty-seven
trenta y siete
tatlo ka napulo
kag walo
tatlumpu’t walo
thirty-eight
trenta y otso
tatlo ka napulo
kag siam
tatlumpu’t
siyam
thirty-nine
trenta y nuebe
apat ka napulo
apatnapu
forty
kwarenta
apat ka napulo
kag isa
apatnapu’t isa
forty-one
kwarenta y
uno
apat ka napulo
kag duha
apatnapu’t
dalawa
forty-two
kwarenta y
dos
apat ka napulo
kag tatlo
apatnapu’t
tatlo
forty-three
kwarenta y
tres
apat ka napulo
kag apat
apatnapu’t
apat
forty-four
kwarenta y
kwatro
apat ka napulo
kag lima
apatnapu’t
lima
forty-five
kwarenta y
singko
apat ka napulo
kag anum
apatnapu’t
anim
forty-six
kwarenta y
sais
apat ka napulo
kag pito
apatnapu’t
pito
forty-seven
kwarenta y
siete
apat ka napulo
kag walo
apatnapu’t
walo
forty-eight
kwarenta y
otso
apat ka napulo
kag siam
apatnapu’t
siyam
forty-nine
kwarenta y
nuebe
lima ka napulo
limampu
fifty
singkwenta/
kalim-an
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
41
Hiligaynon
42
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
lima ka napulo kag
isa
limampu’t isa
fifty-one
singkwenta y
uno
lima ka napulo kag
duha
limampu’t dalawa
fifty-two
singkwenta y
dos
lima ka napulo kag
tatlo
limampu’t tatlo
fifty-three
singkwenta y
tres
lima ka napulo kag
apat
limampu’t apat
fifty-four
singkwenta y
kwatro
lima ka napulo kag
lima
limampu’t lima
fifty-five
singkwenta y
singko
lima ka napulo kag
anum
limampu’t anim
fifty-six
singkwenta y
sais
lima ka napulo kag
pito
limampu’t pito
fifty- seven
singkwenta y
siete
lima ka napulo kag
walo
limampu’t walo
fifty-eight
singkwenta y
otso
lima ka napulo kag
siam
limampu’t siyam
fifty- nine
singkwenta y
nuebe
anum ka napulo
anum ka napulo
kag isa
animnapu
animnapu’t isa
sixty
sixty- one
sesenta
sesenta y uno
anum ka napulo
kag duha
animnapu’t dalawa
sixty-two
sesenta y dos
anum ka napulo
kag tatlo
animnapu’t tatlo
sixty-three
sesenta y tres
anum ka napulo
kag apat
animnapu’t apat
sixty-four
sesenta y kwatro
anum ka napulo
kag lima
animnapu’t lima
sixty-five
sesenta y singko
anum ka napulo
kag anum
animnapu’t anim
sixty-six
sesenta y sais
anum ka napulo
kag pito
animnapu’t pito
sixty-seven
sesenta y siete
anum ka napulo
kag walo
animnapu’t walo
sixty-eight
sesenta y otso
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
Thesaurus
anum ka napulo kag siam
animnapu’t
siyam
sixty-nine
sesenta y
nuebe
pito ka napulo
pitumpu
seventy
setenta
pito ka napulo
kag isa
pito ka napulo
kag duha
pito ka napulo
kag tatlo
pito ka napulo
kag apat
pito ka napulo
kag lima
pito ka napulo
kag anum
pito ka napulo
kag pito
pito ka napulo
kag walo
pito ka napulo
kag siam
walo ka napulo
pitumpu’t isa
seventyone
seventytwo
seventythree
seventyfour
seventyfive
seventysix
seventyseven
seventyeight
seventynine
eighty
setenta y
uno
setenta y dos
walo ka napulo
kag isa
walo ka napulo
kag duha
walo ka napulo
kag tatlo
walo ka napulo
kag apat
walo ka napulo
kag lima
walo ka napulo
kag anum
walo ka napulo
kag pito
walumpu’t isa
eightyone
eightytwo
eightythree
eightyfour
eightyfive
eighty- six
otsenta y
uno
otsenta y
dos
otsenta y
tres
otsenta y
kwatro
otsenta y
singko
otsenta y
sais
otsenta y
siete
pitumpu’t dalawa
pitumpu’t tatlo
pitumpu’t apat
pitumpu’t lima
pitumpu’t anim
pitumpu’t pito
pitumpu’t walo
pitumpu’t
siyam
walumpu
walumpu’ t
dalawa
walumpu’t tatlo
walumpu’t apat
walumpu’t lima
walumpu’t
anim
walumpu’t pito
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
eightyseven
setenta y tres
setenta y
kwatro
setenta y
singko
setenta y sais
setenta y siete
setenta y otso
setenta y
nuebe
otsenta
43
Hiligaynon
44
PAGLUBAD SA
FILIPINO
ENGLISH
Thesaurus
walo ka napulo
kag walo
walumpu’t walo
eightyeight
otsenta y
otso
walo ka napulo
kag siam
walumpu’t
siyam
eightynine
otsenta y
nuebe
siam ka napulo
siyamnapu
ninety
nobenta
siam ka napulo
kag isa
siyamnapu’t
isa
ninetyone
nobenta y
uno
siam ka napulo
kag duha
siyamnapu’t
dalawa
ninetytwo
nobenta y
dos
siam ka napulo
kag tatlo
siyamnapu’t
tatlo
ninetythree
nobenta y
tres
siam ka napulo
kag apat
siyamnapu’t
apat
ninetyfour
nobenta y
kwatro
siam ka napulo
kag lima
siyamnapu’t
lima
ninety-five
nobenta y
singko
siam ka napulo
kag anum
siyamnapu’t
anim
ninety-six
nobenta y
sais
siam ka napulo
kag pito
siyamnapu’t
pito
ninetyseven
nobenta y
siete
siam ka napulo
kag walo
siyamnapu’t
walo
ninetyeight
nobenta y
osto
siam ka napulo
kag siam
siyamnapu’t
siyam
ninetynine
nobenta y
nuebe
isa ka gatos
isang daan
one hundred
syen
lima ka gatos
limang daan
five hundred
kinyentos
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
MGA TINAGA KAG HALAMBALANON SA PAGTAKUS
Hiligaynon
Paglubad sa
Filipino
English
bug-at
bigat
weight
bugkos
bigkis
bundle
damo
marami
many
dangaw
dangkal
hand span
diutay
konti
few
duha ka pilo
doble
double
dupa
dipa
arm’s length
gatos
isang daan
hundred
guray
hiwa
slice
kilometro
kilometro
kilometer
laba
haba
length
madamol
makapal
thick
malaba
mahaba
long
makitid
makitid
narrow
malapad
malapad
wide
malip-ot
maiksi
short
manipis
manipis
thin
mataas
mataas
tall/high
metro
metro
meter
pareho nga kadamuon
magkasingdami
as many as
pulgada
pulgada
inch
sampihak
kalahati
one- half
tangkas
tangkas
pile
tapak
talampakan
foot
tungatunga
nangangalahati
pantay
midway
tupong
Sulundan sa Pagtudlo sang Hiligaynon
Thesaurus
kalawigon
katunga
same level
45
For inquiries or feedback, please contact:
Curriculum Development Division,
Bureau of Elementary Education (BEE)
Department of Education (DepEd)
Room 204, Bonifacio Bldg. DepEd Complex (ULTRA),
Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Telefax:(632) 638-4799/637-4347
DeTxt: Globe and Smart: 2622