COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
INTEGRATION
Banghay-aralin sa sa Araling Panlipunan Grado 9
Ikaapat na Markahan
I.
Pamantayan sa Pagkatuto
Natutukoy ang iba’t ibang gampanin ng mamamayang Pilipino
upang makatulong sa pambansang kaunlaran. (AP9MSP-IVb-3)
Layunin:
1. Naiisa-isa ang mga katangian ng mamamayang Pilipino
pagkamit ng pambansang kaunlaran.
2. Nasusuri ang iba’t ibang katangian at gampanin para
pambansang kaunlaran.
3. Nakabubuo ng isang panata/pangako bilang pagpapahalaga
sama - samang pagkilos ng mamamayang Pilipino para
pambansang kaunlaran sa pamamagitan ng journal.
sa
sa
sa
sa
Pamantayan sa Pagkatuto (CSE)
Demonstrate ability to be involved in collective and
cooperative activities towards improving the community and the
society (S7A).
II. Nilalaman/Paksa:
Sama-Samang Pagkilos para sa Pambansang Kaunlaran
III. Sanggunian:
Ekonomiks, Deped Modyul para sa Mag- aaral, pahina 353-355
Department of Education, Culture and Sports (DECS)(n.d.) Project
EASE Module Pasig City DECS
Ako’y Isang Mabuting Pilipino ni: Noel Cabangon
Ekonomiks, Deped Modyul para sa Mag- aaral, pahina 359
IV. Pamamaraan:
A. Panimulang Gawain
Pagganyak
Gawain 1: Suri-Liriko
Magpaparinig ng awit na may pamagat na “Ako’y Isang
Mabuting Pilipino” ni Noel Cabangon.
1
Ako’y Isang Mabuting Pilipino
Ni: Noel Cabangon
Ako’y isang mabuting Pilipino
Minamahal ko ang bayan ko
Tinutupad ko ang aking mga tungkulin
Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin
Tumatawid ako sa tamang tawiran
Sumasakay ako sa tamang sakayan
Pumipila at ‘di nakikipag-unahan
At ‘di ako pasiga-siga sa lansangan
[Repeat chorus]
Lagi akong nakikinig sa aking mga magulang
Kaya’t pag-aaral ay aking pinagbubutihan
‘di ako gumagamit ng bawal na gamot
O kaya’y tumatambay
at sa eskwela’y ‘di pumapasok
Ipinagtatanggol ko ang aking karangalan
‘pagkat ito lamang ang tangi kong kayamanan
‘di ko ibinebenta ang aking kinabukasan
Ang boto ko’y aking pinahahalagahan
Paalala sa Guro: Kung hindi maipaparinig ang maaari itong ipabasa,
ipatula o ipaawit sa mga mag-aaral ang “Ako’y Isang Mabuting Pilipino.”
Maaaring ipakita ng guro ang sipi ng awitin sa paglalagay nito sa pisara
gamit ang manila paper/paggamit ng iba pang kagamitan.
Mga pamprosesong tanong:
1. Ano ang mensaheng nais iparating ng awit?
2. Ano - ano ang katangian at gawain ng mabuting Pilipino ang
binanggit sa awit?
B. Aktibiti:
Gawain 2: Kapit-Bisig!
Pamamaraan sa pagsasagawa ng gawain:
1. Ipapangkat ang klase ayon sa bilang ng mga mag-aaral.
2. Bibigyan ang bawat grupo ng dalawang minuto para basahin
ang bahagi ng teksto na inihanda at ibinigay ng guro ukol sa
katangian at estratehiya na nagsusulong ng pambansang
kaunlaran. (Annex A)
3. Isusulat ng mga mag-aaral sa manila paper o cartolina ang
kanilang jingle gamit ang itinakdang pormat ng guro.
2
4. Aatasan ang bawat pangkat na magsagawa ng kanilang
presentasyon ayon sa kanilang napiling estratehiya o
pamamaraan.
a. role playing
b. news casting
c. jingle
d. pantomime
5. Gagamitin ang pamantayan sa pagmamarka/rubriks para sa
pagmamarka ng pagtatanghal (Annex B)
Mga Tanong:
1. Ano ang iyong naramdaman habang isinasagawa ang
pagtatanghal?
2. Ano anong gawain ang naipakita ng bawat pangkat na
nagpapahayag ng pagpapaunlad ng bansa?
C. Analisis:
Mga Tanong:
1. Alin sa mga ipinakita sa gawain ang nagpapahayag ng samasamang pagkilos para sa pambansang kaunlaran?
2. Bakit kailangang magkaroon tayo ng ideya sa mga estratehiya
na nagsusulong para sa pambansang kaunlaran.
D. Abstraksyon
Teksto para sa paksang - aralin.
MGA KATANGIAN NG PILIPINO NA MAKATUTULONG SA PAGUNLAD NG BANSA
1. MAPANAGUTAN
a. Tamang pagbabayad ng buwis. Ang pagkakaroon ng kultura ng
tamang pagbabayad ng buwis ay makatutulong upang magkaroon
ang pamahalaan ng sapat na halagang magagamit sa mga
serbisyong panlipunan.
Halimbawa:
a. libreng edukasyon
b. murang programang pangkalusugan
c. pagpapagawa ng tulay at kalsada
d. pampublikong gusali katulad ng paaralan
b. Makialam. Ang mali ay labanan, ang tama ay ipaglaban.
Paglaban sa anomalya at korapsyon, maliit man o Malaki, sa lahat
ng aspekto ng lipunan at pamamahala. Mahalagang itaguyod ng
mga mamamayan ang kultura ng pagiging tapat sa pribado at
publikong buhay. Hindi katanggap-tanggap ang pananahimik at
pagsasawalang-kibo ng mamamayan sa mga maling nagaganap sa
3
loob ng bahay, sa komunidad, sa paaralan, pamahalaan, at sa
trabaho.
Halimbawa:
a. Pagpili ng tamang kandidato
b. Ipagbigay alam sa kinauukulan ang mga nandaraya sa
metro o kuntador ng kuryente
c. Makilahok at makiisa sa iba’t ibang gawaing pambarangay.
2. MAABILIDAD
a. Bumuo o sumali sa kooperatiba. Ang pagiging kasapi ng
kooperatiba ay isang paraan upang magkaroon ng pagkakataon
ang bawat isa na maging kasapi sa paglikha ng yaman ng bansa.
Ang kooperatiba ay ang pagsasama-sama ng puhunan ng mga
kasapi upang magtayo ng negosyo na ang makikinabang at
tatangkilik ay mga kasapi rin. Ang kanilang kita ay sa
pamamagitan ng pagkakaroon ng dibidendo o hati sa kita batay sa
bahagi sa kooperatiba. Ang nagpapatakbo ng kooperatiba ay mga
kasapi ring naniniwala sa sama-samang pag-unlad.
Hal. Maagang pag-iimpok
b. Pagnenegosyo. Hindi dapat manatiling manggagawa lamang
ang Pilipino. Dapat nating sikapin na maging negosyante upang
makontrol ng mga Pilipino ang kabuhayan ng bansa at hindi ng
mga dayuhan.
3. MAKABANSA
a. Pakikilahok sa pamamahala ng bansa. Ang aktibong
pakikilahok sa pamamahala ng barangay, gobyernong lokal, at
pambansang pamahalaan upang maisulong ang mga adhikain at
pangangailangan ng mga Pilipino ay kailangang gawin ng bawat
mamamayan upang umunlad ang bansa.
b. Pagtangkilik sa mga produktong Pilipino. Ang yaman ng
bansa ay nawawala tuwing tinatangkilik natin ang dayuhang
produkto. Dapat nating tangkilikin ang mga produktong Pilipino.
4. MAALAM
a. Tamang pagboto. Ugaliing pag-aralan ang mga programang
pangkaunlaran ng mga kandidato bago pumili ng iboboto. Dapat
din nating suriin ang mga isyung pangkaunlaran ng ating bansa
upang masuri kung sinong kandidato ang may malalim na
kabatiran sa mga ito.
b. Pagpapatupad at pakikilahok sa mga proyektong
pangkaunlaran sa komunidad. Ang pag-unlad ay hindi
magaganap kung ang pamahalaan lamang ang kikilos. Maaaring
manguna ang mga mamamayan sa pagbuo at pagpapatupad ng
mga programang pangkaunlaran. Dapat ay magkaroon tayo ng
4
malasakit sa ating komunidad upang makabuo at
makapagpatupad ng mga proyektong magpapaunlad sa ating
komunidad.
Pinagkukunan: Department of Education,
Culture and Sports (DECS)(n.d.)Project EASE
Module Pasig City DECS
Mga tanong :
1. Sino-sino ang may gampanin na kumilos para sa pagpapaunlad
ng bansa?
2. Ano -ano ang iminumungkahing estratehiya /pamamaraan na
makatutulong sa pag-unlad ng bansa?
3. Paano makatutulong ang sama- samang pagkilos sa
pagpapaunlad ng bansa?
Paalala sa Guro: Karagdagang impormasyon upang mabigyan
ng pansin ang kahalagahan ng pagpapaunlad ng kaunlarang
pantao para sa sama-samang pagkilos sa pagsusulong ng
pambansang kaunlaran.
E. Aplikasyon
Gawain 3: Commitment Wall
1. Sa isang manila paper, ang buong klase ay gagawa ng
Commitment Wall.
2. Ang guro at ang lahat ng mag-aaral ay lalagda upang ipakita
ang kanilang lubos na pakikiisa at sama-samang pagkilos
bilang mamamayang Pilipino para sa pambansang
kaunlaran.
Paalaala sa guro: Maaaring ihanda ng guro ang manila paper na
gagamitin sa naturang gawain.Maaari ding lagyan ng guro ng
disenyo ang gagamiting manila paper.
F. Pangwakas:
Gawain 4: Ang Aking Panata
Gagawa ang mga mag-aaral ng isang
panata ng pagiging
isang mabuting Pilipino. Pagkatapos ay hahanap ang guro ng ilang
mag-aaral na boluntaryong magbabasa ng kanilang panata.
Halimbawa:
Ako si ________________ ay nanganagako na tutulong at
makikiisa sa mga gawain na magpapaangat at magpapaunlad ng
ating bansa. Ako ay magiging mabuting halimbawa ng isang
kabataang mag-aaral
na magsisikap at mangangarap na
makapag- ambag ng mga mabubuting gawa para sa pag -unlad ng
ating bansa. Hindi ako lalabag sa mga batas na dapat sundin.
Makikibahagi at makikialam ako sa usaping panlipunan at
5
sisikapin kong lagi akong magiging tapat sa lahat ng aspekto ng
aking buhay.
_________________________
Pangalan at Lagda
Paalaala sa guro: Para sa layunin ng integrasyon, kinakailangang
malinaw na maipahayag ng mga mag-aaral ang kahalagahan ng
sama -samang pagkilos para sa pagsulong ng pambansang
kaunlaran.
V. Repleksyon
VI. Mga Tala
6
Annex A
Sama-Samang Pagkilos para sa Pambansang Kaunlaran
Hindi uunlad ang isang bansa kung hindi tutulong ang
kaniyang mga mamamayan. Bawat isa ay may gampanin sa pagunlad ng bansa. Maaaring ang pagbibigay ng kontribusyon sa pagunlad ng bansa ay sa pamamagitan ng pansariling pagsisikap o
sama-samang pagtutulungan. Ang paglaya sa kakapusan ng bawat
isa ay isang paraan na maaaring gawin ng isang indibidwal sa
pamamagitan ng matalinong pamamahala ng pananalapi. Kailangan
ng sama-samang pagkilos ng lahat ng mamamayan.
Ayon kina Todaro at Smith sa kanilang aklat na Economic
Development (12th Edition, 2015), ang pag-unlad ay isang
multidimensiyonal na prosesong kinapapalooban ng malaking
pagbabago sa istruktura ng lipunan, gawi ng mga tao at mga
pambansang institusyon, gayundin ang pagpapabilis ng pagsulong ng
ekonomiya, pagbawas sa di pagkakapantay- pantay at pag-alis ng
kahirapan. Ito rin ang binibigyang-diin ng United Nation Development
Programme (UNDP). Ang mga indikasyon ng pag-unlad ay dapat
nakatuon sa tao bilang tunay na kayamanan ng bansa. Ang estado ng
kanyang kalusugan, paglinang ng kakayahan at pagkilala sa kaniyang
karapatan ay nagtataglay ng mas malinaw na mensahe tungkol sa pagunlad higit sa mga datos o numero.
Ang pagkilala at pagtanggap sa iba’t ibang kasarian at
oryentasyon ay isang indikasyon ng mataas na kaunlarang pantao ng
isang bansa. Ipinapahiwatig nito ang malalim na pag-unawa at
pagpapahalaga na bunga ng pinagsama-samang pagsisikap ng iba’t
ibang sektor ng lipunan tulad ng edukasyon at pamilya.
Hango sa aklat nina: Todaro at Smith
na Economic Development (12th Edition, 2015)
7
Annex B
Rubriks sa Pagmamarka sa Gawain 2 (Para sa Role Play)
Pamantayan
Iskrip
Lubhang kasiya –
siya
5 puntos
Ipinakita nang
buong husay ang
pagkakagawa ng
iskrip sa role play
Kasiya-kasiya
3 puntos
Hindi kasiya siya
1 puntos
Mahusay ang
pagpapakita ng role
play subalit may
kaunting kainangan.
Hindi gaanong
malinaw ang script
ang script sa role
play.
Teamwork at
Partisipasyon
Kasama lahat ng
kasapi ng pangkat
sa role play.
Kasama lahat ng
kasapi ng pangkat
sa role play subalit
may kalituhan ang
ilan sa kanilang
pagganap.
May mga kasapi sa
pangkat na hindi
nakitaan ng pag
ganap.
Pagganap ng
tauhan
Makatotohanan at
kapanipaniwala ang
pagkakaganap ng
mga tauhan mula sa
pananalita,galaw at
ekspresyon ng
mukha. Mahusay na
paglalarawan ang
realidad ng role
play.
Hindi gaanong
makatotohananat
kapani-paniwala ang
pagganap ng mga
tauhan ng mga
tauhan mula sa
pananalita,galaw at
ekspresyon ng
mukha.
Hindi
makatotohanan at
kapanipaniwala ang
pagkakaganp ng
mga tauhan mula sa
pananalita,galaw at
ekspresyon ng
mukha.
Kabuuang Iskor= 15
Paalaala sa Guro: Ang rubriks na ito ay mungkahi lamang, maaaring
magkasundo ang mag-aaral at guro sa rubriks na gagamitin.
8