İLETİŞİM, EMPATİ,
BEDEN DİLİ
DOÇ.DR. EROL TERZİ
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
İSTATİSTİK BÖLÜMÜ
2020
İLETİŞİM
 Duygu, düşünce veya bilgilerin her türlü yolla bir başkasına
aktarılmasıdır.
“Bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma
süreci”
olarak tanımlanabilir.
6 Temmuz 2022
2
İki insan birbirinin farkına
vardığı andan itibaren iletişim
başlar.
O andan itibaren;
Söylediği / Söylemediği
Yaptığı / Yapmadığı
her şeyin bir anlamı vardır.
6 Temmuz 2022
3
İletişimin amacı nedir?
• İnsanlar yüzyıllar boyu beslenme,barınma vb. temel bazı
gereksinimlerini gidermek için iletişim kurmaktadır.
• Bireyler kendileri hakkındaki bilgileri anlamak, düzeltmek amacıyla
da iletişim kurarlar.
6 Temmuz 2022
4
Eğer mesaj doğru oluşturulmuş
doğru yolla iletilmiş
doğru yorumlanmışsa…
sağlıklı bir iletişimden bahsedebiliriz….
6 Temmuz 2022
5
İletişim Sakinliği doğurur…
6 Temmuz 2022
6
İLETİŞİM SALT BİLGİ ALIŞVERİŞİ DEĞİLDİR!!!
Bilginin yanında duygular ve düşünceler de aktarılmaktadır.
6 Temmuz 2022
7
İletişim bireylerin birinin aktif diğerinin pasif olmasıyla kurulmaz.
İLETİŞİM KİŞİLERİN KARŞILIKLI KATILIMLARIYLA
YAPILIR
6 Temmuz 2022
8
İLETİŞİM BİR BÜTÜNDÜR
İletişimi kelimeler, jestler, mimikler gibi birbirinden soyutlayarak
değerlendirmek yanlıştır.
6 Temmuz 2022
9
İletişimi Kolaylaştıran Teknikler
ve Yetenekler
• Dinleme ve tepki verme,
• Özetleme,
• Empati
• Somutlaştırma,
• Soru sorma,
• Açığa Kavuşturma
6 Temmuz 2022
10
Etkili İletişim İçin
• Uygun dil seçmek,
• Empati yapmak,
• Açık ve doğru mesaj vermek,
• Saygı duymak, güven vermek,
• Göz teması sağlamak,
• Beden diline dikkat etmek,
• Geri bildirimde bulunmak,
• Dinlemeyi öğrenmek,
• Tepki vermek,
• Gerektiği durumlarda konuyu özetlemek,
• Soru sormak gerekir…
6 Temmuz 2022
11
İşe yaramayan iletişim teknikleri
♦ Belirsiz güvenceler vermek,
♦ Sürekli Onaylamak,
♦ Hiç Onaylamamak,
♦ Sürekli moral verici konuşmalar,otomatik
yanıtlar,
♦ Nasihat,
♦ İkna ve ısrar etme,
♦ Savunmacı iletişim tarzı geliştirmek,
♦ Konuyu değiştirme,
♦ Deşici olma,
♦ Duygularını azımsamaktır…
6 Temmuz 2022
12
İletişimi Olumsuz Etkileyen Çevresel
Faktörler Nelerdir:
• Gürültü bir ortam,
• Mahremiyeti olmayan bir ortam,
• Ayak üstü,mesafeli ve rahat olmayan bir ortam
• Uyaranların fazla olduğu bir ortam
6 Temmuz 2022
13
İnsan, duygularını, düşüncelerini,
gereksinimlerini sözlü ve sözsüz
olmak üzere iki temel yolla iletmeye
çalışır.
6 Temmuz 2022
14
Sözlü iletişimde Önerilenler
♦ Tanımlayıcı,
♦ Problem merkezli,
♦ Esnek,
♦ Alçak gönüllü,
♦ Kolaylaştırıcı olun,
♦ Anladıklarınızı başka sözcüklerle yeniden
anlatın
6 Temmuz 2022
15
Sözlü İletişimde Önerilmeyenler
♦ Yargılayıcı olmayın !
♦ Yönlendirici olmayın !
♦ Kibirli olmayın !
♦ Donuk olmayın !
♦ Zorlaştırıcı olmayın !
♦ Anlaşılmaz konuşmayın !
6 Temmuz 2022
16
İLETİŞİMDE BEDEN DİLİ % 60
ETKİLİDİR
İLETİŞİMDE SES TONU % 30
ETKİLİDİR
İLETİŞİMDE SÖZLER % 10
ETKİLİDİR
BEDEN DİLİ
iletişim becerimizin anahtarı,
sessiz dilimiz…
Beden diliyle duygu ve coşkular daha etkin bir şekilde dile getirir. Biz konuşmasak
bile bedenimiz konuşur, bizim iç dünyamızı ele verir.
Yüz ifadeleri
Beden dilimizin en belirgin anlamları
yüzümüzdedir. Temel duygular insanlarda
ortak olan duygulardır. Bu yüzden de
evrenseldir.
Omzumuz düşükse
çekingenliğimizi
ifade eder;
Omzumuz dikse
kendimize
duyduğumuz
güven;
Omuzlar geriye doğru
kolların yana doğru
uzanması kişinin tepki
vermeye hazır olduğunu
gösterir.
Örneğin; avuç içlerinin yukarıya bakması kişinin gizlisi saklısı olmadığını ve
karşısındaki insana güven sunduğunu belirtirken aşağıya bakması hassas olduğu
konularda dışa kapalı olduğunu belirtir ve güvensiz bir ifade olarak karsımıza çıkar.
Havayı hassas bir şekilde kavrama :
Anlatılan konuya hassasiyet kazandırır
Havayı güçlü bir şekilde kavrama: Anlatılan konudaki kararlılığı gösterir
Havaya vurmak:
Savunulan fikirdeki kararlılığı gösterir
İki elin makas gibi yana açılması: Şiddetli bir reddedişi yansıtır
İnsanın kişiliğini ortaya koyan yollardan bir
tanesi de el sıkışmadır.
1. Güvenli ve dengeli el sıkışma
2.Dostça el sıkışma
3.Bedensel Temas ile
El sıkışırken, sol eliyle karsındaki kişinin
kolunu veya omzunu tutmak o kişiye özel bir
duyguyu aktarmaktadır.
Kötü El Sıkışma Biçimleri
Kötü el sıkışma, karsıdaki kişiye sadece
parmaklarının ucunu vererek yapılır
Kol kavrama
Sağlam bir duruş
Üstünlük tavrı
gösteriliyor
Kendi kendiyle el ele
tutuşmuş
Kısmi kol engeli
İletişimde Dinlemenin önemi nedir?
İyi bir dinleyici dikkatle dinlediği için geçerli
kararlar alabilir.
Zamandan ekonomi sağlar.
İyi bir dinleme, mesajın doğru ulaşıp ulaşmadığı konusunda güvenli
bilgi sağlar.
Güzel konuşmalara özendirir.
Anlamayı ve anlaşma düzeyini arttırır.
6 Temmuz 2022
34
Nasıl iyi bir dinleyici olunur?
Susun
Konuşanı rahatlatın
Dinlemeyi dağıtıcı öğeleri uzaklaştırın
Karşınızdaki kişiye empati gösterin
Zaman tanıyın
Öfke ve olumsuz duygularınızı kontrol edin
Soru sorun
Yargılayıcı olmayın
6 Temmuz 2022
35
SEN DİLİ-BEN DİLİ
6 Temmuz 2022
36
Beni Anlamıyorsun…!!!
Anlaşılmadığımı düşünüyorum…!!!
Sizce hangi ifade iletişimi kolaylaştırır?
6 Temmuz 2022
37
İletişimde SEN Dili
 Sen İletileri genellikle sen diye başlar ve
 İnsanlara kendilerini suçlu hissettirir.
 Suçlama, aşağılama, eleştiri gibi algılanabilir.
 Karşınızdaki kişiye saygınız olmadığını iletebilir.
 Çoğunlukla tepkisel ve öç alıcı davranışlara neden
olur.
 Benlik saygısına zarar verebilir.
 Değişmeye açık olmanın tersine direnmeye neden
olabilir.
 Kişiyi duygusal anlamda kırabilir.
6 Temmuz 2022
38
İletişimde BEN Dili
--Mesajı veren kişinin olumsuz duygularını,
mesajı alana, onu küçültmeden iletir
--Sorumluluk mesajlarıdır yani davranışın
sorumluluğunu kişiye bırakır
--Kişinin kişiliğine değil davranışına
yöneliktir.
--Karşıdaki kişinin davranışını değiştirme
olasılığı yüksektir
6 Temmuz 2022
39
Hasta ile iletişim kurarken;
♦ İletişimle ilgili bilgi sahibi olun,
♦ Kendinizi tanıyın,
♦ Konuşmak için zaman ayırın,
♦ Hasta bireye ismi ile hitap edin,
♦ Geri bildirimden yararlanın,
♦ Konuşurken ve dinlerken empati yapın,
♦ Gerekirse fiziksel dokunmayı kullanın.
6 Temmuz 2022
40
EMPATİ…
• Hepimiz farklı özelliklere,duygu ve düşüncelere sahibiz…
6 Temmuz 2022
41
6 Temmuz 2022
42
Empati bir kişinin kendisini duygu ve
düşüncelerinden soyutlayarak bir başkasının
inançlarını, arzularını ve özellikle duygularını farkına
varabilme ve anlayabilme yeteneğidir.
Empati ve cinsiyet arasındaki ilişkiye bakan
araştırmalar ortaya çıkarmışlardır ki kadınlar
erkeklere göre daha çok ve daha yüksek seviyede
empati kurabilmektedirler. Empatinin yaş ile ilişkisi
ise doğru orantılıdır. Yaş ilerledikçe kişiler daha iyi
empati kurabilmekte ve karşılarındaki kişiyi daha iyi
anlayabilmektedirler.
6 Temmuz 2022
43
KENDİNİ KABUL
Kendini kabul; kişinin olumlu ve olumsuz
özelliklerinin her birini objektif olarak tanıması ve
kişiliğinin bir parçası saymasıdır. Kendini kabul eden
kişi karşısındaki diğer bireylerle başarılı iletişim
kurabilir .
6 Temmuz 2022
44 44
Tarih boyunca hep çatışma ve savaşlara sahne olmuş
6 Temmuz 2022
45
Ve Ne Yazık ki,
Kavgalar, anlaşmazlıklar hiç eksik olmamış..
6 Temmuz 2022
46
Öyle ki,
Atık günümüzde mutlu bir yuva kurmak için söz vermiş karı-kocaların
bile anlaşmazlık, şiddet, boşanma ve cinayet gibi büyük sorunlarla
karşı karşıya olduğu bir dünyada yaşıyoruz.
6 Temmuz 2022
47
Belki bütün dünyayı değiştiremeyiz ama kendimizden başlayarak aile,
arkadaş, okul, kısacası içinde yaşadığımız tüm toplumsal çevremizin
olumlu yönde değişmesine katkıda bulunabiliriz.
‘’Herkes kendi evinin önünü temizlerse her yer tertemiz olur’’
6 Temmuz 2022
48
Atasözü
Örneğin; sağlık personelinin, her hasta ve hasta yakınının
duygularını aynı şekilde yaşaması her zaman mümkün
değildir, zaten ruh ve beden sağlıkları açısından
düşündüğümüzde şart da değildir; fakat bununla birlikte,
muhatabının acı, üzüntü, sıkıntı içinde olduğunu anladığını
karşısındakine sözlü ve beden diliyle aktarabilmesi
beklenir ki, eğer bu yapılırsa empati süreci gerçekleşmiş
olur.
6 Temmuz 2022
49
Gerçek Erdem, senden olana değil senden olmayana
gösterdiğin anlayış ve empatide yatar.
6 Temmuz 2022
50
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM …
6 Temmuz 2022
51