‫اداره تعليمات تخنيکی و مسلکی‬
‫انستيتوت ساختمانی و جيوديزی‬
‫ديپارتمنت ساختمانی‬
‫برآورد ساختمان‬
‫تھيه و ترتيب ‪:‬محمد داوود " محمدی"‬
‫سال‪1398-‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مقدمه‪:‬‬
‫اﻣــﺮوزه ﺷـــﺎﻫﺪ ﭘﻴﺸــﺮﻓﺘﻬﺎي وﺳﻴﻊ وﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ در ﺟﻬﺎن اﻃــــــﺮاف ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻴﻢ اﻳـﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ وﺗﻜﺎﻣﻞ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻴﺰان ﻛﻪ در ﺗﺎﻣﻴﻦ آﺳﺎﻳﺶ ﻣﺎ ﻣﻮﺛــﺮ اﺳﺖ ﻣﻮﺟﺒﺎت ﭘﻴﭽﻴـﺪﮔﻲ وﺗﻨﻮع در ﻣﺴـــﺎﻳﻞ روز ﻣﺮه را ﻧﻴﺰ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺷﺮط ﻻزم ﺑـﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ دراﻧﺠﺎم ﻫﺮﻛـــﺎري اﻧــﺠﺎم ﻣﻄــﺎﻟﻌﺎت ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ‬
‫وﺑــﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي دﻗـﻴﻖ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬اﺳﺎس ﻫـﺮ ﺑـﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳـﺰي ﺻﺤﻴﺢ واﺻﻮﻟـﻲ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ وﺷــﻨﺎﺧﺖ‬
‫ﻛﺎﻣﻞ از ﻣﻮﺿـﻮع اﺳﺖ‪ .‬اﺟﺮاي ﭘـﺮوژه ﻫﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴـﺰ ازاﻳﻦ ﻗــﺎﻋﺪه ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ وﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در اﺟﺮاي‬
‫ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﻣﻄـﺎﻟﻌﺎت ﻛﺎﻣﻞ وﺑـﺮﻧﺎﻣـﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﻈﻢ را ﻃﻠﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮان ‪،‬آﺑﺎدي وﺗﻮﺳﻌﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻐﺰﻫﺎ ودﺳﺘﻬﺎي ﺗﻮاﻧﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰان وﻣﺠــﺮﻳﺎن ﭘـــﺮﺗﻼش ﻳﻚ ﻛﺸــﻮر اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺗـــﺮﺑﻴﺖ ﻛﺎدرﻫﺎ وﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻣﺎﻫــﺮي ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻋﻠـــﻮم ﻧﻈﺮي وﺗﻮاﻧــﺎﻳﻲ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ داراي‬
‫ﻗـــﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟـــﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷـــﻨﺪ ﺑﺮ ﻋـﻬﺪه وزارت ﻫﺎي ﻣﻌـــﺎرف وﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋــﺎﻟﻲ اﺳﺖ ‪.‬وﭼﻮن‬
‫ﻛﺸـــﻮر ﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﺳـﭙﺮي ﻧــﻤﻮدن ﭼﻨــﺪ ﺳـــﺎل ﺟﻨــﮓ ﻫﺎي وﻳــﺮان ﻛﻨﻨـــﺪه ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷـــﻲ‬
‫آن ﻧﻴـــﺰ دﭼـﺎر ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎ وﻧـﻮاﻗﺺ ﻓـــﺮاوان ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣـــﺮاﻛﺰ آﻣﻮزﺷﻲ وﻣﺮاﻛﺰي ﻛﻪ در ﺑﻪ اﻛـــﻤﺎل‬
‫رﺳــﺎﻧﺪن ﺗﺨﺼـــﺺ ﻫﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دارﻧﺪ اﻣـﺮي ﻻزم وﺿﺮوري ﭘﻨـﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬واﻳﻦ اﻣﺮدراﻳﻦ ﻣـﺮاﻛﺰ آﻣﻮزﺷـﻲ‬
‫درﻗﺎﻟﺐ ﮔﺮوﻫﻬﺎي درﺳﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬دراﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آﻣﻮزﺷﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺑﺮآورد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ازﻃﺮف ﻣــﺮﻛﺰاﻧﺠﻨﻴﺮي داراﻟﻔﻨـــﻮن داﻳﺮ ﻣﻲ ﮔـﺮدد درس ﻫﺎي ﻧﻈـﺮي وﻋﻤﻠﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻴﺎز اﻧﺠﻨﻴﺮان‬
‫وﻣﺤﺼــﻠﻴﻦ اﻳﻦ ﮔــﺮوپ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨــﻲ واراﻳﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ودراﻳﻦ ﻣﻴــﺎن درس ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻠﻘﻪ‬
‫واﺳــﻂ ﺑﻴﻦ دروس ﻧﻈــﺮي وﻋﻤﻠﻲ اﻫﻤﻴﺘﻲ وﻳﮋه دارد ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻛﺜـــﺮ ﻣﺤﺎﺳــﺒﺎت دررﺷـﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﻠﻜﻲ ازﻃﺮﻳﻖ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻛﻤﻴﺖ ﻫــﺎي ﻓـــﻴﺰﻳﻜﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد در اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻣﻮردﻧﻴـــﺎز‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﻧﻮاع ﻛﻤﻴﺖ ﻫﺎ اراﻳـﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬واﺣﺪﻫﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي وﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ‪ ،‬اﺻﻮل ﻫﻨﺪﺳــﻪ وﻣﺜﻠﺜﺎت‬
‫ﻣﻘﺪﻣـﺎﺗﻲ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻃﻮل‪،‬ﺳـﻄﺢ ‪،‬ﺣﺠﻢ وزﻣﺎن ﻛﻪ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫درﺳـــﻬﺎي ﺗﺨﺼــﺼﻲ اﻧﺠﻨﻴﺮي ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻴـــﺮود در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺜـﺎل ﻫﺎ وﻣﺴﺎﻳﻞ ﺣﻞ ﺷﺪه ﻣﻄﺮح ﻛــﺮده اﻳﻢ ﺗﺎ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗــﺮﺗﻴﺐ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻻزﻣﻪ ﻛﺴﺐ ﮔﺮدد ‪ .‬دراداﻣــــــــﻪ ﻣﺒﺤﺚ ﺑــﺮآوردﺑﺨﺶ ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ اﺑــﺰار‬
‫ﺗـﻮﻟﻴﺪاﻃـــﻼﻋﺎت وﺷـــﻨﺎﺧﺖ ﺑﻪ ﻣــــــﻨﻈﻮر ﺑـــﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳـــــــﺰي وﻛﻨــﺘﺮول ﭘــﺮوژه ﻣﻴﺒــﺎ ﺷﺪ ﻣﻄﺮح‬
‫ﮔــﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪. .‬ﻳﻚ ﺑـﺮآورد دﻗــﻴﻖ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ راﻫﮕﺸﺎ وراﻫﻨﻤﺎي ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻣﺠﺮﻳﺎن ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳـــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ واﻃــﻼﻋﺎت ﻻزم را ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي اﺻﻮﻟﻲ‪،‬ﺗﻮزﻳﻊ وﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﺎﻟﻲ وﻛﻨﺘﺮول وﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘــــﺮوژه‪،‬‬
‫دراﺧﺘﻴﺎر آﻧﻬﺎ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ اﻫﻤﻴﺖ آﻣﻮزش وﺗﺮﺑﻴﺖ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺑـــﺮآوردﻫـﺰﻳﻨﻪ ﭘﺮوژه‬
‫ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮي اﻳﻔﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ دوﭼﻨﺪان ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪداوود "ﻣﺤﻤﺪي"‬
‫‪Page 2‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫فصل اول‬
‫مفاھيم پايه‪ ،‬واحدھای اندازه گيری و تبديل آنھا‬
‫برآورد‪:‬‬
‫برآورد عبارت ازدر يافت ا حجام كار مطابق مشخصا ت و نيروي كار است تا بر اساس آن قيمت تمام شد يک ساختمان‬
‫يا پروژه معلوم گردد‪ .‬اين پروسه اساسآ يک فورمول بندی ساينسی مصارف می باشد که جھت تکميل نمودن و تسليمی‬
‫يک پروژه اجرامی گردد‬
‫بايد يادآورگرديم که اين پروسه تحت بھترين شرايط کاری نيزيک فعاليت مغلق می باشد زيرا به کمک آن بايد تغييراتی‬
‫را که در احجام کاری‪،‬مزد کارگران وتھيه مواد رخ می دھد مستقيمآ کنترول نموده و وبررسی نمايد‪ .‬موضوع مھم که‬
‫توسط اين فعاليت بايد اجرا گردد اين است تا تحليل مصارف و مواد مصرفی پروژه ھا را به مراجع زيربط به رويت‬
‫يک اسناد درست ارايه نمايد‪.‬‬
‫و يا ھم ميتوان برآورد را چنين تعريف نمود‪ ،‬برآوردعبارت از پروسه بدست آوردن قيمت تخمينی يک ساختمان ميباشد‬
‫که ازروی نقشه ھا ومشخصات مربوطه آن بدست می آيد ولی بايد خاطر نشان ساخت درصورتيکه برآورد يک پروژه‬
‫درست اجرا گرديده باشد نبايد بيشتر از ‪ 10‬فيصد دارای غلطی باشد که اين فيصدی توسط کسانی که معموال در اين فن‬
‫مصروف کار اند تعين گرديده است‪ .‬جھت انجام دادن اين پروسه بصورت درست ومکمل آن به مواد واسناد ذيل‬
‫ضرورت است‪.‬‬
‫‪ -1‬اسناد تخنيکی )‪(Technical Documents‬‬
‫اسناد تخنيکی عبارت از نقشه ھای مکمل مھندسی‪ ،‬سيول )انجنيری(‪ ،‬برق‪،‬حرارت‪ ،‬آبرسانی و غيره می باشد‪ .‬که اين‬
‫نقشه ھا بايد دارای تمام مشخصات به صورت مکمل بوده تا در اثنای برآورد ھيچ نوع مشکلی بوجود نيايد‪.‬‬
‫‪ -2‬مشخصات مواد )‪(Specification of Materials‬‬
‫مشخصات مواد از اسناد الزم برای يک برآورد مکمل به حساب می آيد که در اين اسناد مشخصات تمامی مواد الزمه‬
‫مورد استفاده در پروژه بصورت واضح ومکمل آورده ميشود‪.‬‬
‫‪ -3‬قيمت مواد )‪(Cost of Materials‬‬
‫دسترسی به تمام قيمت ھای مواد مورد ضرورت که حد اقل طی شش ماه اخير از بازار جمع آوری گرديده باشد نيز از‬
‫جمله ضرورت ھاي است که بتوانيم يك ساختمان را به شكل درست ان برآورد نماييم‪ .‬اما تجربه نشان داده است که بايد‬
‫تمام قيمت ھای که از بازار جمع آوری می گردد ‪ 5‬الی ‪ 10‬فيصد نظر به وضيعت منطقه به شکل مصون آن در نظر‬
‫گرفته شود‪ .‬برعالوه مواد فوق در نتيجه عمليه برآورد نخست بايد تمام احجام و مساحت ھای پروژه مورد نظر جمع‬
‫آوری گرديده و به تعقيب آن جھت دريافت قيمت نھايی پروسه ھای بعدی آغاز گردد‪ .‬چون اين پروسه قبل از اعمار‬
‫تعمير صورت می گيرد تجربه کاری براوردکننده خيلی مھم خواھد بدين معنی که به ھر اندازه که تجربه برآورد کننده‬
‫بيشتر باشد به ھمان اندازه براوردی را که انجام ميدھد دقيق تر و درست تر خواھد بود‪.‬‬
‫‪Page 3‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫انواع برآورد )‪(Types of Estimation‬‬
‫ھدف از برآورد يک پروژه يا يک تعمير بدست آوردن قيمت مجموعي ھمان پروژه يا تعمير است‪،‬بنابراين الزم است تا‬
‫در قسمت انواع و اقسام آن معلومات كافي ارايه گردد بدين منظور ابتدا به مطالعه انواع برآورد می پردازيم‪.‬‬
‫برآورد ابتدائی )‪(Preliminary Estimation‬‬
‫اين نوع برآورد را بنام ‪ Estimation cut Short‬نيز ياد مينمايند که ھدف از اجرای اين نوع برآورد در ساختمان ھا‬
‫اين است كه در زمان کم قيمت تمام شد تقريبی پروژه يا تعمير را طوری بدست آوريم که با قيمت اصلی آن دارای‬
‫تفاوت زياد نباشد‪ .‬اين نوع برآورد به سه سه روش صورت می گيرد‪.‬‬
‫‪ -1‬برآورد سطحی )‪(Gross Floor Area Estimation‬‬
‫در اين نوع برآورد ابتدا مساحت پروژه را پيدا نموده بعدا مساحت مجموعی ضرب قيمت فی واحد مساحت ميگردد‪.‬‬
‫نكته قابل يادآوري اين است که در ممالک رو به انکشاف ھمه ساله يا در ھر شش ماه قيمت فی واحد سطح برای‬
‫تعميــرات از طرف شاروالی مربوطه روی يک سلسله معيـار ھا و اصول ھا به دسترس مردم قرارداده مي شود که‬
‫بعدآ از روی ان نظر به تعمير مربوطه مســـــــــاحت کلی تعمير ضرب قيمت فی واحد آن شده و قيمت تخمينی پروژه‬
‫بدست می آيد که تطبيق اين پروسه عمومأ زمانی بشکل درست تحقق ميابد که انجنير يا برآورد کننده دارای تجربه‬
‫کـــــــافی باشد و يا ھم قيمت ھای في واحد به شکل درست توسط شرکت ھای ســــــــــــاختمانی معتبر و يا دولت ھای‬
‫وقت تثبيت شده و بدسترس انجنيران قرار گيرد ولی در قسمت مساحت ھای ساحات سربازاصول طوری است که‬
‫مساحت ســــــــــــــاحات سرباز چون برنده ھا و پياده رو ھای سرپوشيده بعد از دريافت مساحت ضرب فکتور ‪0.5‬‬
‫ميگردد‪.‬ھميشه در قسمت ھـــــــــــــاي متذكره سـاختمانھا ‪ 50‬فيصد مساحت آن در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫‪ -2‬برآورد حجمی )‪(Cubage Estimation‬‬
‫در اين نوع برآورد قيمت واحد حجم ) متر مکعب( تعميرات بعد از يک مطالعه دقيق و ارزيابی درست به کمک شرکت‬
‫ھای معتبر و قابل قبول مطابق اليحه ھای رايج در کشورتعيين شده و درج يک جدول می گردد‪ .‬که اين قيمت ھابعد از‬
‫ھر شش ماه بايد به شکل درست آن بعد از يک سروی ھمه جانبه ودريافت نرخ روز قيمت ھا مطابق مارکيت ھا عيار‬
‫ساخته شده و به دسترس مراجع مربوطه گذاشته شود ‪.‬‬
‫شکل ‪ : 1-1‬ارتفاع ساختمان در روش حجمی‬
‫‪Page 4‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫برآوردکننده نخست تمام حجم تعمير يا پروژه را دريافت نموده و سلسلتا به رويت جدول دست داشته قيمت فی متر‬
‫مکعب پروژه را دريافت نموده و انرا در حجم كلي تعمير ضرب نموده تا قيمت تمام شد تعمير را به دست آورد‪.‬اين نوع‬
‫برآورد نظر به براورد سطحی دقيقتر بوده و در اين پروسه نيز بايد در قسمت برنده ھا‪ ،‬پياده روھای سرپوشيده‬
‫وساحات سر باز ‪ 40‬الی ‪ 50‬فيصد حجم آن درنظر گرفته شود‪ .‬درمجموع جھت دريافت حجم تعميرات ارتفاع شان‬
‫مطابق اشكال )‪ (1-1‬در نظر گرفته مي شود‪.‬‬
‫‪ -3‬برآورد براساس واحد کار ساختمانی )‪(Cost Per Unit Of Quantity Estimation‬‬
‫جھت اجرای اين نوع براورد باز ھم قيمت فی واحد ساختمانی ھر تعمير بطور مثال در مکاتب که واحد آن صنف‪ ،‬در‬
‫شفاخانه ھا که بستراست و در منازل رھايشی که اطاق خواب ميباشد داده ميشود و از روی آن ميتوان قيمت نھا يی‬
‫پروژه را بدست آورد ولی بايد خاطر نشان ساخت که اين طريقه زمانی موثر و مفيد واقع ميگردد که از يک طرف‬
‫براوردی دارای تجربه زياد باشد واز طرف ديگر نرخ ھا در بازار ثابت و مملکت دارای يک ثبات سياسی و اقتصادی‬
‫باشد‪.‬‬
‫برآورد مشرح )‪(Detailed Estimation‬‬
‫جھت اجرای اين نوع برآورد نخست بايد تمام معلومات راجع به پروژه از روی نقشه ھا و مواد دست داشته جمع آوري‬
‫گرديده و به تعقيب آن بعد از جمع آوری احجام و مساحت ھای کاری نرخ پروژه تثبيت گردد که می توان اين شکل‬
‫برآورد را به دو روش زير اجرا نمود ‪.‬‬
‫‪ -1‬روش واحد مقدار )‪(Unite Quantity Method‬‬
‫قيمت تمام مواد وپروسه ھای کاری از قبيل مزد مرد کار‪،‬کسبه کار‪،‬قيمت مواد مثال سنگ ‪،‬ريگ‪ ،‬سمنت و بالخره‬
‫تمام ضروريات برای ھر پروسه کاری از قبيل سنگ کاری ‪ ،‬خشت کاری‪ ،‬پلستر کاری و غيره دريافت گرديده‬
‫و قيمت فی واحد آن به دست مي آيد كه به رويت ان در ختم کار از روی قيمت فی واحد ھر پروسه کاری قيمت‬
‫مجموعی تمام تعميرو يا پروژه را مي توان حساب كرد که اين طريقه روش واحد مقدار را به نام ‪ Unit Cost‬نيز‬
‫ياد می کنند‪.‬‬
‫‪ -2‬روش مقدار مجموعی )‪(Total Quantity Method‬‬
‫در اين نوع براورد از روی نقشه ھای دست داشته مقدار مجموعی تمام فعاليت ھای کاری براورد گرديده به‬
‫تعقيب آن بعد از يک سروی دقيق قيمت تمام شد پروژه تعين مي گردد‪ .‬در اين نوع برآورد ھا پول قابل‬
‫پرداخت ھمان قيمت مجموعی می باشد‪ .‬براورد تمام اجزا و ملحقات پروژه صرف برای تثبيت قيمت ھای‬
‫حقيقی آن ضروری پنداشته می شود که اين طريقه را بنام ‪ Lum Sum‬يا روش مقدار مجموعی ياد می نمايند‪.‬‬
‫‪Page 5‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫برآورد مکمل )‪(Complete Estimation‬‬
‫در اين نوع برآورد ضرور است تا تمام پالن ھای مکمل مھندسی‪ ،‬سيول‪ ،‬برق و آبرسانی را در دسترس داشته باشيم و‬
‫بعد تمام فعاليت ھای ساختمانی با مقدار مجموعی آن تثبيت گرديده و از روی آن قيمت تمام شد تعمير بدست می آيد که‬
‫اين قيمت متشکل از اجزای ذيل می باشد‬
‫‪ -1‬قيمت ھای مستقيم که حاوي قيمت تمام مــــــــــــــواد ساختمانی از قبيل ريگ‪ ،‬جغل‪،‬چوب ‪ ،‬سيخ ‪،‬سمنت و طاقت‬
‫کار كه عبارت از مزد کسبه کار ومرد کار و معاشات انجنيران را در بر می گيرد مي باشد‪.‬‬
‫‪ -2‬قيمت ھای غير مستقيم در بر گيرنده تمام ماليات ‪ ،‬تکس و بيمه می باشد‬
‫قابل ذکر است که از جمله مواد فوق صرف درمورد طاقت کار بايد معلومات بيشتری آرايه گردد که می توان آنرا‬
‫طور ذيل شرح نمود‪.‬‬
‫طاقت کار در مجموع پروژه ھا به دو نوع يا د سته تقسيم می گردد‪.‬‬
‫‪ -1‬کارگران ماھر که آنھا به نام ‪ Skilled Labors‬يا ) ‪ ( SL‬ياد می گردند‪.‬مانند گل كار‪،‬نجار‪،‬حلبي ساز‪ ،‬سيم‬
‫تاب‪ ،‬رنگمال ‪ ،‬برقي و غيره‪.‬‬
‫‪ -2‬کارگران غير ماھر که آنھا به نام ‪ Unskilled Labors‬يا ) ‪ ( USL‬ياد می گردند حاوی تمام کارگران غير‬
‫ماھر که درساير عرصه ھای کاری مصروف اند می باشند‪.‬‬
‫قابل ذكر است كه روز ھاي كاري از اين به بعد به نام ‪ Man-Day‬كه عبارت از ‪ 8‬ساعت كاري مي باشد ياد مي‬
‫گردد‪ .‬اين ساعات كاري به شمول ‪ 90‬دقيقه صرف طعام چاشت و اداي نماز در نظر گرفته مي شود‪.‬‬
‫اوصاف يک براوردکننده )‪(Qualification of an Estimator‬‬
‫اوصاف يک براوردی خوب عبارتند از ‪:‬‬
‫‪-1‬استعداد و دانش دانستن تمام بخش ھای ساختمانی را داشته باشد‪.‬‬
‫‪-2‬دانستن قيمت ھای ساير مواد ساختمانی در بازار آزاد‪.‬‬
‫‪ -3‬داشتن استعداد مطالعه ‪ ،‬جمع آوری و تطبيق معلومات راجع به براورد‪.‬‬
‫‪-4‬داشتن معلومات در باره منابع مواد مورد ضرورت در پروژه ھا‪.‬‬
‫‪-5‬داشتن استعداد كافي جھت استفاده از ساير نقشه ھا از قبيل نقشه ھای مھندسی‪،‬ساختمانی ‪ ،‬برق ‪ ،‬آبرسانی و غيره ‪.‬‬
‫برعالوه برآوردي بايد معلومات كافي را در مورد اليحه طاقت كار كه در سال ‪ 1344‬بعد از تصويب شوراي وزرا‬
‫مرعي االجرا قرار گرفت دريافت نمايد‪.‬‬
‫اين اليحه شامل بخش ھا و امورات ذيل می باشد‪.‬‬
‫‪ -1‬امور زمينی از قبيل ) ھموارکاری ‪ ،‬پرکاری ‪ ،‬کندن کاری (‪.‬‬
‫‪ -2‬امور بنای از قبيل )سنگ کاری ‪ ،‬خشت کاری (‪.‬‬
‫‪ -3‬امورکانکريت ريزی به شمول قالب بندی‪ ،‬بيره بندی و بسته کاری سيخ گول‪.‬‬
‫‪Page 6‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪ -4‬امور پلستر کاری و فرش ھی تزيناتی‪.‬‬
‫‪ -5‬امور نجاری مع ملحقات آن از قبيل نصب آھن جامه و شيشه شانی‪.‬‬
‫‪ -6‬امور قيچی و آھن پوش‬
‫‪ -7‬امور رنگمالی وبعضی امورات کوچک ديگر از قبيل ترانسپورت مواد و ويران کاری تعميرات کھنه‬
‫ونصب جر کنی برای لين ھای برق و غيره را دارا می باشد‪.‬‬
‫اين اليحه تا حدی زياد مشکالت انجنيران را در پروسه برآورد حل نموده و حتی تا امروز ميتوان از اين اليحه به شکل‬
‫يک استندرد به سطح کشور خويش استفاده نمود‪.‬‬
‫مفاھيم پايه واساسی‬
‫كميت يا مقدار ) ‪(Quantity‬‬
‫مجموعه ای از ويژگيھای ھر پديده فيزيكي كه قابل اندازه گيري بوده و مقدار آن با عدد بيان ميشود به نام کميت ياد می‬
‫گردد‪.‬‬
‫مثال‪ :‬طول‪ ،‬زمان‪ ،‬وزن‪ ،‬مساحت ‪،‬حجم و‪. ................‬‬
‫کميت ھايی که در برآورد ساختمان بيشتر با آن سر و کار داريم عبارتند از ‪:‬طول ‪ -‬سطح ‪ -‬حجم ‪ -‬زاويه ‪ -‬زمان ‪ -‬کتله‬
‫و وزن ‪.‬‬
‫واحد اندازه گيری ‪:‬‬
‫براي اندازه گيري يك كميت بايد آن را با مقدار ثابتي از آن كميت مقايسه كرد‪ ،‬كه به آن مقدار ثابت از كميت‪ ،‬واحد‬
‫اندازه گيری آن کميت ميگويند ‪.‬‬
‫مثال‪ :‬واحد كميت زمان‪" ،‬ثانيه" است‪ .‬واحد كميت طول ‪" ،‬متر" است‬
‫اندازه گيري يك كميت ‪:‬‬
‫اندازه گيري يك كميت‪ ،‬مقايسه مقدار آن با واحد آن كميت است‪ .‬اندازة يك كميت شامل دو قسمت است‪ .‬قسمت اول‬
‫عددي است كه نشان دھنده بزرگي كميت است و قسمت دوم نشان دھندة واحد كميت ميباشد‪.‬‬
‫مثال ‪ :‬دو متر را به ‪ 2 m‬نشان ميدھند که ‪ 2‬بزرگی کميت طول و حرف‪ m‬واحد کميت را نشان می دھد‪.‬‬
‫سيستم بين المللی واحدھا )‪( System International‬‬
‫از معروفترين سيستمھای واحدھاي اندازه گيري در دنيا ميتوان از سيستم)‪ ( SI‬نام برد‪ .‬درکشور ما واين کتاب سيستم‬
‫‪ SI‬در کاربرد انواع کميتھا‪ ،‬استفاده ميشود ‪.‬‬
‫درسيستم ‪ SI‬واحد اندازه گيری کميت ھای اساسی طول متر ) ‪ ، (m‬زمان ثانيه ) ‪ ( S‬و کتله ) ‪ (Kg‬می باشد‪.‬‬
‫واحد ھای اندازه گيری ‪:‬‬
‫متر ) ‪ (m‬واحد اندازه گيری طول‪:‬‬
‫مطابق تعريف يک متر‪ ،‬يک متر مساوي است به‬
‫‪Page 7‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫فاصله بين خط استوا وقطب زمين ‪.‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مترمربع )‬
‫( واحد اندازه گيری مساحت يا سطح ‪:‬‬
‫يک مترمربع‪ ،‬مساحت مربعی است كه طول ھر ضلع آن يک متر است‪.‬‬
‫‪A(S) =1m x 1m = 1‬‬
‫مترمکعب )‬
‫( واحد اندازه گيری حجم ‪:‬‬
‫يک مترمکعب‪ ،‬حجم مکعبی است كه طول ھر بعد آن يک متر است‪.‬‬
‫‪V=1m x1m x 1m = 1‬‬
‫واحد ھای زاويه ‪:‬‬
‫ درجه ) ‪: (Degree‬‬‫يک درجه )‪ (1°‬عبارت است از‬
‫حصه يک دايره کامل ‪ ،‬که يک درجه برابر ‪ 60‬دقيقه وھردقيقه برابر‬
‫‪ 60‬ثانيه می باشد‪.‬‬
‫ راديان ) ‪: (Radian‬‬‫يک راديان )‬
‫‪ (1‬عبارت از‬
‫حصه يک دايره کامل می باشد ‪.‬‬
‫اندازه يک زاويه را به راديان ميتوان مطابق فورمول ذيل دريافت نمود‪.‬‬
‫‪θ‬‬
‫ طول قوس مقابل به زاويه ‪ r ،‬شعاع دايره‬‫‪Page 8‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫ گراد )‪: (Grad‬‬‫يک گراد )‬
‫‪ (1‬عبارت است از‬
‫حصه يک دايره کامل ‪ ،‬که يک گراد برابر ‪ 100‬دقيقه گراد می‬
‫باشد‪.‬‬
‫تبديل واحدھا )‪: ( Unit Convection‬‬
‫برای تبديل واحد يک کميت ‪ ،‬کميت داده شده را در کسری ضرب می کنيم که ضريب واحد خواسته شده صورت و‬
‫ضريب واحد اوليه مخرج کسر را تشکيل می دھد ‪ .‬ضريب واحدھا را از جدول مربوطه دريافت می کنيم‪.‬‬
‫ضريب واحد خواسته شده‬
‫ضريب واحد اوليه‬
‫‪ X‬کميت داده شده‬
‫تبديل واحد ھای طول ‪:‬‬
‫برای تبديل واحد ھای طول از جدول ‪ 1-1‬استفاده می کنيم‪:‬‬
‫جدول ‪ : 1-1‬ضريب ھای تبديل واحد ھای طول‬
‫مثال‪: 1-1‬‬
‫‪ 1450‬سانتی متر چند دکامتر ميشود؟‬
‫‪1.45‬‬
‫‪Page 9‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪1450 10‬‬
‫‪10‬‬
‫‪10‬‬
‫‪1450‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫تبديل واحد ھای مساحت يا سطح ‪:‬‬
‫برای تبديل واحد ھای سطح از جدول ‪ 1-2‬استفاده می کنيم‪:‬‬
‫جدول ‪ : 1-2‬ضريب ھای تبديل واحد ھای مساحت‬
‫مثال ‪:1-2‬‬
‫‪ 345000‬ميلی متر مربع چند ھکتومترمربع ميشود؟‬
‫‪0.0000345‬‬
‫‪10‬‬
‫‪10‬‬
‫‪345000 10‬‬
‫‪345000‬‬
‫تبديل واحد ھای حجم ‪:‬‬
‫برای تبديل واحد ھای حجم از جدول ‪ 1-3‬استفاده می کنيم‪:‬‬
‫جدول ‪ : 1-3‬ضريب ھای تبديل واحد ھای حجم‬
‫مثال ‪:1-3‬‬
‫‪ 675000‬ليتر چند مترمکعب ميشود؟‬
‫‪675‬‬
‫‪1‬‬
‫‪10‬‬
‫‪675000‬‬
‫تبديل واحد ھای کتله ‪:‬‬
‫برای تبديل واحد ھای کتله از جدول ‪ 1-4‬استفاده می کنيم‪:‬‬
‫جدول ‪ : 1-4‬ضريب ھای تبديل واحد ھای کتله‬
‫‪Page 10‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مثال ‪:1-4‬‬
‫‪ 234000‬گرم چند تن ميشود؟‬
‫‪0.234‬‬
‫‪10‬‬
‫‪10‬‬
‫‪234000‬‬
‫تبديل واحد ھای زاويه ‪:‬‬
‫برای تبديل واحد ھای زاويه از جدول ‪ 1-5‬استفاده می کنيم‪:‬‬
‫جدول ‪ : 1-5‬ضريب ھای تبديل واحد ھای زاويه‬
‫مثال ‪:1-5‬‬
‫‪ 5‬راديان چند دقيقه ميشود؟‬
‫‪3439.49′‬‬
‫‪180‬‬
‫‪60‬‬
‫‪60′‬‬
‫‪5‬‬
‫‪180‬‬
‫تمرين ‪:‬‬
‫‪ -1‬برآورد را تعريف کنيد وھدف از برآورد را بيان کنيد‪.‬‬
‫‪ -2‬انواع برآورد را نوشته وھرکدام را تعريف کنيد‪.‬‬
‫‪ -3‬براورد سطحی وحجمی را با ذکر مثال تشريح کنيد‬
‫‪ -4‬واحدات داده شده را به واحد خواسته شده تبديل کنيد‬
‫الف‪15678000mm=? km -‬‬
‫ب‪1256hm= ? dm -‬‬
‫ج‪-‬‬
‫?‬
‫‪125‬‬
‫د‪-‬‬
‫?‬
‫‪5675‬‬
‫ه‪-‬‬
‫?‬
‫‪5675000‬‬
‫و – ‪1348090kg= ? T‬‬
‫ی‪270gr=?rad -‬‬
‫ل‪-‬‬
‫؟‬
‫‪345°‬‬
‫‪Page 11‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫فصل دوم‬
‫اساسات برآورد ) اندازه گيری طول ‪ ،‬مساحت‪ ،‬حجم ودريافت مقدار مواد(‬
‫روش ھای اندازه گيری طول ‪:‬‬
‫کميت طول را ميتوان مستقيما توسط فيته ويا توسط قضايا وروابط مثلثاتی دريافت نمود‪ .‬اندازه گيری طول بااسفاده از‬
‫فيته ساده بوده ومستقيما می توان طول را اندازه گرفت ‪ .‬اما اگر بنا به داليلی طولی را نتوانيم مستقيما اندازه بگيريم‬
‫ميتوانيم چنين طول ھای را بااستفاده از قضايا وروابط ھندسی ومثلثاتی اندازه بگيريم‪.‬‬
‫اندازه گيری طول باااستفاده از قضيه فيثاغورث‪:‬‬
‫قضيه فيثاغورث‪:‬‬
‫در ھر مثلث قائم الزاويه‪ ،‬مربع وتر برابر است با مجموع مربع ھای دو ضلع ديگر‪.‬‬
‫وتر‪ ،‬ضلع مقابل به زاوية قائمه می باشد‪.‬‬
‫شکل‪ : 2-1‬مثلث قايم الزاويه‬
‫مثال ‪ :2-1‬فاصله دونقطه ‪ A‬و‪ B‬را دريافت کنيد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-2‬شکل مربوط به مثال ‪2-1‬‬
‫‪44.72‬‬
‫‪40‬‬
‫‪60‬‬
‫→‬
‫‪40‬‬
‫‪60‬‬
‫محاسبه طول با استفاده از نسبت تشابه شکلھای ھندسی‬
‫تعريف نسبت تشابه ‪ :‬در دو شكل مشابه‪ ،‬نسبت بين اضالع متناظر عدد ثابتي است كه به آن نسبت تشابه ميگويند و‬
‫آنرا با حرف "‪ "K‬نشان ميدھند ‪.‬‬
‫‪Page 12‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫ھر گاه دو زاويه از مثلثی با دو زاويه از مثلث ديگر برابر باشند‪ ،‬آندو مثلث متشابه بوده که يکی از حالتھای تشابه دو‬
‫مثلث ميباشد که در محاسبات تخنيکی ساختمان کاربرد زيادی دارد‪.‬‬
‫اضالع متناظر‪ :‬اضالعی ھستند که رو بروی زوايای مساوی قراردارند‪.‬‬
‫مثال ‪: 2-2‬‬
‫ميخواھيم فاصله نقطه ‪ A‬را ازنقطه ‪ B‬که دردوطرف دريا قراردارند بدست آوريم ‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-3‬شکل مربوط به مثال ‪2-2‬‬
‫حل ‪:‬‬
‫نقطه ‪ C‬را طوری انتخاب می کنيم که مثلث ‪ ABC‬قايم الزاويه باشد‪ ،‬ارتفاع‪ CH‬رارسم و فاصله ھای‪ AC‬و ‪ AH‬را‬
‫اندازه گيری می کنيم )‪AC= 40m‬و ‪ ( AH=5m‬فاصله ‪ A‬و ‪ B‬را بدست می آوريم ‪:‬‬
‫دو مثلث ‪ ABC‬و ‪ ACH‬مشــابه اند ) زاويه ‪ A‬مشترک‪ ،‬وزاويه ‪ C‬و ‪H‬قايمه اند‪ ،‬زاويه سوم خود بخود مساوی می‬
‫ْ‬
‫مثلث‪ 180‬می باشد‬
‫شوند چون مجموع زوايای داخلی‬
‫‪320‬‬
‫‪40‬‬
‫‪5‬‬
‫→‬
‫محاسبه طول با استفاده ازنسبت ھای مثلثاتی‬
‫تعريف‪:‬‬
‫درھرمثلث قايم الزاويه‪،‬روابط اصلی مثلثاتی بصورت زير تعريف می شود‪:‬‬
‫ضلع مجاور‬
‫ضلع مقابل‬
‫‪cot‬‬
‫‪,‬‬
‫ضلع مقابل‬
‫ضلع مجاور‬
‫‪, tan‬‬
‫ضلع مجاور‬
‫وتر‬
‫‪cos‬‬
‫‪,‬‬
‫ضلع مقابل‬
‫وتر‬
‫‪sin‬‬
‫کاربرد نسبت ھای مثلثاتی‪:‬‬
‫مثال‪2-3‬‬
‫در شکل )‪ ( 2-4‬طول زينه ) ‪ ( AC‬را محاسبه کنيد‪ .‬در صورتيکه عرض ھر زينه ‪ 30 cm‬باشد و ھم چنين ارتفاع‬
‫ھرپته را نيز محاسبه نماييد‪.‬‬
‫‪Page 13‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-4‬شکل مربوط به مثال ‪2-3‬‬
‫‪30‬‬
‫‪=180 cm‬‬
‫‪160.38‬‬
‫‪0.891‬‬
‫‪91.62‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪180‬‬
‫‪cos 27°‬‬
‫‪tan 27°‬‬
‫‪180‬‬
‫‪6‬‬
‫→‬
‫‪cos 27°‬‬
‫→‬
‫‪tan 27°‬‬
‫قضيه ساين ‪:‬‬
‫در ھر مثلث غيرمشخص مانند شکل شکل ‪ 2-5‬رابطه زير برقرار است ‪:‬‬
‫شکل ‪ : 2-5‬مثلث غير مشخص ‪ABC‬‬
‫‪sin‬‬
‫‪sin‬‬
‫‪sin‬‬
‫از اين رابطه می توان دوضلع مثلثی که دو زاويه و يک ضلع از آن معلوم باشد‪ ،‬رامحاسبه نمود‪.‬‬
‫قضيه کوساين‪:‬‬
‫در ھر مثلث غيرمشخص مانند شکل شکل ‪ 2-5‬رابطه زير برقرار است ‪:‬‬
‫‪cos‬‬
‫‪2‬‬
‫محاسبه محيط‬
‫محيط چند ضلعی ھا برابر است بامجموع اضالع آنھا)سه ضلعی ھا‪ ،‬چھارضلعی ھا‪،‬پنج ضلعی ھا‪(. ...،‬‬
‫‪4‬‬
‫محيط مربع ‪:‬‬
‫محيط مستطيل ‪:‬‬
‫محيط دايره به شعاع ‪ r‬برابر است با‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫محيط بيضوی به قطر ‪ 2a‬و ‪ 2b‬برابر است با‪:‬‬
‫‪Page 14‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫ويا بادقت بيشتر ميتوان نوشت ‪:‬‬
‫مثال ‪: 2-4‬‬
‫ابعاد زميني مطابق شکل )‪ ( 2-5‬است‪ .‬در صورتي که بخواھيم براي محصور کردن زمين از سيم خاردار استفاده کنيم‬
‫و فاصلة تيرك ھاي چوبي سيم خاردار از ھم ‪ 3‬متر باشد‪ ،‬چند عدد تيرك چوبي براي اين کارالزم است؟ چنانچه از‬
‫چھار رديف سيم خاردار استفاده شود‪ ،‬طول سيم خاردار مصرفي چند متر است؟‬
‫شکل ‪ : 2-6‬شکل مربوط به مثال ‪2-4‬‬
‫طول محيط چھارضلعي را حساب مي کنيم‪:‬‬
‫‪450‬‬
‫‪2‬‬
‫‪45‬‬
‫‪180‬‬
‫تعداد تيرك‪:‬‬
‫‪450‬‬
‫‪3‬‬
‫‪150‬‬
‫طول سيم خاردار‪:‬‬
‫‪1800‬‬
‫‪450‬‬
‫‪4‬‬
‫تمرين ‪:‬‬
‫‪ -1‬اطـــــــــــاقی دارای طول ‪ 6.45 m‬است اگر بخواھيم برای کرسی) سنگ قرنيز ( اين اطاق ازسنگھای ‪25 cm‬‬
‫استفاده کنيم چند متر سنگ الزم خواھد شد ؟‬
‫‪ -2‬برای تعيين ارتفاع يک ســــــــــــــاختمان ‪،‬ازيک چوب به طول ‪ DF = 4m‬استفاده می شود‪ .‬در صورتيکه فاصله‬
‫چشم مشــــاھد از زمين برابر ‪GH=1.70 m‬و‬
‫‪Page 15‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪ HF=2.5 m‬و ‪ BF=20m‬باشد ‪ ،‬ارتفاع ساختمان را تعيين کنيد‪.‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-7‬شکل مربوط به تمرين ‪2‬‬
‫‪ -3‬برای تعيين عرض يک دريا ‪ ،‬طول ھای ‪ DC‬و ‪ AC‬و ‪ AE‬اندازه گرفته شده اند‪ ،‬عرض دريا را دريافت کنيد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-8‬شکل مربوط به تمرين ‪3‬‬
‫‪-4‬اندازه طول ھای مجھول را ) ‪ ( a, b, c,d‬را بدست آوريد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-9‬شکل مربوط به تمرين ‪4‬‬
‫‪-5‬فرش تھکوی يک ساختمان که بعنوان پارکينگ استفاده می شود ‪ 1.5 m ،‬پايين تر از سطح سرک قرار دارد‪،‬‬
‫درصورتيکه ميالن رمپ ‪ 12%‬باشد مسافه افقی رمپ رامحاسبه کنيد‪.‬‬
‫)رمپ‪ :‬سطح ميل داری که دوسطح با اختالف ارتفاع را به ھم وصل ميکند(‪.‬‬
‫) ميل رمپ‪ :‬نسبت تفاوت ارتفاع دوسطح را به فاصله افقی رمپ‪ ،‬ميل رمپ ناميده ميشود(‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-10‬شکل مربوط به تمرين ‪5‬‬
‫‪ -6‬ارتفاع قيچی رادرشکل زير محاسبه کنيد‪.‬در صورتيکه قيچی متقارن ) متناظر( باشد‪.‬‬
‫‪Page 16‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-11‬شکل مربوط به تمرين ‪6‬‬
‫‪ -7‬محيط داخلي وخارجي اشكال زير را دريافت كنيد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-12‬شکل مربوط به تمرين ‪7‬‬
‫‪ -8‬محيط شكل زير را دريافت كنيد‪.‬‬
‫شکل‪ : 2-13‬شکل مربوط به تمرين ‪8‬‬
‫اندازه گيری مساحت‪:‬‬
‫مساحت مثلث‬
‫مساحت مثلث غيرمشخص ‪ ABC‬را ميتوان به طريقه ھاي ذيل محاسبه ودريافت نمود‪ .‬شکل )‪.( 2-14‬‬
‫‪Page 17‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-14‬مثلث غير مشخص ‪ABC‬‬
‫‪-‬‬
‫مساحت مثلث غير مشخص ‪ ABC‬درصورت معلوم بودن قاعده وارتفاع آن ذيال دريافت ميگردد‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪a. h‬‬
‫‪2‬‬
‫‪-‬‬
‫مساحت مثلث بامعلوم بودن دوضلع وزاويه بين آنھا مساوي است‪:‬‬
‫‪-‬‬
‫مساحت مثلث با معلوم بودن سه ضلع مثلث برابر است ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪a. b. sin‬‬
‫‪2‬‬
‫‪,‬‬
‫‪2‬‬
‫‪c‬‬
‫‪b P‬‬
‫‪P P‬‬
‫‪P‬‬
‫محاسبه مساحت چھار ضلعي ھا‬
‫مساحت مربع به ضلع ‪ a‬توسط فورمول زير دريافت ميگردد ‪.‬‬
‫مســــــــــــــاحت مستطيل با طول ‪ a‬و عرض ‪ b‬مساوي است ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫مساحت متوازي االضالع با قاعده ‪ a‬و ارتفاع ‪ h‬مساوي است با‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫مساحت ذوزنقه با قاعده ھاي ‪ a‬و ‪b‬وارتفاع ‪ h‬برابر مي شود با‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫مساحت لوزي باقطرھاي ‪ d1‬و ‪ d2‬برابر است با‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫مثال‪: 2-5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫زميني داراي شكل ذوزنقه ای ) شکل ‪ ( 2-15‬قراراست ميان سه نفر تقسيم گـــــردد‪ .‬طوريكه مساحت‬
‫كلي ذوزنقه ‪ 182.50‬مترمربع و مساحت مثلث ‪ ADE‬مساوي ‪ 8.32‬مترمربع ميباشد‪ ،‬مساحت واندازه طول اضالع‬
‫مثلث ھاي ‪ BCE‬و ‪ CDE‬را دريافت كنيد ‪.‬‬
‫‪Page 18‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-15‬زمين ذوزنقه ای مربوط به مثال ‪2-5‬‬
‫مساحت مثلث قايم الزاويه ‪ ADE‬ذيال دريافت ميگردد‪:‬‬
‫‪8.32‬‬
‫‪4.5‬‬
‫‪3.70‬‬
‫‪2‬‬
‫→‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪8.32‬‬
‫مساحت ذوزنقه ‪ ABCD‬مساوی است به ‪:‬‬
‫‪17.7‬‬
‫‪3.7‬‬
‫‪→ 182.5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪17.06‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2 182.5‬‬
‫‪21.4‬‬
‫ضلع ‪ BE‬را دريافت ميکنيم‪:‬‬
‫‪=AB-AE=17.06- 4.5 =12.56 m‬‬
‫مساحت مثلث ‪ BCE‬رادريافت ميکنيم‪:‬‬
‫‪12.56‬‬
‫‪111.156‬‬
‫‪17.7‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫ضلع ‪ CE‬را براساس فيثاغورث دريافت ميکنيم‪:‬‬
‫‪21.7‬‬
‫‪12.56‬‬
‫→‬
‫‪17.7‬‬
‫ضلع ‪ DE‬را براساس فيثاغورث دريافت ميکنيم‪:‬‬
‫‪5.82‬‬
‫‪3.7‬‬
‫→‬
‫‪4.5‬‬
‫ضلع ‪ CD‬را براساس فيثاغورث دريافت ميکنيم‪:‬‬
‫‪20.9‬‬
‫‪5.82‬‬
‫→‬
‫‪21.7‬‬
‫مساحت مثلث ‪ CDE‬رادريافت ميکنيم‪:‬‬
‫‪60.82‬‬
‫‪Page 19‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪5.82‬‬
‫‪20.9‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مثال‪: 2-6‬‬
‫الف ‪ -‬اگر بخواھيم كف اتاق را با موزاييک فرش كنيم‪ ،‬چند متر مربع موزاييک الزم است؟‬
‫ب ‪ -‬در صورتي كه بخواھيم ديوارھاي اتاق را كاغذ ديواري كنيم‪ ،‬چند متر مربع كاغذ ديواري الزم است؟‬
‫پ ‪ -‬در صورتي كه براي سنگ پاي ديوار ھاي خارجي اين ساختمان از سنگ تيشه ای استفاده شود‪ ،‬چند متر سنگ‬
‫تيشه ای الزم است؟ شکل) ‪( 2-16‬‬
‫شکل ‪ : 2-16‬شکل مثال ‪2-6‬‬
‫حل‪:‬‬
‫الف‪ -‬مساحت موزاييک الزمی مساوی است با مساحت داخل اطاق ‪:‬‬
‫‪12‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪.‬‬
‫ب ‪ -‬مساحت ديوار کاغذی الزمی مساوی است با مساحت ديوار احاطوی منفی مساحت کلکين ودروازه ‪:‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪42‬‬
‫‪6.6‬‬
‫‪6.6‬‬
‫‪35.4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1.2m x 3m‬‬
‫‪42‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪1.5m x 2m‬‬
‫‪.2‬‬
‫ب ‪ -‬سنگ پای ديوار مساوی است با محيط خارجی منفی عرض دروازه ‪:‬‬
‫‪15.6 m‬‬
‫‪1.2 m‬‬
‫‪3.70 m . 2‬‬
‫‪4.70 m‬‬
‫‪b .2‬‬
‫‪a‬‬
‫محاسبه مساحت چندضلعی ھا‬
‫مساحت چند ضلعی ھای غير منظم‪:‬‬
‫برای محاسبه مساحت چندضلعي غيرمنظم ابتدا توسط ترسيم اقطار ممکنه از يک راس چند ضلعی را به مثلث ھا تقسيم‬
‫کرده و مساحت چند ضلعی را ازجمع کردن مساحت مثلث ھا به دست می آ وريم‪.‬‬
‫‪Page 20‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مثال‪: 2-7‬‬
‫زمينی به شكل پنج ضلعي غيرمنظم ‪ ) ABCDE‬شکل‪ ( 2-17‬داريم‪ .‬مساحت اين چندضلعي چند متر مربع است؟‬
‫شکل‪ :2-17‬چھار ضلعی غير منظم مثال ‪2-7‬‬
‫حل ‪:‬‬
‫‪701.36‬‬
‫‪37‬‬
‫‪45 61‬‬
‫‪40 61‬‬
‫‪61 61‬‬
‫‪654.52‬‬
‫‪32‬‬
‫‪43 60‬‬
‫‪45 60‬‬
‫‪60 60‬‬
‫‪325.70‬‬
‫‪22‬‬
‫‪31 48‬‬
‫‪43 48‬‬
‫‪48 48‬‬
‫‪45‬‬
‫‪61‬‬
‫‪43‬‬
‫‪60‬‬
‫‪22‬‬
‫‪48‬‬
‫‪1681.58‬‬
‫‪325.70‬‬
‫‪654.52‬‬
‫‪40‬‬
‫‪2‬‬
‫‪32‬‬
‫‪2‬‬
‫‪31‬‬
‫‪2‬‬
‫‪37‬‬
‫‪45‬‬
‫‪43‬‬
‫‪701.36‬‬
‫مساحت چند ضلعی ھای منظم‪:‬‬
‫مساحت ‪ n‬ضلعي غيرمنتظم كه اندازة ضلع آن ‪ a‬باشد برابر است با‪:‬‬
‫‪180‬‬
‫‪4 tan‬‬
‫مثال‪: 2-8‬‬
‫‪ .8‬مساحت ‪ 6‬ضلعي منظم با ضلع ‪ 25‬متر چند متر مربع است؟‬
‫‪25‬‬
‫‪Page 21‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪6‬‬
‫‪,‬‬
‫‪180‬‬
‫‪4 tan‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪1623.38‬‬
‫‪6 . 25‬‬
‫‪4 . tan 30‬‬
‫‪180‬‬
‫‪4 tan‬‬
‫مساحت دايره‪:‬‬
‫مساحت دايره ای به شعاع ‪ r‬و قطر ‪ d‬برابر است به ‪:‬‬
‫نظر به شعاع‬
‫نظر به قطر‬
‫‪4‬‬
‫مساحت حلقه دايره‪:‬‬
‫حلقة دايره عبارت است از مساحت محصور بين دو دايره ھم مركز با شعاع ھاي مختلف شکل )‪ .(2-18‬مساحت حلقه‬
‫بين دو دايره به شعاعھای ‪ R‬و ‪ r‬برابر است به ‪:‬‬
‫شکل ‪ :2-18‬حلقه دايره‬
‫مساحت قطاع دايره ‪:‬‬
‫قسمتي از دايره كه بين دوشعاع و يك قوسي ازدايره محدود شده باشد بنام قطاع دايره ياد مي شود‪.‬شکل )‪(2-19‬‬
‫شکل ‪ :2-19‬قطاع دايره‬
‫مساحت قطاع دايره به شعاع ‪ r‬وزاويه مركزي )‪ θ‬به راديان( مساوي است به‪:‬‬
‫اگر زاويه مركزي قطاع به درجه ‪α‬‬
‫‪Page 22‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫باشد دراين صورت مساحت‪:‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مساحت قطعه دايره‬
‫قسمتي ازدايره كه ميان يك قوس ووتر مقابل آن محصور باشد بنام قطعه دايره ياد ميشود شکل) ‪.(2-20‬‬
‫شکل ‪ :2-20‬قطعه دايره‬
‫طول قوس مقابل به زاويه مركزي ‪ θ‬مساوي است به‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫طول وتر مقابل به زاويه مركزي ‪ θ‬مساوي است به‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2. sin‬‬
‫مساحت ‪ n‬ضلعي منظم محاط در دايره ‪:‬‬
‫مساحت ‪ n‬ضلعي منظم محاط دردايره به شعاع ‪ r‬مساوي است به ‪:‬‬
‫‪sin‬‬
‫مساحت ‪ n‬ضلعي منظم محيط در دايره ‪:‬‬
‫مساحت ‪ n‬ضلعي منظم محيط دردايره به شعاع ‪ r‬مساوي است به‪:‬‬
‫‪180‬‬
‫‪tan‬‬
‫مساحت بيضوي‪:‬‬
‫مجموعه نقاطيكه مجموع فاصله آنھا از دو نقطه ثـــابت ) محراق ھاي بيضوي( مساوي مقدار ثابتي) قطراطول‬
‫بيضوي ( باشد‪ ،‬بنام بيضوي ياد مي شود ‪.‬مساحت بيضوي به قطرھاي ‪a 2‬و ‪b 2‬مساوي است به‪:‬‬
‫‪S= π.a.b‬‬
‫مساحت دايره محاطي يك مثلث‪:‬‬
‫شكل ) ‪ ( 2-21‬مثلث ‪ ABC‬ودايره محاطي آنرا نشان ميدھد‪.‬‬
‫ميدانيم كه مساحت دايره به شعاع ‪ r‬مساوي است به‪:‬‬
‫‪S= π.‬‬
‫شعاع دايره محاطی مساوی است به ‪:‬‬
‫‪Page 23‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-21‬دايره محاطی مثلث ‪ABC‬‬
‫مساحت دايره محيطي مثلث‪:‬‬
‫شكل )‪ ( 2-22‬مثلث ‪ ABC‬ودايره محيطي آنرا نشان ميد ھد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-22‬دايره محاطی مثلث ‪ABC‬‬
‫ميدانيم كه مساحت دايره به شعاع ‪ r‬مساوي است به‪:‬‬
‫‪S= π.‬‬
‫شعاع دايره محيطی مساوی است به ‪:‬‬
‫‪. .‬‬
‫‪. .‬‬
‫‪4.‬‬
‫‪4‬‬
‫محاسبه سطح جانبی و سطح كل احجام ھندسی و احجام مركب‬
‫احجام منشوری‪ :‬احجامی ھستند كه مساحت مقطع آن ھا در ارتفاع )يا طول( ثابت باشد؛ شکل )‪(2-23‬‬
‫شکل ‪ : 2-23‬احجام منشوری‬
‫‪Page 24‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مساحت جانبي احجام منشوري ‪:‬‬
‫مساحت جانبی احجام منشوری مساوی است به محيط قاعده ضرب دراتفاع آن‬
‫محيط قاعده × ارتفاع = مساحت جانبی منشور‬
‫مساحت كل احجام برابر است به‪:‬‬
‫مساحت جانبي ‪ +‬مسات قاعده ھا‬
‫مساحت جانبي احجام مركب برابر است با‪ :‬مجموع مساحت جانبي اجزاي تشكيل دھندة آن ھا‪.‬‬
‫مثال‪2-9‬‬
‫پـــالن اتـــــــــاقي مطـــابـق شــــكل )‪ (2-24‬است‪،‬اگرانــداره كلكيـــن ‪ ، Window =( 2.5x2)m‬انـــدازه دروازه‬
‫‪ Door=(1.0 x2.7)m‬و ارتفاع اتاق ‪ 3m‬باشد‪).‬اندازه ھا به سانتی متر است (‪.‬‬
‫الف‪ -‬مقدار موزاييك فرش )‪ ( (Floor‬را محاسبه كنيد‪.‬‬
‫ب‪ -‬پال ستر كاري ديوارداخلی را محاسبه نماييد‪.‬‬
‫ج‪ -‬سنگ پي زاره)كرسي يا قرنيز( را دريافت كنيد‪).‬کرسی ‪ 20‬سانتی متر(‪.‬‬
‫شکل ‪ :2-24‬اطاق مربوط به مثال ‪2-9‬‬
‫الف‪ -‬موزاييک فرش مساوی است به‪:‬‬
‫‪3.5‬‬
‫‪17.5‬‬
‫‪5‬‬
‫ب‪ -‬برای محاسبه پالسترکاری ابتدا محيط اتاق رادريافت می کنيم وآنرا درارتفاع اتاق ضرب می کنيم وازآن مساحت‬
‫کلکين ودروازه را کم می کنيم‪.‬محيط مستطيل يا طول ديوار را به‬
‫‪ L‬نشان ميدھيم ‪.‬‬
‫‪3.5‬‬
‫‪17‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2 5‬‬
‫‪L‬‬
‫مساحت مجموعی ديوار مساوی است به‪:‬‬
‫‪51‬‬
‫‪3‬‬
‫‪L‬‬
‫‪17‬‬
‫مساحت کلکين مساوی است به‪:‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Page 25‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪2m‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مساحت دروازه مساوی است به ‪:‬‬
‫‪2.7‬‬
‫‪2.7‬‬
‫‪1m‬‬
‫مساحت مجموعی کلکين ودروازه مساوی است به‪:‬‬
‫‪7.7‬‬
‫‪2.7‬‬
‫‪5‬‬
‫‪,‬‬
‫مساحت پالسترکاری مساوی است به‪:‬‬
‫‪43.30‬‬
‫‪51‬‬
‫‪7.7‬‬
‫سنگ پی زاره مساوی است به محيط اتاق منفی عرض دروازه‪:‬‬
‫‪16‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3.5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2 5‬‬
‫مثال ‪:2-10‬‬
‫پالن تھداب ساختماني مطابق شكل )‪ ( 2-25‬است‪ ،‬مساحت قالب بندي را براي اين تھداب محاسبه نماييد‪).‬اندازه ھا به‬
‫سانتی متر است (‪.‬‬
‫شکل ‪ :2-25‬شکل مربوط به مثال ‪2-10‬‬
‫را دريافت می کنيم ‪:‬برای اينکارمحيط تھداب‬
‫ابتدا مساحت تھداب‬
‫رادريافت ودر ارتفاع تھداب وتعداد آن‬
‫ضرب می کنيم‪:‬‬
‫‪17.6‬‬
‫مساحت تھداب‬
‫‪4‬‬
‫‪. 0.5‬‬
‫را دريافت می کنيم ‪:‬برای اينکارمحيط تھداب‬
‫‪2.2‬‬
‫‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪4‬‬
‫رادريافت ودر ارتفاع تھداب وتعداد آن ضرب می‬
‫کنيم‪:‬‬
‫‪10‬‬
‫مساحت رينگ طولی )‬
‫‪4‬‬
‫( را دريافت می کنيم‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫مساحت رينگ عرضی )‬
‫‪2‬‬
‫‪. 0.5‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2 .4‬‬
‫‪0 .35‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪2 .‬‬
‫( را دريافت می کنيم‪ .‬برای اين کار رينگ عرضی را به دورينگ ‪ ′‬و ‪ ′′‬تقسيم می‬
‫کنيم‪:‬‬
‫‪Page 26‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪1.19‬‬
‫‪2 .1‬‬
‫‪0 .35‬‬
‫‪2 .‬‬
‫‪1.7‬‬
‫‪1.7‬‬
‫‪2.8‬‬
‫‪2 .2‬‬
‫‪0 .35‬‬
‫‪2.0‬‬
‫‪2.5‬‬
‫‪4.2‬‬
‫‪2 .‬‬
‫مساحت مجموع قالب بندی مساوی است به‪:‬‬
‫‪38.59‬‬
‫‪2.8‬‬
‫‪7‬‬
‫‪1.19‬‬
‫‪10‬‬
‫‪17.6‬‬
‫مثال‪: 2-11‬‬
‫بام ساختماني دواليه ايزوگام ميشود‪.‬وازايزوگام باعرض ‪ 90‬سانتي متراستفاده مي شود‪ .‬درصورتيكه‬
‫ھر ايزوگام با ايزوگام مجاور ‪ 10‬سانتي متر رويھم قرارگيردوازھرطرف ‪ 25‬سانتي متر روي پاراپت‬
‫رابپوشاند ‪،‬مساحت ايزوگام الزم را دريافت نماييد‪ .‬ھم چنين طول ايزوگـــــــام الزم را دريافت نماييد‪.‬‬
‫بام ساختمان ‪ 15 x10‬متر ميباشد‪.‬‬
‫حل‪:‬‬
‫چون ايزوگام ازھرطرف به اندازه ‪ 25‬ســــانتی متر روی پاراپت نيز قرارميگيرد بنابراين طول‬
‫وعرض بام که باايزوگام پوشانده ميشود مساوی است به‪:‬‬
‫‪L = 15 + 0.25 + 0.25 = 15.5 m‬‬
‫‪= 10 + 0.25 + 0.25 = 10.5 m‬‬
‫مساحت که با ايزوگام پوشانده ميشود مساوی است به‪:‬‬
‫‪=L x‬‬
‫‪= 15.5 x 10.5 = 162.75‬‬
‫‪S‬‬
‫در چھار کنج بام مساحت زير بايد بريده شود‪:‬‬
‫‪0.25 m‬‬
‫‪4 x 0.25 x 0.25‬‬
‫‪S‬‬
‫مساحت الزم ايزوگام با کم کردن مساحت چھار کنج برابر ميشود به‪:‬‬
‫‪162.75 0.25 162.5‬‬
‫چون ھر ايزوگام با ايزوگام مجاور ‪ 10‬سانتی متر رويھم پوشش)‪ (Over Lap‬دارد عرض ھرايزوگام‬
‫مساوی ميشود به‪:‬‬
‫‪90 10 80‬‬
‫طول الزم ايزوگام مساوی ميشود به‪:‬‬
‫‪162.5‬‬
‫‪203.125‬‬
‫‪0.8‬‬
‫تمرين‪:‬‬
‫‪ -1‬قرار است فرش اطاقي با موزاييك ھاي ‪ 25‬در‪ 25‬سانتيمترفرش شود‪ ،‬اگر براي اين اطاق ‪ 350‬عدد ازاين‬
‫موزاييك الزم باشد ‪ ،‬مساحت اين اطاق را دريافت كنيد‪.‬‬
‫‪- -2‬قرار است برای ديوار يك آشپزخانه از كاشي ‪ ( 30X20 ) cm‬وبرای فرش آن از سراميك ‪(20x20)cm‬‬
‫استفاده شود‪ ،‬اگر ‪ 15000‬كاشي و ‪ 18000‬سراميك الزم باشد وقيمت ھر مترمربع كاشي ‪ 350‬افغاني و ھر مترمربع‬
‫سراميك ‪ 420‬افغاني باشد قيمت مجموعي كاشي وسراميك را دريافت نماييد‪.‬‬
‫‪ -3‬تعداد ‪ 1600‬عدد موزاييك) ‪ ( 40x40‬سانتي متر براي فرش سازي يك صالون ضرورت است‬
‫‪Page 27‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫الف‪ :‬درصورتيكه صالون مربعي باشد‪ ،‬اندازه ابعاد آنرا دريافت نماييد؟ ‪-‬ب‪ :‬درصورتيكه صالون مستطيلي باشد‪،‬‬
‫واندازه طول ‪ 1.5‬چند عرض آن باشد‪ ،‬اندازه ابعاد آنرا دريافت نماييد؟‬
‫‪ -4‬شكل زير پالن وقطع يك تھداب را نشان ميدھد‪ ،‬مساحت قالب بندي الزم را محاسبه كنيد؟‬
‫شکل ‪ : 2-24‬پالن وقطع تھداب تمرين ‪4‬‬
‫‪ -5‬شكل زير پالن يك اتاق است‪،‬درصورتيكه ارتفاع اتاق ‪ 2.70‬متر ‪،‬ارتفاع كلكين ‪ 1.80‬متر ‪،‬‬
‫ارتفاع دروازه ‪ 2.20‬متر وديوار ‪ 20‬سانتي متر باشد‪:‬‬
‫ الف‪ :‬مساحت فرش سازي را دريافت كنيد‪.‬‬‫ ب‪ :‬مساحت پالستركاري ديوار را دريافت كنيد‪.‬‬‫‪ -‬ج‪ :‬مساحت رنگمالي ديوار و چت اتاق را محاسبه كنيد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-25‬پالن اطاق تمرين ‪5‬‬
‫‪- -6‬در شكل ‪ 2-26‬مساحت قسمت خط خط شده را حساب کنبد‪ ) .‬نيم دايره ھا ھر كدام به قطر يكي از اضالع مثلث‬
‫ھستند(‪.‬‬
‫‪Page 28‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-26‬شکل مربوط به تمرين ‪6‬‬
‫‪ -7‬شكل ‪ 2-27‬سلب کانکريتی يک تونل را نشان مي دھد‪ .‬مساحت مقطع کانکريت که خط خط شده را بر حسب متر‬
‫مربع به دست آوريد‪ ) .‬اندازه ھا به سانتی متر است(‬
‫شکل ‪ : 2-27‬شکل مربوط به تمرين ‪7‬‬
‫‪ -8‬در شكل ‪ 2-28‬قسمت ھاي خط خط شده زمين دوش يک استاديوم ورزشی نشان داده شده است‪ .‬در صورتي كه‬
‫بخواھيم قسمت ھاي مياني اين زمين را چمن کاری کنيم ‪:‬‬
‫الف ‪ -‬مساحت كل زمين را به متر مربع حساب كنيد ‪.‬ب ‪ -‬مساحت قسمت چمن كاري چند متر مربع است؟ پ ‪ -‬چند‬
‫فيصد كل زمين چمن كاري مي شود؟ ت ‪ -‬در صورتي كه بخواھيم اطراف قسمت چمن كاري را جدول نصب كنيم‪ ،‬چند‬
‫متر جدول الزم داريم‪ ) .‬اندازه ھا به متر است(‪.‬‬
‫شکل ‪ :2-28‬استاديوم ورزشی مربوط به تمرين ‪8‬‬
‫‪ - 9‬پالن شکل ‪ ، 2-29‬قطع افقی يک منزل حويلی دار را نشان مي دھد كه كف آن با موزاييک و كف صفه با سنگ‬
‫طبيعي فرش مي شود‪ .‬تعيين كنيد ‪:‬الف ‪ -‬مساحت كل زيربنا را )به غير از صفه( بر حسب متر مربع ‪.‬ب ‪ -‬در صورتي‬
‫كه ‪% 5‬ضايعات محسوب شود‪ ،‬بايد چند متر مربع موزاييک خريداري گردد؟ پ ‪ -‬مساحت صفه را بر حسب متر‬
‫مربع ‪.‬ت ‪ -‬در صورتي كه ‪ % 4‬ضايعات محسوب شود‪ ،‬بايد چند متر مربع سنگ خريداري شود؟‬
‫‪Page 29‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-29‬پالن مربوط به تمرين ‪9‬‬
‫اندازه گيری حجم‪:‬‬
‫محاسبه حجم احجام منشوری‪:‬‬
‫به صورت کلی حجم احجام منشوري برابر است با مساحت قاعده × ارتفاع‬
‫حجم منشور با مساحت قاعدة ‪ S‬و ارتفاع ‪ h‬برابر است به‪:‬‬
‫‪V= Sh‬‬
‫شکل ‪ : 2-30‬منشور‬
‫حجم استوانه با شعاع قاعدة ‪ r‬و ارتفاع ‪ h‬برابر است به‪:‬‬
‫=‪V‬‬
‫حجم مكعب به ضلع ‪ a‬برابر است به‪:‬‬
‫=‪V‬‬
‫‪Page 30‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪ (a) : 2-31‬استوانه ‪ (b) ،‬مکعب‬
‫حجم مكعب مستطيل به اضالع قاعدة ‪ a‬و ‪ b‬و ارتفاع ‪ h‬برابر است به ‪:‬‬
‫‪V=a.b.h‬‬
‫‪ : 2-32‬مکعب مستطيل‬
‫‪ -‬محاسبه حجم ھرم و مخروط‬
‫حجم ھرم و حجم مخروط =‬
‫مساحت قاعده‬
‫ارتفاع‬
‫حجم ھرم با مساحت قاعده ی ‪ S‬و ارتفاع ‪: h‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Page 31‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫حجم مخروط با شعاع قاعده ‪ s‬و ارتفاع ‪: h‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫حجم ھرم ناقص باسطوح قاعده ‪ S1‬و‪ S2‬وارتفاع ‪: h‬‬
‫فورمول دقيق‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪h‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫فورمول تقريبي‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫حجم مخروط ناقص با قاعده ي ‪s1‬و‪s2‬و ارتفاع ‪:h‬‬
‫فورمول دقيق‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪V‬‬
‫فورمول تقريبي‪:‬‬
‫‪Page 32‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫محاسبه حجم كره‪:‬‬
‫حجم كره به شعاع ‪:r‬‬
‫=‪v‬‬
‫مثال‪: 2-12‬‬
‫شکل ‪ 2-33‬مقطع يک کانال را نشان ميدھد‪ .‬حجم کندن کاری اين کانال را بر حسب متر مکعب محاسبه کنيد‪.‬در‬
‫صوتيکه طول کانال ‪25‬متر باشد ) اندازه به سانتی متر است( ‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-33‬مقطع کانال مثال ‪2-12‬‬
‫مساحت مقطع کانال مساوی است ‪:‬‬
‫‪1.36‬‬
‫‪. 0.8‬‬
‫‪1.2‬‬
‫‪2.2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫حجم کندن کاری کانال مساوی است ‪:‬‬
‫‪34‬‬
‫‪. 25‬‬
‫‪1.36‬‬
‫‪.‬‬
‫مثال ‪: 2-13‬‬
‫شکل زير يک نل کانکريتی را نشان می دھد‪ .‬مطلوب است ‪:‬‬
‫الف‪:‬‬
‫فضايی که اين نل اشغال می کند‬
‫ب‪ :‬حجم داخلی نل‬
‫ج‪ :‬حجم کانکريت الزم برای ساختن نل‬
‫در صورتيکه شاع داخلی نل ‪ 50‬سانتی متر ‪ ،‬ضخامت نل ‪ 10‬سانتی متر وطول نل ‪ 5‬متر باشد‪.‬‬
‫‪Page 33‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-34‬نل کانکريتی مثال ‪2-13‬‬
‫حل ‪:‬‬
‫الف ‪ -‬برای محاسبه فضايی که نل اشغال می کند بايد حجم کل نل را محاسبه کنيم‪.‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪5.652‬‬
‫‪.‬‬
‫‪3.14 0.6‬‬
‫ب ‪ -‬حجم داخلی نل مساوی است به‪.‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪3.925‬‬
‫‪.‬‬
‫‪3.14 0.5‬‬
‫ج ‪ -‬کانکريت الزم مساوی است به‪.‬‬
‫‪1.727‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪.‬‬
‫‪3.14 0.6‬‬
‫مثال‪:2-14‬‬
‫حجم شكل ذيل چندسانتي متر مكعب است؟‬
‫شکل ‪ : 2-35‬شکل مثال ‪2-14‬‬
‫‪12‬‬
‫‪25mm‬‬
‫‪15‬‬
‫‪4‬‬
‫‪12‬‬
‫‪Page 34‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪22mm‬‬
‫‪2‬‬
‫‪176.62‬‬
‫‪25‬‬
‫‪38‬‬
‫‪275‬‬
‫‪950‬‬
‫‪12580.56‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫تمرين ‪:‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪0.5‬و ضخامت ديواره يي ‪2cm‬‬
‫‪-1‬يك كارتن چوبي مكعب شكل به ابعاد داخلي ‪0.5‬‬
‫موجود است‪.‬‬
‫الف‪:‬حجم داخلي كارتن چند سانتي متر مكعب و چند متر مكعب است؟‬
‫ب‪:‬اگر بخواھيم داخل كارتن را رنگ كنيم سطح رنگ كاري چند متر مكعب است؟‬
‫‪-2‬يك حوض آب مطابق شكل بصورت مكعب مستطيل ساخته شده است كف آن از كـــــــــانكريت به‬
‫ضخامت ‪20‬سانتي مترو ديواره ھاي آن از كانكريت به ضخامت ‪20‬سانتي متراست كه داخل آن عايق‬
‫كاري گرديده است‪.‬ويك ديوارخشتی ‪10‬ســـــــــانتي متري محافظ عايق نيز كشيده شده است موارد‬
‫زير را محاسبه كنيد‪:‬‬
‫الف‪:‬حجم کانکريت كف)مترمكعب(‬
‫ب‪:‬حجم خشت كاري)مترمكعب(‬
‫ب‪:‬سطح عايق كاري كف و ديواره ھا)متر مكعب(‬
‫ت‪:‬سطح ديوار ھاي داخلي )متر مربع(‬
‫ث‪:‬ظرفيت آب حوض)متر مكعب(‬
‫ج‪:‬حجم كانكريت ديوار)متر مکعب(‬
‫شکل ‪ : 2-36‬شکل تمرين ‪2‬‬
‫‪ - 3‬براي يك فابريكه ساختماني احتياج به يك مخزن آب ‪ 27000‬ليتر داريم اگر منبع به شكل مكعب‬
‫ساخته شود طول ھر ضلع آن چند متر بايد باشد‪.‬‬
‫‪ -4‬شكل زيرقسمتي از پليت پوشش آھن كانكريتي را نشان مي دھددر صورتي كه طول اين سلب شش‬
‫متر باشد‪:‬‬
‫الف‪:‬حجم كانكريت مصرفي چقدر است‬
‫ب‪-‬چند متر مربع تخته براي قالب بندي نياز است؟‬
‫ضخامت سلب ‪ 10‬سانتی متر وارتفاع خالص گادر ھا ‪ 40‬سانتی متر است‪.‬‬
‫‪Page 35‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫شکل ‪ : 2-37‬شکل تمرين ‪4‬‬
‫‪ 15 - 5‬عدد موزاييک كانكريتي مطابق شكل زير به طول ‪ 2.50‬متر در يك ساختمان به كار مي‬
‫رود‪ .‬حجم كانكريت مصرفي را بر حسب ليتر و متر مكعب محاسبه كنيد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-37‬شکل تمرين ‪5‬‬
‫‪ -6‬تونلي براي عبور قطارمطــــــــابق شكل ذيل ساخته شده‪.‬درشكل مقطع كندن كــــــاري اين‬
‫تونل را به اندازه ھاي مورد نيازمي بينيد‪.‬در صورتي كه طول اين تونل ‪1800‬متر و ابتدا و‬
‫انتھاي آن به صورت قائم فرض شود‪.‬تعيين كنيد‪:‬‬
‫شکل ‪ : 2-38‬شکل تمرين‪6‬‬
‫‪Page 36‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫الف‪-‬حجم كندن كاري الزم را برحسب متر مكعب‪.‬‬
‫ب‪-‬اگر ديوار و چت اين تونل به ضخامت‪ 25‬سانتي متر كانكريت ريزي شود‪.‬حجم كانكريت‬
‫مورد نياز چند متر مكعب خواھد بود‬
‫‪ - 7‬قرار است يك انبار به ابعاد داخلي‪10‬متر در ‪ 6‬متر و به ارتفاع ‪5‬متر را با ديوار ھاي ‪ 35‬سانتي‬
‫متر بسازند‪.‬در صورت كه دروازه و كلكين اين انبار سطح معادل ‪%2‬سطح ديوار ھا داشته باشند‪:‬‬
‫الف‪-‬حجم خشت كاري را به متر مكعب محاسبه كنيد‪.‬‬
‫ب‪-‬سطح پالستر كاري داخلي و خارجي را به متر مربع محاسبه كنيد‪.‬‬
‫‪ -8‬مقطع ديواری خشتی مطابق شکل زير است اگر طول اين ديوار ‪ 25‬متر باشد‬
‫الف‪ :‬حجم خشت کا ری اين ديواررا دريافت نماييد‬
‫ب‪ :‬حجم کانکريت قسمت بااليی ديواررا دريافت نماييد‬
‫)اندازه ھا به سانتی متر است(‬
‫شکل ‪ : 2-39‬شکل تمرين‪8‬‬
‫‪ - 9‬شکل زير مقطع يک کانال را نشان ميدھد واگرطول اين کانال ‪ 125‬متر باشد حجم کندن کاری را‬
‫محاسبه نماييد‪:‬‬
‫شکل ‪ : 2-40‬شکل تمرين‪9‬‬
‫‪Page 37‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫محاسبه وزن و مقدار مصالح‬
‫کتله وواحدات آن‪:‬‬
‫تعريف‪:‬‬
‫مقدار ماده موجود در يک جسم را بنام کتله آن جسم گويند‪.‬‬
‫واحدات کتله در سيستم ‪:SI‬‬
‫واحد اصلی اندازه گيری کتله درسيستم ‪، SI‬کيلو گرام )‪ (kg‬است‪ .‬و يک کيلو گرام مطابق تعريف‬
‫مساوی به کتله يک ليتر مقطردر درجه حرارت ‪ 4.5‬درجه سانتی گراد و فشار يک اتمسفير‪.‬‬
‫واحد کوچکتر آن در سيستم ‪ SI‬گرام )‪ (gr‬است و يک گرام بربر‬
‫کيلو گرام ميباشد‪ .‬وھم چنين و‬
‫احد بزرگتر کتله تن ) ‪ (t‬ميباشد که يک تن مساوی ‪ 1000‬ککيلو گرام است‪.‬‬
‫‪1kg=1000 gr‬‬
‫‪1 ton =1000kg‬‬
‫واحد اندازه گيری کتله در سيستم انگليسی پوند)‪ (Lb‬ميباشد ‪:‬‬
‫‪lb= 453 gr‬‬
‫کثافت ‪:‬‬
‫تعريف‪:‬‬
‫کثافت عبارت از کتله واحد حجم ميباشد ومعموال کثافت را با ‪ ρ‬نشان ميدھند‪.‬‬
‫و‬
‫کتله‬
‫= کثافت‬
‫حجم‬
‫وحدات اندازه گيری کثافت‪:‬‬
‫واحد اصلی اندازه گيری کثافت در سيستم ‪ SI‬کيلو گرام بر متر مکعب ) ‪ (kg/m3‬است وواحد‬
‫کوچکتر آن گرام بر سانتی متر مکعب )‪ ( gr/cm3‬و واحد بزرگتر ان تن بر متر مکعب) ‪(t/m3‬‬
‫ميباشد‪.‬‬
‫وزن‪:‬‬
‫تعريف‪ :‬وزن عبارت از مقدار قوه جاذبه ای است که از طرف زمين بر کتله يک جسم وارد ميشود ‪.‬‬
‫واحد اندازه گيری وزن‪:‬‬
‫واحد اندازه گيری وزن نيوتن )‪ (N‬است و مطابق تعريف يک نيوتن قوه ای است که اگر‬
‫برکتله يک کيلوگرم وارد شود تعجيل برابر يک متر بر مجذور ثانيه بدھد‪.‬وبرای بدست آوردن‬
‫وزن ھرجسم بايد کتله آنرا در تعجيل جاذبه زمين ضرب ميکنيم‪:‬‬
‫‪W=mg‬‬
‫‪g=9.8 1‬‬
‫روابط بين کثافت ‪ ،‬کتله وحجم ومحاسبات آنھا‪:‬‬
‫برای محاسبات مربوط به کتله ‪،‬کثافت وحجم ازرابطه کثافت )‬
‫‪Page 38‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪ (ρ‬ميتوان استفاده کرد‪.‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫وزن حجمی يا وزن مخصوصه‪:‬‬
‫وزن حجمی يا وزن مخصوصه عبارت از نسبت وزن يک ماده به حجم ان يا به عبارتی ديگر‬
‫وزن حجمی عبارت از وزن واحد حجم يک ماده ميباشد وبه گاما )‪ (γ‬نشان داده ميشود‬
‫‪γ‬‬
‫واحد وزن حجمی مواد کيلو گرام بر متر مکعب ) ‪ (kg/m3‬ميباشد‬
‫مثال‪: 2-15‬‬
‫وزن يک پايه آھن کانکريتی با مقطع ‪ (35x40)cm‬وارتفاع ‪3‬متر را دريافت نماييد در صورتيکه‬
‫وزن حجمی آھن کانکريت ‪2500 kg/m3‬باشد‪.‬‬
‫حل ‪:‬‬
‫ابتدا حجم پايه را در يافت ميکنيم‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫‪V= b.h.L=0.35m.0.40m.3m=0.42 m‬‬
‫با استفاده از وزن حجمی وحجم ميتوانيم وزن پايه را دريافت کنيم‪:‬‬
‫‪1050‬‬
‫‪2500‬‬
‫‪. 0.42‬‬
‫‪W= .‬‬
‫مثال ‪: 2-16‬‬
‫حجم يک خريطه سمنت را دريافت کنيد در صورتيکه وزن حجمی سمنت ‪ 1500 kg/m‬باشد‪:‬‬
‫→‬
‫‪50kg/(1500kg/ )=0.033 m3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪γ‬‬
‫دريافت مقدار مواد ‪:‬‬
‫مقدار مواد در مصالح ساختمانی را براساس تناسب مواد شامل در مصالح ساختمانی وبراساس نسبت‬
‫ھای تقريبی که برای مارکھای مختلف مواد ومصالح ساختمانی معمول و مروج است در يافت‬
‫ميگردد‪.‬‬
‫محاسبه مواد در مصالح ساختمانی ازروی نسبتھای شامل در مصالح طوری صورت ميگيرد که ابتدا‬
‫مجموع نسبت ھا دريافت شده وسپس حجم مصالح ساختمانی بر مجموع نسبتھا تقسيم ودرحصه ھر‬
‫مواد ضرب می گردد‪.‬‬
‫مثال‪: 2-17‬‬
‫مقدار مـــــــــــــواد را در يک متر مکعب کانـــــــــــــــکريت مارک ‪ 200‬با نسبت مواد )‪(1:1.5:3‬‬
‫) جغل ‪ :‬ريگ ‪:‬سمنت (در يافت نماييد‪:‬‬
‫حل‪:‬‬
‫ابتدا مجموع نسبتھا را درياف مينماييم‪:‬‬
‫‪1+1.5+3 =5.5‬‬
‫اکنون مقدار سمنت‪ ،‬ريگ وجغل را ذيال دريافت می کنيم‪:‬‬
‫‪0.182‬‬
‫‪Page 39‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.‬‬
‫= ‪) V c‬حجم سمنت(‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪. 1.5‬‬
‫‪0.273‬‬
‫‪.‬‬
‫= ‪ ) VS‬حجم ريگ(‬
‫= ‪ ) VG‬حجم جغل(‬
‫‪. 3 0.545‬‬
‫‪.‬‬
‫چون سمنت معموال به ‪ (Ton ) kg‬يا بوجی خريد وفروش ميشود بنا براين بايد وزن ويا تعداد بوجی‬
‫ھای آنرا دريافت نماييم‪:‬‬
‫‪V.‬‬
‫وزن حجمی سمنت در دو حالت آزاد وداخل بوجی ازھم فرق دارد‪:‬‬
‫‪1400‬‬
‫وزن حجمی سمنت در حالت آزاد‪:‬‬
‫‪1800‬‬
‫وزن حجمی سمنت در داخل بوجی‪:‬‬
‫بنا براين وزن سمنت مساوی است به‪:‬‬
‫‪. 1800‬‬
‫‪327.6‬‬
‫‪0.182‬‬
‫‪.‬‬
‫برای دريافت تعداد بوجی ھای سمنت وزن مجموعی سمنت را باالی وزن يک بوجی سمنت )‪(50‬‬
‫کيلوگرام تقسيم ميکنيم ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫بوجی ‪6.55‬‬
‫=‪N‬‬
‫مثال ‪:2-18‬‬
‫مقدار سمنت وريگ را برای يک متر مکعب مصالح پالستر کاری با نسبت )‪ (1:5‬در يافت نماييد‪:‬‬
‫حل‪:‬‬
‫ابتدا مثل مثال ‪ 1‬مجموع نسبت ھا را دريافت ميکنيم‪:‬‬
‫‪1+5=6‬‬
‫اکنون مقدار سمنت و ريگ را ذيال دريافت می کنيم‪:‬‬
‫‪0.167‬‬
‫‪.1‬‬
‫= ‪) V c‬حجم سمنت(‬
‫= ‪ ) VS‬حجم ريگ(‬
‫‪. 5 0.833‬‬
‫چون سمنت معموال به ‪ (Ton ) kg‬يا بوجی خريد وفروش ميشود بنا براين بايد وزن ويا تعداد بوجی‬
‫ھای آنرا دريافت نماييم‪:‬‬
‫‪V.‬‬
‫وزن حجمی سمنت در دو حالت آزاد وداخل بوجی ازھم فرق دارد‪:‬‬
‫وزن حجمی سمنت در حالت آزاد‪:‬‬
‫‪1400‬‬
‫وزن حجمی سمنت در داخل بوجی‪:‬‬
‫‪1800‬‬
‫بنا براين وزن سمنت مساوی است به‪:‬‬
‫‪Page 40‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪300.6‬‬
‫‪. 1800‬‬
‫‪0.167‬‬
‫‪.‬‬
‫برای دريافت تعداد بوجی ھای سمنت وزن مجموعی سمنت را باالی وزن يک بوجی سمنت )‪(50‬‬
‫کيلوگرام تقسيم ميکنيم ‪:‬‬
‫‪.‬‬
‫=‪N‬‬
‫بوجی ‪6.012‬‬
‫تمرين‪:‬‬
‫‪ -1‬در يک گادر آھن کانکريتی با مقطع تی مانند)‪ (T‬مطابق شکل زير و با طول ‪ 5.5‬متر‬
‫دريافت نماييد‪:‬‬
‫شکل ‪ : 2-41‬شکل تمرين‪1‬‬
‫الف‪ :‬حجم کانکريت الزم برای اين گادر چند متر مکعب است؟‬
‫ب‪ :‬مقدار سمنت‪،‬ريگ وجغل را برای اين گادر دريافت نماييد در صورتيکه مارک کانکريت ‪ 200‬و‬
‫با نسبتھای )‪ (1:1.5:3‬باشد‪.‬‬
‫ج‪ :‬وزن گادر را دريافت نماييد در صورتيکه وزن حجمی آھن کـــــــــانکريت مساوی ‪2500‬‬
‫کيلوگرام بر متر مکعب )‬
‫( باشد‪.‬‬
‫‪ -2‬در يک پايه آھن کانکريتی با مقطع شش ضلعی منظم و به ضلع ‪ 25‬سانتی متر و با طول‬
‫‪3‬متر دريافت نماييد ‪:‬‬
‫الف‪ :‬حجم کانکريت الزم برای اين پايه چند متر مکعب است؟‬
‫ب‪ :‬مقدار سمنت‪،‬ريگ وجغل را برای اين پايه دريافت نماييد در صورتيکه مارک کانکريت ‪ 200‬و‬
‫با نسبتھای )‪ (1:1.5:3‬باشد‪.‬‬
‫ج‪ :‬وزن پايه را دريافت نماييد در صورتيکه وزن حجمی آھن کـــــــــانکريت مساوی ‪ 2500‬کيلوگرام‬
‫بر متر مکعب )‬
‫( باشد‪.‬‬
‫‪ -3‬در يک تھداب آھن کانکريتی )‪ (2x2‬متر وارتفاع ‪ 65‬سانتی متر وبا مارک کانکريت ‪150‬‬
‫)‪ (1:2:4‬دريافت نماييد‪:‬‬
‫‪Page 41‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫الف‪ :‬حجم کانکريت الزم برای اين تھداب چند متر مکعب است؟‬
‫ب‪ :‬مقدار سمنت‪،‬ريگ وجغل را برای اين تھداب دريافت نماييد ‪.‬‬
‫‪ -4‬طولی سرکی ‪ 1540‬متر است در صورتيکه مقطع نل کانکريتی کنار اين سرک مطابق شکا‬
‫زير باشد محابه نماييد‪:‬‬
‫الف‪ :‬مقدار کانکريت الزم را‪.‬‬
‫ب‪ :‬مقدار سمنت‪،‬ريگ وجغل را در صورتيکه مارک کانکريت ‪ (1:1.5:3)200‬باشد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-42‬شکل تمرين‪4‬‬
‫‪-5‬در شکل ھای زير پالن وقطع يک چاه سپتيک کانکريتی نشان داده شده است‪ ،‬ديوار اين چاه سپتيک‬
‫از خشت و کف آن از کانکريت مارک ‪ (1:2:4)150‬وپوشش آن از کانکريت مارک ‪(1:1.5:3)200‬‬
‫ساخته ميشود‪ .‬سطح داخلی وخارجی آن ايزوگام ميگردد‪ .‬و کندن کاری ‪ 60‬سانتی متر بيشتر از اندازه‬
‫ھای چاه صورت ميگيرد ‪:‬‬
‫الف‪ :‬مقدار کانکريت مارک ‪ 150‬ومقدار سمنت ‪،‬ريگ وجغل آنرا دريافت نماييد‪.‬‬
‫ب‪ :‬مقدار کانکريت مارک ‪ 2000‬ومقدار سمنت ‪،‬ريگ وجغل آنرا دريافت نماييد‪.‬‬
‫ج‪ -‬ايزو گام الزمه را دريافت نماييد در صورتيکه عرض ايزوگام ‪ 90‬سانتی متر باشد‪.‬‬
‫د‪ -‬حجم کندن کاری را دريافت کنيد‪.‬‬
‫ه‪ -‬مقدار خشت کاری را دريافت کنيد‪ .‬در صورتيکه ‪ %75‬ديوار خشت باشد تعداد خشت وھم چنين‬
‫مقدار مصالح را دريافت نماييد‪.‬‬
‫‪Page 42‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫پالن چاه‬
‫قطع چاه‬
5‫ شکل تمرين‬: 2-43 ‫شکل‬
Mohammad Dawood Mohammadi
https://engzia.blogfa.com
Page 43
https://t.me/civilaf
‫براورد ساختمان‬
‫‪-6‬ضخامت ديوارکانکريتی که مقطع آن مطابق شکل زير است ‪ 25‬سانتی متر است درصورتيکه تعداد‬
‫آن ‪ 5‬عدد باشد‪:‬‬
‫الف‪ -‬حجم کانکريت الزمه را دريافت نماييد‪.‬‬
‫ب‪ -‬اگر مارک کانکريت ‪ (1:1.5:3)200‬باشد مقدار سمنت‪ ،‬ريگ وجغل را دريافت نماييد‪.‬‬
‫شکل ‪ : 2-44‬شکل تمرين ‪6‬‬
‫‪Page 44‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫فصل سوم‬
‫ضرايب مورد استفاده دراندازه گيری و برآورد‬
‫مقدار وحجم کارھا و نيز قيمت ھای واحدی که برای انجام کارھای مختلف در ‪ (Bill Of Quantity ) BOQ‬درج‬
‫شده ويا توسط برآورکننده ھای باتجربه تعيين ميگردد برای انجام کار درشرايط عادی ودرمقطع زمامی ومکانی خاص‬
‫بدون درنظرگرفتن مصارف غير مستقيم ومرتبط با اجرای کار درنظر گرفته شده است ‪ ،‬برای درنظر گرفتن تاثيرات‬
‫عوامل متغير وموثر در تھيه برآورد ‪ ،‬ضرايب مختلفی تعريف شده اند که در زير به صورت مختصر توضيح داده‬
‫ميشود‪.‬‬
‫ضريب نسبت مواد خشک ومواد تر در کانکريت‬
‫تجارب نشان ميدھد که برای يک متر مکعب مواد تر ) کانکريت تازه( ‪ 1.53‬متر مکعب مواد خشک ) سمنت ‪ ،‬ريگ‬
‫وجغل( ضرورت است ‪ .‬يعنی برای در يافت مقدار مواد اوليه الزم برای کانکريت تازه بايد ابتدا حجم کانکريت الزمه‬
‫را دريافت نموده و حجم دريافت شده را در ‪ 1.53‬ضرب کنيم و سپس مواد خشک ) سمنت ‪ ،‬ريگ وجغل را دريافت‬
‫نماييم‪.‬‬
‫مثال‪: 3-1‬‬
‫مقدار سمنت ‪ ،‬ريگ وجغل را برای يک پايه کانکريتی با طول ‪ 3‬متر ‪ ،‬ابعاد مقطع ‪ 40x40‬سانتی متر دريافت کنيد در‬
‫صورتيکه نسبت ھای اختالط ) ‪ (1:1.5:3‬باشد‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫حجم کانکريت را دريافت می کنيم‪:‬‬
‫‪-‬‬
‫حجم مواد خشک را دريافت می کنيم‪:‬‬
‫‪0.48‬‬
‫‪0.73‬‬
‫‪0.48‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪1.53‬‬
‫‪1.53‬‬
‫مجموع نسبت ھا را دريافت ميکنيم ‪:‬‬
‫سھم سمنت = ‪ 1‬حصه ‪ ،‬سھم ريګ = ‪ 1.5‬حصه ‪ ،‬سھم جغل = ‪ 3‬حصه‬
‫‪5.5‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪.‬‬
‫حجم مجموعي مواد خشک به ‪ 5.5‬تقسم و ضرب حصه مربوطه ھر مواد خشک شود مقدار ھمان مواد خشک‬
‫دريافت ميگردد‪.‬‬
‫مقدار سمنت‪:‬‬
‫‪0.133‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪0.73‬‬
‫‪5.5‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫چون سمنت به مترمکعب دربازارعرضه نمی شود وزن وتعداد بوجی را دريافت ميکنيم‪ .‬بدين منظور وزن حجمی‬
‫سمنت را‬
‫‪ 1500‬در نظر می گيريم‪:‬‬
‫‪Page 45‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪1500‬‬
‫→‬
‫‪0.133‬‬
‫‪199.5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪199.5‬‬
‫‪50‬‬
‫‪3.99‬‬
‫مقدار ريگ ‪:‬‬
‫‪0.199‬‬
‫‪. 1.5‬‬
‫‪0.73‬‬
‫‪5.5‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫مقدار جغل ‪:‬‬
‫‪0.398‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪0.73‬‬
‫‪5.5‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫ضريب منطقه ای‬
‫قيمتھای واحد برای انجام کار برای مقطع زمانی معين و مکان مشخص تھيه می شوند‪ .‬قيمتھای درج شده در جدول‬
‫مقدار کار و قيمت داده شده ‪ ،‬برای انجام کار در محل خاص ) کابل( محاسبه ميگردند‪.‬‬
‫برای اينکه قيمتھای موجود در جدول مقدار کار و قيمت داده شده ‪ ،‬عموميت داشته و در ھمه جای کشور قابل استفاده‬
‫باشد ‪ ،‬نھاد مسيول در کشور با توجه به ويژگيھای محلی و منطقه ای و ميزان محروم بودن يا محروم نبودن منطقه و‬
‫چگونگی امکان دسترسی به نيروھای کار و تامين مصالح ‪ ،‬مناطق جغرافيايی کشور را به مناطق مختلف تقسيم می‬
‫نمايند وبرای کارھای ساختمانی ‪ ،‬تاسيسات برق و ميخانيک ‪ ،‬راه و ‪ ......‬به صورت جداگانه و متناسب با صعوبت در‬
‫منطقه‪ ،‬ضريبی به نام "ضريب منطقه" در نظر می گيرند که در برآورد ھزينه کار ضرب می گردد‪.‬‬
‫ضريب طبقات‬
‫قيمتھای درج شده در جدول مقدار کار و قيمت داده شده ‪ ،‬برای انجام کار در طبقه ھمکف ) منزل اول( و زير ھمکف‬
‫) تھکوی( در نظر گرفته شده است ‪ .‬چنانچه کار در طبقات باالتر از ھمکف و يا پايين تر از طبقه زير ھمکف انجام‬
‫شود‪ ،‬بابت ھزينه حمل مصالح به طبقات مذکور و ضايعات ناشی از حمل آن به طبقات و ھمچنين سختی اجرای کار‪،‬‬
‫ضريبی به نام "ضريب طبقات" به شرح زير تعيين ومنظور می شود‪.‬‬
‫‪ ‬مساحت ھرطبقه باالتر از طبقه ھمکف به صورت جداگانه وبراساس نقشه ھای اجرايی تعيين می شود‬
‫ومساحت اولين طبقه باالتر از ھمکف در ضريب يک ‪ ،‬ومساحت دوميين طبقه باالتر از ھمکف در ضريب‬
‫دو ‪ ،‬ومساحت سومين طبقه باالتر از ھمکف در ضريب سه و به ھمين ترتيب مساحت طبقه ‪ N‬ام باالتر از‬
‫ھمکف در ضريب ‪ N‬ضرب می شود‪.‬‬
‫‪ ‬مساحت ھرطبقه پايين تراز طبقه ھمکف به صورت جداگانه وبراساس نقشه ھای اجرايی تعيين می شود‬
‫ومساحت اولين طبقه پايين تراز ھمکف در ضريب يک ‪ ،‬ومساحت دوميين طبقه پايين تراز ھمکف در ضريب‬
‫دو ‪ ،‬ومساحت سومين طبقه پايين تراز ھمکف در ضريب سه و به ھمين ترتيب مساحت طبقه ‪ M‬ام پايين‬
‫تراز ھمکف در ضريب ‪ M‬ضرب می شود‪.‬‬
‫‪Page 46‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪ ‬ضريب طبقات )‪ (P‬که ازرابطه زيرحاصل ميشود ضريبی است که به صورت جداگانه برای ھر ساختمان )به‬
‫استثنای کارھای حياط سازی( محاسبه و به تمام قلم ھای کاری ساختمان مربوطه اعمال ميشود‪ .‬اين ضريب با‬
‫کم وزياد شدن طبقات در زمان اجرای کار تغيير ناپذير است‪.‬‬
‫⋯‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫⋯‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪100‬‬
‫‪1‬‬
‫ مساحت طبقه ھمکف‬‫ مساحت طبقه اول باالتر ازطبقه ھمکف‬‫ مساحت طبقه دوم باالتر ازطبقه ھمکف‬‫ مساحت طبقه سوم باالتر ازطبقه ھمکف‬‫‪........................................................‬‬
‫‪........................................................‬‬
‫‪........................................................‬‬
‫ مساحت طبقه ‪ N‬ام باالتر ازطبقه ھمکف‬‫ مساحت طبقه زير ھمکف‬‫ مساحت طبقه اول پايين تر ازطبقه زيرھمکف‬‫ مساحت طبقه دوم پايين تر ازطبقه زيرھمکف‬‫ مساحت طبقه سوم پايين تر ازطبقه زيرھمکف‬‫‪........................................................‬‬
‫‪........................................................‬‬
‫‪........................................................‬‬
‫ مساحت طبقه ‪ M‬ام پايين تر ازطبقه زيرھمکف‬‫ مساحت کل ساختمان به شمول مساحت طبقه ھمکف‬‫تبصره ‪ :1‬در صوتيکه ساختمان بيش از يک ھمکف داشته باشد ‪ ،‬طبقه ھمکف اصلی معيار محاسبات ضريب طبقات‬
‫در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫تبصره ‪ : 2‬ضريب طبقات برای ھر ساختمان به صورت جداگانه تعيين و برای تمام کارھا درنظر گرفته می شود‪.‬‬
‫تبصره‪ : 3‬ضريب طبقات با چھار رقم اعتبار در نظر گرفته می شود ‪.‬‬
‫تبصره ‪ :4‬کارھای حياط سازی شامل تمام کارھای ميشود که درخارج از ساختمان انجام ميشود‪.‬‬
‫مثال ‪: 3-2‬‬
‫ضريب طبقات برای يک ساختمان که دارای دوطبقه زيرزمين ‪ ،‬يک ھمکف و ‪ 8‬منزل باالتر ازھمکف است را با‬
‫شرايط زير محاسبه کنيد‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫مساحت دو طبقه تھکوی ) پايين تر ازھمکف ( ھرطبقه ‪ 250‬متر مربع مساوی است به ‪ 500‬متر مربع‪.‬‬
‫‪Page 47‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪-‬‬
‫مساحت طبقه ھمکف مساوی به ‪ 280‬متر مربع‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫مساحت ھر طبقه باالتر از ھمکف ‪ 320 ،‬متر مربع‬
‫حل‪:‬‬
‫‪280‬‬
‫…‬
‫‪320‬‬
‫‪250‬‬
‫‪250‬‬
‫‪3340‬‬
‫⋯‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫⋯‬
‫⋯‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪100‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1 250‬‬
‫‪8 320‬‬
‫‪7 320‬‬
‫‪5 320 6 320‬‬
‫‪100 3340‬‬
‫‪4 320‬‬
‫‪2 320‬‬
‫‪3 320‬‬
‫‪1.0352‬‬
‫‪1 320‬‬
‫‪11770‬‬
‫‪334000‬‬
‫‪1‬‬
‫ضريب ارتفاع‬
‫قيمتھای درج شده در جدول مقدار کار ) ‪ ، (BOQ‬برای انجام کار تا ارتفاع ‪ 3.5‬متر در ھر طبقه است‪ .‬چنانچه کار‬
‫در طبقه ای که ارتفاع آن بيش از‪ 3.5‬متر است ‪،‬انجام شود بابت اجرای عمليات ‪ ،‬انتقال و ضايعات مصالح ناشی از‬
‫ارتفاع و ھمچنين اجرای خوازه ھای الزم در داخل ساختمان ‪ ،‬ضريب ارتفاع در نظر گرفته می شود ودر برآورد‬
‫ھزينه اجرای عمليات کار‪،‬منظور می گردد‪.‬اين ضريب به تمام اقالم کار آن طبقه ازليول کف طبقه مربوط تا ليول کف‬
‫طبقه بااليی تعلق ميگيرد‪.‬‬
‫‪0.6‬‬
‫‪3.5‬‬
‫‪2 100‬‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫– ضريب ارتفاع‬
‫– ارتفاع منزل ) طبقه ( از فرش منزل مربوطه تا فرش منزل بااليی‬
‫در ساختمان ھای ميل دار متوسط ليول بااليی وليولی که ميل شروع ميشود به عنوان ارتفاع قبول ميگردد‪.‬‬
‫در صورتی که تغييراتی در حين کار در ارتفاع طبقه ايجاد شود)ارتفاع کم يا زياد شود( به شرط اجرا شدن ‪ ،‬فرمول‬
‫مذکور يکبار ديگر برای طبقات مربوط براساس کار واقعی انجام شده محاسبه و در آخرين صورت وضعيت اعمال می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪Page 48‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫مثال ‪: 3-3‬‬
‫ضريب ارتفاع طبقه ای که ارتفاع ان از فرش تافرش بااليی ‪ 4.2‬متراست را دريافت کنيد‪.‬‬
‫حل‪:‬‬
‫‪1.016‬‬
‫‪0.016‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4 4.2 3.5 4.2 0.6‬‬
‫‪2 100 4.2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3.5‬‬
‫‪2 100‬‬
‫‪0.6‬‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫ضريب مصارف غير مستقيم‪:‬‬
‫برای درنظرگرفتن مصارف ناشی از مواردی ھمچون پرداخت ماليات ‪ ،‬بيمه ھای اجتماعی کارمندان وکارگران ‪ ،‬تھيه‬
‫ضمانت نامه ھای مختلف ‪ ،‬عوارض قانونی و لحاظ نمودن مفاد و ‪ ...‬ضريب مصارف غير مستقيم را در نظر گرفته‬
‫اند که به قيمت کل برآورد اجرای کار اعمال می گردد‪ .‬مصارف غير مستقيم ‪ ،‬به طور کلی به دو دسته مصارف غير‬
‫مستقيم عمومی و مصارف غير مستقيم کار تفکيک می شود‪.‬‬
‫مصارف غير مستقيم عمومی‪:‬‬
‫اين مصارف را نمی توان به کار مشخصی مرتبط دانست وشامل مصارف زير می گردد‪:‬‬
‫‪-‬‬
‫معاشات کارمندان دفتر مرکزی‬
‫‪-‬‬
‫مصارف بيمه ھای عمومی ‪ ،‬بيمه کارمندان ‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫مصارف وسايط نقليه دفتر مرکزی‬
‫‪-‬‬
‫مصارف اداری وغير اداری دفترمرکزی‬
‫مصارف غير مستقيم کار‪:‬‬
‫اين مصارف را می توان به کار مشخصی مرتبط دانست وشامل مصارف زير می گردد‪:‬‬
‫‪-‬‬
‫ماليات‬
‫‪-‬‬
‫مفاد‬
‫‪-‬‬
‫مصارف کار آموزی‬
‫‪-‬‬
‫مصارف شاپ ھا‬
‫‪-‬‬
‫مصارف تھيه اسناد تخنيکی واسناد تحويل دھی کار‪.‬‬
‫معموال ضريب مصارف غير مستقيم ‪ 30‬فيصد کل قيمت جدول مقدار کار ) ‪ ( BOQ‬در نظر گرفته ميشود‪.‬‬
‫ضريب پيشنھادی قراردادی )ضريب قراداد(‬
‫در زمان برگزاری آفرگشايی ‪ ،‬به منظور انتخاب قراردادی برای اجرای کارپروژه ‪ ،‬قراردادی ھا ی واجد صالحيت‬
‫که دعوتنامه شرکت در آفر گشايی ) مناقصه( برای آنان ارسال شده است مطابق ضوابط مربوط‪ ،‬بايد مبلغ پيشنھادی‬
‫خود برای انجام کار را به صورت يک مبلغ مقطوع اعالم نمايند‪ .‬حاصل تقسيم مبلغ پيشنھادی قراردادی به مبلغ برآورد‬
‫اوليه ھزينه انجام کارپروژه ‪ ،‬ضريب پيشنھادی قراردادی و يا ضريب قرارداد ناميده می شود که در کليه صورت‬
‫‪Page 49‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫وضعيت ھای موقت و قطعی اعمال ميگردد‪.‬‬
‫اگر عدد بدست آمده‪ ،‬کوچکتر از يک باشد قرادادی نسبت به برآورد اوليه ‪ ،‬پيشنھاد تخفيف داده است)‪. ( MINUS‬‬
‫اگر عدد بدست آمده بزرگتر از يک باشد قرادادی نسبت به برآورد اوليه ‪ ،‬پيشنھاد افزايش داده است)‪. (PLUS‬‬
‫ضريب تجھيز و تخريب دفتر ساحوی ‪.‬‬
‫در جد‪.‬ل مقدار کار ) ‪ ( BOQ‬از کلی ترين تا جزئی ترين عوامل دخيل در اجرای کارھا )به مانند بيل و کراچی و ‪(....‬‬
‫در نظر گرفته میشود‪ .‬ولی برخی از اقدامات و کارھا نيزدر اماکن و دفاتر ساحوی صورت میگيرد که جزو کارھای‬
‫اصلی نبوده ولی ھمواره ھزينه ھايی را تحميل میکند‪ .‬ھزينهھای اسکان يا رفت و آمد‪ ،‬ھزينهھای داير کردن آشپزخانه‬
‫و غذا‪ ،‬تجھيزات ايمنی‪ ،‬تجھيز دفاتر و … از جمله اين ھزينه ھا است‪ .‬اين ھزينهھا با ھزينهھای مصارف غير مستقيم‬
‫کار کامالً متفاوت است‪ .‬برای درنظر گرفتن اين ھزينهھا‪ ،‬ضريب تجھيز و برچيدن اماکن کمکی و موقتی در نظر‬
‫گرفته میشود‪ .‬اين ضريب پس از اعمال ضريب پيشنھادی قراردادی‪ ،‬اعمال میشود‪ .‬بسته به نوع قرارداد و توافق‪،‬‬
‫مقدار اين ضريب از ‪ ۴‬تا ‪ ۶‬درصد کل قيمت تغيير میکند‪ .‬ضريب تجھيز و برچيدن در متن قرارداد صراحتا ً ذکر‬
‫میشود‪.‬‬
‫پروسه ھای کاری در برآورد‪:‬‬
‫‪ -1‬ھموار کاری وپرکاری )‪(Surfacing and Filling‬‬
‫اين پروسه عمومآ در مرحله اول کاری پروژه ھا آغاز می گردد تا بتوانيم موقعيت تعمير يا ساختمان را که در‬
‫نظراست تا سنگ تھداب آن گذاشته شود به شکل درست واساسی در ساحه انتخاب نمود‪.‬‬
‫قابل ذکر است يک قسمت از نورم را که جھت اجرای اين پروسه کاری قابل استفاده می باشد ضم جدول )‪ (2‬خواھيم‬
‫ساخت ولی جھت معلومات بيشتر می توان اليحه طاقت کار را مطالعه نمود‪.‬‬
‫جدول )‪ (2‬ارايه نورم ھا در مورد ھموار كاري و پركاري مي باشد‪.‬‬
‫نوع فعاليت‬
‫شماره‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر‬
‫واحد‬
‫مقدار کار‬
‫‪0.01 MD/m²‬‬
‫‪0.04 MD/m²‬‬
‫‪1‬‬
‫ھموار کاری زمين الی ‪ 10‬سانتی متر‬
‫متر مربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.025MD/m²‬‬
‫‪0.08 MD/m²‬‬
‫‪2‬‬
‫ھموار کاری و چمن کاری ساحه‬
‫متر مربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0‬‬
‫‪0.08 MD/m³‬‬
‫‪3‬‬
‫پرکاری توسط گل بيدون تپک کاری‬
‫متر مکعب‬
‫‪1‬مترمکعب‬
‫‪1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.05 MD/m³‬‬
‫‪0.15 MD/m³‬‬
‫‪4‬‬
‫پرکاری توسط مواد غير قابل نفوذ‬
‫متر مکعب‬
‫‪1‬مترمکعب‬
‫‪5‬‬
‫پركاري و تپك كاري در تھدابھا‬
‫متر مکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0. 05 MD/m³‬‬
‫‪6‬‬
‫پركاري و تپك كاري در فرش ھا‬
‫متر مکعب‬
‫‪1‬مترمکعب‬
‫‪0.10 MD/m³‬‬
‫‪7‬‬
‫پركاري در عمق بيشتر از ‪ 3‬متر‬
‫متر مکعب‬
‫‪1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.10 MD/m³‬‬
‫‪8‬‬
‫پركاري در عقب ديوار ھا‬
‫متر مکعب‬
‫‪1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪ -2‬تخريب کاری )‪(Demolition‬‬
‫در کشور ھا ی رو به انکشاف زمانيکه بخواھند شھر ھا را مطابق به ضرورت روز عيار سازند ضرورت احساس‬
‫مي گردد تا بعضی از ساختمان ھا را که كھنه اند و يا ھم در جاھای قرار دارند که سد راه برای پيشرفت گرديده است‬
‫‪Page 50‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫تخريب نموده و به عوض ان ساحا ت مطابق به ما ستر پالن جديد اعما ر گردد‪ ،‬بنآ ضرورت احساس می گردد تا در‬
‫مورد طاقت کار ونورم ھای مربوط به تخريب کاری نيز معلومات کافی در دست داشته باشيم‪.‬‬
‫پروسه تخريب کاری مطابق نورم عمومآ شامل انتقال مواد الی فاصله ‪ 2‬متر می باشد‪.‬‬
‫)م‪-1‬فصل دوم كندن كاري صفحه ‪(11‬‬
‫در ذيل جدول )‪ (3‬نشا ندھنده نورم ھاي مي باشد كه ميتوان به رويت آن طاقت کار را در پروسه تخريب کاری‬
‫تعميرات تعين نمود‪.‬‬
‫جدول )‪ (3‬نورم ھا در مورد تخريب كاري‪.‬‬
‫واحد‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر‬
‫نوع فعاليت‬
‫شماره‬
‫‪1‬‬
‫تخريب سنگ کاری خامه در ديوارھا‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.65 MD/m³‬‬
‫‪2‬‬
‫تخريب سنگ کاری پخته در ديوارھا‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.70 MD/m³‬‬
‫‪3‬‬
‫تخريب ديوار ھای پخسه‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.55 MD/m³‬‬
‫‪4‬‬
‫تخريب ديوار ھای خشت خامه‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.60 MD/m³‬‬
‫‪5‬‬
‫تخريت ديوار ھای خشت پخته‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪6‬‬
‫تخريب کانکريت ھای بيدون سيخ‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.05 MD/m³‬‬
‫‪0.80 MD/m³‬‬
‫‪2.00 MD/m³‬‬
‫‪7‬‬
‫تخريب کانکريت ھای سيخ دار‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.05 MD/m³‬‬
‫‪3.00 MD/m³‬‬
‫‪8‬‬
‫کندن دروازه و کلکين به شمول انتقال آن‬
‫متر مربع‬
‫‪1‬متر مربع‬
‫‪0.15 MD/m²‬‬
‫‪0.02 MD/m²‬‬
‫‪9‬‬
‫تخريب آھن پوش چپات و گولک دار‬
‫متر مربع‬
‫‪1‬متر مربع‬
‫‪0.03 MD/m²‬‬
‫‪0.05 MD/m²‬‬
‫‪10‬‬
‫تخريب فرش و ديوار ھای مرمر‬
‫متر مربع‬
‫‪1‬متر مربع‬
‫‪0.02 MD/m²‬‬
‫‪0.15 MD/m²‬‬
‫‪11‬‬
‫تخريب فرش و ديوارھای کاشی‬
‫متر مربع‬
‫‪1‬متر مربع‬
‫‪0.03 MD/m²‬‬
‫‪0.25 MD/m²‬‬
‫‪12‬‬
‫تراش نمودن کاگل از روی ديوارھا‬
‫متر مربع‬
‫‪1‬متر مربع‬
‫‪13‬‬
‫تخريب كاري در مسطح ھاي چوبي‬
‫متر مربع‬
‫‪1‬متر مربع‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0.06 MD/m²‬‬
‫‪0.10 MD/m²‬‬
‫‪14‬‬
‫تخريب كاري در مسطح ھاي گچي‬
‫متر مربع‬
‫‪1‬متر مربع‬
‫‪0‬‬
‫‪0.10 MD/m²‬‬
‫نوت‪ :‬جھت دريافت معلومات مکمل ميتوان به فصل نھم امور تخريب ساختمانھا در اليحه طاقت كار مراجعه نمود‪.‬‬
‫‪ -3‬کندن کاری )‪(Excavation‬‬
‫اين فعاليت بعد از ھموارکاری ساحه درپروژه ھا آغاز می گردد‪ ،‬واحد آن متر مکعب بوده و زمانيکه خواسته باشيم تا‬
‫اين فعاليت شروع گردد بايد يک مطالعه دقيق از ساحه در دسترس باشد چون اين پروسه کاری مربوط می گردد به‬
‫نوعيت زمين که در مجموع در كتاب ھا به ھشت نوع تقسيم گرديده كه ھر كدام به نوبه خود داراي نورم جداگانه مي‬
‫باشد كه در ذيل به شكل خالصه معرفي خواھد گرديد‪.‬‬
‫‪Page 51‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫تفصيالت زمين‬
‫شماره‬
‫قسم زمين‬
‫‪-1‬‬
‫قسم )‪(1‬‬
‫دارای ريگ و جغل سست بوده و قطر جغل آن الی ‪ 7‬ملی متر می باشد‪.‬‬
‫‪-2‬‬
‫قسم )‪(2‬‬
‫زمين زراعتی به شمول ريشه ھای درخت به قطر الی ‪ 10‬ملی متر‪.‬‬
‫‪-3‬‬
‫قسم )‪(3‬‬
‫زمين سخت دارای جغل به قطر ‪ 40‬ملی متر بيدون ريشه ھا‪.‬‬
‫‪-4‬‬
‫قسم )‪(4‬‬
‫مواد سخت فشرده شده ذخيره شده طبيعي كه به شكل طبقه ھا باالي يك‬
‫‪-5‬‬
‫قسم )‪(5‬‬
‫‪-6‬‬
‫قسم )‪(6‬‬
‫‪-7‬‬
‫قسم )‪(7‬‬
‫‪-8‬‬
‫قسم )‪(8‬‬
‫ديگر واقع باشد‪.‬‬
‫سنگ ھاي كلوله الي وزن ‪ 50‬كيلو گرام ومواد جوش خورده و به ھم‬
‫بافت خورده با سنگ ريزه ھاي درشت‪.‬‬
‫جغل ھاي درشت و بزرگ كه با سنگ و گل فشرده شده و بافت خورده‬
‫باشد و يا ھم زمينيكه داراي منگ سخت آب نارسيده طبيعي باشد‪.‬‬
‫زمينيكه داراي صخره ھاي خورد شده و درز شده طبيعي باشد يا ھم‬
‫زمينيكه داراي سنگ ريزه ھاي كه متشكل از سنگ ھاي بزرگ طبيعي‬
‫تكه و پارچه شده باشد و به شكل طبقه ھا الي ارتفاع ‪ 50‬سانتي متر باشد‪.‬‬
‫زمينيكه داراي صخره ھا و سنگ ھاي بسيار سخت باشد كه عمومآ در اين نوع از‬
‫زمين جھت كندن كاري از مواد انفالقيه استفاده به عمل مي آيد‪.‬‬
‫جھت معلومات بيشتر معلومات در باره نورم آنھا نيز توسط جدول ذيل ارايه می گردد‪.‬‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر‬
‫نوع فعاليت‬
‫شماره‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫‪1‬‬
‫کندن کاری در زمين قسم )‪(1‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.25 MD/m³‬‬
‫‪2‬‬
‫کندن کاری در زمين قسم )‪(2‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.30 MD/m³‬‬
‫‪3‬‬
‫کندن کاری در زمين قسم )‪(3‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.65 MD/m³‬‬
‫‪4‬‬
‫کندن کاری در زمين قسم )‪(4‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪0.85 MD/m³‬‬
‫‪5‬‬
‫کندن کاری در زمين قسم )‪(5‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪1.50 MD/m³‬‬
‫‪6‬‬
‫کندن کاری در زمين قسم )‪(6‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0‬‬
‫‪2.00 MD/m³‬‬
‫‪7‬‬
‫کندن کاری در زمين قسم )‪(7‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.06 MD/m³‬‬
‫‪3.00 MD/m³‬‬
‫‪8‬‬
‫کندن کاری در زمين قسم )‪(8‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.10 MD/m³‬‬
‫‪0.85 MD/m³‬‬
‫* ھدف از ‪ MD/m³‬اين است که برای فی واحد کار چه مقدار کارگر در نظر گرفته شده است ‪.‬‬
‫مثال‪ :‬در يک زمين قسم چھار ميخواھيم تھداب را به طول ‪ 100‬متر و عرض ‪ 70‬سانتی متر و عمق ‪ 1.05‬متر‬
‫حفر نمايم ‪:‬‬
‫الف‪ :‬حجم کندن کاری و طاقت کار آنرا دريافت نمائيد؟‬
‫‪Page 52‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫ب‪ :‬در صورتيکه تھداب توسط ‪ 3‬نفر مرد کار حفر گردد اين فعاليت در چند روز خاتمه خواھد يافت؟‬
‫ج‪ :‬در صورتيکه معاش يک نفر مردکار کار ) ‪ (170‬افغانی باشد قيمت تمام شد کندن کاری يا تھداب را‬
‫بدست آريد؟‬
‫جواب‪:‬‬
‫در ابتدا بايد کميت ھای معلوم ومجھول از ھم ديگر تفكيك گردند‪.‬‬
‫طول تھداب < ‪L= 100 m‬‬
‫عرض تھداب< ‪W=0.75 m‬‬
‫عمق تھداب<‬
‫‪H=1.05 m‬‬
‫‪ => V=100*0.70*1.05 = 73.5 m³‬حجم تھداب‬
‫‪ => SL= 73.5*0 = 0 MD‬کارگر ماھر‬
‫‪ => USL=73.5*0.85 = 62.5 MD ≈ 63 MD‬کارگر غير ماھر‬
‫‪ = 63 *170 = 10710 Af‬قيمت تمام شد کندن کاری‬
‫ھرگاه كار متذكره توسط سه نفر کارگر اجرا گردد در اين صورت‪:‬‬
‫‪ 63 / 3 = 21‬يعنی کار متذکره در ‪ 21‬روزکاری به پايه اکمال می رسد‪.‬‬
‫در صورتيکه اين فعاليت يعنی کندن کاری را در پروژه ھا به شکل درست و دقيق آن محاسبه گردد نورم کندن کاری‬
‫در عمق ھای مختلف نيز تغير مينمايد مثأل در صورتيکه زمين نرم باشد زمانيکه عمق کندن کاری از‬
‫يک متر بيشتر می گردد در نورم آن نظر به زمين مربوطه آن ‪ 0.05 MD/m³‬اظافه تر می گردد‪.‬‬
‫‪ -4‬سنگ کاری )‪(Stone Masonry‬‬
‫اين فعاليت که اساس ساختمان را تشکيل می دھد واحد آن متر مکعب بوده و عمومآ به دو دسته تقسيم می گردد كه‬
‫ھركدام در جاھاي مختلف به مقاصد مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد‪.‬‬
‫الف ‪ -‬سنگ کاری خشکه‬
‫در جاھاي كه رطوبت زياد موجود باشد اين نوع سنگ كاري در نظر گرفته مي شود‪،‬اين نوع سنگ كاري بدون مصاله‬
‫در ساختمان ھا در نظر گرفته مي شود‪.‬‬
‫ب‪ -‬سنگ کاری با مصاله‬
‫بھتر است در ساختمانھا جھت ايجاد يك تھداب مط ُمن از اين نوع سنگ كاري كه عمومآ مصاله ان متشكل از سمنت و‬
‫ريگ مي باشد استفاده نمود‪.‬‬
‫قابل ذكر است كه انواع متذكره سنگ كاري ھر كدام نظر به موقعيت و ارتفاع شان داراي نورم ھاي مختلف مي باشد‬
‫‪Page 53‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫كه ھر كدام در جاھاي مختلف به مقاصد مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد‪ ،‬كه ھردو نوع ان بار ديگر نيز به دو دسته‬
‫تقسيم مي گردد‪.‬‬
‫‪ :1‬سنگ کاری غرقه يا )‪(Stone Masonry in Foundation‬‬
‫درجاھاي كه تھداب ساختمان حفر ميگردد و سنگ کاری آن بدون در نظر گرفتن رجه و شاقول اجرا ميگردد بنام‬
‫سنگ کاری غرقه ياد ميگردد که نورم آن نظر به عمق تھداب ھا فرق ميکند‪.‬جھت اينكه اين نوع سنگ كاري را به‬
‫شكل خوب اجرا نمايم بايد با فت سنگ كاري به شكل درست در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫جھت معلومات بيشتر در مورد سنگ كاري غرقه ميتوان معلومات را ضم يك جدول آرايه نمود‪.‬‬
‫جدول )‪ (5‬سنگ كاري در غرقه و انواع نورم ھاي آن‪.‬‬
‫شماره‬
‫نوع فعاليت‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر‬
‫‪1‬‬
‫سنگ کاری خشکه در تھداب الي ‪ 1‬متر‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.30 MD/m³‬‬
‫‪0.25 MD/m³‬‬
‫‪2‬‬
‫سنگ کاری با مصاله در تھداب الي‪ 1‬متر‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.40 MD/m³‬‬
‫‪0.50 MD/m³‬‬
‫‪ :2‬سنگ کاری کرسی يا )‪Stone Masonry Above Foundation‬‬
‫اين نوع از سنگ كاري از سطح زمين به باال موقعيت دارد و عمومآ با رجه و شاقول اجرا مي گردد‪.‬در اين نوع سنگ‬
‫كاري بافت سنگ به مراتب قابل ارزش مي باشد و عمومآ به شكل خشكه و با مصاله در ساختمان ھا مورد استفاده قرار‬
‫مي گيرد‪.‬نورم آن نظر به ارتفاع سنگ کاری فرق ميکند‪ .‬چون تغير ارتفاع و عرض در طاقت كار ساير تعميرات تاثير‬
‫مي نمايد بنآ اين فعاليت نيز با به ميان تفاوت در ابعاد آن داراي نورم ھاي مختلف مي باشد‪.‬بنآ بھتر است تا براي تشريح‬
‫و حاصل نمودن معلومات بھتردر مورد آن جدول را ارايه نمود تا بتوانيم ھرکدام را مع نورم ھای آن معرفی نمايد‪.‬‬
‫جدول )‪ (6‬سنگ کاری كرسي و انواع نورم ھاي آن‪.‬‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫شماره‬
‫‪1‬‬
‫سنگ کاری خشکه در کرسی‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.35 MD/m³‬‬
‫‪1.10 MD/m³‬‬
‫‪2‬‬
‫سنگ کاری با مصاله در کرسی‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.50 MD/m³‬‬
‫‪1.20 MD/m³‬‬
‫‪3‬‬
‫سنگ کاری با مصاله در کرسی‬
‫الي ارتفاع بيشتر از ‪ 1‬متر‬
‫سنگ کاری پايه ھاي چھار رخ‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.62 MD/m³‬‬
‫‪1.20 MD/m³‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.62 MD/m³‬‬
‫‪1.16 MD/m³‬‬
‫‪5‬‬
‫سنگ کاری با مصاله در ديوار ھاي‬
‫كه بيشتر از ‪ 2‬متر عرض دارد‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.40 MD/m³‬‬
‫‪1.30 MD/m³‬‬
‫‪4‬‬
‫نوع فعاليت‬
‫نوت‪ :‬قابل ذکر است که مقدار اعظمی مصالح كه در سنگ کاری تعميرات در نظر گرفته مي شود نبايد بيشتر از‬
‫‪ 35%‬حجم تمام سنگ كاري باشد و در دريافت مقدار سنگ كاري ‪ ،‬حجم مصالح از حجم مجموعي سنگ كاري وضع‬
‫نمي گردد‪ .‬مارك ‪،‬نوعيت مصالح آن نظر به موقعيت سنگ كاري متفاوت مي باشد ولي مسله دومي كه بايد تذكر داد اين‬
‫است كه طاقت كار اين پروسه كاري مربوط به ارتفاع سنگ كاري نيز مي باشد يعني به ھر اندازه كه ارتفاع سنگ‬
‫‪Page 54‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫كاري بلند ميرود به ھمان اندازه نورم كاري آن نيزبلند ميرود كه اين تفاوت در ال يحه طاقت كار بعد ازھر متر ارتفاع‬
‫در نورم کارگر ماھر ‪ 0.062 MD/m³‬و کارگر غير ماھر آن ‪ 0.125 MD/m³‬درج کتابھا گرديده است ‪.‬‬
‫مثال )دوم(‪ :‬يک ديوارسنگی که ‪ 10‬متر طول‪ 0.6 ،‬متر عرض و ‪ 2.20‬متر ارتفاع دارد دارای تھداب به عين طول‬
‫ولی عرض ‪ 80‬سانتی متر و عمق ‪ 120‬سانتی متر می باشد در نظر است با مصالح کار گردد مقدار سنگ ‪ ،‬مصالح ‪،‬‬
‫کارگر ماھر و غير ماھر آنرا به دست آريد‪.‬‬
‫جواب‪:‬‬
‫در قدم اول بايد نورم کارگر ماھر و غير ماھر آنرا به کمک جدول فوق به دست آورده بعدآ با استفاده از کميت ھای‬
‫معلوم جھت دريافت حجم حقيقی سنگ کاری طوری ذيل عمل نمايم‪.‬‬
‫‪ => V1= 10* 0.8 * 1.20 = 9.60 m³‬حجم سنگ کاری در تھداب‬
‫‪10 * 0.6 *2.20 = 13.20 m³‬‬
‫= ‪ => V2‬حجم سنگ کاری در کرسی‬
‫‪ => SL = 9.60 * 0.40 = 3.84 MD‬کارگر ماھربرای سنگ کاری غرقه‬
‫‪ => USL = 9.60 * 1.20 = 11.52 MD‬کارگر غير ماھربرای سنگ کاری غرقه‬
‫‪ => SL = 13.20 * 0.62 = 8.18 MD‬کارگر ماھربرای سنگ کاری کرسی‬
‫‪ => USL = 13.20 * 1.20 = 15.84 MD‬کارگرغير ماھربرای سنگ کاری کرسی‬
‫‪ => SL = 8.18+3.84 = 12 MD‬مجموعه کارگران ماھر‬
‫‪ => USL = 11.52 + 15.84 = 27.36 MD‬مجموعه کارگران غير ماھر‬
‫‪ => V1+V2 = 9.60 + 13.20 = 22.8 m³‬مجموعه سنگ مورد ضرورت‬
‫‪ => (V1+V2) * 0.35 = (9.60 + 13.20 ) * 0.35 = 7.98 m³‬مجموعه ريگ مورد ضرورت‬
‫‪ -5‬خشت کاری )‪(Brick Masonry‬‬
‫درمجموع واحد آن متر مکعب بوده ولی بعضی اوقات در حاالت خاص زمانيکه عرض خشت کاری از يک خشت‬
‫کمتر ميگردد توسط متر مربع محاسبه ميگردد‪.‬‬
‫قابل ذکر است که با ازدياد ھر ‪ 3m‬درارتفاع خشت كاري ‪ ،‬نورم کارگران ماھر و غير ماھرنيز تفاوت مي نمايد که‬
‫اين تفاوت را ميتوان به رويت اليحه طاقت کار ذيال شرح نمود‪.‬‬
‫ازدياد درکارگر ماھر ‪ 0 .01 MD/M³‬بوده و در کارگر غيرماھر ‪ 0.057 MD/M³‬می باشد‪.‬‬
‫‪Page 55‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫جدول) ‪ ( 7‬نشاندھنده تغيرات طاقت كار در پروسه خشت كاري مي باشد‪.‬‬
‫شماره‬
‫نوع فعاليت‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر*‬
‫‪1‬‬
‫خشت کاری در ديوارھای نيم خشت‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.14 MD/m²‬‬
‫‪0.16MD/m²‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.65 MD/m³‬‬
‫‪1.45 MD/m³‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.50 MD/m³‬‬
‫‪1.45 MD/m³‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.62 MD/m³‬‬
‫‪1.7 MD/m³‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫خشت کاری در ديوارھای يک خشت‬
‫دارای ارتفاع ‪ 3‬متر‬
‫خشت کاری در ديوارھای يک ونيم‬
‫خشت دارای ارتفاع ‪ 3‬متر‬
‫خشت کاری در ديوارھای يک ونيم‬
‫خشت دارای ارتفاع ‪ 6‬متر‬
‫نوت‪ :‬مقدار اعظمی مصالح در خشت کاری ‪ 20%‬حجم در نظر گرفته می شود که اين حجم در دريافت خشت مورد‬
‫ضرورت از حجم حاصله منفی نمی گردد‪ .‬م‪-1-‬ف‪-2-‬ص‪8‬‬
‫تفاوت که بعد از ھر سه متر ارتفاع در نورم کارگر ماھر اين فعاليت رخ می دھد ‪ 0.125 MD/m³‬وبراي کارگر‬
‫غير ماھر آن ‪ 0.25 MD/m³‬تعين گرديده است‪.‬‬
‫مثال )سوم(‪ :‬يک ديوار که دارای ‪ 10‬متر طول‪ 0.35 ،‬متر عرض و ‪ 2.50‬متر ارتفاع می باشد دارای ‪ 2‬باب‬
‫کلکين به ابعاد ‪ (1.80*2) m²‬ميباشد در نظر است که از خشت که دارای سايز ‪ 23*11*7‬سانتی متر است اعمار‬
‫گردد ضرورت است تا مقدارخشت کاری ‪،‬مقدار خشت و طاقت کار آنرا دريافت نمايم‪.‬‬
‫نوت‪ :‬در صورتيکه کارگر ما ھر آن ‪ 0.5 MD/m³‬وکارگر غير ماھر آن ‪ 1.45 MD/m³‬در نظر گرفته شود مي‬
‫پردازيم به حل سوال‪:‬‬
‫حل‪ :‬در قدم اول با استفاده از کميت ھای معلوم جھت دريافت حجم اصلي ديوار كه خشت كاري شده است بايد حجم را‬
‫که ساحه کلکين ھا احتوا می نمايد از حجم ديوار منفی نموده تا حجم واقعی خشت کاری به دست آيد‪.‬‬
‫‪ => V= (10*0.35*2.50) – (2)*(1.8*2*.35) = 6.23 m³‬حجم خشت کاری در ديوار متذکره‬
‫‪ => V1= 0.23 * 0.07 * 0.11 = 0.001771‬حجم يک خشت مورد ضرورت‬
‫)قالب( ‪ => 6.23/0.001771 = 3518 Mold‬مقدار خشت مورد ضرورت‬
‫‪ = 6.23 * 0.5 = 3.115 MD‬مقدار کارگر ماھر‬
‫‪ = 6.23 * 1.45 = 9.03 MD‬مقدار کارگرغير ماھر‬
‫جھت دريافت تعداد خشت دو نکته را بايد در نظر گرفت يكي اينكه در خشت كاري حد اعظمی مصالح ‪ 20%‬در نظر‬
‫گرفته می شودوديگر ضايعات خشت ھم مستقيمآ متناسب است به نوعيت خشت‪ ،‬به ھر اندازه که نوعيت خشت خوبتر و‬
‫بھتر باشد به ھمان اندازه ضايعات ان کم بو ده ولی معموآل بين )‪ 5‬الی ‪(10‬فيصد در نظر گرفته می شود و در‬
‫‪Page 56‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫صورتيکه ضايعات از اين مقدار اضافه می گردد به اين معنی است که اصآل خشت متذکره قابل استفاده نمی باشد‪ .‬بايد‬
‫ياد آور شد که حجم مصاله از حجم خشت کاری منفی نمی گردد‪.‬‬
‫خشت در ديوار ھا عمومأ به سه شکل بکار برده ميشود که اصطالحات محلی آن عبارتند از‪:‬‬
‫الف‪ :‬بغلی‬
‫ب‪ :‬سری‬
‫ت‪ :‬خرند‬
‫‪ -6‬قالب بندی )‪(Shattering or Form working‬‬
‫واحد آن متر مربع بوده و در جاھای مختلف از قبيل سپل‪ ،‬پايه‪ ،‬گادر‪ ،‬پيک و سقف ھا استفاده مي گردد‪،‬قالب بندي‬
‫دارای نورم ھای مختلف ميباشد‪ ،‬كه عمومآ چوب تخته آن برای ‪ 3‬بار قابل استفاده می باشد در حاليکه چوب گول )‬
‫دستک يا تير( را ميتوان الی ‪ 5‬بار در پروژه ھا مورد استفاده قرارداد‪.‬‬
‫اين فعاليت متشکل از دو بخش عمده و مھم می باشد که ميتوان آنرا ذيال دسته بندی نمود‪.‬‬
‫الف ‪ -‬بيره بندی جھت محکم گيری قالب‬
‫ب‪ -‬قالب بندی جھت عيار نمودن پروژه برای کانکريت ريزی‬
‫براي اجراي اين فعاليت به شكل خوبتر و مط ّمن الزم است قا لب ھا قبل از جا بجا نمودن به شكل درست و اساسي‬
‫صاف كاري گردد و كوشش بعمل آيد تا مقدار پايه ھاي را كه نورم بر آن تاكيد مي نمايد در قالب بندي جابجا نموده و‬
‫در قسمت تحكيم كاري آن سعي به خرچ داد تا قسمت تحتاني پايه ھا به شكل درست و اساسي آن تحكيم كاري گردد در‬
‫صورتيكه كف اطاقھا پرانه باشد در آنصورت بايد در قسمت تحتاني پايه ھا از چوب تخته استفاده بعمل آيد تا از فرو‬
‫رفتن پايه ھا در اثناي كانكريت ريزي جلوگيري بعمل آيد‪.‬‬
‫جھت اينکه با نورم ھا و انواع مختلف اين فعاليت نيز چون ساير فعاليت ھا اگاھی و معلومات حاصل نمايم می توان‬
‫جدول ذيل را ارايه نمود‪.‬‬
‫جدول) ‪ ( 8‬معلومات و اگاھي كامل را در مورد قالب بندي ارايه مي نمايد‪.‬‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫شماره‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.06 MD/m²‬‬
‫‪0 MD/m²‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.50 MD/m²‬‬
‫‪0.12 MD/m²‬‬
‫‪3‬‬
‫قالب کاری ديوار ھای مدور‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.45 MD/m²‬‬
‫‪0.14 MD/m²‬‬
‫‪4‬‬
‫قالب گيری کتاره ھای منکسر‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.50 MD/m²‬‬
‫‪0.14 MD/m²‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.45 MD/m²‬‬
‫‪0.12 MD/m²‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.70 MD/m²‬‬
‫‪0.15 MD/m²‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫نوع فعاليت‬
‫بيره بندی برای ديوار ھای الی ارتفاع ‪4‬‬
‫متر به شمول کندن آن‬
‫قالب گيری بالکن روی پيک و براکت‬
‫مع بيره بندی و کندن کاری‬
‫قالب گيری سقف ھای ھمواربه شمول‬
‫کندن کاری وبيره کاری قالب‬
‫قالب گيری کمان ھا گنبد ھابابيره بندی‬
‫‪Page 57‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫وکندن دوباره آن‬
‫نوت‪ :‬قابل ذکر است که مقدار چوب جھت پايه و پشتی نظر به ھر فعاليت فرق می نمايد ولي به شكل اوسط در ھر متر‬
‫مربع قالب به ‪ 3‬عدد پايه و ‪ 0.006‬متر مكعب چوب پشتي ضرورت داريم ‪.‬ھمچنان زمانيکه ارتفاع در قالب بندي زياد‬
‫می گردد نورم طاقت کار آن نيز فرق می نمايد که جھت اگاھی بيشتر می توان اليحه طاقت کار را مطا لعه نمود‪.‬‬
‫‪ - 7‬سيخ بندی )‪(Reinforcement‬‬
‫عمومآ به تعقيب قالب بندی اين فعاليت آغاز می گردد و معموال در ساحه تمام نورم ھای کاری آن به تن حساب می‬
‫گردد و مانند ساير فعاليت ھا نظر به موقعيت آن دارای نورم مختلف می باشد‪.‬‬
‫قابل ذکر است که عمومآ سيخ زمانيکه قطر آن از ‪ 6‬ملی متر اضافه می گردد به نام سيخ ياد می گردد پايانتراز آن را‬
‫به نام سيم ياد می نمايند‪.‬‬
‫در مجموع سيخ ھای که دارای قطر ‪ 6،8‬ملی متر می باشد به شکل رول آن در بازار دريافت می گردد و به شمول ‪8‬‬
‫ملی الی قطر ‪ 40‬ملی آن به شکل خاده ھا که دارای طول استندرد ‪ 11.75‬متر می باشد قابل دسترس می باشد ‪.‬‬
‫در کشور ما افغانستان بزرگترين قطر سيخ را که ميتوان در بازار دريافت نمود دارای قطر ‪ 30‬ملی متر می باشد که‬
‫ميتوان از آنھا در پل ھا استفاده نمود‪.‬‬
‫جھت اينکه خواسته باشيم تا وزن سيخ را به کمک طول آن دريافت نمايم فارمول را داريم که ميتوان توسط آن وزن يک‬
‫متر ھرنوع سيخ را که خواسته باشيم دريافت نمايم فارمول متذکره عبارت است از ‪ = d² * 0.617‬وزن فی متر سيخ‬
‫در فارمول فوق ‪ d‬عبا رت از قطرسيخ به سانتی متر می باشد و عدد ‪ 0.617‬يك عدد ثابت داراي واحد‬
‫)‪ Kg/(M*cm²‬مي باشد كه در نتيجه جھت وزن في متر سيخ را براي ما آرايه مي نمايد‪.‬‬
‫جھت معلومات بيشتر ميتوان مثال ذيل را ارايه نمود‪.‬‬
‫مثال‪ :‬وزن چھار خاده سيخ ‪ 14‬ملی را دريافت نمايد؟‬
‫حل‪ :‬ازاينکه تمام خاده ھای سيخ دارای طول استندرد ‪ 11.75‬متر می باشد در قدم اول وزن يک متر آنرا دريافت می‬
‫نمايم‪.‬‬
‫‪ = 1.4 x 1.4 x 0.617 = 1.209 Kg / m‬وزن يک متر سيخ ‪ 14‬ملی‬
‫از اينکه طول استندرد تمام خاده ھای سيخ ‪ 11.75‬متر می باشد پس داريم که‪:‬‬
‫‪ = 11.75 x 4 x 1.209 = 56.84 Kg‬وزن مجموعی ‪ 4‬خاده سيخ ‪ 14‬ملی‬
‫در قسمت سيخبندی پروژه ھا بايد يادآوری کرد که اين فعاليت نيز چون ساير فعاليت ھا در موارد مختلف دارای نورم‬
‫ھای جداگانه می باشد که جھت معلومات بيشتر ميتوان جدول زيل را ارايه نمود‪.‬‬
‫شماره‬
‫‪1‬‬
‫نوع فعاليت‬
‫سيخبندی پايه ھا الی ارتفاع ‪ 4‬متر مع قات‬
‫نمودن آن‬
‫‪Page 58‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫تن‬
‫‪ 1‬تن‬
‫‪13.50 MD/Ton‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫سيخبندی گادر ھا و پوشش سقف ھای کانکريتی‬
‫‪2‬‬
‫مع قات نمودن آن‬
‫سيخبندی کمان ھا ‪ ،‬گنبد ھا به شمول قات نمودن‬
‫‪3‬‬
‫آن‬
‫سيخبندی تھداب ھای کانکريتی به شمول قات‬
‫‪4‬‬
‫کردن سيخ آن‬
‫‪‬‬
‫تن‬
‫‪ 1‬تن‬
‫‪12.50 MD/Ton‬‬
‫‪0‬‬
‫تن‬
‫‪ 1‬تن‬
‫‪17.00 MD/Ton‬‬
‫‪0‬‬
‫تن‬
‫‪ 1‬تن‬
‫‪10.00 MD/Ton‬‬
‫‪0‬‬
‫يک تن معادل است با ‪ 1000‬کيلو گرام‪.‬‬
‫نقطه قابل ذکر اين است که ضايعات در سيخبندی عمومآ مطابق به اليحه طاقت کار ‪ 5‬فيصد در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫‪ -8‬کانکريت ريزی )‪(Concreting‬‬
‫واحد آن متر مکعب ميباشد و نظر به موقيعت ھای مختلف ميتوان از مارک ھای مختلف آن استفاده نمود و بلند ترين‬
‫مارک را که ميتوان در ممکلت خويش به مشکل بدست آريم عبا رت از مارک ‪ 250‬الی ‪ 300‬می باشد که اين مارک‬
‫نشان می دھد اينکه ھرگاه سلندر که دارای قطر ‪ 15‬سانتی متر و ارتفاع ‪ 30‬سانتی مترتحت شرايط خاص ) درجه‬
‫حرارت ‪ 20‬درجه سانتی گريد( می باشد از اين کانکريت پر شده و مدت زمان جوش خود را که عبارت از ‪ 28‬روز‬
‫می باشد سپری نمايد ھر سانتی متر مربع سطح آن قابليت برداشت ‪ 250‬الی ‪ 300‬کيلو گرام قوه را دارا می باشد که‬
‫اين نوع کانکريت راميتوان از سمنت ھای که حد اقل دارای مارک ‪ 400‬و يا ‪ 500‬باشد به دست آريم‪.‬‬
‫از اينکه کانکريت ريزی از جمله فعاليت ھای خيلی مھم ميباشد بنأ بھتر است بدانيم که جھت داشتن يک کانکريت‬
‫خوب نکات ذيل بايد مراعا ت گردد‪.‬‬
‫‪ -1‬بايد کوشش شود تا ريگ کانکريت از منابع خوب تھيه گرديده وخالی از مواد اجنبی از قبيل گل و خاک باشد‪.‬‬
‫داشتن جغل محکم و سخت دريائيی و ريگ پاک بجنسيت خوب کانکريت افزوده و در جوش خوردن کانکريت نيز‬
‫کمک مينمايد‪ .‬ھکذا تناسب مواد بشکل درست و اساسی آن نيز در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪ -2‬آب را که ميخواھيم در کانکريت مخلوط نمائيم بايد آب پاک عاری از مواد کمياوی مضر د و خالی از گل‪ ،‬خاک و‬
‫مواد عضوی باشد در غير آن کانکريت که در موجويت مواد متذکره بدست می آيد دارای مقاومت خوب نخواھد بود‪.‬‬
‫‪ -3‬کانکريت بعد از اينکه ريختانده می شود در اثر تعامل کمياوی آب و سمنت سخت می گردد از اين سبب است که‬
‫موجوديت رطوبت در کانکريت تا زمانيکه مقاومت آخری خود را به دست می آورد ضروری پنداشته می شود‪.‬‬
‫مخلوط نمودن کانکريت )‪(Mixing of Concrete‬‬
‫در مخلوط نمودن کانکريت بصورت اعظمی کوشش صورت گيرد تا توسط ماشين مخلوط گردد ولی در صورتيکه بنا‬
‫برعدم موجوديت ماشين آالت خواسته باشيم کانکريت را با دست يعنی توسط بيل مخلوط نمائيم‪ .‬بايد نکات ذيل را‬
‫بصورت حتمی و ضروری مراعت نمود‪.‬‬
‫‪ .1‬کوشش بعمل آيد که مخلوط کانکريت يک سان بدست آيد و ازعجله و شتاب در مخلوط نمودن اجتناب گردد‪.‬‬
‫‪ .2‬برای اندازه نمودن تمامی مواد از پيمانه )منک( که عمومأ سايز آن )‪ (40*35*25‬سانتی مترمی باشد استفاده به‬
‫عمل آيد و ھميش بايد مواد قبل از اضافه نمودن آب کامأل بصورت خشک مخلوط گردد و کوشش اعظمی صورت‬
‫گيرد که مصاله تھيه شده در داخل ‪ 30‬الی ‪ 35‬دقيقه وقت بعد از مخلوط مورد استفاده قرار گيرد‪.‬‬
‫‪Page 59‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫تجربه نشان داده است که حد اعظمی وقت راکه کانکريت بيشتر از آن باقی نماند يک ساعت خواھد بود ولی بھتر است‬
‫تا ھر چه زودتر مورد استفاده قرار گيرد‪.‬‬
‫مارک ھای کانکريت )‪(Marks of Concrete‬‬
‫نظر به معلومات قبلی ميتوانيم کانکريت ھا را با مارکھای مختلف در ساحه ساخته‪ ،‬مورد استفاده قرار دھيم ولی بايد‬
‫خاطر نشان ساخت که جھت براورده ساختن اين ھدف بايد بدانيم که ھر نوع از مارک ھا جھت به دست آوردن کدام‬
‫تناسب را جھت مخلوط نمودن ضرورت دارد جھت معلومات بيشتر می توان جدول ذيل را ارايه نمود‪.‬‬
‫ولی موضوع را که بايد يادآور گرديم اين است که سمنت ھای را که معموال در ساحه از آن استفاده می نمايم دارای‬
‫مارک ‪ 400‬الی ‪ 500‬می باشد‪.‬‬
‫شماره‬
‫موقعيت که در آن از اين کانکريت استفاده بعمل آيد‬
‫مارک مخلوطی‬
‫مقياس مخلوطی‬
‫‪1‬‬
‫وايه ھای بزرگ‪ ،‬کمان ھا‪ ،‬پايه ھا وگادر ھا‬
‫‪250‬‬
‫‪1 : 1: 2‬‬
‫‪2‬‬
‫ساختمان ھای آبياری وپايه ھای طويل‬
‫‪200‬‬
‫‪1 : 1½ : 3‬‬
‫‪3‬‬
‫عمومومآ در سلب ھا وتعميرات عادی رھايشی‬
‫‪150‬‬
‫‪1: 2:4‬‬
‫‪4‬‬
‫تھداب ھای که از کانکريت در نظر گرفته می شود‬
‫‪100‬‬
‫‪1: 3:6‬‬
‫*‬
‫* مقياس مخلوطی ‪ 1:1:2‬نشان می دھد که مخلوط کانکريت دست داشته دارای يک حصه سمنت ‪ ،‬يک حصه ريگ‬
‫ميده و‪ 2‬حصه جغل می باشد‪.‬‬
‫کانکريت در مجموع به دو نوع تقسيم می گردد‪.‬‬
‫‪ -1‬کانکريت سيخ داريا )‪.Reinforcement Cement Concrete (RCC‬‬
‫‪ -2‬کانکريت بيدون سيخ يا )‪.Plane Cement Concrete ( PCC‬‬
‫نورم ھای را که جھت انجام کانکريت ھای نامبرده ضرورت است مشکل خواھد بود که با تمام مشخصات آن درج اين‬
‫رساله نمود ولی ميتوان به شکل نمونه چند شکل آنرا زريعه جدول ذيل ارايه نمود‪.‬‬
‫جدول که نمايانگر نورم ھای کانکريت ھا ی بيدون سيخ می باشد‪.‬‬
‫شماره‬
‫نوع فعاليت‬
‫واحد‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر‬
‫‪1‬‬
‫کانکريت ريزی تھدابھا الی عمق‪ 2‬متر‬
‫متر مکعب‬
‫‪1‬متر مکعب‬
‫‪0.20 MD/m³‬‬
‫‪3.25 MD/m³‬‬
‫‪2‬‬
‫کانکريت ريزی صحن اطاقھا ‪5cm‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.75 MD/m³‬‬
‫‪3.25 MD/m³‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.65 MD/m³‬‬
‫‪3.25 MD/m³‬‬
‫‪3‬‬
‫کانکريت ريزی سرک ھا ‪10cm‬‬
‫*ضايعات کانکريت ريزی معموال در اين پروسه کاری ‪ 1 %‬در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫‪Page 60‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫جدول که در ذيل ارايه گرديده نمايانگر نورم ھای کانکريت ھا ی سيخ دار می باشد‪.‬‬
‫شماره‬
‫نوع فعاليت‬
‫واحد‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر‬
‫‪01‬‬
‫کانکريت ريزی تھدابھا الی عمق‪ 2‬متر‬
‫متر مکعب‬
‫‪1‬متر مکعب‬
‫‪0.30 MD/m³‬‬
‫‪3.25 MD/m³‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.65 MD/m³‬‬
‫‪3.80 MD/m³‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.55 MD/m³‬‬
‫‪3.60 MD/m³‬‬
‫متر مکعب‬
‫‪ 1‬مترمکعب‬
‫‪0.60 MD/m³‬‬
‫‪3.62 MD/m³‬‬
‫‪02‬‬
‫‪03‬‬
‫‪04‬‬
‫کانکريت ريزی پايه ھا‪،‬وديوار ھای‬
‫کانکريتی الی ارتفاع ‪ 4‬متر‬
‫کانکريت ريزی سقف ھا‪ ،‬پيک ھا به‬
‫ضخامت ‪15cm‬الی ارتفاع ‪ 4‬متر‬
‫کانکريت ريزی سقف ھا‪ ،‬پيک ھا به‬
‫ضخامت ‪10cm‬الی ارتفاع ‪ 4‬متر‬
‫*ضايعات کانکريت ريزی معموال ‪ 1 %‬در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫سمنت ھای را که معموال در کشور عزيز خويش از آن ستفاده می نمايم دارای مارک ‪ 400‬می باشد‪.‬‬
‫نقطه قابل ذکر اين است که بايد بدانيم مارک کانکريت با مارک سمنت دارای تفاوت زياد می باشد که نبايد اين دو‬
‫موضوع با ھم خلط گردد و معموال مارک را که در کانکريت خواھانيم تا به دست آريم بايد از سمنت استفاده به عمل آيد‬
‫که دارای مارک بلندتر از مارک کانکريت باشد‪.‬‬
‫به اين معنی که ھيچگاه نمی توانيم کانکريت مارک ‪ 300‬را از سمنت که دارای مارک ‪ 300‬و يا پايانتر از ‪ 300‬باشد‪.‬‬
‫‪ -9‬امور استر کاری ) ‪(Covering‬‬
‫توسط اين پروسه کاری ميتوان تمام عناصر ساختمانی را بپوشانيم وتوسط انواع مختلف آن در تزين نماھای تعميرات‬
‫افزود که عنصر عمده آنرا پلستر کاری تشکيل می دھد‪.‬‬
‫به ھمين اساس نکات ذيل را در مورد اين پروسه کاری بايد به ياد داشته باشيم‪.‬‬
‫‪ -1‬نورم که در اليحه طاقت کار برای ما داده شده است عمومآ برای ارتفاع ‪ 3‬متر می باشد در صورتيکه ارتفاع در‬
‫استر کاری خارجی اضافه از ‪ 3‬متر گردد در آنصورت تغير که در اليحه طاقت کار رخ می دھد ذيال ارايه می گردد‬
‫تغير در کسبه کار‪ :‬کسبه کار که در نورم برای ما داده شده است بايد به اندازه ‪ 0.02‬روز کاری اضافه گردد‪.‬‬
‫تغير در کارگر ‪ :‬کارگر غير ماھر را نيز بايد به اندازه ‪ 0.025‬روز کاری اضافه نمود‪.‬‬
‫‪ -2‬در استر کاری داخلی زمانيکه ارتفاع منزل الی سه متر باشد مطابق نورم که در اليحه طاقت کار برای ما داده شده‬
‫است اجرآت می گردد در صورتيکه ارتفاع بيشتر از اين باشد ويا ھم کار در منازل باالی باشد در اينصورت صرف‬
‫طاقت کار مرد کار به اندازه ‪ 0.025‬روز کاری اضافه در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫‪Page 61‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪ -3‬در صورتيکه ارتفاع منازل دوم سوم و باال تر از آن بيشتر از ‪ 3‬مترالی ‪ 4.50‬متر باشد در آنصورت طاقت کار‬
‫مردکار يعنی کارگر غير ماھر به اندازه ‪ 0.035‬روز کاری از منزل اول اضافه می گردد‪.‬‬
‫‪ -4‬در تعميرات که داخل تعمير ارتفاع بيشتر از ارتفاعات متذکره را دارا می باشد چون سينما ھا ‪،‬اطاق ھای کنفرانس‬
‫‪ ،‬اديتوريم ھا ‪ ،‬وغيره در اينصورت نورم آن مانند استر کاری خارجی در نظر گرفته می شود ھرگاه اين ساختمان‬
‫در طبقات باالی باشد در آنصورت صرف نورم کارگر غير ماھر آن به اندازه ‪ 0.035‬روز کاری نظر به منزل اول‬
‫در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫اکنون می پردازيم به شرح انواع استر کاری‪.‬‬
‫اين فعاليت دارای انواع مختلف می باشد ولی غيرممکن خواھد بود تا تمام انواع آنرا در اينجا شرح نمود پس به شکل‬
‫نمونه يک نوع از آنھا را شرح خواھيم نمود‪..‬‬
‫‪-1‬‬
‫پلستر کاری‬
‫‪-2‬‬
‫انگا ف کاری‬
‫‪-3‬‬
‫چتکه کاری‬
‫‪-4‬‬
‫گچ کاری‬
‫ازجمله چھار فعاليت نام برده صرف می پردازيم به شرح يک فعاليت آن که عبارت است از پلستر کاری که در ذيل‬
‫ميتوان با مشخصات و نورم ھای مربوطه آن نيز اشنای کامل دريافت نمايم‪.‬‬
‫پلستر کاری يا ‪: Plastering‬‬
‫واحد آن متر مربع )‪ (m2‬ميباشد‪ .‬پلستر در جاھای مختلف نظر به موقيعت آن به مارک ھای مختلف قابل استفاده‬
‫ميباشد‪ .‬ولی بايد خاطر نشان ساخت که عمومأ در جاھای که پلستر در معرض آفات طبعی از قبيل سردی ھوا‪ ،‬گرمی‪،‬‬
‫برف وباران قرار ميگرد مارک آن بلند تر در نظر گرفته ميشود و قابل ذکر است که عمومأ درمحاسبه يا دريافت‬
‫مقدار اين فعاليت کاری در ساختمان ھا مساحت کلکين ھا و دروازه ھا از يکطرف پر و از طرف ديگر منفی می گردد‪.‬‬
‫ازاينکه در پروژه ھا ما دارای انواع مختلف پلستر کاری ھا می باشيم بنآ نورم آن نيز به نوبه خود نظر به نوع آن فرق‬
‫می نمايد که جھت اشنای بيشتر می توان چند نوع آن را با طاقت کار مربوطه آن در جدول ذيل مشاھده مطالعه نمود‪.‬‬
‫نورم را که مصاله اين فعاليت بايد داشته باشد معموال دارای مارک ‪ 300‬می باشد‪.‬‬
‫نوع فعاليت‬
‫شماره‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫‪1‬‬
‫پلستر کاری در ديوارھای لشم‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.13 MD/m²‬‬
‫‪0.18 MD/m²‬‬
‫‪2‬‬
‫پلستر کاری در پايه ھای گول‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.30 MD/m²‬‬
‫‪0.33 MD/m²‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.08 MD/m²‬‬
‫‪0.10 MD/m²‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.10MD/m²‬‬
‫‪0.32MD/m²‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫پلستر کاری بيدون سوزدن در‬
‫ديوارھا‬
‫پلستر کاری در سقف ھای مستقيم‬
‫‪Page 62‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪ -10‬امورتزينا تی )‪(Finishing‬‬
‫اين پروسه کاری باعث می گردد تا نمای داخلی و خارجی تعميررا تعين نمايد بنآ در تمام بخش ھای آن بايد کوشش به‬
‫عمل آيد تا مواد که مورد ضرورت است بايد به شکل درست و اساسی انتخاب گردد تا برعالوه کيفيت خوب دارای يک‬
‫ھماھنگی خوب با ساير اجزای پروژه باشد‪.‬‬
‫اين فعاليت دارای انواع مختلف می باشد ولی غيرممکن خواھد بود تا تمام انواع آنرا در اينجا شرح نمود پس به شکل‬
‫نمونه يک نوع از آنھا را به شکل نمونه شرح خواھيم نمود‪..‬‬
‫‪-1‬‬
‫کاشی کاری‬
‫‪-2‬‬
‫تزين نمودن توسط فرش لينوليم‬
‫‪-3‬‬
‫تزين نمودن توسط سنگ مرمر‬
‫کا شی کاری )‪( Ceramic Work‬‬
‫واحد آن نيزچون ساير فعاليت ھای استر کاری متر مربع ميباشد‪ .‬و ميتوان در مارکيت سايز ھای مختلف آنرا به دست‬
‫آورد ولی سايز ھای که معموال قابل استفاده می باشد عبارتند از )‪( 30x30) ,( 20x30) , (20x20 ) , (15x15‬‬
‫سانتی متر می باشد که ھرکدام به نوبه خود دارای نورم ھای مختلف می باشد ولی يک موضوع را بايد يادآور گرديم‬
‫اينکه به ھر اندازه که سايز کاشی خورد می شود نورم طاقت کار آن بلند‬
‫می رود و قابل ذکر است که عمومأ درمحاسبه يا دريافت مقدار اين فعاليت کاری در ساختمان ھا مساحت کلکين ھا و‬
‫دروازه ھا از يکطرف پر و از طرف ديگر منفی می گردد‪.‬‬
‫ازاينکه در پروژه ھا ما دارای انواع مختلف کاشی کاری ھا می باشيم بنآ نورم آن نيز به نوبه خود نظر به نوع آن فرق‬
‫می نمايد که جھت اشنای بيشتر می توان چند نوع آن را با طاقت کار مربوطه آن در جدول ذيل مشاھده مطالعه نمود‪.‬‬
‫نورم را که مصاله اين فعاليت بايد داشته باشد معموال دارای مارک ‪ 300‬می باشد‪.‬‬
‫شماره‬
‫نوع فعاليت‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫‪1‬‬
‫کاشی کاری ديوار ھا سايز ‪20*20‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.65 MD/m²‬‬
‫‪0.65 MD/m²‬‬
‫‪2‬‬
‫کاشی کاری ديوار ھا سايز ‪30*30‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.60 MD/m²‬‬
‫‪0.60 MD/m²‬‬
‫‪3‬‬
‫کاشی کاری ديوار ھا سايز ‪40*40‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.50 MD/m²‬‬
‫‪0.50 MD/m²‬‬
‫‪4‬‬
‫کاشی کاری ديوار ھا سايز ‪60*60‬‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.50 MD/m²‬‬
‫‪0.50 MD/m²‬‬
‫‪ -11‬امور نجاری )‪(Carpentry work‬‬
‫‪Page 63‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫واحد آن نيز متر مربع ميباشد ودر مجموع اين فعاليت صرف پروسه ساختن کلکين و دروازه ھا را در برمی گيرد‬
‫نورم را که اليحه طاقت کار برای ما داده است شامل نصب آھن جامه آن نمی باشد‪.‬‬
‫جھت نصب آھن جامه در دروازه ھا و کلکين ھا دارای نورم جداگانه می باشيم که در قسمت شرح يک قسمت آن نيز‬
‫خواھيم پرداخت‪.‬‬
‫دروازه ھا و کلکين ھا را ميتوان از انواع مختلف مواد مانند آھن ‪ ،‬المونيم و پالستيک ساخت ولی نورم که در ذيل‬
‫ارايه گرديده مربوط به کلکين ھا و دروازه ھای چوبی می باشد که اکثرآ در کشور ما رايج می باشد که نصب آھن جامه‬
‫آن شامل اين نورم نمی باشد‪.‬‬
‫جدول که در ذيل ارايه گرديده نمايانگر نورم ھا جھت ساختن دروازه و کلکين چوبی می باشد‪.‬‬
‫شماره‬
‫نوع فعاليت‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫‪1‬‬
‫ساختن دروازه ھای يک پله دورويه‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.70 MD/m²‬‬
‫‪0.05 MD/m²‬‬
‫‪2‬‬
‫ساختن دروازه ھای مغلق يک پله‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪2.65 MD/m²‬‬
‫‪0.15 MD/m²‬‬
‫‪3‬‬
‫ساختن کلکين ھای ساده‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪1.00 MD/m²‬‬
‫‪0.10 MD/m²‬‬
‫‪4‬‬
‫ساختن کلکين ھای دو ال با پله ھا‬
‫مترمربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪1.50 MD/m²‬‬
‫‪0.30 MD/m²‬‬
‫نوت‪ :‬حد اقل برای ساختن کلکين ھا و دروازه ھا نظر به نوعيت شان دارای ‪ 20‬الی ‪ 25‬نوع نورم می باشيم ولی‬
‫صرف برای رھنمای چھار نوع آن در فوق با نورم ھای مربوطه شان ارايه گرديده است‪.‬‬
‫جدول را که نمايانگر نورم نصب بعضی از آھن جامه ھا دردروازه ھا و کلکين ھا می باشد ذيال ارايه می گردد‪.‬‬
‫شماره‬
‫نوع فعاليت‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫‪1‬‬
‫نصب قفل بکسی‬
‫فی دانه‬
‫فی دانه‬
‫‪0.20 MD‬‬
‫‪0‬‬
‫‪2‬‬
‫نصب قفل جرمنی‬
‫فی دانه‬
‫فی دانه‬
‫‪0.25 MD‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫نصب قلفک ھای عادی‬
‫فی دانه‬
‫فی دانه‬
‫‪0.02 MD‬‬
‫‪0‬‬
‫‪4‬‬
‫نصب چپراس ھای عادی‬
‫فی دانه‬
‫فی دانه‬
‫‪0.04 MD‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5‬‬
‫نصب دستگير ھای عادی‬
‫فی دانه‬
‫فی دانه‬
‫‪0.015 MD‬‬
‫‪0‬‬
‫‪6‬‬
‫نصب زنجير و زلفی وطنی‬
‫فی دانه‬
‫فی دانه‬
‫‪0.025 MD‬‬
‫‪0‬‬
‫‪ -12‬امور قيچی کاری)‪(Trussing work‬‬
‫واحد اين فعاليت متر مربع بوده و عمومآ در ساختمان ھا ما می توان قيچی ھا را از آھن و چوب بسته کاری نمايم ولی‬
‫نورم را که در ذيل ارايه خواھد گرديد نمايانگر قيچی ھای که از چوب خار و ارچه بسته می گردد می باشد‪.‬‬
‫‪Page 64‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫جھت اينکه اين فعاليت را به شکل درست و صحيح برآورد نموده باشيم بايد نورم ھای را که برای جابجا نمودن ھر‬
‫عنصر اين فعاليت برای ما در کتاب اليحه طاقت کار داده شده درک نموده که ميتوان جھت استفاده بھتر و خوبتر ھمه‬
‫آنھا را به شکل مفصل و مشرح ارايه نمود‪.‬‬
‫ولی قبل از ھمه نخست بايد عناصر را که يک قيچی از انھا متشکل است به شکل خالصه توسط يک سکيچ به معرفی‬
‫گذاريم ‪.‬‬
‫جدول که در ذيل ارايه گرديده نمايانگر نورم ھا جھت ساختن قيچی چوبی می باشد‪.‬‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫نوع فعاليت‬
‫شماره‬
‫‪1‬‬
‫نصب تير ھای زير قيچی‬
‫متر طول‬
‫‪ 1‬مترطول‬
‫‪0.12 MD/m‬‬
‫‪0.05 MD/m‬‬
‫‪2‬‬
‫نصب با ل ھا‬
‫متر طول‬
‫‪ 1‬مترطول‬
‫‪0.12 MD/m‬‬
‫‪0.06 MD/m‬‬
‫‪3‬‬
‫نصب منه ھا و مندل ھا‬
‫متر طول‬
‫‪ 1‬مترطول‬
‫‪0.08 MD/m‬‬
‫‪0.05 MD/m‬‬
‫‪4‬‬
‫نصب سرتير‬
‫متر طول‬
‫‪ 1‬مترطول‬
‫‪0.10 MD/m‬‬
‫‪0.05 MD/m‬‬
‫‪5‬‬
‫نصب شده ھا از چوب خار‬
‫متر طول‬
‫‪ 1‬مترطول‬
‫‪0.02 MD/m‬‬
‫‪0.01 MD/m‬‬
‫‪6‬‬
‫نصب بيره ھای کش‬
‫متر طول‬
‫‪ 1‬مترطول‬
‫‪1.50 MD/m‬‬
‫‪0.06 MD/m‬‬
‫‪7‬‬
‫فرش تخته ھا با الی دستک‬
‫متر مربع‬
‫مترمربع‬
‫‪0.25 MD/m²‬‬
‫‪0.05 MD/m²‬‬
‫‪Page 65‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪ -13‬امور آھن پوش ‪:Sheeting work‬‬
‫عمومآ اين فعاليت توسط متر مربع اندازه گيری می گردد و در ساختمان ھا ما می توان به شکل مجموعی دو نوع آنرا‬
‫مورد استفاده قرار دھيم که عبارتند از‪:‬‬
‫‪ -1‬آھن پوش نالی دار يا ) ‪.( Corrugated Iron sheet‬‬
‫‪ -2‬آھن پوش چپات )‪.( Flat Iron sheet‬‬
‫که ھر کدام به نوبه خود در جاھای مختلف مورد استفاده قرار گرفته و دارای نورم ھای جداگانه می باشد‪.‬‬
‫نورم را که در ذيل ارايه گرديده صرف برای قيچی ھای ميباشد که دارای ارتفاع ‪ 5‬متر می باشد در صورتيکه ارتفاع‬
‫قيچی از ‪ 5‬متر اضافه گردد در آنصورت تغير که در نورم طاقت کار آن در فی متر مربع کار رخ می دھد عبارت‬
‫است ‪ 0.03‬روز کاری در مزد کارگر ماھر و ‪ 0.06‬روز کاری در مزد کارگر غير ماھر‪.‬‬
‫ساختن ناوه ھا به اشکال مختلف نيز شامل اين پروسه کاری می گردد که ضم نورم ھای قيچی در قسمت نورم آن نيز‬
‫معلومات ارايه خواھد گرديد‪.‬‬
‫قابل ذکر است که نورم تمام انواع آھن پوش ھا را نيز نمی توان در اينجا شرح نمود ولی کوشش بعمل خواھد آمد تا‬
‫انواع را که بيشتر رايج است با طاقت کاری آن به معرفی گذاريم‪.‬‬
‫جدول ذيل نمايانگر نورم کاری برای فعاليت کاری آھن پوش می باشد که ميتوان در ختم اين سطر مطالعه نمود‪.‬‬
‫واحد اندازه گيری‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫شماره‬
‫متر مربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.185 MD/m²‬‬
‫‪0.05 MD/m²‬‬
‫متر مربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.18 MD/m²‬‬
‫‪0.05 MD/m²‬‬
‫متر مربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.25 MD/m²‬‬
‫‪0.05 MD/m²‬‬
‫‪4‬‬
‫گنبدی ھا و برج ھا آھن پوش‬
‫متر مربع‬
‫‪ 1‬مترمربع‬
‫‪0.35 MD/m²‬‬
‫‪0‬‬
‫‪5‬‬
‫ساختن ناوه لب گرد‬
‫متر طول‬
‫‪ 1‬مترطول‬
‫‪0.15 MD/m‬‬
‫‪0.05 MD/m²‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫نوع فعاليت‬
‫آھن پوش از آھن نالی دار ارتفاع عمارات‬
‫يا تعمير الی ‪ 5‬متر‬
‫آھن پوش از آھن چپات ارتفاع عمارات يا‬
‫تعمير الی ‪ 5‬متر‬
‫آھن پوش از آھن چپات که ليم کاری و دبل‬
‫پيچ می شود ارتفاع ‪ 5‬متر‬
‫‪ -14‬امور رنگمالی ) ‪(Painting work‬‬
‫عمومآ اين فعاليت توسط متر مربع اندازه گيری می گردد و در ساختمان ھا می توان انواع مختلف آنرا مورد استفاده‬
‫قرار داد ولی انواع را که معمول اند عبارتند از‪:‬‬
‫‪ -1‬رنگمالی توسط چونه و گچ‪.‬‬
‫‪ -2‬رنگمالی توسط رنگھای پالستيکی دارای فيصدی ھای مختلف‪.‬‬
‫‪Page 66‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬
‫براورد ساختمان‬
‫‪ -3‬رنگمالی توسط رنگھای روغنی‪.‬‬
‫ولی موضوع مھم که در ساير انواع رنگمالی در نظر گرفته شود اين است که بايد سطح را که ميخواھيم رنگ نمايم‬
‫عاری از رطوبت و خاک باشد وعمومآ جھت داشتن يک رنگ خوب حد اقل بايد ھر عنصر را سه قلم رنگ نمايم ولی‬
‫شرط مھم اين است که تا زمانيکه قلم اول رنگ خشک نشده باشد اجازه قلم دوم داده نمی شود‪.‬‬
‫ازاينکه انواع رنگمالی در فوق ذکر گرديد بنآ خوبتر است تا در مورد نورم ھر کدام نيز معلومات داشته باشيم زيرا‬
‫ھرکدام به نوبه خود جاھای مختلف مورد استفاده قرار گرفته و دارای نورم ھای جداگانه می باشد‪.‬‬
‫طريقه را که به رويت آن رنگمالی محاسبه می گردد ذيال ارايه می گردد‪.‬‬
‫در صورتيکه مساحت رنگمالی را در ديوار ھای تعميرات محاسبه نمايم بايد مساحت کلکين ھا را مانند پلستر کاری از‬
‫يک طرف منفی نموده و از طرف ديگر منفی نمی گردد ولی در صورتيکه خواسته باشيم تا مساحت کلکين ھا و‬
‫دروازه ھا را صرف جھت رنگمالی دريافت نمايم شکل در يافت آن دارای تفاوت با ديوارھا می باشد‪.‬‬
‫در کلکين ھا عموما در صورتيکه مساحت آينه ھا دارای الی ‪ 50‬فيصد مساحت کلکين باشد در انصورت مساحت کلکين‬
‫‪ 1.5‬يکنيم چند می شود‪.‬‬
‫در قسمت دروازه ھا بايد ذکر نمود اينکه ابتدا طول و عرض دروازه دريافت شده بعد از دريافت مساحت دروازه بايد‬
‫سطح متذکره جمع ‪ 15‬فيصد مساحت اضافی گردد زيرا اين مساحت جوابگوی مساحت کناره ھای چفتی ھا و ساير‬
‫ملحقات می باشد‪.‬‬
‫جدول را که در ذيل ارايه گرديده نورم ھای انواع مختلف رنگمالی را ارايه می دارد‪.‬‬
‫شماره‬
‫نوع فعاليت‬
‫واحد‬
‫مقدار کار‬
‫کارگر ماھر‬
‫کارگر غير ماھر *‬
‫‪1‬‬
‫رنگمالی داخل تعمير‪ 3‬قلم پالستيکی‬
‫متر مربع‬
‫‪ 100‬متر مربع‬
‫‪5.00 MD‬‬
‫‪1.50 MD‬‬
‫‪2‬‬
‫رنگمالی روغنی به روی چوب جديد‬
‫متر مربع‬
‫‪ 100‬متر مربع‬
‫‪5.50 MD‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫پالش کاری و ورنس کاری ‪ 3‬قلم‬
‫متر مربع‬
‫‪ 100‬متر مربع‬
‫‪4.00 MD‬‬
‫‪2 MD‬‬
‫‪4‬‬
‫رنگمالی روغنی به روی ديوار‪3‬قلم‬
‫متر مربع‬
‫‪ 100‬متر مربع‬
‫‪4.50 MD‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Page 67‬‬
‫‪https://t.me/civilaf‬‬
‫‪Mohammad Dawood Mohammadi‬‬
‫‪https://engzia.blogfa.com‬‬