Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino GAWAING PASULAT MODYUL 1 De Villa, Rey Nalyn G. Bsma1-1 IKA-UNANG MUNGKAHI IKA-PITONG MUNGKAHI Unang-una napaka importante na sa murang edad pa lang ng isang bata ay naiintindihan at nagagamit na ang wikang Filipino. Kaya naman kailangan ang patuloy na paglinang sa kakayahan ng mga bata na magamit ito araw-araw sakanilangpamumuhay. Sa paraang komunikatibo kailangang maipagamit ang wikang filipino. Sa pag-aaral ng Filipino, hindi sapat na matukoy ng mga bata ang mga bahagi ng pananalita. Sa halip, mas magiging makabuluhan kung ipagagamit ito sa kanyang pakikipagtalastasan sa iba .Sa pagagamit ng wika, mahahasa ang kanilang kaalaman at kakayahan sa pagsasalita ng Filipino. Pang huli upang tumaasang tingin ng mga mag-aaral sa wikang pambansa, dapat gamitin ang Filipino sa pananaliksik-panlipunan sa tingin ko mapapairal ang maka-Filipinong pananaliksik sa pagpili ng mga paksa sa konteksto ng kalagayang pang-ekonomiya at pampulitika ng bansa. “Dapat may kabuluhan at mapanghamon ang mga paksang sasaliksikin dahil ang pananaliksik ay para sa kapuwa at sa lipunan at hindi pansarili lamang. Naniniwala din ako na sa pamamagitan ngpagpili ng wika sa pananaliksik, maiuugnay ang personal na aspirasiyon ng mga tao o mag aaral para bayan.Mahalaga rin talakayin sa loob ng silid-aralan o lipunan ang mga responsibilidad ng mananaliksik, kung saan tampok ang mga suliranin na pilit hinahanapn ang solusyon. Kung kaya gaya nga ng nabanggit ko nakap halaga na mas gamitin natin ang sariling wika natin dahi sa pamamagitan ng sariling wika ang laman ng damdamin, ang lalim ng pagkatao, ang katangian ng ginagalawang kapaligiran, ang lawak ng kultura at sining, ang kabihasaan sa anumang larangan at ang katotohanan ng pag-iral. Sa kabuuan, ang wika ang nagsisilbing kaparaananupang maging isang ganap na tao ang isang tao at maging isang ganapna bansa ang isang bansa. IKA- ANIM NA MUNGKAHI Pangalawa dapat natin kaugalian na ginagamit parati ang wika, na sa ganoon ay magiging matatag ang pundasyon ng mga salita natin ay siyang magagamit sa pag-unawa sa maraming bagay tungkol sa ating mga Pilipino. Ang mga nakalimbag na akda, dula o anumang palabas o panoorin, at ang mga kuwentong naririnig tungkol sa ating mga Pilipino gamit ang wikang Filipino ay mas napahahalagahan dahil sa pagkakaroon ng sapat na pag-unawa rito. Ito rin ang maaaring pag ugatan ng damdaming pagkamakabayan at magsisilbing ningas ng pagmamahal sa ating bansa, sa ating pagkaPilipino. Hindi ba’t kay sayang isipin na nauunawan ng mga batang Pilipino ang kanilang kultura gamit ang wikang Filipino? MGA MUNGKAHI PARA MAPA-UNLAD ANG PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA PANANALIKSIK Pang lima mahalagaang pagkakaroon ng malalim na pag-unawa at tamang paggamit ng Wikang Filipino sa pakikipag-ugnayan at pananaliksik higit lalo sa mga usapin patungkol sa kaunlaran,kapayapaan at katarungan. Ang pundasyon ng isang bansa ay lalong sadyang matibay kung ang mga mamamayan ay nagkakaunawaan gamit ang isang wika.Ang wika ang siyang nagbubuklod sa ating mga adhikain. Kasabay ng ating pagpapayabong sa Pambansang Wika, hinihikayat din ang pagpapahalaga at paggamit nito sa atingkomunidad,tahanan at paaralan. Ang wika ang kasangkapan sa pagpapadaloy ng kultura, ang kultura naman ang humuhubog sa kung paano gumagana ang wika sa tiyak na lipunan o pangkat-tao, at ang wika naman ang linggwistikong sagisag ng mamamayang nagsasalita nito na nagbubuklod ng kalinangang pinagsasaluhan kaya napakaimportante na gamitin at mahalin natin ang sariling atin. IKALAWANG MUNGKAHI Pangatlo ay ang paggamit ng wikang filipino sa pagaaral at dapat isinusulong ang pagsasalin at paggawa ng mga libro sa wikang Filipino. Sa usapin ng pagsasalin, mahalaga na isa konteksto ang mga ideya sa karansan ng mga Pilipino para mas madali itong maintindihan. Marami pa tayong hindi natutuklasan sa kasaysayan, sa kultura natin, na kailangan tuklasin ng mga mag-aaral sa siyensya at eknolohiya. Mahalaga din na ang mga estudyante’t propesor ng mga unibersidad at paaralan ay nagkakaisa sa pagpapalawak at paggamit ng wikang Filipino. Importante rin na alisin ang makitid na pagtingin sa ating wika at magsama-sama upangitaguyod ang Filipino bilang pambansang wika. Pang-apat napa-kaimportanteng na mas mahalin at gamitin natin ang wikang filipino at hindi ang ibang wika pakikipag-ugnayan. Bagama’t batid ko na marami sa atin ngayon ang nahuhumaling o mas tinatangkilik ang paggamit ng wikang banyaga o ingles ngunit hindi ito na dapat gawing kaugalian ang paggamit wikang ingles ay hindi sagot o solusyon sa pag unlad.Sapagkat ang wika, alin mang bansa sa sangsinukob at siyang ginagamit na mabisang kasangkapan sa pagpapahayag ng kanilang damdamin, sa pagtuklas ng karunugan at pagtatangol ng karapatan.Ang wika ay ang katali sa ating kultura. Ito ay nagsisilbing instrumento sa pagkakaroon ng sariling pagkakakilanlan. IKA-TATLONG MUNGKAHI IKA-APAT NA MUNGKAHI