Uploaded by Tanju K.

Açık Alanlarda Gürültü Kontrolü

advertisement
AÇIK ALANLARDA GÜRÜLTÜ KONTROLÜ
Moderatör: Sinan Soğancı
Konuşmacı: Tanju Kılınçarslan
26 Kasım 2020
14:00 – 15:00
AÇIK ALANLARDA GÜRÜLTÜ KONTROLÜ
Tanju Kılınçarslan
Makine Mühendisi, ODTU 93
ASME Member No: 103349671
MMO Sicil No: 105327
Tel:+90 543 7108444
tanju@safeacoustics.com
www.safeacoustics.com
Akustik (ve) Gürültü?
Akustik(Ses bilimi), sesi inceleyen bir bilim
dalıdır. Katı, sıvı veya gaz halindeki
maddelerde ses basıncının dalga halinde
yayılımının fiziksel özelliklerini inceler. Bunlar
arasında gürültüye (istenmeyen ses veya ses
kirliliği) yol açan titreşimlerin incelenmesi ve
gürültünün kontrolü de vardır. (wikipedia.org)
Çevresel Akustik (Çevresel Gürültü)
Canlıların yaşam alanlarında ve özellikle
çalıştığımız alanlarda bizi etkileyen ses kirliliğini
inceler. Otoyollar, Hızlı Trenler, Metro ve
Tramvay Hatları, Havalimanları, Sanayi Tesisleri
ve Müzik Eğlence Merkezleri gibi alanların
yarattığı gürültü düzeylerini ve etkilerini inceler.
Fizyolojik ve Psikolojik Akustik
Canlıların sesi nasıl kullanıldığını ve seslere
karşı fizyolojik ve psikolojik tepkileri inceler.
Gürültü veya istenmeyen seslerin canlılar
üstündeki etkisi erken ölümlere yol açan
hastalıkların ve psikolojik sorunların ortaya
çıkmasına sebep olur.
WHO araştırmalarında
Dünya nüfusun en az
%70’inin gürültüye maruz
kaldığı tespit edilmiştir.
Var olan ve yapılmakta
olan yeni binalar,
havalimanları, otoyollar,
rüzgar santralleri, hızlı
tren ve metro hatları gibi
yapılar gürültü kirliliğine
sebep olmaktadır.
Gürültü kirliliğinin sağlık
üstündeki etkileri;
•
•
•
•
•
•
•
Azalmış bilişsel performans,
Psikolojik etkiler,
Stres,
Uyku rahatsızlıkları,
Kolestrol ve Şeker artışı,
Kardiyovasküler hastalıklar,
Erken ölümler
AB’de 14 milyon insan üstünde yapılan çalışmada 6 milyon
civarında uyku problemi, 70.000 hastaneye başvuru ve 16.000
erken ölüm sebebinin gürültü olduğu tespit edilmiş. (2017
Avrupa Komisyonu Raporu)
Rüzgar Türbini ve
Endüstriyel Tesis
Gürültüleri
Açık Alan Teçhizat
ve Titreşim Gürültü
Uçak Gürültüsü
Yağmur
Gürültüsü
Gürültülü
Koridor
Bahçeden
gelen
gürültü
Açık Pencereden
Gelen Gürültü
Havalandırma
Kanalından,
Kapıdan ve
Duvardan Gelen
Gürültü
Drone, Araba, Tren,
Metro, Tramvay
Gürültüsü ve Titreşim
Kanal Gürültüsü
Tesisat
Gürültüsü
Ref: Acoustic Design of Schools: Performance Standards,
Building Bulletin 93, 2015. Published jointly by IOA & ANC
• Noktasal gürültü kaynağından (restoran bahçesi, jeneratör, inşaat,
siren, vbg.) her iki katı mesafe uzaklaştıkça 6 dBA ses azalır.
• Çizgisel gürültü kaynağından (karayolu, demiryolu, vbg.) her iki
katı mesafe uzaklaştıkça ses 3 dBA azalır.
• ÇEVRESEL GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ VE
YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete Tarihi: 04.06.2010 Resmi Gazete Sayısı: 27601
İşletme, tesis ve işyerleri için çevresel gürültü kriterleri - MADDE 22 –
b) Değişik:RG-27/4/2011-27917) Gürültüye hassas kullanımları etkileyebilecek
şekilde yakınında, bitişiğinde, altında veya üstünde faaliyetini sürdüren; her bir
işyeri, atölye, imalathane ve benzeri işletmelerden hava yoluyla çevreye yayılan
veya ortak bölme elemanları, ara döşemeler, tavan veya bitişik duvarlar aracılığıyla
gürültüye hassas kullanımlara iletilen çevresel gürültü seviyesi Leq gürültü
göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 5 dBA’dan fazla aşamaz.
Eğlence yerlerine ilişkin esaslar - MADDE 24 –
(Başlığı ile birlikte değişik:RG-27/4/2011-27917)
c) Etkilenen yapı ile bitişik nizamda olmayan eğlence yerinden kaynaklanan
çevresel gürültü, Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini
5 dBA’dan ve 7 dBC’den daha fazla aşamaz.
• BİNALARIN GÜRÜLTÜYE KARŞI KORUNMASI
HAKKINDA YÖNETMELİK
Resmî Gazete Tarihi: 31.05.2017 Resmî Gazete Sayısı: 30082
• BİNALARIN GÜRÜLTÜYE KARŞI KORUNMASI
YÖNETMELİĞİ AÇIKLAMA VE UYGULAMA
KILAVUZU
https://webdosya.csb.gov.tr/db/meslekihizmetler/uygulam
alar/uygulama-kilavuzu-7-20190307113946.pdf
• ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN
KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK
Resmî Gazete Tarihi: 28.07.2013 Resmî Gazete Sayısı: 28721
Maruziyet eylem değerleri ve maruziyet sınır değerleri
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanması bakımından, maruziyet eylem değerleri
ve maruziyet sınır değerleri aşağıda verilmiştir:
a) En düşük maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 80 dB(A) veya (Ptepe)= 112 Pa
[135 dB(C) re. 20 µPa] (20 µPa referans alındığında 135 dB(C) olarak hesaplanan
değer).
b) En yüksek maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 85 dB(A) veya (Ptepe) = 140
Pa [137 dB(C) re. 20 µPa].
c) Maruziyet sınır değerleri: (LEX, 8saat) = 87 dB(A) veya (Ptepe) = 200 Pa [140 dB(C) re.
20 µPa].
• AÇIK ALANDA KULLANILAN TEÇHİZAT
TARAFINDAN OLUŞTURULAN ÇEVREDEKİ
GÜRÜLTÜ EMİSYONU İLE İLGİLİ YÖNETMELİK
Resmî Gazete Tarihi: 30.12.2006 Resmî Gazete Sayısı: 26392
• MOTORLU ARAÇLARIN DIŞ GÜRÜLTÜ
EMİSYONLARI VE EGZOZ SİSTEMLERİ İLE İLGİLİ TİP
ONAYI YÖNETMELİĞİ
Resmî Gazete Tarihi: 30.11.2000 Resmî Gazete Sayısı: 24246
·
·
·
·
·
·
·
80dB
90dB
95dB
100dB
105dB
110dB
115dB
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
7.5 saat
4 saat
2 saat
1 saat
30 dak.
15 dak.
7.5 dak.
İşitme Kaybı Simülatörü
•
•
•
•
•
•
Etkinlik / Bahçe tasarımı öncesinde
Akustik Danışmanlık hizmeti alımı
En yakın binaya göre gürültü seviye
tespiti
Etkinlik sırasında gürültü seviyesi
izleme
Gürültü sınırlandırıcı (Noise Limiter)
Gürültü bariyeri kullanımı
Yerel otorite desteği
&
•
•
•
•
Bina tasarımı öncesinde Akustik
Danışmanlık hizmeti alımı
Geçmiş hava koşullarının, yağmur ve
dolu risklerinin tespit edilmesi
Yüksek Rw ve düşük Li değerleri olan
çatı yapı elemanları kullanımı
Akustik Pvb ile lamine edilmiş cam
kullanımı
•
•
•
•
•
•
•
Havaalanı çevresinde gürültü seviyelerinin detaylı ölçümü
Çevredeki binalara ve çevresel etki alanına göre gürültü seviyelerinin
haritalanması
Uçakların iniş ve kalkışları sırasında gürültü seviyelerinin izlenmesi
Gürültü bariyerleri ile kontrol
Peyzaj tasarımı ile kontrol
ICAO yönetmeliklerine uyumluluk
Yerel otorite desteği
Tipik gürültü kaynağı olan teçhizatlar
• Bina çatılarında bulunan havalandırma sistemleri
• Klima dış üniteleri
• Jeneratörler
• Çim biçme makinesi
• İnşaat makineleri
Gürültü kontrolü yöntemleri
• Cihazların kabin içine alınması
• Akustik menfezler
• Titreşim önleyici şilte, takoz
• Gürültü bariyerleri
• Yönetmeliklere uyulması
• Yerel otorite desteği
Ref: CIBSE Guide B4
Tipik bir örnek; Gürültü kaynağı aynı ama etkilenen alan ve çözümler farklı
1. Örnek – Gerekli Ses Azaltım Değeri
2. Örnek – Gerekli Ses Azaltım Değeri
Ref: CIBSE Guide B4
•
•
•
•
Araç ve yol gürültüleri çoğunlukla tekerlek ve yol arasındaki sürtünme ile olur.
Elektrikli araçların artması bizi yol gürültüsünden tümüyle kurtarmayacak.
Yol gürültüsünün azalmasındaki en faydalı yöntem daha sakin sürüş davranışı.
Ses bariyeri ile gürültü kontrolü
Trafik
Yönetimi
1 – 4 dB
Elektrikli
Araçlar
1 dB
Sessiz Asfalt
Kaplaması
3 – 7 dB
Düşük
Gürültülü
Tekerlek
3 – 4 dB
Daha Sakin
Sürüş
6 – 7 dB
Ref: Road Traffic Noise ‐ An Industry Opinion Presentation ‐ NOISE IN EUROPE – 24 APRIL 2017
•
•
•
Raylı sistemlerde de gürültü en çok tekerlek ve yol arasındaki sürtünme ile
oluşur.
Raylı sistemlerin gürültüsünde titreşim etkindir ve kontrol edilmesi gereken bir
sorundur.
Ses Bariyeri ile gürültü kontrolü
Ref: Railway Induced Vibration – International Union of Railways ‐ NOISE IN EUROPE – 24 APRIL 2017
•
Ses bariyerleri ile yapılan gürültü
kontrolü kaynak gürültü ile alıcı
gürültünün birbirlerine olan
uzaklıkları ve seviye farklılığına
bağlı ilişkisi ile aralarına
yerleştirilen bariyerin yüksekliğine
bağlı bir fonksiyondur.
•
Raylı sistemlerde ve bazı
durumlardaki araç yollarında
kanyon etkisi yüzünden ses
bariyerlerinin yola bakan
yüzeylerinde daha fazla ses
yutuculuğu istenir.
Ref: Acoustic Design of Schools: Performance Standards, Building Bulletin 93, 2015.
Railway Induced Vibration – International Union of Railways ‐ NOISE IN EUROPE – 24 APRIL 2017
Ref: Acoustic Design of Schools: Performance Standards, Building Bulletin 93, 2015.
Railway Induced Vibration – International Union of Railways ‐ NOISE IN EUROPE – 24 APRIL 2017
Kanyon etkisi ile
gürültünün kontrol
edilememesi
Ref: Acoustic Design of Schools: Performance Standards, Building Bulletin 93, 2015.
Railway Induced Vibration – International Union of Railways ‐ NOISE IN EUROPE – 24 APRIL 2017
•
Rüzgar türbini ve sanayi
tesislerinin ürettiği gürültüler
daha büyük bir alanda yani bir
köy, bir mahalle hatta bir ilçenin
tümü için rahatsız edici olabilir.
Bu yüzden rüzgar türbini gibi
enerji üretim tesislerinin ve
sanayi bölgelerinin planlama
aşamasında Çevresel Gürültü
Etüd Raporları hazırlanmalıdır.
Hakim rüzgarların yönü burada
önemli bir faktördür.
•
Rüzgar türbini ve sanayi
tesislerinin ürettiği gürültüler
daha büyük bir alanda yani bir
köy, bir mahalle hatta bir ilçenin
tümü için rahatsız edici olabilir.
Bu yüzden rüzgar türbini gibi
enerji üretim tesislerinin ve
sanayi bölgelerinin planlama
aşamasında Çevresel Gürültü
Etüd Raporları hazırlanmalıdır.
Hakim rüzgarların yönü burada
önemli bir faktördür.
100 km/s hızla ilerleyen
bir yük treni seti
8 nolu evin önüne kadar
25 metre boyunca
ilerlemesi sırasında
ölçülen gürültü seviyesi
88 dB
© Copyright SAFE Acoustics
1- Gürültü Kaynağına Uzaklık.
Her iki katında ses 3 dB azalır.
2- Hattın Kanal İçine Alınması.
Ses azalma değeri 4 dB olur.
3- Kısa Rayların Kesintisiz Ray
(CWR) ile Değiştirilmesi.
Ses azalma değeri 3 dB olur.
4- Ahşap Travertenlerin Beton
Olanları ile Değiştirilmesi.
Ses azalma değeri 3 dB olur.
5- Raya Titreşim Alıcı Montajı.
Ses azalma değeri en 4 dB olur.
6- Ses Bariyeri Yapılması
Ses azalma değeri 8 ila 10 dB
arasındadır.
© Copyright SAFE Acoustics
8- Ses İzolasyonlu Cephe Kaplama Yapılması
Bina içinde ses 30 ila 40 dB arasında azalır.
7- Anti-Gürültü Seti Yapılması
Ses azalma değeri 6 ila 8 dB
arasındadır.
AÇIK ALANLARDA GÜRÜLTÜ KONTROLÜ
Moderatör: Sinan Soğancı
Konuşmacı: Tanju Kılınçarslan
Tanju KILINÇARSLAN
Building Acoustic Eng.
Mechanical Eng., METU 93
ASME UK Section
Member No: 000103349671
M. Tel: +90 543 7108444
tanju@safeacoustics.com
SAFE Akustik Tasarım Ltd.
Merkez Mah Hasat Sok No 52
Şişli / İstanbul, TR
Tel: +90 212 9631207
Fax: +90 212 9631341
26 Kasım 2020
14:00 – 15:00
Download