2020
Athari chanya za udhamini
wa PASS katika mikopo kwa
wajasiliamali wa kilimo biashara
OUR VALUES
i
s
t
r
i
v
e
nnovation
ervice
rust
elationship
ntegrity
alue for money
xcellence
Raphael Francis
akionyesha baadhi ya
bidhaa zake za asali
zilizotayari kwa mauzo
Neno kutoka kwa Mkurugenzi
Nicomed Bohay
Managing Director
M
waka 2019 kulitokea mabadiliko katika sekta ya
kilimo kupitia kuongezeka kwa kiwango cha ukuaji
wa mkopo cha mwakakatika benki kwa sekta hiyo
ikilinganishwa na mwaka 2018.
Kulingana na ukaguzi wa kila mwezi wa Benki Kuu ya
Tanzania wa Novemba 2019, deni la sekta ya kilimo nchini
Tanzania linaongezeka kwa kasi ya kutosha na kufuta mawazo
ya hapo awali kwamba shughuli za kilimo hazikopekesheki, na
kusababisha benki za biashara kufunga milango kwenye sekta
hiyo kwa sababu ni biashara hatarishi.
Sekta ya kilimo nchini inapoadhimisha habari njema ya
kuongezeka kwa mikopo ya kilimo, sio siri kwamba asilimia
kubwa ya kuongezeka kwa mikopo imekuwa ikichochewa na
taasisi zinazofanya kazi kwa karibu na taasisi za kifedha katika
kuwaunganisha wafanya biashara ya ya kilimo kupata mikopo.
Msaada katika Sekta ya Kilimo Binafsi ni taasisi moja
ambayo mpango wake wa dhamana ya mkopo unaendelea
kusajili walengwa wanaongezeka kila wakati, ikichangia kwa
kiasi kikubwa maendeleo ya sekta ya kilimo nchini kupitia
utoaji wa ajira na kupunguza umaskini ambayo ni moja ya
maeneo ya kipaumbele ya nchi.
Tangu kuanzishwa na hadi kufikia mwaka 2019, jumla ya
wajasiriamali wa kilimo milioni 1.15 wamenufaika na PASS
yenye dhamana ya mikopo inayofikia shilingi bilioni 844.9
kati ya mwaka 2000, hadi 2019, na zaidi ya ajira milioni 2.5
zilitolewa katika kipindi hicho.
Katika mwaka 2019 pekee, jumla ya mikopo ya Bidhaa
tofauti za Dhamana ilifikia jumla ya walengwa 226,689
ikilinganishwa na 2018 ambapo idadi ya walengwa ilikuwa
196,873. Waliofaidika ni pamoja na vikundi vya wakulima,
SACCOS, vyama vya wakulima na kampuni na vile vile watu
binafsi na vikundi vya wanawake wanaojishughulisha na
shughuli za kilimo.
Hii inaonyesha na inathibitisha kuwa PASS imekuwa
kichocheo katika kukuza sekta ya kilimo kupitia ufadhili wa
dhamana ya mkopo.
Ni muhimu kufahamu kuwa kati ya mikopo ya shilingi
bilioni 1,766 iliyotolewa namabenki katika sekta ya kilimo
nchini hadi Novemba 2019, jumla ya mikopo ya shilingi bilioni
277 amabyo ni (16%) ilikuwa na dhamana ya PASS. Ukiangalia
mwenendo wa utoaji wa mikopo kwa sekta ya kilimo nchini
Tanzania siku za nyuma kulingana na taarifa za BOT, mwaka
2018 ni mwaka ambao PASS ilitoa mikopo ya juu zaidi kiasi
cha shilingi bilioni 217 kati ya shilingi bilioni 952 zilizotolewa
na sekta nzima ya benki nchini, ikiwakilisha 23% ya mikopo
iliyotolewa. Takwimu hizi zinaonyesha kuwa PASS imekuwa
na jukumu muhimu la kuchochea mabenki kutoa mikopo kwa
sekta ya kilimo.
Hatua hii inaonyesha nia ya PASS ya kuwarahisishia
watanzania katika sekta ya biashara ya kilimo, iwe
wajasiriamali wadogo, wa kati au wakubwa kupata fedha
kutoka katika taasisi mbali mbali za kifedha nchini. Hii sio tu
imeongeza uzalishaji wa kilimo lakini pia imechangia usalama
wa chakula nchini, uendelevu na ukuaji wa uchumi.
Natumia nafasi hii kuishukuru kwa dhati serikali ya
Tanzania kwa msaada uliotolewa ili kuweka mazingira wezeshi
kwa sekta hiyo kuendelea kustawi.
Ningependa pia kutambua mchango muhimu sana kutoka
kwa washirika wetu na wafadhili, Serikali za Denmark na
Sweden kwa kuiwezesha PASS kuweza kuzungumzia habari
hizi za mafanikio katika sekta ya kilimo.
Kupitia msaada wao, tumeweza kuwafikia walengwa
walioenea kote Tanzania. Kijitabu hikikinajaribu kunasa baadhi
ya habari za mafanikio moja kwa moja kutoka kwa walengwa
ambao wanaelezea jinsi maisha yao yalivyobadilika kupitia
mpango wa Dhamana ya Mikopo wa PASS.
Kuongeza Uwezo wa Makampuni ya Usindikaji
ya Ndani kusaidia Wakulima Wadogo katika
Ukanda wa Mashariki mwa Tanzania
TUZO
Aisha SuleimanMeneja Uzalishaji
akionyesha baadhi
ya bidhaa za kampuni hiyo.
Kielelezo kutoka kwa Magin LTD Wilayani Kondoa-Mkoa wa Dodoma
I
Waziri Mkuu Kassim Majaliwa aki,kabidhi tuzo Afisa
wa operesheni wa PASS trust Annah Shanalingwa
katika kutambua juhudi za uwezeshaji wa PASS
katika kilimo.
ko katika mji mkuu wa Tanzania Dodoma, kampuni ya Magin
LTD ni kampuni ya kusindika alizeti ambayo inabadilisha
maisha ya wakulima duni wa alizeti katika mkoa huo.
Zaidi ya wakulima 3000 wa alizeti hutegemea kampuni hii ya
usindikaji ili kujikimu na maisha. Vijana na wasichana wengine 20
wamepewa ajira za kudumu na kampuni hiyo.
MAGIN Ltd hutoa soko la alizeti kwa wafanyabiashara kwaajili
ya usindikaji wa mafuta ya alizeti ambayo hujulikana kama alizeti.
Asilimia 60% ya wafanyabiashara wanaoleta bidhaa zao hapa ni
wanawake.
Baada ya kuanza shughuli zake mwaka 2016, kampuni ya usindi-
kaji mafuta imekabiliwa na changamoto nyingi miongoni
mwake ikiwa ni ukosefu wa mtaji wa kutosha wa kununua
elizeti kutoka kwa wafanyabiashara wadogo, pamoja na
changamoto za kiteknolojia ambazo ni pamoja na ukosefu
wa mashine kwaajili ya kutekeleza shughuli zake nyingi
na hivyo kuathiri ufanisi.
Licha ya changamoto hizo, MAGIN Ltd ni kati ya wale
ambao wanachangia tani 350,000 za mbegu za mafuta ya
alizeti nchini, na hivyo kuifanya iwe moja ya wazalishaji
10 bora wa mbegu za mafuta ya alizeti duniani.
Aisha Suleiman, msimamizi wa uzalishaji wa kiwanda
anasema kufanya shughuli kwa mikono kwa miaka 5 ambayo kampuni hiyo imekuwa ikifanya kazi kumekuwa na
changamoto. Kupoteza kwa mafuta kwa njia ya kumwagika, kutumia muda mwingi pamoja na ukosefu wa mtaji wa
kutosha kununua malighafi imekuwa ni changamoto kwa
kampuni hiyo.
Kielelezo kutoka kwa Kampuni ya
Mambo Coffee LTD ,Mkoani Morogoro
U
Aisha Suleimani na Meneja wa PASS wa kanda ya
mashariki Hadija Seif wakitazama baadhi ya mazao.
“Ikiwa tunakuwa na mashine za kujaza moja kwa moja, ingetugharimu
chini ya dakika kujaza madumu, lakini
sasa kwa sababu tunafanya hivyo kwa
mikono, lazima tufungue bomba ili kujaza kila dumu. Inatugharimu karibu dakika 10 kujaza kwa uangalifu dumu moja
na kuhakikisha kuwa hakuna uchafuzi”Anasema. Aisha anasema ukosefu wa
vifaa vya kutosha vya kuhifadhi malighafi imekuwa changamoto nyingine
kubwa ambayo imepunguza uwezo wao
za ununuzi.
Kupitia msaada wa dhamana ya mkopo
ya PASS ya shilingi bilioni 6, habari ya
kampuni sasa inabadilika. Kampuni hiyo
sasa iafunga mashine wapya, mtambo
wa ufungaji na mashine za kusafishia
ambazo zitahakikisha ufanisi zaidi na
kuongezeka kwa uzalishaji ili kukidhi
uhitaji unaoongezeka. Kutoka kuwa na
ghala lenye uwezo wa kuhifadhi tani
3000 hapo awali, MAGIN Ltd sasa inajenga ghala lenye uwezo kuhifadhi
tani milioni 20,000 ambalolitaongeza
uhifadhi na kuhakikisha upatikanaji wa
elizeti zaidi kutoka kwa wafanyabiashara wa hapa.
“Hii inamaanisha kwamba kupitia
Sehemu ya ghala lenye ujazo wa tani 30,000 liliojengwa
kwa msaada wa PASS Trust.
msaada wa PASS, tunaweza sasa kuweza kuhifadhi malighafi zaidi kutoka
kwa wateja wetu na hii inamaanisha
tunanunua zaidi kutoka kwao. Hapo awali tusingeweza kununua zaidi kwa sababu hatukuwa na ghala kubwa”Anaongeza
Aisha.
Aisha anasema pia Fedha za dhamana ya PASS zimewezesha kampuni hiyo
kujenga Kiwanda cha pili cha usindikaji wa mafuta nchini Tanzania ambacho
kitatumika sio tu kusindika alizeti, bali
pia usindikaji wa mashudu yanayotumika
kama chakula cha wanyama. Hivi sasa,
Aisha anasema, mtambo mmoja tu kama
huo upo nchini Tanzania.
Mikoa ya Dodoma, Singida, Arusha na
Manyara ndiyo mikoa mikubwa inayozalisha mashudu nchini, ikizalisha takriban
tani 100,000 za ujazo kwa mwaka. Kwa
sababu ya ukosefu wa mitambo ya kutosha ya kutengenezea mashudu nchini,
asilimia kubwa ya mashudu husafirishwa
kwenda nchi jirani kwa usindikaji zaidi
ili kupata chakula cha wanyama.
“Ujenzi wa mtambo huo ni hatua
kubwa kwetu kwa sababu, kuwa nao
kutahakikisha kwamba sasa tunaacha
kuuza bidhaa hiyo na kuichakata hapa-
hapa nchini kama chakula cha wanyama”
Anaongeza Aisha.
Aisha pia anasema mara baada ya
mtambo kukamilika, angalau watu Zaidi
ya20 watapata ajira katika maeneo anuwai ya usindikaji.
Kwa mujibu wa uongozi, zaidi ya vijiji
12 ambavyo ni pamoja na Pahi, Kwadelo, Busi, Isusumiya, Jangalo, Haneti,
Kidoka, Kambiya Nyasa, Zajilwa, Kiteto, Masangeare wananufaika na uwepo
wa kampuni ya kiwanda hiki, na kukamilika kwake kunatarajiwa kunufaika
zaidi ndani na nje ya mkoa wa Dodoma.
Wamelazimika kukabiliana na uhitaji
mbao ni mkubwa kuliko usambazaji.
Mbali na kununua malighafi kwa bei
rahisi kwa shilingi 870 ikilinganishwa
na bei ya soko ya shilingi 900 kwa kilo,
kampuni hiyo inasema imeongeza idadi
ya wafanyikazi wake kutoka 16 (kabla
ya PASS ‘kutoa msaada) hadi 30 (baada
ya msaada wa PASS).
“Tunatimiza wajibu wetu katika
wito wa taifa wakuwa nchi ya viwanda,
tunatengeneza ajira zaidi kwa watu
wanaotuzunguka, tunaboresha maisha
na tunaichangia serikali kupitia kodi”
Anaongeza Aisha
kosefu wa
ujuzi wa
kiteknolojia juu ya usindikaji
wa kahawa kwa soko
la ndani nchini Tanzania ulilazimisha uongozi wa kapuni ya Kahawa
ya Mambo kujitosa kusafirisha kahawa ghafi miaka 10 iliyopita.
Tangu wakati huo, Athanasio Massenha, Mkurugenzi
Mtendaji wa kampuni hajawahi
kujutia uamuzi wake, kwa sababu
uamuzi huu anasema ulibadilisha njia
zake za kufikiria biashara ya kilimo
na imeiwezesha kampuni yake kuendelea kuwepo kwa kile anachotaja
kama msukosuko wa biashara.
Bwana Massenha alianza biashara
yake ya kuuza kahawa nje ya nchi
mwaka 2011, baada ya kupata wazo
toka kwa mkewe. Baada ya miaka 10
kwenye biashara, Massenha sio tu
amekuwa mjasiriamali mashuhuri lakini mfano wa kuigwa katika biashara
ya kilimo, akiwashauri wanafunzi juu
ya ujasiriamali wenye mafanikio.
Massenha ana Mtandao wa wateja ambao kila mara, anajitahidi kutosheleza.
Kampuni ya Kahawa ya Mambo imekua kutoka kuwa na uwezo wa kutumia mwezi kujaza kontena nne za
kahawa mbichi kwa usafirishaji, hadi
makontena 30 kwa mwezi baada ya
ufungaji wa mashine zinazohitajika
ambazo zimefanya kazi yake kuwa
rahisi na yenye ufanisi zaidi.
Niligundua kuwa jinsi ninavyokuwa nikisogea, itakuwa vigumu sana
kwangu
kutosheleza
uhitaji wa Mambo
Green Coffee. Nililazimika kuchukua
hatua haraka kuokoa biashara yangu”Anasema
Baada ya majaribio kadhaa ya kupata mkopo kutoka benki, Massehna
anasema haikuwa rahisi kwa sababu hakuwa na dhamana ya kutosha.
Ilikuwa wakati huu ambapo kampuni
ilitafuta msaada wa PASS kupitia
mpango wake wa dhamana ya mkopo.
“Tangu 2014, Mambo Coffee imefaidika na mpango wetu wa dhamana
ya mkopo, na hii imetutia moyo kwa
sababu tunaweza kuona manufaa ya
kampuni katika maisha ya wakulima
wadogo wa kahawa nchini Tanzania
kwa ujumla ‘ Anasema Hadija Seif,
meneja wa Kanda PASS, anayesimamia Kanda ya Mashariki.
Baada ya kupokea fedha za kutosha kupitia dhamana ya PASS tangu
Mkurugenzi mtendaji wa Mambo coffee
Athanasio Masenha (katikati) akiwa na
Hadija Seif wa PASS Pamoja na meneja
wake wa uzalishaji Rashid Mbega.
2014, mambo coffee imeweza kuwa
na uhakika wa kununua malighafi kutoka kwa wakulima. Inao wafanyakazi wa kudumu 27 wanaolipwa mishahara na kampuni kila mwezi. Kampuni
hiyo inanunua malighafi kutoka kwa
takriban wakulima wadogo 20000
walioenea kote nchini na ambao wako
kwenye vyama vya ushirika.
“Lazima nikiri kwamba biashara hii
isingewezekana bila msaada niliopata kutoka PASS. Nilipoanza, sikuwa
naweza kupata huduma za benki. Kila
mahali nilipoenda, nilikataliwa. PASS
ndio iliyoniokoa, “Massenha anasema.
Baada ya kuingilia kati kwa PASS
kupitia dhamana ya mkopo, Mambo
Kielelezo kutoka kwa Dane Holdings
LTD, Wilaya ya Bahi, Mkoa wa Dodoma.
Sehemu ya ghala lenye ujazo wat ani 1200 lililojengwa kwa
msaada wa PASS
Wafanyakazi wa Mambo coffee wakiwa katika godauni la
kampuni hiyo.
Coffee kwa sasa ina uwezo wa kusambaza kontena 30 za
kahawa ghafi kwa wateja wake wa nje ya nchi kila mwezi,
na hii ni kutoka kontena 4 kwa mwezi.
“Hapo awali tulikosa fursa nyingi kwa sababu hatukuweza kukidhi mahitaji yao, lakini sasa, tumeweka miundombinu inayotusaidia kuuza kahawa yetu kimataifa”
Anaongeza Massenha.
Kwa kweli, ziara yetu kwenye kiwanda inaonyesha viwango bora vya uzalishaji na vifaa vinavyolenga kukidhi
matarajio na mahitaji ya wateja. Ghala mpya la kisasa
lenye uwezo wa kuchukua tani 1200 limejengwa ili kuweza kusaidia ununuzi zaidi kutoka kwa wakulima wadogo
ambao ndio wauzaji walengwa.
“Biashara ya kahawa ni bi-
ashara ya msimu, kupitia hili ghala, nataka kuhakikisha
ninanunua kiasi cha kutosha ili nifanye biashara kwa
mwaka mzima”. Anahitimisha.
Ili kuhakikisha inaendelea kufanya biashara kwa
mwaka mzima, kampuni hiyo inahakikisha marejesho ya
haraka ya mikopo yake na hivyo kutoa nafasi kwa benki
kutoa mikopo zaidi. Mwaka 2020, kampuni hiyo iliomba
pesa zaidi kupitia PASS, kama mtaji wa kufanya kazi ili
kusaidia mipango yake ya upanuzi katika mashariki ya
kati. Kampuni hiyo pia inaangalia uwezekano wa kujiingiza
katika kuandaa kahawa kwaajili ya soko la ndani na pia
kusaidia uzalishaji ili kuhakikisha kuwa inaweza kufanya usambazaji kwa mwaka mzima kwa
wateja wake.
Wakulima wadogo wa zabibu wakiwa na wafanyakazi wa Dan Holdings
katika picha ya Pamoja katika ziara ya hivi karibuni.
Zaidi ya wafanyabiashara wadogowadogo
145 wananufaika na kiwanda cha
usindikaji wa divai kilicho katika kijiji cha
Nkulabi wilayani Bahi- mkoa wa Dodoma.
K
iwanda cha Dane Holdings
huuza mchanganyiko wa divai, iliyotengenezwa kienyeji chini ya jina la Dane Wines na
husambazwa kwenye maduka ya
ndani lakini pia ikiwa na oda kutoka Dar es Salaam.
Baada ya kuanza usindikaji
wa divai mwaka 2016, kampuni
imekuwa ikijitahidi kufikia kiwango cha juu huku ikikabiliwa
na changamoto anuwai kuanzia
ukosefu wa mtaji wa kutosha
kununua malighafi kutoka kwa wateja hadi changamoto za kiufundi
ambapo wamekuwa wakishughulikiaufungaji wa divai kwa mikono,
na hivyo kutumia muda mwingi na
rasilimali.
Tulipotembelea kiwanda mapema baada ya usimamizi kuelezea
nia ya kupanua huduma zake kupi-
tia dhamana ya mkopo ya PASS,
tuliwakuta wafanyikazi kweli wakipambana na kuziba chupa kwa kutumia jiko la mkaa na maji ya moto.
“Tunafanya hivyo kwa sababu
tunakosa mashine za kutusaidia
kutekeleza zoezi hilo. Tunapoteza
muda mwingi kufanya shughuli hii
kwa mikono kwa hiyo tunaishia
kuuza tu lita 500 kwa wiki”Anasema Meshack Yotham, msimamizi
wa uzalishaji.
Maafisa wa PASS kweli walihakikisha kuwa kazi nyingi hapa
zinafanywa kwa mikono, kwa hivyo
kuhitaji msaada ili kuongeza tija.
Mwezi wa Nane mwaka huu,
PASS ilifanya uchunguzi wa kina
kwenye kampuni hiyo na kuyatambua mahitaji yake. Pamoja na
kuwa na wafanyikazi wa kudumu
15 na idadi kadhaa ya wafanyakazi wa kawaida, PASS iligundua pia
kwamba angalau vijiji 12 hutegemea kampuni hii katika kuendesha maisha yao. Kampuni inanunua
malighafi kwa ajili ya usindikaji wa
divai kutoka kwa wateja wasiopungua 145 walioenea katika vijiji 12.
Kwa wiki moja, kwa kutumia
utengenezaji na usindikaji wa
mikono, kampuni ina uwezo wa kuuza kati ya lita 500-700 za divai,
hii hata hivyo haikidhi mahitaji
ambayo Meshack anasema yanaongezeka kila siku.
“Lita ambazo tunasambaza zina
uwezo tu wa kukidhi mahitaji ya
watu walio karibu nasi katika mkoa
wa Dodoma. Tunapokea oda nyingi
kutoka Dar es Salaam na maeneo
mengine ya mbali, lakini tunaweza tu kuzalisha kiasi kwa sababu tunakosa uwezo wa kuzalisha zaidi” Anaongeza Meshack.
Kwa kuzingatia hili, PASS ilifikia
makubaliano ya kuisaidia kampuni hiyo
ili iweze kuboresha uzalishaji na kusaidia wakulima wengine wengi wadogo kupitia
ununuzi wa malighafi na ajira. Kupitia Dhamana ya mkopo ya 60% ya PASS ambayo
imewezekana kupitia msaada kutoka serikali ya Denmark na Sweden, kampuni sasa
inashughulikia mkopo katika benki ya hapa
Tananzania ambao utasaidia kununua mashine zitakazotumika katika uzalishaji na
hivyo kuongeza kiwango cha uzalishaji.
Mashine zilizolengwa zinatarajiwa
kuongeza uzalishaji wa kila wiki kutoka
lita 500 hadi angalau lita 1200- 1500
kila wiki.
“Tunatarajia mambo yatabadilika kutoka kuzalisha kwa mikono hadi
kutumia mashine. Ili kufikia mauzo
lengwa, tunatarajia kutumia mashine
katika hatua anuwai za usindikaji na
ufungaji kama vile kuziba, kujaza
na kuweka alama. Hii itasaidia
sana katika kuhakikisha ufanisi
pamoja na kupunguza upotevu”
Alisema Hadija Seif- Meneja wa
Kanda wa PASS anayewakilisha
ukanda wa Mashariki.
Dane Holdings hapo awali walitembelea benki kadhaa ili kupata
msaada wa mipango yake ya upanuzi na kutumia mitambo lakini haikufanikiwa kwa sababu ya ukosefu wa
dhamana ya kutosha.
“Wakati mwingine, tumekuwa tukichukua malighafi kutoka kwa wateja
wetu kwa mkopo. Lakini sasa kwa msaada huu tunapata kutoka kwa PASS,tuna
uhakika kuwa tutakuwa na mtaji wa kutosha
kulipa wateja wetu hata kama tunahangaika
na mitambo. ”Aliongeza Mariam Maganga,
Afisa Utawala wa Dan Holdings.
Hivi sasa kampuni inachukua hatua ili kuhakikisha kwamba matumizi ya mshine ambayo yataanza Oktoba 2020 yanaokoa muda
kwa kiasi kikubwa ili wateja wasipate usumbufu
Namna Mpango wa Dhamana ya Mikopo wa PASS
Ulivyobadilisha Maisha ya Wafanyabiashara wa
Kilimo katika Mkoa wa Manyara
Nyumba za Samwel Kidawe, zilizokuwa zikiwa
zimeezekwa kwa nyasi kabla ya kupata udhamini wa
mkopo kutoka PASS trust uliobadili Maisha yake.
T
ulipotembelea kijiji kidogo
cha Dirma wilayani Hanang
mkoa wa Manyara, tulikutana na wafanyabiashara kadhaa
wadogo ambao maisha yao yamebadilika baada ya kupata mkopo
kusaidia shughuli zao za kilimo.
Samwel Gidawe, akijivunia kumiliki trekta alilolipata kupitia
mpango wa Dhamana ya mkopo
ya PASS anatuambia kwamba
maisha yake hamebadilika tangu
alipopata trekta.
“Kama unavyoona, hii ilikuwa
nyumba yangu hadi mwaka jana,
lakini sasa, nimehama baada ya
kujenga nyumba hii mpya” anasema Gidawe.
Kuelekea mwisho wa mwaka
2018, Bwana Gidawe alipata dhamana ya mkopo ya 60% kutoka
PASS kupata trekta ambalo alilihitaji sana kumwezesha kulima.
Hapo awali alishaomba mkopo
benki ili kutimiza lengo lake lakini
Nyumba mpya ya Samwel Kidawe ilioyojengwa kwa
mapato yaliyotokana na fedha iliyopatikana baada ya
udhamini wa PASS.
Trekta la Bwana Kidawe alilopata Kutokana na mpango wa udhamini wa
mikopo wa PASS aliodhaminiwa unaobadil;isha Maisha yake.
hakufanikiwa kwa sababu alikosa
dhamana kwa ajili ya mkopo huo.
“Lakini baada ya kupata huduma hii kutoka PASS, benki zote
zilikuwa tayari kunikopesha, na
kama unavyoniona ninafurahia
maendeleo yangu” anatuambia.
Baada ya kupata trekta, Gidawe
ameitumia vema fursa hiyo. Hulitumia trekta kulima shamba lake
mwenyewe na pia analima kwa
Mkuu wa mkoa
wa Manyara John
Mkirikiti akiwa
na Mkurugenzi
Mtendaji wa
PASS Nicomed
Bohay, Meneja
wa maendeleo ya
biashara wa PASS
Leah Ayoub na
Meneja wa PASS
tawi la kaskazini
Hellen Wakuganda.
Timu ya PASS ikiongozwa na Mkurugenzi mtendaji Nicomed Bohay, Meneja wa maendeleo ya biashara Leah
Ayoub na Meneja wa tawi la kanda ya kaskazini Hellen Wakuganda wakiwa katika picha ya Pamoja na baadhi ya
wanufaika wa Pass katika mkoa wa Manyara.
majirani zake kwa malipo.
Ni kupitia mapatao hayo kwamba ameweza kujenga nyumba
mpya kwa ajili yake na familia
yake. Hii imemuwezesha kuhama kutoka kwenye nyumba yake
ya nyasi ya zamani na kwenda
kwenye nyumba mpya ya kisasa
na wakati huohuo pia anatumia
teknolojia ya kijani kibichi katika
uvunaji wa maji ya mvua na nishati ya jua.
“Maendeleo haya yote ni kwa
sababu ya PASS, kwani bila
wao, nisingeweza kufanikisha hii
na kuifurahisha familia yangu”
Anaongeza.
Gidawe sio mtu pekee anayefaidika na huduma za PASS katika mkoa wa Manyara; Fabian
Manyumba amefurahi kwamba
PASS ilikuja katika kipindi ambacho yeye alikuwa na uhitaji mkubwa. Yeye ni mkulima wa
mbaazi kwa ajili ya biashara na
PASS imemsaidia kupata mkopo
katika benki ya hapa nchini am-
kila siku. Hawakujua nilikuwa nimewekeza sana kupitia mpango
wa udhamini wa Mikopo wa PASS
ambao ulinisaidia kupata sio tu
fedha, lakini pia kupata njia bora
za kilimo zilizopo ”Anaongeza
Utawala wa mkoa wa Manyara
umevutiwa na kazi ambayo PASS
imekuwa ikifanya katika mkoa ya
kusaidia wafanyabiashara za kilimo kupata fedha za kukuza biashara zao za kilimo.
Mkuu wa Mkoa wa Manyara Joseph Mkirikiti alisema msaada wa
PASS kwa wajasiriamali umekuwa
mkubwa na ameushukuru uongozi
kwa kuwafikia wajasiriamali ambao vinginevyo wasingeweza kupata fedha.
“Wangefanyaje bila ya nyinyi
kuja kuingilia kati na kuwaunganisha na benki? Aina hii ya mfano
ndio inahitajika nchi hii ili wakulima waweze waondokane na vizuizi upatikanaji wa fedha “ alisema
Mkirikiti.
Mkirikiti alitoa wito kwa wafanyabiashara za kilimo kuzitumia huduma za PASS kama njia
ya uhakika ya kupata fedha kwa
maendeleo ya kilimo katika mkoa
wake.
Kwa upande mwingine, PASS pia
inajadiliana na uongozi wa kampuni ya Minjingu Mines kwa msaada ambao utaisaidia kampuni hiyo
pekee ya uzalishaji wa mbolea
Afrika Mashariki ambayo hu-
tumia malighafi za ndani kuongeza
uwezo wake wa uzalishaji kutoka
tani 100,000 za sasa kwa mwaka
hadi tani 500,000 ifikapo mwaka
2025. Lengo kuu likiwa ni kuzalisha ajira miongoni mwa watu wa
eneo hilo na kuongeza uzalishaji
wa mazao bora.
Majadiliano kama hayo pia
yanaendelea na uongozi wa Rift
Valley Sugar yenye lengo la kusaidia ujenzi wa kiwanda cha
kusindika sukari katika mkoa huo.
Kulingana na uongozi wa kampuni hiyo, Tanzania ina upungufu
wa sukari tani 161,000. Sukari
kutoka Rift Valley Sugar inatarajiwa kuchangia hadi tani 30,000
kila mwaka.
Bw. Fabian Mayumba, mnufaika wa PASS na mkulima wa kunde katika
mkoa wa Manyara.
bao ameutumia kama mtaji wa kufanya kazi ili kuongeza uzalishaji
wake.
“Nilikuwa nikilima mbaazi zangu
kwenye hekta 25 mpaka mwaka
2018, lakini hivi sasa nina hekta
70 ambazo ni mali yangu. Nilifanikisha hili baada ya PASS kuni-
saidia kupata fedha kutoka benki”anasema Manyumba.
Manyumba anasema, ndoto
yake ya kuwa mkulima mkubwa
sasa ilikuwa ikitekelezwa.
“Majirani zangu walishangaa
walipoona mazao yangu yanazidi kuongezeka na kuwa bora
Timu ya PASS katika ziara ya hivi karibuni katika
kampuni ya Rift Valley Sugar Company katika mkoa wa
Manyara.
Baadhi ya mitambo katika kampuni ya Rift Valley Sugar
ambayo imekuwa ikitumiwa katika kukuza uzalishaji.
Vijana Wengi Wananufaika Zaidi Kutokana na Mpango
wa PASS- AIC wa Kukuza Ujasiriamali kwa Vijana
T
akribani Zaidi ya vijana
140 wamepanga kujiunga
na Vituo vya kujifunzia
ujasiliamali wa biashara za kilimo
vya PASS (AICs) huko Morogoro
na Kongwa mwezi wa Kumi 2019
kwa kufanya biashara halisi katika
uzalishaji wa bustani, kunenepesha
mbuzi na kusindika nyama kwa miezi 12.
Watachukua nafasi ya kundi
lingine la wajasiliamali 54 ambao
wamekuwa kwenye mpango huo
tangu Oktoba 2019 na wanatarajiwa kuondoka mwezi wa Tisa 2020.
Wanafunzi arobaini na saba wa
ujasiliamali wamekuwa katika kituo
cha SUA Morogoro AIC na saba
waliobaki wanafanya biashara zao
Kongwa AIC iliyoko kwenye shamba
la TALIRI.
Wanafunzi wa ujasiliamali wanapewa ujuzi anuwai wa biashara ya
kilimo ikiwa ni pamoja na usimamizi wa biashara, utunzaji wa fedha,
usimamizi wa fedha, uuzaji, udhibiti wa ubora, kuangalia mazingira ya
biashara, na maswala ya udhibiti
kati ya mengine. Pia wanapambana
na changamoto halisiza soko ikiwa
ni pamoja na kupanbda na kushuka
kwa bei.
“Kuanzishwa kwa AIC kuna
lengo la kukuza huduma za
kifedha na zisizo za kifedha
kwa watu ambao wanaonyesha
nia na shauku ya kuwa wajasiliamali wakubwa wa biashara
za kilimo,” anasema mkurugenzi
mkuu wa PASS Nicomed Bohay.
Ikifanya kazi kwa kushirikiana na Chuo Kikuu cha Kilimo cha
Sokoine (SUA) huko Morogoro
na Taasisi ya Utafiti wa Mifugo
Tanzania (TALIRI) wilayani Kongwa, mkoa wa Dodoma, vituo hivyo
vinawasaidia vijana kujua kanuni za ukuaji wa uchumi endelevu
zilizowekwa katika biashara ya kilimo. Lengo ni kuanzisha biashara za
kilimo zitakazofanikiwa, kumilikiwa
na kuendeshwa na vijana katika
maeneo mbali mbali ya kilimo. Kwa
mujibu wa Bwana Bohay, kiwango
cha chini cha usawa wa kijinsia cha
50:50 kinazingatiwa katika kuwapokea vijana kwenye vituo hivi.
PASS-AIC, ikifanya kazi na
taasisi mbali mbali za kifedha, imeweka mpango wa kuwawezesha vijana kupata fedha za kuanzisha biashara za kilimo katika maeneo
yao / ardhi zao mara
tu
wataka-
poondoka kwenye vituo atamizi,
ikiwa ni Pamoja na kuwaunganisha
na benki kwa ajili ya Mikopo kupitia
udhamini wa PASS.
Takrbani wanafunzi 18 wa uajasiliamali waliofaulu kutoka kituo hicho
mwaka jana wamenufaika na mpango
huu kwa kuanzisha biashara zao za
katika maeneo mbali mbali nchini.
kilimo kote nchini.
“Tunafanya kazi kuunga mkono
mpango wa serikali wa kutengeneza
ajira. Tunatoa njia na fursa kwa vijana kukuza mawazo mazuri kuhusu
biashara ya kilimo ili waweze kujiajiri na pia waweze kuajiri vijana
wenzao,”anasema Bw Bohay.
Kufikia sasa, PASS-AIC imejenga takriban vitalu nyumba (screen
houses) 100 katika kiwanja
cha Sokoine huko
Morogoro,
lengo likiwa kufikisha 500. Hii ina
maana kuwa kila mwaka, Kituo hiki
kitakuwa kinaatamia vijana 500
kupitia vitalu nyumba na wengine
katika mashamba ya nje.
PASS aidha iko mbioni katika
mchakato wa kujenga machinjio
ya kisasa ya mbuzi huko Kongwa
ili kutoa fursa zaidi kwa vijana wa
Tanzania.
Ikiwa kando ya Barabara ya
Morogoro
ukitokea
Dodoma,
machinjio yanayotarajiwa yatakuwa
na uwezo wa kuchinja angalau mbuzi 100 kwa siku. Inatarajiwa kuvutia wateja kutoka Dodoma na Dar
es Salaam.
Itaambatana na kuanzishwa angalau bucha 10 zinazohusika na
kituo maalum cha kuuza nyama safi
na iliyochomwa ya mbuzi pamoja na
vinywaji mchanganyiko.
Kwamujibu wa uongozi wa PASSAIC, dhamira ni kutengeneza maeneo ambapo watu wanaweza kufurahiya nyama safi kwa bei nafuu.
Mradi huu pia unajumuisha mipango mingine kama usindikaji wa
nyama na huduma maalum za ufungashaji. Baadhi ya wajasiriamali
wachanga wanapanga kujiingiza katika biashara kubwa ya kilimo baada ya kumaliza mafunzo.
Magdalena Philemon,
“Nina umri wa miaka 25 na ni mhitimu kutoka Chuo Kikuu cha Kilimo cha Sokoine. Nalima
matikiti matamu. Kabla ya kujiunga na AIC,
nilikuwa sina kazi, na nilikuwa nikikaa nyumbani na wazazi wangu baada ya kukosa kazi.
Niliamua kujiunga na AIC kupata ushauri na
kufundisha kilimo cha kisasa na biashara ya
kilimo, kwani ni jambo, nimekuwa na mapenzi
nalo kwa muda mrefu. Baada ya muda wangu
katika kituo hicho, nimepanga kuanzisha biashara yangu na kuhamasisha wanawake zaidi
kuingia kwenye biashara ya kilimo.
Paulina Madale (29)
“Kabla ya kujiunga na AIC, nilikuwa nikifanya kazi katika bustani ndogo, nikiuza mboga
kwa majirani na masoko ya karibu. Niliamua
kujiunga na AIC baada ya kugundua kuwa nitaweza kupata maarifa ya jinsi ya kufanya
kilimo cha kisasa na kupata masoko, jambo
ambalo lilikuwa changamoto hapo awali. Hakika, hapa, nimeweza kufundishwa juu ya jinsi
ninavyoweza kupata masoko ya mazao yangu.
Natamani vijana wengi wangepata fursa hizi.
Zinasaidia.
Kundi la mbuzi katika kituo
cha PASS cha utafiti wa
kilimobiashara TARIRI kongwa
Dhamana ya Mkopo kwa Ujamaa:
Jinsi Maisha Yalivyobadilika Baada ya Ujio wa Dhamana ya Mikopo
ya PASS kwa Kijiji cha Mslwa Ujamaa, Wilayani Kilombero
Wanufaika wa PASS ambao ni
wakazi wa Kijiji cha Ujamaa
Msolwa.
K
wa mazoea, wakazi wa kijiji cha Ujamaa
Msolwa wilayani Kilombero walikuwa wakilima mtama, mpunga, mahindi, ndizi na mboga
huku wengine wakivua samaki katika Mto Kilombero.
Lakini leo, Kampuni ya Sukari ya Kilombero ni moja
ya wazalishaji wakubwa wa sukari nchini Tanzania
kwa sababu ya jamii ambayo imewekeza vya kutosha
kwenye kulimo cha miwa.
Kijiji cha Ujamaa cha Msolwa kina watu takriban
6000, na wakaazi wote ni wanachama wa chama cha
kijiji cha Ujamaa cha Msolwa ambacho sasa hulima
mashamba makubwa ya miwa wilayani humo na kukiuzia malighafi ya miwa kiwanda cha Kilombero kwa ajili
ya kusindika sukari.
“Siku za nyuma, tulikosa uwezo wa kuzalisha miwa
hapa kwa sababu hatukuweza kulima mashamba
makubwa. Lakini sasa, tunayo furaha kuwa tumejiunga pamoja na tunaweza kukisambazia kiwanda miwa
ya kutosha kwa uzalishaji wa sukari ”Anasema Alex
Kingonda, mwenyekiti wa Kijiji cha Ujamaa cha Msolwa.
Wanakijiji wamejitengea wastani wa ekari 335 za
ardhi kwa ajili ya uzalishaji wa miwa, huku kila mwanachama akichangia muda wa kufanya kazi ili kuendesha
shughuli za uzalishaji vizuri. Kutokana na usimamizi
mzuri wa shamba la miwa, kijiji kimeendelea kupata
faida na kuwekeza katika ustawi wa watu wake.
“Kilichotufanikisha ni dhamana ya mkopo tuliyoipata kutoka kwa PASS mwaka 2014 na 2018 ambayo
ilituwezesha kupata kiasi cha kutosha cha pesa kama
mkopo kutoka benki” anaongeza Bwana Kingonda.
Kulingana na wanachama, fedha zilizopatikana
kama mikopo kupitia dhamana ya mkopo ya PASS ziliwawezesha wanachama kupata vifaa vya kilimo kama
matrekta ambayo yalirahisisha kuongeza eneo la kilimo cha miwa. Wanachama pia waliweza kutoa ajira
miongoni mwao na kusaidiana wao kwa wao.
“Hadi leo, hatujutii kutafuta dhamana ya mkopo
ya PASS. Tumekuwa na nidhamu katika kulipa mikopo yetu
na hiyo ndiyo imefanya benki
kutuamini tofauti na hapo awali
”Anasema Said Njalamoto, afisa
mtendaji wa kijiji.
Kabla ya hapo wakulima hawa
hawakuweza kuendesha kilimo
chao wenyewe, kijiji cha Ujamaa cha Msolwa kilitegemea
sana wawekezaji ambao walikuwa wakilima miwa kwenye ardhi
ya wanakijiji na kuwalipa angalau 25% ya faida iliyopatikana.
Wanakijiji walikiri kwamba hali
hiyo iliwafanya kuwa wavivu na
tegemezi zaidi kwa wawekezaji,
ambapo malipo waliyopata hayakutosha kuhudumia mahitaji ya
familia zao zote.
“Hatukuwa na shule, miundombinu yetu ya barabara ilikuwa duni, watoto wetu walikuwa hawaendi shule kwa sababu
hakukuwa na shule wala walimu wa kutosha. Zaidi ya hayo,
hatungeweza kumudu mahitaji
ya msingi kama chakula kwa familia zetu ”anaongeza Njalamoto.
Hivi sasa, kijiji cha Ujamaa
cha Msolwa kinajivunia elimu
bora kupitia kuongezeka kwa
shule na vifaa vya elimu.
Chama hicho kinasema sasa
wana uwezo wa kuchangia huduma kama vile hospitali na shule
kupitia faida wanayopata kila
wakati. Kijiji kina shule tatu za
msingi na shule mbili za sekondari na hivyo kwa sasa huduma
hizo zinakidhi mahitaji ya kijiji.
“Kijiji kinatoa walau shilingi
milioni 4 kila mwaka kusaidia
uendeshaji wa hospitali yetu.
Tumejenga vyumba vya madarasa na tunaendelea kujenga
vyumba zaidi, tumeongeza madawati kwa wanafunzi wetu na
Shule ya sekondasri Kidatu ambayo ujenzi na ukarafati wake ulitokana na
matokeo ya mafanikio ya miwa ya Kironbelo. PASS Imewawezesha wakulima
kupata mitaji ya kufanyia kazi kupitia mpango wake wa udhamini wa mikopo.
pia kukidhi gharama za walimu
wanaojitolea hapa ” walisema
maafisa.
Pamoja na hilo, chama hicho
kina ofisi ya kisasa, iliyo na vifaa vizuri ambayo ilijengwa
kutokana na faida iliyopatikana
kutokana na kilimo cha miwa. Pia
wameweza kusaidia ujenzi wa
vibanda vyao vya soko.
Baada ya kuwezeshwa kifedha kupitia mpango wa dhamana
ya mkopo wa PASS, kijiji sasa
kinajivunia maendeleo kadhaa
ambayo wanasema hayawezi
kufanana na kijiji kingine chochote kilicho karibu.
“Kama
mwalimu
ambaye
amestaafu tu, ninaweza kuthibitisha kuwa nilitumia moja ya
viti bora kabisa katika darasa
langu, vilivyonunuliwa na mfuko
wa kijiji. Nimestaafu sasa na
nia yangu sio kurudi Tanga nilikotoka awali, nitabaki hapa ili
nifaidike na matunda ya kazi tuliyoifanya kwa pamoja” anasema
mwalimu ambaye pia ni mkazi na
mnufaika wa juhudi za Kijiji cha
Ujamaa cha Msolwa.
Kijiji cha Ujamaa cha Msolwa ni mfano halisi wa jinsi jamii
zinavyoweza kukusanyika pamoja na kufaidika na ufadhili wa
mkopo ili kuboresha maisha yao.
Wazazi katika kijiji hiki wanasema kuwa hivi sasa imekuwa rahisi kwao kumudu chakula kwa
familia zao, shule zimeboreshwa
na kuwa na walimu wa kutosha
na hii imewezesha watoto zaidi
kujiunga na shule. Kwa ujumla,
familia zina furaha kwa sababu
maisha sio magumu tena!
‘PASS ni kiunganishi kizuri;
hatukuweza kupata mkopo wa
benki kwa sababu hatukuwa na
dhamana. Tumeendelea kiasi
hiki kwa sababu ya kiunganishi
hiki” anahitimisha Njalamoto.
MPUI Saccos:
Mfano wa kuigwa Sumbawanga
Na Mwandishi wa
Kilimo Biashara
K
atika Wilaya ya Sumbawanga mkoani Rukwa, ni vijana
wachache sana kwa sasa
wanaozungumzia kukimbilia mijini
kutafuta kazi kwa kuwa wengi wao
wameamua kuanzisha shughuli zao
na kujiajiri, hasa katika sekta ya
kilimo.
Sifa ziiendee MPUI Saccos,
chama cha kuweka na kukopa
kilichoanzishwa mwaka 2004,
ambapo vijana kutoka vijiji jirani
sasa wanaunganisha nguvu katika
kilimo. Kundi hili lilianza na wanachama 20 tu, lakini sasa wapo zaidi ya 1,000.
“Zamani wakulima vijana wa
maeneo haya walikuwa wakikata
tamaa kirahisi tu kwa kushindwa
kupata mafanikio haraka. Wengi wangekimbilia mijini kutafuta
kazi rasmi za kuajiriwa ili waweze
kuishi. Lakini hapa tunajaribu
kuwaonyesha kuwa kilimo kwa
hakika ni mwajiri bora kabisa,”
anasema Semeni John, Meneja wa
MPUI Saccos.
Wanachama wa kikundi hiki
wanaamini kuwa pembejeo zenye
gharama nafuu kwa ajili ya kilimo bora hupatikana kutokana na
elimu ya kutosha na taarifa ya
mambo kama teknolojia ya kilimo,
maonyo ya mapema kuhusu ukame,
wadudu waharibifu, magonjwa ya
Wanachama wa
MPUI SACCOS
wakiwa katika
picha ya Pamoja
nje ya ofisi yao
Maofisa wa SACCO,Meneja Semeni John na Mwenyekiti Hezron
Mwakajoka katika ziara ya PASS ya hivi karibuni.
mazao, mbegu (bora) na mbolea,
upatikanaji wa mikopo na bei ya
mazao sokoni. Kwa sasa wao ni
mfano wa kuigwa kwa jamii ya
Sumbawanga.
Kwa mujibu wa Semeni, moja ya
vigezo vya kuwa mwanachama ni
kujihusisha na masuala ya kilimo
biashara. “Ndio njia pekee ya kuhakikisha kuwa kweli tuko pamoja na tunasonga mbele pamoja,”
anasema.
Hadithi tamu ya MPUI ilianza
mwaka 2016/2017 pale walipoingia rasmi katika kilimo kwa ku-
chukua benki mkopo wa TZS 396
milioni kwa msaada (udhamini)
wa mpango wa Mfuko wa Mikopo
wa PASS (PASS Trust credit
guarantee scheme). Kundi hili
liliutumia mkopo huo kama mtaji,
wakanunua pembejeo na kuanzisha kilimo cha kisasa.
“Kabla ya kupata mkopo, mahindi tuliyokuwa tukizalisha hayakuwa na soko, tukagundua kuwa hali
hii ilitokana na kuendesha kilimo
kwa njia za kizamani bila malengo
ya kuuza kwa kiwango kikubwa,”
anasema Semeni.
Kwa hiyo baada ya kupata
mkopo kutoka benki kupitia msaada wa PASS TRUST, wakaamua
kubadili staili ya kilimo na kuanza kilimo cha kisasa wakiwalenga
wanunuzi wakubwa wa mahindi.
“Awali, wanachama walikuwa
wakivuna magunia matatu hadi
manne kwa ekari, sasa eka hiyo
hiyo inatupatia kati ya magunia
15-20!” anasema.
Anasema walivutiwa na ukweli
kwamba wangeweza kupata kwa
urahisi mkopo wa vifaa vya kilimo
na pembejeo kupitia udhamini wa
PASS Trust. Na Meneja Msaidizi, James Paul anaongeza: “Bila
udhamini huu na sapoti ya PASS,
isingekuwa rahisi kwetu kupata
mkopo.”
James Mwanakato (31), ofisa
mikopo wa kikundi hicho, anasema
anafurahi kwamba sasa wanachama huenda kwake kupata mwongozo wa kilimo bora na matumizi
ya mkopo pamoja na urejeshaji.
“Huwa wanakuja nyumbani kutazama nimeufanyia nini mkopo
wangu. Nimenunua mbuzi, nimeongeza ng’ombe, nimejenga nyumba nzuri kwa ajili ya familia yangu,” anasema Mwanakato.
Saccos hiyo pia ina ofisi ya kisasa yenye kompyuta kwa ajili ya
kutunza kumbukumbu. Inao wafanyakazi 10 wa kudumu wanaoende-
sha shughuli za siku hadi siku
wakati kundi likiendelea kukua.
“Pamoja na waajiriwa hao 10 wa
kudumu, wapo wengine zaidi ya
100 ambao si wa moja kwa moja
wanaofanya kazi zetu nyingine
mbalimbali. Maana yake ni kwamba kuna familia nyingi zinazonufaika kutokana na kuwapo kwetu,” anasema Hezron Mwakajoka,
mwenyekiti wa kikundi.
MPUI Saccos ni mnufaika mara
tatu wa udhamini wa PASS anayevutia taasisi za kifedha kutokana na uwezo walionao wa kulipa
mikopo ndani ya muda ulioafikiwa;
hongera kwa menejiment imara.
Kuimarisha Ushirikiano wa Kudumu
Kupitia Ufadhili wa Mikopo ya Pass
Kielelezo kutoka kwa Msafiri William
Pamagira kutoka Iringa Vijijini
Msafiri William Pamagira amekuwa mteja wa PASS
tangu mwaka 2002 wakati PASS ilipoanza huduma
zake. Akiwa mkazi wa kijiji cha Magubiki huko Iringa
vijijini, Msafiri amenufaika na huduma ya dhamana
ya PASS ambayo imemwezesha kupata mali iliyoinua
maisha yake na ya familia yake.
Historia yake ilianza kubadilika mnamo 2007 alipoanza biashara ya vifaa vya uzalishaji. Baada ya
kugundua kuwa biashara yake ingemletea mafanikio
mazuri, Msafiri aliwasiliana na PASS na ndipo alipata
kwa mara ya kwanza huduma ya dhamana ya mkopo
na kwa bahati nzuri alifanikiwa kuipata. Msafiri alipata lori lenye thamani ya shilingi milioni 27 kwa
ajili ya kusafirisha pembejeo za shamba kwa wateja
wake. “Hii ilifanya kazi yangu kuwa rahisi; nililazimika kupanua maduka yangu ya pembejeo hadi maeneo
mengine ili niweze kuwafikia watu wengi ”anasema
Msafiri.
kwa dhamana nyingine tena, akiwa amekamilisha marejesho ya mkopo wa awali wa shilingi
milioni 27.
Baada ya kuyafanyia uchambuzi maombi
yake kwa makini na kama ipasavyo ipasavyo,
PASS aliridhika kuwa Msafiri kweli alihitaji
gari lingine la kumsaidia katika biashara yake.
Alikuwa na wateja wengi kuliko uwezo wa lori
moja kuwatimizia mahitaji yao. Msafiri alitaka FUSO yenye thamani ya shilingi milioni
33. PASS ilimdhamini mkopo wa milioni 33 na
akapata fuso.
“Nilikuwa mtu wa kwanza katika mkoa huu
wakati huo kumiliki FUSO ya kusafirishia
mazao ya kilimo na pembejeo za shamba” anatamba Msafiri.
Anasema jina lake likawa jina la kaya, kila
mtu alitegemea magari yake kwa usafirishaji,
alijenga uaminifu kati ya wateja wake na aliweza kushiriki kikamilifu hata katika shughuli
za serikali kama mtu anayeheshimika kwenye
jamii.
Mnamo mwaka wa
2012, Msafiri aligundua
kuwa mbali na kufanya usafirishaji tu wa pembejeo za shamba na
mazao ya kilimo, anaweza pia kufanya vizuri katika
kulima ardhi kubwa. Aligundua fursa hiyo na kwamba wakaazi walikuwa wanahitaji sana trekta kulimia
mashamba yao. Baada ya kumaliza malipo ya shilingi milioni 33 alikuwa amepata kwa ajili ya kununua
fuso, Msafiri alikuwa na fursa nyingine ya kupata
trekta kupitia dhamana ya PASS, ambayo alifanikiwa. Aliweza kutumia trekta na kuwanufaisha mamia
ya watu ambao walitaka kulima mashamba yao kwa
urahisi.
“Trekta lilinifanya hata mimi niingie kwenye kilimo. Nilianza kulima mahindi na vile vile kilimo cha
bustani kwa ajili ya kuuza ”
Kwa siku moja, Msafiri anasema kupitia trekta aliyoipata, aliweza kuongeza ukubwa wa
shamba lake kutoka ekari 5 hapo
awali hadi ekari 40.
“Na hii ni kwa sababu lazima pia
nizingatie biashara yangu ya usafirishaji,
vinginevyo ningelima ekari nyingi zaidi kama ningejikita katika kilimo” anaongeza Msafiri.
Pamoja na shughuli hizi zote za kilimo kuchangia
mapato yake, Msafiri ameweza kujenga nyumba ya
kisasa yenye thamani ya TZS.90M ambayo amekodisha kwa mteja huko Iringa kwa ajili ya kuongeza
mapato zaidi.
Katika shughuli zake zote, Msafiri ametoa ajira
kwa karibu watu 25 wanaofanya kazi katika mashamba yake na magari.
“Kwa kweli, nataka kusema asante kwa PASS kwa
sababu 70% ya kile nilichonacho sasa ni matokeo ya
msaada wa PASS kwenye shughuli zangu. Nisingekuwa hapa kama isingekuwa msaada wa PASS kwenye
kazi yangu” anasema Msafiri.
Gari la Msafiri
M
namo mwaka wa 2011, biashara ya Msafiri ilikuwa ikiendelea vizuri kiasi kwamba lori moja
halikutosha kutoa huduma zilizohitajika. Wateja wake walikuwa wakiongezeka mchana na usiku
na alitaka njia ya kuwaridhisha wote kwa kuwapatia
pembejeo walizohitaji. Msafiri aliwasiliana na PASS
Wafanyakazi
wakichagua nyanya
kwa ajili ya kuuza.
Wafanyakazi wakipakia nyanya katika moja ya
malori ya Msafiri.
Wanawake wengi wakifanya
kazi, uchumi hukua
Athari chanya za udhamini wa PASS
kwa wanawake katika kilimo biashara
The story of Agnes Adam
Mwakatole, Mkoa wa Songwe
M
umewe alipofariki dunia
miaka mitatu iliyopita,
Agnes Adam Mwakatole
wa Kijiji cha Nkangamo huko Songwe, hakujua namna gani angeweza
kuendeleza kilimo biashara.
Marehemu mumewe ndiye aliyekuwa meneja wa biashara zao
zote na mdhibiti wa karibia kila
kitu. Kwa miaka mingi familia hii
ilijihusisha na kilimo cha mahindi
kwenye mashamba madogo na ya
kati, wakilima mahindi kwa ajili ya
chakula na kuuza.
Hata hivyo, kifo cha mumewe
hakikumvunja moyo. Mama huyo
mwenye umri wa miaka 51, akapania kuhakikisha biashara ya familia yake inabaki juu. Akajiwekea
malengo kuwa shughuli zao za kilimo lazima ziendelee na zifanikiwe.
Wakati timu ya ukaguzi na
mawasiliano ya PASS ilipomtembelea mama Mwakatole mwaka 2019
kijijini kwake wilayani Momba, alikuwa ndio kwanza amevuna magunia
2,000 ya mahindi kutoka kwenye
shamba alilolima lenye ukubwa wa
ekari 120. Hayo yalikuwa mavuno
ya kwanza makubwa kwake tangu
mumewe alipofariki dunia, akiyapata kutokana na mkopo wa TZS.
50 milioni kupitia sapoti ya PASS
Trust.
Akiwa anachukuliwa na PASS
Trust kama mmoja wa waajiri wazuri wa vijana wengi wa kike na
wa kiume kupitia tathimini iliyofanyika, mama Mwakatole akapewa
mkopo wa TZS. 50 milioni kama
mtaji wa kazi, na kwa hakika umesaidia kukuza uzalishaji wake.
“Nilinunua vifaa mbalimbali vya
kilimo, byangu mwenyewe kwani kutegemea wengine ingekuwa ngumu.”
anasema.
Anasema sehemu ya fedha hiyo
aliitumia kwa umakini kuwalipa wafanyakazi waliokuwa wakimsaidia
shambani. Pia alijenga nyumba kubwa
nyingine shambani anayoitumia kuhifadhi
vitendea
kazi na sehemu ya kupumzika yeye
na wafanyakazi wake.
“Bila sapoti ya PASS Trust iliyoniwezesha kupata fedha hizo kutoka benki, nisingekuwa na uwezo
wa kuwalipa wafanyakazi wangu na
kununua vifaa vya kilimo,” anasema
Mwakatole.
Mama Mwakatole anasema yeye
binafsi asingeweza kupata mkopo
kwa kuwa benki haiwaamini wakulima.
Mama huyu ambaye sasa ni
gumzo mkoani kwake kama mfano
wa mafaniko ya wajasiriamali katika kilimo biashara, ametuambia
kuwa kutokana na sapoti kutoka
PASS,
amefanikiwa
kuongeza eneo la
Mama Agnes Adam Mwakatole, mnufaika wa
PASS akiwa amesimama pembeni ya Trekta
lake ambalo upatikanaji wake uliwezeshwa na
Mpango wa udhamini wa mkopo kutoka PASS.
Hii imeboresha uzalishaji wake wa mahindi.
Wanufaika wa
PASS kutoka nyand
za juu kusini Tanzania.
kilimo hadi akari 120 kutoka ekari
50 zilizolimwa na mumewe mwaka
2017. Mwaka 2019, mama Mwakatole akaajiri watu watano huku
wenzine zaidi ya 50 wakiajiriwa
kwa muda nyakati za kupanda na
kuvuna.
Akiwa amepata trekta mwaka
2018 kwa msaada ule ule wa PASS,
akaagana na kilimo cha jembe la
mkono kilichokuwa kikifanywa awali na waajiriwa wake; vijana wa kike
na wa kiume kutoka kijijini kwake
na vijiji jirani.
‘Nilipopata
trekta
niaamua
kuongeza eneo la kilimo na ndio
maana mwaka 2019 nikalima ekari
120 za mahindi na kuvuna magunia
2,000. “Kwa hakika trekta limepunguza sana gharama za uzalishaji. Sina sababu tena ya kulipa watu
kila siku kwani nimemuajiri dereva
ninayemlipa kwa mwezi,” anaongeza
mama Mwakatole.
Anasema kabla ya trekta, walikuwa wakitoa walau Tsh. 5,000
kwa mtu mmoja
wakati wa kulima au kupalia
kwa jembe la mkono. Kwa siku za
kawaida walikuwa na watu kama 10
hivi. “Ninavyoona sasa ni kwamba
ninaweza kulima eneo kubwa kwa
gharma ndogo na kupata mavuno
mengi,” anasema.
Ndoto ya mama huyu ni kuwa
mfano miongoni mwa wanawake katika kilimo biashara na kuwa kivutia
kwao. Ni mmoja kati ya wanufaika
zaidi ya 22,000 waliopata sapoti
ya mpango wa PASS Credit Guarantee unaowezewshwa na serikali
ya Sweden, kusaidia kupunguza
umasikini Tanzania kupitia kilimo.
Kwa kuiweka hai ndoto yake,
mama huyu mwenye mtoto mmoja, mwaka 2020 ameongeza eneo
la kilimo na kufikia ekari 180 kutokana na mkopo mwingine uliowezeshwa na PASS Trust, baada
ya kumaliza urejeshaji wa mkopo
wa awali kwa mafanikio makubwa
nay a kurudhisha.
“Tunafurahishwa sana na maendeleo yake. Mama Mwakatole amethibitisha kuwa hata wanawake pia
wanaweza kufanikiwa katika kilimo
biashara nah ii ndio sababu PASS
Trust daima tutaenbdelea kuwasapoti wanawake wa aina hii,” ansema Mkurugenzi Mtendaji wa PASS,
Nicomed Bohay.
Kutoka magunia 2,000 ya mahindi mwaka 2019, sasa mama Mwakatole ana matumaini kwamba mwaka
2020 utakuwa wa manufaa zaidi,
akitarajia kupata mavuno makubwa
ya hadi magunia 3,600 ya mahindi.
Anasema ana furaha kwamba
ameweza kuendelea kwa mafanikio
katika kilimo biashara.
“Nimepata sapoti kubwa sana
kutoka PASS Trust, ninahesimika
sana kijijini hapa na hata mbali na
hapa. Mbali na hayo, ninafuraha
kwamba nimefanikiwa kuyagusa
maisha ya vijana wengi wa kike na
wa kiume kupitia katika shamba
langu,” anasema mama Mwakatole.
PASS Yaendelea kuwezesha
Wanawake Kuwa na Uhuru Kifedha
Bi Chetu Omary Korongo, mnufaika wa PASS kutoka mkoa wa Morogoro
ambaye sasa anawahamasisha wanawake wakulima wengine kupitia
kilimom chake cha mpunga kinachostawi.
Simulizi ya Bi Chetu Omari Korongo-Mkulima
wa Mpunga Kutoka Wilaya ya Kilosa- Morogoro
M
namo mwaka 2008,
Chetu Omary Korongo
akiwa na umri wa miaka 44 alijitosa katika kilimo cha
mpunga. Rafiki yake alimshawishi kuwa angefanikiwa katika
kilimo cha mpunga katika shamba maarufu la Dakawa wilayani
Kilolo, Morogoro. Jaribio lake la
kwanza katika kilimo cha mpunga
halikufanya vizuri.
“Sikupata faida na kwa kweli,
nilipata hasara kubwa. Sikuvuna
chochote kwa sababu ninaamini
sikuwa na ujuzi muhimu wa kufanya kilimo cha mpunga. Nilifanya
kwa sababu wengine walikuwa
wanafanya” Bi Korongo anasema.
Baada ya kukatishwa tamaa
sana, mama wa watoto watatu
hakuikatia tamaa hamu yake ya
kuwa mkulima kwelikweli. Alitam-
bua kuwa siku moja atafaulu. Mnamo mwaka 2010, baada ya kuelewa
changamoto zake na kujaribu kuzitatua, Bi Omary Korongo aliweza
kuvuna walau magunia 7 ya mchele
kutoka ekari zake 4 za ardhi.
“Huo ndio wakati niliotambua
kwamba nilikuwa ninaweza kufanya mambo makubwa. Niliamua
kutokata tamaa ” anaongeza Bi
Korongo.
Katika kipindi hiki, kulikuwa na
habari kwamba shirika la PASS
kupitia ufadhili wa serikali ya
Denmark (DANIDA) lilikuwa likitoa msaada kupitia dhamana ya
mkopo kwa wakulima wadogo na
kwamba sharti pekee lilikuwa ni
kuwa kwenye kikundi ili kufaidika
na huduma hizi.
“Na kwa sababu nilijua ninachotaka, mara moja nilijiunga
na kikundi cha Jikwamue, kikundi
kidogo cha kikundi kingine kikubwa katika mradi wa umwagiliaji wa
DAKAWA uitwao UWAWAKUDA
na huo ulikuwa ndio mwanzo wangu
wa mambo makubwa zaidi” anasema Bi Korongo.
Bi Korongo alipokea mkopo wake
wa kwanza wa TZS. 2,800,000
kupitia mpango wa dhamana ya
mkopo wa PASS katika mwaka
2014/2015 ambao ulimsaidia kufanya na kuboresha shughuli zake
za kilimo.
“Mahitaji yangu makubwa wakati huo na hata sasa ni mbolea.
Hapo awali nilijaribu kuomba
mkopo kununua hizi pembejeo lakini sikuwa na dhamana iliyohitajika
Nyumba mpya ya Mama Kongoro.
na benki”. anasema Bi Korongo.
PASS ilimsaidia Bi Korongoth
kupitia kikundi chake na kuwa
nadhamana ya mkopo pamoja
na dhamana ya 80% ya PASS iliyomsaidia kupata huduma ya
kifedha.
Katika msimu wa 2015/2016,
2016/2017, alipata kiasi kingine
cha shilingi 35,952,000 kwa ajili ya uzalishaji wa mpunga ambao
ulimwezesha kulima ekari saba
za mpunga. Hatimaye, alimweza
kuvuna magunia 35-40 ya mpunga kwa ekari moja. Kuongezeka
kwa uzalishaji kulitokana na upatikanaji wa huduma za kifedha
ambao uliwezesha kufanya matayarisho ya ya kilimo kwa wakati
unaofaa, matumizi ya mbegu bora
na pembejeo zingine na pia kuhifadhi mavuno yake kwa ajili ya
kuja kuuza kwa bei bora baadaye
na kuwa na uhakika wa upatikanaji wa chakula.
Hadi sasa Bi Korongo ni mnufaika wa dhamana ya mkopo
ya PASS kwa mara ya 6. Katika mwaka huu wa 2020, mama
mmoja
ameandika
maendeleo
kadhaa
ikiwa ni pamoja na
kuunda mtandao wa
wanawake na kusaidia wanawake kupata mikopo kupitia
udhamini wa mkopo.
“Nimeweza
kuwashauri wanawake
wenzangu ambao wanataka kufanya kilimo
cha mpunga kwamba kuchukua mikopo sio biashara
hatari kama wanavyodhani
ikiwa mtu anakuwa na nidhamu
kwenye marejesho” Anasema.
Bi Koromgo anakiri kuwa
wanawake wengi wanaogopa kuchukua mikopo kwa sababu hawajui kuhusu dhamana ya mikopo.
“Kama ningelijuia shirika la
PASS kwa muda mrefu, hivi sasa
ningekuwa bilionea. PASS imebadilisha maisha yangu kwa sababu kupitia dhamana yao, nilipata
pesa ambazo zimebadilisha maisha yangu” anaongeza.
Mama wa watoto watatu sasa
Nyumba ya zamani ya Mama
Kongoro.
anasema ana uwezo wa kupeleka
watoto wake wote kwenye shule
binafsi na kulipa ada yao ya shule
bila shida. Pia ana nyumba mpya
aliyoijengwa kutokana na mapato
yake ya mchele.
Mwaka 2020, Bi Korongo tayari
ameshakwenda PASS kuomba
dhamana ya mkopo wa kununua
trekta ili kumrahisishia kilimo.
Kuwezesha Maendeleo ya Kilimo cha Kahawa na
Usindikaji Kupitia Mpango wa Kuwaunganisha Wazalishaji
na Watoaji Huduma za Kifedha katika Kanda ya Ziwa
Kiwanda cha BW. Kyatema.
Malori ya usafirisdhaji wa kahawa ya Bw. Kyatema
ambayo upatikanaji wake uliwezeshwa na udhamini
wa mkopo kutoka PASS.
Maofisa wa PASS katika ziara ya hivi
karibuni katika shamba la Katyema katika
wilaya ya Muleba wakimsikiliza Bw.
Lameki Kaizreg mwendesha mitambo
katika kiwanda cha kuchakata kahawa.
Kielelezo kutoka kwa SHAYAKYE Trading
Company Limited kutoka Wilaya ya Muleba
M
waka 2013, Shakiru Yahya Kyetema
alijiunga na orodha ya wanufaika wa
PASS kutoka eneo la Kanda ya Ziwa
baada ya PASS kujiridhisha kuwa biashara ya
mjasiriamali huyo wa kilimo ilikuwa inapaswa
kuungwa mkono.
Kutoka kuwa mkulima mdogo ambaye hajulikani sana kutoka kijiji cha Muleba mkoani
Kagera, Bwana Shakiru sasa anajivunia kuwa
bilionea, kwa sasa ana uwekezaji wenye thamani ya shilingi bilioni 3.5. Habari ya Mheshim-
iwa Kyatema ilianza mwaka 2013 wakati yeye,
kama ilivyo kwa wakulima wengine, alipoamua
kuboresha na kuongezaekari zake10 za biashara ya kilimo cha kahawa. Pia alikuwa amepanda ekari moja ya ndizi na ekari moja ya mananasi katika shamba lao.
Kama mkulima na mchakataji wa kahawa,
Bwana Kyetema alitaka kukuza biashara yake
lakini alikuwa hana uwezo wa kifedha wa kufanya hivyo. Alifanya kazi kama mmiliki pekee wa
kampuni yake-Shayakye Co Ltd kabla ya kuju-
Maharage ya kahawa katika kiwanda.
muishwa.
Ilikuwa wakati kama huu
(2013) alipofanikiwa kwa
mara ya kwanza kukutana na
PASS ili kupata dhamana ya
mkopo wa shilingi milioni 120
kutoka CRDB ili kuboresha
kilimo chake. PASS, baada
ya kufanya uchunguzi wa kina
ili kumsaidia katika kukuza
mpango wa biashara yake,
waliamua kumpa dhamana ya
60% ya mkopo wake.
“Ni mpango wa biashara
ambao niliutumia kuboresha
biashara yangu ya kilimo. Nilitumia pesa hizo kama gharama za kiutendaji, kulima
shamba langu la kahawa la
ekari 20 na kuhakikisha kuwa
nafanya kilimo bora” Alisema
Bwana Kyetema.
Kutokana na kupata faida
nzuri baada ya mavuno,
mpango wa ukuzaji wa Bwana Shakiru ukawa dhahiri.
Alianza kuona faida za kuwa
na mpango mzuri wa biashara
na mkopo wake ulikuwa unampa faida nzuri! “Nimekuwa
nikikuza biashara na kupata
faida kila mwaka. Ninafurahi kwamba niliunganishwa
na PASS kwa sababu sasa,
nimeanza biashara nyingine”
Anasema Kyatema.
Kabla ya PASS kumsaidia,
Bwana Shakiru alikuwa na
shamba la kahawa la ekari 10,
ekari 1 ya mananasi na ekari 1
ya ndizi. Lakini kwa sasa anamiliki ekari 250 za shamba la
kahawa, ekari 60 zipo tayari
kwa kupanda miche ya kahawa
msimu huu, ekari 10 za mananasi na ekari 20 za migomba.
Kwa msaada wa PASS Bwana
Shakiru ameweza pia kufungua na kuendesha duka kubwa
la jumla la bidhaa za nyumba-
ni [duka la jumla la bidhaa]
katika kituo cha biashara cha
Muleba ambapo pia anamiliki
mashine ya kusaga.
Bwana Kyatema ameendelea zaidi kukuza biashara
yake kwa kuanzisha kiwanda
cha kusaga na kusindika kahawa kwenye orodha yake
ya biashara, ambapo pia
anasindika, anafungasha na
kuuza kahawa yake chini ya
jina lake la biashara la kahawa ya Hakika ambayo huiwasilisha kwenye mtandao
wake wa nchi nzima.
“Haya ni mafanikio yangu
makubwa. Sikujua kwamba
siku moja nitamiliki kiwanda cha kahawa au hata kufungasha na kuuza kahawa.
Lakini hii sasa ni ukweli. Ninashukuru PASS kwa msaada
huu “Anaongeza Kyetema.
Kahawa iliyosagwa inajazwa
kwenye vifurushi tofauti ikijumuisha vya gram 50, gram
100 na gram 250. Kinu kina
uwezo wa kusindika tani 2 za
kahawa kwa siku. Miongoni
mwa mikoa inayofaidika na
bidhaa za Bwana Shakiru ni
pamoja na Kagera, Mwanza,
Singida, Dodoma, Tanga na
Dar esSalaam.
Anamiliki magari 11 ya usambazaji ambayo yanasambaza kwenye vituo na maduka
yote nchini. Hali hii imebadilisha mawazo ya wadau wengi
katika biashara hii. Kiwanda
hicho pia kinatoa fursa za
ajira kwa zaidi ya watu 45
ambao kati yao 15 ni wafanyikazi wa kudumu. Bwana
Shakiru ana soko tayari la kahawa na kupitia hii, anaweza
kuchangia mapato ya serikali
yake kupitia ulipaji wa kodi.
Kuwezesha wauzaji wa pembejeo za kilimo ili
kukuza kilimo cha korosho vijijini nchini Tanzania
PASS trust imewezesha kupanua Ghala la Tandahimba la uwekezaji wa FAHAM
kuongeza uwekezaji Zaidi kufuatia ongezeko la mahitaji.
Mfano wa FAHAM
Investment iliyopo
MTAWARA
M
waka 2015, vijana watatu walijiunga na kuunda
FAHAM
Investment
kama wakurugenzi wenza baada
ya kuona fursa katika usambazaji wa pembejeo za kilimo katika
mkoa wa Mtwara na viunga vyake.
Rashid Kampunga mwenye umri
wa miaka 41 na wenzake wawili
waliacha kazi zao za maofisini na
kuamua kujiunga ili kuendeleza
mipango yao kwa mafanikio. Walitaka kuagiza na kuuza vumbi la
Salfa ambayo ni dawa ya wadudu
inayotumiwa sana kwenye kilimo
cha korosho. Mkoa wa Mtwara
Moja ya miradi ya uwekezaji wa FAHAM katika wilaya ya Tandahimba
katika mkoa wa Mtwara.
unajulikana kwa uzalishaji mkubwa wa korosho.
Wakizungumza na Rashid katika moja ya maduka yao katikati
mwa mji wa Mtwara, tunajifunza
kwamba walianza na mtaji wa shilingi milioni 40.
Miongoni mwa vipaumbele vyao
ilikuwa ni kujenga ghala, kuajiri
watu wa mauzo, kununua lori la
kusafirishia salfa kwa wateja nakadhalika.
“Kwahiyo tulijua pesa tuliyonayo haitoshi, na kwa sababu nilikuwa nimesikia kuhusu PASS na
huduma zao za dhamana ya mkopo
wakati nilipokuwa nasoma katika
Chuo Kikuu cha Kilimocha Sokoine
-SUA, niliamua kuwatafuta ili
kuona kama wangeweza kutusaid-
ia kwa kukutupa mkopo” Alisema
Rashid
Mwaka 2017, Rashid na wenzake waliwasiliana na PASS na
kuomba dhamana ya mkopo wa
shilingi milioni 140 kupitia benki
mshirika.
“Walichotaka PASS kutoka
kwetu ilikuwa ni uthibitisho wa
uwepo wa biashara ya kilimo, na
tukawaelekeza kuhusu biashara
yetu, tukawapa taarifa zote walizohitaji” Anasema Rashid.
FAHAM Investement ilinufaika
na huduma za maendeleo ya biashara za PASS ambayo ilisababisha kupata mkopo wenye dhamana ya 60% kutoka PASS.
“Kupitia hii, tuliweza kuagiza
moja ya shehena yetu kubwa ya
kwanza ya vumbi la salfa ambayo
pia ilikuwa ya viwangovya hali ya
juu sana” Anaongeza Rashid.
Baada ya msaada huu, watatu hao waliingiza haraka tani
200 za vumbi la Salfa ambalo wanasema lilikuwa na
ubora wa kipekee. Bidhaa
hiyo haikukaa kwa muda
mrefu kwasababu wakulima
walikuwa wakiihitaji. Shehena ya kwanza ya vumbi
la Salfa iliwapatia faida ya
shilingi milioni 200. Uhitaji
uliongezeka kutoka tani 200
hadi 2000!
“Ukiachana
na
kusaidia
kuongezeka kwa hisa yetu ya
vumbi la salfa, huduma za PASS
zilituwezesha kujenga uaminifu
kwa wasambazaji wetu kwa sababu tuliweza kuwalipa kwa wakati, waliweza hata kutupatia kwa
mkopo” Anasema Rashid.
Kwa sababu ya kuongezeka kwa
uhitaji na nia ya kutaka kukidhi
uhitaji huu, FAHAM tena ilitafuta mkopo wa ziada wa shilingi 185
milioini kutoka taasisi hiyo kupitia mpango wa dhamana wa PASS
panua, baada ya kuongeza vituo
huko Mtwara, Masasi, Mangaka
na Tandaimba. Wanjenga pia
maghala ambayo yatatumika
kama sehemu za kuhifadhia
bidhaa zao.
Mbali na hilo, wajasiriamali hawa wamenunua lori
la tani 5 ambalo hutumika
kusambaza pembejeo zao za
kilimo kwa wateja wao. Hii
imewasaidia kuondoa adha ya
kutumia usafiri wa umma.
Katika utoaji wa ajira, watu
wasiopungua 10 wamepata ajira
ya kudumu katika mradi huu
wakati wengine wanaokadiriwa
20 wanapata kazi za muda katika kupakia na kupakua pembejeo
kwa wakati fulani.
Ujenzi wa ghala jingine kuongeza uwezekaji Zaidi.
mwishoni mwa mwaka 2018, ambao tulipewa, na hivyo kukuza
shughuli za biashara na mtaji wa
kazi.
Kufikia mwaka 2019, mtaji wa
FAHAM Investment ulibadilika
kutoka shilingi milioni 40 mwaka
2018 hadi shilingi milioni 200.
Wajasiriamali hawa wanasema
wako kwenye mpango wa kuji-
Rashid na wenzake wameweza
kuwekeza kutokana na faida
wanayoipata na kugawana kila
mwezi na hivyo kujinunulia ardhi
ambayo familia zao zinawekeza.
“Binafsi nimeweza kumnunulia
mke wangu shamba la ekari 50
ambapo amejiunga na wakulima
wengine katika kilimo cha korosho” Anasema Rashid.
Mnufaika wa PASS Timoth Mushi akiwa na meneja wa tathmini
na ufuatiliaji wa PASS Safia Mbamba Wakitazama mashine ya
zamani ya umwagiliaji ambayo sasa imeshabdilishwa.
Sapoti kilimo cha umwagiliaji
wa kisasa kuongeza tija
Timoth Moshi akiionesha timu ya
ufuatiliaji ya PASS kituo chake
kipya cha mashine ya umwagiliaji.
PASS ilivyoingilia na kuchagiza
kilimo cha umwagiliaji Moshi
T
itus Timothy Moshi ni katibu wa Shamba la Umoja,
biashara ya familia inayoshamiri katika kilimo cha mahindi
huko Moshi.
Akiwa na umri wa miaka 36 na
baba wa watoto watatu, Timothy
ni mmoja kati ya wanahisa wakuu
watatu katika biashara yao hiyo
kubwa ambayo ni Shamba la Umoja, wakilima hadi ekeri 160 za mahindi na kuyauza kwa wateja wao
waaminifu.
Kupitia sapoti ya serikali ya
Sweden mwaka 2018, Timothy
na washirika wake wameongeza
uzalishaji wa kilimo baada ya kupata mtambo wa kisasa kabisa wa
umwagiliaji kutokana na mkopo
wa benki wa TZS 150 milioni uliodhaminiwa kwa asilimia 60 na
PASS Trust.
“Hii mashine ya umwagiliaji imetufanya kuwa wa kisasa kabisa,
awali tulikuwa tukilima ekari 50
tu, sasa tunalima hadi ekari 160!
Tunauza zaidi kwa kuwa tunalima
zaidi, shukrani kwa mashine hii
ambayo ndio nguzo ya mafanikio
yetu,” anasema Timothy.
Kabla hawajapata mtambo huo,
walikuwa wakitumia pampu na mipira ya kawaida iliyowafanya kulima ekari 50 tu kwa mwezi.
“Ilikuwa inafanyakazi pole pole
sana, kwa muda mrefu na gharama
kubwa. Kwa hiyo tuliwekeza nguvu
zetu zote hapa na kutumia fedha
nyingi sana kuendesha shughuli
hii. Kusema ukweli asilimia kubwa
ya faida tuliyopata ilielekezwa
katika kukarabati mashine hiyo
ndogo. Tukaona ni vyema kuachana nayo,” anaongeza Timothy.
Kwa kununua mtambo wa kisasa zaidi, Shamba la Umoja sasa
limeongezeka kutoka ekari 50
hadi 160. “Ni kwa sababu mashine
hii mpya imefanya kazi yetu kuwa
rahisi sana. Tunawashukuru sana
PASS Trust kwa kusapoti juhudi
zetu na sasa tunazalisha zaidi kuliko ilivyokuwa awali,” anasema.
Serikali ya Sweden inaendelea
kusapoti sekta ya kilimo nchini
kupitia mpango wa dhamana za
mikopo wa PASS Trust kwa lengo
la kupunguza umasikini.
PASS Trust iliingia mkata-
ba wa kufanyakazi na Serikali
ya Sweden kupitia SIDA mwaka
2018 na hadi mwishoni mwa mwaka 2019, walau wajasiriamali wa
kilimo biashara 22,433 walikuwa
wameshapata mikopo ya kilimo
biashara yenye thamani ya zaidi
ya TZS 155 bilioni kupitia mpango wa dhamana wa PASS Trust,
Shamba la Umoja likiwa moja ya
wanufaika.
Baada ya kugundua kuwa wanaendelea vizuri na mazao yao yanaboreka, Shamba la Umoja likanufaika tena na mkopo mwingine wa
mtaji wa TZS 150 milioni mwishoni mwa mwaka 2018.
“Tulizoea kutumia watu wengine
ili kupata huduma na pembejeo
kama mbegu na mbolea; watu ambao nyakati nyingine wametukwaza kwa kuchelewa kutuletea,
ninafuraha kwamba kutokana na
sapoti hii sasa kila kitu tunafanya wenyewe,” anaongeza mkulima
huyu kijana.
Mbali na kuongeza ukubwa wa
shamba, Shamba la Umoja pia
limeongeza idadi ya magunia ya
mahindi wanayoyapata kutoka
800 hadi magunia 2,000!
Huku mipango ya upanuaji zaidi
ikiendelea, shamba hilo limepata
ardhi ya ziada yenye ukubwa wa
ekari 77. Ndani ya miaka miwili,
shamba hilo limeajiri watu 10 kutoka Mkoa wa Kilimanjaro wakiwamo meneja wa shamba, dereva,
mtunza stoo pamoja na wafanyakazi wengine wa shambani hivyo
kufanya kuwapo kwa waajiriwa 14
kutoka wanne tu mwaka 2017.
Nyakati za kupanda na kuvuna
ambapo kazi huwa nyingi zaidi,
Timothy anasema shamba hilo
huajiri hadi vibarua 40.
Kwa msukumo kidogo tu,
chochote kinawezekana
Kuifanya Ndoto kuwa Kweli:
Mpango wa PASS wa Kuwaunganisha
Wafanyabiashara wa Kilimo na
Huduma za Kifedha Unavyowasaidia
Wajasiriamali Wanaochipukia
Hadithi ya ‘ulemavu si kutoweza’
M
waka 2015, Raphael Francis mwnye
miaka 41 kutoka wilaya ya
Sikonge aliwekeza katika biashara yake ya asali. Alikuwa akitaka biashara ya asali kila wakati
kwani alikuwa ameona fursa nyingi
karibu yake.
Ili kujikita katika biashara hii,
afisa huyo wa zamani wa serikali
alilazimika kuacha kazi, baada ya
miaka 18 ya utumishi kama mtumishi wa serikali.
“Nilikuwa nimeona wenzangu wengi wanajiingiza kwenye biashara hiyo
na walikuwa wakifanya vizuri sana, kwa
hivyo nilijua hata mimi, haitakuwa tofauti”
anasema Raphel.
Baada ya kufanya utafiti mzuri juu ya jinsi gani
angeweza kupata msaada wa kifedha ili kukuza biashara yake, Raphael alipata habari ya huduma za
kifedha kutoka PASS na akaamua kujaribu bahati
yake. “Niliwasiliana na PASS na kuomba dhamana ya
mkopo ya shilingi milioni 50, ambayo nilipewa”anaongeza Raphael.
Madhumuni ya mkopo ambao Raphael alitafuta ilikuwa kusaidia na kukuza biashara yake ambayo tayari ilikuwa imeanza
Baada ya kupata mkopo, Raphel anasema aliweza
kuongeza usambazaji wake wa asali kutoka tani 300
hadi tani 500 na 700 za asali. Kupitia mitandao mpya
iliyoundwa, Raphael alianza kuvutia wateja kutoka
masoko ya ndani na ya kimataifa.
“Ili kazi yangu ifanikiwe, nilijua ilibidi niajiri watu
wengine kunisaidia katika kazi yangu, pia nilitaka
kuongeza maduka yangu ya rejareja ili niweze ku-
Valentina akiwa njiani kuelekea katika
makao yake mapya.
Raphael Francis akionesha baadhi ya
mazao yake ya asali iliyotayali kwa
mauzo
wafikia wateja wangu wote” anaendelea Raphael.
Tangu alipopata dhamana ya mkopo kutoka PASS, Rapahel ameweza kuwa na wafanyakazi 8
wa kudumu. Kabla ya kuongezewa nguvu, aliweweza
kumudu tu wafanyikazi wanne muda ambao aliweza
kuwatumia wakati tu uhitaji ulipotokeza. Raphael pia
kujipanua hadi Mbeya na ana duka kubwa la rejareja
huko Mbeya ambapo wateja huhudumiwa.
Akiwa analenga kukua zaidi, Raphael amewasiliana
na PASS kwa msaada zaidi, kwani tayari ameshanza
usindikaji wa asali.
“Tayari ninashughulikia mchakato wa kuanzisha
kiwanda cha kusindika asali na ninailenga Dodoma.
Nataka kusindika asali safi kwaajili ya wateja wangu”Anaongeza Raphael.
Baba wa watoto 6 anakubali kuwa kweli, kupitia
dhamana ya PASS, ameweza sio kusaidia biashara
yake tu, bali pia kuboresha hali ya maisha ya familia
yake. Amepata ardhi, amejengea familia yake nyumba ya kisasa na inasaidia elimu ya watoto wake.
V
alentina Chatanda (43), mama
wa watoto watatu kutoka kijiji cha Madaba mkoani Ruvuma, alishindwa kuficha furaha
yake aliposikia kwamba kuna wageni
watatembelea kundi la Vicoba la TUVIKE.
Alipojiunga na kikundi hicho miaka mitatu iliyopita, Valentina (mama
mwenye ulemavu) alikuwa mjane asiye na makazi, akipambana peke yake
kuendeleza maisha.
“Baada ya kujiunga, nimegundua
kuwa kuungana na wengine huongeza
nguvu,” anasema Valentina akizungumza na timu ya wanakilimo biashara
kuhusu mazuri kadhaa aliyopata kwa
kuwa mwanachama wa kikundi hicho.
TUVIKE Vicoba ni moja kati ya
vikundi 50 vya kusaidiana vilivyosajiriwa maeneo ya Madaba na pembezoni mwake. Kikiwa na wanachama
20 wanaojishughulisha na kilimo cha
mahindi na maharage, kikundi hiki
sasa ni hadithi ya
mfano kutokana
na
kufanikiwa kuongeza
uzalishaji wa
mazao hayo
mawili.
Kikundi
hiki kilipata
dhamana
ya
asilimia 60 kutoka PASS ili kupata
mkopo wa TZS 11.5
milioni mapema mwaka 2019.
Valentina anasema mara
moja akawekeza TZS
750,000 za hisa
zake katika shamba lake la ekari
mbili za mahindi
na ekari moja ya
maharage, kisha
akapata TZS 1.5
milioni.
“Kwangu
mimi
hizi hazikuwa fedha kidogo! Sijawahi
kushika fedha kama hizi na
nilizipata ndani ya miezi mitatu tu,”
anasema.
Akazitumia fedha hizo kununua
mbolea na dawa za kuua wadudu kwa
ajili ya shamba lake, kitu ambacho
hakuwahi kukifanya kabla. Pia aliajiri
vibarua wanne wakati awali alitegemea nguvu ya watoto wake ambayo
haikutosha.
“Kabla ya kupata sapoti ya fedha
kutoka PASS na benki yetu kisha
kuwekeza katika mashamba yetu, tulikuwa tukipoteza muda na rasilimali
nyingi. Tulikuwa tukipata kilo 400 tu
kutoka katika ekari moja, na sasa
tunapata hadi kilo 800 katika eneo
lile lile,” anasema.
Baada ya kupata mavuno ya kutosha, Valentina na wenzake wamehamasika wakiwa na nguvu mpya
na sasa wanarejea tena na tayari
wameomba mkopo wa pili kupitia
PASS Trust wa TZS 39 milioni, huku
Valentina akitarajia kupata kama
TZS 800,000 hivi kutokana na hisa
Valentina akipokelewa na mmoja wa
wanawe anaoishi naye.
zake kwa ajili ya msimu mwingine.
“Sasa nitalima ekari tatu za mahindi na moja ya maharage. Pia nimepanga kuongeza vibarua wawili kuungana na waliopo,” anasema.
Kwa mujibu wa katibu wa kikundi
hicho, John Michael Chilimo, malengo yao ni kuhakikisha kila mwanachama anakuwa na maisha bora.
Kuwezesha Wakulima wa Kahawa kuwa na Uwezo
wa Kutosha Kupitia Dhamana ya Mkopo
Kielelezo Kutoka kwa
Ushirika wa Kanyovu
Huko Kigoma
I
kiwa katika kijiji cha Matiazo,
kata ya Kalinzi katika wilaya ya
Kigoma vijijini, Kanyovu Coffee
Curing Cooperative Joint Enterprise
Limited ikijulikana pia kama KCCCJEL
imekua na kuwa moja kati ya biashara
za ushirika zinazoongoza katika mkoa
wa Kigoma.
Kikiwa ni chama kinachosimamia
vyama vya msingi kumi na moja vya
ushirika, KANYOVU imesonga mbele
haraka na kuthibitisha kuwa hakuna
kitu kisichowezekana katika kuungana pamoja kama jamii kwa msaada wa
kutosha kutoka PASS.
Mwaka 2016, ushirika ambao unashughulikia usindikaji wa pamoja,
Mwonekano bora wa shamba la kahawa lililotokana na mkpo
kutoka CRDB Bank uliowezeshwa na udhamini wa PASS.
Mwonekano mpya wa shamba la kahawa la Rudovick Buka baada ya kupoea
mkopo kutoka KCCJEL uliowezeshwa kwa msada wa udhamini wa PASS. Mkopo
huo ulitolewa kupitia Bank ya CRDB Kigoma.
biashara ya kahawa na usambazaji
wa pembejeo kwa wateja takribani
7000, walionyesha hitaji la kupata
mkopo kwa madhumuni ya kukuza
biashara na kumudu majukumu yake
muhimu.
Kwa sababu wanamiliki kiwanda cha
Mwonekano wa shamba la Rudovick kabla ya kupokea
mkopo kutoka KCCJE.
kuchakata kahawa na ghala ambalo linasaidia ushirika kuhifadhi kahawa
kutoka kwa wanachama, kusindika kahawa safi na kuwezesha biashara ya
kahawa, walikuwa na uhakika kwamba
ombi lao la shilingi bilioni 3.45 kutoka
benki lingefanikiwa bila shida.
Team Ya PASS na wajumbe wa bodi ya KCCJEL Pamoja na maofisa
wasaidizi wa wakulima wa mashamba makubwa ya Kahawa ya
KCCJEL ambayo yameboreshwa baada ya kupatiwa mkopo na bank ya
CRDB uliodhaminiwa na PASS.
Bwana Rudovick Buka akiwa mbele ya nyumnba yake
iliyokarabatiwa baada ya kupokea malipo ya mauzo ya kahawa
kutoka KCCJEL. Malipo ya mkopo yalichukuliwa na KCCJEL
kuwalipa wakulima wa kahawa waliouza kahawa yao kwa KCCJEL.
Mkopo huo ulichukuliwa kutoka bank ya CRDB Kigoma kupitia
usaidizi wa mpango wa udhamini wa mikopo wa PASS.
Kupitia kukua kwa biashara ya kahawa katika kata ya Kalinzi, hali
ya Maisha pia imeboreshwa. Picha hii inamwonesha mwanamke
akiwa amesimama mbele ya nyumba ya makazi inayomilikiwa na
mmoja wa wananchama wa muungano wa KCCJEL. Mwanachama
huyu ameweza kufunga nyumba yake umeme.
Sehem ya mkopo wa KCCJEL unawezesha ushirika
kuendelea kulipia gharama za pango katika ghala ya
kuchakata kahawa katika Kijiji cha Matiazo mahali ambamo
mitambo ya kuchakata kahawa imefungwa.
Lakini, ombi lao lilikataliwa na benki husika kwa sababu ya kuwa na dhamana ndogo.
PASS baadaye iliingilia kati na kuudhamini ushirika
baada ya kuombwa kuwaunganishana huduma za kifedha
za benki ya CRDB.
Kupitia Msaada wa Dhamana ya PASS, KCCJEL ilifanikiwa kupokea bilioni 3.45 ambazo zilitumika kwa malipo
ya awali kwa wakulima ambao walitoa kahawa yao kwa
ushirika.
Kiasi kingine cha mkopokilitumika kuboresha na
kurekebisha Kitengo cha Usindikaji Kahawa kinachomilikiwa na chombo hicho na pia kulipia gharama nyingine
za ushirika.
KCCJEL iliendelea kufurahia na kutumia huduma za
kifedha zinazotolewa na PASS. Mwaka 2017/18, ushirika ulipata kiasi kingine cha mkopo cha bilioni 3.62
kutoka Benki ya CRDB kupitia Msaada wa Dhamana ya
Mikopo ya PASS. Kituo hiki kiliboresha na kukuza shughuli za vyama vya ushirika.
Kwa sababu ya shida nyingi zinazowasumbua wakulima
wa kahawa. Wakulima wa ushirika walikuwa wakipambana na pato la chini na mavuno. PASS iligundua kuwa
ujuzi duni wa usimamizi wa kilimo kuwa miongoni mwa
vikwazo vinavyozuia uzalishaji wa kahawa. Kwa mujibu
wa PASS tatizo lilijumuisha matumizi ya chini ya pembejeo zilizoboreshwa, na hivyo kuathiri sana biashara
yao ya kahawa. Kupitia hili PASS ilishauri usimamizi wa
Habari katika picha
Mwonekano wa shamba la kahawa la Bi. Esther baada ya
kupokea mkopo kutoka KCCJE ulioweszeshwa kwa udhamini
wa PASS. Mkopo huo ulitolewa na CRDB Kigoma.
KCCJEL sio tu kuchukua mkopo ili kulipa malipo ya
awali ya wakulima wao lakini pia kuchukua mkopo
mwingine kwaajili ya pembejeo kwa niaba ya wanachama wake.
Katika mwaka huo huo (2018), ushirika uliomba mkopo wa jumla ya shilingi bilioni 2.3 kupitia
Msaada wa Dhamana ya Mikopo wa PASS; kati
ya hiyo shilingi milioni 500 ilikuwa mkopo wa
pembejeo na iliyobaki ilitumika kama malipo ya
awali kwa wakulima na katika kuendesha kitengo
cha kusindika kahawa. Wakati wa mahojiano na
usimamizi wa KCCJEL, ilifafanuliwa kuwa; haikuwa rahisi kwa KCCJEL kuendesha shughuli zake.
Usimamizi ulibainisha kuwa, biashara ya kahawa
ilichukua muda mrefu kupata malipo ya kahawa
iliyouzwa katika mnada.
Kwa mujibu wa uongozi wa ushirika malipo ya
awali yaliyopokelewa na wakulima yalisaidia sana
wakulima kulipa ada za shule za watoto wao,
kununua vitu vya nyumbani na mahitaji kama
chakula, ukarabati / ujenzi wa nyumba za makazi
na kuanzisha biashara ndogo ndogo katika maeneo
yao. “Tunaweza kusema kwa kujidai kabisa kuwa
kutokana na malipo ya haraka kutoka kwa Saccos,
watu kutoka kata ya Kalinzi ambao ni miongoni
mwa wakulima wakubwa wa kahawa wameweza
kuboresha hali zao za maisha” Alisema mjumbe
mmoja wa bodi ya usimamizi wa saccos.
Kwasasa, wakulima wa kahawa wanatumia njia
bora za kilimo kama matumizi ya mbolea bora.
Mashamba ya wanachama wa KCCJE chini ya usimamizi mzuri
baada ya kupokea mkopo kutoka KCCJE kupitia bank ya CRDB
uliowezeshwa kwa udhamini wa PASS.
Mkurugenzi wa Bajuta International Gesso Bajuta akiwa kwa
picha ya pamoja na PASS walipomtembelea katika ofisi zake
Mjini Arusha.
Wafanyakazi wa PASS wakiongozwa na Mkurugenzi Nicomed
Bohay wafurahia mazao ya mbaazi kutoka kwa mteja wa
Hanang.
Mashine ya kuchakata kahawa inayomilikiwa na KCCJEL ndani ya
ghala waliloapnga katika Kijiji cha Matiazo. Katika picha ni timu ya
PASS na Wafanyakazi wa KCCJEL.
Meneja wa PASS kanda ya ziwa Langelika Kalebi apata picha
ya pamoja na wafanyakazi wa kike wa kampuni ya sukari ya
Kagera.
Mkuu wa Mkoa wa Manyara Bw. Joseph Mkirikiti akiwa kwa
picha ya pamoja na PASS Nicomed Bohay, Hellen Wakuganda
na Bi Leah Ayoub.
Ukuaji wa biashara ya kahawa katika kata ya Kalinzi kama matokeo
ya ongeseko la mavuno baada ya malipo yanayotolewa kwa wakati
na KCCJEL kwa wakulima kumewafanya wakulima kutanua wigo wa
biashara zao kama inavyoonekana katika picha hii. Haya ni baadhi ya
maduka ya rejareja yanayomilikiwa na wanachama wa KCCJEL katika
kata ya Kalinzi Kitongoji cha Matiazo.
Mnufaika wa pass akionyesha moja ya mitambo aliyosaidiwa
na pass trust.
BW. Fabian Mayumba, mmoja wa wanufaika wa huduma za
PASS katika mkoa wa Manyara akizungumza na Mkurugenzi
mtendaji wa PASS Nicomed Bohay.
PASS yaongeza wanufaika huku serikali
ikiusifu mfuko huo kwa ushiriki wake
katika kusapoti sekta ya kilimo
K
atika mwaka 2020, miradi iliyonufaika na PASS imefika
36,000 huku wajasiriamali
wengi wa kilimo wakikimbilia huduma zitolewazo na PASS.
Hadi Machi mwaka huu (kuanzia mwaka 2000 hadi Machi 31, 2020), jumla
ya miradi 36,007 yenye thamani ya
TZS 916.4 bilioni imekwishathibitishwa na kudhaminiwa na PASS, ambapo
walau wajasiriamali wa kilimo biashara
1,196,891 wamenufaika kutokana na
dhamana hiyo.
Kwa mujibu wa taasisi hiyo, zaidi
ya asilimia 45 ya walioorodheshwa, ni
wanawake.
Wanufaika wa PASS hupatikana kutoka katika vikundi vya wakulima, SACCOS, vyama vya ushirika, vyama vya
wakulima, kampuni, watu binafsi na vi-
kundi vya wanawake wanaojishughulisha
na kilimo biashara. Sekta ndogo zinazojumuishwa hapa ni uzalishaji mazao,
biashara ya pembejeo za kilimo, umwagiliaji, mitambo ya kilimo, uchakataji
mazao ya kilimo, usafirishaji, kilimo cha
mbogamboga na maua, ufugaji samaki na
ufugaji wanyama.
“Pamoja na changamoto zilizotokana na janga la Covid-19 lililoikum-
ba nchi kati ya
Januari na Machi
2020, PASS ilifanikiwa kuandikisha miradi
4,404 pamoja na mikopo na
kuwafikia wanufaika 41,030
(asilimia 65 wanaume na asilimia
35 wanawake). Mikopo hii imewekezwa katika miradi tofauti kwenye
mnyororo wa thamani,” anasema Mkurugenzi Mtendaji, Nicomed Bohay.
Kwa mujibu wa Bohay, PASS imeendelea kuchangia kwa kiasi kikubwa
ukuaji wa sekta ya kilimo Tanzania
kwa kutoa dhamana ya mikopo kwa
wajasiriamali wa kilimo biashara ambao vinginevyo wasingepata mikopo
hiyo. PASS hutoa sehemu (asilimia 60
- 80) ya dhamana ya mkopo kwa benki
washirika kama njia ya kuondoa shaka,
hivyo kuwezesha wateja wake kupata
fedha.
“Kwa sababu ya ongezeko la mahitaji ya huduma za PASS, na umuhimu
wa huduma zilizopo na zinazotolewa na
PASS, tunaendelea kutoa kipaumbele
kwa msingi wetu imara ili kupanua maeneo yaliyopo; Huduma ya Maendeleo ya
Biashara (Business Development Services) na Huduma za Kifedha (Financial
Services) ili kuboresha kwa kiasi kikubwa namna ya kuwafikia wajasiriamali wa
kilimo biashara,” anaongeza Bohay.
Anasema PASS imejipanga kuendelea kutafuta na kuendeleza ubunifu
wa bidhaa mpya pamoja na ushirikiano,
vitu
vitakavyoiongezea uwezo
na upatikanaji wa fedha za kushughulikia sekta
ya kilimo na kilimo biashara.
Ili kuhakikisha watu wengi
wananufaika na huduma za mfuko huu,
Bohay anasema kwa sasa wanaendeleza kwa kasi muunganisho wa TEHAMA utakaowafanya kutoa huduma kwa
ufanisi zaidi.
Kwa mfano, PASS imepanga kupanua
dhamana ya mikopo kupitia majukwaa
ya kidijitali kwa lengo la kupunguza
hatari kwa benki na watoa huduma wa
mitandao ya simu.
Hii ina maana kuwa wateja wa PASS
sasa wataweza kupata mikopo iliyodhaminiwa kwa kupitia simu zao.
Kwa ajili ya ufanisi zaidi, PASS ipo
katika mchakato wa kuanzisha kituo
cha kisasa
cha
kupokea
simu pamoja na
kitengo cha maarifa
kuiwezesha kutatua kwa
haraka mahitaji ya wateja
na kuwaunganisha na huduma
nyingine stahiki.
Kama moja ya mipango yake ya
kujipanua, tayari mfuko huu umeanzisha kampuni ya kukodisha iitwayo
‘PASS Leasing Company’ itakayowapa
nafasi wajasiriamali wa kilimo biashara
kupata mitambo ya kilimo na vifaa
kwa ajili ya mitambo hiyo, vifaa vya
uchakataji bidhaa za kilimo na vifaa vya
kilimo cha umwagiliaji.
Kampuni hiyo inayomilikiwa na PASS
itafungua milango yake kwa jamii ya
wakulima kabla ya mwisho wa mwaka
huu, lengo kubwa likiwa ni kuwarahisishia wakulima kumiliko mitambo ya
kilimo. Pia kampuni hii itawapoti sekta
ya kilimo kwa kutoa bei nzuri na kuhakikisha wazalishaji hao wananufaika
kwa kiwango cha juu kupitia huduma
zake.
Kusaidia Agenda ya
Tanzania ya Viwanda
Jinsi PASS Trust inavyowezesha kampuni za Utengenezaji na Usindikaji
Kupata fedha za Kuongeza Usalishaji na Kuboresha Maisha ya Watanzania
Simulizi ya Kampuni ya
Harsho ya Kusindika na
Kufungasha Chakula cha
Mifugo, Mjini Arusha
T
angu serikali ilipopiga marufuku ya uingizaji na utengenezaji wa mifuko ya plastiki mwaka 2016, Harsho Packaging
Company Limited, kampuni tanzu ya
Harsho Group imekuwa ikifanya kazi
kukidhi mahitaji yanayoongezeka ya
vifungashio ambavyo ni rafiki kwa
mazingira.
Tangu wakati huo, kampuni hiyo
imeleta mifuko iliyofumwa yenye
nembo ya HarshoGhala ambayo inasambazwa kote nchini ili kukidhi
mahitaji yanayoongezeka.
Kampuni hii ipo katika kijiji cha
Kwasadara wilayani Hai mkoa wa
Kilimanjaro, takriban kilometa 27
kutoka Uwanja wa ndege wa Kimataifa wa Klimanjaro. Kampuni
hiyo pia inamiliki kampuni tanzu
ambayo inazalisha vifungashio
vya chakula cha mifugo.
Kwa sababu ya kuongezeka
kwa mahitaji ya bidhaa rafiki
kwa mazingira, uongozi wa
kampuni ulikuwa ukipambana
kufanya upanuzi wa shughuli
za kampuni hiyo, hata hivyo,
ukosefu wa fedha kwa ajili ya
upanuzi, ulikuwa ndio changamoto yao kubwa.
“Tulitaka kupanua kiwanda
ili pia tutengene vitambaa visivyofumwa na vifungashio ambavyo vinachukuliwa kuwa rafiki kwa mazingira na vile vile ni rahisi kuoza. Lakini
tumekwama kwa sababu miradi hii ni
ya gharama kubwa ingawa ni muhimu
sana ”alisema Harold Shoo, Mkurugenzi Mtendaji wa kampuni hiyo.
Hiki kilikuwa ndicho kipindi ambacho msaada wa Dhamana ya mkopo
wa PASS ulikuja kuisaidia kampuni
na kuiwezesha kupata fedha kupitia
benki ya biashara ya ndani na kupanua kiwanda kwa kununua mashine
ambazo ziliwezesha utengenezaji wa
vitambaa visivyofumwa na vifungashio ambavyo ni rafiki kwa mazingira,
vinaweza kutumiwa tena na pia ni rahisi kuoza.
Tangu wakati huo kampuni hiyo
imekuwa ni miongoni mwa wazalishaji
wakuu wa kila aina ya pembejeo za
kilimo mifugo nchini Tanzania na kati
ya wazalishaji wachache tu wa vifungashio ambavyo ni rafiki kwa mazingira nchini.
Kupitia msaada wa dhamana ya
mkopo kutoka PASS, kampuni hiyo
pia imeweza kuanzisha kiwanda cha
kuchakata taka zinazozalishwa wakati wa utengenezaji wa mifuko pamoja
na ukusanyaji wa taka kutoka kwenye
viwanda vingine vinavyofanana nacho.
Taka zinasindikwa kuwa malighafi
Mkurugenzi mkuu wa PASS
Nicomed Bohay na Afisa mkuu
wa Harsho Company Harold Shoo
wakionesha moja ya vifungashio
vinavyotengenezwa na kiwanda hicho.
Afisa mkuu wa Arsho Harold Shoo akimfafanulia jambo
Mkurugenzi mtendaji wa PASS Nicomed Bohay wakati wa
ziara katika kampuni hiyo. Wanaoshuhudia ni meneja wa
maendeleo ya biashafra wa PASS Leah Ayoub na meneja wa
PASS wa kanda ya kusini Emilian Barongop.
kwa utengenezaji zaidi wa mifuko
iliyosokotwa.
“Tunayo furaha kuwa tumeisaidia kampuni katika juhudi zake za
kukidhi mahitaji yake ya uzalishaji.
Tulitoa dhamana ya 50% ya mkopo
mwaka 2017/2018 ambayo na kuiwezesha kampuni kupata mkopo na
dhamana nyingine ya 50% ilitolewa tena mnamo 2019 kusaidia zaidi
maendeleo ya kampuni na kuongeza
uzalishaji “ alisema Nicomed Bohay,
PASS, Mkurugenzi Mtendaji.
Kutokana na uwepo wa msaada huu,
Harsho sasa ina uwezo wa kuzalisha
mifuko isiyosokotwa inayokadiriwa
inayokadiriwa kufikia 360,000 kutoka mifuko chini ya
200,000
Baadhi ya wafanyakazi wa kiwndani
iliyokuwa ikizalishwa hapo kabla.
Kampuni hiyo imetengeneza ajira
kwa watu wasiopungua 350, baadhi
yao wakiwa ni vibarua.
Mbali na upanuzi, faida ingine imetumika kuimarisha utengenezaji
wa vinu vya kutengenezea vyakula
vya mifugo kuwa katika mfumo wa
vidonge na kuongeza aina tofauti
za vyakula vinavyotengenezwa kwa
wanyama tofauti kama vile samaki
na farasi. Kabla ya upanuzi, vyakula
vilivyotengenezwa vilikuwa katika
katika hali ya unga tu.
Ili kuhakikisha
usala-
ma wa mazingira ambao ni muhimu
kwa Sera ya PASS ya uzalishaji
unaozingatia usafi wa mazingira,
kampuni hiyo imeweka kiwanda cha
kuchakata vifungashio vilivyokwisha
kutumiwa na kutupwa kwa ajili ya
kupata malighafi ya kutengenezea
mifuko ya polythene na vitu vya plastiki. Hii imeondoa taka nyingi kutoka
kuishia kusambaa mitaani.
Mwonekano waBaadhi ya mashine za sanaa ambazo ununuzi wao uliwezeshwa kupitia Usaidizi wa PASS.
Picha ya pamoja kati ya viongozi wa Kampuni ya Sukari ya Kagera na wale wa PASS baada ya kuzuru sehemu mbali mbali za
kampuni hiyo.
PASS Trust yatembelea
Kiwanda cha Sukari Kagera,
yaahidi sapoti kuhakikisha
ongezeko la uzalishaji na ajira
T
aasisi ya Private Agricultural Sector Support (PASS
Trust) imeahidi kusapoti kampuni za uzalishaji mazao ya
kilimo nchini kifedha kupitia mpango wake wa dhamana ili
kuongeza uzalishaji, utengenezaji wa ajira na kupunguza umasikini
nchini, kwa kuendana na malengo ya serikali ya Tanzania kujenga
uchumi wa viwanda.
Taasisi hiyo ambayo lengo lake pekee ni kuwezesha upatikanaji
wa fedha na maendeleo ya huduma za kibiashara kwa wajasiriamali
wa kilimo-biashara wa Tanzania, imekuwa ikiwanufaisha wakulima
wadogowadogo ambao kwao si rahisi kukopeshwa na taasisi za
kifedha, kwa kuwaunganisha na taasisi hizo na kuwapa kati ya asilimia 20 hadi 60 ya dhamana ya mkopo, hivyo kusababisha mamilioni
ya wajasiriamali wa kilimo-biashara kupata mikopo.
Wiki iliyopita, wajumbe kadhaa wa Bodi ya PASS Trust wakiongozwa na mwenyekiti wa Kamati ya Biashara ya Bodi, mama Rehema
Twalib pamoja na Mkutugenzi Mtendaji, Nicomed Bohay, walitrembelea miradi ya kilimo iliyopo Kanda ya Ziwa na kueleza mahitaji ya
kusapoti miradi mingi zaidi ipate mikopo
kwa ajili ya kilimo kwa lengo la kuimarisha
uzalishaji.
Kamati hiyo ilitembelea Kiwanda cha
Sukari cha Kagera ambacho kwa sasa
kinakadiriwa kutoa ajira 10,000 za moja
kwa moja huku kikiwanufaisha watu
wengine 40,000 kwa njia mbalimbali.
Ofisa Mtendaji Mkuu wa kiwanda hicho,
Ashwin Rana, huku akitambua nafasi muhimu ya PASS katika kusapoti miradi ya
kilimo nchini, amesema kiwanda chake
kinapambana kufikia malengo yake ya kuzalisha walau tani za ujazo 170,000 za
sukari ifikapo mwaka 2025.
“Lengo letu kubwa ni kuwa wazalishaji
wakuu wa sukari nchini,” anasema Bwana Rana. Mama Rehema, mwenyekiti wa
kamati ya biashara ya PASS, akizungumza
sambamba na Mkurugenzi Mtendaji wa
PASS, Nicomed Bohay, amesema taasisi
hiyo kupitia mpango wake wa udhamini wa
mikopo itasaidia kampuni hizo wakati huu
Tanzania ikipambana kuwa nchi ya viwanda
ili wananchi wengi waweze kunufaika na
fursa zitakazotengenezwa.
Viongozi hao walikuwa wakizungumza na
wanachama wa Chama cha Wakulima wa
KIwanda cha Sukari Kagera.
“Tunao uwezo wa kuwasapoti ninyi kama
wakulima kupitia mpango wetu muweze
kuongeza uzalishaji na kufikia malengo
yenu,” anasema mama Rehema.
Bwana Bohay imekitaka kiwanda hicho
kuhakikisha kinaendeleza kilimo cha kisasa na kwamba mwelekeo wa PASS Trust ni
kusapoti miradi ya kilimo inayojikita katika utunzaji wa mazingira.
“Ni lazima tuhakikishe kuwa wakati
tukipambana na uzalishaji, mazingira yetu
yanabaki salama ili kizazi chetu kiwe nakitu chakujivunia,” ameongeza Bwana Bohay.
Kukiwa na walao hekta 14,500 zinazolimwa miwa katika kiwanda cha Kagera,
kampuni inasema inajipanga kuongeza
eneo hilo kufikia hekta 20,500 ifikapo
mwaka 2022.
Kampuni hiyo inajivunia kuwa na wataalamu wenye uzoefu mkubwa sambamba na
nguvu kazi yenye ari kubwa kukiwapo rekodi nzuri ya ongezeko la uzalishaji.
Katika mpango wake wa dhamana ya
mikopo kwa wajasiriamali wa kilimo-biashara Tanzania, PASS hutoa sehemu ya
dhamana ya mkopo kwa benki washirika kama mbinu ya kuwawezesha wateja
wake kupata mikopo. PASS huzipa benki
hizo dhamana ya kati ya asilimia 20 hadi
60 (hadi asilimia 80 kwa wanawake) ya
mikopo. Wanufaika wa PASS wanaweza
kuwa watu binafsi (Wajasiriamali wadogo wadogoau wakulima) au kikundi cha
wakulima. Pia PASS hutoa huduma ya
tathimi ya kuendeleza biashara
(Business Develop-
Mkurugenzi Mtendaji wa Kagera Ashwin Rana akishiriki hoja
wakati wa ziara hiyo.
Timu ya PASS inasikiliza uwasilishaji ulioandaliwa na
mmoja wa maafisa wa tovuti uwanjani
Timu ya PASS inaangalia mashine kwenye sukari ya Kagera
ment), husapoti mipango ya kuendeleza biashara na hutoa mafunzo kwa vikundi vya
wakulima. Tangu kuanzishwa kwake hadi
Machi mwaka huu (kuanzia mwaka 2000
hadi Machi 31, 2020), jumla ya miradi
36,007 yenye thamani ya TZS 916.4 bilioni imekwishathibitishwa na kudhaminiwa
na PASS, ambapo walau wajasiriamali wa
kilimo biashara 1,196,891 wamenufaika
kutokana na dhamana hiyo.
Kwa mujibu wa taasisi hiyo, zaidi ya asilimia 45 ya walioorodheshwa, ni wanawake.
Wanufaika wa PASS hupatikana kutoka katika vikundi vya wakulima, SACCOS,
vyama vya ushirika, vyama vya wakulima, kampuni, watu binafsi na vikundi vya
wanawake wanaojishughulisha na kilimo
biashara. Sekta ndogo zinazojumuishwa hapa ni uzalishaji mazao, biashara ya
pembejeo za kilimo, umwagiliaji, mitambo
ya kilimo, uchakataji mazao ya kilimo, usafirishaji, kilimo cha mbogamboga na maua,
ufugaji samaki na ufugaji wanyama pamoja
na biashara ya pembejeo.
Kwa miaka hii yote, zaidi ya ajira milioni
2.5 zimetengenezwa kutokana na Mpango
wa Dhamana ya Mikopo wa PASS katika
sekta mbalimbali.
Kusaidia Wasindikaji wa Maziwa wa Tanzania kupata
fedha kupitia Mpango wa Dhamana ya Mikopo ya PASS.
Kielelezo kutoka
Kiwanda cha Maziwa
cha Grand Demam
huko Arusha, Tanzania
Mmiliki wa Grand Deemam BW. Deo Temba akimfafanulia
jambo mkuu wa shirika la maendeleo la ubalozi wa Denmark
nchini Tanzania alipotembelea kiwandani hivi karibuni.
Ng’ombe wa maziwa wa Bw. Temba.
K
ikiwa kando ya Usa river, takriban
kilomita 25 kutoka jiji la Arusha,
kiwanda kidogo cha kusindika maziwa kilichoanzishwa mnamo 2011 kinabadilika
polepole na kuwa kiwanda kikubwa cha usindikaji, kinachowahudumia mamia ya wazalishaji
wa maziwa karibu na wilaya ya Arumeru.
Wazalishaji wadogo wa maziwa zaidi ya
400 kutoka ndani na nje ya wilaya huuza
mazao yao katika kiwanda cha Grand Demam,
ambacho kinayasindika na kupata maziwa ya
mtindi na jibini, na kuuza kwenye soko lililopo
mkoani Arusha.
Idadi ya wafanyabiashara wa maziwa
ambao wamepata soko huko Grand Demam
imeongezeka ukilinganisha na miaka ya nyuma kwa sababu kampuni imefunga mashine
kadhaa za usindikaji na utunzaji wa maziwa
kama vile matanki ya kupozea maziwa.
Kupitia mpango wa dhamana ya mikopo wa
Shirika la kuwezesha Sekta ya Kilimo nchini
(PASS), menejimenti ya ya kampuni hiyo ilisaidiwa kupata fedha kutoka benki ya ndani
ambazo zilitumika kwa ajili ya kufunga mashine mpya ambazo zilikwishanunuliwa kutoka
nje ya nchi.
“Tulikwishapata mashine hizi lakini
gharama ya ufungaji ilikuwa
kubwa sana kiasi kwamba
ilibidi
Maziwa yaliyowekwa ndani ya jerricans ya lita 5 tayari kwa kuuza.
tuonane na PASS kutusaidia kupata fedha
zaidi kutoka benki ili tuweze kufunga mashine. Vinginevyo, jambo hili lisingewezekana
” alisema Mkurugenzi Mtendaji Bwana Deo
Temba wakati wa ziara ya maafisa kutoka
ubalozi wa Denmark na PASS walipotembelea kiwanda hicho.
Wakati kampuni hiyo ilipoanza biashara miaka 7 iliyopita, waliweza kusindika kati ya lita
26-50 tu za mtindi kwa siku.
“Kwa sababu kila kitu kilikuwa kikifanywa
kwa mikono kutoka kubeba mapipa ya maziwa kutoka sehemu moja hadi nyingine. Sasa
tuna mashine zinazofanya shughuli zote hizi
na zimetusaidia sana katika suala la usafi na
tatizo la kupoteza muda ” aliongeza Bwana
Temba.
Temba anasema ufungaji wa mashine ambazo PASS ilisaidia kupitia mpango wake
wa dhamana ya mikopo umewezesha kampuni kuongeza kiwango cha maziwa ambayo
inaweza kuchukua kutoka kwa wafanyabiashara,
“Tulikuwa tukinunua lita 200 tu za maziwa kutoka kwa wafanyibiashara kwa sababu
hatukua na nafasi ya kuchukua kwa ajili ya
maziwa zaidi, lakini sasa, kama unavyoona,
sasa tunasindika kati ya lita 2500-3000 za
maziwa kila siku kwa sababu tuna uwezo wa
kuhifadhi “anasema Bwana Temba.
Kwa kweli, ukosefu wa masoko, pamoja
na miundombinu mibovu imekuwa miongoni
mwa changamoto kubwa zinazoikabili sekta ya maziwa nchini Tanzania. Hata hivyo,
tasnia ya maziwa nchini ina uwezo mkubwa
wa kuboresha usalama wa chakula na ustawi
wa mfugaji.
Kulingana na Bwana Temba, mitambo
ya kupoza ambayo ameweka ina uwezo wa
kushughulikia angalau lita 40,000 za
Maziwa, sababu iliyompa
uwezo
wa
Mkuu wa shirika la maendeleo la ubalozi wa Denmark nchini
Tanzania Mette Pilgaard akimsikiliza kwa makini BW. Temba
alipokuwa akimwelezea kuhusu mradi wake mpya wa biashara.
Wengine ni afisa wa PASS Anna Shanalingigwa, meneja wa
PASS kanda ya kaskazini Hellen Wakuganda na Mkuu wa
kitengo cha mawasiliano wa PASS Bevin Bhoke.
kununua maziwa yote yanayoletwa na wafanyabiashara.
“Tumetatua shida ya Maziwa kumwagika
ambayo ilisababishwa na wafanyikazi kubeba
mapipa ya mziwa kwa mikono na hatuna tena
shida ya maziwa yetu kuharibika kutokana na
kukosa vifaa bora vya kutunzia kwani hivi sasa
tumefunga pampu ambazo zinasukuma maziwa
kutoka sehemu moja hadi nyingine” anaongeza
Temba.
Zaidi ya yote, ili kukidhi masharti ya
utunzanji wa mazingira ya PASS, kampuni
imehakikisha kwamba inapunguza uzalishaji
wa uchafu kwenye mazingira kwa kufunga dohani ambazo hutoa moshi
kidogo sana unaoingia
Mkuu wa shirika la maendeleo la ubalozi wa Denmark nchini
Tanzania, Mette Pilgaard akiwa na afisa wa PASS Anna
Shanalingigwa, mwenyekiti wa PASS kanda ya Kaskazini
Hellen Wakuganda Pamoja na maofisa kutoka ubalozi huo,
Darius Cosmas na Rasnus Jensen walipofanya ziara katika
mradi.
kwenye mazingira.
Pia, kiwanda kimehakikisha kuwa masalia
yanayotokana na mchakato wa usindikaji hayaenei kwenye makazi ya watu ambako yangeharibu mazingira; badala yake Bwana Temba,
ambaye ni mhitimu wa shahada ya udaktari
wa Mifugo kutoka Chuo Kikuu cha Sokoine,
ameanzisha kwa makusudi mradi wa nguruwe
ambapo taka zote kutoka kwenye usindikaji
wa maziwa kiwanda husafirishwa na kutumiwa
kama chakula na Nguruwe. Tayari anasoko
zuri kwa ajili ya nguruwe wake katika jiji la
Arusha.
Bwana Temba, akisaidiwa vizuri anaingiakwenye orodha ya takriban viwanda 82 vya
kusindika maziwa nchini ambavyo vinachangia
uzalishaji wa zaidi ya lita 167,000 za maziwa. 70% ya Maziwa yanayotengenezwa nchini
hutoka kwenye uzalishaji wa kienyeji wakati
30% hutoka kwa ng’ombe walioboreshwa hasa
wanaofugwa na wafugaji wadogo.
Afisa Mkuu wa Uendeshaji wa PASS ambaye alikuwa sehemu ya ujumbe kwenye ziara
ya Bwana Temba alisema PASS itaendelea
kusaidia miradi hiyo ya maziwa kwa kuhakikisha wanapata fedha za upanuzi ili wafanyabiashara wengine wengi waweze kufaidika na
uwepo wao.
Grand Demam ameajiri wafanyikazi
zaidi ya 30 kwenye kiwanda na
shamba la Nguruwe.
Kuwezesha Sekta ya maziwa Nchini Tanzania kupitia
Ufadhili wa Dhamana ya Mkopo wa PASS Trust
Ziara ya wawakilishi wa kamati ya biashara ya bodi ya wadhamini wa PASS ikiongozwa na mwenyekiti Dr. Rehema Twaib katika
kampuni ya Kahama Fresh mjini Kagera. Kahama Fresh ni mteja wa PASS Trust.
Kielelezo kutoka kwa Kahama Fresh
Wilayani Karagwe- Kanda ya Ziwa.
I
meibuka kama moja ya biashara
kubwa za kilimo zilizowahi kutokea wilayani Karagwe, katika
eneo la ukanda wa Ziwa nchini. Lakini
kampuni ya Kahama Fresh LTD kama inavyojulikana haijaishia tu kuwa na ranchi
za mifugo zinazojulikana.
Kampuni hiyo pia inaendesha Kiwanda
cha Kusindika Maziwa safi cha Kahama
kilichopo Kikulura Rugera, Wilaya ya Kihangain Karagwe.
Chini ya usimamizi wa mmiliki bwana Josam Ntangenki, Kahama Ranches
and Farms wana mifugo ya kigeni na ya
kienyeji kama Friesians na Borans kwaa-
jili ya maziwa na nyama. Rachi zina jumla
ya mifugo 3,900, 700 kati yao wakiwa ni
ng’ombe wa maziwa. Aina za kienyeji ni
Ankole ambazo kwa sasa zinazalishwa na
mifugo ya kigeni kama Boran, Friesians
na Sahiwal ili kuboresha uwezo wao wa
uzalishaji wa maziwa na ubora wa nyama.
Kupitia msaada kutoka mpango wa dhamana wa PASS, Kahama Fresh wameanza
ujenzi wa kiwanda cha kusindika maziwa huko Karagwe ambacho kitaendelea
kunufaisha wenyeji zaidi. Mmiliki Josam
Ntagenki, ambaye ni mhandisi wa ajenzi
anaamini biashara yake ya kilimo ni jambo bora zaidi kuwahi kutokea kwake.
Wafanyakazi wakikamua
maziwa katika shamba la
Kahama Fresh.
“Nimekuwa nikitaka kukuza biashara
yangu ya maziwa, lakini kwa sababu ya
ukosefu wa dhamana, imekuwa ngumu
kwangu kufanya hivyo, na ndio sababu
nina furaha kwamba PASS imeweza kuniunga mkono katika mradi huu kwa kunipa
hii dhamana. Sasa nina uwezo wa kupata
fedha” Alisema Ntangenki.
Kupitia TADB, PASS imetoa dhamana ya mkopo ya 60% ambayo itamfanya
Bwana Ntangeki apate shilingi bilioni 2.8.
Mhandisi wa Ujenzi anasema kiwanda
chake cha kusindika maziwa kimekamilika, angependa kustaafu kazi yake ya
ujenzi na kujikita zaidi katika kuinu-
faisha jamii inayomzunguka.
“Nataka kufanya kazi bila shinikizo
lolote. Ninaweza tu kufanya hii ikiwa nimetulia hapa na kuzingatia kampuni yangu ya kusindika maziwa. Sasa kwa kuwa
nimepata fedha hizi, itanisaidia katika
uzalishaji na kusaidia hata wafanyikazi
wangu “Anaongeza Ntangenki.
Wakati ujenzi uko mbioni, kiwanda
hicho cha kusindika maziwa kinachoanzishwa huko Karagwe kinatarajiwa kuanza kazi mwezi wa Pili, 2021 na inatarajiwa
pamoja na mambo mengine kuwasaidia
sana wenyeji kupitia kuwepo kwa soko
la maziwa yao, kuwa na bidhaa bora za
maziwa sokoni, kutoa fursa za ajira hasa
kwa vijana na wanawake na kuhakikisha
usalama wa chakula na kuongezeka kwa
matumizi ya maziwa kwa kila mtu.
Kwa mujibu wa Ntangeki, kiwanda cha
usindikaji pia kitatengeneza fursa nyingine katika mnyororo wa thamani katika
uzalishaji maziwa ambayo ni pamoja na
utoaji wa huduma za ugani kwa wakulima, uanzishwaji wa mfumo wa usimamizi
wa biashara ya maziwa kupitia teknolojia
ya mawasiliano ambapo huduma zinaweza
kutolewa kupitia mawasiliao ya kimtadao.
Msaada kwa Mkulima Vifaa vya Mafunzo,
uanzishwaji wa Ushirika wa Wakulima wa
Mkurugenzi Mtendaji wa Kahama Fresh JOSAM Ntangeki akielezea timu ya PASS
jambo wakati wa ziara hiyo
Mifugo, Utoaji wa dawa za mifugo kwa
mkopo, uanzishwaji wa vituo vya ufugaji vyenye teknolojia zilizoboreshwa ili
kutoa mifugo bora kwa wakulima, uuzaji
wa bidhaa za maziwa zilizosindikwa na
yenye chapa kwenye soko lengwa pamoja
na faida nyingine nyingi.
“Biashara ya kilimo inalipa. Nilianza
biashara hii miaka 3 iliyopita mnamo
2017, na hadi sasa, naweza kusema kikwazo pekee cha kufikia mafanikio katika
biashara hii ni ukosefu wa fedha. Ikiwa
kikwazo hiki kinaweza kushughulikiwa
kama vile PASS inavyonifanya, watu
wengi watajihusisha na shughuli hizi za
maziwa” Anaongeza Ntangeki.
Akiwa na ranchi 5 ndani ya mkoa wa
Bukoba, Ntangenki anajiunga na orodha
inayokua ya walengwa wa PASS ambao wametumia mpango wa dhamana ya
mkopo wa PASS ili kukuza vyema biashara zao za kilimo nchini.
Zaidi ya wajasiriamali wa biashara ya
kilimo milioni 1.2 wamenufaika na huduma
za PASS ambazo zinajumuisha huduma
za maendeleo ya biashara na pia ufadhili
wa dhamana ya mkopo tangu ilipoanzishwa mwaka 2000.
Kwa hivyo, inakadiriwa ajira milioni 2.5
pia zimetolewa.
Sehemu ya mitambo iliyofadhiliwa na PASS.
Mkurugenzi wa Ag Vision INternational Joshua Roche akizungumza na PASS wakati wa ziara kwa kampuni ya Global agencies
ambao ni wanufaika wa huduma za udhamini wa PASS.
Dhamana ya Mikopo ya PASS: Kusaidia miradi ya kilimo
inayolenga kujenga uwezo wa wajasiriamali wa biashara
za kilimo za ndani ili kuongeza uzalishaji.
V
ijiji vitano katika wilaya ya
Missenyi vinatarajiwa kunufaika na ushirikiano wa kilimo kati ya kampuni ya kilimo ya
ndani (Global Agency) na wakala
wa kimataifa na kampuni ya kimataifa ya kilimo, inayofanya
kazi ya kusaidia biashara ya kilimo nchini Tanzania.
Vijiji vya Buchurago, Kabingo,
Kajunguti, Mushasha, Burembo
na Kabajuga vitaweza kunufaika
sana na uwekezaji wa mradi wa
mabilioni ya uwekazaji katika biashara ya kilimo ambayo inaweza
kubadilisha viwango vya maisha ya
wanakijiji hapa.
Kupitia urutubishaji wa mashamba ambayo hapo awali yalionekana
kuwa hayana rutuba, wakala wa
kimataifa tayari wanafanya kazi
kuhakikisha ardhi isiyo na rutuba
inarejeshwa na kufanywa kuwa na
rutuba kwa madhumuni ya kupanda mazao.
Vijiji vilivyoko katika wilaya ya
Misssenyi ya mkoa wa Kagera kila
kimoja kitanufaika na mfululizo
wa vitu ambayo ni pamoja na mbegu mpya, kupeana ujuzi wa kilimo,
ajira, shughuli kadhaa za kijamii
zilizopangwa ikijumuisha kusaidia
timu ya mpira wa miguu pamoja na
ufungaji wa umeme katika vijiji
vya eneo hilo.
Kupitia msaada kutoka kwa
Mpango wa Dhamana ya Mikopo
PASS juu ya jinsi ya kutumia
mtaji, wafanyabiashara wa biashara ya kilimo wanafurahi jinsi
mazingira ya kilimo yanavyoweza
kubadilika kwa kuwanufaisha
wenyeji. Tayari, timu ya upandaji inayojumuisha wenyeji imepitia
mafunzo ya miezi 4 ya kilimo bora
na matumizi ya mashine kuweza
kushughulikia vyema mashine
ghali ambazo zimenunuliwa kwa
madhumuni ya kulima eneo kubwa
la ardhi.
Mahindi, Ngano na alizeti ni
mazao mahususi kwa wajasiriamali ambao tayari wameona soko katika masoko ya karibu ya Rwanda,
Burundi na Uganda. Pia wanapanga
kujumuisha maharagwe, viazi na
vitunguu.
Baada ya kuanza kufanya kazi mwezi wa Sita 2020,
kampuni hiyo tayari imeajiri wafanyikazi wa kudumu 38
na angalau wafanyikazi wa muda 200 wameajiriwa kufanya
kazi katika mashamba yaliyopo tayari.
“Nia yetu ni kuhakikisha kwamba tunatumia mashamba haya kama mashamba ya maonyesho ili kuwafundisha
wenyeji hapa kuhusu kilimo bora” Alisema kiongozi huyo
Br. Bashasha, ambaye aliendelea kwa kuishukuru PASS
kwa kile alichokiita kama kuelewa maswala yanayowaathiri wakulima. “Mvua hazisubiri, benki hazituelewi, lakini
tunayo furaha kwamba PASS inaelewa kile tunachohitaji
na kwa wakati gani tunahitaji” aliongeza.
Wanawake waajiriwa ambao pia ni wanufaika wa PASS
wakiwa katika picha ya Pamoja na wafanyakazi wa
PASS.
Uongozi wa Global Agency katika picha ya Pamoja na wafanyakazi wa PASS baada ya kutembelea shamba la mahindi walipofanya
ziara hivi karibuni. Usimamizi wa wakala wa ulimwengu na timu ya PASS wakipiga picha baada ya ziara ya shamba la mahindi.
PASS Yafanya Vikao na Wadau Kutathmini
Utendajikazi katika Kanda Tatu
Kikao cha wadau kilichoandaliwa na PASS katika wilaya ya
Njombe
Mkurugenzi Mtendaji wa PASS Nicomed Bohay akizungumza na wadau mjini Mbeya.
K
wa mara nyingine, menejimenti
ya taasisi ya PASS ikiongozwa na
mkurugenzi mtendaji Bw. Nicomed
Bohay, ilifanya vikao na wadau wake katika kanda tatu humu nchini, kwa lengo la
kutathmini utendakazi na pia kuwasikiliza
wadau kuhusu huduma za PASS.
Hii ni njia mojawapo ya kupata mrejesho kutoka kwa wadau yenye lengo la
kuboresha utendakazi na huduma zinazotolewa na PASS.
“Pia, lengo la kufanya vikao hivi ni kuweza kuwafikia wafanyabiashara wengi na
kuwahamasisha kuhusu huduma za PASS
ili wengi waweze kunufaika na huduma
hizi” alisema Mkurugenzi Nicomed Bohay.
Ziara hii ilifanyika katika kanda ya
nyanda za juu kusini inayoongozwa na Meneja Ally Mwajasho, kanda ya Kusini ambayo sasa inaongozwa na Emilian Barongo
na kanda ya Magharibi inayoongozwa na
Ayoub Mbezi.
Wadau, wakiwemo wajasiriamali wa kilimobiashara walijitokeza kwa wingi kwa
mazungumzo ambapo walipata fursa ya
kuzungumza na wakuu wa taasisi kuhusu
huduma za PASS na jinsi ya kupata huduma hizo.
“Tangu mwezi wa January mwaka huu
wa 2020 hadi mwezi machi 2020, tuliweza
kudhamini mikopo ya takriban shilligi billioni 71.5 na matumaini kuwa wafanyabiashara katika sekta hii ya kilimo biashara
wataweza kuongeza Uzalishaji wa mazao”
alisema BW. Bohay katika kongamano la
wadau huko Mbeya.
Lengo kuu la PASS ni kuwezesha upatikanaji wa huduma za kifedha na maendeleo ya kibiashara ( Business Development
Services) kwa wajasiriamali wa biashara
za kilimo, mifugo na uvuvi katika mnyororo mzima wa thamani.
PASS inatoa dhamana ya mikopo kuanzia
asilimia 20 - 60 (hadi 80% kwa wanawake)
kwa benki shirika kama njia ya kuongeza
dhamana ya kutosha ili kuwezesha wateja
kupata mkopo. Ili kutimiza wajibu huu na
kuwafikia Watanzania wengi, PASS inafanya kazi na benki 14 zikiwemo CRDB,
NMB, NBC, TADB, ABC, BOA, ACCESS
Bank, ACB, Mkombozi, Equity, Amana
Bank, VFMB, TPB na AZANIA.
Aidh, PASS pia hutoa huduma za ukuaji
wa biashara kama vile mafunzo mbalimbali
ya ujasiriamali, upembuzi yakinifu wa miradi husika, husaidia wateja katika kuandaa maandiko ya miradi bora ya uwekezaji
na kuwezesha upatikanaji wa huduma za
fedha kwa ajili ya kuwezesha. uwekezaji
katika miradi hiyo.
Wadau waliohudhuria vikao hivyo ambao
wengi ni wajasiriamali wafanyabiashara
walifurahi kusikia kwamba watu wanao-
hudumiwa na PASS ni pamoja na wajasiriamali binafsi wa biashara za kilimo, vyama/vikundi vya wakulima wadogo wadogo
na makampuni yanayojihusisha na sekta
ya kilimo. Aidha, Vikundi vya wakulima,
SACCOS, vyama vya ushirika, vyama vya
wakulima, kampuni, vikundi vya wanawake
wanaojiuhusisha na kilimo pia wananufaika
na huduma za PASS.
Vile vile, Huduma za PASS pia huwalenga wafanyabiashara kutoka sekta ndogo
ambazo ni pamoja na mifugo, uzalishaji wa
mazao, viwanda vya usindikaji, biashara ya
mazao, mitambo au mashine za viwandani
au zana bora za kilimo, miundo mbinu ya
umwagiliaji, usafirishaji wa mazao ya kilimo, ufugaji wa nyuki, ufugaji wa samaki na
biashara ya pembejeo.
Akizungumza katika mji wa Mbeya, Mkuu
wa Mkoa wa Mbeya Bw. Albert Chalamila
Kikao cha wadau kilichoandaliwa na PASS katika wilaya ya
Makambako
aliishukuru taasisi ya PASS kwa shughuli
zake za kuwezesha kilimo biashara nchini,
huku akiwasihi wakaazi wa jiji la Mbeya
kulitumia shirika hili kujikwamua kutoka
kwenye umasikini kupitia mikopo ya kilimo.
“Ninawasihi sana wafanyabiashara wa
kilimo katika mkoa huu wa Mbeya, kutumia
fursa hii ya PASS Trust kujiongeza katika kilimo biashara. PASS imewapa nafasi
watu wengi wakiwemo vijana kujiendeleza”
alisema Bw. Chalamila.
Katika Wilaya ya Njombe, Mkuu wa
Wilaya, Ruth Msafiri aliwaonya maafisa
wa kilimo dhidi ya kuzembea katika kazi
akisema kwamba wengi wa maafisa wa kilimo wanashindwa kutekeleza majukumu
waliyopewa, hali ambayo alisema inakwamisha maendeleo katika wilaya yake.
“Tutakuwa tunawasubiri PASS Trust
kuja kutuonyesha nafasi zilizopo au tut-
Meneja wa maendeleo ya biashara wa PASS Bw. Hamisi Mmomi
amsikiliza afisa wa benki wakati wa kikao cha wadau cha PASS
atafuta nafasi hizi na kuzitengeneza sisi
wenyewe?’Aliuliza Bi. Msafiri
Mkuu huyo wa wilaya aliwatambua wanufaika wa PASS Trust ambao walihudhuria
kikao katika mji wa Njombe na kuwataka
wengine wengi kuelewa na kutumia huduma za PASS. Wakati huo huo, PASS pia
ilitembelea kanda ya kusini na maharibi
huku ikizuru maeneo ya Mtwara, Lindi,
Masasi, Tunduru, Songea na Mbinga.
“Kazi yetu ni kuwaunganisha wakulima
biashara na taasisi za kifedha kwa ajili
ya kupata fedha za kuendeleza biashara.
Hata wale ambao hawana uwezo wa kukopesheka kwa sababu ya kukosa dhamana,
wanaweza kupata msaada” alisema Bw.
Bohay.
Katika kipindi kijacho cha 2021, PASS
inakusudia kufanya vikao vingine na wadau
katika kanda za Kati, ziwa na Kaskazini.
Afisa wa kilimo azungumza na wadau wa PASS katika
kongamano la wadau Njombe.
Kitabu
kimetayarishwa
na idara ya
mawasiliano chini
ya ofisi ya Afisa
Utawala
“Tunaboresha Maisha kupitia Mapinduzi ya Kilimo Biashara”