Uploaded by hariettegaiban

Salita ng Taon

advertisement
Sa paglipas ng maraming taon, maraming pagbabago na ang kinaharap ng
tao, partikular na sa pamamaraan sa buhay—ang kultura. K a a g a p a y n g
p a g l a g o n g k u l t u r a a n g p a g - u s b o n g d i n n g w i k a n a sumasalamin sa
pagkakakilanlan ng isang bansa. Pinagtitibay ng wika a n g k o n e k s i y o n n g
b a w a t i s a p a g k a t i t o ’ y n a g s i s i l b i n g d a l u y a n n g komunikasyon. At dahil
ang tao bilang nilalang na may intelektuwal nak a p a s i d a d , a y n a h a s a n g
p a n a h o n s a m g a b a g a y - b a g a y n a m a y kinalaman sa wika, na marahil
mas nakatulong sa pakikipag-ugnayan sa kapwa. Isang halimbawa nito ang
pagkamulat sa mga iba’t-ibang salita. Ang salita sa pinaka-simpleng kahulugan
ay tumutukoy sa yunit ng wikana binubuo ng mga pinagsama-samang letra o
titik upang makabuo ng isang ideya. Ang hindi mabilang na dami ng mga
salitang natutunan at matututunan pa ng tao ay patuloy na makapagiimpluwensiya sa iba’t-ibang larangan, lalo na ngayon sa tulong ng makabagong
teknolohiya. Sa b i s a n g i b a ’ t - i b a n g m e d i a p l a t f o r m s mas napabibilis ang
proseso sapalitan ng mga mensahe at impormasyon kung kaya’t naging kaakibat
nito a n g p a t u l o y n a p a g - u s b o n g n g m g a b a g o n g s a l i t a n g i s i n a s a m b i t
a t isinasabuhay ng nakararami sa pang-araw-araw. Ang pagtangkilik sa mga salitang
ito ang nagbibigay-saysay sa Salita ng Taon.
Ayon sa Filipinas Institute of Translation (FIT), ang NGO na nangunguna sa pagpili
nito, ang Salita ng Taon ay maaring “bagong imbentong salita,” “bagong hiram mula
sa katutubo o banyagang wika,” “lumang salita na may bagong kahulugan,” at
“patay na salitang muling binuhay.” “Nadadagdagan ang mga salita dulot ng
maraming elemento ng lipunan. Pinatutunayan nito na buhay ang wikang Filipino,”
ayon kay Prof. Michael Coroza, isa sa mga opisyal ng FIT. Sinasalamin rin ng mga
napiling Salita ng Taon ang mga kontrobersiya at iskandalo sa pulitika, mga bagong
usong dala ng teknolohiya, pop culture, at mga usaping naging tatak ng nagdaang
taon.
Sa kabila ng pandemya, ang teknolohiya, partikular na ang mga plataporma ng
social media, ang kalauna’y naging dahilan kung bakit patuloy na
umuusbong ang mga salita na nagkaroon ng mga iba’t-ibang kahulugan.
Napapabilis din ang pagkalat ng mga impormasyon at nabibigyan ng pagkakataon
ang tao upang magbigay ng iba't-ibang opinyon o mga komento tungkol sa iba'tibang mga usapin. Samakatuwid, nakakulong man sa kani-kanilang mga tahanan ay
hindi pa rin nawala ang tsismis. Kaakibat nito, dulot ng kulturang dala ng
modernisasyon at teknolohiya ay umusbong ang salitang “Marites.”
“Marites” ang makabagong bansag sa mga tsismosa ay isa sa pinaka
ginagamit na salita ngayong taon. Ang “Marites” ay salitang pinaiksi ng “Mare ano
ang latest?”. Ang isyu tungkol sa mga Marites ay nangunguna na sa pang araw-araw
na pamumuhay ng mga Pilipino. Kaya naman, kailangan nang harapin at talakayin
kung ano nga ba kahalagahan nito sa mga Pilipino at sa wikang Filipino. Napakakontrobersyal at impluwensyal ng salitang ito dahil maaari itong magkaroon ng
maganda o masamang kahulugan para sa mga gustong gumamit nito. Batay sa mga
datos na nakuha, nahinuha ng mga mananaliksik na ang salitang Marites ay kilala
bilang mga tao na nag-aabang at nagpapalaganap ng mga impormasyon
naminsan ay may mabuting naidudulot gaya na lamang ng paghahatid ng mabilis at
makabuluhang impormasyon. Dahil sa kanila, napapabilis ang pagkalat ng
impormasyon na maaaring magamit ng kanilang kapwa lalo na sa gitna ng
pandemya. Ngunit sa kabilang banda, minsan ang mga impormasyon na kanilang
pinag-uusapan o hinahatid ay hindi totoo. Ito ay nagdudulot ng mga walang saysay
na usapan na nakapokus sa mga kahinaan, kabiguan, o kasawian ng isang tao.
Samakatuwid, para sa mga Pilipino, ang salitang Marites ay ginagamit bilang libangan
at pampalipas oras lamang o kaya naman upang ilarawan ang mga tsismosa na salot
sa lipunan.
Nandyan rin ang mga tinatawag na “conyo language” na ginagamit ng mga
millenials o gen-Z partikular sa mga syudad sa mga bagong salitang ginagamit
ngayong taon. Ang CARPS na mula sa salitang carpet na may kasingkahulugang rug
sa salitang Ingles o R U G (Are you game?). Halimbawa ng salita ay “bro are you
carps?”. SALT na sa Filipino ay asin o As in ,“Ang init naman dito sa pilipinas! Salt pare”.
ANUNA na mula sa salitang “ano na” pero slang type, “Anuna? Sasama ka?”. Ang
salitang STARBS o Starbucks na kape o sa Ingles coffee na katunog ng copy “Pwede
starbs ko homework mo?”. DEINS na Filipino slang ng salitang "hindi naman" o “hindi”,
“Deins ako sasama”. SAGS mula sa salitang saging -> peel it (balatan mo)= PILIT, “Sags
yung tawa mo” o pilit yung tawa mo. PICS o pictures na may kasingkahulugang image
na nag shortcut ay I M G (I am game), “carps ka ba? Pics ako”. TIMBS o timba na sa
Ingles ay bucket na katunog ng bakit?, “Timbs mo kinuha homework ko?”.
Ngunit ang taglish o conyo na pinag samang wika ng Ingles at Filipino sa
pagasasalita ay isang kahihiyan para satin dahil di man’ lang natin matapos ang
ating pangungusap gamit ang ating sariling wika. Ang pag gamit ng taglish ay isang
pahiwatig na hindinatin alam ang sarili nating wika ayon kay Francis Co (2021).
Dapat natin iwasan ang pag gamit ng taglish o conyo dahil nagiging sanhi ito ng
di pagkakaintindihan ng nagsasalita at nakikinig. Ayon (Kanclayf) sa k a n y a n g
pag-aaral, ang pagsalita ng taglish ay nagiging sanhi ng “language
b a r r i e r ” . Nagkakaroon tayo ng limitasyon o pagkukulang na bokabularyo sa
dalawang wika at nagiging sanhi ito ng language barrier. Hindi naman
masama ang pagsasalita or pag gamit ng Ingles. Kailangan natin matutunan
ang wikang Ingles upang tayo ay makapag komunika pag tayo aynasa labas ng
bansa. Pero iba ang conyo, dahil nababago ang ibig sabihin at nawawala ang diwa
ng ating wika. Ugaliin natin na gumamit ng isang wika. Pag nag salita tayo ng
Filipino, tapusin natin ito ng Filipino dahil ito ay maaaring maging repleksyon kung
anong klaseng mamamayan tayo.
Ang mga namamayaning mga salitang ito ay magsisilbing indikasyon na patuloy
na umuusbong at umuunlad ang ating wikang pambansa. Mag-iiwan ito ng bakas na
sa bawat henerasyon, may mga salita na mabubuo at maaraming maging salamin sa
realidad.
Download