V. Assessment 1. B 2. A 3. D 4. C 5. B VI. Reflection Naunawaan ko na Napagtanto ko na Kailangan ko pang malaman na Gawain 1 Mga Tanong 1. Tungkol saan ang mitolihiya 2. Ilarawan ang ginawa ni Ahriman Mainyu at ang ginawa ni Ahura Ohrmuzd? 3. Ang pagpatay ba ni Ahura Ohrmuzd kay Gayomard ang pinagmulan ng suliraning ng kuwento? Patunayan. 4. Bakit tumulong sina Mashya at Mashyana sa pakikipaglaban kay Ahriman Manyu? Gawain 2 1. panahon 2. nasasakupan 3. kalawakan 4. Tubigan 5. nagpakasal 6. makisig 7. masayahin 8. mahinang 9. tanging 10.pilak Mga Sagot Ang mitolohiya ay tungkol sa pagkalikha na pinamulan ng lahat may buhay na halaman. Ang ginawa ni Ahura Ohrmuzd ay isang sinaunang nilalang na walang kasarian at kung tawagin ay Gayomard. Si Ahriman Mainyu naman ay mayroong masamang balak dahil gusto niyang sirain ang lahat ng nilikha ni Ahriman Mainyu. Nagpadala si Ahura Ohrmuzd ng demonesa na siyang pumatay kay Gayomard. Hindi, sapagkat ito ay nagmula na noon pa lamang na ninais ni Ahriman Mainyu na wasakin ang lahat ng nilikha ni Ahura Ohrmuzd. Ito ang naging ugat ng pagpaslang niya kay Gayomard. Tumulong sina Mashya at Mashyana sa pakikipaglaban kay Ahriman Manyu dahil sila ay nagmula sa puno na tumubo sa bangkay ni Gayomard, na siyang pinatay ni Ahriman Manyu sa pamamagitan ng demonesang si Jeh. Gawain 3. Matrilinear - Sinasabing ang salitang ito ay nagsimula noong unang bahagi ng ika-20 siglo. Nangangahuluhan ito na pinapagbasehan ng lahi ng isang tao and nanay o ang babae sa kanilang pamilya o angkan at nasa kanila ang awtoridad para mamuno. Ozi - Ang Ozi ay isang lugar sa bansang Kenya na matatagpuan sa kontinente ng Africa. Matrilinear - Nagsimula rin ito noong unang bahagi ng ika-20 siglo na tumutukoy naman sa mga kalalakihan bilang mga namumuno sa angkan o pamilya at sila ring basehan ng lahi ng isang tao. Faza – Ito ay isa pang lugar sa Africa sa bansang Kenya na matatagpuan sa hilagang banda ng isla ng Pate. Gala – Ang Gala ay lugar din sa Kenya, Africa na malapit sa Wajir. Kaugnay nito ay sinasabi na noong 1984, naganap ang Gala (Wagalla) Massacre sa mga katutubong Somali na pinamunuan ng hukbong Kenyan. Gawain 4 A 1. Ang suliraning ng tauhan ay hindi siya tinatablan ng kahit anong sandata at armas ngunit ang kaniyang kahinaan ay sa kaniyang pusod. 2. Para sa akin ay mali ang naging desisyon ni Liongo na sakupin pa ang trono ng Pate dahil nagdala lamang ito sa kanya ng pahamak. 3. Hindi ako sumasang-ayon dahil kahit naging matagumpay siya sa pagsakop at kahit siya ay nakulong ng dalawang beses at nakatakas, nagdulot pa rin ng kaniyang kamatayan ang pagsakop sa Pate dahil pinakasalan niya ang anak ng Hari. 4. Ang naging kilos at gawi ni Liongo ay laging pag-iwas sa kaniyang kamatayan sa tulong ng kalakasan niya. Ngunit, siya ay nagpadalos dalos noong pinakasalan niya ang anak ni Haring Ahmad kaya nalaman nito ang kaniyang kahinaan at pinatay siya ng sarili niyang anak. 5. Sa mitolohiyang Liongo, ang mahalagang aral na iniwan nito ay kahit gaano ka man kalakas, mayroon ka pa ring kahinaan bilang tao na kailangan mong protektahan dahil kung hindi ay may mga taong kayang kaya kang traydorin. B 1. Si Liongo ay ipinanganak na hindi tinatablan ng kahit anong sandata maliban kung ito ay sa kaniyang pusod tatama. 4. Kahit pa magkaugnay ang dugo, ayaw ni Haring Ahmad kay Liongo kaya ikinadena ito at ikinulong. 2. Dahil sa angking lakas ni Liongo, naging malakas din ang kaniyang loob na sakupin ang Pate, kahit marami na siyang nasasakupan. 5. Ilang beses na nakulong si Liongo, ngunit nakatakas ding muli dahil sa pag-awit niya ng parirala. 3. Ang paghahangad ni Liongo ng kapangyarihan ay naging sanhi ng kaniyang kapahamakan. 6. Nanalo si Liongo sa paligsahan ng pamamana ngunit kapalit nito ay ikinasal siya sa anak ng Hari at nagkaanak ng traydor na siyang kumitil sa buhay ni Liongo. Pagsasanay 1 A 1. 2. 3. 4. 5. Keeper Mystery Rolling Magic Shimmering B Nagkaroon ng napakalakas na hiyawan. Ang mga nakayukong likod ay tumuwid, matanda, at bata na alipin ay lumipad ng magkahawak-kamay. Umiimik nang nakabilog tulad ng singsing, kumakanta ngunit hindi sila umikot sa sirkulo. C Ang mga Kikuyo ay malaking tribo. Sila ay umiimik ng magandang lenggwahe ng Bantu at nanirahan sa libis ng Kilusang Kenya. Ang Yoruba ay naniniwalang mayroong diyos, si Ori, na siyang nangangasiwa ng desisyon ng mga tao sa langit. Noong mga araw ni Haring Solomon, tatlong libong taon na ang nakalipas, mayroong nanirahan sa Ethiopia na dinastiya ng Reyna, na siyang namuno ng may dakilang karunungan. 1. Hindi kagandahan ang salin sa Ingles. Hindi angkop ang ilan sa mga salitang ginamit sapagkat may ilang parte ng salin na walang kaayusan at hindi nauunawaan o kaya ay walang kaugnayan ang salitang ipinalit. Ang pagkakasunod-sunod ng ideya ay hindi rin wasto dahil may ilan na hindi isinama sa salin, maging ang gramatika at paggamit ng bantas ay magulo. 2. Malaki ang naitulong ng tekstong nakasalin sa Filipino sapagkat mahihirapan akong unawain ang diwa ng akda kung tanging ang salin sa Ingles lamang ang aking babasahin. 3. Kung ang bersyong nasa Ingles lang ang aking binasa, magkakaroon ako ng ibang pagkaintindi sa teksto. Halimbawa na lamang ay ang hindi pagbanggit sa saling Ingles na kasama ni Sarah ang kaniyang anak sa paglipad. 4. Nakakatulong ang pagsasaling-wika ng mga akda sa pagpapahalagang pampanitikan sapagkat karamihan sa mga ito ay may mga aral o kwento na nararanasan din ng ibang lahi, ngunit dahil sa wikang ginamit ay hindi ito nauunawaan. Isa pa ay nakakatulong ito na malaman ang kultura at tradisyon ng ibang lahi kahit walang sapat na kaalaman ang nagbabasa sa orihinal na wika ng akda sa tulong ng pagsasalin. 1. Kahit pa may iba’t ibang batayan ang mitolohiya, makakatulong sa pagsuri nito ay ang pagsiyasat sa kung ano ang suliranin ng akda, sa kilos at gawi ng mga tauhan, kasama na rin dito ang mensaheng gustong ipahiwatig ng akda. 2. Ang pamantayan sa pagsasaling-wika ay magagamit nang angkop kung ang gagawing pagsasalin ay pinag-isipang mabuti at sa diwa nakabatay. Dapat din na mayroong sapat na kaalaman ang tagapagsalin sa dalawang wika upang maipatid ng maayos ang nilalaman sa wikang patutunguhan. Kaisipan 1. Mayroong mga taong nakakalipad at nag papanggap na normal na tao 2. Ang mga magsasaka ay MK DMK / / Paliwanag Ang paglipad ay hindi kayang gawin ng kahit sinuman at walang tao ang may ganitong kapangyarihan. Ang pang-aabuso at hindi pagbibigay ng inaabuso at pinagmamalupitan. 3. Malupit ang mga amo dahil pinapagtrabaho nila ng sobra ang mga magsasaka. / 4. Nakakatanggap ng insulto ang mga taong maiitim ang balat. / 5. Labis ang pagmamahal ng ina sa kanilang mga anak dahil nakakaya nilang tiisin ang lahat ng hirap. / tamang sahod sa mga magsasaka ay nangyayari sa totoong buhay. Karamihan sa mga may-ari ng lupa ay walang pakialam sa mga magsasaka. Ang gusto lamang nila ay magkaroon ng magandang ani at kumita. Ang mga tao ngayon ay ginagawang basehan ang kulay ng balat at tinuturing ng may respeto ang mga taong may mapuputing balat ngunit pinandidirian ang mga maiitim. Katulad ni Sarah, maraming mga ina ang nagsisikap na magkaroon ng pampabuhay sa kaniyang anak kahit buhay pa nila ang kapalit. Ang mga taong nakalilipad ay maingat sa kanilang kapangyarihan kaya ito ay kanilang inililihim sa lupain ng mga alipin sa pamamagitan ng pagbabalatkayo. Ang kanilang pisikal na kaanyuan ay normal na taong may maitim na balat mula sa Africa. Si Toby at Sarah ay kabilang sa mga taong may kakayahang lumipad ngunit inililihim ito sa mga tao. Si Toby ay matandang lalaki na may mataas na tindig. Si Sarah naman ay may bitbit na anak sa kaniyang likod kaya nahihirapan itong magtrabaho sa palayan na pinamumunuan ng malupit na panginoon. Labis ang hirap na dinaranas ni Sarah sa pagtatrabaho mula pagsikat ng araw hanggang sa ito ay makalubog. Iniinsulto ang mga alipin na katulad niya at inihahalintulad sila sa kumpol ng putik at iba pa. Habang sila ay nagtatrabaho, binabantayan sila ng isang nakasakay sa kabayo, tinuturo at nilalatigo ang mga mababagal kumilos.