Ver 5.6

त
प म सं
olqnsolqra¼u~½ nsoa¼³~½]
oaÿlpk.kwjenZue~A
nsodhijekuUna¼³~½] o`ÿ".ka¼e~½ oUns txn~xq#e~AA
ात् योगी भवाजुन
रण
      
गीता प रवार ारा ीम गव ीतेचे
अनु
ार, िवसग आिण आघाता
ु
उ
ारण ि क
ासाठी
ा योगांसिहत साधारणतः होणा या चुकां
ाउ
ेखांसह
ळठावरआधा रत 
अ ादश 
ॐ ीपरमा
ने नम:
' ी' ला 'श+र
् ' असे वाचावे (' ी' नाह )
Learngeeta.com
ीम गव ीता
' ीम गव ीता' म ये दो ह ठकाणी ' ' अधा हणावा आ ण 'ग' पूण हणावा
अथा ादशोऽ
ायः
'अथा ादशो( ) यायः' म ये 'शो' चे उ ारण द घ करावे ['ऽ' (अव हा) चे उ ारण 'अ' क
नय]े
अजुन उवाच
स
ास
ाग
महाबाहो, त
च
षीकेश,
िम
ािम वेिदतुम्।
पृथ
े िशिनषूदन॥1॥
'त व+ म( ) छा म' असे वाचावे
' थक् +के श न+षूदन' म ये 'न' पूण हणावा
ीभगवानुवाच
का
ानां(ङ् ) कमणां(न्)
सवकमफल ागं(म्),
ासं(म्), स
ा
ासं(ङ् ) कवयो िवदःु ।
ागं(म्)
िवच णाः ॥2॥
'कवयो' म ये 'व' पूण हणावा
'सव+कम+फल( ) यागम्' असे वाचावे
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
ा
ं(न्) दोषविद ेके, कम
य दानतपः कम,
न
ा
ा मनीिषणः ।
िमित
चापरे ॥3॥
'दोष+व द( ) यक
े े ' असे वाचाव,े 'य +दान+तपःकम' असे वाचाव,े 'न या( ) य म त' म ये 'न'
िन यं(म्)
णु मे त ,
ागो िह पु ष
' यागो ह' म ये ' ह'
व हणावा
ागे भरतस म।
ा , ि िवधः (स्) स
कीिततः ॥4॥
व हणावा, 'सम्+ क र+
् ततः' असे वाचावे
य दानतपः कम, न
ा
ं(ङ् ) कायमेव तत्।
य ो दानं(न्) तप ैव, पावनािन मनीिषणाम्॥5॥
व हणावा
एता
िप तु कमािण, स ं (न्)
ा फलािन च।
कत
ानीित मे पाथ, िनि तं (म्) मतमु मम्॥6॥
'एता( ) य प' म ये ' प'
व हणावा, 'मत+ त्+तमम्' असे वाचावे
िनयत
तु स
ासः (ख्),
मोहा
प र ाग: (स्), तामसः (फ्) प रकीिततः ॥7॥
कमणो नोपप ते।
त
'मोहात्+त( ) य' असे वाचाव,े 'प र+क र+
् ततः' असे वाचावे
दःु खिम ेव
य
म,
स कृ ा राजसं(न्)
काय
ागं(न्), नैव
ेशभया
स ं (न्)
य
म,
िनयतं(ङ् )
ा फलं(ञ्) चैव, स
े
ागः (स्) सा
को मतः ॥9॥
व हणावा
कुशलं(ङ् ) कम, कुशले नानुष
ागी स
समािव ो,
व हणावा
ि यतेऽजुन।
'काय+ म( ) यवे' असे वाचाव,े 'स यागस'् म ये 'स'
न
जेत्।
ागफलं(म्) लभेत् ॥8॥
'काय( ) े श+भयात्+ यजेत्' असे वाचाव,े 'स ( ) वा' म ये 'स'
कायिम ेव
ात् योगी भवाजुन
Learngeeta.com
'तप( ) चैव’ असे वाचाव,े 'पावना न' म ये ' न'
ते।
मेधावी िछ संशयः ॥10॥
'न े ष्+ + शल ' असे वाचाव,े 'ना +ष ते' म ये ' '
व हणावा
'सत्+ व+समा व( ) ो' असे वाचाव,े ' छन्+न+स(व्)ँशयः' असे वाचावे
न िह दे हभृता श
य
ु
ं(न्),
कमफल ागी,
'न ह देह ता' म ये 'न'
ुं(ङ् ) कमा
स
शेषतः ।
ागी िभधीयते॥11॥
व हणावा, ' यागी( ) य भ+धीयते' म ये 'गी' द घ हणावा
अिन िम ं(म्) िम ं(ञ्) च, ि िवधं(ङ् ) कमणः (फ्) फलम्।
भव
ािगनां(म्)
े
, न तु स
ािसनां(ङ् )
िचत्॥12॥
'अ न( ) म( ) म्' असे वाचावे
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
प ैतािन
साङ्
महाबाहो,
े कृता े ो
'प ै+ता न' म ये ' न'
कारणािन
िनबोध
मे।
ािन, िस ये सवकमणाम्॥13॥
व हणावा, ' स( ) धय'े असे वाचावे
अिध ानं(न्) तथा कता, करणं(ञ्) च पृथ
िविवधा
पृथ
े ा,
दै वं (ञ्) चैवा
धम्।
प मम्॥14 ॥
' व वधा( ) च' असे वाचाव,े ' थ( ) े ( ) ा' असे वाचावे
शरीरवा नोिभयत्,
कम
ारभते
नरः ।
ा ं(म्) वा िवपरीतं(म्) वा, प ैते त
हे तवः ॥15॥
‘शर र+वा +मनो भर+यत्
' असे वाचाव,े ' याय्+यम्' असे वाचावे
्
त ैवं(म्) सित कतारम्, आ
प
कृतबु
ान्,
ानं(ङ् ) केवलं(न्) तु यः ।
न स प
ित दमितः
॥16॥
ु
'प य( ) य+ तबु( ) ( ) वान्' असे वाचावे
नाहङ् कृतो भावो, बु
ह ािप स इमाँ
य
न िल
ोकान्, न ह
ते।
न िनब
ते॥17॥
ानं(ञ्)
ेयं(म्) प र ाता, ि िवधा कमचोदना।
ात् योगी भवाजुन
'बु( ) र+य
् ( ) य' असे वाचाव,े 'इमाँल् +लोकान्' असे वाचावे
त
Learngeeta.com
य
करणं(ङ् ) कम कतित, ि िवधः (ख्) कमसङ् हः ॥18॥
'कर+ते
् त' असे वाचावे
ानं(ङ् ) कम च कता च, ि धैव गुणभेदतः ।
ो
ते गुणसङ्
ाने,
यथाव
ृ णु ता
िप॥19॥
'गुण+स + यान'े असे वाचाव,े 'यथा+व( ) छणु
ृ ' असे वाचावे
सवभूतेषु
अिवभ
येनैकं(म्),
ं(म्) िवभ
ेषु, त
भावम
ानं(म्) िव
यमी ते।
सा
कम्॥20॥
'भाव+म(व्) यय+मी( ) ते' म ये 'मी' द घ हणावा
पृथ
वेि
ेन तु य
ानं(न्), नानाभावा ृथ
सवषु भूतेषु, त
ानं(म्) िव
धान्।
राजसम्॥2 1॥
'नाना+भावा( ) थ( )ि वधान्' असे वाचावे
य ु कृ
अत
'
वदे क
ाथवद
न्, काय स
महै तुकम्।
ं(ञ्) च, त ामसमुदा तम्॥22॥
+वदेक( )ि मन्' असे वाचाव,े 'अतत्+ वाथ+वद( ) पञ्' असे वाचावे
'तत्+तामस+ दा तम्' असे वाचावे
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
िनयतं(म्) स रिहतम्, अराग े षतः (ख्) कृतम्।
अफल े
ुना
कम,
य
ा
कमु
ते॥23॥
'य त्+साि वक+ ( ) यते' असे वाचावे
य ु कामे
ुना कम, साह ारे ण वा पुनः ।
ि यते ब लायासं (न्),
त ाजसमुदा तम्॥24॥
'साह +कारण' म ये 'ण' पूण हणावा
'त( ) ाजस+ दा तम्' असे वाचावे
अनुब ं(ङ् )
मोहादार
यं(म्) िहं साम्, अनवे
ते
कम,
य
च पौ षम्।
ामसमु
ते॥25॥
'मोहा+दार( ) यते' असे वाचाव,े 'य त्+तामस+ ( ) यते' असे वाचावे
मु
स ोऽनहं वादी,
िस
ाहसम
ोिनिवकारः (ख्), कता सा
तः ।
कउ
ते॥26॥
' ( ) स +गो+नहंवाद ' असे वाचाव,े ' ( ) युत्+साह+सम( )ि वतः' असे वाचावे
' स + य+ स ोर+
् नर+
् वकार(ख्)’ असे वाचावे
हषशोका
ु:(र् ), लु
ो िहं सा
ात् योगी भवाजुन
रागी कमफल े
त
Learngeeta.com
िस
धृ ु
कोऽशुिचः ।
तः (ख्) कता, राजसः (फ्) प रकीिततः ॥27॥
'कमफल( ) े र'् पढ़, ' ह(व्)ँसा( ) मकोशु चः' असे वाचावे
अयु
ः (फ्)
िवषादी
ाकृतः (स्)
दीघसू ी
ः (श्), शठो नै
च,
'नै( )
तामस
उ
ते॥28॥
त+कोलसः' असे वाचावे
बु े भदं (न्) धृते ैव,
ो
कता
ृ ितकोऽलसः ।
मानमशेषेण,
गुणत
पृथ
िवधं(म्)
ेन
णु।
धन य॥29॥
'बु( ) े र+भद
वधम्' असे वाचावे
्
् े न्' असे वाचाव,े 'गुणतस+
' ो( ) य+मान+मशेषेण' असे वाचावे
वृि ं(ञ्) च िनवृि ं(ञ्) च,
ब ं(म्) मो ं(ञ्) च या वेि , बु
'
ञ् च' म ये 'च'
कायाकाय भयाभये।
ः (स्) सा पाथ सा
की॥30॥
व हणावा
यया धममधम(ञ्) च, काय(ञ्) चाकायमेव च।
अयथाव जानाित, बु
ः (स्) सा पाथ राजसी॥31॥
'धम+मधमञ्' असे वाचाव,े 'अयथावत्+ जाना त' म ये ' त'
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
व हणावा
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
अधम(न्) धमिमित या, म
सवाथा
परीतां , बु
ते तमसावृता।
ः (स्) सा पाथ तामसी॥32॥
'सवाथा( )ि वपर ता(व्)ँ +च' असे वाचावे
धृ
ा
यया
योगेना
धारयते,
िभचा र
मनः ाणे
यि याः ।
ा, धृितः (स्) सा पाथ सा
की॥33॥
'मन(फ् )+ ाणेन्+ य( ) याः' असे वाचावे
'योगेना(व्) य भचा र( ) या' असे वाचावे
यया तु धमकामाथान्,
धृ
ा धारयतेऽजुन।
स े न फलाका ी, धृितः (स्) सा पाथ राजसी॥34॥
'यया तु' म ये 'तु'
व हणावा
'धारय+तेजुन' म ये 'य' पूण हणावा, 'फला+का ी' असे वाचावे
ं(म्) भयं(म्) शोकं(म्), िवषादं (म्) मदमेव च।
न िवमु ित दमधा,
ु
धृितः (स्) सा पाथ तामसी॥35॥
'न व ञ्+च त' म ये 'न'
अ
दानी(ंन्) ि िवधं(म्),
ासा मते य ,
णु मे भरतषभ।
दःु खा ं(ञ्) च िनग
ित॥36॥
ात् योगी भवाजुन
सुखं(न्)
व हणावा
त
Learngeeta.com
यया
'अ( ) यासा( ) मते' असे वाचावे
य द े
त
िवषिमव,
ुखं(म्) सा
कं(म्)
प रणामेऽमृतोपमम्।
ो
म्, आ
बु
सादजम्॥37॥
'प रणामे+ तोपमम्' असे वाचाव,े 'आ( ) म+बु ( ) सादजम्' असे वाचावे
िवषये
यसंयोगाद् ,
प रणामे िवषिमव, त
य द ेऽमृतोपमम्।
ुखं (म्) राजसं (म्)
ृतम्॥38॥
'यत्+तद( ) े+ तोपमम्' असे वाचावे
यद े चानुब े च, सुखं(म्) मोहनमा
िन ाल
मादो ं(न्),
नः ।
त ामसमुदा तम्॥39॥
' न( ) ाल( ) य( ) मादो( ) थन्' असे वाचाव,े 'तत्+तामस+ दा तम्' असे वाचावे
न तद
स
ं(म्)
पृिथ
कृितजैमु
ां(म्) वा,
ं(म्), यदे िभः (स्)
'न तद( )ि त' म ये 'न'
'
िदिव दे वेषु वा पुनः ।
ा
िभगुणैः ॥40॥
व हणावा
तजैर+
् ( ) म्' असे वाचाव,े ' यात्+ भर+गु
् णैः' असे वाचावे
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
ा ण ि यिवशां(म्), शू ाणां(ञ्) च पर
कमािण
िवभ
ािन,
प।
भाव भवैगुणैः ॥41॥
' ा +मण( ) ( ) य+ वशाम्' असे वाचाव,े ' वभाव( ) भवरै+गु
् णैः' असे वाचावे
शमो दम
पः (श्) शौचं(ङ् ),
ानं(म्) िव ानमा
ा
ं(म्),
राजवमेव च।
कम
भावजम्॥42॥
' ा( )ि त+राजव+मेव' असे वाचाव,े ' ान+
ं व ान+मा( )ि त( ) यम्' असे वाचावे
शौय(न्) तेजो धृितदा
ं(म्), यु े चा
दानमी रभाव ,
ा ं(ङ् )
पलायनम्।
कम
भावजम्॥43॥
' तर+दा
यम्' असे वाचाव,े 'चा( ) यपला+यनम्' म ये 'य' पूण हणावा
्
'दान+मी( ) वरभा( ) च' म ये 'मी' द घ हणावा
कृिषगौर
वािण
कम
कं(ङ् ) कम, शू
ािप
भावजम्।
भावजम्॥44॥
' ष+गौर य+वा ण( ) यम्' असे वाचाव,े 'प रचया( ) मक ' असे वाचावे
े
े कम
िभरतः (स्), संिस
ं (म्), यथा िव ित त
ृ णु॥45॥
'कम( ) य+ भरतस'् म ये 'र' पूण हणावा
ात् योगी भवाजुन
कमिनरतः (स्) िस
ं (म्) लभते नरः ।
त
Learngeeta.com
प रचया
ं(म्), वै
यतः (फ्) वृि भूतानां(म्), येन सविमदं (न्) ततम्।
कमणा तम
, िस
ं (म्) िव ित मानवः ॥46॥
र+
् तानाम्' असे वाचाव,े 'तम( ) य य' असे वाचावे
'
ेया
धम
िवगुणः (फ्),
परधमा
नुि तात्।
भाविनयतं(ङ् ) कम, कुव ा ोित िक
षम्॥4 7 ॥
'परधमात्+ व ( ) तात्' असे वाचावे
सहजं(ङ् ) कम कौ ेय, सदोषमिप न
सवार
ा िह दोषेण,
जेत्।
धूमेनाि रवावृताः ॥48॥
'धूमेना( ) रवा+ ताः' असे वाचावे
अस
बु
नै
िस
ः (स्) सव ,
िजता
ं (म्) परमां(म्), स
ा िवगत
ासेनािधग
ृहः ।
ित॥49॥
'नै( ) कर+
् य+ स( ) म्' असे वाचाव,े 'स या+सनेा+ धग( ) छ त' असे वाचावे
िस
ं (म्)
ा
ो यथा
समासेनैव कौ ेय,
, तथा ोित िनबोध मे।
िन ा
ान
या परा॥50॥
'तथा( ) ो त' असे वाचावे
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
बु
ा िवशु या यु
श
ादी
ो, धृ
षयां
ा
ा,
ानं(न्) िनय
राग े षौ
च।
ुद
च॥51॥
' ( ) या( ) मानन्' असे वाचाव,े 'श( ) दाद न्+ वषया(व्)ँस+
् य वा' असे वाचावे
िविव
सेवी
ल वाशी,
यतवा
ायमानसः ।
ानयोगपरो िन ं(म्), वैरा ं(म्) समुपाि तः ॥52॥
'यत+वाक् +काय+मानसः' म ये 'त' पूण हणावा
अह ारं (म्) बलं(न्) दप(ङ् ), कामं(ङ् )
िवमु
िनममः (श्)
शा
ोधं(म्) प र हम्।
ो,
भूयाय
क
ते॥53॥
' +म+ याय' म ये 'य' पूण हणावा
भूतः (फ्)
स ा
ा, न शोचित न का ित।
समः (स्) सवषु भूतेषु, म
ं(म्) लभते पराम्॥54॥
भ
ा मामिभजानाित, यावा
ततो मां (न्) त
तो
ा
ा ा, िवशते तदन
म सादादवा ोित,
'मत्+
कुवाणो
व हणावा
मद्
पा यः ।
शा तं (म्) पदम
यम्॥56॥
सादा+दवा( ) ो त' असे वाचावे
चेतसा सवकमािण,
बु
रम्॥55॥
व हणावा
'यावा( ) य( ) ा( )ि म' म ये ' म'
िप सदा,
तः ।
ात् योगी भवाजुन
'मा+म भ+जाना त' म ये ' त'
सवकमा
त
त
Learngeeta.com
' सन्+ना( ) मा' असे वाचावे
योगमुपाि
मिय स
,म
म रः ।
ः (स्) सततं(म्) भव॥57॥
'चेतसा' म ये 'त' पूण हणावा, 'बु( ) +योग+ पा( ) ( ) य' असे वाचावे
म
ः (स्) सवदगािण,
म सादा
ु
अथ चे
मह ारान्, न
ो
र
िस।
िस िवनङ्
िस॥58॥
'मत्+ सादात्+त र( ) य स' असे वाचाव,े 'चे व+मह ारान्' असे वाचावे
यदह ारमाि
िम
ैष
,
वसाय
न
यो
े, कृित
इित
म
ां (न्) िनयो
से।
ित॥59॥
'यद+ह ार+मा( ) ( ) य' असे वाचाव,े 'न योत्+ य' म ये 'न' पूण हणावा
भावजेन कौ ेय,
कतु(न्) ने
िस य
िनब ः (स्)
ोहात्, क र
ेन कमणा।
वशोऽिप तत्॥60॥
'ने( ) छ स+य( ) मोहात्' असे वाचाव,े 'क र( ) य( ) यवशो प' असे वाचावे
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
ई रः (स्) सवभूतानां(म्),
ामय
वभूतािन,
य
े शेऽजुन ित ित।
ा
ढािन
मायया॥61॥
' +देशेजुन' म ये 'न' पूण हणावा, ' ामय( ) सव+ ता न' असे वाचावे
तमेव
शरणं(ङ् )
ग
त सादा रां(म्) शा
,
सवभावेन
ं(म्), थानं(म्) ा
भारत।
िस शा तम्॥62॥
'तत्+ सादा( ) पराम्' असे वाचावे
इित ते ानमा
िवमृ
ातं(ङ् ), गु ाद् गु तरं (म्) मया।
ैतदशेषेण,
यथे
िस
तथा
कु ॥63॥
'गु ा +गु तरम्' असे वाचाव,े ' व ( ) यतै+दशेषेण' असे वाचावे
सवगु तमं(म्) भूयः (श्), णु मे परमं(म्) वचः ।
इ ोऽिस मे
ढिमित, ततो व
ािम ते िहतम्॥64॥
म
ना भव म
मामेवै
ो, म ाजी मां(न्) नम
ु
।
िस स ं(न्) ते, ितजाने ि योऽिस मे॥65॥
सवधमा
र
, मामेकं(म्) शरणं(म्)
अहं (न्)
ा सवपापे
ो, मो िय
ज।
ात् योगी भवाजुन
'मामेव(ै ) य स' असे वाचावे
त
Learngeeta.com
'सवगु +यतमम्' असे वाचावे
ािम मा शुचः ॥66॥
'सवधमान्+प र( ) य( ) य' असे वाचावे
'मो( ) य( ) या म' म ये ' म' व हणावा
इदं (न्) ते नातप
न चाशु ूषवे वा
ाय,
नाभ
ाय कदाचन।
ं(न्), न च मां(म्) योऽ
सूयित॥67॥
'न चाशु( ) ूषव'े म ये 'न' पूण हणावा, 'यो( ) य+सयू त' असे वाचावे
य इमं(म्) परमं(ङ् ) गु ं(म्), म
भ
े
ं(म्) मिय परां(ङ् ) कृ ा, मामेवै
िभधा
ित।
संशयः ॥68॥
'म( ) ( ) े ( ) व भधा( ) य त' असे वाचाव,े 'मामेव(ै ) य( ) यस(व्)ँशयः' असे वाचावे
न च त
ा
नु
भिवता न च मे त
ेषु,
ाद् , अ
'त( ) मा( ) म ( ) यषेु' म ये 'षु'
अ
े
कि
े ि यकृ मः ।
ः (फ्) ि यतरो भुिव॥69॥
व हणावा, 'भु व' म ये ' व'
ते च य इमं (न्), ध
ानय ेन तेनाहम्, इ ः (स्)
व हणावा
(म्) संवादमावयोः ।
ािमित मे मितः ॥70॥
'अ( ) ये( ) यत'◌े असे वाचाव,े ' ान+य ेन' म ये 'न' पूण हणावा
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
ावाननसूय ,
सोऽिप मु
णुयादिप
ः (श्) शुभाँ
यो
नरः ।
ोकान्, ा ुया ु
कमणाम्॥71॥
' ( ) ा+वानन+सयू( ) च' म ये 'न' पूण हणावा
'शभाँ
ु ल् +लोकान्' असे वाचाव,े ' ा( ) ुयात्+पु( ) य+कमणाम्' असे वाचावे
क
दे त
तं(म्) पाथ,
क
द ानस
यैका ेण चेतसा।
ोहः (फ्),
न
े धन य॥72॥
'क +देतच् + तम्' असे वाचाव,े 'क +द ान+स मोह(फ् )' असे वाचावे
अजुन उवाच
न ो मोहः (स्)
थतोऽ
ृितल
ा,
सादा
या
ुत।
गतस े हः (ख्), क र े वचनं(न्) तव॥73॥
' वत्+ सादा( ) मया( ) युत' म ये 'त' पूण हणावा
,
पाथ
संवादिममम ौषम्,
अद् भुतं(म्) रोमहषणम्॥74॥
‘स(व्)ँवाद+ मम+म(
ास सादा
नः ।
) ौषम्' असे वाचावे
एतद् गु महं (म्)
तवान्,
योगं(म्) योगे रा ृ
च महा
ात् योगी भवाजुन
इ हं (म्) वासुदेव
त
Learngeeta.com
स य उवाच
ात्, सा ा
थयतः (स्)
परम्।
यम्॥75॥
' यास( ) सादाच् + तवान्' असे वाचाव,े 'सा( ) ा( ) कथयतस'् असे वाचावे
राज
ं
ृ
सं
ृ
,
केशवाजुनयोः (फ्) पु
संवादिमममद् भुतम्।
ं(म्),
ािम च मु मु ः ॥76॥
य' असे वाचाव,े ‘स(व्)ँवाद+ मम+म( ) तम्
ु ' असे वाचावे
' ( ) या म' म ये ' म' व हणावा
'राजन्+स(व्)ँ
त
सं
ृ
सं
ृ
,
िव
यो मे महान् राजन्,
पम द् भुतं(म्) हरे ः ।
ािम च पुनः (फ्) पुनः ॥77॥
' प+म( ) य( ) तम्
ु ' असे वाचावे
य
त
योगे रः (ख्) कृ
ो, य
ीिवजयो भूित:(र् ),
पाथ धनुधरः ।
ुवा नीितमितमम॥78॥
' ीर+
असे वाचावे
् वजयो' असे वाचाव,े 'नी तर+म
् तर+मम'
्
ॐत
ीकृ
िदित ीम गव ीतासु उपिनष
ाजुनसंवादे मो स
िव ायां(म्) योगशा
ासयोगो नाम अ ादशोऽ
॥ॐ ीकृ
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
ु
ापणम
geetapariwar.org
े
ायः ॥ 18॥
ु॥
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 
•
ा िठकाणी िवसगाचे उ ार (ख्) िकंवा (फ्) असे ि िह े आहे त, ते
'ख्' िकंवा 'फ्ʼ असे नाहीत, परं तु
ां चे
उ ारण 'ख्' आिण 'फ्' सारखे के े जातात.
•
जोडा रा
ा (दोन
आहे . ' ' हे िच
उ
आघात द िव
ास
रावर आघात (ह ् का जोर) दे ऊन उ ारण करावयाचे
ेक अव यक वणावर
ांना जोडून ितथे जोर दे ऊन
ंजन आिण
ा वणाचे उ
ात आ े आहे .
राचा संयोग अस ् यास ते जोडा र मान
उदा. - 'ऋ' एक
र आहे
ामुळे 'िवसृजा
नाही. जोडा रा
ा पूव येणा या
काही िठकाणी
रानंतर संयु
एकच वण दोन वेळा आ
ात येत नाही,
हम्' म े 'सृ = स् + ऋ'
रावरच आघात दे
योगेशं(म्)
ा खाली
ा वणाना दोन वेळा
ामुळे
ां वर आघात सु ा येणार नाही
ा आधी आले
ात येतो, कोण ाही
ार आ
ा 'िव' वर आघात येणार
ंजन िकंवा अनु
ामुळे
ारावर नाही.
ां वर आघात येणार नाही.
वण (जोडा र) असेल तरी अपवाद िनयमानुसार आघात िदलेले नाही, जसे की
ाने, तीन वण संयु
थानां वर आघात िदलेला नाही
ोका
ारण करावे .हे ता य आहे .
उदा. - 'वासुदेवं(म्) जि यम्' म े ' ' जोडा र असून सु ा पूव अनु
•
ाव
ारणासाठी गुलाबी रं गात आघाताचे वण िलिहले आहे त याचा अथ असा नाही की
णावे, तर
•
ंजन वणाचा संयोग) पूव येणा या
ाचा अ
स
अस
ाने, रफार् िकंवा हकार् अस
ाने इ ादी.
ामुळे जा
ास आघातािशवाय करावा.
दान ं (म्),
वासुदेवं(म्)
धमसं थापकं(म्) वीरं (ङ् ), कृ
त
जि यम्
ं(म्) व े जगद् गु म्
ात् योगी भवाजुन
Learngeeta.com
गीता प रवार चे सा ह य इतर कोण याह ठकाणी वापर यासाठ पूव परवाणगी घण
े े आव यक आहे.
Śrīmadbhagavadgītā - 18th Chapter - Mokṣasannyāsayoga
geetapariwar.org
ीम गव ीता - अ ादश अ
ाय - मो स
ासयोग 