Sự thay thế hình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa bằng hình thái
kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa là hợp quy luật. Sự thay thế đó có
nguồn gốc kinh tế- xã hội sâu xa, đó là miếng đất hiện thực tư bản chủ
nghĩa.
Những điều kiên cơ bản của sự ra đời hình thái kinh tế - xã hội cộng
sản chủ nghĩa:
- Thứ nhất, khi nền sản xuất tư bản chủ nghĩa càng phát triển, dựa trên
sự phát triển của khoa học – kỹ thuật và công nghệ hiện đại làm cho lực
lượng sản xuất phát triển không ngừng với trình độ xã hội hóa ngày càng
cao, vượt khỏi giới hạn chật hẹp của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.
Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất với quan hệ sản xuất tư bản chủ
nghĩa là mâu thuẫn kinh tế cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ
nghĩa. Mâu thuẫn này dẫn đến mâu thuẫn xã hội, mâu thuẫn giai cấp
không thể điều hòa được giữa giai cấp công nhân và nhân dân lao động
với giai cấp tư sản.
- Thứ hai, trong xã hội tư bản chủ nghĩa có hai giai cấp cơ bản, tiêu biểu
nhất, đối lập nhau về lợi ích cơ bản, đó là giai cấp công nhân đại biểu
cho lực lượng sản xuất hiện đại, xã hội hóa ngày càng cao và giai cấp tư
sản thống trị xã hội đại biểu cho quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. Hai
giai cấp này mâu thuẫn với nhau ngày càng rõ rệt, sâu sắc và gay gắt.
Các cuộc đấu tranh giai cấp của giai cấp công nhân chống giai cấp tư sản
áp bức, bóc lột phát triển từ thấp đến cao.
- Thứ ba, trong xã hội tư bản chủ nghĩa xuất hiện những tai họa cho cả
giai cấp công nhân, nhân dân lao động và cho cả nhân loại cũng như môi
trường thiên nhiên (áp bức, bóc lột, bất công, phân hóa giàu nghèo, phân
biệt chủng tộc, chiến tranh xâm lược, lối sống văn hóa, đạo đức suy đồi,
tệ nạn xã hội phức tạp, ô nhiễm môi trường…).