Periyodizasyon Sorunları
Prof.Dr. Caner Açıkada
Hacettepe Üniversitesi
Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu
acikada@hacettepe.edu.tr
www.sbt.hacettepe.edu.tr
Antrenman Planlaması: Periyodizasyon Sorunları
•Periyodizasyon Kavramı ve Basketbol
•Süperkompansasyon ve Periyodlama
•Farklı Periyodlama Evreleri
•Periydlama Sorunlar
04.07.2011
2
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
40
30
teknik
Şiddet
20
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
eylül
ekim
2
1
ocak
3/5
şubat
4
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
nisan
mayıs
haziran
3/5
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
6
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
8’li Final
temmuz Volüm
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
Play-off
14
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
(Açıkada, 2010)
Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Periyodizasyon
Antrenmanların
Belli Bir Amaca
Dönük Planlanması
ve
Düzenlenmesi
•Kısa Süreli: Mikrosiklüs/Mezosiklüs
Periyodizasyon
•Orta Süreli: Periyod/Makrosiklüs
•Uzun Süreli: Megasiklüs
(Açıkada, 2008)
Periyodizasyon
Mikrosiklüs Yapısı
1 (3-7/10 gün) hft
Mezosiklüs Yapısı
Aylık antr (2-5/6 mikrosiklüs)
Bölüm/Evre
Periyod
1 (min) mezosiklüs
1 (min) bölüm
Makrosiklüs Yapısı
1 antrenman yılı (1-4 yarışma per)
Megasiklüs Yapısı
2-4 yıl ve daha fazla
(Makrosiklüs:Hazırlık+Yarışma+Dinlenme Per)
(Birkaç olimpik süre planlaması)
Periyodlama
Bilimsel boyut
Varsayımlar;
1. Artan yüklenme miktarı ve uyum (adaptasyon)
2. Artan yüklenme ve plato
3. Yüklenme ve dinlenme süperkompansasyonu yaratır,
Empirik Çalışmalar:
Antrenman ve yarışma gözlemi
1. Artan yüklenme miktarı ve Uyum (adaptasyon)
Antrenman yükü
Antrenman
kapasitesi
Performans
Kondisyon
artış
zaman
(Açıkada, 2004)
2. Artan yüklenme ve plato
Antrenman yükü
Antrenman
kapasitesi
Uyum düzeyi
•Linear Periyodizasyon: Düzgün Doğrusal
Kondisyon
artışı
•Non-Linear Periyodizasyon: Düzgün Doğrusal Olmayan
zaman
(Açıkada, 2004)
3. Yüklenme ve dinlenme süperkompansasyonu yaratır,
Süperkompansasyon Kavramı
Yüklenme
Şiddet
Kapsam
Sıklık
Hacım
Süre
Yakovlev’in Regenerasyon Teorisi
(Glikojen metabolizması tepkisi)
Süperkompansasyon/
Uyum
Kondisyonel
düzey
Şiddet
+
Sıklık
Yenilenme
YORGUNLUK
(Açıkada, 2008)
Tek Antrenman Yüklenmesi:
(ie. Metabolik/mRNA/Protein/Performans)
Antrenman Uyumu
Süperkompansasyon Etkisi ve İçeriği
Tek bir
Şiddetli
Antrenman
yüklenmesi
Optimal
Süperkompansasyon
Yenilenme
Süresi
(~2-3 gün)
Başlangıç Düzeyine
Dönüş
(~3 gün)
Performans
Yeteneği/Protein/
Uyum yeteneği
başlangıç
düzeyi
Süre (Saat/Gün)
(Başlangıç Düzeyine)
3. Yüklenme ve dinlenme süperkompansasyonu yaratır,
Yüklenme
Şiddet
Kapsam
Sıklık
Hacım
Süre
Yüklenme, Yorgunluk ve Uyum İlkesi
Biyolojik Stres
YORGUNLUK
Yenilenme
Uyum
yorgunluk
Kondisyonel Gelişim
Aşırı Yorgunluk
Kapasite Kaybı
3. Yüklenme ve dinlenme süperkompansasyonu yaratır,
Süperkompansasyon eğrisinde haftalık salınımlar
P
S
Ç
P
C
Ce
Pz
P
S
Ç
P
Düşük yük
mikrosiklüs
(Açıkada, 1990)
3. Yüklenme ve dinlenme süperkompansasyonu yaratır,
Süperkompansasyon eğrisinde haftalık salınımlar
P
S
Ç
P
C
Ce
Pz
P
S
Ç
P
Yüksek yük
mikrosiklüs
(Açıkada, 1990)
3. Yüklenme ve dinlenme süperkompansasyonu yaratır,
Süperkompansasyon eğrisinde haftalık salınımlar
P
S
Ç
P
C
Ce
Pz
P
S
Ç
P
normal yük
mikrosiklüs
(Açıkada, 1990)
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Süperkompansasyon eğrisinde haftalık salınımlar
P
S
Ç
P
C
Ce
Pz
P
S
Ç
P
Düşük yük
normal yük
Yüksek yük
mikrosiklüs
(Açıkada, 1990)
3. Yüklenme ve dinlenme süperkompansasyonu yaratır,
Antrenmana Uyum Süreci
yüklenme
Süperkompansasyon
Antrenman Yüklenmesi
(Stres etkeni-Uyaran)
Yenilenme
Yorgunluk
Hft
Yorgunluk
(Fizyolojik/Psikolojik)
Toparlanma/Yenilenme
1
2
3
Yüklenme %
Şiddet/Hacım
4
Süperkompansasyon
100
75
50
Yenilenme
25
Yorgunluk
P
S
Ç
P
C
Ct
Pz
Uyum
(Yeni kondisyon düzeyi-superkompansasyon)
(Açıkada, 2008)
3. Yüklenme ve dinlenme süperkompansasyonu yaratır,
Antrenman
kapasitesi
Antrenman yükü ve uyum süreci
Antrenman gelişimi
Antrenman yükü
Antrenman yükü
Antrenman yükü
Kondisyond
artış
Antrenman yükleri arası optimum süre
zaman
(Açıkada, 2004)
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Daha çok, daha sık ve daha kaliteli antrenman için
Nasıl bir antrenman dizilişi ???
Süperkompansasyon eğrisinde haftalık salınımlar
P
S
Ç
P
C
Ce
Pz
P
S
Ç
P
Düşük yük
normal yük
Yüksek yük
mikrosiklüs
(Açıkada, 1990)
Antrenman İlkeleri
(Yetişkin Sporcular)
Periyodizasyon İlkesi
Antrenmanların
Belli Bir Amaca
Dönük Planlanması
ve
Düzenlenmesi
Periyodizasyon
İlkesi
A. Dinlenme ve Yenilenme Yapısı Kuralı: Süperkompansasyon
1) Mikrosiklüs Yapılanma Kuralı:
a) Dinlenme Kuralı:
b) Maksimal Yüklenme Sayısı Kuralı:
c) Alternatif Yapı Dizilişi Kuralı:
Periyodizasyon
İlkesi
2) Mezosiklüs Yapılanma Kuralı:
3) Periyod Planlama Kuralı:
A. Planlama Kuralı:
1) Makrosiklüs Periyodlama Kuralı
a) Hazırlık Periyodu Kuralı:
b) Yarışma Periyodu Kuralı:
c) Dinlenme Yernilenme Periyodu Kuralı:
2) Uzun Süreli Periyodlama Kuralı: Megasiklüs
Antrenmanın Bileşenleri
Enzimatik
Proteinler
Yapısal
Proteinler
Nörolojik
Gelişim
•Alıştırma Türü/Sayısı
Antrenmanın
Kapsamı
Antrenmanın
Hacmı
Hipertrofik
Gelişim
•Antrenmanın miktarı
•Tekrar sayısı
Antrenman
Yapma
Kapasitesi
Performans
Gelişimi
Yorgunluk
•Antrenmanın
Şiddeti:
Antrenmana
Uyum Yeteği
Yenilenme
Yeteneği
•Antrenman İçi:
Tekrarlar/Üniteler
arası
•Antrenmanlar Arası:
(Açıkada, 2009)
Periyodizasyon Sorunları: Kısa Hazırlık Periyodu
Antrenman bileşenlerinin kontrolü
•Antrenman yapma kapasitesi
•Yenilenme yeteneği
Antrenman
Hacmi/Kapsam
(miktarı)
•Form düzeyini kontrol
•Form düzeyini uzatır
•Antrenman uyum yeteneği
•Protein metabolizması (Enzim)
Periyodizasyon Sorunları: Kısa Hazırlık Periyodu
Antrenman bileşenlerinin kontrolü
•Antrenman yapma kapasitesini azaltır
•Yorgunluğu arttırır
Antrenman
Şiddeti
(zorluğu)
•Forma girmeyi hızlandırır
•Antrenman uyum yeteneğini arttırır
•Form süresini kısaltır
•Protein metabolizması (Yapısal)
Periyodizasyon Modelleri
Matveyev sistemi
Haziran
Hacım ve şiddet ters orantılı düzenleme
Temmuz
Tek Periodizasyon
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Regenerasyon
Periodu
Bl 6
Yarışma Periodu
Hazırlık Periodu
Bölüm 2
Bölüm 1
Bölüm 3
Bl 4
2:1
9
1:1
11
Bölüm 5
hacım
şiddet
3:1
1
4:1
2
2:1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
Euro Cup
Play-off
3:1
3
2:1
2:1
2:0
3:0
3:1
6
3:0
1:1
7
2:1
1:1
1:1
1:3
8
1:1
1:1
2:0
2:1
10
1:1 1:1
1:3
12
3:1
13
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
2:1
14
1:1 1:0
0:3
15
0:3
0:3
0:2
16
0:3
Mezosiklüs Yapısı
ağustos
1
eylül
2
ekim
aralık
kasım
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
Tek Periyodizasyon
(Açıkada, 2010)
3:1
1 2 3 4 5
ara
4
şubat
mart
3/5
nisan
mayıs
Sezon2
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
Dinlenme/yenilenme
6 7
8 9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29
1
3
9
30
1
2
4
5
6
7
8
10
11 12
13
14
1 2 3 4 5 67 8
•Hazırlık Periyodu: Klasik yapıda 6-6.5 aydır/Basketbolda 2.5-3 aydır
•Yarışma Periyodu: Klasik yapıda 5-5.5 aydır/ Basketbolda 7.5-8 aydır
•DinlenmeYenilenme Periyodu: Klasik yapıda 4-6 haftadır/Basketbolda 1.5-2.0 aydır
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Matveyev’in Klasik Tek Periyodizasyon antrenman Yılı
ve şiddet/hacım dağılımlarının görünümü
Ekim
Kasım
Tek Periodizasyon
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Temmuz
Ağustos
Bölüm 2
Bölüm 3
Bl 4
2:1
9
1:1
11
Eylül
Regenerasyon
Periodu
Yarışma Periodu
Hazırlık Periodu
Bölüm 1
Haziran
Bölüm 5
Bl 6
hacım
şiddet
3:1
1
4:1
2
3:1
3
3:1
3:1
6
•Kuvvet
•Sürat
•Teknik/Taktik
•Antrenman Kapasitesi ve Uyum
1:1
7
1:3
8
2:1
10
1:3
3:1
2:1 0:3 0:2
12
13
14
15
16
(Harnes, 1988’dan uyarlama)
Yeterli
Hazırlık
Süresi
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
40
30
teknik
Şiddet
20
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
eylül
ekim
2
1
ocak
3/5
şubat
4
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
Play-off
Kısa Hazırlık
Periyodu
mayıs
haziran
temmuz Volüm
6
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
8’li Final
Euro Cup
nisan
3/5
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
31 32
1
•Yetersiz Dayanıklılık Hazırlığı: Genel / Özel (8-12 hafta)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
14
1 2 3 4 5 67 8
•Yetersiz İvmelenme, Çabukluk ve Sürat Hazırlığı:
(Genel / Özel-Minimum 8-12 hft)
•Yetersiz Kuvvet Hazırlığı:
(Hipertrofi/Maks Kuvvet/Çabuk Kuvvet/Kuvvette Devamlılık-Min 10-14 hft)
•Yetersiz Teknik/Taktik Hazırlık: (Genel / Özel 8-10 hafta)
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
ağustos
1
eylül
ekim
2
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
4
şubat
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
3/5
nisan
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
mayıs
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
Play-off
14
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
-
•Hazırlık Periyodu: Klasik yapıda 6-6.5 aydır/Basketbolda 2.5-3 aydır
Tek Periyodizasyon
•Yarışma Periyodu: Klasik yapıda 5-5.5 aydır/ Basketbolda 7-8 aydır
•DinlenmeYenilenme Periyodu: Klasik yapıda 4-6 haftadır/Basketbolda 1.5-2.0 aydır
(Açıkada, 2006)
•Çocuk ve genç sporcular için tek periyodizasyonlu yapı gelişim için daha uygundur
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
ağustos
eylül
ekim
2
1
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
4
şubat
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
3/5
nisan
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
mayıs
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
Play-off
14
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
-
Bölüm 1
(Açıkada, 2006)
Antrenman yapmak için antrenman; antrenman yapma kapasitesi-Hacım yüksek, düşük şiddet
•Yarışma periyodu için gereken kondisyonel ve teknik/taktik alt yapı hazırlığı
Bölüm 1
•Çok tekrarlı (Hacim/Kapsam yüksek), düşük şiddetli alıştırmalar,
•2-2.5 aylık hazırlık süresinin daha büyük bölümünü kapsar,
•Hacım, kapsam, şiddet, teknik/taktik birlikte arttırılmak zorundadır,
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
ağustos
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
eylül
2
1
ekim
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
4
şubat
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
3/5
nisan
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
mayıs
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
Play-off
14
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
-
Bölüm 2
Özel hazırlık; yılın en zor antrenmanları- Hacım/şiddet yüksek
•Yarışma karakterli antrenmanların arttırılması ve hazırlık maçları yoğunluğu
Bölüm 2
(Açıkada, 2006)
•Hacim/Kapsam, şiddet, tekknik/taktik bileşenlerin birlikte arttırılması,
•2-2.5 aylık hazırlık süresinin daha küçük bölümünü kapsar,
•Yılın en zor antrenmanlarının olduğu evredir: Antrenman içeriği azaltılmamalıdır,
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
ağustos
eylül
ekim
2
1
aralık
kasım
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
4
şubat
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
3/5
nisan
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
mayıs
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
14
Play-off
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
-
Bölüm 3
Birinci yarışma periyodu; antrenmana bağlı yavaş veya hızlı form düzeyi
•İlk yarışma evresidir: Bölüm 2’nin devamı şeklinde olmalıdır,
Bölüm 3
(Açıkada, 2006)
•Teknik/taktik ve şiddet bileşeni artmıştır. Yer yer Bölüm 2 antrenmanı olmalıdır
•Hazırlık Periyodundan daha uzunsa; muhakkak erken bölüm 2 evresi antrenman,
•Formu korumak için hacım/kapsam arttırılmalıdır ,
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
ağustos
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
eylül
2
1
ekim
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
4
şubat
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
3/5
nisan
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
mayıs
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
Play-off
14
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
-
Bölüm 4
Bölüm 4
Yarışma periyodu özel hazırlık evresi; bölüm 2 karakterli yüksek hacım ve şiddet
•Devre arası; önce dinlenme/yenilenme, sonra eksiklerin giderilmesi
•Teknik/taktik ve şiddet bileşeni azaltılır. Bölüm 2 antrenmanı olmalıdır
(Açıkada, 2006)
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
ağustos
1
eylül
2
ekim
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
4
şubat
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
3/5
nisan
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
mayıs
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
14
Play-off
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
-
Bölüm 5
En yüksek form zirvesi; en önemli maç/yarışma evresi.
•Sezonun en yüksek form zirvesinin olması gereken bölümdür
Bölüm 5
•Bölüm 3 gibidir; hazırlık periyodundan uzunsa bölüm 2 antrenmanı yapılmalıdır
•Form süresi ve düzeyini uzatmak aralarda erken bölüm 2 antrenmanlarına bağlıdır
(Açıkada, 2006)
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
ağustos
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
1
eylül
2
ekim
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
4
şubat
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
3/5
nisan
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
mayıs
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
Play-off
14
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
-
Bölüm 6
Bir sonraki sezon (makrosiklüs) için dinlenme ve yenilenme evresi; pasif ve aktif dinlenme ve yenilenme
•Pasif ve aktif dinlenme evresi
Bölüm 6
(Açıkada, 2006)
•3-5 haftadan uzun olması ciddi kondisyonsuzlaşmaya neden olur
•Kilo almamalı, vücut kompozisyonunda değişiklik yaşanmamalıdır
•4-6 haftadan uzun olmamalıdır
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Aylık Periyodlama: Mezosiklüs
Aylık Antrenman:
Mezosiklüs
•2-5/6 haftadır
Aylık Antrenman:
Mezosiklüs
•Mikrosiklüslerin koordine edilmesi ve
amaca uygun planlanması amaçlıdırlar
Aylık Antrenman:
Mezosiklüs
•Makrosiklüsün planlamada
en ufak birimidirler
(Açıkada, 2008)
Aylık Periyodlama: Mezosiklüs
Aylık Antrenman:
Mezosiklüs
•2-5/6 haftadır
Antrenman Yüklenmesi
Superkompansasyon
Regenerasyon
Yorgunluk
Hafta 1
2
3
3:1
4
1
2
3
1:2
1
2
1:1
(Açıkada, 2008)
Aylık Periyodlama: Mezosiklüs
100
Antrenman
Yüklenmesi
(%Hacım)
100
Antrenman
Yüklenmesi
(%Hacım)
75
50
25
Antrenman
Yüklenmesi
(%Hacım)
75
50
25
Hafta
1
2
1:1
(Açıkada, 2008)
100
75
50
25
Hafta
1
2
3
Hafta
1
1:2
Mezosiklüs: 1 : 1 yapısı
•1 hafta yüklenme : 1 hafta
süperkompansasyon haftası
•Genellikle yarışma periyodu
Mezosiklüs: 0 : 2 yapısı
•Yüklenmenin olmadığı : 2 hafta
süperkompansasyon haftası
•Genellikle yarışma periyodu
Mezosiklüs: 1 : 2 yapısı
•Yüklenmenin 1 hafta : 2 hafta
süperkompansasyon haftası
•Genellikle yarışma periyodu
2
0:2
Aylık Periyodlama: Mezosiklüs
100
Antrenman
Yüklenmesi
(%Hacım)
100
Antrenman
Yüklenmesi
(%Hacım)
75
50
25
50
25
Hafta
1
2
2:1
(Açıkada, 2008)
75
3
Hafta
1
2
3
4
3:1
Mezosiklüs: 2 : 1 yapısı
•2 hafta yüklenme : 1 hafta
süperkompansasyon haftası
•Hazırlık/Yarışma periyodu
Mezosiklüs: 3 : 1 yapısı
•3 hafta yüklenme : 1 hafta
süperkompansasyon haftası
•Hazırlık/Yarışma periyodu
Aylık Periyodlama: Mezosiklüs
100
100
Antrenman
Yüklenmesi
(%Hacım)
Antrenman
Yüklenmesi
(%Hacım)
75
50
50
25
25
Hafta
1
2
3
4
3:2
(Açıkada, 2008)
75
5
Hafta
1
2
3
4
2:3
Mezosiklüs: 3 : 2 yapısı
•3 hafta yüklenme : 2 hafta
süperkompansasyon haftası
•Hazırlık/Yarışma Periyodu
Mezosiklüs: 2 : 3 yapısı
•2 hafta yüklenme : 3 hafta
süperkompansasyon haftası
•Genellikle Yarışma Periyodu
5
Aylık Periyodlama: Mezosiklüs
100
Antrenman
Yüklenmesi
(%Hacım)
75
Mezosiklüs: 1 : 3 yapısı
50
25
Hafta
1
2
3
•1 hafta yüklenme : 3 hafta
süperkompansasyon haftası
•Genellikle Yarışma Periyodu
4
1:3
Mezosiklüs:
Hacım Artışı
% 10-20 haftalık artışlar
Mezosiklüs:
% 10-20’den/40-80’e kadar
haftalık azalışlar
Hacım Azalış
Mezosiklüs:
Şiddet Artış / Azalış
(Açıkada, 2008)
% 2-5 haftalık artış/azalış
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Aylık Periyodlama: Mezosiklüs
Antrenman yılı boyunca
Farklı görev ve amaçların
Dağılımı ve organizasyonu
Mezo ve Makro
siklüsler
Hazirlik Periyodu
Bölüm 1
Yarışma Periyodu
Böl 2
Bölüm 3
3:1
4:1
3:1
1
2
3
3:1
4
Dinlenme Periyodu
Böl 4
(ara)
3:1
5
1:1
6
Böl 3/5
1:3
7
2:!
8
2:1
9
1:1
10
Böl 6
3:1
1:3
11
12
2:1
13
0:3
14
0:2
15
(Harnes, 1988’dan uyarlama)
Basketbol Periyodizasyon Yapısı
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
haziran
temmuz
ağustos
eylül
ekim
kasım
100
90
80
70
60
50
40
Mezosiklüs
Yapısında
Mikrosiklüsler
30
20
10
Periyodlar
Hazırlık
periyodu
Bölümler
1
Sezon 1
2
maçlar
mezosiklüsler
3/5
1
1
2
3
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
4
5
6
7
8
1617
9
Supercompensation
Yorgunluk
3:1
Mezosiklüs
Hafta
1
2
2:1
3
4
1
2
1:1
3
1
2
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
40
30
teknik
Şiddet
20
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
eylül
ekim
2
1
ocak
3/5
şubat
4
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4
aralık
kasım
nisan
mayıs
haziran
3/5
ara
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
mart
6
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
17 1819 20 21 22 23 242526 27 28 29 30
8’li Final
31 32
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
Play-off
temmuz Volüm
14
1 2 3 4 5 67 8
Tek-Tak/hft
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
3-4
3-4-5
pasif
1
Kondisyon/hft
Kuv-sürat
Dayanıklılık
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
2-3-4
2-3-4
2-3
3-4
3-4
2-3-4
2-3
pasif
pasif
1-2
1-2
Test/periyod
1-2
1
1
1-2
1
1-2
-
-
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
40
30
teknik
Şiddet
20
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
1
eylül
ekim
aralık
kasım
2
ocak
3/5
4
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4 5
6 7
şubat
nisan
mayıs
haziran
3/5
ara
8 9 10 11 12 13 14 15
mart
6
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
16 17 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29
8’li Final
30
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
Play-off
13
14
1 2 3 4 5 67 8
Genel/Özel Hazırlık
2.0-2.5 ay
(8-10 hafta)
Yarışma Periyodu
7-8.0 ay
(32-34 hafta)
temmuz Volüm
Periyodizasyon Modelleri
Matveyev sistemi
Haziran
Hacım ve şiddet ters orantılı düzenleme
Temmuz
Tek Periodizasyon
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Regenerasyon
Periodu
Bl 6
Yarışma Periodu
Hazırlık Periodu
Bölüm 2
Bölüm 1
Bölüm 3
Bl 4
2:1
9
1:1
11
Bölüm 5
hacım
şiddet
3:1
1
4:1
2
2:1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
bölümler
periodlar
TBL
maçları
8’li Final
Euro Cup
Play-off
3:1
3
2:1
2:1
2:0
3:0
3:1
6
3:0
1:1
7
2:1
1:1
1:1
1:3
8
1:1
1:1
2:0
2:1
10
1:1 1:1
1:3
12
3:1
13
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
2:1
14
1:1 1:0
0:3
15
0:3
0:3
0:2
16
0:3
Mezosiklüs Yapısı
ağustos
1
eylül
2
ekim
aralık
kasım
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
Tek Periyodizasyon
(Açıkada, 2010)
3:1
1 2 3 4 5
ara
4
şubat
mart
3/5
nisan
mayıs
Sezon2
teknik
Şiddet
haziran temmuz Volüm
6
Dinlenme/yenilenme
6 7
8 9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29
1
3
9
30
1
2
4
5
6
7
8
10
11 12
13
14
1 2 3 4 5 67 8
•Hazırlık Periyodu: Klasik yapıda 6-6.5 aydır/Basketbolda 2.5-3 aydır
•Yarışma Periyodu: Klasik yapıda 5-5.5 aydır/ Basketbolda 7.5-8 aydır
•DinlenmeYenilenme Periyodu: Klasik yapıda 4-6 haftadır/Basketbolda 1.5-2.0 aydır
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
40
30
teknik
Şiddet
20
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
1
eylül
ekim
aralık
kasım
2
ocak
3/5
4
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4 5
6 7
şubat
nisan
mayıs
haziran
3/5
ara
8 9 10 11 12 13 14 15
mart
6
Sezon2
Dinlenme/yenilenme
16 17 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29
8’li Final
30
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
Play-off
13
14
1 2 3 4 5 67 8
Genel/Özel Hazırlık
2.0-2.5 ay
(8-10 hafta)
Yarışma Periyodu
7-8.0 ay
(32-34 hafta)
temmuz Volüm
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
1) Çok kısa
hazırlık
2:1
2:1
2:1 evresi:
2:0
3:0 Yetersiz
3:0
2:1 fonksiyonel
1:1 1:1 1:1 1:1 gelişim
2:0 1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
40
•Düşük antrenman hacım/kapsam
30
20
•Düşük antrenman yapma kapasitesi
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
teknik
Şiddet
1
eylül
ekim
aralık
kasım
ocak
2
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4 5
şubat
mart
nisan
mayıs
haziran
•3/5
Düşük antrenman
uyum
4
3/5 yeteneği
6
ara
Sezon2
•Düşük yenilenme yeteneği
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29
6
Dinlenme/yenilenme
30
•Form düzeyini kontrol zorluğ1 u
8’li Final
Euro Cup
1
Play-off
•Düşük Form düzeyi
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
•Kısa Form süresi
Genel/Özel Hazırlık
2.0-2.5 ay
(8-10 hafta)
Yarışma Periyodu
7-8.0 ay
(32-34 hafta)
13
temmuz Volüm
14
1 2 3 4 5 67 8
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2) Hızlı özel
antrenman
antrenman
2:1
2:1
2:1
2:0 karakterli
3:0
3:0
2:1
1:1 1:1 1:1ve
1:1 yetersiz
2:0 1:1 1:1fonksiyonel
1:1 1:1 1:1 1:1 gelişim.
1:1 1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
•Yüksek şiddet özellikli antrenman
50
40
•Yetersiz fonksiyonel alt yapı
30
20
•Hızlı fakat kısa/düşük düzey form
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
teknik
Şiddet
1
eylül
ekim
aralık
kasım
2
3/5
ocak
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4 5
6 7
8
şubat
mart
nisan
•Düşük yenilenme
yetene
ği
4
3/5
ara
Sezon2
mayıs
Dinlenme/yenilenme
1
Euro Cup
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
Play-off
13
14
1 2 3 4 5 67 8
Genel/Özel Hazırlık
2.0-2.5 ay
(8-10 hafta)
Yarışma Periyodu
7-8.0 ay
(32-34 hafta)
temmuz Volüm
6
•uyum yeteneği için yetersiz süre
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 30
8’li Final
haziran
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
3) Uzun lig ve çok sayıda
maça bağlı
yetersiz
fonksiyonel alt yapı:
Basketbol
sezonu
periyodizasyon
yapKondisyonsuzlaşma
ısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
•Yetersiz hacım/kapsam
40
30
•Şiddeti yüksek yapı
20
•Antrenman kapasitesinde azalma
aralık
ocak
şubat
mart
nisan
mayıs
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
1
eylül
ekim
kasım
3/5 •Uyum
2
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4 5
6 7
4
3/5
yetene
ğinde azalma
ara
•Düzensiz16form
zeyi
17 18 19 20 21d
22ü
2324
25 26 27 28 29
•...
1
2
3
4
5
haziran
Dinlenme/yenilenme
30
1
6
7
8
9
10
11 12
Play-off
13
14
1 2 3 4 5 67 8
Genel/Özel Hazırlık
2.0-2.5 ay
(8-10 hafta)
Yarışma Periyodu
7-8.0 ay
(32-34 hafta)
temmuz Volüm
6
Sezon2
8 9 10 11 12 13 14 15
8’li Final
Euro Cup
teknik
Şiddet
Antrenman ve Antrenman Planlaması: Periyodizasyon
Yıllık Periyodlama: Makrosiklüs
4) Düşük hacımlı antrenman:
düşük
antrenman
kapasitesi ve fonksiyonel
Basketbol
sezonu
periyodizasyon
yapısı özellikler
Basketbol sezonu periyodizasyon yapısı
2:1
2:1
2:1
2:0
3:0
3:0
2:1
1:1
1:1
1:1
1:1
2:0
1:1 1:1
1:1 1:1 1:1 1:1 1:1
1:1 1:0
0:3
0:3
0:3
Mezosiklüs Yapısı
100
90
80
70
60
50
40
•Yetersiz oyun temposu
30
20
•Az sayıda tekrar sayısı
10
ağustos
bölümler
periodlar
TBL
maçları
teknik
Şiddet
1
eylül
ekim
aralık
kasım
ocak
2
Sezon 1
Hazırlık periyodu
1 2 3 4 5
şubat
mart
nisan
6
ara
Sezon2
•Yetersiz yenilenme yeteneği
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 30
•Düzensiz form düzeyi
8’li Final
Euro Cup
mayıs
haziran
•Kısa süreli 4ve düşük form
düzeyi
3/5
3/5
1
2
6
Dinlenme/yenilenme
1
•Yüksek sakatlanma eğilimi
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
Play-off
13
14
1 2 3 4 5 67 8
Genel/Özel Hazırlık
2.0-2.5 ay
(8-10 hafta)
Yarışma Periyodu
7-8.0 ay
(32-34 hafta)
temmuz Volüm
Periyodizasyon Sorunları: Kısa Hazırlık Periyodu
sorunların
çözümü
Sorunların
Farkında
Olmak
!!!
Kısa ve yetersiz hazırlık periyodu
Yetersiz antrenman hacmı
Çok sayıda ve sık müsabaka: Yüksek antrenman şiddeti
Yetersiz ara dinlenme; yüksek şiddetli antrenman
(Açıkada, 2008)
Periyodizasyon Sorunları
Prof.Dr. Caner Açıkada
Hacettepe Üniversitesi
Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu
acikada@hacettepe.edu.tr
www.sbt.hacettepe.edu.tr