Selçuk Pınar 139019025 Büyük Verinin Faydaları ve Zararları YBS 405 Büyük Veri 02 İçerik Büyük Veri Nedir? Büyük Verinin Değeri Büyük Verinin Faydaları Büyük Verinin Zorlukları Büyük Verinin Zararları 03 Büyük Veri Nedir? Özellikle yeni veri kaynaklarından gelen daha büyük, daha karmaşık veri kümeleridir. Bu veri kümeleri o kadar hacimlidir ki, geleneksel veri işleme yazılımı onları yönetemez. Ancak bu büyük hacimli veriler, daha önce üstesinden gelemeyeceğiniz iş sorunlarını çözmek için kullanılabilir. 04 Büyük Verinin Değeri Bugün büyük veri sermaye oldu. Dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden bazılarını düşünün. Sundukları değerin büyük bir kısmı daha fazla verimlilik üretmek ve yeni ürünler geliştirmek için sürekli analiz ettikleri verilerinden gelmektedir. Son teknolojik gelişmeler, veri depolama ve hesaplama maliyetlerini giderek azalttı ve veriyi depolamayı hiç olmadığı kadar daha kolay ve daha ucuz hale getirdi. Artan büyük veri hacmi ile artık daha ucuz ve daha erişilebilir, daha doğru ve kesin iş kararları verebilirsiniz. 05 Büyük Verinin Faydaları Kapsamlı Analiz Büyük verinin en büyük avantajlarından biri tahmine dayalı analiz yapma durumudur. Büyük veri analiz araçları, sonuçları doğruya en yakın şekilde tahmin edebilir. Böylece işletmelerin ve kurumların daha iyi kararlar almasına olanak tanır. Aynı zamanda da operasyonel verimliliklerini optimize edip çeşitli riskleri en düşük seviyeye kadar indirmeyi sağlar. Bilgiye Gerçek Zamanlı Ulaşım Büyük verinin bir diğer katkısı ise toplumsal olayları gerçek zamanlı inceleyebilme ve analiz edebilme imkanı. Bu şekilde yaptığımız Google aramaları, sosyal medya paylaşımları farklı öngörüler elde etmemize olanak sağlıyor. Örneğin "Google Flu Trends" yapılan aramaları analiz ederek salgın hastalıkların yayıldığı yerleri doğru şekilde ortaya çıkarıyor. 06 Büyük Verinin Faydaları Sınırsız Tahminleme Olanağı Büyük veri tahminsel modelleme çalışmalarını bireyler seviyesinde karmaşık veriler üzerinde yapmamıza olanak sağlıyor. Örneğin siz çok aktif bir Facebook kullanıcısı olmasanız dahi, bağlı olduğunuz kişiler ve bu kişilerin gerçekleştirdikleri aksiyonlar sizin hareketlerinizin tahmin edilebilmesi için büyük fırsatlar sunabiliyor. Doğru Analiz İle Her Şey Ulaşılabilir Pek çok işletme, büyük veri analiz araçları ve sosyal medya verilerini kullanarak, dijital pazarlama stratejilerini bu kaynaklardan gelen verilere göre geliştiriyor. Büyük veri, müşteri eğilimlerini anlamak, müşteri davranışını öğrenmek için de pek çok fayda sağlamaktadır. Şirketlerin daha fazla müşteriye hitap etmesine ve hali ile satış potansiyelini de artmasına yardımcı olur. 07 Büyük Verinin Faydaları Gündelik Hayat Sağlıktan hizmet sektörüne, tarımdan eğitime birçok farklı alanda devrimsel değişiklikler yaşanmaya başladı bile. Örneğin kanser tedavisinde Büyük Veri temelli kişiselleştirilmiş tedavi yöntemleri ile başarı oranları oldukça üst seviyeye çıkartılabiliyor. Tarım alanını ele alacak olursak, geleneksel üretimin en hakim olduğu, değişimin çok zor olduğu bu alanda dahi Büyük Veri ile verimlilikte artışlar sağlanabiliyor. Tarlalarda ve üretim aletlerinde kullanılan sensörler vasıtası ile toplanan veri ile hava durumu gibi verilerin birleştirilmesi çiftçilere hem tasarruf fırsatları sunuyor, hem de mahsül verimliliğini büyük oranda artırıyor. 08 Büyük Verinin Zorlukları Veri depolama için yeni teknolojiler geliştirilmiş olsa da, veri hacimleri yaklaşık iki yılda bir iki katına çıkıyor. Kurumlar, verilerine ayak uydurmak ve verileri etkili bir şekilde depolamanın yollarını bulmak için hala mücadele ediyor. Ancak verileri yalnızca saklamak yeterli değildir. Verilerin değerli olması için verilerin kullanılması gerekir ve bu düzenlemeye bağlıdır. Temiz veriler veya müşteriyle ilgili olan ve anlamlı bir analiz sağlayacak şekilde düzenlenen veriler çok fazla çalışma gerektirir. Veri bilimciler, zamanlarının yüzde 50'si ila 80'ini veriler fiilen kullanılmadan önce bunları düzenlemek ve hazırlamak için harcıyor. 09 Büyük Verinin Zararları Her an izlenebilir olmak, daha da ilerisi tahminsel model algoritmaları ile aksiyonlarımızın yüksek doğruluk oranlarıyla tahmin edilebilmesi belirttiğiniz gibi bireysel mahremiyet için büyük bir risk oluşturuyor. Burada devletin düzenleyici ve koruyucu rolüne, şirketlerin veri güvenliğine vereceği öneme ek olarak biz son kullanıcılara da büyük bir görev düşüyor. Sonuç olarak kendimize ait bir varlığın 3. partiler ile paylaşımından bahsediyoruz, bunun sorumluluğunun bilincinde olmamız gerekiyor. Büyük Zamanlı Veri İhlali Veri Satışı Zayıf Veri Koruması Anonimlik Ayrımcılık Kişisel Bilgilerin Kontrolü 10 Büyük Verinin Zararları Büyük Zamanlı Veri İhlali Veri Satışı Zayıf Veri Koruması Yahoo arama motoru geçmiş yıllarda iki büyük veri ihlali yaşadı. Bu ihlal sonucunda bir milyardan fazla hesabı etkiledi. Şirketlerin sahip olduğu verilerin çalınması değil verilerin ticari amaç güdülerek başka şirketlere ve işletmelere satılması da oldukça sık rastlanan bir vakadır. Devletler ve uluslararası kuruluşlar, büyük verilerin kötüye kullanımına karşı hala katı ve tek tip yasalara sahip değil. Son birkaç yılda diğer şirketlerinde benzer sorunlarla karşılaştığı görüldü. Big data kullanan şirketler, büyük ölçekli bilgi sızıntısı riskini de beraberinde getiriyor. Bu her zaman önlenecek ve önüne geçilecek bir şey değil. Şirketler her şey ve herkes hakkında büyük miktarda veri topladıkça, bu verileri elde etmek isteyen diğer işletmelere satabilirler. Kısa bir süre önce yapılan araştırmaya göre, CEO’ların neredeyse yarısı bunun yaygın bir soru olduğu iddia ediyor. Bilişim teknolojisi sistemlerinin yetkisiz kullanımı Avrupa ülkelerinde oldukça yaygındır. 11 Büyük Verinin Zararları Anonimlik Ayrımcılık Bugün anonim kalmak neredeyse imkansız. Ne yaparsanız yapın, söyleyin, izleyin, okuyun, tıklayın veya yorum yapın, büyük veri algoritmaları aracılığıyla kaydedilir ve analiz edilir. Veri bilimi, kendiniz hakkında bilmediğiniz şeyleri analiz etme ve tahmin etme gücüne sahiptir. Bu durumdan kurtulmanı tek yolu, elbette bir seçenek olmayan dış dünyadan ve dijital dünyadan tamamen izole olmaktır. Bu son derece tehlikelidir çünkü ayrımcılığı otomatikleştirebilir ve kimsenin sorumluluğunu üstlenmeden geçmesine izin verebilir. 12 Kişisel Bilgilerin Kontrolü 80% Şirketlerin kişisel bilgilerini nasıl kullandığının kontrolünü kaybettiğini düşünüyor Yıllardır kullandığımız mobıl uygulamalar, sosyal medya uygulamaları, web sayfaları vs. Bu uygulamalar ve sayfalar şu an yüzlerce gigabaytın üzerinde verilerimiz var ve bu verilern tam olarak nasıl kullanıldığını bilmiyoruz. Ayrıca bu verilerin tam olarak kimlerin sahip olduğunu da bilmiyoruz. Bu dünyadaki her insanı korkutabilecek bir durum. Kendimiz, ailelerimiz, boş zamanda yaptığımız aktiviteler ve diğer pek çok ayrıntımız.. Bugün bu durumla ilgili devletler tarafından yeni yasalar çıkarılsa bile bunun hala da yeterli olmadığı bir gerçek. 13 Kaynaklar Oracle (t.y.) Büyük Veri Nedir?, Erişim Adresi: oracle.com/tr/big-data/what-is-big-data/ The Brand Age (t.y.), Büyük Veri Tehlikeye Davetiye Çıkarıyor, Erişim Adresi: thebrandage.com/buyuk-veritehlikeye-davetiye-cikariyor Sosyal Medyanın Sesi (2021, 11 Şubat), Big Data Nedir: Faydaları ve Kullanım Alanları, Erişim Adresi: sosyalmedyaninsesi.com/2021/02/big-data-nedir.html Gözükeleş İ.(2014, 29 Haziran), Karanlık Bir Gelecek: Büyük Veri, Erişim Adresi: politeknik.org.tr/karanlik-birgelecek-buyuk-veri-izlem-gozukeles/