Chapter 14 Objectives
Discuss the special information requirements
of an enterprise-sized corporation
Describe the major types of e-commerce
Identify information systems used in
the functional units of an enterprise
List general purpose and integrated information
systems used throughout an enterprise
Discuss the computer hardware needs
and solutions for an enterprise
Determine why computer backup is
important and how it is accomplished
List types of technologies used
throughout an enterprise
Discuss the steps in a disaster recovery plan
Next
Müəssisə hesablamaları nədir?
Müəssisə nədir?
Çoxmillətli korporasiya, universitet,
xəstəxana, tədqiqat laboratoriyası və ya
dövlət təşkilatı kimi böyük bir təşkilat
Ölçüsünə görə xüsusi hesablama həlləri
tələb olunur
Müəssisə hesablaması - müxtəlif
əməliyyat sistemlərini, protokolları və
şəbəkə quruluşunu əhatə edən
şəbəkələrdə kompüterlərin istifadəsi
p. 714
Next
Müəssisə hesablamaları nədir?
Müəssisə daxilində informasiya axını necədir?
Müəssisə geniş bir coğrafi ərazidə və fərqli insan
qruplarında böyük miqdarda informasiyanı idarə
edir
p. 714 Fig. 14-1
Next
Müəssisə hesablamaları nədir?
Müəssisələr necə təşkil olunur?

Əksəriyyəti
iyerarxiyada
təşkil olunur
p. 716 - 717 Fig. 14-2
Next
Müəssisə hesablamaları nədir?
İstifadəçilərin dörd kateqoriyası nədir?
İcraçı rəhbərliyin strateji qərarları
Orta rəhbərliyin taktiki qərarları
Operativ idarəetmə
əməliyyat qərarları
İdarə olunmayan işçilər
iş yerində verilən qərarlar
p. 717 Fig. 14-3
Next
Müəssisə hesablamaları nədir?
Müəssisə informasiyası nədir?
Müəssisənin davam edən əməliyyatları
haqqında informasiyalar toplanır
İnformasiya zamanla toplandı,
birləşdirildi və təhlil edildi
Menecerlərə daha yaxşı qərarlar
verməyə imkan verir
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
Business Process Management
below Chapter 14
p. 718
Next
Müəssisə hesablamaları nədir?
Dörd idarəetmə fəaliyyəti nədir?
1. Planlaşdırma
2. Təşkiletmə
hədəf strategiyası
taktikası
pul insan idarəetmə
quruluşu
4. İdarəetmə
performans ölçmə
düzəldici hərəkət
p. 719 Fig. 14-4
3. Qabaqcıl
ünsiyyət təlimatları
motivasiya
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
İnformasiya sistemi nədir?
 İnformasiya istehsal
etmək üçün birlikdə
işləyən aparat, proqram
təminatı, verilənlər,
insanlar və prosedurlar
toplusu

p. 720 Fig. 14-5
Prosedurlar,
istifadəçilərin
fəaliyyətləri yerinə
yetirmək üçün
izlədikləri təlimatlardır
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Funksional vahid nədir?

Şöbələr, mərkəzlər və bölmələr daxil ola biləcək fərdi
fəaliyyət göstərən təşkilat
Mühasibat və
Maliyyə
İnsan resursları
Marketing
Endirim
Müştəri
Xidmətləri
p. 720
Mühəndislik və
ya Məhsul
İnkişafı
İstehsal
Paylanma
İnformasiya
texnologiyaları
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Mühasibat və maliyyə sistemlərinin funksiyaları nələrdir?
p. 721 Fig. 14-7
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
İnsan resursları məlumat sistemi nədir?


İnsan resursları funksiyalarını idarə edir
İşçilərlə əlaqələrin idarə edilməsi sistemi işçilərlə
ünsiyyəti asanlaşdırır
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
Employee Relationship
Management below Chapter 14
p. 721 Fig. 14-8
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Kompüter dəstəkli dizayn (CAD) nədir?


Məhsul dizaynına
kömək etmək üçün
xüsusi proqramlardan
istifadə edir
Kompüter dəstəkli
mühəndislik (CAE)
məhsul dizaynlarını
yoxlamaq üçün
kompüterlərdən istifadə
edir
p. 722 Fig. 14-9
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Kompüter dəstəkli istehsal (CAM) nədir?


İstehsal avadanlıqlarını idarə etmək üçün
kompüterlərdən istifadə
Kompüterlə inteqrasiya
olunmuş istehsal (CIM)
istehsal prosesinin
əməliyyatlarını
birləşdirir
p. 722 - 723 Fig. 14-10
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Material Tələbləri Planlaması nədir?
İstehsal proseslərini izləmək və
nəzarət etmək üçün
proqramdan istifadə edir
Parçaların
inventarlaşdırılmasına
diqqət yetirir
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
MRP II below Chapter 14
p. 722 - 723
İstehsal Resurs Planlaması
II (MRP II), MRP -nin
uzantısıdır
İstehsalın
planlaşdırılması, izlənməsi
və məhsulun keyfiyyətinin
izlənilməsinə kömək edir
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Marketinq informasiya sistemi nədir?


Marketinq vəzifələri üçün mərkəzi depo
Bazar araşdırma sistemi anketlərdən toplanan
məlumatları təhlil edir
p. 723 Fig. 14-11
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Satış qüvvələrinin avtomatlaşdırılması proqramı nədir?


Səyahət edən
satıcılar üçün
vasitələr
PDA və ya
notebook
kompüterlərind
ə işləyir
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
Sales Force Automation
below Chapter 14
p. 724 Fig. 14-12
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Paylanmış sistemlər nədir?
İnventarizasiyaya nəzarət
etmək, məhsulların
göndərilməsini idarə
etmək və izləmək
p. 724
İnventarizasiya
haqqında məlumat
və təhlillər verin
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Müştəri ilə qarşılıqlı idarəetmə Proqramı nədir?
 Müştərilərlə qarşılıqlı əlaqəni idarə edir




Telefon zəngləri
E-poçt
Veb qarşılıqlı
əlaqələri
Ani Mesajlaşma
seansları
p. 724 - 725 Fig. 14-13
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
İnformasiya arxitekturası nədir?
Müəssisə üçün
ümumi texnologiya
strategiyası
p. 725
İT şöbəsi, aparat və
proqram təminatını
təmin etmək üçün
proqramdan istifadə
edir
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Ofis informasiya sistemi (OIS) nədir?
İşçilərə tapşırıqları əl ilə deyil,
kompüter və digər elektron
cihazlardan istifadə edərək
yerinə yetirməyə imkan verir
Bəzən ofis avtomatlaşdırılması
adlanır
İstifadəçilər qrafiklər və sənədlər
yaradır, mesajlar göndərir,
görüşləri planlaşdırır, İnternetdə
gəzir və Veb səhifələrini dərc
edir
p. 726
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Əməliyyat emal sistemi (TPS) nədir?
 Gündəlik əməliyyatlardakı məlumatları alır və emal
edir

Əməliyyat fərdi iş fəaliyyəti
p. 726 - 727 Fig. 14-14
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
İnformasiya idarəetmə sistemi nədir?

Menecerlərin qərar
qəbul etməsi,
problemləri həll
etməsi, fəaliyyətlərə
nəzarət etməsi və
irəliləyişi izləyə
bilməsi üçün dəqiq,
vaxtında və
mütəşəkkil
informasiyalar
yaradır
p. 727 Fig. 14-15
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Qərar dəstək sistemi nədir?



İstifadəçilərə verilənləri təhlil etməyə və qərar verməyə
kömək edir
Lazım gələrsə daxili və xarici mənbələrdən olan
verilənlərdən istifadə edir
İcraçı İnformasiya Sistemi icra rəhbərliyinin
ehtiyaclarını dəstəkləyir
p. 728 Fig. 14-16
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Ekspert sistemləri nədir?
İnsan mütəxəssislərinin biliklərini ələ
keçirir və saxlayır, sonra insan
düşüncəsini və qərar qəbul etməsini təqlid
edir
İki komponentdən ibarətdir
bilik bazası - bilikləri
və insan
mütəxəssislərinin
təcrübələrini
birləşdirir
p. 729
nəticə çıxarma
qaydaları - bilik
bazasına tətbiq olunan
məntiqi mühakimələr
toplusu
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Ekspert sisteminə nümunə nədir?
Step 1.
İstifadəçi cinsini
seçir
Step 2.
Problemin
yaşandığı
bədənin yerini
seçin
Step 3. Ağrı
növünü seçin.
Step 5. Mümkün
diaqnozu
nəzərdən keçirin.
p. 729 Fig. 14-17
Step 4. Problemlə
bağlı digər
informasiyaları seçin.
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Ekspert sistemlərinin hansı ümumi növləri var?
Süni intellekt
insan zəkasının
kompüterlərə
tətbiqidir
Bilik idarəçiliyi
müəssisənin bilik
topladığı,
arxivləşdirdiyi,
indekslədiyi və əldə
etdiyi bir prosesdir
p. 730
Bilik idarəetmə
proqramı
biliklərin idarə
olunmasına kömək
edir
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Müəssisə resurs planlaşdırması nədir?

Funksional
vahidlərin
fəaliyyətini
əlaqələndirmək
üçün proqram
tətbiqləri
təqdim edir
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
Enterprise Resource Planning
below Chapter 14
p. 731 Fig. 14-18
Next
Müəssisədəki İnformasiya Sistemləri
Məzmun idarəetmə sistemi nədir?


Verilənlər bazası, proqram təminatı və prosedurların
birləşməsi
Sənədlərə və digər sənədlərə giriş təşkil edir və onlara icazə
verir
p. 732 Fig. 14-19
Next
Ümumi Müəssisə Texnologiyaları və Metodologiyaları
Portal nədir?


Veb səhifədə təqdim
olunan bağlantılar,
məzmun və xidmətlər
toplusu
İstifadəçiləri müəyyən bir
iş funksiyası üçün maraqlı
ola biləcək informasiyalara
yönəltmək üçün
hazırlanmışdır
p. 733 Fig. 14-20
Next
Ümumi Müəssisə Texnologiyaları və Metodologiyaları
Verilən anbarı nədir?

Tarixi və cari
əməliyyatları təhlil
etmək üçün lazım
olan verilənləri
saxlayan böyük bir
verilənlər bazası
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
Data Warehouse
below Chapter 14
p. 734 Fig. 14-21
Next
Ümumi Müəssisə Texnologiyaları və Metodologiyaları
Ekstranet nədir?
Müştərilərə və ya
təchizatçılara müəssisənin
intranetinin bir hissəsinə daxil
olmağa imkan verən şəbəkə
hissəsi
p. 735
Mövcud EDI sistemlərini əvəz
edir və ya tamamlayır
EDI (elektron məlumat mübadiləsi) Kompüterlər arasında iş verilənlərin
ötürülməsinə nəzarət edən standartlar
toplusu
Next
Ümumi Müəssisə Texnologiyaları və Metodologiyaları
Veb xidmətləri nədir?

Müəssisələrə
İnternetdə məhsullar
və B2B (biznesbiznes) qarşılıqlı
əlaqələri yaratmağa
imkan verən
texnologiyalar
p. 735 Fig. 14-22
Next
Ümumi Müəssisə Texnologiyaları və Metodologiyaları
İş axını nədir?


p. 736
Layihənin və ya iş
prosesinin
tamamlanması ilə
əlaqəli addımlar
İş axını tətbiqi
prosesi başdan sona
qədər izləyən bir
proqramdır
Next
Ümumi Müəssisə Texnologiyaları və Metodologiyaları
Virtual özəl şəbəkə (VPN) virtual private network
(VPN) nədir ?

İnternetdən istifadə edərək şirkətin şəbəkə serverinə
qoşulan istifadəçi üçün etibarlı əlaqə təmin edir
p. 736 Fig. 14-23
Next
E-Ticarət
Elektron pərakəndə satış nədir?
Pərakəndə satıcılar məhsul və
xidmətləri satmaq üçün
İnternetdən istifadə edirlər
E-tail də deyilir
Satıcı hesabı, kredit kartı
şirkətində qurulan hesabdır,
belə ki, satıcı müştərilərdən
kredit kartı ödənişlərini qəbul
edə bilər
p. 737 - 738
Next
E-Ticarət
Onlayn bankçılıq və onlayn ticarət nədir?


p. 738
Onlayn bankçılıq, istifadəçilərə hesablarını
ödəməyə və bank hesablarını və çıxarışlarını
kompüterlərindən görməyə imkan verir
Onlayn ticarət, istifadəçilərə brokerdən istifadə
etmədən, daha aşağı əməliyyat haqqı ilə
sərmayə qoymağa imkan verir
Next
E-Ticarət
İnternetdə hansı əyləncə, media və səyahət xidmətləri
var?
 Musiqi, videolar,
xəbərlər, idman
tədbirləri və oyunlar
 Aviaşirkət, otel və
avtomobil sifarişləri

Alış -veriş botu məhsul və ya xidmət
üçün ən yaxşı
qiyməti axtarır
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
Movie Downloads below
Chapter 14
p. 738 - 739 Fig. 14-25
Next
E-Ticarət
Video: Surf the Web or Maui with World Wikia
CLICK TO START
Next
E-Ticarət
İnternetdə sağlamlıqla bağlı hansı məlumatları tapa
bilərsiniz?


Tibbi, fitness, qidalanma və məşq
Həkimlərin və diş həkimlərinin verilənlər bazaları, söhbət otaqları,
onlayn apteklər
p. 739 - 740 Fig. 14-26
Next
Müəssisə Avadanlığı
Müəssisə avadanlığı nədir?
Böyük
təşkilatlara
verilənləri
idarə etməyə
və saxlamağa
imkan verir
p. 741
Çox vaxt
ixtisar
səviyyələri
daxildir
Bir hissə
qırılırsa,
digər hissə
vəzifələri öz
üzərinə
götürə bilər
Məqsədlərdən
biri,
mövcudluğu
yüksək
səviyyədə
saxlamaqdır
Avadanlıqlar
ın nə qədər
tez -tez
onlayn
olması
Next
Müəssisə Avadanlığı
RAID nədir?



Müstəqil disklərin çoxluğu
İki və ya daha çox inteqrasiya olunmuş hard disk qrupu
Ənənəvi hard disklərdən daha etibarlıdır
p. 741 Fig. 14-27
Next
Müəssisə Avadanlığı
RAID sistemi necə işləyir?

Yansıtma məlumatları
eyni anda iki
diskə yazır


Etibarlılığı
artırır
Striping məlumatları
birdən çox
diskə bölür

p. 741 Fig. 14-28
Giriş müddətini
yaxşılaşdırır
Next
Müəssisə Avadanlığı
Şəbəkə bağlı saxlama (NAS) nədir?


İstifadəçiləri və
informasiya sistemlərini
saxlayan server
Saxlama sahəsi şəbəkəsi,
bağlı olduğu digər
serverlərə saxlama təmin
edən yüksək sürətli bir
şəbəkədir
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
NAS and SAN
below Chapter 14
p. 742 Fig. 14-29
Next
Müəssisə Avadanlığı
Müəssisə yaddaş sistemi nədir?
 Yaddaşın mövcudluğuna,
qorunmasına, təşkilinə və
ehtiyatına diqqət yetirən
strategiya
 Texnikaların
birləşməsindən istifadə
edir

CD-ROM serveri və ya
DVD-ROM serveri yüzlərlə
CD-ROM və ya DVDROM saxlayır
Click to view Web
Link, click Chapter 14, Click
Web Link from left
navigation, then click
Fibre Channel
below Chapter 14
p. 743 - 744 Fig. 14-30
Next
Müəssisə Avadanlığı
Blade server nədir?




Bəzən ultradense server adlanır
Sistem vahidindən çox tək kartda və ya bıçaqda olan tam
server
Yerdən qənaət edir, daha az təmir tələb edir, daha az enerji
sərf edir, daha az istilik istehsal edir və asanlıqla dəyişdirilir
və ya təkmilləşdirilir
Blade server şassisi bir çox bıçağa malikdir
p. 744 Fig. 14-31
Next
Müəssisə Avadanlığı
Seyrək müştəri nədir?



Kiçik terminala bənzər kompüterlər
Verilənləri saxlama və emal üçün əsasən bir serverə
güvənirik
Adətən fərdi kompüterdə görünən bir çox komponentin
olmaması
p. 744 Fig. 14-32
Next
Müəssisə Avadanlığı
Yüksək səviyyəli sistemlər hansılardır?
Ən az 99 faiz
mövcudluğu (iş
vaxtı)
Tez-tez isti
dəyişdirmə daxildir
İsti dəyişdirmə, sistemin
qalan hissəsi vəzifələri
yerinə yetirməyə davam
edərkən komponentlərin
dəyişdirilməsinə imkan
verir
p. 745
Ehtiyat
komponentləri
ehtiva edə bilər
Ehtiyat komponent,
uğursuz olan oxşar
komponentin
vəzifəsini öz üzərinə
götürür
Next
Müəssisə Avadanlığı
Ölçüləlilərlik və uyğunluq nədir?
Ölçüləbilərlik
artan ehtiyacları ödəmək üçün
kompüter aparat sisteminin,
proqram tətbiqinin və ya
informasiya sisteminin nə
qədər yaxşı inkişaf edə
biləcəyinin ölçüsüdür
Avadanlıq əlavə etmək
çox vaxt inkişaf
etdirməyin ən asan
yoludur
p. 745 - 746
Uyğunluq
müəssisədəki digər
informasiya sistemləri ilə
informasiya mübadiləsi
aparmaq bacarığıdır
İnformasiyanı
asanlıqla paylaşan
sistemin açıq olduğu
deyilir
Next
Yedəkləmə Prosedurları
Beş növ ehtiyat nüsxəsi nədir?
p. 747 Fig. 14-33
Next
Yedəkləmə Prosedurları
Yedəkləmə proseduru nədir?


Verilənlərin və
proqram fayllarının
kopyalanması və
saxlanması üçün
müntəzəm plan
Tam yedəkləmə və
diferensial və ya
artımlı ehtiyatların
birləşməsini istifadə
edə bilər
p. 746 - 747 Fig. 14-34
Next
Yedəkləmə Prosedurları
Fəlakət bərpa planı nədir?

Fəlakət halında kompüter əməliyyatlarının bərpası üçün
yazılı plan
Fəlakətdən dərhal
sonra atılacaq təcili
plan addımları
informasiya emalını
bərpa etmək üçün
yedek faylların və
avadanlıqların necə
istifadə olunacağını
planlaşdırın
Tam informasiya
emal əməliyyatlarını
bərpa etmək üçün
ediləcək bərpa planı
tədbirləri
p. 747 - 749
Test planı, müxtəlif
səviyyəli fəlakətləri
və bərpa
qabiliyyətini
simulyasiya edir
Next
Summary of Enterprise Computing
Special computing requirements present
in an enterprise-sized organization
E-retailing and types of businesses
that use e-commerce
Requirements for enterprise
hardware including high-availability,
scalability, and interoperability
Backup procedures
present in a large organization
Complex hardware including
SANs, RAID, and blade servers
Chapter 14 Complete