Senior High School
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Ikalawang Kuwarter – Modyul 2
Mga Sitwasyong Pangwika sa
Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Komunikasyon at Pananaliksik Tungo sa Wika at Kulturang Pilipino – Senior High
School
Alternative Delivery Mode
Unang Kuwarter – Modyul 2: Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman. Kailangan muna ang
pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na nagamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsusumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang
pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang
karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim:
Mga Bumubuo ng Modyul para mga Mag-aaral
Manunulat: Piolen C. Petalver, Maria Concepcion A. Macalaguing,
Dulce Amor S. Loquias, Celena J. Cabato
Content Editor: Dolores A.Tacbas
Language Editor: Desiree E. Mesias
Proofreader: Desiree E. Mesias
Mga Tagaguhit: Mary Jane P. Fabre, Ulysses C. Balasabas
Naglayout: Mary Jane P. Fabre
Mga Tagapamahala:
Chairperson:
Co-Chairpersons:
Dr. Arturo B. Bayocot, CESO III
Regional Director
Dr. Victor G. De Gracia Jr. CESO V
Assistant Regional Director
Jonathan S. dela Peña, PhD, CESO V
Schools Division Superintendent
Rowena H. Para-on, PhD
Assistant Schools Division Superintendent
Mala Epra B. Magnaong, Chief ES, CLMD
Members:
Neil A. Improgo, PhD, EPS-LRMS; Bienvenido U. Tagolimot, Jr., PhD, EPS-ADM;
Erlinda G. Dael, PhD, CID Chief; Sally S. Aguilar, PhD, EPS Filipino; Celieto B.
Magsayo, LRMS Manager; Loucile L. Paclar, Librarian II;
Kim Eric G. Lubguban, PDO II
Inilimbag sa Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon – Sangay ng Misamis Oriental
Office Address:
Don Apolinar Velez Street, Cagayan de Oro City, 9000
Telephone Nos:
(088) 856-4524
E-mail Address
depedmor@gmail.com
Senior High School
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Ikalawang Kwarter – Modyul 2
Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga
edukador mula sa mga publikong paaralan. Hinihikayat namin ang mga guro
at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at
mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
TALAAN NG NILALAMAN
Pahina
Panimulang Ideya
-------------------------------------------------
1
Nilalaman ng Modyul
-------------------------------------------------
1
Mga Layunin
-------------------------------------------------
2
Pangkalahatang Panuto
-------------------------------------------------
2
Panimulang Pagtataya
-------------------------------------------------
3
Yugto ng Pagkatuto
-------------------------------------------------
4
Huling Pagtataya
-------------------------------------------------
15
Susi sa Pagwawasto
-------------------------------------------------
18
Sanggunian
-------------------------------------------------
19
MODYUL 2
Mga Sitwasyong Pangwika
ALAMIN
Panimulang Ideya
Sa pakikipagkomunikasyon ng tao, sa anyong berbal o di-berbal, ang
kanyang kakayahan sa larangan ng pagpapahayag ay laging nasasangkot. Sa
kahusayan niya sa pagpapahayag nakasalalay ang linaw ng mensaheng nais niyang
iparating sa kanyang kapwa.
Upang matamo ng tao ang isang mabisa at maayos na paraan ng
pagpapahayag tungo sa isang matagumpay na pakikipagkomunikasyon, nararapat
na paunlarin niya ang kasanayang pangwika. Ang kasanayang pangwikang ito ang
magiging tuntungang kaalaman ng isang tao upang mabisa niyang maipahayag ang
mensaheng nais niyang ipaabot.
Ang isang salita ay may tiyak na tungkuling ginagampanan sa pahayag. Ang
mga salitang bumubuo sa daloy ng diskurso ay kumakatawan sa kalagayan ng wika
sa kulturang Pilipino o larangang pinaggagamitan nito. Ang bawat larangan ay may
kani-kaniyang mga terminolohiyang tumutugon sa pangangailangan ng mga taong
gumagamit nito. May mga salita sa larangan ng medisina na hindi ginagamit sa
abogasya gayundin sa pamilihan at paaralan. May mga terminolohiyang naiiba ang
kahulugan depende sa larangang kinabibilangan nito.
1
Sa modyul na ito, mailalarawan ang sitwasyon ng wikang Filipino sa iba’t ibang
larangan sa kasalukuyang panahon.
Mga Layunin
Pagkatapos ng araling ito ang mga mag-aaral ay inaasahang matatamo ng
mga mag-aaral ang sumusunod na kasanayang pampagkatuto:
1. Nasusuri at naisasaalang-alang ang mga lingguwistiko at kultural na
pagkakaiba-iba sa lipunang Pilipino sa mga pelikula at dulang napanood.
2.
F11PD – IIb – 88
Naipapaliwanag nang pasalita ang iba’t ibang dahilan, anyo, at pamaraan
ng paggamit ng wika sa iba’t ibang sitwasyon. F11PS – IIb – 89
PANGKALAHATANG PANUTO
Ang disenyo ng Modyul para sa paglinang sa kasanayang pampagkatuto ay
binubuo ng yugto ng pagkatuto, tampok dito ang tuklasin na magbibigay ng maikling
pagsasanay kaugnay sa paksa sa bawat aralin at sa kasanayang pampagkatuto na
dapat malinang. Matutunghayan naman sa bahaging suriin ang mga konseptong
pangwika. Makikita naman sa bahaging pagyamanin ang mga mahahalagang
kaisipan na napapaloob sa konseptong pangwika na lilinangin sa aralin. Tinatasa sa
isagawa na bahagi kung natamo ba ang mga kasanayang pampagkatuto sa bawat
aralin at kung sapat na ang mga kaalamang natutunan ng mga mag-aaral. Kabilang
dito ang ilang gawaing magpapaigting sa mga natutunan sa araling tinalakay. Malaki
ang maitutulong sa iyo ng modyul na ito. Higit na maayos at kapaki-pakinabang ang
pag-aaral kung susundin mo ang mga panuto o tuntunin sa paggamit sa aralin.
1. Sagutin mo nang maayos ang panimulang pagtataya na susukat sa iyong
dating kaalaman.
2. Iwasto ang mga sagot. Hingin mo ito sa iyong guro. Kung marami kang
mali huwag kang mag-alala. Tutulungan kang linawin ito habang sinusuri mo ang
paksa na nakapaloob dito.
3. Basahin at pag-aralang mabuti ang mga paksa. Isagawa mo ang mga
kaugnay na gawain. Mababasa mo kung paano ito gagawin.
4. Sagutin mo ang pangwakas na pagtataya sa kabuuan kung “Gaano ka
kahusay at kung paano mo inunawa ang bawat aralin?” kunin mong muli sa iyong
guro ang susi ng pagwawasto. Maging matapat ka sa pagwawasto.
5. Kaibigan mo ang modyul na ito. Huwag mong sulatan at ingatang huwag
masira. Gumamit ka ng hiwalay na sagutang papel o notbuk.
2
SUBUKIN
PANIMULANG PAGTATAYA
Panuto: Salungguhitan ang titik ng iyong tamang sagot at isulat ang sagot sa
sagutang papel.
1. Ito ay kilala rin bilang pinilakang-tabing.
a. Nobela b. Pelikula
c. Dula
d. Aklat
2. Isang akdang sa pamamagitan ng kilos at galaw sa tanghalan ay
naglalarawan ng kawil ng mga pangyayaring naghahayag ng kapana-panabik
na bahagi ng buhay ng tao.
a. Dula
b. Social Media
c. Pelikula
d. Nobela
3. Isang teknik sa pagpapakahulugan na pinag-uugnay-ugnay ang salita o mga
pahayag upang makabuo ng isang makahulugang ideya sa salita o pahayag
na binibigyang kahulugan.
a. Nobela b. Paggamit ng Simbolismo c. Word Association
d. Aklat
4. Isang kasanayang pampanitikan na nagiging aspeto upang maging masining
ang pagkakabuo ng isang akda.
a. Paggamit ng Simbolismo
b. Pelikula c. Word Association d. Nobela
5. Ito ay tinatawag na kaugnay ng wikang sinasalita nang ayon sa heograpikong
kalagayan ng isang lugar.
a. Lingguwistiko
b. Kultural c. Sosyo-kultural
d. Etnograpiko
6. Ito ay isang katangian ng wika na nagsisilbing pagkakakilanlan o identidad
dahil sa mga paniniwala, tradisyon at ugali, paraan ng pamumuhay, relihiyon
at wika.
a. Etnograpiko
b. Sosyo-kultural
c. Lingguwistiko
d. Kultural
7. “Lights, camera, action” gamit ng wika sa anong sitwasyon?
a. Nobela
b. Dula
c. Social Media
Pelikula
d.
8. “Right stage” ay gamit ng wika sa anong sitwasyon?
a. Dula
b. Nobela
c. Pelikula
d. Social Media
9. Ang mga sumusunod ay gamit ng wika sa sitwasyong pampelikula maliban
sa isa.
a. Mensahe b. iskrip
c. direktor
d. focus
3
10. Ang mga sumusunod ay gamit ng wika sa sitwasyong dula maliban sa isa.
a. Galaw ng tauhan b. left stage c. sinematograpiya d. iskrip
ARALIN 2
Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas
Nakapaloob sa araling ito ang tungkol sa iba’t ibang sitwasyong pangwika sa Pilipinas
YUGTO NG PAGKATUTO
A.TUKLASIN
https://www.google.com/search?q=sitwasyong+pangwika+sa+pilipinas&rlz=1C1RLNS_enPH901PH902&sxsrf=ALeKk034P5MfsU
h_n9SBOyqhPNCSZLC2Bw:1593011376264&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjI_NHp3ZrqAhVBMd4KHUHUA10Q_A
UoAXoECAsQAw&biw=1366&bih=657#imgrc=RjUn2cIh1Dl29M
Sa puntong ito, subuking sagutin ang mga sumusunod na katanungan bilang
paghahanda sa gawaing may kinalaman sa sitwasyong pangwika sa Pilipinas. Suriin
ang larawan na nasa itaas sa tuklasing bahagi.
4
Handa ka na ba? Alam kong masisiyahan ka sa mga matutuklasan
mo habang pinag-aaralan ang araling ito. Sinasabi na malayo na ang
nalakbay ng wikang Filipino. Nasaan na nga ba o ano na nga ba ang
kalagayan ng Wikang Filipino sa ika-21 siglo sa iba’t ibang larangan? Ating
alamin.
Gawain 1
Panuto: Sa pamamagitan ng listing, magtala ng pamagat ng mga pelikula at
dulang Pilipino na napag-aralan,napanood o nabasa mo na. Mula rito, pumili ng
isang naibigang pelikula at dulang Pilipino. Ipaliwanag kung bakit naibigan ang mga
ito. Gayahin ang kasunod na pormat sa kuwaderno.
Pamagat ng Pelikula:
Mga Tauhan
at Tagpuan
Mahahalagang
Pangyayari:
Mga Nakuhang
Aral:
Nagustuhan ko ang pelikula dahil
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______
Pamagat ng Naibigang Pelikula : ________________________________________
Paliwanag: ________________________________________________________
5
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________.
B. SURIIN
May partikular na gamit ang wika sa iba’t ibang sitwasyon. Tinatawag itong
register na isang panlipunang salik na isinaaalang-alang kaugnay ng baryasyon
ayon sa gumagamit ng wika. Isa pang pinanggalingan ng baryasyon ng pananalita
ng idibiduwal ay depende sa mga sitwasyong paggamit. Hindi lang kaso ito ng kung
sino tayo kundi kung anong mga sitwasyon ang kinapapalooban natin. Isa ang
pelikula at dula na may sariling register o mga salitang pampelikula o pandula.





PELIKULA
Lights, camera,action
Focus
Sinematograpiya
Iskrip
direktor





DULA
Dulang isang yugto
Right stage
Left stage
Mensahe
Galaw ng tauhan
Sa pagsusuri ng pelikula ang bigyang pansin ay ang mga elemento nito, gaya
ng iskrip, sinematograpiya, direksiyon, pagganap ng artista, produksiyon, musika at
mensahe.
Sequence o Iskrip - Pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang
kuwento sa pelikula. Ipinamamalas nito ang tunay na layunin ng kuwento.
Sinematograpiya - Pagkuha sa wastong anggulo upang maipakita sa
manonood ang tunay na pangyayari sa pamamagitan ng wastong timpla ng ilaw at
lente ng kamera.
Disenyong Pamproduksyon- Pagpapanatili sa kaangkupan ng lugar,
eksena, pananamit at sitwasyon para sa masining na paglalahad ng biswal na
pagkukuwento.
Tunog at Musika - Pagpapalutang ng bawat tagpo at pagpapasidhi ng
ugnayan ng tunog at linya ng mga diyalogo. Pinupukaw ang interes at damdamin ng
manonood.
Sa pagsusuri ng dulang nakasulat, bigyang-pansin ang mga elemento nito gaya ng
tagpuan, uri ng mga tauhan (bilog at lapad), mga diyalogo, tunggalian, wakas, aral,
implikasyon ng mga pangyayari sa kasalukuyang lipunan, at estilo ng simula ng dula.
Mga Elemento ng Dula
6
Iskrip o Banghay - Ito ang pinakakaluluwa ngisang dula. Sa iskrip nakikita ang
banghay ng isang dula.
Aktor o Karakter - ang nagsisilbing tauhan ng dula at nagsasabuhay sa mga tauhan
sa iskrip.
Dayalogo - ang mga bitaw na linya ng mga aktor na siyang sandata upangmaipakita
at maipadama ang mga emosyon.
Tanghalan - ang anumang pook napinagpasyahang pagtanghalan ng isang dula.
Tagadirehe o direktor - siya ang nag-i-interpret sa iskrip mula sa pagpasya sa
itsura ng tagpuan, ng damit ng mga tauhan hanggang sa paraan ng pagganap at
pagbigkas ng mga tauhan
Pagsusuri sa mga Lingguwistiko at Kultural na gamit ng wika sa Lipunang
Pilipino
Gaya nga ng natalakay na iba’t ibang sitwasyon, ginagamit ang wika batay rin
kung sino ang gagamit, saan gagamitin, at paano ito gagamitin.
Isang dapat suriin at asaalang-alang ang lingguwistikong aspeto lalo na sa
larangan ng pelikula at dula, May sariling sitwasyon, kaya’t may sariling register ng
mga salita ang mga ito. Wika nga pampelikula o pandula lamang.
Lingguwistiko Ito ang tinatawag na kaugnay ng wikang sinasalita nang ayon
sa heograpikong kalagayan ng isang lugar. Maaaring bigyang pansin ang antas na
gamit ng wika. Ang mga sumusunod:


Sa isang banda, Kultural ay isang katangian ng wika na nagsisilbing
pagkakkailanlan o identidad dahil sa mga paniniwala, tradisyon at ugali,
paraan ng pamumuhay, relihiyon at wika.
Mahalagang hindi maisantabi ang panglipunang aspeto ng wika dahil
sa maraming paraan. Ang pananalita ay isang uri ng panglipunang
identidad at ginagamit para tukuyin ang pagiging kabilang sa iba’t
ibang panlipunang pangkat o iba’t ibang komunidad ng pananalita.
Gawain 2
Panuto: Suriin ang mga sumusunod na salita kung saan ginagamit ang mga ito.
Lagyan ng tsek sa ibinigay na espasyo. Pagkatapos, ay bigyang ng kahulugan ang
mga salita sa pamamagitan ng pagbibigay ng halimbawang sitwasyon. Sundin ang
pormat at isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.
1. Kritiko
Dula: ___
Pelikula: ____
7
Dula at Pelikula: ______
Kahulugan sa pamamagitan ng halimbawang sitwasyon:
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________.
2. Komersyalismo:
Dula: _____ Pelikula: ___ Dula at Pelikula: ______
Kahulugan sa pamamagitan ng halimbawang sitwasyon:
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________.
3. Eksena:
Dula: _____ Pelikula: ___ Dula at Pelikula: ______
Kahulugan sa pamamagitan ng halimbawang sitwasyon:
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________.
4. Yugto:
Dula: _____ Pelikula: ___
Dula at Pelikula: ______
Kahulugan sa pamamagitan ng halimbawang sitwasyon:
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________.
5. Direktor:
Dula: _____ Pelikula: ___
Dula at Pelikula: ______
Kahulugan sa pamamagitan ng halimbawang sitwasyon:
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________.
C. PAGYAMANIN
Panuto: Basahing maigi ang buod ng pelikulang Maynila sa Kuko ng Liwanag na
isinulat ni Edgardo Reyes. Panoorin rin ito sa youtube na may url na:
https://www.youtube.com/watch?v=ij0q5HvRbgo upang mas masuri mong
maigi ang pelikula.
Si Julio ay isang maralitang mangingisda na may kasintahan na ang
pangalan ay Ligaya.Isang araw, umalis si Ligaya kasama ang isang Ginang Cruz na
pinangakuang makakapag-aral at makapaghanapbuhay sa Maynila si
Ligaya.Pumunta si Julio sa Maynila para makita si Ligaya. Noong nasa Maynila na,
naging biktima si Julio ng mga mapanlamang na mga tao sa lungsod. Nakaranas si
Julio ng mga pang-aabuso habang nagtatrabaho sa isang lugar ng konstruksiyon at
pagbebenta ng sariling katawan para lang kumita ng pera.Unti-unting nawawalan ng
pag-asa si Julio na matagpuan pa si Ligaya. Ngunit nagbago ang lahat nang muli
niyang makita si Ligaya. Nalaman niyang si Ligaya ay naging biktima ng
prostitusyon.Nagbalak na tumakas ang dalawa ngunit gaya ng sabi ni Ligaya ay
kayang-kaya siyang patayin ng kinakasama kapag ito ay nahuling tumatakas.
Dumaan ang gabi at sa paggising ni8Julio ay patay na si Ligaya.Ipinaghiganti ni Julio
si Ligaya at pinaslang ang kinakasama nitong lalaki subalit maraming nakasaksi at
pinagmalupitan si Julio hanggang sa ito ay mawalan din ng hininga.
Gawain 3
Panuto: A. Bigyang interpretasyon ang gamit ng Maynila, kuko, Tsino, mga
manggagawa at Chinatown sa Pelikula. Gayahin ang kasunod na pormat sa
sagutang papel. Hal: Tondo= hindi natutulog ang mga tao dahil abala
1. MAYNILA _______________________________________________________
2. KUKO
_______________________________________________________
3. TSINO
_______________________________________________________
4. MANGGAGAWA__________________________________________________
5. CHINATOWN ____________________________________________________
B. Panuto: Batay sa napanood na pelikula, suriin ang lingguwistiko at kultural na
pagkakaiba-iba sa lipunang Pilipino. Isulat ang mga sagot sa sagutang papel.
Gawing gabay ang mga sumusunod na tanong.
1. Paano ginamit ang mga saliang pampelikula. Isinaalang-alang baa ang antas ng
wika?
2. Nababakas ba ang kulturang Pilipino sa sinuring pelikula?
3. Nakaapekto baa ng gamit ng wika (Lingguwistiko) sa paraan ng pamumuhay ng
ila sa lipunang Pilipino (Kultural) na ipinakita sa ilang bahagi o pangyayari sa
pinanood na pelikula.
D. ISAGAWA
Panuto: Basahin at unawain ang dulang “Sinag sa Karimlan” ni Dionisio S. Salazar
Pagkatapos ay suriin ito ayon sa gamit ng wika sa mga tauhan at ang ilang
ipinakitang sitwasyong lingguwistiko gayundin ang kultural na aspeto sa lipunang
Pilipino.
9
https://www.marvicrm.com/2017/10/sinag-sa-karimlan-buod
Sa isang panig ng pagamutan ng Muntinlupa ay naroroon sina Tony, isang binatang
bilanggo dahil sa pagnanakaw. Si Ernan na isang manunulat at professor sa Maynila na
nakulong dahil sa pagsunog sa maraming aklat na nagpapakalat ng maling impormasyon. Si
Doming na nakulong dahil sa pagbaril sa kalaguyo ng misis at si Bok na labas masok na ng
kulungan.
Nahospital si Tony matapos syang masaksak sa kadahilanang ayaw nyang sumama sa
pagtakas sa kulungan, kasama nya sa kwarto si Ernan na inoperahan dahil almoranas, si
Doming naman ay may plaster ang paa at si Bok ay may trangkaso.
Dito ay nakilala nila ang isa't isa. Lubos na humanga si Tony kay Ernan sapagkat nabasa na
ng binata ang kanyang mga akda. Tinanung din ni Bok kung anung Gang kabilang si Tony
ngunit sinabi nitong sawa na sa mga Gang o barkada sapagkat ayun ang naging dahilan ng
kanyang pagkakakulong. Kinilalang mabuti ni Ernan si Tony at humanga din sa angking
talino ng binata at inakalang ito ay nag-aaral ng batas.
Subalit nabanggit ni Tony na elementarya lamang ang kanyang natapos ngunit sya ay
valedictorian. Ikinuwento ni Tony na ang kanyang ama ay empleyado at maraming bisyo.
Ang kanyang ina ay napakabait kahit di kasya ang sahod na binibigay ng kanyang ama.
Nagkaproblema ang pamilya ni Tony ng malaman ng kanyang ina na may babae ang
kanyang ama. Naghiwalay ang mga ito at di lumaon ay nagkasakit. Ang kanyang kapatid na
babae naman ay namatay.
Dahil sa pagkakaospital ng kanyang ina ay di kinaya ni Tony ang mga gastusin kaya't natuto
itong bumarkada at magnakaw. Sinisi ni Tony ang lahat sa kanyang ama.
Matalinong bata si Tony at nais syang tulungan ni Ernan at ni Padre Abena at nangakong
pag-aaralin ang binata.
10
Isang araw, sa hindi inaasahan pagkakataon ay dumalaw ang kanyang amang si Luis sa
bilanguan. Nagkita si Tony at ang kanyang ama. Dito nabanggit ng kanyang ama na limang
bwan na nyang pinaghahanap ang anak at nang malamang nakakulong ay nilakad nito ang
paglaya ni Tony.
Humingi ng tulong ang kanyang ama sa isang senador para mabigyan ng parole ang binata.
Nakipag-ayos din ang ama ni Luis sa kanyang ina na inakala ni Tony na patay na ngunit ito
pala'y magaling na.
Sa kabila ng paliwanag ay masama pa rin ang loob ni Tony at nang malaman ito ng ilang
kasamahan at nang kanyang nurse na si Ms. Reyes, si Tony ay pinangaralan at pinaalala
ang kahalagahan ng isang ama.
Nang dumalaw muli ang kanyang ama ay napatawad na nya ito at sila'y nagyakap.
A.Paano ipinakita ng tauhang si Bok at Doming ang aspetong lingguwistiko sa
lipunang ginagalaw: n
11