ҚАЗІРГІ ТАҢДАҒЫ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ОРЫНДАҒАН: ЕТБҚ – 21 СТУДЕНТІ АКИМЖАНОВ АЛИШЕР ТЕКСЕРГЕН: АҒА ОҚЫТУШЫ ТАШЕНОВА Ж. М. АҚПАРАТ ТЕХНОЛОГИЯСЫ Ақпарат технологиясы — ақпаратты өңдеу үшін пайдаланылатын технологиялық элементтердің, құрылғылардың немесе әдістердің жиынтығы. Ақпараттық технология (немесе көпшілікке IT атымен танымал ұғым) — қазіргі компьютерлік технология негізінде ақпаратты жинау, сақтау, өндеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар жиыны. ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР КЕЛЕСІ ТҮРГЕ БӨЛІНЕДІ 1. ЖЕЛІ 2. ТЕРМИНАЛ 3. ҚЫЗМЕТТЕР ЖЕЛІ Компьютерлік желі (ағылш. сomputer network) — барлық құрылғылардың бір бірімен өзара әрекеттесуіне мүмкіндік беретін байланыс желілері арқылы қосылған компьютерлердің және басып шығарғыштар мен мәтіналғылар сияқты басқа құрылғылардың тобы. Желілер шағын немесе үлкен, кабельдер арқылы тұрақты жалғанған, немесе телефон желілері мен сымсыз арналар арқылы уақытша жалғанған болуы мүмкін. Ең үлкен желі — Интернет, ол бүкіләлемдік желілер тобы болып табылады. ИНТЕРНЕТ Интернет (оқылуы [интэрнэ́т]; ағылш. Internet — International Network) — компьютерлік серверлердің бүкіләлемдік желісі. Интернетке қосылу мүмкіндігі болған жағдайда, білім беру мекемелері, мемлекеттік ұйымдар, коммерциялық кәсіпорындар және жеке адамдар сияқты миллиондаған қайнар көзінен ақпарат алуға болады. ТЕРМИНАЛ Дербес компьютер (қысқаша ДК) — компьютердің қазіргі уақытта ең кең тараған түрі болып табылады. Дербескомпьютер бір мезгілде бір адамның пайдалануына арналған. Дербес компьютерлердің негізгі екі санаты бар: стационарлық және тасымалы компьютерлер. Стационарлық компьютерлер үстел басында отырып жұмыс істеуге арналған. Тасымалы компьютерлерге қолкомпьютерлер, қалта компьютерлері және планшетті ДК жатады. ТЕЛЕДИДАР Теледидар – телехабар бағдарламаларындағы бейне мен дыбыстық сүйемелдеудің радио сигналдарын күшейту мен түрлендіруге арналған теле, радиоқабылдағыш теледидар түрлі түсті, ақаласықара кескінді, стационарлы және тасымалды болып ажыратылады. Теледидардың негізгі ерекшелігі бейне мен сүйемелдеуші дыбысрадиосигналдарын бір уақытта күшейту және түрлендіруезі теледидар әдетте супергетеродинді сұлба бойынша құрастырылады. Оның нұсқалары сүйемелдеуші дыбыс сигналдарын күшейту және бөлу әдістері бойынша бөлінеді. 20 ғасырдың соңында ертеден қолданылып келген кинескопты теледидарлардың орнын сұйық кристалды,плазмалы теледидарлар басты. Сұйық кристалды теледидарлар кескін айқындылығының, сапасының жоғарылығы бойынша қолданыстағы теледидарлардың ең озық түрі болып саналады. ҰЯЛЫ ТЕЛЕФОН Ұялы телефон — радиожелі арқылы байланыс жасауға арналған құрал. Әр адам және кез келген уақытында пайдалана алады. Яғни, әр түрлі жағдайда адаммен хабарласа алады. Екіншіден, ол өте кішігірім болып келгендіктен, күнделікті өмір де өзінізбен ұстай аласыз. Ең бастысы адам денсаулығына зиян болып келеді де, көптеген аурулар пайда болады.Осымен қатар, сіз ұялы телофондарға тәуелдісіз. ҚЫЗМЕТТЕР Электронды пошта (ағылш. Email, e-mail яғни electronic mail) – технология және оның қайта сілтеу бойынша ұсынылған қызметтері және компьютерлік желінің үлестірілуі бойынша алынған электрондық хабарламалар (соның ішінде ғаламдық). Хабарлама жіберудің басқа жүйелерден айырмашылығы (мысалы, әбсәтте келетін хабарламалар қызметі) болып, кейінге қалдырылған жеткізулер мүмкіндігі және дамыған жүйемен тәуелсіз пошталық сервер арасындағы қарым-қатынастар табылады. Гиннес рекордтар кітабының (2013) мәліметіне cәйкес күніне 294 миллиард email жіберіледі. ІЗДЕУ ЖҮЙЕСІ Іздеу жүйесі — мәліметті Интернеттен іздеу мүмкіндігін ұсынатын веб-торап. Іздеу жүйесінің басым бөлігі мағлұматты Әлемдік өрмек сайттарынан іздейді, алайда файлдарды ftp-серверлерден, тауарларды интернет-дүкендерінен, сондай-ақ мәліметті Usenet жаңалықтар тобынан іздей алатын жүйелер де бар. Соңғы уақытта түрлі XML-деректер ішінде RSS технологиясына негізделген іздеудің жаңа түрі пайда болды. Net Applications компаниясының деректеріне сүйенсек, 2007 ж. желтоқсан айында Google-дың нарықтық үлесі дүние жүзі бойынша 77.04 %, Yahoo — 12.46 %, MSN — 3.33 %, Microsoft Live Search — 2.57 %, AOL — 2.12 %, Ask — 1.38 %, AltaVista — 0.13 %, Excite — 0.07 %, Lycos — 0.02 %, All the Web — 0.02 % пайызды құрайды. 1. Ақпараттық нарықта алға қойған мақсаттарға қол жеткізу үшін саяси субъектілер қолданатын әртүрлі әдіс-тәсілдер мен техникалар A)БАҚ (бұқаралық ақпарат құралдары) B)Ақпараттық технологиялар C)Ақпараттық стратегиялар D)Электрондық оқыту E)Ақпараттық бірлік 2. Ақпараттық технологиялар неше түрге бөлінеді A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 3. Телефон каналдары арқылы басқа компьютерлермен ақпарат алмасу құрылғысы A)Модем B)Сканер C)Дисковод D)Плоттер E)Стример 4. Қайсысы электронды почтаны білдіреді A)е-mail B)Internet Explorer C)Netscape Navigator D)WWW. E)HTTP 5. WWW қысқартылған сөзі нені білдіреді A)дүниежүзілік "өрнек" B)электронды пошта C)навигаторды D)компьютерлік вирусты E)жергілікті желіні 6. Мәліметті Интернеттен іздеу мүмкіндігін ұсынатын веб-торап: A) Электронды пошта B) Ұялы телефон C) Теледидар D) Іздеу жүйесі E) Дербес компьютер 7. Технология және оның қайта сілтеу бойынша ұсынылған қызметтері және компьютерлік желінің үлестірілуі бойынша алынған электрондық хабарламалар: A) Электронды пошта B) Ұялы телефон C) Теледидар D) Іздеу жүйесі E) Дербес компьютер 8. Радиожелі арқылы байланыс жасауға арналған құрал: A) Электронды пошта B) Ұялы телефон C) Теледидар D) Іздеу жүйесі E) Дербес компьютер 9. Барлық құрылғылардың бір бірімен өзара әрекеттесуіне мүмкіндік беретін байланыс желілері арқылы қосылған компьютерлердің және басып шығарғыштар мен мәтіналғылар сияқты басқа құрылғылардың тобы: A) Электронды пошта B) Ұялы телефон C) Теледидар D) Желі E) Дербес компьютер 10. Компьютерлік серверлердің бүкіләлемдік желісі: A) Электронды пошта B) Интернет C) Теледидар D) Іздеу жүйесі E) Дербес компьютер