DESAMORTIZAZIOAREN IRUZKINA EGITEKO XIX. mendean, nekazaritza izan zen ekonomia jarduera nagusia eta hurrengo ezaugarriak, oztopatu egin zuten sektore horren modernizazioa. -Nekazaritza iraupen ekonomian mugitzen zen. -Atzerapen teknologikoa. - Lurjabeen mentalitatea: dinamismo gutxi, protekzionistak,.. -Lurren jabetza: lurraren %60 elizaren, udalerrien eta aristokraziaren esku zeuden LURRAREN LIBERALIZAZIO: DESAMORTIZAZIOAK Frantziako Iraultzaren ereduari jarraiki, Espainia desamortizazio prozesuarekin hasi zen IXX. mendean . Desamortizazioa Elizaren, udalerrien eta nobleziako maiorazkoen lurrak, ordura arte saldu edo banatu ezin zirenak merkatu librera atera eta enkante publikoetan saldu prozesua zen. Salmenta horietatik lortutako dirua ogasun publikoa onbideratzeko erabiltzen zen zorrak murrizteko. Desamortizazio-prozesua hiru etapa nagusi bereiz daitezke: 1- Lehen etapa: Godoyren Desamortizazioarekin hasi zen. Elizaren ondasunak desamortizatu ziren. Geroago Cadizko Gorteek dekretu bat onartu zuten baina Fernando VIIak neurri guztiak abolitu zituen. 2-Bigarren etapa: Mendizabal ogasun-ministroak 1836 eta1837 eta hurrengo urteetan hartutako neurriekin hasi zen. Etapa horrek 1844ra arte iraun zuen; Narvaezen gobernua geldiarazi zuen arte. Mendizabalen desamortizazioan , klero erregularraren ondasunak hartu ziren bereziki. Desamortizazioak bi helburu zituen: alde batetik ogasuna onbideratzea (krisian zegoelako Lehen Karlistaldiaren ondorioz), eta bestetik, lurraren jabeak kausa liberal aldekoak izatea. 3-Hirugarren etapa: 1855. Urtean hasi zen Madoz ogasun-ministroak onartutako desamortizazio-legearekin. Lege horrekin Elizaren nahiz udalerrien ondasunak desamortizatu ziren. Lortutako dirua industria eta azpiegitura-lanetan inbertitu zen, trenbide-sarean bereziki (Burdinbideen Legea (IRUZKINA) urte berean aprobatu zen). DESAMORTIZAZIOEN ONDORIOAK -Lurrak pertsona aberatsek erosi zituzten; hau da aristokrazia zaharreko kideek, negozioei esker aberastutako burgesek eta administrazioan, armadan edo Elizan goi-karguak zituztenek. -Lurrak eskuz aldatu ziren , baina jabetzaren tamaina ez zen aldatu, eta ustiatzeko moduak ez ziren modernizatu. -Galtzaile nagusiak nekazariak, Eliza eta udalerriak izan ziren. Nekazariak errenta txikiak ordaintzetik errenta handiagoak ordaindu behar izatera pasatu ziren. Elizak lurrak eta ondasun artistiko ugari galdu zituen eta udalerriek bere diru sarrera nagusia galdu zituzten. -Desamortizazioak lurren azalera eta ekoizpena handitzea lortu zuen. -Lagundu zuen ogasuna onbideratzen.