ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ JOQARÍ HÁM ORTA ARNAWLÍ
BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI
ÁJINIYAZ ATINDAǴI NÓKIS MÁMLEKETLIK
PEDAGOGIKALIQ INSTITUTI
Dizimge alındı:
№BD-60111100-1.17
28 - avgust 2021 jıl
«ARXEOLOGIYA»
PÁNI OQIW BAǴDARLAMASI
Bilim tarawi:
100000 – Gumanitar
Tálim tarawi:
110000 –Pedagogika
Tálim baǵdari:
60111100 – Tariyx
NÓKIS – 2021
1
Pán/modul
kodi 352Arx
Pán/ modul
túri májbúriy
1
Oqıw jılı: 2021-2022
Tálim tili: qarqalpaq\ózbek\rus
Pánniń atı
Arxeologiya
2
Semestr: I
Auditoriya
saatlari
60
ECTS - kreditler 4
Háptedegi sabaq saatları: 4
Ózbetinshe
(saat)
60
Jámi júkleme
(saat)
120
I. Pánniń mazmunı.
Bul dástúrde “Arxeologiya” páni prdmeti, maqseti hám wazıpaları,
materiallıq h’ám ruwxıy mádeniyat, siyasiy-ekonomikalıq, mádeniy o’zgerisleri,
rawajlanıw protsessiniń ilimiy h’ám ámeliy áh’miyeti máselelerın ashıp beredi.
Sonıń menen birge dástúrde, tariyxtın ele jazıw payda bolmag’an hám jazba
dereklerden paydalanıp tariyxtı jaratıw múmkin bolmag’an dáwirlerdi
arxeologiyalıq derekler negizinde úyreniw, sonın menen birge áyyemgi
tsivilizatsiyalarınıń rawajlanıwı, eńáyyemgi dáwir tariyxın dáwirlestiriw mısalları,
alg’ashqı jámettin payda bolıwı, adamlardıń eń birinshi miynet quralları, mákanları,
onıńáyyemgi dáwiri, orta ásirler dáwiri tariyxı h’ám mádeniyatın úyreniw mısalları
ortag’a qoyılg’an.
Pánniń maqseti - tariyx, onıń eń áyyemgi dáwirlerinen orta ásirlerge shekem
bolǵan basqıshda rawajlanıp barıw processlerin, social- ekonomikalıq, ideologiyalıq
hám etno-materiallıq turmısqa tiyisli tolıq maǵlıwmatların materiallıq derek
materialları tiykarında studentlerge túsindiriw arqalı olarda ótken awladlarg`a
húrmet, Ana -watan jáne onıń xalqina miyir-muhabbat, ǵárezsizlik ideyalarına
sadıqlıq ruwxında tárbiyalaw, dúnyaǵa kóz qarasında bul sezimlerdi
qáliplestiriwden ibarat.
Pa`ndi o`zlestiriwge qoyilatug`in talaplar.Arxeologiya páni o’zlestiriw waqıtında
ámelge asırılatug’ın máseleler shemberinde bakalavr:
-Dúnya júzlik áyyemgi tsivilizatsiyalardıń rawajlanıw, eńáyyemgi tariyxtı
dáwirlestiriw, alg’ashqı jámiyettin payda bolıwı, adamzattın birinshi miynet
quralları, mákanları, onıńáyyemgi dáwiri, orta ásirler dáwiri tariyxı h’ám
mádeniyatın xaqqında ulıwma bilimge iye bolıw.
-Talabalar o’z-betinshe jumıs, laboratoriya jumısı xám arxeologiyalıq
ámeliyat waqıtında arxeologiyalıq esteliklerdin sırtqı ko’rinisine qarap, olardıń
túrleri h’ám tiplerin anıqlap biliw, h’ár bir dáwirge tiyisli esteliklerdin túrin h’ám
olardın tábiy-geografiyalıq jaylasıw ornı, olardan qanday qılıp temag’a baylanıslı
tariyxıy mag’lıwmatlar alıwg’a boladı h’ám o’z pedagogikalıq jumısta nátiyjeli
paydalana alıw ko’nikpelerin biliw bolıp tabıladı
Jáhán xalıqları, sonıń menen birge, ózbek xalqiniń áyyemgi hám bay tariyxın
materiallıq derek ob'ektleri-arxeologiyaliq estelikler: dáslepki adamlardıń jasaǵan
orinlar, uriwliq jámáát dáwiri mákan-jayları, áyyemgi awıl hám qala xarobalari,
mazar -qo'rg'on hám ziyarat orinlari qaldıqları, áyyemgi irrigaciya, arxitekturalıq
ob'ektlerde arxeologiyaliq qazıwlar ótkeriw processinde tóplanǵan bay dálil
bolatuǵın buyımlar -arxeologiyaliq materiallardıń xarakteristikası hám ilimiy analizi
tiykarında jaratılǵan tariyx haqqında, babalarımızdıń materiallıq miyrasları hám
ideologiyalıq dúnyası haqqında studentlerge tereń bilim beriwden ibarat.
Pa`nnin` basqa pa`nler menen baylanisi. “Arxeologiya” pa`ni O`zbekstan
tariyxinin` quram bo`leklerinen biri bolip, ol etnologiya, toponimika,
arxivtaniwshiliq, muzeytaniwshiliq siyaqli pa`nler menen o`z-ara baylanisli bolip,
2
olarsiz u`lkeni u`yrenip bolmaydi.
“Arxeologiya” pa`nin oqiw arqali talabalar o`z u`lkesi, onin` tariyxi haqqinda,
sonday-aq, xaliq turmisi haqqinda ko`birek mag`liwmatlarg`a iye boladi. A`sirese,
u`lkede turizm – sayaxatshiliqtin` rawajlanip bariwi tarawi kadrlarin ko`birek
tayarlanip bariwina da baylanisli. Turizm bolsa O`zbekstanda tek g`ana jaslardin`
ruwxiy ha`m fizikaliq o`siwinde, ba`lki ma`mleket ekanomikasi ushin da za`ru`r
a`hmiyetke iye bolg`an tarawlardan biri sipatinda rawajlanip barmaqta.
IITiykarǵi bólim (lektsiya temaları)
II.I.Pán quramına tómendegi temalar kiredi:
1-tema. Pánniń predmeti, izertlewsheńberi, maqsetihámwazıypası
Arxeologiyapánretinde. Arxeologiyapánniń predmeti, maksadihámwazıypaları
Arxeologiyanıń
tariyxpánisalasındatutqanornı.
Arxeologiyaliqderekler.
Maddiyderekler. Jazbadereklerdiń áyyemgihámorta ásirlergarixini úyreniwdegiornı.
Dereklerdiń
materiallıq
-tariyxıyprocesslerdi
úyreniwdegi
áhmiyeti.
Arxeologiyapániniń
járdemshitarmaqları.
Arxeologiyaliqizertlewusılları.
Materiallıqqatlam.
ÓzbekstanRespublikasınıń
“Arxeologiyamiyrasları
ob'ektlerinqorǵawhámolardanpaydalanıw”
haqqindaginızamınıń
áhmiyeti.
Arxeologiyadadawirlestiriwusılları.
Salıstırmalı
hámsheksizdawirlestiriw.
Arxeologiyanıń
pánretindeqáliplesiwhámrawajlanıw.
OrtaAziyadaarxeologiyaliqizertlewjumısları tariyxı.
2-tema. Paleolit
Paleolitdáwirijáneonıń basqıshları. Paleolit dáwiri tábiy iqlim sharayatları. Olduvay
basqıshı. Arqa Afrikanıń olduvay basqishi estelikleri. Ashel dáwiri. Evrosiyo
aymaǵında adamlardıń tarqaliwi. Tiykarǵı arxeologiyaliq estelikler. Orta paleolit
dáwiriqásiyetleri. Orta paleolit dáwiri estelikleri. Sońǵı paleolit. Insaniyattıń
Amerika regionine tarqalıwı. Paleolit dáwiri tas quralları hám olarǵa qayta islew
usıllarınıń rawajlanıwlasıp barıwı. Paleolit dáwiri materiallıq mádeniyatı. Paleolit
dáwiri ózlestiriwshi xojalıq qásiyetleri (ańshılıq hám termeshilik).
3-tema. Mezolit
Mezolit dáwiri xarakteristikası. Tábiy klimat ózgerisleri hám ekologiya. Jabayı
haywanlardı xanakilashtiriwdin baslanıwı. Qánigelesken ózlestiriwshi xojalıq
formaları. Materiallıq mádeniyat. Mikrolitlar. Old Aziya mezolit dáwirinde. Natufiy
mádeniyatı. Orta Aziyanıń mezolit dáwiri mádeniyatları: Shigis Kaspiy boyı,
Qosıliw, Obishir, Machay, Sazag'an, Vaxsh hám basqa mádeniyatlar ózgesheligi.
Orta Aziyanıń mezolit dáwiri lokal mádeniyatlarınıń xojalıq hám materiallıq
mádeniyatı qásiyetleri. Suwretlew kórkem óner. Zarautsay. Saymaltash. Ideologik
koz-qarawlar.
4-tema. Neolit
Neolit dáwiri xarakteristikası. Neolit revolyuciyası. Evrosiyonin qubla
wálayatlarında óndiriwshi xojalıq formalarınıń payda bolıwı. Jaqın Shig`isda
dáslepki dıyqanchiliqtin payda bolıwı. Ierixon mádeniyatı. Kishi Aziya dáslepki
orayları: Sheyunyu tepesi hám Shatal Kyuyuk. Gulalshiliqtiń payda bolıwı. Jarma
mádeniyatı hám Zagros materiallıq birligi. Misdan paydalanıwdıń baslanıwı. Tas
qurallar. Orta Aziyada óndiriwshi xojalıq formasınıń payda bolıwı. Jebel hám Jaytun
mádeniyatları. Dáslepki diyqanshiliq mákan-jaydari hám qurılıs. Tas qurallar.
3
Ónermentshilik. Suwretlew kórkem óneri, háykelsheler. Oraylıq Aziyanıń neolit
dáwiri ózlestiriwshi xojalıq formasındaǵı mádeniyatları: Kalteminar, Xisar hám
basqalar. Neolit dáwiri social munasábetleri.
5-tema. Eneolit
Eneolit dáwiri. Metallurgiya óndirisi jámiyet tarakkiyotida túpkilikli búklemdiń
zárúrli faktor retinde. Metallurgiya orayları. Qubla Mesopotamiyaniń eneolit dáwiri
arxeologiya kompleksi. Suwgarma diyqanshiliq jáne onıń dáslepki tsivilizatsiya
qáliplesiwindegi áhmiyeti. Qánigelesken óndiristiń qáliplesiwi. Kórkem
ónermentshilik. Múlkshilik teńsizlik jáne social qatlamlarǵa bóliniw. Jámiyet
basqarıwında ibadatxanalar ahmiyetiniń artıp barıwı. Orta Aziyanıń eneolit dáwiri
mádeniyatları
(Anov-Namazgax,
Sarazm).
Mákan-jaylar,
qurılıs
hám
arxitektorshılıq. Ónermentshilik rawajlaniwi (gulalshiliq hám metall). Suwretlew
kórkem óneri. Socialliq munasábetler- klassliqkoz-qaraslar.
Evrosiyoniń arqa aymaqları mádeniyatlarına tiyisli mákan-jaydar hám turaq-jaylar.
Sharwashiliq hám diyqanshiliq. Gulalshiliq. Tas qurallar. Metallarga qayta islewdiń
rawajlanıwı. Suwretlew oneri. Social munasábetler. Ideologik qarawları.
6 -tema. Bronza dáwiri
Bronza dáwiri xarakteristikası. Evroaziyaniń bronza dáwiri materiallıq -tariyxıy
processleri. Evroaziya aymaǵında materiallıq rawajlanıwdıń tegis emesligi.
Evroaziyaniń bronza dáwiri metallurgiya islep shıǵarıw orayları hám olardıń
tsivilizatsiya oshaqları rawajlanıwına tásiri. Old Aziyanıń bronza dáwiri materiallıq
-tariyxıy processleri. Qubla Mesopotamiya úrim-putaqlarǵa shekem tsavr
arxeologiyaliq kompleksi. Shumerda qala -mámleketleriniń qáliplesiwi hám olardıń
qásiyetleri. Elam. Suza kompleksi. Ibadatxana hám saray imaratları. Jazıw. Jeke
mulchilikniń payda bolıwı. Qánigelesken ónermentshilik. Kishi Aziya bronza
dáwirinde. Dáslepki qala orayları. Troya. Kavkaz taptıń Kuro-Arake mádeniyatı.
Maykop mádeniyatı. Orta Aziyanıń bronza dáwiri materiallıq rawajlanıwı. Bronza
dáwiri dáslepki qala (Altındepa, Gonur5 Jarko'ton, Sarazm, Dashli) orayları.
Qánigelesken ónermentshilik. Materiallıq mádeniyat. Orta Aziyanıń sahra aymaqları
bronza dáwiri mádeniyatları. Indiya bronza dáwiri Xarappa mádeniyatı.
Moxenjadaro hám Xarappa. Qánigelesken islep shıǵarıw. Suwretlew kórkem óneri.
Jazıw estelikleri. Evroaziya arqa sahra aymaqlarında paleometall dáwiri. Afanas'ev
mádeniyatları. Xojalıq qásiyetleri. Materiallıq mádeniyatı. Social hám ideiyaliqkozqaraslar. Bronza dáwiri Srub hám Andronov mádeniyatları. Bronza dáwirinde
Uralbo'yi aymaqlarında tsivilizatsiyaniń qáliplesiwi. Xojalıq hám materiallıq
mádeniyat. Metallarga qayta islew rawajlanıwı. Social qatlamlasiw hám
mamleketshilik máseleleri. Bronza dáwiri arxeologiyasın úyreniwdiń áhmiyeti.
7tema. Temir dáwiri
Temir dáwiri qásiyetleri. Dáslepki temir dáwiri materiallıq -tariyxıy processleri.
Orta Aziyanıń dáslepki temir dáwiri (Yaz I-III) arxeologiya kompleksi. Orta
Aziyanıń dáslepki temir dáwiri tariyxıy -materiallıq wálayatları: Baktriya,
So'g'diyona, Marg'iyana, Arqa Parfiya, Xorezm. Áyyemgi mámleketlerdiń
qáliplesiwi. Áyyemgi qala túrindegi mákan-jaydar: Afrosiyob, Ko'ktepa, Uzınqir,
Yerqo'rg'on Jazdepa, Qızıltepa, Gúzeliqir hám basqalar. Qurılıs hám
arxitektorshılıq. Xojalıq qásiyetleri. Ferǵana oypatlıqsınıń dáslepki temir dáwiri
(Shust, Eylaton) mádeniyatında. Dalvarzintepa, Eylaton mákan-jayları hám olardıń
qala qurilisi ózgesheligi. Burgulik hám Nurtepa mádeniyatları. Qurılıs. Orta
Aziyanıń dáslepki temir dáwiri sahra qáwimleri mádeniyatı. Quyisay mádeniyatı.
Qazaqistanda Tosmoli mádeniyatı. Dandibay Begazi. Ol Orta Aziya sahra qáwimleri
mádeniyatı hám xojalıq qásiyetleri.
4
8-tema. Áyyemgi dáwiri
Áyyemgi dáwiri social -ekonomikaliq munasábetleri. Oraylıq Aziyanıń áyyemgi
dáwiri mámleketleri. Materiallıq -tariyxıy wálayatlar hám olardıń tiykarǵı
arxeologiya estelikleri. Áyyemgi dáwiri iri qala orayları. Dalvarzintepa, Afrosiyob,
Yerqo'rg'on, Gaurqal'a, Nisa, Topraqqal'a, Qazaqlijatqan hám basqalar). Shıǵıs
ellinizminiń qalaarxitekturasi hám materiallıq mádeniyatı. Orta Aziyanıń qubla
aymaqlarında Gandxar (Hind) mádeniyatınıń tásiri. Sirdarya háwizi otırıqshı
dıyxanları hám sahra qáwimleri. Qawınshı mádeniyatı. Qanqa. Ferǵana áyyemgi
dáwirinde. Sorabashat (Ko'ngay-Qorabog') mádeniyatı. Ustrushana áyyemgi
dáwirinde. Monshaqtepa. Ullı Jipek jolınıń payda bolıwı. Orta Aziyanıń áyyemgi
dáwiri materiallıq rawajlanıwında xalıq aralıq sawda jolınıń áhmiyeti. Áyyemgi
dáwirinde qurılıs hám arxitektura. Xojalıq. Qánigelesken islep shıǵarıw (gulalshiliq,
metallurgiya óndirisi, toqımashılıq, zergerlik). Kórkem óner (músinshilik,
háykelsheler hám reń-suwret). Torevtika. Áyyemgi dáwiri mádeniyatın úyreniwdiń
áhmiyeti. Orta Aziyanıń áyyemgi dáwiri sahra qáwimleri mádeniyatı. Aralbo'yi
aymaǵında Shirikrabat hám Babushmulla mádeniyatları. Xojalıq hám materiallıq
mádeniyat.
9 -tema. Orta ásirler
Dáslepki orta asirler dáwiri social -ekonomikaliq munasábetleri. Jer iyeligi
munasábetleriniń qaror tabıwı. Orta Aziya dáslepki orta asirler dáwirinde. Orta
Aziyada siyasiy bóliniw. Kishi mámleketlerdiń payda bolıwı. Tariyxıy - materiallıq
wálayatlar ulıwma xarakteristikası. Tiykarǵı arxeologiya estelikleri. Iri qalalar,
dıyxanshılıq awılları hám basqa xalıq mákan-jayları. Qurılıs hám arxitektura.
Ónermentshilik túrleri (gulalshiliq, metallarga qayta islew, toqımashılıq, zergerlik).
Músinshilik, háykelsheler hám reń-suwret kórkem óneri. Orta Aziyanıń Arab
xalifaligi quramına kiritiliwi. Islam dini ideologiyasına tán mádeniyat qáliplesip
barıwı. Orta Aziya rawajlanǵan hám sońǵı orta ásirler dáwirinde. Rawajlanǵan hám
sońǵı orta ásirler arxitekturasi hám materiallıq mádeniyatı qásiyetleri. Áyyemgi hám
orta ásirler dáwiri tariyxın úyreniwde arxeologiya pániniń áhmiyeti.
III. Seminar shınıǵıwları boyınsha kórsetpeler.
Seminar jumıslar – talabalardıń lekciya sabaqlarında alǵan bilimlerin
bekkemlew hám qosımsha ádebiyatlardan paydalanıw, olarǵa tiykarlanıp bilim
alıwǵa járdem beredi hám hár túrli dereklerden jıynalǵan maǵlıwmatlardı analiz
qılıwǵa hám temalar boyınsha ilimiy tárepten tiykarlanǵan maǵlıwmatlarǵa iye
bolıwǵa múmkinshilik beredi.
Seminar shınıǵıwları ushın tómendegi temalar usıniladı:
1. Arxeologiya pánin úyreniwdiń áhmiyeti.
2. Paleolit dáwiri xojalıǵı hám materiallıq mádeniyatı.
3. Mezolit dáwiri xojalıǵı hám modtsiy mádeniyatı.
4. Neolit dáwiri mádeniyatları qásiyetleri.
5. Eneolit dáwiri tariyxıy -materiallıq processleri.
6. Bronza dáwiri materiallıq -tariyxıy processleri.
7. Temir dáwiri social -ekonomikaliq hám materiallıq tarakkiyoti.
8. Áyyemgi dáwiri mádeniyatı hám kórkem óneri.
9. Orta Aziyanıń orta asirlar xojalıǵı hám materiallıq mádeniyatı.
IV. Ámeliy shınıǵıwları temaları
5
1. Rossiya arxeologiyası
2. Evropa arxeologiyası
3. Amerika arxeologiyası
4. Afrika arxeologiyası
5. Arqa hám qubla Aziya arxeologiyası
V. Laboratoriya shınıǵıwları temaları
1. Arxeologiyaliq tabilǵan zatlardıń jasını anıqlaw usılları
2. Materiallıq qatlam jáne onıń izertlew usılları
3. Tas qurallarınıń ishleniw usılları
4. Ílaydan islengen ıdıs buyımlar hám olardıń ishleniw usluBlari
5. Jazıwlar tariyxı
VI. Óz betinshe ta`lim ushin usinis etilgen temalar.
1. Olduvay dáwiri arxeologiyaliq estelikleri
2. Ashel dáwiri arxeologiyaliq estelikleri
3. Must'e dáwiri arxeologiyaliq estelikleri
4. Mezolit dáwiri lokal mádeniyatları
5. Neolit dáwiri lokal mádeniyatları
6. Mesapotamiyaniń eneolit dáwiri proto qalalari
7. Ol rta Aziyanıń eneolit dáwiri mákan-jaydari
8. Irandıń bronza dáwiri proto qalalari
9. Orta Aziyanıń bronza dáwiri proto qalalar formasındaǵı mákan-jaydari
10. Maxenjadaro hám Xarappa mádeniyatları
11. Orta Aziyanıń bronza dáwiri dıyxanshılıq mákan-jaydari
12. Temir dáwiri materiallıq -tariyxıy wálayatları arxeologiyası
13. Orta Aziyanıń áyyemgi dáwiri qalaları
14. Orta Aziyanıń áyyemgi dáwiri materiallıq mádeniyatı
15. Orta Aziyanıń áyyemgi dáwiri suwretleytuǵın kórkem óneri
16. Orta Aziyanıń erte orta ásirler qalaları
17. Orta Aziyanıń erte orta ásirler materiallıq mádeniyatı
18. Orta Aziyanıń erteorta ásirler suwretlew kórkem óner
3
V. Pán oqıtılıwınıń nátiyjeleri (qáliplesetúǵın kompetenciyalar).
- Bul dásturde “Arxeologiya” páni predmeti, maqset hám wazıypaları, materiallıq
hám ruwxıy mádeniyat, sociallıq-ekonomikalıq, materiallıq processler
rawajlanıwınıń ilimiy hám ámeliy áhmiyeti sıyaqlı máseleler ashıp beriledi.
- dásturde tariyxtıń ele jazıw jańalıq ashilmagan hám jazba derekler tiykarında
jaqtılandıriw múmkin bolmaǵan dáwirlerin arxeologiyaliq derekler tiykarında
úyreniw, dúnyadaǵı áyyemgi civilizaciyalarniń rawajlanıwı, eń áyyemgi tariyxni
dawirlestiriw máseleleri, adamzat jámiyetiniń payda bolıwı, adamzattıń dáslepki
miynet quralları, shınıǵıwları, mákanları, onıń áyyemgi dáwir, orta ásirler dáwiri
tariyxı hám mádeniyatın úyreniw máseleleri ilgeri surilgen.
6
4
VI. Tálim texnologiyalari hám metodları:
• lektsiyalar;
• interaktivkeys-stadiler;
• seminarlar (logikalıq pikirler, soraw-juwaplar);
• kishitoparlarda islew;
• prezentaciyahámslaydlar;
• individual intellektualproektler;
• kishijámáát bolıp islew.
5
VII. Kredirlerdi alıw ushın talabalar:
Pánge baylanısli teoriyalıq hám uslubiy túsiniklerdi, bilimlerdi tolıq ózlestiriw,
nátiyjelerin tuwrı kórsete alıw, úyrenilip atırǵan processler haqqında erkin pikir
bildire alıw hám kúndelik, aralıq qadaǵalaw formalarında berilgen tapsırmalardı óz
waqtında orınlaw, juwmaqlawshı qadaǵalaw tapsırmalardı orınlaw
6
Paydalanǵan ádebiyatlar.
1. Mirziyoev SH.M. Erkin va farovon, demokratok Ózbekstan mámleketini
birgalikda barpo etamiz. - Toshkent: Ózbekstan, 2016.
2. Mirziyoev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini táminlash - yurt
taraqqiyoti va xalq farovonliginiń garovi. - Toshkent: Ózbekstan, 2017. - 48 b
3. Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalkimiz bilan birga
kuramiz. — Toshkent: Ózbekstan, 2017. — 488 b.
4. Mirziyoev SH.M. Tanqidiy taxlil, kat'iy tartib intizom va shaxsiy javobgarlik —
har bir rahbar faoliyatiniń kundalik qoidasi bólishi kerak. - Toshkent: Ózbekstan,
2017. - 104 b.
5. Mirziyoev SH.M. Xalqimizniń roziligi bizniń faoliyatimizga berilgan eng oliy
bahodir. 2-jild. - Toshkent: Ózbekstan, 2018. -508 b.
6. Mirziyoev SH.M. Niyati uluǵ xalqniń ishi ham uluǵ, hayoti yoruǵ va kelajagi
farovon bóladi. 3-jild. - Toshkent: Ózbekstan, 2019. - 4 óz 00 b.
7. Ozbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bóyicha Harakatlar strategiyasi
tóǵrisida. Ozbekiston Respublikasi qonun hujjatlara tóplami. 2017. 6-son.
Tiykarg`ı a`debiyatlar:
1. Anorboev A. Islomov O`. Matboboev B. O`zbekiston tarixida qadimgi
Farg`ona.-Tashkent, 2000.
2. Arxeologiya i istoriya Central’noy Azii ––Samarkand, 2004.
3. Asqarov A. Eng qadimiy shahar. ––Toshkent, 2001.
4. Aziya. Desyat` tsivilizatsii. M., 1996
5.
6.
7.
8.
9.
Matyushin G.N. Arxeologicheskiy slovar`.-M., 1996
Kesh-Shaxrisabz tarixidan lavhalar. ––Tashkent, 1998.
Pidaev Sh.R. Qadimiy Termiz. ––Tashkent, 2001.
Egamberdieva N. Arxeologiya (o`quv qo`llanma).–Tashkent, 2011.
Turganov B. Arxeologiyaliq tushunchalatniń izohli lug`ati. –Tashkent, 2021
Qosımsha a`debiyatlar:
10. Askarov A. O'zbek xalqi etnogenez va etnik tarixiniń bázi bir nazariy va ilmiy
metodologik asoslari //O'zbekiston tarixi. 2002. № 4.-B. 54-60.
11. Boboyorov G' . Сhoch tarixidan lav halar (ilk o'rta a srlar). - Toshkent 2010.
7
12. Mavlonov U. Markaziy Osiyoniń qadimgi yo'llari. -T., 2008.
13. Rtveladze E. Tsivilizatsii, gosudarstva, kul'turi Tsentral'noy Azii.— Toshkent,
2005.
14. Xo'jaev A. Buyuk ipak yo'li: munosabatlar va taqdirlar. - T., 2007
15. Annaev T., Shaydullaev Sh. Surxondaryo tarixidan lavhalar. T., 1997.
Elektron tálim resursları
1.www. tdpu. uz
2.www. pedagog. uz
3.www. ziyonet. uz
4.www. edu. uz
5.tdpu-INTRANET. Ped
6.www. Yandex. ru.
7.www. Rambler.ru.
8.www. Google.ru.
9. www.archaelogy.ru
10.www.archaelogy.com
7
8
9
Oqıw dástúri. Joqarı hám orta arnawlı ministrligi, tariyx óqitiw metodikasi tálimi
baǵdarları boyınsha Oqıw-metodikalıq birlespeler islerin muwapıqlastırıwshı
Keńesiniń 2021 jıl “__ ” _____ ___ sanlı bayanlaması menen maqullanǵan.
O’zbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw ministirligi 2021
jıl “____”______ ___ sanlı buyrıǵı menen pán maqullanǵan oqıw dástúrin,
tayanısh Joqari oqıw orni tárepinen tastıyıqlanıwǵa razıliq berilgen.
Pán/modulushınjuwapker:
B. Turganov - NMPI, «Tariyx oqıtıw metodikası» kafedrası dotsentı, t.i.k.
Pikirbildiriwshiler:
M. Turebekov -QMU «Arxeologiya» kafedrası dotsentı, t.i.k.
R.Bazarbaev-Ájiniyaz atındaǵı NMPİ “Tariyx oqıtıw metodikası”kafedrası baslıģı,
t.i.d., dotsent
R.Bawetdinov -QR XBXQTQAİ «Sociallıq-ekonomikalıq pānler» kafedrası
baslıģı,dotsent, t.i.k.
8