ANG PAGTANGGAP SA MGA KUPAS NA LARAWAN
(Pictorial Essay)
Sa
buhay,
hindi
maiiwasan ang mga taong
mapanghusga. Kahit saan ka
tumingin, kahit saan ka pang
lugar pumunta, may mga tao
talagang
hindi
kayang
tanggapin ang mga kapwa nila.
Gaya ng mga hindi ganoong kagandahan
ang mukha, walang maayos na kalagayan, may
nakakahawang sakit, mga taong may kapansanan,
wala sa sariling pag-iisip, at mga taong hindi
tanggap ng ilan na tinatawag pa nilang salot sa
lipunan. At ilan lamang ang mga ito sa problema
na kinakaharap ng ating mundong mapamintas.
Ang tanong ko, bakit hindi
niyo kayang tanggapin ang mga
tulad nila? Bakit hindi niyo kayang
unawain ang mga sitwasyong
tinatayuan nila? Bakit niyo
ginagawang biro ang seryosong
kinakaharap nila? Bakit hindi niyo
kayang magmahalan upang wala
nang problema? At bakit kung
makapagsabi kayo ng mga
masasakit na salita, parang hindi
sila taong kagaya rin ninyo? Bakit?
‘Yong tinatawag niyong
bobo? Ngayon nadi-depress na
para lang manguna sa klase nila.
Gabi-gabi, nagpupuyat siya para
lang mag-aral at para lang hindi
siya muling masabihang walang
alam.
‘Yang matabang babaeng
kain lang ng kain sa kung saan?
Ginugutom ngayon ‘yong sarili
niya para sa inyo.
‘Yong
isa
naman,
nabalitaan niyo na bang
nagpakamatay dahil sinabihan
niyo siyang sumama nalang sa
mga namayapa na niyang mga
magulang dahil wala nang
nagmamahal sa kaniya. Hindi
niyo alam na napakraming
taong
nakapaligid
at
nagmamahal pa sa kaniya.
‘Yong sinabihan niyong
pokpok sa kanto dahil sa may anak
na siya sa gano’ng edad? Ibinasura
na ‘yong anak niya dahil sa kaiisip
sa mga salitang itinarak niyo sa
puso’t isipan niya.
‘Yong lalaking tinulak-tulak niyo
kanina at hindi lumalaban? Hindi niyo
alam na
nakakaranas
‘yan ng
pambubugbog ng tatay niya sa bahay nila.
Ito namang batang nilait-lait niyo
lang dahil sa mahirap sila? Wala kayong
alam na araw-araw naghahakot ‘yan ng
basura para lang may pangkain ang mga
kapatid niya dahil sa ulila na sila.
‘Yong
babae
namang
pinagbubulungan ninyo dahil sa kulay niya?
Sinira niyo ang pangarap
niyang
magkapamilya dahil nawalan na siya ng
kumpyansa sa sarili na baka wala nang taong
magmahal pa sa kaniya.
‘Yong
lalaking
tinatawanan at sinabihan niyong
mahina dahil umiiyak? Alam
niyo bang nasa ospital ngayon
‘yong babaeng nag-aruga at
nagluwal sa kaniya.
At
‘yon
namang
pinintasan niyo dahil iba ang
kilos niya sa dapat niyong
makita! Nakaratay na ngayon
kahit hindi niyo alam kung
gaano niya pinapasaya ang lahat
ng tao at ginagawa ang lahat
para lang sa matanggap niyo
siya.
Wala
kayong
karapatang
manghusga dahil wala kayong alam
simula pa lang nung una. Hindi niyo
alam kung gaano niyo unti-unting
binabago ang mga pananaw nila sa
buhay. Anong pakiramdam? Anong
pakiramdam na dahil sa mga salitang
sinasabi niyo, kayo na rin mismo ang
pumapatay sa mga kagaya niyong tao
lang?
Tao rin sila. May
nararamdaman at nasasaktan
din sila. Wala silang kasalanan
kung bakit hindi sila normal na
inaasahan ng lahat.
At alam niyo ba kung anong
mas malaking problema na
nakakahiya? Kayo. Kayong mga
dapat umuunawa at nagbibigay ng
kalinga sa kanila. Kayo na hindi
matanggap ang kung anomang
katauhan meron sila. At kayo na
may pinag-aralan sa lahat na wala
namang ibang ginawa, kundi
paninliitan sila ng mata at talakan
ng mga nakakahiwang mga salita.
Bago sana kayo manghusga,
bakit hindi niyo muna subukang
tumapak at isuot ang sirang sapatos na
tinatapakan ng mga taong ‘yon simula
palang? Para naman malaman at
maranasan din ninyo kung gaano
kahirap ng ilang taong pagiging gano’n
nila.
Minsan marahil, daig pa
ng walang pinag-aralan ang
mga taong may pinag-aralan;
minsan din, mas lalaki pa nga sa
lalaki ang bakla; oo, may
kapansanan sila, pero daig ka
nila dahil minsan, mas marami
pa silang talento kumpara sa
‘yo; yung mga taong may
seryosong sakit na tinatawanan
mo lang? Mas pursigido pa
ngang mabuhay kaysa sa ‘yong
sinasayang lang sa walang
katuturang bagay ang mga araw
niya; at oo, ‘halimaw siya’ o ‘maitim’, pero alam nila ang tamang pag-asta at kung paano gagamitin
ang salita upang ‘di makasakit ng iba.
Kaya sana, magbago ka na habang maaga
pa. Habang hindi mo pa nararanasan ang pait ng
buhay. Habang nakatawa ka pa at walang
nararanasang iba.
At mag-uumpisa ang lahat ng mga magagandang bagay... sa ‘yo. Kung uumpisan mong
magbago, maraming darating sa ‘yo na hindi mo inaasahan. Alamin mo kung paano gamitin ang
puso’t utak mo upang hindi makasira ng kapwa. Bagkus ay pasiyahin nalang sila. Dahil ang mga
ngiti sa labi nila ay babaunin mo balang-araw na siyang magpapaligaya at ipagmamalaki mo sa
iba.
Sa mga taong hindi tanggap ng iba ay parang isang larawan. Sa paglipas ng panahon sa
isang mundong mapamintas, unti-unti silang kumukupas. Unti-unting tinatapakan at
pinagtatabuyan ng mga tao, hanggang sarili na nila mismo ang sumira sa kanilang pagka-tao.
Mahal Ko Siya... Pero Tama Na
(Replektibong Sanaysay)
Pa’no na nga ba umabot sa ganito ang lahat? Umabot sa puntong hindi na kami
nagpapansinan, nagkikibuan, at lumalabas kapag nagkayayaan ang barkada? Hindi ko na yata
maalala. Pero ang natatandaan ko, magkaibigan kami. Magkaibigan kami, hanggang sa hindi ko
inaasahang mahulog sa kaniya.
Nag-umpisa ang lahat ilang taon na rin ang nakakalipas bago kami maging ganap na
magkaibigan. Magkaklase pa kami no’n, laging magkatabi, nag-kakantyawan, nagbabatuhan ng
kung anu-ano, nagtutulungan, at higit sa lahat nagko-kopyahan. Masaya lang kami no’n, laging
naka-tawa, walang paki-alam sa problema.
Naaalala ko pa rin ‘yong araw na lagi kaming sabay naglalakad pauwi kasama ang iba pa
sa barkada. Mauuna siyang magpapaalam kaya maiiwan kami. Pero tuloy pa rin ang kulitan gabigabi, gamit ang social media para makapag-usap.
Isang araw din na ‘di malilimutan ay noong ginawan ko siya ng proyekto sa isang
asignatura. Oras ko ang tinaya roon, makapagpasa lang siya dahil nga sa wala nang oras para
gumawa pa siya. Bilang pasasalamat, ini-libre niya ako sa isang turo-turo kinahapunan. Kahit ano,
puwede kong bilhin. Kaya sinagad ko na ang pagkakataong ‘yon, kumuha ng marami, para lang
makasama’t makausap ko siya ng matagalan.
Sa mga pagkakataong gaya no’n, sa mga panahong lagi kaming nagsasama, nag-uusap, at
mga oras na inilalaan ko para lang makasama siya, hindi ko alam, pero unti-unti na pala akong
nahuhulog sa kaniya ng hindi ko namamalayan. Dahan-dahan ko na pala siyang minamahal ng
hindi niya nararamdaman at ako lang ang siyang nakaka-alam.
Unrequited Love, mga salita sa ingles na kung isasalin ay ang pag-ibig na hindi
nasusuklian. ‘Yan ang estadong kinalalag’yan ko ngayon. Wala naman akong magawa dahil hindi
ko ‘yon kayang aminin sa kaniya. Hindi ko magawang umamin dahil alam kong malaki ang
mawawala.
Sa paglipas pa ng taon, napapa-isip na lang ako sa sarili ko na nakakapagod din palang
magmahal mag-isa? Ang sakit palang magmahal ng isang tao ng palihim. Dahil kapag nasasaktan
ka tuwing may kasama siyang iba, kikimkimin mo na lang ‘yon at iisiping wala lang ‘yon. ‘Yong
tipong kapag nakita mo siyang sumasaya sa piling ng iba, kailangan nakangiti ka. Kailangan mong
ipakitang masaya ka rin para sa kaniya kahit ang totoo, durog na durog ka na. At kailangan mo na
lang tanggapin na balang araw, may ibang tao na rin siyang mamahalin higit pa sa relasyong meron
kayo at napakasakit dahil alam mong hindi ikaw ang taong ‘yon.
Dalawang taon bago ko ‘yon natanggap. Sa pagitan ng taong ‘yon, paunti-unti nang
lumalayo ang loob ko sa kaniya. Hindi na ako masyadong nakikipag-usap na parang wala kaming
pinagsamahan. Hindi na rin ako masyadong sumasama sa barkada kapag kasama siya. Dahil sa
dalawang taon na ‘yon, nahanap ko na ang pangaral na nakapag-pabago sa pananaw ko.
Napagtanto ko na mali pala ang ginagawa ko sa ilang taong ‘pagiging torpe. Mali pala na
ipagsiksikan at ipagpilitan ang sarili mo sa lugar na hindi ka naman kasama. Nalaman ko na na
hindi lahat ng bagay nasusuklian. Hindi lahat, makukuha mo ng ganun-ganun na lang. Dahil may
mga bagay na kahit gawin mo pa ang lahat, kung hindi ka niya mahal, hindi ka niya mahal.
Isa pang natutunan ko, kung kaibigan ka lang, hanggang doon na lang sana. Huwag nang
lalampas. Dahil mahirap mahulog sa isang bagay na wala kang kasiguraduhan kung sasaluhin ka
ba o pupulutin ka para ibasura. Na mahirap tumaya sa isang sugal na wala namang katiyakan kung
mananalo ka ba o hindi. Maling umibig sa isang kaibigan dahil puwedeng mawala ang lahat, sa
isang iglap lang.
Sa mga oras na ‘yon, naaalala ko pa rin ang mga memoryang pinagsaluhan naming dalawa.
Naaalala ko ‘yong pagkakataong mahal ko pa siya na hanggang ngayon ay umaasa pa rin akong
magiging kami. Sabihin na nating oo, may kaunting pagtingin pa rin ako sa kaniya. Pero ayoko
nang masaktan pa. Sabihin na nating mahal ko pa siya, pero sa pagkakataong ito, tama na. Ayoko
na.