ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Διοίκηση Μονάδων Υγείας
ΔΜΥ 60: Οικονομική και Χρηματοδοτική Διαχείριση Υπηρεσιών Υγείας
Τελικές Εξετάσεις - ………..
ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Απαντήστε σε τρία (3) θέματα μόνο. Όλα τα θέματα είναι ίσης βαθμολογικής αξίας. Εντός
παρενθέσεων (όπου αυτές υπάρχουν) δίνεται η ποσοστιαία βαθμολογική βαρύτητα κάθε
υποερωτήματος στη διαμόρφωση της συνολικής βαθμολογίας του θέματος. Όπου δεν υπάρχουν
παρενθέσεις υπονοείται ίση βαθμολογική αξία των υποερωτημάτων.
Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες.
ΘΕΜΑ 1o
i.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του Ελληνικού συστήματος υγείας όσον αφορά στις πηγές
χρηματοδότησης και τη μέθοδο αποζημίωσης των νοσοκομείων;
(40%)
ii.
Σε ποιον βαθμό νομίζετε τα παραπάνω χαρακτηριστικά συμβάλλουν στην επίτευξη των
στόχων της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αποδοτικότητας; Τεκμηριώστε την απάντησή
σας.
(30%)
iii.
Προτείνετε και συζητήστε ένα μέτρο πολιτικής που, κατά τη γνώμη σας, θα συνέβαλε στη
βελτίωση της κοινωνικής δικαιοσύνης και ένα μέτρο πολιτικής που θα συνέτεινε στη
βελτίωση της αποδοτικότητας του Ελληνικού συστήματος υγείας.
(30%)
ΘΕΜΑ 2o
i.
Στον παρακάτω πίνακα δίνονται υποθετικά στοιχεία για τη λειτουργία 7 γενικών δημόσιων
νοσοκομείων για το έτος 2018.
……η συνέχεια των θεμάτων στην επόμενη σελίδα
1
Αριθμός κλινών
Ν1
107
Αριθμός
νοσηλευθέντων
ασθενών
6.839
Συνολικές δαπάνες
Ν2
413
26.142
30.489.486
Ν3
408
28.695
25.861.259
Ν4
331
33.519
23.684.727
Ν5
470
44.194
42.642.406
Ν6
547
53.016
70.279.037
Ν7
945
56.095
107.907.906
14.498.369
Εξηγήστε με τη βοήθεια διαγράμματος τι εκφράζουν τα δεδομένα του πίνακα ως προς τις
οικονομίες και αντι-οικονομίες κλίμακας. Τι συμπεράσματα μπορείτε να εξαγάγετε για τη
λειτουργία των παραπάνω νοσοκομείων;
(40%)
ii.
Με βάση την οικονομική θεωρία, ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα από
μία ενδεχόμενη επέκταση της κλίμακας παραγωγής στις μονάδες παροχής υπηρεσιών
υγείας;
(30%)
iii.
Αφού διατυπώσετε τους ορισμούς της τεχνικής αποδοτικότητας, της αποδοτικότητας
κατανομής, της αποδοτικότητας κλίμακας και της αποδοτικότητας εύρους δραστηριοτήτων,
συζητήστε ένα παράδειγμα από το ελληνικό υγειονομικό σύστημα για κάθε είδους
αποδοτικότητας.
(30%)
ΘΕΜΑ 3o
i.
Συζητήστε και αξιολογήστε το ρόλο των QALYs στην οικονομική αξιολόγηση των
υγειονομικών προγραμμάτων.
(70%)
ii.
Κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν πώς παρά το γεγονός ότι δεν λαμβάνει υπόψη τη διάσταση
της ποιότητας ζωής, η μέθοδος κόστους-αποτελεσματικότητας είναι η περισσότερο
διαδεδομένη μέθοδος οικονομικής αξιολόγησης υγειονομικών προγραμμάτων. Συζητήστε
την άποψη αυτή βάσει και της απάντησής σας στο υποερώτημα (i).
(30%)
……η συνέχεια των θεμάτων στην επόμενη σελίδα
2
ΘΕΜΑ 4o
i.
Η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας ενδιαφέρεται για την αξιολόγηση της χρηματοοικονομικής
κατάστασης δύο Δημόσιων Νοσοκομείων (ΔΝ) Χ και Ψ ως προς το έτος 2018, για τα οποία
ισχύουν τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα:
Λογαριασμοί (Υπόλοιπα 31/12/2018)
ΔΝ Χ
(χιλιάδες €)
5.000
23.000
10.000
15.000
20.000
12.000
Αποθέματα
Κυκλοφορούν Ενεργητικό
Απαιτήσεις
Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις
Κύκλος Εργασιών (Καθαρές Πωλήσεις)
Κόστος Πωληθέντων ή Πωλήσεων
ΔΝ Ψ
(χιλιάδες €)
5.000
25.000
15.000
25.000
12.000
25.000
Αν υποθέσουμε ότι αναλαμβάνετε την επεξεργασία των ανωτέρω δεδομένων καλείστε:
(1)
Να υπολογίσετε τους ακόλουθους αριθμοδείκτες για κάθε ένα από τα 2 Δημόσια
Νοσοκομεία:
a. Ειδική ή Άμεση Ρευστότητα.
b. Μέση Περίοδος Είσπραξης Απαιτήσεων.
c. Μέση Περίοδος Εξόφλησης Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων.
(2)
Nα συγκρίνετε τα αποτελέσματα των αριθμοδεικτών μεταξύ των 2 Δημόσιων Νοσοκομείων
(χωρίς να απαιτείται να προβείτε και σε ποσοστιαία σύγκριση των αριθμοδεικτών που
υπολογίσατε) ώστε να καταδείξετε ποιο νοσοκομείο βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση ως
προς τη ρευστότητα – δραστηριότητα και να εισηγηθείτε στην ηγεσία του Υπουργείου
Υγείας προτάσεις για τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης τους.
(70%)
ii.
Αναλύστε την έννοια του Ολικού Προϋπολογισμού (δεν απαιτείται αναφορά στην γαλλική
εκδοχή του). Ποιοι κανόνες χαρακτηρίζουν τη σύνταξη και την παρακολούθησή του;
(30%)
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
3
Ενδεικτική απάντηση
Θέμα 1
i) Στο πρώτο ερώτημα, θα πρέπει να συζητήσετε αρχικά τις πηγές χρηματοδότησης του ΕΣΥ.
Ενδεικτικά σημεία της απάντησης μπορούν να αναζητηθούν στις σελ. 68-73, του Α' τόμου του
βιβλίου του ΕΑΠ. Θα πρέπει να αναφερθείτε στις τρεις κύριες πηγές χρηματοδότησης (κοινωνική
ασφάλιση, κρατικός προϋπολογισμός, ίδιες πληρωμές). Μπορείτε επίσης, να αναφερθείτε στα
χαρακτηριστικά του συστήματος υγείας που βασίζονται στο υπόδειγμα Bismarck και στο
υπόδειγμα Beveridge. Θα μπορούσατε να αναφέρετε κάποιες γενικές διαχρονικές τάσεις των
δαπανών για την υγεία που παρατηρούνται στο ΕΣΥ, όπως η υψηλή συμμετοχή των ιδιωτικών
δαπανών στην υγεία, οι άτυπες πληρωμές και οι χαμηλότερες δημόσιες δαπάνες για την υγεία σε
σύγκριση με τον κοινοτικό μέσο όρο.
Στο δεύτερο σκέλος του υποερωτήματος, αναφορικά με τη μέθοδο αποζημίωσης των νοσοκομείων
στο ΕΣΥ, οι φοιτητές θα πρέπει να συζητήσουν τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια (ΚΕΝ), τα οποία
εισήχθησαν με στόχο τον έλεγχο των νοσοκομειακών δαπανών, οι οποίες αποτελούν τη
σημαντικότερη πηγή κόστους μεταξύ των δημοσίων δαπανών για την υγεία. Η εφαρμογή των ΚΕΝ
για την αποζημίωση της νοσοκομειακής περίθαλψης βασίστηκε σε DRGs ασθενειών από διεθνείς
πρακτικές, με στόχο τον έλεγχο των δαπανών, τη διαφάνεια των ιατρικών πράξεων και την
βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Εδώ μπορείτε να συζητήσετε και τα
βασικά χαρακτηριστικά των DRGs, όπως αναφέρονται στις σελ. 93-94, του Α' τόμου του βιβλίου
του ΕΑΠ.
ii) Στο δεύτερο ερώτημα, θα πρέπει να απαντήσετε κριτικά και βάσει των γενικότερων, σφαιρικών
γνώσεων που έχετε για το ΕΣΥ. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να συζητήσετε κατά πόσο τα
χαρακτηριστικά του ΕΣΥ (αν λάβουμε υπόψιν μας και τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, δηλ.
ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ΚΕΝ, ΕΟΠΥΥ, κοκ.) ενισχύουν την κοινωνική δικαιοσύνη αλλά και
την αποδοτικότητα των νοσοκομείων. Ακόμη, κάποια επιχειρήματα (αρκετά παραμένουν επίκαιρα)
παρουσιάζονται στις σελ. 71-72, του Α' τόμου του βιβλίου του ΕΑΠ. Ενδεικτικά, θα μπορούσατε να
αναφέρετε ότι παρόλο το σύστημα υγείας είναι μικτό Beveridge – Bismark (Εθνικό Σύστημα Υγείας
και Κοινωνική Ασφάλιση), εντούτοις το 1/3 των συνολικών δαπανών στον τομέα της υγείας είναι
ίδιες πληρωμές, σύμφωνα με στοιχεία του OECD (2018) για το 2016. Σε μία χώρα η οποία διανύει
μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση, εγείρονται σοβαρά θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ειδικά δε αφού κάποιες από τις ίδιες πληρωμές αφορούν άτυπες πληρωμές (φακελάκια) σε
δημόσια νοσοκομεία. Όσον αφορά στην αποδοτικότητα, μπορούν να αναφέρετε παραδείγματος
χάριν τα προβλήματα των ΚΕΝ (υψηλό διαχειριστικό κόστος, βιαστική και σε κάποιες περιπτώσεις
λανθασμένη κοστολόγηση των ΚΕΝ, λανθασμένη ταξινόμηση περιστατικών με σκοπό την λήψη
μεγαλύτερης αποζημίωσης κλπ). Φυσικά μπορεί κάποιος να αντιπαραβάλει τη μέθοδο αυτή με την
αποζημίωση βάσει ημερήσιου νοσηλίου που ίσχυε πριν το 2012.
iii) Και σε αυτό το ερώτημα, θα πρέπει να προχωρήσετε σε μια κριτική ανάλυση και προσέγγιση
του θέματος που τίθεται. Ενδεικτικά, μπορείτε να αναφερθείτε στα ΚΕΝ και σε βελτιώσεις του
4
τρόπου εφαρμογής των, αλλά και στις μεθόδους αποζημίωσης των υπολοίπων προμηθευτών
υπηρεσιών υγείας, στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, στην αναμόρφωση του ΕΣΥ αναφορικά με
τη συλλογή και κατανομή των πόρων στην υγεία (οργάνωση, διοίκηση, διαχείριση,
προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας, κοκ.). Τέλος, κάποιοι φοιτητές που έχουν ευρύτερη γνώση
μπορεί να στραφούν και σε πιο σύγχρονες τάσεις (π.χ. ολοκληρωμένη, συνεχιζόμενη και
συντονισμένη φροντίδα - integrated care). Επίσης, θα μπορούσατε να αναφερθείτε σε πολιτικές
μείωσης των ίδιων πληρωμών (π.χ. καταπολέμηση του φαινομένου των άτυπων αμοιβών με
ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών, μείωση των χρόνων αναμονής στις δημόσιες δομές υγείας).
Θέμα 2
(i) Πρώτα θα πρέπει να υπολογίσετε το μέσο κόστος ανά νοσηλευθέντα ασθενή. Τα αποτελέσματα
παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:
Μέσο κόστος
Αριθμός
ανά
Αριθμός
νοσηλευθέντων Συνολικές νοσηλευθέντα
κλινών
ασθενών
δαπάνες
ασθενή
107
6839
Ν1
14498369
2120
413
26142
Ν2
30489486
1166
408
28695
Ν3
25861259
901
331
33519
Ν4
23684727
707
470
44194
Ν5
42642406
965
547
53016
Ν6
70279037
1326
945
56095
Ν7
107907906
1924
Στη συνέχεια θα πρέπει να σχεδιάσετε το διάγραμμα των οικονομιών και αντιοικονομιών κλίμακας,
σύμφωνα με το παρακάτω διάγραμμα:
Οικονομίες & αντι-οικονομίες κλίμακας
2500
2000
Ν1
Ν7
1500
Ν6
Ν2
1000
Ν5
Ν3
Ν4
500
0
6,839
26,142
28,695
33,519
44,194
53,016
56,095
Στο διάγραμμα στον άξονα Χ απεικονίζεται ο αριθμός των νοσηλευθέντων ασθενών και στον άξονα
Υ το μέσο κόστος ανά νοσηλευθέντα ασθενή για τα 7 γενικά νοσοκομεία. Το διάγραμμα έχει την
5
κλασική U-shape μορφή και επομένως συναντούμε οικονομίες και αντι-οικονομίες κλίμακας.
Παρατηρούμε ότι όσο αυξάνεται ο αριθμός των νοσηλευθέντων ασθενών (δηλαδή το παραγόμενο
έργο των νοσοκομείων) το μέσο κόστος μειώνεται (οικονομίες κλίμακας για τα νοσοκομεία Ν1, Ν2,
Ν3) μέχρι να φτάσει ένα ελάχιστο σημείο (Ν4) και κατόπιν αρχίζει να αυξάνεται (αντιοικονομίες
κλίμακας) (νοσοκομεία Ν5, Ν6 και Ν7). Το σημείο ελάχιστου μέσου κόστους απεικονίζει και το
άριστο από πλευράς κόστους επίπεδο νοσηλείας ασθενών (Ν4).
Στη συνέχεια θα μπορούσατε να σχολιάσετε κάποια χαρακτηριστικά λειτουργίας του γενικού
νοσοκομείου που λειτουργεί στο άριστο μέγεθος παραγωγής και των λοιπών νοσοκομείων με
οικονομίες ή αντιοικονομίες κλίμακας συγκριτικά και με τον αριθμό των κλινών διακρίνοντας τα
γενικά νοσοκομεία σε μικρού, μεγάλου και μεσαίου μεγέθους.
(ii) Η απάντηση βασίζεται στη σελίδα 150-151 του βιβλίου Α του ΕΑΠ.
Σημεία στα οποία μπορείτε να αναφερθείτε είναι:
• Ο καταμερισμός της εργασίας και εξειδίκευσης που δημιουργούνται από τη διευρυμένη κλίμακα
λειτουργίας.
• Η ύπαρξη τεχνολογικών παραγόντων όπως η αδιαιρετότητα του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού
(π.χ. κτίρια), υποδηλώνοντας υψηλό σταθερό κόστος.
• Οικονομίες στα αποθέματα προσωπικού και υλών (στοχαστικές οικονομίες)
• Εξοικονομήσεις πόρων (χρηματικές οικονομίες).
(iii) Η απάντηση βασίζεται στις σελίδες 145, 152, 156 και 158 του βιβλίου του ΕΑΠ.
Η τεχνική αποδοτικότητα μετρά το εάν και κατά πόσο μία μονάδα παροχής υγείας παράγει τη
μέγιστη δυνατή εκροή με δεδομένες τις εισροές ή παρέχει τις μέγιστες δυνατές εκροές με την
μικρότερη χρήση των εισροών. Για παράδειγμα μικρότερος αριθμός απεικονιστικών εξετάσεων, η
κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού ή άλλες μορφές έλλειψης οργάνωσης και διοίκησης που
οδηγούν στη μη βέλτιστη αξιοποίηση των εισροών.
Η αποδοτικότητα κατανομής αναφέρεται στο εάν και κατά πόσο μία μονάδα παροχής υπηρεσιών
υγείας επιλέγει την άριστη αναλογία εισροών, δεδομένων των σχετικών τιμών τους. Για
παράδειγμα, χρήση περισσότερων ιατρών σε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να γίνουν από
φθηνότερο εργατικό δυναμικό π.χ. νοσηλευτές. Καλύτερη αξιοποίηση των κλινών σε μονάδες π.χ.
βραχείας νοσηλείας.
Η αποδοτικότητα κλίμακας αναφέρεται στο άριστο μέγεθος των μονάδων παροχής υγείας από
άποψη κόστους. Για παράδειγμα, η συγχώνευση κλινικών στο ίδιο νοσοκομείο ή η συγχώνευση
μικρών νοσοκομείων για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας.
Η αποδοτικότητα εύρους δραστηριοτήτων αφορά το ενδεχόμενο εξοικονόμησης δαπανών από την
ίδρυση εξειδικευμένων μονάδων παροχής υγείας έναντι μονάδων παροχής γενικής φροντίδας. Για
παράδειγμα όταν ένας πολύ εξειδικευμένος ιατρός χρησιμοποιείται και από τα τακτικά εξωτερικά
ιατρεία ή κατάχρηση ακριβών εξειδικευμένων μηχανημάτων.
Θέμα 3
Η οικονομική αξιολόγηση είναι μέθοδος που χρησιμοποιείται για να υπολογιστεί το
πρόσθετο κόστος σε σχέση με το πρόσθετο αποτέλεσμα της υγειονομικής παρέμβασης.
i)
6
To QALY αποτελεί μονάδα μέτρησης της κλινικής αποτελεσματικότητας μιας παρέμβασης. Η
μέτρηση του οφέλους πραγματοποιείται σε φυσική μονάδα κλινικού αποτελέσματος σταθμισμένο
για ποιότητα ζωής δηλ., σε ποιοτικά σταθμισμένα έτη ζωής.
Μέτρο αποτελεσματικότητας= Ποιοτικά σταθμισμένο έτος ζωής (QALY)
–Κοινός ορισμός για όλες τις υγειονομικές παρεμβάσεις
–Συγκρίσιμο μέγεθος για διαφορετικές ασθένειες
–Ολοένα και περισσότερο αποδεκτό ως μέτρο υγειονομικού αποτελέσματος
Κάθε κατάσταση υγείας σταθμίζεται βάσει της προτίμησης του ατόμου μεταξύ διαφορετικών
καταστάσεων υγείας. Γενικά μία κατάσταση υγείας ορίζεται σε σχέση με την κατάσταση πλήρους
(τέλειας) υγείας (στην οποία συνήθως αντιστοιχεί η τιμή 1) και σε σχέση με μία δεδομένη χρονική
περίοδο.
-
Τα QALYs δίνουν μια ιεράρχηση των προτιμήσεων (ή του υγειονομικού οφέλους) σε σχέση
τόσο με τη διάρκεια όσο και με την ποιότητα ζωής
Το QALY βοηθά στο να γίνει η αποτίμηση της “αξίας” της παρέμβασης
Το QALY είναι μέτρο του υγειονομικού οφέλους (Health benefit)
Μεγιστοποίηση του υγειονομικού οφέλους σημαίνει επομένως μεγιστοποίηση των QALYs
Χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο από τους μηχανισμούς ρύθμισης στην Ευρώπη
Οι δυσκολίες σχετικά με τη χρήση των QALYs και με την ανάλυση κόστους-χρησιμότητας λόγω των
«φιλοσοφικών» και μεθοδολογικών προβλημάτων που συνδέονται με τα QALYs, αναλύονται στις
σελ. 211-217 Α Τόμος ΕΑΠ.
ii)
Η ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας υπολογίζει το όφελος σε όρους κλινικών
αποτελεσμάτων (π.χ., ως επιμήκυνση του χρόνου επιβίωσης). Η μέθοδος αυτή γενικά
χρησιμοποιείται για να συγκρίνει τη σχετική αποδοτικότητα μίας παρέμβασης έναντι μίας άλλης
(δηλ., το πρόσθετο κόστος σε σχέση με την πρόσθετη αποτελεσματικότητα), εκτός εάν η
αποτελεσματικότητα εκφράζεται στην ίδια μονάδα όπως π.χ., κερδισμένα έτη ζωής οπότε μπορεί
να χρησιμοποιηθεί για να συγκρίνει τη σχετική αποδοτικότητα μεγάλου εύρους παρεμβάσεων.
Η ανάλυση κόστους-χρησιμότητας προσδίδει τιμές χρησιμότητας (ωφέλειας) - που εκτιμώνται
βάσει των προτιμήσεων των ατόμων - στην αποτελεσματικότητα της παρέμβασης. Η μέτρηση του
οφέλους πραγματοποιείται σε φυσική μονάδα κλινικού αποτελέσματος σταθμισμένο για ποιότητα
ζωής δηλ., σε ποιοτικά σταθμισμένα έτη ζωής, QALYs. Η μέθοδος αυτή επομένως χρησιμοποιείται
για να συγκρίνει τη σχετική αποδοτικότητα μεγάλου εύρους παρεμβάσεων αφού η
αποτελεσματικότητα εκφράζεται στην ίδια μονάδα (ποιοτικά σταθμισμένα έτη ζωής, QALYs).
Και οι δύο μορφές ανάλυσης αποτελούν εναλλακτικές μεθόδους οι οποίες επιχειρούν να
«ποσοτικοποιήσουν» την αξία των υγειονομικών πόρων έτσι ώστε να είναι δυνατή η επιλογή της
κατανομής των πόρων αυτών μεταξύ διαφορετικών υγειονομικών προγραμμάτων.
Χρησιμοποιούνται για τη συγκέντρωση πληροφορίας για το κόστος και τις συνέπειες (την
αποτελεσματικότητα) των υγειονομικών προγραμμάτων και παρέχοντας πληροφορία για την
οικονομική αποδοτικότητα των εναλλακτικών επιλογών βοηθούν στη λήψη αποφάσεων σχετικά με
την κατανομή των υγειονομικών πόρων.
7
Έτσι η απάντηση θα μπορούσε να συμφωνεί ή να διαφωνεί με την άποψη της εκφώνησης στο
υποερώτημα (ii) και εφόσον η απάντησή είναι τεκμηριωμένη θεωρείται σωστή. Λόγοι που θα
μπορούσαν να οδηγήσουν στην επιλογή της ανάλυσης κόστους-αποτελεσματικότητας έναντι της
ανάλυσης κόστους-χρησιμότητας γενικά είναι οι δυσκολίες με την τελευταία λόγω των
φιλοσοφικών και μεθοδολογικών προβλημάτων που σχετίζονται με τα QALYs (βλέπε παραπάνω)
με το QALY να μην αντανακλά τις προτιμήσεις των ατόμων, ενώ η αντίθετη άποψη θα μπορούσε
να υποστηριχτεί βάσει της υπεροχής των QALYs ως μέτρο υγειονομικού αποτελέσματος έναντι ενός
μέτρου μη σταθμισμένου για ποιότητα ζωής με το QALY επιπλέον να επιτρέπει την αξιολόγηση της
σχετικής αποδοτικότητας ενός μεγάλου εύρους παρεμβάσεων παρέχοντας έτσι πληροφορία σε
σχέση με το ποιες παρεμβάσεις έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να υλοποιηθούν σε σύγκριση με
κάποιες άλλες.
Θέμα 4
i)
Για τη λύση Βλ. σελ. 29-30, 32-33, 40-41 του βοηθήματος περί αριθμοδεικτών, αλλά και σελ.
89 και 156 του Β΄ Τόμου ΕΑΠ.
(1)
Οι αριθμοδείκτες για τα 2 ΔΝ εξάγονται και έχουν σε πίνακα ως εξής:
ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ
ΑΜΕΣΗ/ειδική
ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ
/
διαθέσιμα +
απαιτήσεις
ΔΝ Χ
βραχυπρόθεσμες
υποχρεώσεις
ΔΝ Ψ
18.00
15.00
1.20
20.00
25.00
0.80
20.00
10.00
2.00
12.00
15.00
0.80
10.00
20.00
183
15.00
12.00
456
12.00
15.00
0.80
25.00
25.00
1.00
15.00
12.00
456
25.00
25.00
365
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
κύκλος
εργασιών
(καθαρές
πωλήσεις)
ταχύτητα εισπράξεων
απαιτήσεων
μέση διάρκεια
παραμονής
απαιτήσεων (ημέρες)
μέσο ύψος
απαιτήσεων
ταχύτητα εξόφλησης
βραχυπρόθεσμων
υποχρεώσεων
μέση διάρκεια
παραμονής
βραχυπρόθεσμων
υποχρεώσεων (ημέρες)
Κόστος
πωληθέντων
μέσο ύψος
βραχυπρόθεσμ
ων
υποχρεώσεων
μέσος όρος
απαιτήσεων
κύκλος εργασιών
(καθαρές
πωλήσεις)
Χ 365
μέσο ύψος
βραχυπρόθεσμων
υποχρεώσεων
Κόστος
πωληθέντων
Χ 365
(2)
Ο δείκτης ‘Άμεσης Ρευστότητας εμφανίζει τις φορές που τα ταχέως ρευστοποιήσιμα
στοιχεία της παραγωγικής μονάδας καλύπτουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Ως προς την
ρευστότητα, παρατηρούμε ότι το ΔΝ Χ παρουσιάζει δείκτη άμεσης ρευστότητας μεγαλύτερο της
μονάδας (1,2>1), σε αντίθεση με το ΔΝ Ψ, το οποίο παρουσιάζει δείκτη άμεσης ρευστότητας
μικρότερο της μονάδας (0,8<1). Συνεπώς το ΔΝ Χ βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση απ’ ότι το ΔΝ
Ψ. Ειδικά, στην περίπτωση του ΔΝ Ψ, τα παραπάνω στοιχεία δεν επαρκούν για να καλύψουν τις
τρέχουσες υποχρεώσεις του, με αποτέλεσμα το νοσοκομείο να εξαρτάται από τις μελλοντικές του
πωλήσεις (παροχή υπηρεσιών υγείας) για εξασφάλιση επαρκούς ρευστότητας. Συνεπώς, για το ΔΝ
Ψ, συστήνεται όπως φροντίσει να βελτιώσει την ρευστότητά του εξοφλώντας βραδύτερα τις
βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του ή/και εισπράττοντας γρηγορότερα τις απαιτήσεις του,
ιδιαίτερα αυτές από τα Δημόσια Ασφαλιστικά Ταμεία (π.χ. ΕΟΠΠΥ).
8
Ως προς τη δραστηριότητα, η Μέση Περίοδος Είσπραξης εμφανίζει τις ημέρες που εισπράττονται
οι απαιτήσεις της οικονομικής μονάδας στη διάρκεια της λογιστικής χρήσης, ενώ το Μέσο
Διάστημα Εξόφλησης Υποχρεώσεων τις ημέρες εντός των οποίων εκπληρώνονται οι υποχρεώσεις
της Οικονομικής Μονάδας. Παρατηρούμε ότι το ΔΝ Χ εισπράττει τις απαιτήσεις του εντός σχεδόν
6 μηνών (182,5 ημέρες) έναντι περίπου 15 μηνών (456,25 ημέρες) του ΔΝ Ψ (βραδύτερα από το Χ)
και εξοφλεί τις οφειλές του εντός των ίδιων μηνών (456,25 ημέρες) έναντι 12 μηνών (365 ημέρες)
του ΔΝ Ψ (νωρίτερα από το Χ). Γενικότερα, το ΔΝ Χ βρίσκεται σε ελαφρώς καλύτερη κατάσταση
από το ΔΝ Ψ, μολονότι ως προς τις πληρωμές έχει και αυτό ληξιπρόθεσμες οφειλές. Ιδίως, για το
ΔΝ Ψ, προτείνεται να αλλάξει την πολιτική του ως προς την πληρωμή προμηθευτών και να πιέσει
για ταχύτερη είσπραξη των απαιτήσεών του.
ii)
Για τη λύση βλ. τις σελ. 133 και 143-144 του Β΄ Τόμου ΕΑΠ.
Ο κλειστός ή ολικός προϋπολογισμός ή ολική επιδότηση προβλέπει την καταβολή στο νοσοκομείο
ενός ετήσιου συγκεκριμένου ποσού για την κάλυψη των λειτουργικών του δαπανών, το οποίο
αποδίδεται σε δώδεκα μηνιαίες δόσεις, το ύψος του οποίου έχει καθοριστεί εκ των προτέρων και
αφορά κυρίως τα δημόσια νοσοκομεία. Με το σύστημα αυτό τα έσοδα δεν εξαρτώνται από τον
όγκο και την αξία των υπηρεσιών, είναι προκαθορισμένα με κάποιες διοικητικές διαδικασίες. Το
σύστημα αυτό αποσκοπεί στον περιορισμό της σπατάλης.
Οι βασικοί κανόνες είναι συνοπτικά οι εξής:
Οι λειτουργικές δαπάνες εγκρίνονται με βάση το ύψος του προϋπολογισμού του προηγούμενου
έτους αυξημένες κατά το ποσοστό του πληθωρισμού
Δεν επιτρέπεται η χορήγηση συμπληρωματικών πιστώσεων
Οποιαδήποτε απόφαση για επενδύσεις πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις συνέπειες στα έξοδα
εκμετάλλευσης.
9