Chinese neologisms provide us with a new way to observe and perceive the development of the society, the changes of the culture, and the psychology of the language users. W słowniku angielsko-chińskim dla zaawansowanych wydanego przez oxford(2009), neologizm to nowy wyraz, wyrażenie bądź nowe znaczenie istniejącego już wyrazu. Liu Shuxin (1990) holds the opinion that a word, which not only created, but also achieved universal acceptance and widely used by people, having its position in the vocabulary system, can be called neologism. CONCLUSION on the definition Chinese neologisms refer to newly-created Chinese words, or the words borrowed from other language, or the old Chinese words with new meanings, which can express the new things, new concepts, new ideas, new experiences, or new problems in Chinese society and culture. Besides, Chinese neologisms should abide by the laws of Chinese formation and should be universally accepted and widely used by a group of people. HISTORIA ZAPOŻYCZEŃ Ponieważ Chiny nie były odosobnioną wyspą w Azji i wchodziły w interakcję z innymi ludami, język nie pozostawał bez zmian. -In addition, Hú 胡, the Chinese name of the Huns, became extensively used as a prefix to form new words to name things imported into China from cultures on its northern and western borders. -Tłumaczenie z sanskryptu pism buddyjskich, przyniosło mandaryńskiemu nieznane wcześniej nowe koncepcje. Przedstawiajace świat poza ramami ówczesnego konfucjanizmu. Pokazuje też jak popularny buddyzm był w tamtych czasach. Mirra – środek leczniczy -Żeby kontynuować rozwój komunizmu, walkę klas, potrzebna była odpowiednia terminologia polityczna z Rosji Misjonarze -> tłumaczyli prace naukowe, tworzyli dwujęzyczne słowniki. Duża część neologizmów z tamtych czasów to masowe wprowadzenie terminologii z matematyki, polityki, prawa i nie tylko. OKRES MEIJI Ponieważ Japończycy również używali Chińskich znaków, zapożyczenia z Japońskiego są nazywane „graficznymi”, „homograficznymi”. Nieważna była wymowa, a znaczenie pojęć. -„powracające” słowa to takie które były używane w klasycznym języku chińskim -> Japończycy zapożyczali by oznaczyć nowe Zachodnie koncepcje -> następnie pojęcie było przyjmowane spowrotem przez Chińczyków -użycie Chińskich znaków w swoim klasycznym znaczenia do przetłumaczenia Zachodnich terminów -użycie znaków by transkrybować fonetycznie wymowę aniżeli znaczenie -utworzone neologizmy polityczne były używane podczas Rewolucji Kulturalnej, jako część “inżynierii językowej”, to jest celowe użycie konstrukcji językowych w celu manipulacji opinii publicznej i jej percepcji na rzecz celów ideologicznych. COMPOUND WORDS – ZŁOŻENIA Jak pokazują badania, około 80% wyrazów w chińskim to złożenia (Zhou et al. 1999; Xing 2006). Tak samo jest z neologizmami. The Contemporary Chinese Dictionary (CCD) (2002) where out of 709 new words (które nie miały więcej niż dwóch sylab) almost 95% (672) are compounds. Skracanie wyrazów jest jednym z powszechniejszych zjawisk w Chińskim, jest to związane z melodyjnością i brzmieniem języka. Jak i dążeniem do dwusylabowości złożeń. Proces ten zazwyczaj wygląda tak, że z dwóch dwusylabowych złożeń wybieramy po jednej sylabie. W trakcie wyboru, ważne jest by morfem miał bliskie albo takie samo znaczenie co złożenie, żeby znaczenie nowo powstałego skróconego wyrażenia było jasne. Przykład który ilustruje wybór przez adekwatność semantyczną is not semantically relevant and therefore is not included in the abbreviation. Antonella Ceccagno zaproponowała METACOMPOUND – złożenia, na które trzeba spojrzeć szerzej, ponieważ przez samą znajomość składowych (constituent – składowa) złożenia, znaczenie nie jest jasne. A compound word is considered a metacompound when its constituents do not have among their meanings one meaning that compositionally contributes to the meaning of the surface compound and therefore it is only by analyzing the underlying form that the compound can be correctly interpreted. TELEWIZJA SATELITARNA <- 卫视 powstało z dwóch skróconych wyrazów. Bez analizy podstawowych złożeń, z których wywodzi się ten wyraz, nie jest on dla nas zrozumiały. 卫 jest czasownikiem, 视 również co mogłoby stwarzać pozory że powstałe złożenie jest jakimś czasownikiem „bronić + patrzeć”.W przeciwieństwie do 影 nie przejął znaczenia „satelity”. Monomorficzny – posiadający jeden morfem (jedno znaczenie). 音译词 Zapożyczenia fonetyczne są formowane przez podział wyrazów obcych na sylaby i łączenie ich z Chińskimi znakami/morfemami które są im bliskie pod względem wymowy. W kontekście zapożyczeń, znaki tracą swoje znaczenie. Są użyte tylko dlatego, bo brzmią podobnie, czysto fonetycznie przykłady: bus -> 巴士 bāshì , jacket -> 夹克 jiākè Do zapożyczeń fonetycznych należą jeszcze noszące jakieś znaczeniowe nazwiązanie (subkategoria) (谐音音译词 xiéyīn yīnyìcí) kěkǒu kělè 可口可乐 (pyszne-przyjemne) Coca-Cola ZAPOŻYCZENIA ZNACZENIOWE Zapożyczenia te dzielą się na dwie kategorie, holistyczne / opisowe, oznacza to wzmocnienie jakiejś wyróżniającej się cechy w tłumaczeniu 绿箭 Wrigley’s zielona-strzała. Tłumaczenie umotywowane semantycznie mogą używać metafor, synecdoche, and analogy. For example, “啃椅族” refers to the couples or students who stay for a long time only ordering two cups of drink in shopping mall or fast food restaurant to enjoy air conditioner; Drugi typ to po prostu kalki językowe, gdzie kładzie się na dosłowne wzięcie dosłownego znaczenia słów, tzw „tłumaczenie morfemów”. Tak jak wspominałem wcześniej, na przełomie XIX i XX wieku Chińczycy podbierali słownictwo Japończykom. Współcześnie, nadal dochodzi do takich sytuacji, na przykład Japońska firma Honda. The other type of graphic loans is alphabetic words, or ‘letter words’ (zìmǔcí 字母词). Its number has been growing dramatically since the late 1970s due to increasing contacts between Chinese and Western languages, especially English. Such loans are often initials, acronyms and abbreviations, and they are mostly related to economy, science and technology, e.g. ‘ATM’, VIP, (najmniej popularny typ zapożyczeń) Głównym czynnikiem takich zapożyczeń jest Pinyin. System który pozwala zaznajomić się Chińczykom z alfabetem łacińskim. To ułatwia bezpośrednie przyjmowanie obcych słów. Są też tak zwane hybrydy, które łamią schematy. Najbardziej popularnym modelem hybryd jest element fonetyczny i elementu znaczeniowego. Czasami złożenie lub jego część może przejść zmianę pod względem funkcji gramatycznej, stać się tzw. morfem związany. 吧 uzyskało ten status, znajduje się w neologizmach powiązanych z barami. Wpierw 酒吧 czyli hybryda, później -> 网吧,吧女(barmanka), 茶吧 (herbaciarnia). Morfem który został specjalnie użyty w sylabie do zapożyczenia, ponownie stał się morfemem z nowym znaczeniem. Powstające kolejne neologizmy, które są złożeniami, tworzą nieistniejące wcześniej morfemy. Ponieważ tak jak wcześniej sobie omówiliśmy język chiński dąży do form dwusylabowych, w złożeniu jasne piwo,啤 odpowiada za morfem piwo, jako skrócona wersja złożenia 啤酒. Tworzy to możliwość użycia go w przyszłości jako elementu znaczeniowego w kolejnych złożeniach Kolejny wzór obejmuje tworzenie monosybalicznych zapożyczeń (czyli jednosylabowych). 酷 odpowiada tutaj w zawężonym znaczeniu za coś stylowego, fajnego. OKRUTNY Wieloznaczność znaków składających się na złożenie jest też używana do zmiany znaczeń. Tutaj mamy złożenie łyżwiarstwo 溜冰 liūbīng, liu oznacza ślizgać się a bing lód. W języku angielskim, słowem „lód” określa się również metamfetaminę. Chiński odpowiednik również przyjął to znaczenie, przez co nasze łyżwiarstwo 溜冰 stało się braniem narkotyków. Warto uważać co proponują wam nowi Chińscy znajomi. INTERNET W dawnych czasach nowe słownictwo było wprowadzane przez elity kraju, autorytety, religijnych misjonarzy. Dotyczyły polityki, kultury, ideologii. Neologizmy powstałe w chińskim internecie zostały jednak stworzone przez zwykłych ludzi, niziny społeczne. Przez masową, łatwo komunikację, media społecznościowe. Dotykając problemów społecznych, warunków życia, otaczającego świata, niepokojów, złości. Język jest dynamiczny. Proces rozwoju innowacji językowych jest bardzo widoczny w internecie. Bardzo dużo neologizmów przeżywa swój okres rozkwitu, jednak nie jest to równoznaczne z tym że będą używane dalej, ugruntują się w używanym słownictwie. Wypadają po prostu z użycia. Istnieją językoznawcy uważający, że język używany przez społeczność internetową jest socjolektem. Sposoby tworzenia nowych wyrazów: Łamanie zasad - the neologism 谐音成语 xiéyīn chéngyǔ ‘homophonic idiom’ has been coined to describe the widespread use on the web and in advertising of characters that are homophones (ale nie homoton!) nadaje żartobliwego, satyrycznego charakteru 女主nǚzhǔ protagonistka -> 女猪 nǖzhū locha Złożenia np. z trzech przymiotników 高富帅 wysoki przystojny bogaty mężczyzna – 白富美 sprawiedliwa bogata piękna kobieta Morfemy których używa się jak affiksów wcześniej omawiane 微 - 微信 wēixìn Wechat, 微 博 wēibó mikroblog Zapożyczenia z angielskiego 狗带 gǒudài go die ale też innych języków.
