THẢM HỌA NHÂN ĐẠO
1. Định nghĩa:
- Khái niệm của Tổ chức Y tế thế giới (WHO): “Thảm họa là một sự cố xảy ra
làm rối loạn các điều kiện sống bình thường và gây ra sự đau khổ, tổn thất vượt
quá mức khả năng tự khắc phục của cộng đồng bị ảnh hưởng bởi thảm họa”
2. Phân loại:
Phân loại theo nguyên nhân:
- Thiên nhiên (do các yếu tố sinh học, địa lý, thủy văn và biến đổi khí hậu…): hạn
hán, động đất, dịch bệnh, lũ quét, núi lửa, sóng thần, cháy rừng, bão, sạt lở đất,
…
- Do con người:
o Yếu tố công nghệ, kỹ thuật (các vụ nổ lớn, các sự cố tai nạn về phóng xạhạt nhân, rò rỉ phóng thích hóa chất độc hại, sự cố tràn dầu, các vụ sụp đổ
công trình và tai nạn giao thông nghiêm trọng…);
o Yếu tố xã hội (các vụ khủng bố đông người, bạo loạn hoặc tình trạng
cuồng loạn của một cộng đồng cư dân…);
o Tình trạng khủng hoảng, khẩn cấp của một cộng đồng hoặc một quốc gia
(chính quyền bị mất sự quản lý, kiểm soát toàn bộ hoặc một phần do sự
xung đột từ bên trong hay bên ngoài; bạo lực lan rộng làm chết nhiều
người; nhân quyền bị vi phạm; nhiều người bị mất nơi sinh sống; trật tự
xã hội và nền kinh tế bị phá vỡ, suy thoái…).
3. Phân cấp mức độ nghiêm trọng: (kèm ví dụ theo các tiêu chí đánh giá):
Có 2 hình thức phân loại thảm họa:
- Phân loại theo số người bị tác động trực tiếp, thảm họa có 4 mức độ là:
o Mức 1: có từ 30-100 người bị nạn, hoặc 20-50 người phải nằm viện;
o Mức 2: có từ 101-500 người bị nạn, hoặc 51-200 người phải nằm viện;
o Mức 3: có từ 501-2.000 người bị nạn, hoặc 200-300 người phải nằm viện;
o Mức 4: có hàng ngàn người bị nạn và trên 300 người phải nằm viện.
- Phân loại theo yêu cầu can thiệp của ngành y tế, có 2 nhóm:
o Nhóm thảm họa gây tổn thất về người ngay tức khắc, nhưng ít để lại hậu
quả lâu dài về môi trường, dịch bệnh và sức khỏe của cộng đồng.
o Nhóm thảm họa gây tổn thất về người ngay tức khắc và đồng thời sẽ gây
hậu quả lâu dài về sau
4. Các loại nhu yếu phẩm:
- Food
- NFI(Shelter, WASH, Education)
- Medicines
- Vehicles and Spare Parts
- Telecoms Equipment
Disaster type /
Target
recipient
Specialized item
Common item
Kitchen
appliances
Typhoon, heavy (scrubbers, rubber gloves,
kitchen detergent, laundry
rain (flood)
soap)
Drought
Drinking water, food
Blankets,
towels,
underwear,
Heat wave, hot Cool scarf, cool wristlets, toiletries set, facial tissue, wet
wipes, cotton gloves, medicines
fan, cooling fan
weather
(ointment, bandages, painkillers,
pain relief patches, etc.) dustproof
Winter hat, winter gloves, mask, hand sanitizer
scarf, winter socks, warm
Cold weather
tent, hot pack, thermos
Earthquake
(Survival)
Silver blanket, helmet,
disposable
toilet,
selfgenerated flashlight (radio
included)
For volunteers
Towel, wet wipes, gloves, rubber gloves, raincoat, cool
wristlets/cool towel, dustproof mask
For children
Blankets, towels, toothbrush sets, facial tissues, wet wipes,
medicine for children (character bandages, fever reducers),
clothing, socks, flashlights, hand sanitizer, light raincoat, disaster
safety book (sticker book), catch ball, dustproof mask
5. Pháp lý cho hàng hóa cứu trợ nhân đạo: (Chi tiết trong tài liệu kèm theo, thiếu
Singapore, Brunei và Malaysia)
Việt Nam:
-
Hàng hóa nhập khẩu trong trường hợp viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn
lại thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tang, thuế tiêu thụ đặc biệt
Hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn có văn bản xác nhận của cơ quan nhà nước có
thẩm quyền, người khai hải quan được sử dụng tờ khai hải quan chưa hoàn chỉnh
hoặc chứng từ thay thế tờ khai hải quan để làm thủ tục hải quan.
Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan chưa hoàn chỉnh
hoặc kể từ ngày nộp chứng từ thay thế tờ khai hải quan, người khai hải quan phải
nộp tờ khai hải quan hoàn chỉnh và các chứng từ liên quan thuộc hồ sơ hải quan.
Được phê duyệt và thực hiện trong thời gian 09 tháng kể từ ngày thiên tai xảy
ra.
Người khai hải quan phải nộp thêm chứng từ là bản chính giấy xác nhận viện trợ
của Bộ Tài chính (đối với viện trợ thuộc nguồn thu ngân sách trung ương).
Lào:
-
Hàng hóa nhập khẩu viện trợ nhân đạo nằm trong danh sách hang hóa nhập khẩu
được miễn giảm thuế (Tax exemptions)
Chính phủ CHDCND Lào đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu viện trợ
nhân đạo trong một thời gian dài. Tất cả các dự án / chương trình viện trợ nhân
đạo đều bắt buộc phải có mức phê duyệt thích hợp của Chính phủ và phải chịu
một số kiểm soát nhất định. (Chi tiết trong tài liệu kèm theo, trang 3).