8 1 WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 1 Ang modyul na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa pampublikong paaralan ng Sangay ng Laoag. Hinikikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na tulungan kami para lalong mapaganda at mapuno ng kaalaman ang modyul na ito para sa ating mga mag-aaral. Mahalaga po sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Maraming Salamat. WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 2 MODYUL SA EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 8 KWARTER 1 LINGGO 1 ARAW 1 & 2 YUNIT I ANG PAMILYA BILANG UGAT NG PAKIKIPAGKAPWA DEVELOPMENT TEAMS WRITERS ROSALIE O. LINGALING ANIDA F. PATOC CASSANDRA JUAN SUBASTE-ANSAGAY TRICIA CLARYSSE GUERRERO SAVADOR BABY RODEL SABINO R. DAQUIOAG EDITOR REVIEWER ILLUSTRATOR LAY-OUT ARTIST MANAGEMENT TEAMS WBLS-OBE MELC-Aligned BABY RODEL SABINO R. DAQUIOAG ____ ____ BABY RODEL SABINO R. DAQUIOAG VILMA D. EDA JOYE D. MADALIPAY / DOMINGO L. LAUD LOURDES R. ARUCAN JUANITO S. LABAO JO EULIE MAE T. DOMINGO Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 3 YUNIT I ANG PAMILYA BILANG UGAT NG PAKIKIPAGKAPWA GOOGLE IMAGES ARALIN 1-1 ANG PAMILYA BILANG NATURAL NA INSTITUSYON Pamantayang Pangnilalaman Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamilya bilang natural na institusyon. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ng mag-aaral ang mga angkop na kilos tungo sa pagpapatatag ng pagmamahalan at pagtutulungan sa sariling pamilya. Mga Kasanayang Pampagkatuto 1. Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa sariling pamilya na nakapupulutan ng aral o may positibong impluwensya sa sarili (EsP8PB-Ia-1.1). 2. Nasusuri ang pag-iral ng pagmamahalan, pagtutulungan at pananampalataya sa isang pamilyang nakasama, naobserbahan o napanood (EsP8PB-Ia-1.2). 3. Napatutunayan kung bakit ang pamilya ay natural na insttusyn ng pagmamahalan at pagtutulungan na nakatutulong sa pagpapaunlad ng sarili tungo sa makabuluhang pakikipagkapwa (EsP8PB-Ib-1.3). 4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos sa pagpapatatag ng pagmamahalan at pagtutulungan sa sariling pamilya (EsP8PB-Ib-1.4). WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 4 ALAMIN U sapang pamilya naman tayo! Alam ko na kapag pinag-uusapan ang pamilya, samu’t sari ang emosyon na nararamdaman mo, dagdag pa ang iba-ibang kaisipan na sasagi sa isipan mo. Ang kinagisnan mong pamilya – kumpleto man o hindi ay alam mong ang iyong pamilya ang alam mong karaniwang nagbibigay sa iyo ng pundasyon ng aral at mga magagandang asal at pag-uugali. Samantala, naiiba naman ang pamilya sa iba’t ibang institusyon na maaaring kinabibilangan mo sa labas ng iyong tahanan tulad ng sa paaralan, pamahalaan at iba pa, sa pagpapatibay ng iyong pagkatao bilang isang unaasahang bahagi ng iyong pamilya. Bilang isang Pilipino, alam kong may malaking puwang sa iyong isip at puso ang iyong pamilya at tutulungan ka ng modyul na ito upang sapat ang pagkakakilala at pag-unawa mo sa tunay na saysay ng pamilya sa iyong sarili at sa lipunan. Pagkatapos ng iyong paglalakbay sa modyul na ito ay inaasahang masasagot mo ang mahahalagang tanong na: 1. Anu-ano ang magagawa ng pamilyang makatao at mapagmahal na lipunan? 2. Bakit at panno matuturuan ng pamilya ang mga kasapi nito na taos-pusong gampanan ang panlipunan at pampolitikal na tungkulin nito? 3. Paano paiiralin ng isang pamilya bilang orihinal na paaralan ng pagmamahal? 4. Kailan naisasagawa ang mga mahahalagang gampanin na dapat isakatuparan ng mga magulang bilang unang guro sa tahanan? Ipaliwanag. SUBUKIN M ay nakapagtanong na ba sa iyo kung ano ang iyong pananaw tungkol sa pamilya? Marahil sasang-ayon ka na magkakaiba ang pananaw ng mga tao tungkol dito. Sa pagkakataong ito, magandang maisalarawan moa ng iyong pamilya. Mga Panuto: 1. Gamitin ang pagkamalikhain sa paglalarawan ng iyong pananaw tungkol sa pamilya. Maaaring gawin ang sumusunod: a. Gumuhit o di kaya ay gumupit ng mga larawan na maaaring magamit sa paglalarawan. b. Pumili ng isang awit na tutugma sa sariling paglalarawan. c. Sumulat ng tula. d. Lumikha ng isang slideshow, atbp. WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 5 2. Maaaring gamiting gabay ang sumusunod na tanong sa pagsasagawa ng gawain: a. Paano mo ilalarawan ang isang pamilya? b. Ano ang kahulugan o kabuluhan ng pamilya para sa iyo? 3. Maaaring lakipan ng maikling paliwanag ang ginawang paglalarawan. 4. Matapos ang gawain ay ibahagi ang ginawa sa isang kaibigan o kapamilya. Maaari din itong i-share sa facebook. 5. Gumawa ng ulat mula sa ginawang pagbabahagi sa sariling kuwaderno. 6. Matapos ito ay sagutin ang sumusunod na tanong sa kuwaderno: a. Anong isang salita ang maaari mong gamiting paglalarawan sa pamilya? Bakit mo napili ang salitang ito? b. Anong karanasan sa pamilya ang nagbunsod sa iyo upang magkaroon ng ganitong pananaw tungkol sa pamilya? c. Anong mahalagang mensahe ang nais mong ipaabot sa iyong sariling pamilya? BALIKAN a pagpapatuloy ng ating aralin, balikan natin ang iyong kaalaman patungkol sa ating usaping pampamilya. Alam kong batid mo ang mga pananagutang pansarili at kung paano ka nagiging mabuting kasapi ng pamilya. S Halina at suriin ang iyong sarili kung ikaw ay nagiging mapagmahal at matulungin, at nagiging huwaran at inspirasyon ng mga nakababata mong kapatid o ng mga tanong nakakasalamuha mo sa iyong lipunan. Tandaan mo, ang pamilya ay isang natural na institusyon ng lipunan at malaki ang iyong responsibilidad dito. Sa pagkakataong ito, gawin ang mga panuto sa ibaba para sa isang pagsusuri ng iyong sarili: 1. Kumuha ng iyong larawan at idikit ito sa gitna ng isang pahina ng iyong papel. 2. Sa kaliwa nito ay isulat ang mga katangian mo bilang ikaw (at miyembrong iyong pamilya. 3. Sa kanan naman, itala ang mga alam mong ginagampanan mo at nagampanan bilang bahagi ng iyong pamilya 4. Sa ibaba, magsulat ng isang repleksiyon kung paano mo nagampanan ang iyong tungkulin bilang ikaw ay bahagi ng iyong pamilya at ng lipunan. WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 6 Narito ang halimbawa ng iyong gawain. Maaaring dagdagan ang mga kahon kung nanaisin. matulungin GOOGLE IMAGE Nagliligpit at naghugugas ng mga pinagkaina naming lahat . SINO AKO? Simula’t sapul, alam kong isa akong napakabuting anak. Masasabi ko ito dahil isa akong matulungin na mag-aaral. Nakita ko na ako’y matulungin sapagkat, nararamdaman ko ang aking sarili bilang isang matulungin na tao. Pinalaki ako ng aking mga magulang na may dalisay na puso. Dahil sa aking katangian, marami ang nagkakaroon ng inspirasyon at nakagagawa ng isang magandang halimbawa katulad ko. TUKLASIN H WBLS-OBE alina at tuklasin ang mga bagay na kadalasan ay hindi natin alam tungkol sa ating sarili. Alamin kung sino ka; kung ano ang pwede mong gawin sa iyong sarili para mapagyaman ang iyong samahan bilang bahagi ng inyong lipunan. MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 7 SINO AKO? Mga Panuto: GOOGLE IMAGES 1. Panoorin ang video clip na matatagpuan sa URL na ito at pagnilayan ang bawat liriko nito. https://www.youtube.com/watch?v=cDktncQuQrU 2. Sagutin ang ilang mga katanungan na nasa ibaba sa iyong kwaderno: a. Ano ang iyong naging damdamin sa pagsasagawa ng gawaing ito? b. Ano ang mahalagang reyalisasyon na iyong nakuha mula sa gawaing ito? c. Paano ngayon makakatulong ang iyong reyalisasyon sa iyong sarili at sa iyong pagkakaintindi ng iyong katungkulan sa iyong pamilya? Ipaliwanag. 3. Kumuha ng mga larawan na isinasagawa mo ang iyong mga reyalisasyon at subukang gumawa ng slideshow na pwedeng ibahagi sa mga kaklase. 4. Narito ang mga ilang halimbawa ng mga larawan ng maari mong isama at lagyan ng deskrpsyon. SURIIN B asahin ang sanaysay sa ibaba. Ito ay naglalaman ng mga impormasyon na nagpapaliwanag kung paanong ang pamilya ay nagiging likas na institusyon. PAGTUTULUNGAN NG PAMILYA: SUSI NG MABUTING PAKIKIPAGKAPWA Ang tao ay ginawa ng Diyos na Obra Maestra. Dahil dito, dumadaloy ang kabutihan sa ating pagkatao. Samakatuwid, ang pagtutulungan ay natural ding dumadaloy sa pamilya sapagkat kaligayahan ng bawat kasapi na makitang nasa mabuting kalagayan ang buong pamilya. Kilala ang Pamilyang Pilipino sa pagkalinga sa kanilang mga anak. Palaging nakahandang tumulong ang mga miyembro sa oras ng pangangailangan ng bawat isa. WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 8 Sa ating bansa, likas ang pag-aaruga sa nakakatanda. Hindi hinahayaan ang ina o amang tumatanda na maiwan sa nursing home katulad ng mga dayuhan; bagkus sila ay aalagaan hanggang sa huling yugto ng kanilang buhay. Hind man maalagaan ng lahat ng mga anak ay patuloy ang pagtulong pinansiyal ng ilan. Katulad ng ibang mga pagpapahalaga, ito rin ay itinanim ng mga magulang sa kanilang mga anak. Mula pa nang sila ay maliliit sinasanay na sa pagahahati-hati ng mga gawaing bahay, binibigyan ng tungkulin ang mga mas nakatatandang kapatid sa kanilang nakababatang kapatid, at nagtutulungan ang bawat isa sa kanilang mga takdangaralin GOOGLE IMAGES ANO BA ANG KAHULUGAN NG PAKIKIPAGKAPWA? Ang pakikipagkapwa ay isang mahalagang bagay na kailangang gawin ng bawat tao. Ang kahulugan ng pakikipagkapwa ay ang pagkakaroon ng maganda at maayos na pakikipag-ugnayan sa ibang mga kapwa tao. Ang isang taong may pakikipagkapwa ay marunong makilahok sa isang samahan, marunong makiisa, hindi makasarili, at ang kabutihan ng nakararami ang iniisip. Iyan ang kahulugan ng pakikipagkapwa. (https://brainly.ph) Upang mas mainitindihan mo ang konsepto ng pakikipagkapwa, narito ang iba pang mga kahulugan nito: 1. Ang pakikipagkapwa ay ang pagkakaroon ng maganda at maayos na pakikipag-ugnayan sa ibang mga kapwa tao. 2. Ang isang taong may pakikipagkapwa ay marunong makilahok sa isang samahan. 3. Siya rin ay marunong makiisa. 4. Siya ay hindi makasarili. Ang kabutihan ng nakararami ang iniisip. 5. Siya ay may malasakit sa kapwa. 6. Ang taong may pakikipagkapwa ay umiiwas na makasakit ng ibang tao. 7. Siya rin ay naglilingkod sa kapwa tao. 8. Ang taong may pakikipagkapwa ay sumusunod sa GOOGLE IMAGES "Golden Rule" o "Gintong Aral" na "Huwag mong gawin sa iba ang ayaw mong gawin nila sa iyo." WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 9 PAGYAMANIN S HALINA AT TAYO AY MATUTO a susunod na mga gawain, panoorin ang mga iba’t ibang palabas na matutunghayan sa Youtube at isagawa ang mga iba’t ibang gawain na napapaloob dito, o maaring gumawa ng ibang gawaing angkop sa pag-aaral ng mga sumusunod na leksiyon. https://www.youtube.com/watch?v=wzn8_GzyeR0 https://www.youtube.com/watch?v=JWYZVm5Urj4 https://www.youtube.com/watch?v=52-fyj0KTGU ISAISIP A ng mga sumusunod na tanong ay suhestyon na maaring gamitin sa pagpapalawak ng pag-unawa sa araling ito. Sagutin ang mga ito. Maaaring gumawa ng ibang katanungan kung kinakailangan na angkop sa pinag-aaralan. 1. Bakit mahalaga ang pakikipagkapwa? Ipaliwanag. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 2. Paanong paraan isinasagawa ang pakikipagkapwa? ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 3. Bakit mahalagang bumuo ng magandang ugnayan sa kapwa? Ipaliwanag. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 4. Paano napagtitibay ang pakikipagkapwa? Ipaliwanag. ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ISAGAWA PAGHINUHA NG BATAYANG KONSEPTO Panuto: Gamit ang graphic organizer sa ibaba, buuin ang mahalagang konsepto na nahinuha base sa mga larawan na nasa ibaba. WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 10 GOOGLE IMAGES ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ TAYAHIN PAGPAPAKITA SA AKING PAGKATUTO Panuto: Basahing at unawaing mabuti ang mga aytem at piliin ang titik ng pinakaangkop na sagot. 1. Ang tao ay tinagurian ng Dios na? a. Obra Maestra c. Tao b. Hayop d. Kapwa 2. Ito ay batayan ng tao kung ano ang tama at mali. a. batas moral b. konsensya b. birtud c. pagpapahalaga 3. Sinasabi na ang mabuting pakikipagkapwa ay nagmumula sa pamilya. Alin sa sumusunod na pahayag ang hindi nagpapatunay nito? a. Ang pamilya ang unang nagtuturo ng mabubuting paraan ng pakikipagkapwa tao. b. Kung paano nakikitungo ang magulang sa kaniyang anak, gayundin ang magiging pakikitungo nito sa iba. c. Sa pamilya unang natututuhan ang kagandahang-asal at maayos na pakikitungo sa kapwa. d. Kapag wala ang magulang, ang paaralan ang siyang pangalawang tahanan na gagabay sa mga bata. 4. Alin sa mga sumusunod na gawain ang nagpapakita ng panlipunang gampanin ng pamilya? a. Pagtulong sa kapitbahay b. Pagbabantay sa mga bata c. Pagtatapos ng pag-aaral d. Paghuhugas ng pinggan WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 11 5. Ang panlipunang papel ng pamilya ay nagagampanan kung ito ay nagpapamalas ng gawaing _______. a. makakalikasan c. makatao b. makasisiya d. makadiyos KARAGDAGANG GAWAIN Panuto: Gamit ang bond paper, isulat ang mga mahalagang repleksyon na nakuha mula sa aralin Maaari mong gawin sa pamamagitan ng isang tula, sanaysay o paglikha ng awitin o di kaya’y poster at slogan. (15 puntos) WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 12 SANGGUNIAN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. WBLS-OBE Edukasyon sa Pagpapakatao 8 (Modyul para sa Mag-aaral), pp.1-28 Edukasyon sa Pagpapakatao 8 (Patnubay ng Guro), pp.1-14 https://brainly.ph Google images https://www.youtube.com/watch?v=wzn8_GzyeR0 https://www.youtube.com/watch?v=JWYZVm5Urj4 https://www.youtube.com/watch?v=52-fyj0KTGU MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 13 For inquiries or feedback, please write or call: Department of Education- Schools Division of Laoag City Curriculum Implementation Division (CID) Brgy. 23 San Matias, Laoag City 2900 Contact Number: (077)-771-3678 Email Address: laoag.city@deped.gov.ph WBLS-OBE MELC-Aligned Self-Learning Module Edukasyon sa Pagpapakatao 14