HUBUNGAN ETNIK
MAHYUDDIN KHALID
emkay@salam.uitm.edu.my
3.1
Hasil Pembelajaran
3.2
3.3
KANDUNGAN BAB 3
3.4
3.5
• Menjelaskan latar belakang sejarah
Perlembagaan Persekutuan 1957
• Menjelaskan peruntukan yang
terkandung dalam Perlembagaan
Persekutuan
• Menjelaskan kepentingan Perlembagaan
Persektuan dari sudut hubungan etnik
• Menganalisa peranan kontrak sosial
dalam perlembagaan
• Membuktikan unsur-unsur tradisi
menjadi teras perlembagaan dalam
menjalin hubungan etnik yang harmoni
HUBUNGAN ETNIK
PENGENALAN
2
3.6
eMKAY
1
HUBUNGAN ETNIK
KONSEP PERLEMBAGAAN
• Dalam konteks Perlembagaan Islam, negara Islam pertama iaitu Madinah di bawah
pimpinan Rasulullah s.a.w telah membentuk Sahifah Madinah bagi melicinkan
pentadbiran negara Madinah yang terdiri daripada pelbagai kaum.
3
• Perkara-perkara yang dianggap menguntungkan orang Melayu dalam Perlembagaan
Malaysia diimbangi dengan peruntukan lain yang juga memberi kelebihan kepada kaum
bukan bumiputera.
DEFINISI
PERLEMBAGAAN
Satu set peraturan tentang hak, kuasa dan
prosedur serta tanggung jawab pihak yang
mengawal dengan memandu hubungan di
antara satu autoriti dengan autoriti yang
lain, dan juga antara autoriti dengan
rakyat awam.
Satu dasar atau formula yang menyatakan
tugasan kuasa-kuasa awam di dalam
sesebuah negara dibahagikan dan
digunakan.
eMKAY
Perlembagaan
adalah sumber
undang-undang
tertinggi sesebuah
negara.
Berperanan
sebagai panduan
bagi pembentukan
undang-undang
sama ada di pihak
kerajaan atau
rakyat
HUBUNGAN ETNIK
• Bagi sebuah negara yang berdaulat, perlembagaan merupakan sumber undang-undang
tertinggi sesebuah negara dan setiap individu perlu mematuhi keluhurannya.
HUBUNGAN ETNIK
• Perkara yang menyentuh isu bahasa, agama, bumiputera dan kewarganegaraan dalam
Perlembagaan Malaysia menjadi faktor penting untuk mewujudkan hubungan etnik
yang erat dan utuh di kalangan rakyat Malaysia.
4
2
HUBUNGAN ETNIK
Perlembagaan Bertulis
Perlembagaan Tidak
Bertulis
• Perlembagaan yang dikumpul
dan disusun dalam satu kanun
• Semua prinsip perlembagaan
atau dokumen.
yang tidak terkumpul dalam satu
• Sukar dipinda kecuali wujud
dokumen seperti adat resam dan
peruntukan dalam perlembagaan
tradisi, undang-undang yang
yang membenarkannya.
diluluskan oleh parlimen dan
keputusan-keputusan mahkamah
• Contoh negara yang
mengamalkan : Malaysia
• Contoh negara yang
mengamalkan : United Kingdom,
New Zealand & Israel
HUBUNGAN ETNIK
JENIS PERLEMBAGAAN
5
Ciri sesebuah
negara
Hak asasi
Sifat
Perlembagaan
Hak dan
tanggungjawab
Kuasa
HUBUNGAN ETNIK
CIRI-CIRI PERLEMBAGAAN
6
Kewarganegaraan
eMKAY
3
HUBUNGAN ETNIK
KEPERLUAN PERLEMBAGAAN
• Mewujudkan rangka sistem politik yang sistematik
• Mengatur sistem ekonomi dan pengagihan kekayaan negara
dengan adil dan saksama
HUBUNGAN ETNIK
• Menjamin kestabilan politik dan sistem pemerintahan,
• Memudahkan perpaduan nasional dan pembangunan Negara
• Melindungi kepentingan semua etnik di dalam negara
7
Sumber
Garis
Panduan
Peraturan
eMKAY
• Setiap perkara dalam
perlembagaan boleh diperhalusi
sebagai sumber undang-undang
• Perlu dirujuk apabila hendak
menggubal sesuatu peraturan
undang-undang
• Mengatur pemerintahan
sesebuah negara
HUBUNGAN ETNIK
PERANAN PERLEMBAGAAN
8
4
HUBUNGAN ETNIK
Di Malaysia, tidak ada institusi yang boleh mengatasi ketertinggian
Perlembagaan Malaysia.
Malah ketiga-tiga badan kerajaan (Perundangan, Kehakiman, Eksekutif) & YDPA
juga tertakluk kepada Perlembagaan Malaysia.
• Contoh: kuasa perundangan dan kehakiman (mahkamah) dijalankan tertakluk kepada
sekatan-sekatan yang dikenakan oleh Perlembagaan.
Undang-undang persekutuan atau negeri mengenai sesuatu perkara boleh
diisytiharkan TIDAK SAH oleh mahkamah jika undang-undang itu bercanggah
dengan Perlembagaan Persekutuan.
• Ini kerana, perlembagaan memperuntukkan dengan nyata dalam Perkara 4(1):
Perlembagaan Malaysia adalah undang-undang utama persekutuan dan apa-apa
undang-undang yang diluluskan yang berlawanan dengan perlembagaan adalah
terbatal setakat mana yang berlawanan.
HUBUNGAN ETNIK
KETERTINGGIAN PERLEMBAGAAN
9
Kesan Penjajahan
Rundingan London
Suruhanjaya Reid
Merdeka
Memorandum
Malayan Union
Pilihanraya
Unsur Tradisi
Penentangan
Perikatan
Identiti Negara
Perjuangan
Kebangsaan
CLC
MMKP
3 Perkara
Rundingan Kaum
Sistem Ahli
3, 152, 153
Persekutuan
Tanah Melayu
Perlembagaan
Islam
9 Ciri
Perbandingan
Kontrak Sosial
Persetujuan
eMKAY
HUBUNGAN ETNIK
PENGGUBALAN PERLEMBAGAAN MALAYSIA
10
5
HUBUNGAN ETNIK
SEJARAH PENGGUBALAN PERLEMBAGAAN
MALAYSIA
• Media massa seperti akhbar & majalah juga berperanan sebagai medium penyebaran
semangat perjuangan seperti Utusan Melayu, Majlis, Al-Imam, Saudara dan Warta
Sarawak.
HUBUNGAN ETNIK
• Sepanjang penjajahan, orang Melayu sentiasa bangkit menentang
• Selain perjuangan berdarah yang bermula sejak penjajahan Portugis di Melaka,
Perjuangan
Belanda, Inggeris & Jepun, perjuangan juga digerakkan melalui semangat kebangsaan.
kebangsaan
• Muncul tokoh-tokoh intelektual Melayu seperti Rahim Kajai, Ibrahim Yaakob, Pak Sako
dll menyedarkan orang Melayu supaya bangun menuntut kemerdekaan.
11
• Menjelang abad ke 20, muncul pertubuhan-pertubuhan seperti Kesatuan Melayu
Singapura, Kesatuan Melayu Perak, Kesatuan Melayu Muda dll yang menjadi medium
menentang penjajah.
Pertubuhan
Media
Massa
Tokoh
Selepas Jepun menyerah
kalah Pentadbiran
Ketenteraan British
(BMA) mengambilalih
pentadbiran Tanah
Melayu
Parlimen British
meluluskan
Malayan Union
pada 10 Oktober
1945
Malayan Union
ditentang hebat
oleh orang
Melayu.
Orang Melayu memulaukan
majlis pengisytiharan itu,
akhirnya British mengalah dan
menggantikan Malayan Union
kepada Persekutuan Tanah
Melayu.
eMKAY
Sir Harold Mac Michael
dilantik wakil British
untuk mendapatkan
tandatangan raja-raja
Melayu
Malayan Union tetap
diisytiharkan pada 1 April
1946 dan Sir Edward Gent
sebagai gabenor pertama.
British sedar tanpa sokongan
orang Melayu Malayan Union
akan gagal.
HUBUNGAN ETNIK
MALAYAN UNION
12
6
HUBUNGAN ETNIK
TUJUAN PENUBUHAN MALAYAN UNION
HUBUNGAN ETNIK
Mengurangkan dan mengawal kuasa politik orang Melayu
Menjimatkan perbelanjaan pentadbiran British
Menjamin terus penguasaan British
Memastikan sumbangan golongan migran
Mengukuhkan pertahanan British
Mewujudkan pentadbiran yang cekap dan seragam
Menyediakan Tanah Melayu ke arah berkerajaan sendiri
13
Gabenor dibantu
oleh Majlis
Mesyuarat
Persekutuan dan
Majlis Undangan
Semua negeri
Melayu kecuali
Singapura disatukan
di bawah
pemerintahan
Gabenor British
eMKAY
Singapura dijadikan
tanah jajahan
berasingan di bawah
seorang Gabenor
British
Kedaulatan Raja-Raja
Melayu dihapuskan
CIRI – CIRI
MALAYAN
UNION
Hak kerakyatan yang
sama bagi semua
berasaskan Jus Soli
HUBUNGAN ETNIK
Membentuk satu bangsa Malayan Union
14
7
HUBUNGAN ETNIK
SEBAB PENENTANGAN MALAYAN UNION
HUBUNGAN ETNIK
Kuasa Raja-Raja Melayu dilenyapkan dalam urusan
pentadbiran negeri.
Singapura dipisahkan dari Malayan Union dan ia kekal
sebagai tanah jajahan Inggeris.
Hak kerakyatan liberal berdasarkan prinsip Jus Soli.
Hak sama rata kepada semua warganegara tanpa mengira
bangsa iaitu penduduk peribumi tidak memiliki apa-apa
keistimewaan.
15
Cara Sir Harold Mc Michael mendapatkan tandatangan rajaraja Melayu yang menggunakan cara paksaan dan ugutan.
PENENTANGAN MALAYAN UNION
Melalui akhbar
Warta
Negara dan
akhbar
Melayu
Dato Onn &
Raja-Raja
Melayu
Secara kolektif
Melalui berkabung
Demonstrasi
aman dan
kesatuankesatuan
Melayu
eMKAY
Dihadapan
Ahli
Parlimen
British
HUBUNGAN ETNIK
Secara individu
16
8
HUBUNGAN ETNIK
Julai 1946
• Jawatankuasa Kerja
• 4 wakil raja-raja Melayu, 2 wakil UMNO dan 6 pegawai British
• Bertanggung jawab merangka perlembagaan baharu yang boleh diterima
oleh orang Melayu
Disember
1947
• Jawatankuasa Perundingan
• Dianggotai orang Eropah, Cina dan India
• Bertujuan mendapatkan pandangan orang bukan Melayu mengenai
perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu
Februari
1948
• Persekutuan Tanah Melayu diisytiharkan
• Perjanjian yang mempunyai beberapa ciri penting ke arah pemerintahan
sendiri
• Membawa kepada penubuhan CLC
HUBUNGAN ETNIK
KERJASAMA KEARAH KEMERDEKAAN
17
KONTRAK SOSIAL 1948
Berkait rapat dengan bantahan Melayu terhadap Perlembagaan Malayan Union 1946
Peruntukan dalam Kontrak Sosial 1948 menjamin ketuanan Melayu dalam proses politik negara
Ia mengambil kira kedudukan bukan Melayu iaitu Cina dan India dalam negara yang bakal merdeka
dari Inggeris
HUBUNGAN ETNIK
Persetujuan yang dicapai di antara Melayu, Cina dan India semasa mewujudkan Persekutuan Tanah
Melayu 1948 di bawah naungan Inggeris
Merupakan hasil proses tawar menawar antara Melayu dan bukan Melayu
18
Kontrak Sosial 1948 menjadi asas kepada Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948
eMKAY
9
HUBUNGAN ETNIK
MELAYU
BUKAN MELAYU
• ISLAM
• HAK KEWARGANEGARAAN
•Islam ialah agama Persekutuan
•Hak kerakyatan berdasarkan prinsip Jus
Soli
• RAJA-RAJA MELAYU
•Kedudukan dan kedaulatan Raja-Raja
Melayu tidak boleh dipersoalkan
• KEISTIMEWAAN MELAYU
•Hak istimewa Melayu bagi mengutuhkan
dominasi Melayu di Persekutuan Tanah
Melayu
• BAHASA MELAYU
•Bahasa Melayu ialah bahasa kebangsaan
HUBUNGAN ETNIK
PERKARA DALAM KONTRAK SOSIAL 1948
19
Negeri
• 9 negeri termasuk Pulau Pinang dan Melaka.
• Singapura kekal Tanah jajahan yang berasingan
Sultan
• Pengenalan konsep Raja Berperlembagaan
• Sultan diberi semula kuasa memerintah tetapi dengan nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri
(EXCO) dan Majlis Undangan Negeri
Kewarganegaraan
• Syarat kewarganegaraan diketatkan iaitu:
• Seseorang pemohon mestilah:
• Lahir di Tanah Melayu dan telah bermastautin 8 tahun dari 12 tahun sebelum permohonan
‘atau’
• Menetap dan bermastautin di Tanah Melayu tidak kurang 15 tahun dari 20 tahun sebelum
permohonan.
• Umur minimum bagi kedua-dua situasi tersebut adalah 18 tahun dan mempunyai pengetahuan
Bahasa Melayu yang baik
Bumiputera
eMKAY
• Orang Melayu diberi hak keistimewaan sebagai kaum bumiputera dan mempunyai perwakilan
terbesar dalam Kerajaan Persekutuan dan Negeri
HUBUNGAN ETNIK
CIRI – CIRI PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU 1948
20
10
HUBUNGAN ETNIK
Pentadbiran
• Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu akan diketuai
Pesuruhjaya Tinggi British
• Dibantu Majlis Perundangan Persekutuan dan Majlis
Mesyuarat Kerja Persekutuan
Majlis
Mesyuarat
Kerja
• Sistem ahli bertaraf menteri
• Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan dianggotai 3 ahli
ex-officio, 4 anggota rasmi serta 5-7 ahli tidak rasmi
yang dilantik Pesuruhjaya Tinggi
Majlis
Perundangan
• Sistem Parlimen
• Majlis Perundangan Persekutuan dipengerusikan oleh
Pesuruhjaya Tinggi, mempunyai 3 ahli ex-officio, 9
orang Yang Dipertua Majlis-Majlis Mesyuarat Negeri,
2 wakil Majlis Tempatan Melaka dan Pulau Pinang, 10
ahli rasmi serta 50 ahli tidak rasmi (kesemua dilantik
oleh Pesuruhjaya Tinggi)
HUBUNGAN ETNIK
CIRI – CIRI PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU 1948
21
MAJLIS MESYUARAT KERJA PERSEKUTUAN
Proses ke arah berkerajaan sendiri
Melalui Sistem Ahli yang diperkenalkan pada
1951
British melantik beberapa orang pegawai
tadbir memegang jawatan dan diberi taraf
seperti menteri
eMKAY
Anggota Sistem Ahli:
• Dato’ Onn Jaafar (Ahli Dalam Negeri)
• Dato’ Mahmud Mat (Ahli Tanah, Perlombongan &
Perhutanan)
• E.E.C Thuraisingham (Ahli Pelajaran)
• Lee Tiang Keng (Ahli Kesihatan)
• J.D Mead
• Tunku Yaacob
• J.D Hodgkinson
• O.A Spencer
HUBUNGAN ETNIK
Tujuannya untuk melatih pemimpin tempatan
bagi mendapatkan pengalaman memerintah
secara demokrasi
22
11
HUBUNGAN ETNIK
1951
• Pilihanraya 1
• 1 Disember 1951, Pilihan raya Bandaran Georgetown
• UMNO & MCA bekerjasama membentuk pakatan politik
• Menang kesemua sembilan kerusi yang dipertandingkan.
1952
• Pilihanraya 2
• Februari 1952, Pilihan raya Bandaran Kuala Lumpur
• 12 kerusi dipertandingkan
• Pakatan UMNO-MCA menang 9 kerusi, selebihnya oleh IMP dan calon bebas.
1954
1955
• Konvensi Nasional diadakan
• Perikatan UMNO dan MCA dibentuk
• Pilihan Raya Majlis Perundangan Persekutuan (52 kerusi):
• 8 parti bertanding
• MIC meyertai Perikatan dan Perikatan menang 51kerusi
• PAS menang 1 kerusi (di Kerian, Perak)
HUBUNGAN ETNIK
PILIHANRAYA
23
• Sebelum pilihanraya, MCA & MIC bukanlah parti politik tapi lebih bermotifkan menjaga
kebajikan & kepentingan kaum masing-masing.
• Pelawaan orang Melayu menggambarkan sifat keterbukaan mereka & sedia berkorban, rela
kongsi kuasa & toleransi demi perpaduan.
• Melalui pilihanraya umum pertama (1955), pengorbanan & kompromi UMNO cukup besar.
• Perikatan yang didominasikan oleh UMNO sepatutnya boleh membentuk kerajaan tanpa perlu
bergabung dengan MCA & MIC namun hal ini tidak dilakukan.
HUBUNGAN ETNIK
KERJASAMA PERIKATAN
• Inggeris mensyaratkan bahawa kemerdekaan akan hanya diberikan sekiranya rakyat negara ini
bersatu padu & bekerjasama.
• Kemenangan PERIKATAN menjadi bukti kepada Inggeris bahawa orang Melayu & bukan
Melayu boleh bekerjasama.
eMKAY
24
12
HUBUNGAN ETNIK
ROMBONGAN LONDON
WAKIL RAJA-RAJA MELAYU
WAKIL PERIKATAN
• KETUA: Datuk Panglima Bukit Gantang
(MB Perak)
• En.Abdul Aziz Hj Abdul Majid (MB
Selangor)
• Datuk Mohammad Seth Mohammad
Said (MB Johor)
• Datuk Nik Ahmad Kamil Hj Mahmood
(bekas MB Kelantan)
• SETIAUSAHA: En. Abdul Kadir
Shamsuddin
• KETUA: Tunku Abdul Rahman Putra AlHaj (Ketua Menteri & Menteri Hal Ehwal
Dalam Negeri)
• Datuk Abdul Razak Hussain (Menteri
Pelajaran)
• Kol.H.S.Lee (Menteri Pengangkutan)
• Dr.Ismail Datuk Abdul Rahman (Menteri
Hasil Bumi)
• SETIAUSAHA: T.H.Tan
HUBUNGAN ETNIK
Januari 1956 : Rombongan 8 wakil ke London
• 4 wakil Raja Melayu & 4 wakil Perikatan
• Diketuai Tunku Abdul Rahman.
• Rombongan bertujuan berunding dengan Pegawai British sebagai usaha menuntut
kemerdekaan
25
Perjanjian London ditandatangani pada 8 Februari 1956 dan hasilnya
persetujuan:
•
•
•
•
Kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957
Tanah Melayu berada dalam lingkungan Komanwel
Menjalankan pemerintahan secara demokrasi
Perjanjian pertahanan dengan British bagi menjaga kepentingan
British di Tanah Melayu (AMDA/ FPDA)
• Badan bebas ditubuhkan bagi menggubal Perlembagaan Tanah
Melayu iaitu Suruhanjaya Reid
• Jawatan Setiausaha Kewangan & Pengarah Gerakan akan diganti
dengan Menteri Kewangan & Menteri Pertahanan yang dipegang
oleh rakyat tempatan.
eMKAY
HUBUNGAN ETNIK
PERJANJIAN LONDON
26
13
HUBUNGAN ETNIK
Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu telah digubal oleh Suruhanjaya
Reid yang ditubuhkan 1956.
Keahliannya dari pakar perlembagaan negara Komanwel:
•
•
•
•
•
Lord William Reid (British)
Sir Ivor Jennings (British)
Sir William Mckell (Australia)
B.Malik (India)
Hakim Abdul Hamid (Pakistan)
Suruhanjaya ini ditugas merangka perlembagaan baharu untuk Persekutuan
Tanah Melayu berpandukan syarat berikut:
•
•
•
•
•
Membentuk negara persekutuan dengan kerajaan pusat yang kuat
Mengekalkan hak dan kedudukan raja-raja Melayu sebagai pemerintah berpelembagaan.
Memelihara kedudukan istimewa orang Melayu serta hak sah kaum lain
Mewujudkan sistem kewarganegaraan yang seragam
Menubuh sebuh negara berasaskan prinsip demokrasi
HUBUNGAN ETNIK
SURUHANJAYA REID
27
Suruhanjaya ini telah mengadakan tinjauan dan pertemuan untuk
meminta cadangan dan pandangan parti-parti politik, orang ramai,
individu-individu dan Raja-raja Melayu
Antara perkara yang dipersetujui:
• Pembentukan sebuah negara persekutuan dengan pembahagian kuasa kerajaan
persekutuan dan kerajaan negeri
• Kerakyatan Jus Soli kepada yang lahir di Tanah Melayu
• Mengekalkan kedudukan istimewa orang Melayu tanpa menjejaskan hak kaum lain
• Bahasa Melayu menjadi bahasa kebangsaan, bahasa Cina dan Tamil boleh dikembangkan
dan diamalkan
• Agama Islam menjadi agama Persekutuan, tetapi agama lain bebas diamalkan
Jadi, Perlembagaan Malaysia sekarang telah mendapat persetujuan dan
pandangan semua rakyat. Inilah yang dikatakan KONTRAK SOSIAL
eMKAY
HUBUNGAN ETNIK
SURUHANJAYA REID
28
14
HUBUNGAN ETNIK
KONTRAK SOSIAL & PERLEMBAGAAN
• Iaitu semua kaum Melayu dan bukan Melayu bersetuju atas beberapa perkara yang sangat
penting kepada kestabilan negara
Perlembagaan Malaya ini diisytiharkan pada 31 Ogos 1957
Diperbaharui apabila Singapura, Sabah & Sarawak bergabung membentuk Malaysia pada 16
September 1963
Orang Melayu
Bukan Melayu
• Diperuntukkan dalam
perlembagaan mengenai
agama Islam, Bahasa
Melayu, kedudukan
istimewa orang Melayu
serta kedudukan Raja-raja
Melayu
• Diberikan hak
kewarganegaraan yang
longgar berasaskan prinsip
Jus Soli
• Pengecualian tentang
perlunya mengetahui
bahasa Melayu bagi bukan
Melayu
HUBUNGAN ETNIK
KONTRAK SOSIAL DALAM PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN
29
UNSUR TRADISI & PERLEMBAGAAAN
• Merupakan kontrak sosial
yang telah disepakati semasa
menggubal undang-undang
Unsur-unsur tradisi meliputi:
• 1. Bahasa
• 2. Agama
• 3. Kedudukan istimewa orang Melayu &
Bumiputera Sabah Sarawak
• 4. Pemerintahan Beraja
Ciri-ciri Unsur Tradisi:
• Berperanan menstabilkan sistem
politik negara
• Dilindungi di bawah Akta Hasutan
• Dianggap sebagai isu sensitif
• Dilarang dijadikan isu
perbincangan awam
eMKAY
Unsur-unsur tradisi adalah
faktor penting untuk
mewujudkan identiti
Malaysia & memupuk
persefahaman ke arah
perpaduan.
HUBUNGAN ETNIK
Unsur Tradisi:
30
15
HUBUNGAN ETNIK
ISU HUBUNGAN ETNIK DALAM
PERLEMBAGAAN
• Kesamarataan & hak sama rata
• Pengecualian peruntukan ini dalam soal agama, kedudukan istimewa orang Melayu
dan seumpamanya.
PERKARA 8
PERKARA 10(4)
PERKARA 11
• Batasan hak kebebasan bersuara daripada menyentuh kedudukan Raja-raja, Islam,
orang Melayu, kewarganegaraan & seumpamanya.
• Kebebasan beragama; kebebasan mengamalkan ajaran agama lain dalam manamana bahagian Persekutuan serta beberapa peruntukan pencegahan yang
berkaitan.
PERKARA 14
• Peruntukan mengenai kewarganegaraan yang boleh diperoleh melalui beberapa
cara serta peruntukan berkaitan perlucutan kewarganegaraan.
PERKARA 38
• Kuasa Majlis Raja-raja menghalang parlimen membuat undang-undang yang
menyentuh kedudukan Raja-raja Melayu, orang Melayu, Islam & bahasa Melayu.
HUBUNGAN ETNIK
• Islam adalah agama Persekutuan
• Mempunyai fasal imbangan berkaitan dengan kebebasan beragama (Perkara 11)
PERKARA 3
31
PERKARA 89
eMKAY
• Peruntukan berkaitan Tanah Rezab Melayu
• Melindungi tanah rezab orang Melayu daripada diambil alih atau dijual kepada bukan
Melayu
PERKARA 121(1)(a)
• Kedudukan Mahkamah Syariah.
• Mahkamah bidang kuasa sivil tidak boleh mempunyai bidang kuasa dalam bidang
kuasa Mahkamah Syariah
PERKARA 150(6)(a)
• Kedudukan agama Islam, adat istiadat Melayu dan bumiputera Sabah Sarawak,
kewarganegaraan;
• Meskipun dalam keadaan darurat.
PERKARA 152
• Kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan
• Tanpa menafikan hak-hak bangsa lain menggunakan bahasa mereka.
PERKARA 153
• Kedudukan istimewa orang-orang Melayu
• Tanpa menafikan kedudukan yang sah bagi kaum lain.
HUBUNGAN ETNIK
ISU HUBUNGAN ETNIK DALAM
PERLEMBAGAAN
32
16
HUBUNGAN ETNIK
Perkara 89:
Rasional Perkara 89:
• Tanah yang direzab untuk diberi milik
kepada orang Melayu atau
bumiputera bagi Negeri di mana tanah
terletak
Tanah Yang Boleh Diisytiharkan
Sebagai Rizab Melayu:
• Tanah Kerajaan (di Wilayah
Persekutuan sebagai Tanah
Persekutuan)
• Tanah Hutan Simpan
• Tanah Rizab Awam
• Tanah Milik Persendirian
Menyekat tanah kerajaan dalam
kawasan Rizab Melayu
dilupuskan dengan apa cara
sekalipun kepada orang bukan
Melayu
Menyekat Tanah Rizab
Melayu daripada dibuat
urusniaga persendirian
(private dealings) diantara
Melayu dengan bukan
Melayu.
HUBUNGAN ETNIK
TANAH REZAB MELAYU
33
Cara Memperoleh
Kewarganegaraan:
Melalui
Kuatkuasa
Undang-Undang
Perlucutan
Kewarganegaraan:
Pendaftaran
Tempat Lahir
Memperolehi atau menggunakan
hak kewarganegaraan asing
Keturunan
Perkahwinan
HUBUNGAN ETNIK
KEWARGANEGARAAN
Perlucutan dengan cara
pendaftaran/ permohonan
34
Bermastautin
eMKAY
17
HUBUNGAN ETNIK
PERKARA 3
• Agama Islam adalah agama persekutuan
IMPLIKASI
Pihak kerajaan (persekutuan atau negeri) mempunyai
kebebasan, kuasa dan keistimewaan untuk :
• Menubuhkan, menyelenggara, membantu penubuhan institusi
Islam
• Melaksanakan ajaran Islam
• Mengeluarkan perbelanjaan yang diperlukan utk tujuan itu.
HUBUNGAN ETNIK
PERKARA 3
35
Walaupun Islam adalah agama persekutuan tetapi kebebasan
beragama dijamin dalam perlembagaan.
Islam telah diterima sebagai agama negeri-negeri Melayu sejak
zaman Kesultanan Melayu Melaka sehinggalah ke zaman
penjajahan Inggeris.
Penggunaan undang-undang Islam telah diiktiraf di negeri-negeri
Melayu sebelum penjajahan Inggeris.
HUBUNGAN ETNIK
RASIONAL PERKARA 3
Semasa penjajahan Inggeris, kedudukan agama Islam langsung tidak
diganggu dan Inggeris menyerahkan urusan agama Islam kepada
raja-raja Melayu.
Sesuai dengan takrif Melayu; Perkara 160 mendefinisikan Melayu
sebagai seorang yang beragama Islam, lazimnya bertutur dalam
bahasa Melayu dan mengamalkan adat istiadat Melayu.
eMKAY
36
18
HUBUNGAN ETNIK
PERKARA 11
Peruntukan Perlembagaan berkaitan Kebebasan Beragama:
• Perkara 11(4): Undang-undang negeri dan wilayah boleh menyekat atau mengawal pengembangan
agama-agama lain kepada penganut Islam
• Perkara 12(3): Larangan memaksa penganut menerima ajaran dan upacara sembahyang bukan
agamanya.
• Perkara 12(4): Penetapan agama bagi yang berumur bawah 18 tahun
Perkara 11(3) menyatakan tiap-tiap kumpulan agama berhak:
• Menguruskan hal ehwal agamanya sendiri
• Menubuh dan menyelenggara institusi bagi maksud agama atau
khairat
• Memperolehi dan memiliki harta benda serta memegang dan
mentadbirnya mengikut undang-undang
HUBUNGAN ETNIK
PRINSIP KEBEBASAN BERAGAMA
• Agama lain boleh diamalkan dengan aman & damai di mana-mana bahagian persekutuan
• Setiap orang berhak untuk menganut & mengamalkannya tertakluk kepada Perkara 11(4)
37
PERKARA 152
• Bahasa kebangsaan ialah Bahasa Melayu (yang
mengikut implikasi yang diperlukan mestilah
digunakan untuk maksud-maksud rasmi)
IMPLIKASI
• Tiada sesiapa pun dilarang atau ditahan daripada
menggunakan (selain dari maksud rasmi) atau
mengajar atau belajar apa-apa bahasa lain.
• Kerajaan berhak mengekalkan penggunaan dan
pembelajaran bahasa lain dalam persekutuan.
eMKAY
HUBUNGAN ETNIK
PERKARA 152
38
19
HUBUNGAN ETNIK
Perlunya bahasa kebangsaan bagi
menyatupadukan rakyat pelbagai kaum
Bahasa Melayu telah menjadi lingua franca di
Nusantara sejak berabad lamanya
Bahasa Melayu lebih mudah dipelajari dan
bersifat lebih tekal dari segi istilah dan sebutan
Bahasa Melayu telah digunakan secara meluas
sebelum Perang Dunia bagi tujuan rasmi.
HUBUNGAN ETNIK
RASIONAL PERKARA 152
39
PERKARA 153
• Tentang kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera Sabah Sarawak
IMPLIKASI
• YDPA dikehendaki melaksanakan dasar bagi melindungi keistimewaan
orang Melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak
• Dari segi jawatan dalam perkhidmatan awam, biasiswa, pendidikan,
perniagaan dan kemudahan khas lain yang diberikan
• Tanggungjawab ini perlu dilaksanakan berhati-hati untuk memastikan tiada
sesiapa merasakan kehilangan hak yang dinikmati mereka selama ini akibat
dari pelaksanaan dasar tersebut.
• Walaubagaimanapun, perkara ini juga melindungi kaum-kaum lain iaitu
adalah menjadi tanggungjawab YDPA untuk melindungi hak-hak mereka
yang sah melalui peruntukan lain
eMKAY
HUBUNGAN ETNIK
PERKARA 153
40
20
HUBUNGAN ETNIK
Kerakyatan
• Prinsip Jus soli dengan kerakyatan kepada 800,000 bukan Melayu.
Manfaat serta merta sebagai warganegara – undi pilihanraya dan hakhak lain sebagai warganegara
• Hak istimewa meliputi jawatan dalam perkhidmatan awam, biasiswa,
pendidikan, perniagaan dan kemudahan khas lain yang diberikan.
Seperti bercanggah dengan Perkara 8 iaitu Hak sama rata, maka ini
prasyarat penerimaan kewarganegaraan
Perkhidmatan Awam
• Menentukan rezab bilangan jawatan
• Diimbangi dengan tidak boleh melucut jawatan sedia ada
• Semasa zaman penjajah dan di awal kemerdekaan, terlalu sedikit orang
Melayu yang bekerja dengan kerajaan meliputi 36% saja (1968)
HUBUNGAN ETNIK
RASIONAL PERKARA 153
41
RASIONAL PERKARA 153
•Kemiskinan orang Melayu 64.8% (1970) Jurang Pendapatan melebar antara etnik
•Negeri majoriti Melayu miskin khususnya di pantai timur
•Pemilikan kekayaan negara bagi Melayu hanya 2.4% tahun 1970
•Pembahagian kekayaan dan agihan pendapatan merupakan faktor terkuat
mempengaruhi hubungan etnik (13 Mei)
•Orang Melayu masih kurang menceburi perniagaan dan perlu dibantu dan dibimbing
Pendidikan
•Bilangan pelajar ijazah pertama di IPTA dalam sosial dan sains adalah masih rendah
antara Melayu dan bukan Melayu
•Peratusan golongan profesional, bumiputera hanya 4.9% berbanding bukan
bumiputera 84.3% 1970
•Pengekalan Sekolah Jenis Kebangsaan – seolah bercanggah dengan Penyata Razak
seperti yang terkandung dalam perenggan 12 iaitu “tujuan dasar pelajaran di dalam
negeri ini ialah bermaksud untuk menyatukan budak-budak daripada semua bangsa di
dalam negeri ini dengan memakai satu peraturan pelajaran yang meliputi semua
bangsa dengan menggunakan bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar,
walaupun perkara ini tidak dapat dilaksanakan dengan serta merta melainkan
hendaklah diperbuat dengan beransur-ansur”.
eMKAY
HUBUNGAN ETNIK
Ekonomi
42
21
HUBUNGAN ETNIK
Adalah perlu juga diperjelaskan siapakah yang dikatakan orang Melayu dan
bumiputera Sabah dan Sarawak itu.
Dalam Perlembagaan Malaysia (Perkara 160),Melayu itu ditakrifkan sebagai:
• Lazimnya bertutur dalam Bahasa Melayu
• Menganut agama Islam
• Mengamalkan adat istiadat Melayu
Manakala takrifan bumiputera
• Sarawak
• terdiri dari mana-mana satu kaum asli iaitu Bukitan, Bisayuh, Dusun, Dayak Laut, Dayak Darat,
Kadayan, Kalabit, Kayan, Kenyah, Kajang, Lugat, Lisum, Melayu, Melanau, Murut, Penan, Sian,
Tagal, Tabun dan Ukit atau dia berketurunan campuran dari kaum tersebut.
• Sabah
• anak atau cucu kepada seorang dari suatu kaum asli Sabah dan dia telah dilahirkan di Sabah.
HUBUNGAN ETNIK
PERKARA 160
43
PIAGAM MADINAH
• Perlembagaan bertulis pertama di dunia
• Sebagai panduan untuk membentukkan sebuah negara
Islam yang berdaulat.
• PM bukan sahaja membentukkan persaudaraan antara
Ansar dan Muhajirin tetapi juga perpaduan antara orang
Islam dengan orang bukan Islam terutamanya orang Yahudi.
Mengandungi 47 fasal yang merangkumi 2 bahagian:
• Bahagian Pertama
•23 fasal menyentuh hubungan & tanggungjawab orang Islam
sesama Islam (Muhajirin & Ansar)
• Bahagian Kedua
•24 fasal membabitkan kaum Yahudi dan tanggungjawab mereka
terhadap negara Islam Madinah
eMKAY
HUBUNGAN ETNIK
PIAGAM MADINAH
44
22
HUBUNGAN ETNIK
Kepentingan Piagam Madinah:
• Digubal setelah terbentuk negara Islam Madinah
• Model perpaduan masyarakat majmuk
• Pengisytiharan hak asasi manusia
• Menjelaskan persoalan negara Islam, perundangan, siasah, hak asasi, kebebasan,
ekonomi dan yang berkaitan kehidupan masyarakat majmuk
• Merupakan kerangka pembentukan negara Islam pertama pada tahun 622M
yang didokong oleh warganegara Madinah yang terdiri golongan
Quraisy(Muhajirin) dan golongan Yathrib(Ansar, Khazraj dan Yahudi) serta
golongan yang mengikut dan berjuang bersama-sama mereka
Pembentukan
Ummah
(Fasal 1)
Melindungi
Negara
Hak Asasi
Manusia
(Fasal 2-10)
(Fasal 39-41)
Pemimpin
Negara
(Fasal42-44)
Kandungan
Piagam
Madinah
Tugas
Warganegara
(Fasal 36-38)
eMKAY
Golongan
Minoriti
Persatuan
Segenap
Warganegara
(Fasal 16-23)
45
HUBUNGAN ETNIK
Rasulullah SAW memperkenalkan PM bagi menyelesaikan
persoalan semasa ketika itu lebih-lebih untuk mentadbir negara
yang mempunyai rakyat pelbagai etnik, agama, kepercayaan dan
budaya
HUBUNGAN ETNIK
KEPENTINGAN PIAGAM MADINAH
46
(Fasal 24-35)
23
HUBUNGAN ETNIK
Sumber Utama
Wahyu Allah merupakan sumber utama undang-undang negara
Masyarakat
•Masyarakat berbilang agama dan keturunan dianggap sebuah masyarakat yang
mempunyai kewajipan dan tanggungjawab yang sama terhadap negara Islam
Madinah.
•Setiap anggota sahifah mestilah menjalinkan hubungan yang erat tanpa
mengira agama dan keturunan.
Kepimpinan
Nabi Muhammad s.a.w. adalah pemimpin masyarakat dan ketua negara
Hak Beragama
•Kaum Yahudi diberikan kebebasan mengamalkan ibadat mengikut agama
mereka selama mereka mematuhi undang-undang Islam dan peraturan yang
diterima umum.
•Orang Islam dan bukan Islam dapat hidup secara aman damai dan bebas
menjalankan aktiviti masing-masing.
Fungsi Sahifah
Fungsi sahifah ialah menegakkan keadilan dan membanteras kezaliman
Keselamatan
Memberi jaminan keselamatan terhadap orang bukan Islam yang
menganggotai dan mematuhi peraturan sahifah.
47
Kebebasan
Hak mendapat Perlindungan
•
•
•
•
• Perlindungan dari pencerobohan luar
• Perlindungan dari kezaliman dalaman
• Perlindungan terhadap darah dan jasad
Beragama
Bekerja dan mencari keuntungan
Menjawat jawatan dalam Kerajaan
Jaminan hak Asasi
HUBUNGAN ETNIK
ELEMEN PERSAMAAN PIAGAM MADINAH
DAN PERLEMBAGAAN MALAYSIA
Jaminan
• Ketika lemah, dewasa dan ketiadaan harta
48
eMKAY
24
HUBUNGAN ETNIK
• Bincangkan TIGA (3) impak perkongsian kuasa dalam sistem
pemerintahan dan pentadbiran negara masa ini
• Bincangkan TIGA (3) fasal Piagam Madinah yang berkaitan dengan
kontrak sosial.
• Buktikan TIGA (3) aspek keadilan yang dikanun dalam Piagam Madinah
kepada masyarakat bukan Islam.
• Jelaskan TIGA (3) elemen persamaan antara Perlembagaan Malaysia
dengan Piagam Madinah dalam konteks hubungan etnik di Malaysia.
• Jelaskan TIGA (3) faktor penyumbang kepada pembentukan
Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu.
• Huraikan EMPAT (4) rasional peruntukan unsur tradisi dalam
Perlembagaan Persekutuan.
• Bincangkan TIGA (3) cabaran pelaksanaan terhadap beberapa
peruntukan Perlembagaan Persekutuan dalam konteks hubungan etnik
di Malaysia.
• Huraikan EMPAT (4) unsur tradisi dan rasional ia dikanunkan dalam
Perlembagaan Persekutuan.
HUBUNGAN ETNIK
PENGUKUHAN
49
• Bincangkan TIGA (3) hak keistimewaan orang Melayu sebagaimana
yang terdapat dalam Perkara 153.
• Buktikan TIGA (3) bentuk kerjasama antara pelbagai etnik di Malaysia
menjelang kemerdekaan.
• Huraikan TIGA (3) rasional peruntukan Islam sebagai agama
Persekutuan.
• Jelaskan TIGA (3) hak berhubung dengan hal ehwal keagamaan
berdasarkan peruntukan Perkara 11 dalam Perlembagaan
Persekutuan.
• Bincangkan EMPAT (4) cabaran yang boleh menjejaskan perlaksanaan
Islam sebagai agama Persekutuan.
• Huraikan EMPAT (4) asas Piagam Madinah dalam mengekalkan
keharmonian hubungan etnik yang boleh diaplikasikan di Malaysia.
• Bincangkan TIGA (3) peruntukan dalam Perlembagaan Persekutuan
berkaitan dengan kedudukan agama Islam sebagai agama Persekutuan.
• Analisakan TIGA (3) cabaran semasa dalam memelihara kedaulatan
Islam di Malaysia.
eMKAY
HUBUNGAN ETNIK
PENGUKUHAN
50
25