Uploaded by Mae Lyros

FILI-REVIEWER

advertisement
FILPINO 301
Mga Napapanahong Isyung Lokal at Nasyonal
• Korapsyon
• Konsepto ng “Bayani”
• Kalagayan ng serbisyong pabahay,
pangkalusugan, transportasyon, edukasyon
atbp.
• Bagyo, baha, polusyon, mabilis na
urbanisasyon, malawakang pag(ka)wasak ng/sa
kalikasan, climate change atbp.
•
Kultural/politikal/lingguwistikong/ekonomikong
dislokasyon/displacement/marhinalisasyon ng
mga lumad at iba pang katutubong
pangkat/pambansang minorya, mga maralitang
tagalungsod (urban poor), manggagawang
kontraktwal, magsasaka, tindero/a, tsuper ng
dyip at traysikel, kabataang manggagawa, outof-school youth, migrante atbp. sa
panahon/bunsod ng globalisasyon
• Kahirapan, malnutrisyon, (kawalan ng)
seguridad sa pagkain.
Mga Tiyak na Sitwasyong Pangkomunikasyon
DOCTRINA CHRISTIANA- Pinaka matandang
libro nailambag sa pilipinas.
ILUSTRADOS- Natuto sa salitang kastila. Ex.
Jose Rizal.
BIAK NA BATO- Unang konstitusyon ng
pilipinas, ito ay sinulat sa tagalog.
UNIBERSIDAD NG SANTO TOMAS- Unang
unibersidad sa pilipinas.
TREATY OF PARIS- Ang usapang pag benta
sa pilipinas ng kastila at amerikano.
20 M DOLYAR- Ang binayad ng amerikano
sa kastila sa pag benta sa pilipinas.
 Amerikano
THOMASITES- Guro na mga sundalo.
- Tawag sa sasakyan ng mga
amerikanong sundalo.
ENGLISH ALPHABET
UNIVERSITY OF THE PHILIPINES- Dating
tintatawag na unibersidad ng santo tomas.
=Forum, Lektyur, Seminar
=Worksyap
=Symposium at Kumperensya
=Roundtable at Small Group Discussion
=Kondukt ng Pulong/Miting/Asembliya
=Pasalitang Pag-uulat sa Maliit at Malaking
Pangkat
=Programa sa Radyo at Telebisyon
=Video Conferencing
=Komunikasyon sa Social Media
 Komonwelt
Malikhaing Paglalahad sa Kasaysayang ng
Wikang Pambansa
 Hapon
 Katutubo

Na buo ang unang konstitusyon ng
pilipinas.
KASTILA, INGLES, TAGALOG- Ang wika nung
komonwelt.
THOMASITES AT FILIPINO- Ang mga guro.
ENGLISH AT TAGALOG- Ang alpabeto ng
panahong komonwelt.
ABACADA- Alpabeto ng mga hapon.
BAYBAYIN- Writing System.
-Mortal na kaaway ng hapon ang mga
amerikano kaya pinag bawal ang pag gamit
ng ingles.
BABAYLAN- Katutubo noon/ Elders
NIHONGGO- Wika ng hapon.
MOHENDRA INDIGINA- May karapatan ang
mga babae na mamuno ng isang barangay.
Sulyap sa kasaysayan ng Wikang Pambansa
Ayon kay Dayag at del Rosario (2016)
LAGUNA COPPERPLATE- Pinaka matandang
sulat na may sulat politico.
HENRY JONES FORD
SILABARES- Unang alpabeto ng Filipino.
ABECEDARIO- Alpabeto ng mga kastila.
- Inulat na “gaya ng makikita, ang gobyerno
ay gumastos ng milyon-milyon para
maisulong ang paggamit ng Ingles upang
mabisang mapalitan nito ang Espanyol at
mga dayalek sa mga ordinaryong usapan, at
ang Ingles ang sinasalita ay kay hirap
makilala na Ingles na nga.”
PARI- Guro noon kapantay ng mga governor
ng Espanya.
PROPESOR NELSON AT CEAN FANSLER
(1923)
-May sariling pamahalaan at alpabeto.
 Espanyol
CEBU- Pinaka matandang lungsod ng
pilipinas.





May katulad na obserbasyon kay Henry
Jones Ford.
Kumuha ng mataas na edukasyon
ngunit nahihirapan sa paggamit ng
Ingles.
Ayon sa surbey na ginawa nina NAJEEB
MITRI SALEEBY at ng EDUCATIONAL
SURVEY COMMISION na pinamunuan ni
DR. PAUL MONROE, ang kakayahan
makaintindi ng mga kabataang Pilipino
ay mahirap tayahin kung ito ba ay hindi
nila malilimutan paglabas ng paaralan.
Sa madaling salita, kahit na
napakahusay ng maaring pagtuturo sa
wikang Ingles ay hindi pa rin ito
magiging wikang panlahat dahil ang
mga Pilipino ay may kani-kaniyang
wikang bernakular na nananatiling
ginagamit sa kanilang mga tahanan at
sa iba pang araw-araw na gawain.
Iginnit din ni SALEBBEY na makabubuti
kung magkakaroon ng isang
Ama ng
pambansang wikang hango sa
barilrila
katutubong wika nang sa gayun ay
maging Malaya at mas epektibo ang
paraan ng edukasyon ng buong bansa.
dumating na ang panahon upang
magkaroon tayo ng isang wikang pambansa.
Ang suliranin ay gusto ng mga Ilokano na
Ilokano ang wikang pambansa; ang mga
Tagalog, Tagalog; ang mga Bisaya, Bisaya.
Ako ay Tagalog. Kung sasabihin ng mga
dalubhasa sa iba't ibang wikang Pilipino na
Mangyan ang katutubong wikang
pinakamainam gamitin, Mangyan ang
tatangkilikin ko higit sa ibang wika. Tagalog
ang ginagamit namin sa pamilya. Pero
handa akong mag-aral ng Ilokano, Bisaya o
anupamang ibang katutubong wika para
lamang magkaroon tayo ng wikang
ginagamit ng lahat.
Gumawa ng Abacada



Wikang Pambansa
Ni: Manuel L. Quezon
Hindi ko nais na Kastila o Ingles ang maging
wika ng pamahalaan. Kailangang
magkaroon ng sariling wika ang Pilipinas,
isang wikang nakabatay sa isa sa mga
katutubong wika. Nagmula ang karamihan
ng mga suliranin o pagkukulang na
kasalukuyang nararanasan dito sa kawalan
ng ating sariling wikang pambansa.

Ang pagnanais gayahin ang lahat ng
kilos banyaga kahit hindi alam kung ito'y
mabuti o masama ay dahil sa isang
kahinaan—ang kakulangan ng isang tunay na
pambansang kamalayan. Hindi maaaring
magkaroon ng pambansang kamalayan
kung saan walang wikang ginagamit ng
lahat.
Naunawaan ko lamang kung gaano kahirap
ang kakulangan ng wikang pambansa noong
naging Pangulo ako. Ako ang Pangulo ng
Pilipinas; ako ang kumakatawan sa bayang
Pilipinas at sa mga Pilipino. Ngunit kapag
ako'y naglalakbay sa mga lalawigan at
kinakausap ang aking mga kapwa
mamamayan, kailangan ko ng tagapagsalin.
Nakahihiya, hindi ba?
Sang-ayon ako sa patuloy na pagtuturo sa
Ingles sa mga paaralan at itataguyod ko rin
ang pagpapatuloy ng Kastila. Subalit
Iminungkahi ni LOPE K. SANTOS na isa
sa mga wikang ginamit ang nararapat
na maging wikang pambansa.
Ang panukala ay sinusugan naman ni
Pang. Manuel L. Quezon na siyang
pangulo ng pamahalaang Komonwelt ng
Pilipinas. Nakasaad ang probisyong
pangwika Artikulo XIV seksiyon 3 ng
Saligang Batas ng 1935.
Nilikha ng Batasang Pambansa ang
Batas Komonwelt Blg. 184 na
nagsasaad ng opisyal na paglikha sa
Surian ng Wikang Pambansa noong ika13 ng Nobyembre 1936. Ang tungkulin
nito ay magsagawa ng pananaliksik.
Gabay, at alituntunin na magiging
batayan sa pagpili ng Wikang Pambansa
ng Pilipinas. Napili nila ang Tagalog
bilang batayan ng wikang tatawaging
Wikang Pambansa.
Noong Desyembre 30, 1937 ay
iprinoklama ni Manuel L. Quezon na
ang wikang Tagalog ang batayan ng
Wikang Pambansa base sa
rekomentasyon ng Surianng Wikang
Pambansa sa bisa ng kautusang
Tagapagpaganap blg.134
Pamantayan
=wika ng sentro ng pamahalaan
=wika ng sentro ng edukasyon
=wika ng sentro ng kalakalan
=wika ng nakararami at pinakadakilang
nasusulat sa panitikan.
Pampubliko at pribado

Noong Agosto 13, 1959 - pinalitan ang
tawag sa wikang pambansa . Mula
Tagalog ay naging Pilipino sa Bisa ng
kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na
ipinalabas ni Jose E. Romero, Kalihim ng
Edukasyon noon.


Taong 1972 (Ferdinand Marcos)mainitaang pagtatalo sa kumbensyong
konstitusyunal kaugnay sa usaping
pangwika.
Saligang batas ng 1973, Artikulo XV,
Seksiyon 3 blg. 2 - Ang Batasang
Pambansa ay dapat magsagawa ng mga
hakbang na magpapaunlad at pormal
an mapagtibay sa isang panlahat na
Wikang Pambansang kikilalaning “
FILIPINO”
Saligang Batas 1987
Nakasaad sa Artikulo XIV,Seksiyon 6. Ang wikang pambansa ng pilipinas ay
Filipino. Samantalang nililinang ito ay
dapat payabungin at pagyamanin pa
salig sa umuiral ng mga wika ng Pilipinas
at sa iba pang mga wika.




Ang wikang Pambansa at Edukasyon

Isinaad sa Artikulo XIV.Sek blg. 3 ng
Konstitusyon ng 1935 na:
“…hangga’t hindi pinagtibay ng batas Inglish
at Kastila ang magpapatuloy bilang mga
wikang opisyal.
Batay sa kasaysayan ng wikang
pambansa,sa mga panahong ito at Tagalog
ang Wikang Pambansa ngunit hindi wikang
opisyal.
Wikang Opisyal-itinadhana ng batas na
maging wika sa opisyal na talastasan ng
pamahalaan. Ibig sabihin, ito ang wikang
gagamitin ng anumang uri ng
komunikasyon, lalo na sa iyong pagsulat, sa
loob at labas ng alinmang sangay o ahensiya
ng gobyerno.






Mga Batayan ng Pagturo ng wikang Pambansa




BE Circular No. 71, s. 1939- Ipinag-utos
nang noo’y kalihim Jorge Bacobo ng
paturuang bayan na gamitin ang mga
katututbong diyalekto bilang mga
pantulong nawikang panturo sa primary
simula taong panuruan 1939-1940.
Kautusang tagapagtanggap blg. 263Noong Abril 1, 1940 ay nilagdan ng
Pangulong Quezon ang kautusan at
dito’y ipinag-utos ang pagtuturo ng
wikang pambansa sa lahat ng paaralan.
Pampubliko at pribado- TagalogEnglish Vocabulary at Ang Balarila ng
wikang Pambansa.
Bulitin blg. 26, s. 1940 -naglalaman ng
pagmumungkahing magsamang isang
pitak o seksyon sa Wikang Pambansa sa
lahat ng pahayagan ng pampaaralan



upang mapasigla ang Wikang Pambansa
sa Mataas na paaralan.
Executive order No. 10- Noong
Nobyembre 30 1943, (Jose P Laurel)
nagsasaad na ang wikang pambansa ay
ituturo sa lahat ng mataas na paaralang
pampubliko at pampribado, kolehiyo at
unibersidad.
1944-1945 ayon kay Bernabe 1987 sa
Boras Vega 2010
Memurandum Pangkagawaran blg. 6.
s, 1945 - Ipinalabas ng kagawaran ng
Edukasyon na nagtatakda ng
tentatibong kurikulom sa elementarya.
15 minuto sa primary.
30 minuto sa intermedya.
Kautusang Pangkagawaran blg. 25 Hunyo 19,1974, ang kagawaran ng
Edukasyon at Kultura ay naglagda sa
pamamagitan ng kautusang
Pangkagawaran blg. 25. s, 1974 ng mga
panuntunan sa pagpapatupad ng
paatakarang Edukasyong Bilingguwal.
Ayon sa panuntunang ito:
Hiwalay na paggamit ng Pilipino at
Ingles bilang panturo sa mga tiyak na
asignatura at arabic kung maaari.
Kautusang Pangkagawaran blg. 50 s,
1975
1979-1980- isasama sa kurikulom ang
kahat ng mga institusyong tersiyarya
ang anim (6) na yunit ng Pilipino.
Kautusang Pangkagawaran blg. 52 s,
1975- Filipino at Ingles ay gagamiting
mga midyum sa pagtuturo.(Bilingguwal)
CHED MEMORANDUM ORDER (CMO)
No. 59, s. 1996 - Sa animnapu’t tatlong
(63) minimum na kahingian ng
GENARAL EDUCATION CURRICULUM,
siyam na (9) an yunit ang inilaan sa
Filipino at siyam (9) din sa Ingles.
CMO No.04, s. 1997 - Siyam (9) na yunit
ng Filipinoang kukunin sa programang
Humanities, social science at
communication. (HUSOCOM) at anim
(6) naman sa di-HUSOCOM.
Kautusang Pangkagawaran blg. 60. s,
2008 - FILIPINO AT Ingles ang
mananatiling mga wika sa pagtuturo at
mga lokal na wika ay gagamitin.
Pormal na edukasyon at alternatibong
sistema ng pagturo.
Kautusang Pangkagawaran blg. 74. s,
2009 - institutionalizing Mother
Tongue- Based Multiligual Education
(MTBMLE).
SA KAUTUSANG ITO. UNANG WIKA ang
gagamiting wikang panturo para sa
pangunahing literasya
The Philippine government is also
(slowly) putting its efforts in preserving
Baybayin and helping the younger
generation to become more aware of
it. The Baybayin Bill , also known
as National Script Act of 2011, was
refiled through Senate Bill 433 in 2016
which further aims the following
under Section 4. “Promoting of
Baybayin as the National
Writing System of the Philippines”:
A) requiring all manufacturers of locally
produced processed food products to
inscribe Baybayin scripts and their
translation on their labels/containers
B) mandating LGUs to incorporate
appropriate Baybayin script in signage
for street names, public
buildings/facilities and other public
services buildings.
C) requiring newspapers and magazine
to publishers to include a Baybayin
translation of their official name
D) disseminate knowledge and
information about Baybayin script
through appropriate government
agency by giving reading materials in all
levels of public and private educational
institutions and even in all public and
private agencies and offices and to
conduct training for staff that will
handle such documents.
Download