‫هطالؼِ آسهایطگاّی تاثیز هیذاى هغٌاطیسی بز کطص سطحی هحلَل ّای اسیذی ٍ ًفت‬
‫خام‬
‫هزین چٌگیشی‪ ،1‬ػلی هحبی‪ ،2‬ضْزام داًص پضٍُ‪ ،3‬حسیي رٍح االهیٌی ًضاد‪ ،4‬پزٍاًِ ایزاًوٌص‬
‫‪5‬‬
‫داًـگبُ ؿْیذ ثبٌّش وشهبى‪ ،‬داًـىذُ فٌی ٍ هٌْذػی‪ ،‬ثخؾ هٌْذػی ؿیوی‬
‫‪Maryamchangizi31@ymail.com‬‬
‫چىیذُ‬
‫هیذاى هغٌبعیؼی اص خولِ حَصُ ّبیی اػت وِ دس دِّ ّبی اخیش تَخِ ثؼیبسی اص هحممیي سا ثِ خَد خلت وشدُ ٍ هغبلؼبت فشاٍاًی ثش سٍی ایي‬
‫هَضَع دس سؿتِ ّبی هختلف كَست گشفتِ اػت‪ .‬ثب تَخِ ثِ اّویت ًفت خبم دس وـَس ٍ كٌبیغ پتشٍؿیوی ٍوبسثشد گؼتشدُ هحلَل ّبی‬
‫اػیذی دس كٌبیغ گًَبگَى ٍ ّوچٌیي ػذم ٍخَد ػبثمِ تحمیمبت وبفی دس ایي صهیٌِ ٍ ًَپبیی آى‪ ،‬ایي پظٍّؾ كَست ػولی ثِ خَد گشفت‪ .‬ثِ‬
‫هٌظَس یبفتي تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی‪ ،‬عشاحی آصهبیؾ ثِ كَست فبوتَسیل وب هل كَست گشفت‪ .‬پبساهتشّبی ًَع اػیذ‪ ،‬غلظت اػیذ‪ ،‬دهب ٍ هیذاى‬
‫هغٌبعیؼی دس ػغَح هختلف ثشسػی ؿذ‪ .‬دس ایي پظٍّؾ اص هیذاى هغٌبعیؼی تَلیذ ؿذُ تَػظ آٌّشثبیی ثب ؿذت حذٍد ‪ 2/5 -3/5‬هیلی تؼال‬
‫اػتفبدُ ؿذ‪ .‬آصهبیـبت ًـبى داد وِ هیذاى هغٌبعیؼی تبثیش لبثل هالحظِ ای ثش وـؾ ػغحی ایي هَاد داؿتِ ٍ ثب تَخِ ثِ ًَع هبدُ‪ ،‬غلظت ٍ‬
‫دهبی آى‪،‬ایي پبساهتش سا تغییش هی دّذ‪ .‬هیذاى هغٌبعیؼی ػجت وبّؾ وـؾ ػغحی اػیذ ػَلفَسیه ثب افضایؾ غلظت (ٍلتی وِ غلظت اص ‪5‬‬
‫گشم ثش لیتش ثِ ‪ 50‬گشم ثش لیتش افضایؾ هی یبثذ) دس دهبی ثبثت ‪ 25‬دسخِ ػبًتی گشاد هی ؿَد دس حبلی وِ وـؾ ػغحی اػیذ ًیتشیه دس‬
‫ّویي ؿشایظ افضایؾ هی یبثذ ٍلی‪ ،‬افضایؾ دهب تبثیش لبثل هالحظِ ای ثش سٍی وـؾ ػغحی اػیذ ػَلفَسیه دس حضَس ٍ ػذم حضَس هیذاى‬
‫هغٌبعیؼی ًذاسد‪ .‬هیذاى هغٌبعیؼی ػجت وبّؾ لبثل هالحظِ وـؾ ػغحی اػیذ ًیتشیه دس غلظت ّبی ‪ 50 ٍ 5‬گشم ثش لیتش هی ؿَد‪ ،‬دس‬
‫حبلی وِ وـؾ ػغحی اػیذ ػَلفَسیه دس غلظت ‪ 50‬گشم ثش لیتش وبّؾ ثیـتشی سا اص خَد ًـبى هی دّذ‪ّ .‬وچٌیي اػوبل هیذاى هغٌبعیؼی‬
‫ػجت وبّؾ وـؾ ػغحی ًفت خبم ثش حؼت صهبى هی ؿَد‪ .‬همذاس هیٌیون وـؾ ػغحی ثؼذ اص دٍ ػبػت اص ؿشٍع فشآیٌذ اتفبق هی افتذ ٍ‬
‫ثؼذ اص آى وـؾ ػغحی هدذدا افضایؾ هی یبثذ‪ .‬ثؼٌَاى ًتیدِ گیشی ولی هی تَاى ثیبى وشد وِ ثب وبّؾ وـؾ ػغحی هی تَاى ػجت‬
‫اًحالل ثیـتش هَاد هؼذًی دس هحلَلْبی اػیذی ؿذ وِ هٌدش ثِ افضایؾ اػتخشاج آًْب هی ؿَد‪.‬‬
‫ٍاصُ ّای کلیذی‪ :‬هیذاى هغٌبعیؼی‪ ،‬وـؾ ػغحی‪ ،‬هحلَل ّبی ا ػیذی‪ً ،‬فت خبم‪ ،‬اػیذ ػَلفَسیه‪ ،‬اػیذ ولشیذسیه‪ ،‬اػیذ ًیتشیه‬
‫‪ -1‬داًـدَی وبسؿٌبػی اسؿذ هٌْذػی ؿیوی‬
‫‪ -2‬اػتبد هٌْذػی ؿیوی‪ ،‬داًـگبُ ؿْیذ ثبٌّش وشهبى‬
‫‪ -3‬وبسؿٌبػی اسؿذ هٌْذػی ؿیوی‪ ،‬هدتوغ هغ ػشچـوِ‬
‫‪ -4‬اػتبدیبس فیضیه‪ ،‬داًـگبُ ؿْیذ ثبٌّش وشهبى‬
‫‪ -5‬اػتبدیبس فیضیه‪ ،‬داًـگبُ ٍلی ػلش سفؼٌدبى‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫‪ -1‬هقذهِ‬
‫ثب تَخِ ثِ ایٌىِ تحمیمبت گؼتشدُ ای عی دِّ ّبی گزؿتِ ثش سٍی تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش سٍی آة اًدبم ؿذُ اػت‪ٌَّ ،‬ص‬
‫ثِ عَس وبهل تبثیش ایي ػبهل هـخق ًیؼت ٍ پظٍّـگشاى هختلف ًظشات گًَبگًَی سا دس ساثغِ ثب ایي هَضَع اسائِ دادُ اًذ‪ .‬في‬
‫آٍسی اػتفبدُ اص هیذاى هغٌبعیؼی خْت حزف ػختی آة ثشای اٍلیي ثبس دس اثتذای دِّ ‪ 1950‬ثِ كَست كٌؼتی دس تلفیِ وٌٌذُ‬
‫ّبی آة (‪ ) water conditioners‬هَسد اػتفبدُ لشاس گشفت‪ .‬آثی وِ اص هیذاى هغٌبعیؼی ػجَس دادُ ؿذُ ٍ ػپغ دس تلفیِ وٌٌذُ‬
‫ّبی آة اػتفبدُ ؿَد‪ ،‬ثبػث حزف سػَثْبی لذیوی ٍ خلَگیشی اص تـىیل سػَثْبی خذیذ هی ؿَد]‪ .[1‬وبّؾ اًحالل وشثٌبت‬
‫ولؼین ثب افضایؾ دهب‪ ،‬ثبػث ثَخَد آهذى سػَة ّبی ػخت ایي هبدُ ثش سٍی دیَاسُ داخلی ثَیلش ّب ٍ هجذلْبی حشاستی هی ؿَد وِ‬
‫خَد اص ػَاهل هْن اتالف اًشطی اػت‪ .‬ػجَس آة اص هیذاى هغٌبعیؼی ػجت افضایؾ ًؼجت آساگًَیت ثِ ولؼیت آة دس ؿذت هیذاى‬
‫‪0/1‬تؼال هی ؿَد وِ ایي هَسد یىی اص دالیل وبّؾ تـىیل سػَة وشثٌبت ولؼین اػت‪ .‬تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش آة تب حذٍد‬
‫‪ 200‬ػبػت ثبلی هی هبًذ]‪.[2‬‬
‫دس آصهبیؾ دیگش تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی تَلیذ ؿذُ ثِ ٍػیلِ آٌّشثبی دائن ثش وـؾ ػغحی آة هَسد ثشسػی لشاسگشفت‪.‬‬
‫ًتیدِ آى وبّؾ حذاوثش ّـت دسكذ دس هیضاى وـؾ ػغحی آة ًؼجت ثِ حبلتی ثَد وِ اص هیذاى هغٌبعیؼی اػتفبدُ ًـذُ‬
‫ثَد]‪ .[3‬اهیشی ٍ دادخَاُ ًیض دس آصهبیـی دیگش تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی سا ثِ ػٌَاى یه ػبهل هَثش فیضیىی هَسد ثشسػی لشاس دادًذ‪ .‬ثب‬
‫تَخِ ثِ ‪ 200‬آصهبیؾ اًدبم ؿذُ‪ً ،‬تبیح حبوی اص حؼبع ثَدى آة ثِ ؿشایظ آصهبیؾ دس ٌّگبم ثشسػی تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثشآة‬
‫اػت‪ .‬ثب تَخِ ثِ تغییشات حبكل ؿذُ دس وـؾ ػغحی آة؛ ثؼذ اص گزؿت یه سٍص هی تَاى ًتیدِ گشفت وِ هیذاى هغٌبعیؼی‬
‫ثبػث تغییشات فیضیىی ٍ یب ؿیویبیی سٍی آة هی ؿَد]‪ .[4‬ثب تَخِ ثِ تغییشات فیضیىی ٍ ؿیویبیی آة تحت تبثیش هیذاى‬
‫هغٌبعیؼی‪ ،‬پظٍّـگش اى دس كذد یبفتي دلیل ایي تغییشات ثش آهذًذ‪ .‬دس ایي پظٍّؾ آة تلفیِ ؿذُ ثب ؿذت خشیبى ثبثت تحت‬
‫هیذاى هغٌبعیؼی لشاس گشفت‪ .‬ثؼذ اص ایي آصهبیؾ خَاف فیضیىی‪ -‬ؿیویبیی آة تغییش وشد‪ ،‬وِ اص خولِ آى هی تَاى ثِ وبّؾ دس‬
‫وـؾ ػغحی ٍ افضایؾ دس ٍیؼىَصیتِ آة؛ ثؼذ اص ّش ثبس اػوب ل هیذاى هغٌبعیؼی اؿبسُ وشد‪ّ .‬وچٌیي ثؼذ اص آصهبیؾ آة ثِ كَست‬
‫پبیذاس ثب وبّؾ دس اًشطی هَلىَلْبی آى ٍ افضایؾ اًشطی اوتیَاػیَى تغییش هبّیت داد‪ .‬دس ضوي ثب تَخِ ثِ هذل دٍ فبصی عشاحی‬
‫ؿذُ؛ وبّؾ دس ًؼجت هیضاى هَلىَلْبی آصاد آة هـبّذُ ؿذ]‪ .[5‬دس ػبل ‪ 2010‬پظٍّـگشاى لشاس گشفتي آة سا دس هؼشم‬
‫هیذاًْبی هغٌبعیؼی ‪ 15‬هیلی تؼال ٍ ‪ 0/27‬تؼال دس ثبصُ ّبی صهبًی هتفبٍت لشاس دادًذ‪ .‬هیضاى ّذایت ٍ همذاس تجخیش آة ثِ ػٌَاى‬
‫تبثؼی اص صهبى ثشسػی ؿذ‪ .‬هیذاى هغٌبعیؼی ثبػث وبّؾ هیضاى ّذایت (وِ ًؼجت ػىغ ثب ؿذت خشیبى داسد) هی ؿَد‪ ،‬دس ضوي‬
‫ثبػث افضایؾ هیضاى تجخیش ًیض هی گشدد‪ .‬ایي پظٍّـگشاى دلیل ایي تغییشات سا لَی تش ؿذى پیًَذّبی ّیذسٍطًی آة ٍ آؿفتگی‬
‫ػغح گبص‪ -‬هبیغ ثِ دلیل ٍخَد ًبًَ حجبثْبی گبص دس هبیغ داًؼتِ اًذ]‪.[6‬‬
‫اص دیگش هَاسد اػتفبدُ اص آة هغٌبعیؼی هی تَاى ثِ تلفیِ َّای غجبس آلَدتَػظ آة هغٌبعیؼی اػپشی ؿذُ (ثب ػبوي وشدى‬
‫رسات غجبس ٍ ووه ثِ ػمَط آًْب) اؿبسُ وشد‪ .‬تبثیش هتمبثل ثیي لغشات آة ٍ رسات گشد ٍ غجبس دس ایٌگًَِ تلفیِ وٌٌذُ ّب ثِ‬
‫فبوتَسّبیی اص خولِ خلَكیبت ػغحی ل غشات آة ٍ اًذاصُ آًْب‪ ،‬تَصیغ داًؼیتِ‪ ،‬ػشػت ٍ صهبى هبًذ لغشات آة دس َّا ٍ خَاف‬
‫فیضیىی ٍ ؿیویبیی رسات غجبس ثؼتگی داسد‪ .‬ثٌبثشایي تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش وـؾ ػغحی آة (وِ اص خولِ خَاف ػغحی‬
‫اػت) ثؼیبس حبئض اّویت هی ثبؿذ وِ دس ایي هَسد وبّؾ لبثل هالحظِ ای دس وـؾ ػغحی تحت تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی هـبّذُ‬
‫ؿذ]‪.[7‬‬
‫ثب تَخِ ثِ ایٌىِ آصهبیـبت فشاٍاًی ثش سٍی تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش آة ٍ وـؾ ػغحی آى اًدبم ؿذُ‪ ،‬اهب ًظشات ٍ ًتبیح‬
‫هتفبٍتی گضاسؽ ؿذُ اػت‪ .‬اص آى خولِ هی تَاى ثِ افضایؾ وـؾ ػغحی آة دس اثش هیذاى هغٌبعیؼی ثب ؿذت‪10‬تؼال ثِ سٍؽ‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫سصًٍبًغ (‪)Resonance method‬ثِ هیضاى ‪ 1/83 ±0/18%‬اؿبسُ وشد وِ حبوی اص لَیتش ؿذى پیًَذ ّبی ّیذسٍطًی ٍ ٍاًذسٍالغ‬
‫هَلىَلْبی آة دس اثش هیذاى هغٌبعیؼی اػت]‪.[8‬‬
‫اص دیگش آصهبیؾ ّبی اًدبم ؿذُ دس هَسد هیذاى هغٌبعیؼی هی تَاى ثِ تبثیش آى ثش سٍی وبّؾ هلشف ػَخت دس خَدسٍّب ٍ‬
‫ثبلغجغ وبّؾ هیضاى آلَدگی ًبؿی اص آى اؿبسُ وشد‪ .‬دس ایي آصهبیؾ اص آٌّشثب ّبیی ثب ؿذت هیذاى ّبی هختلف ‪،4000 ،2000‬‬
‫‪ 9000 ٍ 6000‬گبٍع وِ ثش سٍی لَلِ ػَخت ًلت ؿذُ ثَد‪ ،‬اػتفبدُ ؿذ‪ .‬ایي آصهبیؾ دس حضَس ٍ ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی‬
‫اًدبم ؿذ‪ً .‬تبیح حبوی اص وبّؾ ‪ 9‬تب ‪ 14‬دسكذی هلشف ػَخت (گبصٍئیل) دس خَدسٍ ثَد وِ ثبالتشیي هیضاى وبّؾ یؼٌی ‪14‬‬
‫دسكذ ثب اػتفبدُ اص هیذاى ّبی هغٌبعیؼی ‪ 9000 ٍ 6000‬گبٍع ثِ دػت آهذ‪ّ .‬وچٌیي هیضاى گبص ّبی خشٍخی حبكل اص ػَخت‬
‫گبصٍئیل تغییش یبفت‪ .‬هیضاى گبصّبی ‪ HCٍ CO‬ثِ تشتیت ثِ هیضاى ‪ 40 ٍ 30‬دسكذوبّؾ یبفت اهب همذاس گبص دی اوؼیذ وشثي ثِ‬
‫هیضاى ‪ 10‬دسكذ افضایؾ یبفت]‪.[9‬‬
‫ّوچٌیي وـؾ ػغحی ّلین هبیغ ثب اػوبل هیذاى هغٌبعیؼی ‪ 8‬تؼال ًیض اًذاصُ گیشی ؿذُ اػت‪ .‬ثب تَخِ ثِ آصهبیؾ ّبی‬
‫اًدبم ؿذُ دس ایي صهیٌِ‪ ،‬استجبط ثیي وـؾ ػغحی ٍ دهب دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی ‪ 8‬تؼال ٍ دس غیبة آى تمشیجب یىؼبى اػت‪.‬‬
‫وـؾ ػغحی دس صیش دهبی ‪ 120‬هیلی ولَیي تمشیجب ثبثت هی هبًذ دس حبلی وِ دس ًَاحی دهبیی ثبالتش ثب ‪T2‬ساثغِ هؼتمین داسد‪.‬‬
‫تفبٍت دس هیضاى وـؾ ػغحی دس هیذاى هغٌبعیؼی ‪ 8‬تؼال دس چٌذیي دهب ثیي ‪ 100 ٍ 30‬هیلی ولَیي اًذاصُ گیشی ؿذ‪ .‬ثب تَخِ‬
‫ثِ وبّؾ اًذن دس هیضاى وـؾ ػغحی ساثغِ ای ثیي ایي پبساهتش ٍ وـؾ ػغحی هـبّذُ ًـذ ]‪.[10‬‬
‫تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش هَلىَلْبی آة ثب اػتفبدُ اص هحبػجبت دیٌبهیه هَلىَلی ًیض هَسد ثشسػی لشاس گشفتِ اػت‪ .‬دس ایي‬
‫پظٍّؾ هیذاى هغٌبعیؼی ثب ؿذت هیذاى هتغیش؛ ثیي ‪ 1‬تب ‪ 10‬تؼال اػوبل ؿذ‪ .‬ایي هؼئلِ حبوی اص افضایؾ تؼذاد پیًَذّبی‬
‫ّیذسٍطًی ثب افضایؾ ؿذت هیذاى هغٌبعیؼی ثَد‪ّ .‬وچٌیي اًذاصُ وشیؼتبل ّبی آة ثب اػوبل هیذاى هغٌبعیؼی خبسخی افضایؾ هی‬
‫یبثذ‪ً .‬تبیح ًـبى داد وِ ػبختبس آة ثب اػوبل هیذاى هغٌبعیؼی پبیذاس تش هی ؿَد ٍ لذست هَلىَل ّبی آة ثشای تـىیل پیًَذ‬
‫ّیذسٍطًی افضایؾ هی یبثذ‪ّ .‬وچٌیي سفتبس هَلىَل ّبی آة‪ ،‬تحت تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی تغییش هی وٌذ وِ اص خولِ آى هی تَاى ثِ‬
‫وبّؾ خَد ًفَری هَلىَل ّبی آة اؿبسُ وشد ]‪.[11‬‬
‫ثب تَخِ ثِ اّویت هیذاى هغٌبعیؼی ٍ اثش هغلَة آى ثش ثؼیبسی اص هَاد ٍ ّوچٌیي پظٍّؾ ّبی گؼتشدُ ایىِ دس ایي هَسد‬
‫كَست گشفتِ اػت‪ّ ،‬وچٌبى تبثیش ایي ػبهل دس هَاسدی هجْن ٍ ًب هؼلَم اػت‪ .‬ثٌبثشایي ثب تَخِ ثِ هَاسد اػتفبدُ صیبد اص اػیذ ّب ٍ‬
‫ّوچٌیي تشویت آًْب ثب آة؛ ًیبص ثِ ثشسػی تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش ایي هَاد‪( ،‬ثب تَخِ ثِ ایٌىِ پظٍّؾ صیبدی دس ایي صهیٌِ‬
‫كَست ًگشفتِ ثَد) احؼبع ؿذ‪ّ .‬وچٌیي ثب تَخِ ثِ ًفت خیض ثَدى ایشاى ٍ اّویت ایي هبدُ دس كٌبیغ پتشٍؿیوی‪ ،‬یبفتي تبثیش ایي‬
‫هبدُ ثش ًفت خبم ًیض ضشٍسی اػت‪ .‬لزا ایي پظٍّؾ دس كذد یبفتي تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش وـؾ ػغحی ایي دٍ گشٍُ اص هَاد پش‬
‫هلشف ثشآهذُ اػت‪.‬‬
‫‪ -2‬هَاد‪ ،‬رٍش ٍ هزاحل تحقیق‬
‫ایي تحمیك ثش سٍی ػِ ًَع اػیذ (اػیذ ػَلفَسیه‪ ،‬اػیذ ولشیذسیه ٍ اػیذ ًیتشیه) وِ اص خولِ اػیذّبی پش هلشف هی‬
‫ثبؿٌذ‪ ،‬كَست گشفتِ اػت‪ .‬دس اثتذا عشاحی آصهبیؾ ثِ ٍػیلِ ًشم افضاس ‪ Design expert‬ثِ كَست فبوتَسیل وبهل اًدبم ؿذ‪.‬‬
‫ػپغ‪ 500‬هیلی لیتش اص ّش یه اص اػیذ ّبی روش ؿذُ دس غلظت ّبی ‪ 50 ٍ 5‬گشم ثش لیتش دس ثبلي ّبیی ثب ّویي حدن تْیِ ٍ ثب آة‬
‫همغش ثِ حدن سػبًذُ ؿذ‪ .‬دس ایي آصهبیؾ اص یه آٌّشثب ثب ؿذت ثیي ‪ 2/5 - 3/5‬هیلی تؼال ثِ هٌظَس تَلیذ هیذاى هغٌبعیؼی هَسد‬
‫ًظش اػتفبدُ ؿذ‪ 100.‬هیلی لیتش اص اػیذ هَسد ًظش ثِ هذت چْبس ػبػت ثِ كَست هذاٍم ٍ ثِ كَست یه ػیىل ثؼتِ ثب ؿذت خشیبى‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫ثبثت ‪ 5‬ػی ػی ثش دلیمِ تحت هیذاى هغٌبعیؼی لشاس گشفت‪ .‬دس ثبصُ صهبًی ّش‪ 30‬دلیمِ‪ً ،‬وًَِ گیشی ثِ هٌظَس اًذاصُ گیشی وـؾ‬
‫ػغحی كَست گشفت‪ .‬ثؼذ اص ّش اًذاصُ گیشی هحلَل هدذدا ثِ ظشف آصهبیؾ ثشگشداًذُ ؿذ‪ .‬ثشای ّش یه اص اػیذ ّب‪ ،‬اًذاصُ گیشی‬
‫وـؾ ػغحی دس دٍ غلظت ‪ 50 ٍ 5‬گشم ثش لیتش ٍ دس دٍ دهبی ‪ 60 ٍ 25‬دسخِ ػبًتی گشاد ٍ دس حضَس ٍ ػذم حضَس هیذاى‬
‫هغٌبعیؼی اًدبم ؿذ‪ً .‬وًَِ ّبیی وِ دس دهبی ‪ 60‬دسخِ ػبًتی گشاد ثشسػی ؿذًذ‪ ،‬تَػظ ّوضى الىتشیىی ثب هیضاى ‪ 400‬دٍس ثش‬
‫دلیمِ وبهال ّوضدُ ؿذًذ تب دهب دس توبم ًمبط هحلَل وبهال یىؼبى ثبؿذ‪ .‬ثِ هٌظَس افضایؾ دس دلت اًذاصُ گیشی وـؾ ػغحی‪ ،‬دس‬
‫ّش دفؼِ‪ ،‬اًذاصُ گیشی ایي پبساهتش دٍ ثبس كَست گشفت‪ .‬دس هدوَع ‪ 48‬آصهبیؾ ثِ هٌظَس یبفتي تبثیش ایي پبساهتش ّب اًدبم ؿذ وِ دس‬
‫اداهِ ثِ ثشسػی تبثیش آًْب پشداختِ هی ؿَد‪ّ .‬وچٌیي وـؾ ػغحی ًفت خبم دس دٍ دهبی ‪ 60 ٍ 25‬دسخِ ػبًتی گشاد دس حضَس ٍ‬
‫ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی ثِ هٌظَس تؼییي اثش دهب ٍ هیذاى هغٌبعیؼی ثش وـؾ ػغحی اًذاصُ گیشی ؿذ‪ .‬ؿوبتیه دػتگبُ‬
‫آصهبیـگبّی دس ؿىل (‪ )1‬آهذُ اػت‪.‬‬
‫آهنربا‬
‫ضکل (‪ :)1‬ضواتیک دستگاُ آسهایطگاّی‬
‫‪ -3‬ارائِ ًتایج ٍ تحلیل یافتِ ّا‬
‫ّوبًگًَِ وِ اؿبسُ ؿذ ثِ هٌظَس تؼییي تبثیش ًَع اػیذ‪ ،‬دهب‪ ،‬غلظت ٍ هیذاى هغٌبعیؼی ثش وـؾ ػغحی‪ ،‬عشاحی آصهبیؾ ثِ‬
‫كَست فبوتَسیل وبهل كَست گشفت وِ تبثیش چْبس پبساهتش دس دٍ تب ػِ ػغح ثشسػی ؿذ وِ ثِ كَست خالكِ دس خذٍل (‪ )1‬آٍسدُ‬
‫ؿذُ اػت‪.‬‬
‫جذٍل(‪ :)1‬پاراهتزّای هَرد بزرسی در آسهایص‬
‫سطَح‬
‫پاراهتز ّا‬
‫‪ : A‬غلظت اػیذ (گشم ثش لیتش)‬
‫‪:B‬دهب (دسخِ ػبًتی گشاد)‬
‫‪:C‬هیذاى هغٌبعیؼی (هیلی تؼال)‬
‫‪ًَ:D‬ع اػیذ‬
‫‪5‬‬
‫‪25‬‬
‫‪0‬‬
‫‪HNO3‬‬
‫‪50‬‬
‫‪60‬‬
‫‪2/5 - 3/5‬‬
‫‪HCl‬‬
‫‪H2SO4‬‬
‫ًتبیح حبكل اص عشح آًبلیض فبوتَسیلی ٍ تبثیش پبساهتشّبی هَسد ثشسػی ٍ ّوچٌیي تبثیش هتمبثل ایي پبساهتشّب ثش وـؾ ػغحی‬
‫ثؼذ اص گزؿت دٍ ػبػت اص ؿشٍع آصهبیؾ دس خذٍل (‪ )2‬روش ؿذُ اػت‪ .‬ثب دس ًظش گشفتي ایي ؿشط وِ همبدیش ‪ prob>f‬ووتش اص‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫‪ 0/05‬ؿبخق هؼٌی داس ثَدى تبثیش پبساهتشّبی هَسد ًظش ٍ همبدیش ثضسگتش اص ‪ً 0/1‬ـبى دٌّذُ هؼٌی داس ًجَدى ًمؾ پبساهتشّبػت‪،‬‬
‫هی تَاى ثِ ایي ًتیدِ سػیذ وِ غلظت اػیذ‪ ،‬دهب‪ًَ ،‬ع اػیذ ٍ ّوچٌیي هیذاى هغٌبعیؼی اص خولِ پبساهتشّبی هَثش ثش وـؾ‬
‫ػغحی دس ایي هذل هی ثبؿٌذ‪.‬‬
‫جذٍل (‪ً :)2‬تایج حاصل اس آًالیش ٍاریاًس طزح فاکتَریلی‬
‫‪p-value prob>f‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪<0.0001‬‬
‫‪0.0803‬‬
‫‪F value‬‬
‫‪321.52‬‬
‫‪35.33‬‬
‫‪352.49‬‬
‫‪3368.68‬‬
‫‪426.73‬‬
‫‪63.37‬‬
‫‪14.49‬‬
‫‪479.93‬‬
‫‪49.11‬‬
‫‪425.73‬‬
‫‪123.51‬‬
‫‪22.12‬‬
‫‪66.48‬‬
‫‪97.86‬‬
‫‪2.81‬‬
‫‪Mean square‬‬
‫‪145.49‬‬
‫‪15.99‬‬
‫‪159.51‬‬
‫‪1524.38‬‬
‫‪193.10‬‬
‫‪28.68‬‬
‫‪6.56‬‬
‫‪217.18‬‬
‫‪22.23‬‬
‫‪192.65‬‬
‫‪55.89‬‬
‫‪10.01‬‬
‫‪30.08‬‬
‫‪44.28‬‬
‫‪0.45‬‬
‫‪1.12‬‬
‫‪0.40‬‬
‫‪DF‬‬
‫‪21‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪26‬‬
‫‪2‬‬
‫‪24‬‬
‫‪47‬‬
‫‪Sum of squares‬‬
‫‪3055.32‬‬
‫‪15.99‬‬
‫‪159.51‬‬
‫‪1524.38‬‬
‫‪386.20‬‬
‫‪28.68‬‬
‫‪13.12‬‬
‫‪217.78‬‬
‫‪44.45‬‬
‫‪385.30‬‬
‫‪111.75‬‬
‫‪20.02‬‬
‫‪60.17‬‬
‫‪88.75‬‬
‫‪11.77‬‬
‫‪2.23‬‬
‫‪9.53‬‬
‫‪3067.09‬‬
‫‪Source‬‬
‫‪Model‬‬
‫‪A‬‬
‫‪B‬‬
‫‪C‬‬
‫‪D‬‬
‫‪AC‬‬
‫‪AD‬‬
‫‪BC‬‬
‫‪BD‬‬
‫‪CD‬‬
‫‪ABD‬‬
‫‪ACD‬‬
‫‪BCD‬‬
‫‪ABCD‬‬
‫‪Residual‬‬
‫‪Lack of Fit‬‬
‫‪Pure Error‬‬
‫‪Core Total‬‬
‫ثب تَخِ ثِ ووتش ثَدى همبدیش ‪ prob>f‬اص ػذد ‪ 0/5‬هی تَاى ًتیدِ گشفت وِ ایي پبساهتشّب ٍ ّوچٌیي اثش هتمبثل آًْب ثش‬
‫وـؾ ػغحی تبثیش گزاس اػت‪ .‬ثٌبثشایي ثب اعویٌبى هی تَاى هیذاى هغٌبعیؼی سا یىی اص ػَاهل هَثش ثش وـؾ ػغحی اػیذ ّب‬
‫داًؼت‪ّ .‬وچٌیي ثب تَخِ ثِ ؿىل (‪ ) 2‬وِ ًوَداس ًشهبل همبدیش ثبلیوبًذُ دادُ ّبػت‪ ،‬پیشٍی دادُ ّب سا اص هٌحٌی تَصیغ ًشهبل ًـبى‬
‫هی دّذ‪ّ .‬وبًگًَِ وِ هـبّذُ هی ؿَد دادُ ّب تمشیجب سٍی یه خظ ساػت لشاس گشفتِ اًذ‪.‬‬
‫ضکل (‪ً :)2‬وَدار ًزهال باقیواًذُ ّای کطص سطحی بؼذ اس گذضت دٍ ساػت اس ضزٍع آسهایص‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫ثب تَخِ ثِ آصهبیؾ ّبی اًدبم ؿذُ ثِ هٌظَس تبثیش پبساهتش هیذاى هغٌبعیؼی‪ ،‬هی تَاى اص ًوَداس ّبی صیش چٌیي اػتٌجبط‬
‫وشدوِ هیذاى هغٌبعیؼی ثش وـؾ ػغحی هحلَل ّبی اػیذی تبثیش گزاس اػت‪ .‬دس ؿىل (‪ )3‬دادُ ّب اص تبثغ تَصیغ ًشهبل پیشٍی‬
‫هی وٌٌذ وِ لشاس گشفتي دادُ ّب سٍی خظ ساػت حبوی اص ایي ًتیدِ اػت‪.‬‬
‫ضکل (‪ً :)3‬وَدار ًزهال باقیواًذُ ّای پاراهتز هیذاى هغٌاطیسی بؼذ اس گذضت دٍ ساػت‬
‫دس ؿىل (‪ )4‬هی تَاى هـبّذُ وشد وِ تبثیش ته ته آصهبیؾ ّب دس عشاحی آصهبیؾ وبهال هؼٌی داس اػت ثِ ّویي دلیل خغبی‬
‫اػتبًذ اسد ّش یه اص دادُ ّب هتفبٍت اػت وِ ثِ هؼٌی تؼلك ثبلیوبًذُ ّبی خبم ثِ خوؼیت آهبسی هتفبٍت اػت‪.‬‬
‫ضکل (‪ً :)4‬وَدار اًحزاف هؼیار استاًذارد در ّزآسهایص بز حسب پاراهتز هیذاى هغٌاطیسی بؼذ اس گذضت دٍ ساػت‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫دس ؿىل (‪ ) 6( ٍ )5‬هی تَاى تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش وـؾ ػغحی سا (ثش حؼت غلظت ػِ ًَع اػیذ) دس دهبی ‪ 25‬دسخِ‬
‫ػبًتی گشاد هـبّذُ وشد‪ّ .‬وبًگًَِ وِ هـبّذُ هی ؿَد وـؾ ػغحی دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی دس دهبی ثبثت ثِ ؿذت ثب تغییش‬
‫غلظت تغییش هی وٌذ‪ .‬افضایؾ غلظت دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی ػجت وبّؾ هیضاى وـؾ ػغحی اػیذ ػَلفَسیه ٍ افضایؾ‬
‫هیضاى وـؾ ػغحی اػیذ ًیتشیه هی ؿَد اهب دس همذاس وـؾ ػغحی اػیذ ولشیذسیه تبثیش چٌذاًی ًوی گزاسد‪.‬‬
‫‪Surface Tension‬‬
‫)‪(mN/m‬‬
‫‪Concentration‬‬
‫)‪(g/lit‬‬
‫ضکل (‪ً :)5‬وَدار کطص سطحی اسیذ ّای هختلف درحضَر هیذاى هغٌاطیسی بز حسب غلظت در دهای ‪ 25‬درجِ ساًتی گزاد‬
‫‪Surface Tension‬‬
‫)‪(mN/m‬‬
‫‪Concentration‬‬
‫)‪(g/lit‬‬
‫ضکل (‪ً :)6‬وَدار کطص سطحی اسیذ ّای هختلف درػذم حضَر هیذاى هغٌاطیسی بز حسب غلظت در دهای ‪ 25‬درجِ ساًتی گزاد‬
‫ثب تَخِ ثِ هلشف ثبالی اػیذ ػَلفَسیه دس كٌؼت‪ ،‬ثِ كَست گؼتشدُ تش‪ ،‬ثِ ثشسػی وـؾ ػغحی ایي اػیذ پشداختِ هی‬
‫ؿَد‪ .‬دس ؿىل (‪ ) 7‬وـؾ ػغحی اػیذ ػَلفَسیه ثش حؼت غلظت آى دس حضَس ٍ ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی سػن ؿذُ اػت‪ .‬ثب‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫تَخِ ثِ ایي ًوَداس دس ػذم حضَس هیذاى هغ ٌبعیؼی‪ ،‬غلظت اػیذ ثش وـؾ ػغحی تبثیشی ًذاسد اهب دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی ثب‬
‫افضایؾ غلظت اػیذ‪ ،‬وـؾ ػغحی ثِ كَست لبثل هالحظِ ای وبّؾ هی یبثذ‪.‬‬
‫‪Surface Tension‬‬
‫)‪(mN/m‬‬
‫‪Concentration‬‬
‫)‪(g/lit‬‬
‫ضکل (‪ً :)7‬وَدار کطص سطحی بز حسب غلظت اسیذ سَلفَریک در دهای ‪ 25‬درجِ ساًتی گزاد‬
‫دس ؿىل (‪ )8‬وـؾ ػغحی اػیذ ػَلفَسیه (‪ 5‬هیلی گشم ثش لیتش) ثش حؼت دهب دس حضَس ٍ ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی‬
‫ًـبى دادُ ؿذُ اػت‪ .‬ثب تَخِ ثِ ایي ؿىل‪ ،‬تبثیش دهب ثش وـؾ ػغحی دس حضَس ٍ ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی چٌذاى لبثل‬
‫هالحظِ ًیؼت ٍ تغییشات آى تمشیجب ثِ كَست یه خظ افمی اػت‪.‬‬
‫‪Surface‬‬
‫‪Tension‬‬
‫)‪(mN/m‬‬
‫)‪Temperature ( C‬‬
‫ضکل (‪ً :)8‬وَدار کطص سطحی اسیذ سَلفَریک بز حسب دها در غلظت ‪ 5‬گزم بز لیتز‬
‫ثب تَخِ ثِ اّویت ًفت خبم دس كٌبیغ پتشٍؿیوی ٍ ّوچٌیي اّویت ایي هبدُ دس وـَس‪ ،‬تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش وـؾ‬
‫ػغحی ایي هبدُ هَسد ثشسػی لشاس گشفت‪ً .‬تبیح هیضاى وـؾ ػغحی ًفت خبم ثب صهبى دس دٍ دهبی ‪ 60 ٍ 25‬دسخِ ػبًتی گشاد دس‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫حضَس ٍ ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی ثش حؼت صهبى دس ؿىل (‪ً )9‬ـبى دادُ ؿذُ اػت‪ .‬اًذاصُ گیشی وـؾ ػغحی دس ّش‬
‫آصهبیؾ دٍ ثبس تىشاس ؿذ ٍ اص هیبًگیي ًتبیح دس سػن ًوَداس اػتفبدُ ؿذ‪ .‬دس ایي ًوَداس هَاسد ‪ D, C, B, A‬ثِ ؿشح صیش اػت‪:‬‬
‫‪ :A‬وـؾ ػغحی ًفت خبم دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی دس دهبی ‪ 25‬دسخِ ػبًتی گشاد‬
‫‪ :B‬وـؾ ػغحی ًفت خبم دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی دس دهبی ‪ 60‬دسخِ ػبًتی گشاد‬
‫‪ :C‬وـؾ ػغحی ًفت خبم دس ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی دس دهبی ‪ 25‬دسخِ ػبًتی گشاد‬
‫‪ :D‬وـؾ ػغحی ًفت خبم دس ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی دس دهبی ‪ 60‬دسخِ ػبًتی گشاد‬
‫‪19‬‬
‫‪A‬‬
‫‪18.5‬‬
‫‪B‬‬
‫‪18‬‬
‫‪C‬‬
‫‪17.5‬‬
‫‪D‬‬
‫‪17‬‬
‫‪16.5‬‬
‫‪240‬‬
‫‪210‬‬
‫‪180‬‬
‫‪150‬‬
‫‪120‬‬
‫‪90‬‬
‫‪60‬‬
‫)‪Surface Tension(mN/m‬‬
‫‪20‬‬
‫‪19.5‬‬
‫‪30‬‬
‫)‪Time (min‬‬
‫ضکل (‪ً :)9‬وَدار کطص سطحی ًفت خام بز حسب سهاى‬
‫ثب تَخِ ثِ ؿىل (‪ )9‬هـبّذُ هی ؿَد وِ هیذاى هغٌبعیؼی ثِ كَست لبثل هالحظِ ای ثش وـؾ ػغحی ًفت خبم تبثیش گزاس اػت‬
‫ٍ ووتشیي هیضاى وـؾ ػغحی ًفت خبم‪ ،‬ثؼذ اص ػپشی ؿذى دٍ ػبػت اص ػجَس ایي هبدُ اص هیذاى هغٌبعیؼی اتفبق هی افتذ‪.‬‬
‫ووتشیي هیضاى وـؾ ػغحی دسحضَس هیذاى هغٌبعیؼی دس دهبی ‪ 25‬دسخِ ی ػیلؼیَع ‪ 17/1‬هیلی ًیَتي ثش هتش ٍ دس دهبی‬
‫‪ 60‬دسخِ ی ػیلؼیَع ‪ 16/85‬هیلی ًیَتي ثش هتش اػت‪ .‬ثٌبثشایي افضایؾ دهب دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی تبثیش لبثل هالحظِ ای ثش‬
‫وبّؾ وـؾ ػغحی ًذاسد‪.‬‬
‫‪ً -4‬تیجِ گیزی‬
‫ثب تَخِ ثِ اّویت ًفت خبم ٍ هحلَل ّبی اػیذی دس كٌؼت‪،‬دس ایي پظٍّؾ وـؾ ػغحی ًفت خبم‪ ،‬هحلَل اػیذ‬
‫ػَلفَسیه‪ ،‬اػیذ ولشیذسیه ٍ اػیذ ًیتشیه دس غلظت ّبی هتفبٍت‪ ،‬دس حضَس ٍ ػذم حضَس هیذاى هغٌبعیؼی هَسد ثشسػی لشاس‬
‫گشفت‪ .‬ثب تَخِ ثِ آصهبیـبت اًدبم ؿذُ ثش سٍی ػِ ًَع اػیذ هی تَاى ًتیدِ گشفت وِ تبثیش هیذاى هغٌبعیؼی ثش سٍی وـؾ‬
‫ػغحی اػیذ ػَلفَسیه ثیؾ اص ػبیش اػیذ ّبػت ٍ ػجت وبّؾ لبثل هالحظِ ی وـؾ ػغحی هی ؿَد‪ .‬وـؾ ػغحی اػیذ‬
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
‫‪www.processconf.ir‬‬
‫ دسخِ ػبًتی گشاد دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی وبّؾ هی یبثذ اهب افضایؾ دهب دس غلظت‬25 ‫ػَلفَسیه ثب افضایؾ غلظت دس دهبی‬
‫ ّوچٌیي هیذاى هغٌبعیؼی ػجت‬.‫ تغییش لبثل هالحظِ ای دس وـؾ ػغحی ثِ ٍخَد ًوی آٍسد‬،‫ثبثت ٍ دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی‬
ٍ‫ همذاس هیٌیون وـؾ ػغحی ثؼذ اص ػپشی ؿذى د‬.‫ دسخِ ػبًتی گشاد هی ؿَد‬60 ٍ 25 ‫وبّؾ وـؾ ػغحی ًفت خبم دس دهبی‬
‫ دس‬.‫ػبػت اص ؿشٍع فشآیٌذ اتفبق هی افتذ ٍ ثؼذ اص ایي هذت دس حضَس هیذاى هغٌبعیؼی وـؾ ػغحی هدذدا افضایؾ هی یبثذ‬
‫ًتیدِ ثب وبّؾ وـؾ ػغحی ثذیي ٍػیلِ هی تَاى ػجت اًحالل ثیـتش هَاد هؼذًی دس هحلَلْبی اػیذی ؿذ وِ هٌدش ثِ افضایؾ‬
‫ اص تىٌیه هیذاى هغٌبعیؼی هی تَاى خْت خلَگیشی اص سػَة آػفبلتیي دس لَلِ ّبی ًفت ٍ یب هخبصى‬. ‫اػتخشاج آًْب هی ؿَد‬
.‫رخیشُ ی ًفت اػتفبدُ وشد وِ ًیبص ثِ پظٍّؾ ثیـتش دس ایي صهیٌِ داسد‬
‫هزاجغ‬
[1] Da-Chuan Yin, Yun-Zhu Guo,Hui-Ling Cao, Jian-Yu Shi, Chen-Yan Zhang, Yong-Ming Liu, Huan-Huan Huang,Yue Liu,
Yan Wang, Wei-Hong Guo, Ai-RongQian and Peng Shang, 2012, Evaporation Rate of Water as a Function of a MagneticFieldand
Field Gradient, International Journal of Molecular Sciences, 13: 16916-16928.
[2]J.M.D. Coey, Stephen Cass, 2000, Magnetic water treatment, Journal of Magnetism and Magnetic Materials, 209: 71-74.
[3]Young I. Cho, Sung-Hyuk Lee, 2005, Reduction in the surface tension of water due to physical water treatment for fouling
control in heat exchangers, International Communications in Heat and Mass Transfer, 32: 1-9.
[4] M.C. Amiri, Ali A. Dadkhah, 2006, On reduction in the surface tension of water due to magnetic treatment, Colloids and
Surfaces A: Physicochem. Eng. Aspects, 278: 252–255.
[5]Hongwei Yang, Ran Cai, Jinsong He, Wanpeng Zhu, 2009, The effects of magnetic fields on water molecular hydrogen
bonds,Journal of Molecular Structure, 938: 15–19.
[6] A. Szcze´s, E. Chibowski, L. Hołysz, P. Rafalski, 2010, Effects of static magnetic field on water at kinetic condition, Chemical
Engineering and Processing : Process Intensification.
[7] ZHANG Ying-hua, HUO Zhong-feng, ZHAO Qian, 2011, Experimental Study on effects of magnetization on surface tension
of water, Procedia Engineering, 26: 501 – 505.
[8] Y Fujimura, M Iino, 2009, 3rd International Workshop on Materials Analysis and Processing in Magnetic Fields (MAP3),
Journal of Physics: Conference Series, 156.
[9] Ali S. Faris, Saadi K. Al-Naseri, Nather Jamal, RaedIsse, Mezher Abed, ZainabFouad, AkeelKazim, NihadReheem, Ali
Chaloob, Hazim Mohammad, HayderJasim, JaafarSadeq, Ali Salim, AwsAbas, 2012, Effects of magnetic field on fuel
consumption and exhaust emissions in two-stroke engine, Energy Procedia, 18: 327 – 338.
[10] Koichi Matsumoto, Keiichi Ichikawa, Shuichi Hasegawa, Masaru Suzuki, Yuichi Okuda, 1998, Surface tension of liquidHe
under 8 t magneticfield, Journal of low temperature physics,113.
[11] Kai-Tai Chang, Cheng-I Weng, 2006,The effect of an external magnetic field on the structure of liquid waterusing molecular
dynamics simulation, Journal of applied physics,100.
www.processconf.ir
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬
Experimental study of the effect of magnetic field on surface tension
of acidic solutions and crude oil
Maryam Changizi1, Ali Mohebbi2, Shahram Daneshpajooh3, Hosein Rooholamininejad4,
Parvaneh Iranmanesh5
Department of Chemical Engineering, Faculty of Engineering, Shahid Bahonar University of Kerman
Maryamchangizi31@ymail.com
Abstract
A great number of papers on the effect of magnetic field on the physical and chemical properties of water,
aqueous solutions have been published during last decades. Although a lot of study has been carried out on
the effect of magnetic field on different subjects and materials, few works focus on the changes of surface
tension of acidic solutions and crude oil by magnetic field treatment. With regarding the importance of
crude oil for our country and petrochemical industries and acidic solutions for modern and traditional
industries, this topic was selected. A general factorial design was chosen to investigate the effect of
magnetic field. Different parameters such as acid concentration, temperature, acid type and magnetic field
in some levels were analyzed. A permanent magnet with intensity of 2.5-3.5 mT was used as a magnetic
field. Experiments showed that the magnetic field has a considerable effect on the surface tension of these
materials. It makes difference according to the acid type, acid concentration and temperature in the
reduction of surface tension. Magnetic field reduces the surface tension of sulphuric acid as the
concentration was increased and temperature fixed. However, in the same condition the surface tension of
nitric acid has increased gently, in addition the surface tension of cloridric acid has not changed
significantly. Interestingly with increasing temperature, there was not a considerable change in the surface
tension of sulphoric acid with and without magnetic field. The surface tension of crude oil decreases with
applying magnetic field. After 2 hours, the surface tension of crude oil reaches its minimum value, and
then increases slightly.
Key words: Magnetic field, Surface tension, Acidic solutions, Crude oil, Sulphuric acid, Nitric acid,
Cloridric acid
1- M.Sc. student of Chemical Engineering
2- Professor of Chemical Engineering
3- M.Sc of Chemical Engineering
4- Assistant Professor of Physics
5- Assistant Professor of Physics
www.processconf.ir
‫ّوایص هٌْذسی فزآیٌذ‬