Uploaded by Keivan Lashkari

01

advertisement
‫ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ :‬ﺟﻠﺴﻪ ‪۱‬‬
‫ﺗﺎر ﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫اﺳﺘﺎد ﺧﺎدﻣﯽ‬
‫ﮔــﺮوه‬
‫‪ ۱-۲‬ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﻋﺰﯾﺰ ی ‪ ۳-۵ /‬آرﻣﯿﻦ ﺑﺸﯿﺮ ی ‪ ۷-۶ /‬اﻣﯿﺮرﺿﺎ اﻣﯿﺮ ی ‪ ۸-۱۰ /‬اﻣﯿﺮﺣﺴﯿﻦ ﺟﻤﺎﻟﯽ‬
‫‪ ۱۳-۱۱‬آرﯾﺎ ﻧﻮروز ی‬
‫‪۱۳‬‬
‫وﯾﺮاﯾﺶ‪ :‬ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﻋﺰﯾﺰ ی‬
‫ﻣﺴﺌﻮل درس‪ :‬ﻫﺎدی ﻣﻬﺘﺎﺑﯽ‬
‫ﮐﻠﯿﺎت درس ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ :‬ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺟﺎوﺗﺰ و ﻣﻮرای‬
‫درس ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ و اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ ‪ ۶‬ﯾﺎ ‪ ۷‬ﺟﻠﺴﻪ اﺳﺖ ﺗﺪر ﯾﺲ ﺷﺪه و اﻣﺘﺤﺎن ﻣﯿﺎﻧﺘﺮم ﺑﺮای اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮﮔﺰار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺗﺎر ﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻀﺮات ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ در ﺑﺪن ‪ ،‬روش ﻫﺎی ﻧﺎﻣﮕﺬاری ‪ ،‬روش ﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ‪ ،‬روش ﻫﺎی رﺷﺪ و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻧﺮژی ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺸﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ‪ ،‬ژﻧﺘﯿﮏ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ و ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﺑﯿﻤﺎری زاﯾﯽ ‪ ،‬ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎی ﻓﻠﻮر ﻧﺮﻣﺎل ) ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﭘﺎﺗﻮژن( ‪ ،‬روش ﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬
‫و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮای ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ ﮐﺮدن ﺳﻄﻮح و ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎی ﺑﺪن ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮ اﺳﺘﺮﯾﻞ ﮐﺮدن و روش ﻫﺎی آﺳﭙﺘﯿﮏ ) ﻣﯿﮑﺮو‬
‫ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ را در ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎی زﻧﺪه و ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪن از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺮد و ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد آن ﻫﺎ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ( و آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‪.‬‬
‫در ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺧﻮد ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﭘﺎﺗﻮژن را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﮑﻞ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ و واﮐﻨﺶ آن ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ آﻣﯿﺰی ِﮔَﺮم ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﮑﻞ‪:‬‬
‫‪ .۱‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﮐﻮﮐﺴﯽ ‪ :‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐﺮوی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮک‪.‬‬
‫‪ .۲‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﺑﺎﺳﯿﻞ ‪ :‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﯿﻠﻪ ای ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .۳‬وﯾﺒﺮﯾﻮ ‪ :‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻤﯿﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .۴‬اﺳﭙﯿﺮوﮐﺖ ‪ :‬ﻣﺎرﭘﯿﭽﯽ و ﻓﻨﺮﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮ ﭘﯿﻠﻮری ﮐﻪ رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻌﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ :‬ﺟﻠﺴﻪ ‪۱‬‬
‫در وﯾﮑﯽ ﭘﺪﯾﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﺎرﭘﯿﭽﯽ ﻫﺎ ﺧﻮد ‪ ۳‬دﺳﺘﻪ اﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﭙﯿﺮوﮐﺖ ﻫﺎ و‬
‫وﯾﺒﺮﯾﻮ ﻫﺎ و اﺳﭙﯿﺮﯾﻠﻮم ﻫﺎ وﻟﯽ اﺳﺘﺎد اﯾﻦ دو را ﺟﺪا در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻬﻢ ﻧﻈﺮ‬
‫اﺳﺘﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﮐﻮﮐﺴﯽ ﻫﺎی ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ‪ ،‬ﮐﻮﮐﺴﯽ ﻫﺎی ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎی ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎی ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ﺑﺎﻻ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺑﺮ اﺳﺎس رﻧﮓ آﻣﯿﺰی ﮔﺮم ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﮐﺮد ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻋﺎﻣﻞ‬
‫ﺳﻞ ) ﻣﺎﯾﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم ﺗﻮﺑﺮﮐﻠﻮز ﯾﺲ( ﮐﻪ ﭼﻮن دﯾﻮاره آن ﻏﻨﯽ از ﻟﯿﭙﯿﺪ اﺳﺖ رﻧﮓ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در رﻧﮓ آﻣﯿﺰ ﮔﺮم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد را‬
‫ﺟﺬب ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻣﺎﯾﮑﻮﭘﻼﺳﻤﺎ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ دﯾﻮاره اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﺎر ﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ‬
‫ﻋﻠﻢ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺷﺎﺧﻪ ای از ﻋﻠﻢ ﺑﯿﻮﻟﻮژی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺴﺘﻪ ‪:‬‬
‫‪ .۱‬ﭘﺮوﮐﺎرﯾﻮت ‪ :‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ‬
‫‪ .۲‬ﯾﻮﮐﺎرﯾﻮت ﻫﺎ ‪ :‬ﻗﺎرچ ﻫﺎ و اﻧﮕﻞ ﻫﺎ‬
‫‪ .۳‬ﻧﻪ ﭘﺮوﮐﺎرﯾﻮﺗﻨﺪ و ﻧﻪ ﯾﻮﮐﺎرﯾﻮت ‪ :‬وﯾﺮوس ﻫﺎ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﯿﻤﺎری زاﯾﯽ‪:‬‬
‫‪ .۱‬ﭘﺎﺗﻮژن )ﺑﯿﻤﺎری زا(‬
‫‪ .۲‬ﻏﯿﺮ ﭘﺎﺗﻮژن )ﻏﯿﺮ ﺑﯿﻤﺎری زا(‬
‫‪ .۳‬ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺐ )در اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ اﯾﺠﺎد ﺑﯿﻤﺎری ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪(.‬‬
‫وﻗﺘﯽ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﯿﻤﺎر را ﮐﺸﺖ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ و ﻣﯿﮑﺮوب را اﯾﺰوﻟﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ آن ﻣﯿﮑﺮوب ﺣﺘﻤﺎ ﭘﺎﺗﻮژن اﺳﺖ ﺑﺮای‬
‫ﻣﺜﺎل ‪:‬‬
‫• ‪ Yersinia pestis‬ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎری ﻃﺎﻋﻮن اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎری ﺗﺐ روده ای اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﻣﺎﯾﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم ﺗﻮﺑﺮﮐﻠﻮزﯾﺲ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﺮی ﻣﯿﮑﺮو ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﻏﯿﺮ ﭘﺎﺗﻮژن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﻣﯿﮑﺮو ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﻓﻠﻮر ﻧﺮﻣﺎل ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪ ،‬اﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ از‬
‫ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ در ﭘﻮﺳﺖ و ﻏﺸﺎﻫﺎی ﻣﺨﺎﻃﯽ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﻪ ﺻﻮرت ﮔﺬرا ﯾﺎ داﺋﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ‬
‫ﺑﯿﻤﺎری زا ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻓﻮاﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮو ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ در زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪3‬‬
‫‪ .۱‬ﮔﺮوﻫﯽ از اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﮐﻪ در روده ﺳﺎﮐﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮﺧﯽ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‬
‫‪ .۲‬از ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن )ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪن( ﯾﺎ ورود ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﭘﺎﺗﻮژن ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺳﺎﮐﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ از راه‬
‫ﻫﺎی زﯾﺮ ‪:‬‬
‫• رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی روده ﮐﻪ آﻧﺠﺎ اﺗﺼﺎل ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫• ﯾﮑﺴﺮی ﻣﻮادی را ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ از ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن ‪ ،‬ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪن و اﺗﺼﺎل ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﭘﺎﺗﻮژﻧﯿﮏ ﮐﻪ از ﺧﺎرج از ﺑﺪن ﻣﺜﻼ‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آب ﯾﺎ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ وارد روده ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از اﺗﺼﺎل ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﭘﺎﺗﻮژن ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎی ﺧﻮدﺷﺎن‪.‬‬
‫• ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻮاد ﺳﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﻦ ﻣﯿﮕﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ روی ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﻣﻬﺎﺟﻢ ﭘﺎﺗﻮژن ﺧﺎرﺟﯽ اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و آﻧﻬﺎ را از ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .۳‬در ﺳﻄﺢ ﭘﻮﺳﺖ و ﻏﺸﺎﻫﺎی ﻣﺨﺎﻃﯽ اﻧﺴﺎن از ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﺪن و ورود ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﺪن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ در ﯾﮏ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﭘﺎﺗﻮژن ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ اﯾﺠﺎد ﺑﯿﻤﺎری ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮑﺴﺮی زﯾﺎده روی ﻫﺎی اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‬
‫ﻣﺜﻞ ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﻓﻠﻮر ﻧﺮﻣﺎل از ﺑﯿﻦ ﺑﺮوﻧﺪ ﯾﺎ‬
‫ﺗﻌﺪادﺷﺎن ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎی ﭘﺎﺗﻮژن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﻓﻠﻮر ﻧﺮﻣﺎل ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫*آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎی ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ روی ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﻓﻠﻮر ﻧﺮﻣﺎل و دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش اﺛﺮ ﻣﯿﮕﺬارد‪.‬‬
‫دﺧﺎﻟﺖ در ﭼﺮﺧﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺿﺮور ی ﺣﯿﺎت‬
‫ﮐﺎر ﺑﺮد دﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎی ﻣﻔﯿﺪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭼﺮﺧﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺿﺮوری ﺣﯿﺎت دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ ﻣﺜﻞ‬
‫ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎی ﮐﺮﺑﻦ ‪ ،‬ﻧﯿﺘﺮوژن ‪ ،‬ﻫﯿﺪروژن ‪ ،‬ﮔﻮﮔﺮد ﯾﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮر ‪ ،‬اﮐﺴﯿﮋن‬
‫در ﭼﺮﺧﻪ ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﯿﺘﺮوژن را ﺑﻪ ﻓﺮﻣﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف ﺑﺮای دﯾﮕﺮ ﺟﺎﻧﺪاران‬
‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺘﺮوژن ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ﻧﯿﺘﺮوژﻧﯽ ﮐﻪ ا ﮐﺜﺮا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺎز ﻫﺴﺖ)ﺣﺪود ‪ ۷۰-۸۰%‬ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺎز در ﺟﻮ اﺳﺖ( ﺑﻪ ﻓﺮم ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﺼﺮف ﺑﺮای ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ در ﺧﺎک ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت آزاد ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﯾﺴﺖ ﺑﺎ ر ﯾﺸﻪ ﮔﯿﺎﻫﺎن‬
‫وﺟﻮد دارﻧﺪ و ﻧﯿﺘﺮوژن را ﺑﻪ ﯾﻮن آﻣﻮﻧﯿﻮم ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫*ﯾﻮن آﻣﻮﻧﯿﻮم)‪ (NH4+‬و ﻧﯿﺘﺮات)‪ (NO3-‬دو ﻓﺮم ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﺮای ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻓﺮم ﻫﺎی ﻧﯿﺘﺮوژن ﻣﺎﮐﺮوﻣﻮﻟﮑﻮل ﻫﺎی ﺧﻮدﺷﺎن)ﻣﺜﻞ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎ و اﺳﯿﺪ ﻫﺎی ﻧﻮﮐﻠﺌﯿﮏ( را ﺳﻨﺘﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ دﺧﺎﻟﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺣﺘﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ‬
‫ﮐﺎﺑﺮد دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺮای ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ ﻣﺘﺼﻮر ﺑﺎﺷﯿﻢ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮑﺴﺮی ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ‪ ،‬ﻗﺎر ج ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ واﺳﻄﻪ ﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺧﻮد در ﻧﻬﺎﯾﺖ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﻧﻘﺶ و دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ :‬ﺟﻠﺴﻪ ‪۱‬‬
‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ از ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺮﺑﻦ ﮐﻪ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﻫﺴﺖ در ﻃﯽ ﮔﻠﯿﮑﻮﻟﯿﺰ ﭘﯿﺮووات ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ و ﭘﯿﺮووات ﻃﯽ ﺗﺨﻤﯿﺮ ﺑﻪ اﻧﻮاع‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اﻟﮑﻞ ﻫﺎ و اﺳﯿﺪ ﻫﺎ و ﮔﺎزﻫﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ واﺳﻄﻪ ﻫﺎی اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺗﺨﻤﯿﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ در‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﻮاع ﻟﺒﻨﯿﺎت ‪ ،‬ﺳﺮﮐﻪ و‪ ...‬دﺧﺎﻟﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﭘﺮوﭘﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم ‪ ،‬ﻻﮐﺘﻮﺑﺎﺳﯿﻠﻮس ‪ ،‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﻮس ﯾﺎ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮک ‪ ،‬ﮐﻠﺴﺘﺮدﯾﻮم ‪ِ ،‬اﺷﺮﺷﯿﺎ ‪،‬‬
‫َ‬
‫اﺳﺘﻮﺑﺎﮐﺘﺮ ‪ ،‬ﻗﺎر چ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ آﺳﭙﺮژﯾﻠﻮس ‪ ،‬ﻣﺨﻤﺮ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﮐﺎروﻣﺎﯾﺴﺲ)ﻣﺨﻤﺮ ﻧﺎن( در اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻧﻮاع ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ دارﻧﺪ در ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ۱۹۲۸‬ﻓﺮدی ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان‬
‫اﻟﮑﺴﺎﻧﺪر ﻓﻠﻤﯿﻨﮓ اوﻟﯿﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ را ﮐﺸﻒ ﮐﺮد‪ .‬او دﯾﺪ در اﻃﺮاف ﮐﻠﻮﻧﯽ ﻫﺎی ﮐﭙﮏ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻮم‬
‫ﻧﻮﺗﺎﺗﻮم ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮی اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮﮐﻮس اورﺋﻮس رﺷﺪ ﻧﮑﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﭙﮏ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻮم ﯾﮏ ﻣﺎده ﺳﻤﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﮐﻠﻮﻧﯽ ﻫﺎی ﺑﺎﮐﺘﺮی اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮﮐﻮس اورﺋﻮس ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﻫﺎی ﺑﻌﺪ دو داﻧﺸﻤﻨﺪ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻪ اﻻن ﺑﻪ آن ‪-۶‬آﻣﯿﻨﻮﭘﻨﯿﺴﯿﻼﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ را اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮده و‬
‫از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ در واﻗﻊ ﻫﻤﺎن ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ‬
‫ﻫﻢ ﺟﺎن ﺑﺴﯿﺎری از ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎی زﺧﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﻮﻧﺪ را ﻧﺠﺎت داد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺟﺎﯾﺰه‬
‫ﻧﻮﺑﻞ را ﻫﻢ اﻫﺪا ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﻫﺎ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮای ﻃﺮاﺣﯽ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﺜﻞ‬
‫ﺑﺎﺳﯿﺘﺮاﺳﯿﻦ از ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺑﺎﺳﯿﻠﻮس ﻟﯿﮑﻨﯽ ﻓﻮرﻣﯿﺲ ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ)ﻫﻢ ﺧﺎﻧﻮاده ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ اﺳﺖ( از ﮐﭙﮏ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮر ﯾﻮم‬
‫و آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎی دﯾﮕﺮی ﻣﺜﻞ ار ﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﻟﯿﻨﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﻧﺌﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﭘﻠﯽ ﻣﯿﮑﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﺗﺎﯾﮑﻮﭘﻼﻧﯿﻦ‬
‫‪ ،‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ‪ ،‬وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و‪...‬‬
‫*ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺳﻠﻮل ﻫﺎ ﮐﻪ از ﺗﻘﺴﯿﻢ ﯾﮏ ﺳﻠﻮل ﺑﻪ وﺟﻮد آﯾﻨﺪ را ﮐﻠﻮﻧﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﺮوﮐﺎرﯾﻮت ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ دوﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎﻋﺪی ﺗﮑﺜﯿﺮ ﻏﯿﺮﺟﻨﺴﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ا ﮔﺮ اﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺗﺎ ﺣﺪی ﭘﯿﺶ رود ﮐﻪ در ﺳﻄﺢ ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﮐﺸﺖ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﻏﯿﺮ ﻣﺴﻠﺢ دﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﻠﻮﻧﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪).‬در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺸﺖ را اﻧﺠﺎم داده‬
‫ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻠﻮﻧﯽ ﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺷﺪ(‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اﻟﮑﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬اﺳﯿﺪ ﻫﺎ و آﻧﺰ ﯾﻢ ﻫﺎ‬
‫ﮐﺎر ﺑﺮد دﯾﮕﺮ ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اﻟﮑﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬اﺳﯿﺪ ﻫﺎ و آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ ‪:‬‬
‫• ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‪ A-‬ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺎ ﻗﺎرﭼﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ‪ ) Immunosuppress‬ﺳﺮﮐﻮﺑﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ( ﻋﻤﻞ ﻣﯿﮑﻨﺪ‬
‫و ﺑﺮای ﮐﺴﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده اﻧﺪ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از دﻓﻊ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫• اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺎ ﻗﺎرﭼﯽ دارد و ﮐﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪه ﮐﻠﺴﺘﺮول در ﺧﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎی ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ ﻟﯿﭙﺎز ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﺌﺎز ‪ ،‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﯿﻨﺎز)ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ از ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﻫﺎ ﮐﻪ از ﺑﺎﮐﺘﺮی اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮک ﮐﻮﮐﺴﯽ ﮔﺮم‪ +‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ‬
‫آﯾﺪ و ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﻟﺨﺘﻪ ﻫﺎی ﺧﻮﻧﯽ دارد(‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪5‬‬
‫• اﺳﯿﺪ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﺳﯿﺘﺮﯾﮏ اﺳﯿﺪ ‪ ،‬ﺑﻮﺗﯿﺮﯾﮏ اﺳﯿﺪ ‪ ،‬ﻻﮐﺘﯿﮏ اﺳﯿﺪ و اﻟﮑﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ اﺗﺎﻧﻮل‬
‫ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻓﺎﺿﻼب‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﺎﻧﻮژﻧﯿﮏ ﮐﻪ ﻣﻮاد آﻟﯽ در ﻟﺠﻦ ﻫﺎی ﻓﺎﺿﻼب را ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ ﻣﺜﻞ ﮔﺎز ﻫﺎی ‪، CO2 ، CH4‬‬
‫‪ H2O‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎز ﻣﺘﺎن ﻫﻤﺎن ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی ﻫﻢ دﺧﺎﻟﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻣﻮاد آﻟﯽ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻪ رﺷﺪ و ﺣﯿﺎت‬
‫ﯾﮑﺴﺮی ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ و ﻗﺎر چ ﻫﺎﯾﯽ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺮده ﺧﻮار ﯾﺎ ﺳﺎﭘﺮوﻓﯿﺖ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻣﻮاد آﻟﯽ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻪ رﺷﺪ و‬
‫ﺣﯿﺎت دﺧﺎﻟﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﯾﺎ از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺸﺮه ﮐﺶ و ﮐﻨﺘﺮ ل آﻓﺖ ﻫﺎی ﮔﯿﺎﻫﯽ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﺑﺎﺳﯿﻠﻮس ﺗﻮرﻧﺠﯿﻨﺴﯿﺲ ‪ ،‬ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس ‪ ،‬ﺑﯿﻮرﯾﺎ در ﮐﻨﺘﺮل آﻓﺖ ﻫﺎی ﮔﯿﺎﻫﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺸﺮه ﮐﺶ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺑﺎﺳﯿﻠﻮس ﺗﻮرﯾﻨﺠﻨﺴﯿﺲ ﺧﺎﺻﯿﺖ از ﺑﯿﻦ ﺑﺮﻧﺪﮔﯽ ﺣﺸﺮات را دارد‪.‬‬
‫در ﻋﻠﻢ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ اﻧﻮاع ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯿﮑﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺎر چ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ‪ ،‬وﯾﺮوس ﻫﺎ ‪،‬اﻧﮕﻞ‬
‫ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫وﯾﺮوس ﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻧﺪازه از ﺑﻘﯿﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻧﺪازه آﻧﻬﺎ در ﺣﺪ ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﻫﺴﺖ و ﺑﺎ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮپ ﻧﻮری و زﻣﯿﻨﻪ روﺷﻦ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﯾﺪه ﺷﺪن را ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮای ﻣﺸﺎﻫﺪه آﻧﻬﺎ از ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮپ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﮑﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻠﯿﻪ وﯾﺮوس ﻫﺎ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺎده وراﺛﺘﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﺎ ‪ DNA‬ﻫﺴﺖ ﯾﺎ ‪ RNA‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‪:‬‬
‫• ﻧﻪ ‪ DNA‬و ﻧﻪ ‪ RNA‬دارﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﭘﺮﯾﻮن ﻫﺎ ﮐﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ آراﯾﺶ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ از ﻓﺮم ﻏﯿﺮ ﺑﯿﻤﺎری زا ﺑﻪ ﻓﺮم ﺑﯿﻤﺎری‬
‫زا ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﯿﻤﺎری ﻫﺎی ﻋﺼﺒﯽ ﻫﻢ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻫﻢ ‪ DNA‬و ﻫﻢ ‪ RNA‬دارﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﯿﻤﯽ وﯾﺮوس ﻫﺎ )‪ .(Mimivirus‬اﯾﻦ وﯾﺮوس ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻘﯿﻪ وﯾﺮوس ﻫﺎ اﻧﺪازه‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮی دارﻧﺪ )‪ ۴۰۰‬ﺗﺎ ‪ ۵۰۰‬ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ اﻧﺪازه دارﻧﺪ(‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس داﺷﺘﻦ ‪ DNA‬ﯾﺎ ‪ RNA‬وﯾﺮوس ﻫﺎ رو ﺑﻪ وﯾﺮوس ﻫﺎی ‪DNA‬دار و ‪RNA‬دار ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﯿﮑﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺪود ‪ ۸‬ﺧﺎﻧﻮاده وﯾﺮوﺳﯽ دار ﯾﻢ ﮐﻪ ‪ DNA‬دارﻧﺪ و ‪ ۱۳‬ﺧﺎﻧﻮاده وﯾﺮوﺳﯽ دار ﯾﻢ ﮐﻪ ‪ RNA‬دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع وﯾﺮوس‪:‬‬
‫‪ .۱‬وﯾﺮوس ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ را آﻟﻮده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ :‬ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﻓﺎژ‬
‫‪ .۲‬وﯾﺮوس ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﯿﺎﻫﺎن را آﻟﻮده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ :‬وﯾﺮوﺋﯿﺪ ﻫﺎ‬
‫‪ .۳‬وﯾﺮوس ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ وﯾﺮوس ﻫﺎی دﯾﮕﺮ را آﻟﻮده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ :‬وﯾﺮوﻓﺎژﻫﺎ‬
‫‪6‬‬
‫ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ :‬ﺟﻠﺴﻪ ‪۱‬‬
‫وﯾﺮوﺋﯿﺪ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺣﺎوی ﯾﮏ ‪ RNA‬ﺣﻠﻘﻮی ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دورﺗﺎدور وﯾﺮوس ﻫﺎ را ﺳﺎﺧﺘﺎری ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﭙﺴﯿﺪ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻣﺎده وراﺛﺘﯽ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ‬
‫ﮐﭙﺴﯿﺪ ﺑﻪ وﯾﺮوس ﺑﺮای اﺗﺼﺎل و ورود ﺑﻪ ﺳﻠﻮل ﻣﯿﺰﺑﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫وﯾﺮوس ﻫﺎ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ وارد ﺳﻠﻮل ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺷﻮﻧﺪ و از اﻣﮑﺎﻧﺎت آن ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﭼﻮن ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻤﯽ ﺑﺮای ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻻﯾﻪ ﺑﻌﺪ از ﮐﺴﭙﯿﺪ ﻻﯾﻪ ای ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ‪ ،‬ﻟﯿﭙﯿﺪ و ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ‪ Envelope‬ﯾﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫وﯾﺮوس ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس داﺷﺘﻦ ﯾﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ .۱‬وﯾﺮوس ﻫﺎی ﭘﻮﺷﺶ دار‬
‫‪ .۲‬وﯾﺮوس ﻫﺎی ﻓﺎﻗﺪ ﭘﻮﺷﺶ‬
‫ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﻫﺎ‬
‫ﺗﮏ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺪارﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﻫﺴﺘﻪ ﻧﺪارﻧﺪ ‪ ،‬در ﺳﯿﺘﻮﭘﻼﺳﻢ اﻧﺪاﻣﮏ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺪارﻧﺪ ‪ DNA ،‬آن ﻫﺎ‬
‫در ﻧﺎﺣﯿﻪ ای از ﺳﯿﺘﻮﭘﻼﺳﻢ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﻮﮐﻠﺌﻮﺋﯿﺪ)ﻧﻮﮐﻠﺌﻮﺗﯿﺪ ﻧﯿﺴﺖ( ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺪازه آن ﻫﺎ ﺑﯿﻦ ‪ ۱‬اﻟﯽ ‪ ۲۰‬ﻣﯿﮑﺮون اﺳﺖ و ﻃﻮل ‪ DNA‬در آن ﻫﺎ ﺑﻪ ‪ 1mm‬ﻫﻢ ﻣﯽ رﺳﺪ ﭼﻮن ‪ DNA‬ﺑﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪Folding‬‬
‫)ﺗﺎﺧﻮردن(در ﺳﻠﻮل ﺟﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ا ﮐﺜﺮا ﯾﮏ ‪ DNA‬دو رﺷﺘﻪ ای ﺣﻠﻘﻮی دارﻧﺪ وﻟﯽ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻫﻢ دار ﯾﻢ ﻣﺜﻼ دو ﺗﺎ ‪ DNA‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﯾﮏ ‪ DNA‬ﺧﻄﯽ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ﯾﮏ ﮐﺮوﻣﻮزوم ﯾﺎ ‪ DNA‬اﺿﺎﻓﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ‪ DNA‬اﺻﻠﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺳﻠﻮﻟﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻠﻮل دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﺮوﻣﻮزوم ‪ ،‬ﮐﺮوﻣﻮزوم ﮐﻤﮑﯽ ﯾﺎ ﭘﻼزﻣﯿﺪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪ ،‬ﭘﻼزﻣﯿﺪ ﻧﯿﺰ دو رﺷﺘﻪ ای ﺣﻠﻘﻮی اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪7‬‬
‫ﭘﻼزﻣﯿﺪ ﻫﺎ در ﻫﻢ ﯾﻮﻏﯽ )‪ (Conjugation‬ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻢ ﯾﻮﻏﯽ )‪ (Conjugation‬ﻧﻮﻋﯽ روش اﻧﺘﻘﺎل ژن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻫﻢ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ از ﺳﻮﯾﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﮏ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ در اﯾﻦ روش ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ دارای ﭘﻼزﻣﯿﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن‬
‫ﭘﻼزﻣﯿﺪ ‪ F‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪ ،‬اﯾﻦ ﭘﻼزﻣﯿﺪ ﯾﮏ ﭘﯿﻠﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﭘﯿﻠﯽ ﺟﻨﺴﯽ ﯾﺎ ﭘﯿﻠﯽ ‪ F‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﭘﯿﻠﯽ دو ﺑﺎﮐﺘﺮی را ﺑﻪ‬
‫ﻫﻢ وﺻﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﮐﻪ دارای ﭘﻼزﻣﯿﺪ ‪ F‬اﺳﺖ و ژن ﺳﻨﺘﺰ ﭘﯿﻠﯽ ﺟﻨﺴﯽ را دارد ﺑﺎﮐﺘﺮی " 𝐹 ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ و ﺑﻪ آن دﯾﮕﺮی ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﯿﻠﯽ را‬
‫ﻧﺪارد ‪ F-‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ﯾﮑﯽ از رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﻼزﻣﯿﺪ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ای ﺑﺮش ﻣﯽ ﺧﻮرد و از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻼزﻣﯿﺪ ‪ F‬از ﺑﺎﮐﺘﺮی ‪ F+‬ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ‪ F-‬اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از دو ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺣﺎوی ﯾﮑﯽ از رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﻼزﻣﯿﺪ ‪ F‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ رﺷﺘﻪ‬
‫ﻫﺎ رﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﻣﮑﻤﻞ ﺧﻮد را ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ دو ﺗﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮی ‪ F+‬دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ دو ﺗﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮی ‪ F-‬ﻫﻢ ﯾﻮﻏﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫روش ﺑﻌﺪی اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺎده وراﺛﺘﯽ در ﺑﺎﮐﺘﺮی ‪ Transformation‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪ .۱‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ :‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی دﯾﻮاره اش ﻣﺘﻼﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺎده وراﺛﺘﯽ اش‬
‫آزاد ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﭙﺲ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎﯾﺴﺮﯾﺎ ) ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻮزاک( ‪ ،‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮک ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ) ﻋﺎﻣﻞ ذات اﻟﺮﯾﻪ( و ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﯾﻦ ‪ DNA‬ﻫﺎی ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪه در ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎ ﻧﻮﮐﻠﺌﻮﺗﯿﺪ ﻫﺎﯾﯽ از آن را وارد ﺧﻮد ﮐﺮده و از آن‬
‫ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ ‪ DNA‬ﺧﻮد و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎزی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Transformation .۲‬ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ :‬در ﻣﺤﯿﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﻓﺰودن ﻣﻮاردی ﻣﺜﻞ ‪ CaCl2‬ﯾﺎ ‪ MgCl2‬در دﯾﻮاره ﺑﺎﮐﺘﺮی‬
‫ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻞ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﺬدار اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ‪ DNA‬ﺧﺎرﺟﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه را وارد ﺧﻮد‬
‫ﺑﮑﻨﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ‪.E.Coli‬‬
‫اﺷﺮﺷﯿﺎ ﮐﻼی ﺳﺮﯾﻊ اﻟﺮﺷﺪ اﺳﺖ ‪ ،‬زود از ﺑﯿﻦ ﻧﻤﯽ رود و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪی ﻫﺎی رﺷﺪ ﮐﻤﺘﺮ ی دارد‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪی ﻫﺎی رﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪ .۱‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﺳﺨﺖ رﺷﺪ )‪ : (Fastidious‬ﻫﻨﮕﺎم رﺷﺪ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ رﺷﺪﺷﺎن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‬
‫ﻣﺜﻞ ﺧﻮن ‪ ،‬ﻓﺘﺎل ﺑﻮﯾﻦ ﺳﺮم )‪ (Fetal Bovine Serum‬ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﺳﺮم ﮔﺎوی‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﺎﯾﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم ﺗﻮﺑﺮﮐﻮﻟﻮزﯾﺲ ﭼﯿﺰﻫﺎی‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺨﻢ ﻣﺮ غ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ رﺷﺪش اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﺳﺨﺖ رﺷﺪ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ و ﮐﻠﻮﻧﯽ ﺷﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺎﯾﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم‬
‫ﺗﻮﺑﺮﮐﻠﻮزﯾﺲ ‪ ۴‬ﻫﻔﺘﻪ زﻣﺎن ﻧﯿﺎز دارد ﺗﺎ ﮐﻠﻮﻧﯽ اش ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد ﭼﻮن ‪ Generation time‬آن ﻫﺎ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ و ﻣﺪت زﻣﺎن‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮی ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺗﻘﺴﯿﻢ دوﺗﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺑﺮای ﻣﺎﯾﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم ﺗﻮﺑﺮﮐﻠﻮزﯾﺲ ‪ ۱۲‬ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻣﯿﮑﺸﺪ‬
‫ﺗﺎ ﯾﮏ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺑﻪ ‪ ۲‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد ﯾﺎ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮری در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪ ۳‬ﺗﺎ ‪ ۴‬روز و در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ‬
‫ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﯿﻤﺎر ‪ ۲‬ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﮐﻠﻮﻧﯽ اش ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .۲‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﺳﺮﯾﻊ اﻟﺮﺷﺪ ﻣﺜﻞ ‪ E.Coli‬ﮐﻪ در ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد و ‪ ۱۶‬ﺗﺎ ‪ ۱۸‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﮐﺸﺖ ﮐﻠﻮﻧﯽ ﻫﺎﯾﺶ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯿﺸﻮد ‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ :‬ﺟﻠﺴﻪ ‪۱‬‬
‫روش ﺑﻌﺪی ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺎده وراﺛﺘﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ﺗﺮﻧﺴﺪاﮐﺸﻦ )‪ (Transduction‬ﻧﺎم دارد ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ وﯾﺮوس اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫‪ ،‬در اﯾﻦ روش وﯾﺮوس ﻫﺎ ﻣﺎده وراﺛﺘﯽ ﺧﻮد را وارد ﻣﺎده وراﺛﺘﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎزی و‬
‫روﻧﻮﯾﺴﯽ و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ‪ ،‬اﯾﻦ ‪ DNA‬ﯾﺎ ‪ RNA‬وﯾﺮوس ﺗﮑﺜﯿﺮ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺗﮑﺜﯿﺮ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ‪ ،‬اﯾﻦ ‪ DNA‬ﯾﺎ ‪ RNA‬وﯾﺮوس از ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺟﺪا ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﻃﯽ ﺟﺪا ﺷﺪن ﻣﻘﺪاری از ﮐﺮوﻣﻮزوم اﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی‬
‫را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺣﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ از ﯾﮏ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺎﮐﺘﺮی دﯾﮕﺮ ﺣﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫• وﯾﺒﺮﯾﻮﮐﻮﻟﺮا )‪ (vibrio cholerae‬ﻋﺎﻣﻞ وﺑﺎ اﺳﺖ و ﯾﮏ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﻠﺮاﺗﻮﮐﺴﯿﻦ دارد ﮐﻪ ژن ﮐﺪ ﮐﻨﻨﺪه آن از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﻓﺎژ وارد ژﻧﻮم اﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺑﺎﮐﺘﺮی ﮐﻠﻮﺳﺘﺮﯾﺪﯾﻮم ﺑﻮﺗﻮﻟﯿﻨﻮم )‪ (Clostridium Botulinum‬ﻫﻢ ﺗﻮﮐﺴﯿﻨﺶ را از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﻓﺎژ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺒﻼ در ﻣﻮرد ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺷﮑﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدﯾﻢ و اﻣﺎ آراﯾﺶ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ﯾﺎ آراﯾﺸﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از رﻧﮓ‬
‫آﻣﯿﺰی در زﯾﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮپ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺳﻠﻮل ﺑﺎﮐﺘﺮی ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺗﮑﯽ دﯾﺪه ﺷﻮد ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﺗﺎ ﺳﻠﻮل ﺑﺎﮐﺘﺮی ﮐﻨﺎر ﻫﻢ دﯾﺪه ﺷﻮد‬
‫ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ا ﮔﺮ دوﻋﺪد ﮐﻮﮐﺴﯽ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ دﯾﭙﻠﻮﮐﻮﮐﻮس ﯾﺎ دﯾﭙﻠﻮﮐﻮک ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﯾﺎ ا ﮔﺮ دوﻋﺪد ﺑﺎﺳﯿﻞ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ دﯾﭙﻠﻮﺑﺎﺳﯿﻞ ﯾﺎ دﯾﭙﻠﻮﺑﺎﺳﯿﻠﻮس ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻤﮑﻨﻪ ‪ ۴‬ﻋﺪد ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﻮﻧﺪ ﺗﺘﺮا‪ -‬اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯿﺸﻮد و ﯾﺎ ‪ ۸‬ﻋﺪد ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺳﺎرﺳﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻤﮑﻨﻪ ﮐﻮﮐﺴﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ زﻧﺠﯿﺮه ای ﻣﺜﻞ داﻧﻪ ﻫﺎی ﺗﺴﺒﯿﺢ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﺑﺪﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻃﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ‬
‫از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﻮس ﻫﺎ ﺟﺰو اﯾﻦ دﺳﺘﻪ اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ دﯾﮕﺮی ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﺑﻨﺎم ﺧﻮﺷﻪ ی اﻧﮕﻮری )‪ (cluster‬ﻣﺜﻞ اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮک ﻫﺎ ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪9‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ روش ﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓ آﻣﯿﺰی ﮔﺮم )‪ (gram‬اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس اﯾﻦ روش ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ و ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻋﻠﺖ ﺗﻔﺎوت در اﯾﻦ رﻧﮓ آﻣﯿﺰی ﺑﺮﻣﯿﮕﺮدد ﺑﻪ ﻧﻮع دﯾﻮاره ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ﯾﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت دﯾﻮاره آن ﻫﺎ ‪.‬‬
‫در دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪ اﺳﻢ ﭘﭙﺘﯿﺪوﮔﻠﯿﮑﺎن ﯾﺎ ﭘﭙﺘﯿﺪوﮔﻼﯾﮑﺎن )‪ (peptidoglycan‬وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ ﯾﺎ ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ‪.‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﭙﺘﯿﺪوﮔﻠﯿﮑﺎن ﺿﺨﯿﻤﯽ دارﻧﺪ ) ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺎ ‪ ۴۰‬ﻻﯾﻪ ( رﻧﮓ اوﻟﯿﻪ را در دﯾﻮاره ﺷﺎن ﺣﻔﻆ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ و ﺑﻪ رﻧﮓ‬
‫ﺑﻨﻔﺶ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯿﮕﻮﯾﯿﻢ ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﭘﭙﺘﯿﺪوﮔﻠﯿﮑﺎن ﻧﺎزﮐﯽ دارﻧﺪ ) ‪ ۱‬اﻟﯽ ‪ ۲‬ﯾﺎ ‪ ۱‬اﻟﯽ ‪ ۴‬ﻻﯾﻪ ( ﮐﻪ ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ رﻧﮓ اوﻟﯿﻪ را در دﯾﻮاره ﺷﺎن ﺣﻔﻆ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و در ﭘﺎﯾﺎن رﻧﮓ آﻣﯿﺰی ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﯾﺎ ﺻﻮرﺗﯽ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﯾﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم ﺗﻮﺑﺮﮐﻠﻮز ﯾﺲ ﭘﭙﺘﯿﺪوﮔﻠﯿﮑﺎن دارد وﻟﯽ ﭼﻮن دﯾﻮاره ﻏﻨﯽ از ﻟﯿﭙﯿﺪ دارد ‪ ،‬رﻧﮓ اوﻟﯿﻪ ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﺪ در دﯾﻮاره اش ﻧﻔﻮذ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ از روش دﯾﮕﺮی ﺑﺮای رﻧﮓ آﻣﯿﺰی آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ رﻧﮓ آﻣﯿﺰی اﺳﯿﺪ‪-‬ﻓﺴﺖ ) ‪ (acid – fast‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﺎﯾﮑﻮﭘﻼﺳﻤﺎ )‪ ، (mycoplasma‬را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ روش ﮔﺮم رﻧﮓ آﻣﯿﺰی ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﮐﺮد ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻪ ﺑﻌﺪی ﻣﯿﮑﺮوب ﻫﺎ ‪ ،‬اﻧﮕﻞ ﻫﺎ و ﻗﺎرچ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮﻧﺪ ‪ .‬ﭼﻮن ﯾﻮﮐﺎرﯾﻮت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﺴﺘﻪ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ دارﻧﺪ ‪ ،‬اﻧﺪاﻣﮏ ﻫﺎی ﻏﺸﺎدار داﺧﻞ ﺳﯿﺘﻮﭘﻼﺳﻤﯽ را دارﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﺷﺒﮑﻪ آﻧﺪوﭘﻼﺳﻤﯽ ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻠﮋی و ﻣﯿﺘﻮﮐﻨﺪری ‪ ،‬وﯾﮋﮔﯽ‬
‫ﻫﺎی دﯾﮕﺮی ﻣﺜﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺟﻨﺴﯽ و ﻏﯿﺮﺟﻨﺴﯽ دارﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﺗﮏ ﺳﻠﻮﻟﯽ و ﭘﺮﺳﻠﻮﻟﯽ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ و ‪...‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻋﻠﻢ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪10‬‬
‫ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ :‬ﺟﻠﺴﻪ ‪۱‬‬
‫ﺗﺎر ﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ ‪ ۵‬دوره ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ‪.‬‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫ﻋﻠﻢ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ‪ ،‬ﭼﻨﺪ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻟﻨﺰ و ﻋﺪﺳﯽ ﻫﺎی دﺳﺖ ﺳﺎز ﺧﻮد ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫اﺟﺴﺎم ﮐﻮﭼﮏ ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﺷﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮد ﻣﺜﻞ ﻗﺎر چ ﻫﺎ و اﻧﮕﻞ ﻫﺎ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮپ‬
‫ﺳﺎده ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﮐﺮد ﻓﺮدی ﺑﻪ اﺳﻢ راﺑﺮت ﻫﻮک ﺑﻮد ‪ ،‬وی ﯾﮏ ﻋﺪﺳﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ اﺟﺴﺎم را ‪ ۳۰‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻮک ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اوﻟﯿﻪ ﺧﻮد را در ﯾﮏ ﮐﺘﺎب ﺑﻪ اﺳﻢ ‪ Micrography‬ﻧﻮﺷﺖ ‪ ،‬اوﻟﯿﻦ اﺷﮑﺎﻟﯽ ﮐﻪ از ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﺛﺒﺖ‬
‫ﺷﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﮐﭙﮏ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻮک آن را در ﮐﺘﺎﺑﺶ ﺛﺒﺖ ﮐﺮد ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻫﻮک ﻓﺮدی ﺑﻪ اﺳﻢ ‪ Anton Van Leeuwenhoek‬ﻟﻨﺰ و ﻋﺪﺳﯽ ﺑﻬﺘﺮی ﮐﻪ ‪ ۳۰۰‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺰرگ ﻧﻤﺎﯾﯽ داﺷﺖ را‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮی از ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ اراﺋﻪ ﺑﺪﻫﺪ ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﮐﻪ از ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ‬
‫اراﺋﻪ ﮐﺮد اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ‪ animalcules‬ﯾﻌﻨﯽ ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﮐﻮﭼﮏ ﻧﺎم ﮔﺬاری ﮐﺮد ‪.‬‬
‫دوره ﺑﻌﺪی را دوره ﮔﺬار ﯾﺎ ﮔﺬر )‪ (Transition period‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪،‬ﮐﻪ در آن ﻧﻈﺮﯾﻪ ای ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ‬
‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮدی )‪ (Spontaneous Generation‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺗﻔﮑﺮات ارﺳﻄﻮ ﻣﻨﺸﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﺗﺌﻮری ‪ ،‬ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی زﻧﺪه ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮدی ﯾﺎ از ﻣﻮﺟﻮدات ﻏﯿﺮ زﻧﺪه ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﺌﻮری‬
‫ﯾﮑﺴﺮی ﻣﺨﺎﻟﻒ و ﯾﮑﺴﺮی ﻣﻮاﻓﻖ داﺷﺖ و ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﺮای اﺛﺒﺎت ادﻋﺎی ﺧﻮدﺷﺎن آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ ‪ .‬آﺧﺮﯾﻦ ﻓﺮدی‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﺋﻠﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ داد آﻗﺎی‬
‫ﻟﻮﺋﯽ ﭘﺎﺳﺘﻮر ) ‪Pasteur‬‬
‫‪ (Louis‬ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان آزﻣﺎﯾﺶ‬
‫ﻓﻼﺳﮏ ﮔﺮدن ﻗﻮ )‪ (swan-neck flasks‬ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎرا رد ﮐﺮد ‪.‬‬
‫ﻓﻼﺳﮑﯽ ﮐﻪ وی ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮده ﺑﻮد ﻇﺎﻫﺮی ﻇﺮف‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ دارد و در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺧﻮد ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺤﻨﺎﯾﯽ‬
‫ﻧﯿﺰ دارد ‪ ،‬اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺤﻨﺎ دار ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از ﻣﻘﺪار‬
‫ورود ﻫﻮا و ﮔﺮد و ﺧﺎک ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺣﺎوی ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی‬
‫ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد وﻫﻮا ﮐﻪ ﺣﺎوی ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ‬
‫آﻣﺪ و در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺤﻨﺎ دار ﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪.‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ آﺑﯽ در ﻣﺤﻔﻈﻪ ﮔﺮد‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺑﻪ آن ﺑﺮاس ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ و ﺑﺮاس ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﻣﺎﯾﻌﯽ ﻫﺴﺖ‬
‫ﻣﻌﻨﺎی ﻟﻐﻮی آن در ﻓﺎرﺳﯽ ﻣﻌﺎدل آب ﮔﻮﺷﺖ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪11‬‬
‫ﺑﺮاس ﺣﺎوی ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی اﺳﺖ و وﻗﺘﯽ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ و ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی دﯾﮕﺮی را درون آن ﺑﮕﺬارﯾﺪ و ﮐﺸﺖ ﺑﺪﻫﯿﺪ ‪،‬ﺑﺎﮐﺘﺮی‬
‫ﯾﺎ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ وداﺧﻞ اﯾﻦ ﺑﺮاس رﺷﺪ ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺪر ﺷﺪن ﻣﺤﯿﻂ ﻣﯽ ﺷﻮد ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺑﺮای اﺛﺒﺎت اﯾﻨﮑﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ ﺧﻮد‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮدی درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ آﻣﺪ داﺧﻞ اﯾﻦ ﻓﻼﺳﮏ ‪ ،‬ﺑﺮاس ر ﯾﺨﺖ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ آن ﺣﺮارت داد و ﺣﺮارت دادن ﺑﺎﻋﺚ ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ‬
‫ﺷﺪن ﺑﺮاس ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻫﺎ وﻗﺘﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﭘﻮدر ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ داﺧﻞ آب ر ﯾﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﺨﻠﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾﮏ‬
‫ً‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺪر ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ رﺷﺪ ﮐﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺑﺮاس ﯾﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺘﯽ را ﮐﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺣﺮارت داده ﺷﻮد ودر ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻃﺮﯾﻖ دﺳﺘﮕﺎه اﺗﻮﮐﻼو اﺳﺘﺮﯾﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺮارت دادن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ از ﺑﯿﻦ ﺑﺮوﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد آن ﺣﺎﻟﺖ اوﻟﯿﻪ ﮐﺪر را ﮐﻪ ﺑﺮاس‬
‫دارد ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻔﺎف ﺑﺸﻮد و اﯾﻦ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﻌﺪ از ﺣﺮارت دادن اﯾﻦ‬
‫ﻓﻼﺳﮏ را ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻨﺪ روز اﻟﯽ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﮕﻬﺪاری ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ ﻣﺪت ﻧﮕﻪ داری ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ‬
‫ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده و ﻫﻤﺎن در ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻔﺎﻓﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ ﺑﻌﺪ از ﺣﺮارت دادن ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮدش را ﺣﻔﻆ ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫در آزﻣﺎﯾﺶ دوم آن ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ اﻧﺤﻨﺎ دار ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮدن ﻗﻮ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮاس را ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ رﯾﺨﺘﻪ وﺣﺮارت داده‬
‫‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺮاس ﺷﻔﺎف ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﺤﯿﻂ اﺳﺘﺮﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻧﯿﺰ ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ ﻣﺪت دﯾﺪه‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻔﺎف ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده و ﮐﺪرﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در آزﻣﺎﯾﺶ اول ﻣﺤﯿﻂ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﻮدش را ﺣﻔﻆ ﮐﺮده ﺑﻮد وﻟﯽ در ﺣﺎﻟﺖ دوم دوﺑﺎره ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده و دوﺑﺎره‬
‫ﮐﺪرﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﻟﻮﯾﯽ ﭘﺎﺳﺘﻮر ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﺎ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻮا وارد اﯾﻦ ﻓﻼﺳﮏ ﻓﺎﻗﺪ اﻧﺤﻨﺎ ﺷﺪه‬
‫و در اون ﺗﮑﺜﯿﺮ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده وﺑﺎﻋﺚ آﻟﻮده ﺷﺪن ﺑﺮاس ﺷﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ در آزﻣﺎﯾﺶ اول ﭼﻮن ﻫﯿﭻ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻤﯽ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ وارد اﯾﻦ‬
‫ﺑﺮاس ﺑﺸﻮد آن ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻔﺎف ﺧﻮدش را ﺣﻔﻆ ﮐﺮده ﺑﺎ اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﭘﺎﺳﺘﻮر ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺻﺤﯿﺢ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ و آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺑﻘﯿﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮدی ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ را رد ﮐﺮد‪.‬‬
‫دوره ﺑﻌﺪی را دوران ﻋﺼﺮ ﻃﻼﯾﯽ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ دوره ای ﮐﻪ در آن ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﻠﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫دو ﻓﺮد از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ داﻧﺸﻨﻤﺪان ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﻋﻠﻢ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ دارﻧﺪ آﻗﺎی ﻟﻮﯾﯽ ﭘﺎﺳﺘﻮر و آﻗﺎی راﺑﺮت ﮐﺦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻬﻢ آﻗﺎی ﻟﻮﯾﯽ ﭘﺎﺳﺘﻮر‬
‫ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آﻗﺎی ﻟﻮﯾﯽ ﭘﺎﺳﺘﻮر اﻧﺠﺎم داد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .١‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﮐﺸﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮی در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺮاس ﯾﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺎﯾﻊ‬
‫‪ .٢‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﻋﺎﻣﻞ وﺑﺎ )وﯾﺒﺮﯾﻮ ﮐﻠﺮا( و ﻋﺎﻣﻞ آﻧﺘﺮاﮐﺲ ﯾﺎ ﺳﯿﺎه زﺧﻢ را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫ﺑﺎ ﮐﺘﺮ ی ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ :‬ﺟﻠﺴﻪ ‪۱‬‬
‫‪ .٣‬اراﺋﻪ ﯾﮏ ﺗﺌﻮری ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺟﺮم ﺑﯿﻤﺎری ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﺌﻮری ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﻫﺮ ﺑﯿﻤﺎری ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ اﺳﺖ و‬
‫ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺑﯿﻤﺎری ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﭼﻮن ﻗﺒﻼ اﻋﺘﻘﺎدﺷﻮن ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﻨﺎﻫﺎن و اﻋﻤﺎل ﺑﺪی ﮐﻪ اﻓﺮاد‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﺑﯿﻤﺎری اﺳﺖ‪:).‬‬
‫‪ .٤‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺨﻤﯿﺮی رو ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺘﻮر اﺑﺪاع ﮐﺮد رﺷﺪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯽ ﻫﻮازی و ﻋﺪم ﺣﻀﻮر اﮐﺴﯿﮋن را ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬
‫‪ .٥‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﺎﺳﺘﻮرﯾﺰاﺳﯿﻮن را اﺑﺪاع ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ .٦‬ﮐﺸﻒ واﮐﺴﻦ ﺳﯿﺎه زﺧﻢ‬
‫ٌ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻬﻢ آﻗﺎی راﺑﺮت ﮐــﺦ‬
‫‪ .١‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻞ‬
‫‪ .٢‬اﺑﺪاع ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﺟﺎﻣﺪ ‪:‬ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺸﻮد ﺑﻪ ﺑﺮاس ﯾﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﻣﺎﯾﻊ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪١‬اﻟﯽ ‪ ٢‬درﺻﺪ‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ آن آ ﮔﺎر ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﻣﺎﯾﻊ را ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽ رﯾﺰﻧﺪ وﻟﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﺟﺎﻣﺪ را داﺧﻞ‬
‫‪ plate‬ﯾﺎ ‪ petri dish‬ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .٣‬اﺑﺪاع ﮐﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ‪:‬در ﮐﺸﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﮐﻮﻟﻮﻧﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ از ﻫﻢ دﯾﮕﺮ اﻓﺘﺮاق داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﯾﻌﻨﯽ ﺷﻤﺎ اﮔﺮ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از از ﺑﺎﮐﺘﺮی‬
‫ﻫﺎ رو داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ و آن را ﮐﺸﺖ ﺑﺪﻫﯿﺪ روی ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﮐﻮﻟﻮﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺟﺪا از ﻫﻢ روی ﺳﻄﺢ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ‬
‫ً‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎ دﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .٤‬اﺑﺪاع ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﻧﯿﻤﻪ ﺟﺎﻣﺪ ﮐﻪ ﺗﻔﺎوﺗﺶ ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﺟﺎﻣﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان آ ﮔﺎرش ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺪود ‪ ٠٫٤‬اﻟﯽ‬
‫ً‬
‫‪ ٠٫٥‬درﺻﺪ آ ﮔﺎر ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮای ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺣﺮﮐﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮی وﺗﺸﺨﯿﺺ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .٥‬اﺻﻄﻼح ﮐﻠﻮﻧﯽ را ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد‪.‬‬
‫‪ .٦‬اﺻﻮل ﮐﺦ را اﺑﺪاع ﮐﺮد و ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ اﺻﻮل اﯾﻦ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﭘﺎﺗﻮژن ‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﭘﺎﺗﻮژن و ﻓﺮﺻﺖ‬
‫ﻃﻠﺐ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫اﺻﻞ اول ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ا ﮔﺮ دو ﻓﺮد ﯾﺎ دو ﺣﯿﻮان را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از آن ﻫﺎ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ ﺳﺎﻟﻢ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ‬
‫ﭘﺎﺗﻮژن را ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﯿﻮان ﯾﺎ اﻧﺴﺎن ﻣﺮﯾﺾ را ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ وﻟﯽ آن ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ را در ﺧﻮن ﯾﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺣﯿﻮان ﯾﺎ اﻧﺴﺎن ﺳﺎﻟﻢ دﯾﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺻﻞ دوم ﻣﯿﮕﻮﯾﺪ وﻗﺘﯽ آن را ﮐﺸﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﺟﺎﻣﺪ ‪ ،‬ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﭘﺎﺗﻮژن ﺑﺎﯾﺪ رﺷﺪ ﺑﮑﻨﺪ و ﮐﻮﻟﻮﻧﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮی‬
‫دﯾﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺻﻞ ﺳﻮم ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﺣﺎل ﮐﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﯾﺎ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﭘﺎﺗﻮژن روی ﺳﻄﺢ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ‪ ،‬ﮐﻮﻟﻮﻧﯽ ﺷﺪ ا ﮔﺮ آن را دوﺑﺎره ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫اﻧﺴﺎن ﯾﺎ ﺣﯿﻮان ﺳﺎﻟﻢ ﺗﺰر ﯾﻖ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﻤﺎن ﺑﯿﻤﺎری را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺣﯿﻮان و اﻧﺴﺎن اول اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪.‬‬
‫اﺻﻞ ﭼﻬﺎرم ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ از اﻧﺴﺎن ﯾﺎ ﺣﯿﻮان دوﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﭘﺎﺗﻮژن آﻟﻮده ﺷﺪه اﺳﺖ ا ﮔﺮ دوﺑﺎره ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬
‫وﻫﻤﯿﻦ روﻧﺪ دوﺑﺎره ﺗﮑﺮار ﺷﻮد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﭘﺎﺗﻮژﻧﯽ را ﺑﺎﯾﺪ زﯾﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮپ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ‪.‬‬
‫آن زﻣﺎن ﭼﻮن ﺗﻌﺪاد ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه ﮐﻢ ﺑﻮد اﺻﻮل ﮐﺦ ﺑﺮای ﻫﻤﻪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﺪ‬
‫وﻟﯽ اﻻن ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ از اﯾﻦ اﺻﻮل ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﯿﻔﻠﯿﺲ‬
‫)‪treponema‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻣﯿﮑﺮوب ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪13‬‬
‫‪ (pallidum‬و ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻣﺎﯾﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮم ﻟﭙﺮه )ﻋﺎﻣﻞ ﻟﭙﺮوز ﯾﺲ ﯾﺎ ﺟﺬام( اﯾﻦ ﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﭘﺎﺗﻮژن ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ وﻗﺘﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و‬
‫در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺸﺖ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ رﺷﺪ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻮزا ک )ﻧﯿﺴﺮﯾﺎ ﮔﻮﻧﻮِرآ( ﻓﻘﻂ ﻣﯿﺰﺑﺎن اﻧﺴﺎﻧﯽ دارد و ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺣﯿﻮاﻧﯽ ﻧﺪارد و اﯾﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ از اﺻﻮل ﮐﺦ ﭘﯿﺮوی ﻧﻤﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ﺑﺮای ﻫﻤﯿﻦ اﺻﻮل ﮐﺦ را ﺗﻐﯿﯿﺮ دادﻧﺪ و اﺻﻮل ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﮐﺦ را اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﺻﻮل ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﮐﺦ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎی ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪PCR‬‬
‫و‬
‫‪real time PCR‬‬
‫ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ روش ﻫﺎی ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ‬
‫ژن ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﺑﯿﻤﺎری زا ﯾﺎ وﯾﺮوﻻ ﻧﺲ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﭘﺎﺗﻮژن ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﯿﺶ‬
‫وﺟﻮد ﯾﺎ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی وﯾﺮوﻻ ﻧﺲ ﻫﺴﺖ در روش ﻫﺎی ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ‪DNA ،‬‬
‫از ﺑﺎﮐﺘﺮی اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫‪ PCR‬ﮐﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎزی اﺳﺖ ژن آن ﻓﺎﮐﺘﻮر وﯾﺮوﻻﻧﺲ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ از ﺗﮑﺜﯿﺮ دادن‪ ،‬روی ژن‬
‫آ ﮔﺎروز ‪ detect‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪).‬ﻗﺴﻤﺖ آﺧﺮ زﯾﺎد ﻣﻬﻢ ﻧﯿﺴﺖ!(‬
‫ﻣﻮﻓﻖ و ﻣﻮﯾﺪ ﺑﺎﺷﯿﺪ!‬
Download