HOOFDSTUK 1 School of baantje? LESDOELEN Na deze les: - Kun je uitleggen wat er in de speltheorie bedoeld wordt met het gevangenendilemma. - Kun je met behulp van de opbrengstenmatrix de dominante strategie bepalen. - Kun je uitleggen hoe bindende afspraken ervoor kunnen zorgen dat spelers coöperatief gaan spelen en kunnen voorkomen dat er meeliftersgedrag plaatsvindt. HET GEVANGENENDILEMMA Filmpje OPBRENGSTENMATRIX In de opbrengstenmatrix kun je de opbrengsten van verschillende strategieën zien. OPBRENGSTENMATRIX - Als Shoeby geen uitverkoop doet, kan H&M beter wel uitverkoop doen. - Als Shoeby wel uitverkoop doet, kan H&M ook beter uitverkoop doen. Voor H&M is uitverkoop houden de dominante strategie. Geen uitverkoop houden is de gedomineerde strategie. Hetzelfde geldt voor Shoeby. Beide partijen zullen dus uitverkoop houden: er ontstaat een evenwicht in dominante strategieën. COÖPERATIEF SPEL H&M en Shoeby zijn concurrenten: ze spelen daarom niet-coöperatief. Als het spel meerdere keren herhaald wordt, kan het zijn dat spelers zich wel coöperatief gaan opstellen; bijvoorbeeld als er tit-for-tat optreedt. Eén speler neemt initiatief tot samenwerken en de andere speler volgt dit. Als de eerste speler vervolgens zijn strategie verandert, doet de tweede speler dit ook meteen. Ook bindende afspraken kunnen tot coöperatief spel leiden. Er staat dan een sanctie op het niet nakomen van afspraken, waardoor alle spelers zich aan de afspraken zullen houden. Hiermee voorkom je ook freeriders (meelifters) gedrag.