dlscrib.com-pdf-cmono57seriesof2017-silabus-panitikanatfilipinosakolehiyo-dl d577bcea4b58357234660959677e8536
advertisement
See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/321097303 LIMANG (5) BAGONG SILABUS SA PANITIKAN AT FILIPINO SA KOLEHIYO Working Paper · November 2017 DOI: 10.13140/RG.2.2.24 10.13140/RG.2.2.24819.84000 819.84000 CITATIONS READS 0 8,915 4 authors, including: David Michael Marcelino San Juan Jonathan Vergara Geronimo PALIWANAG Narito na ang SILABUS ng LIMANG (5) bagong asignaturang FILIPINO AT PANITIKAN sa kolehiyo: 1) KOMFIL (Kontektstwalisadong Komunikasyon sa Filipino); 2) FILDIS (Filipino sa Iba't Ibang Disiplina); at 3) DALUMATFIL (Dalumat ng/sa Filipino); 4) SOSLIT (Sosyedad at Literatura/Panitikang Panlipunan) at 5) SINESOS (SineSosyedad/Pelikulang Panlipunan). KOMFIL – pahina 4-21 FILDIS – pahina 22-48 DALUMATFIL – pahina 49-63 SOSLIT – pahina 64-82 SINESOS – pahina 83-98 Ang mga silabus silabus na ito ay naka-an naka-angkla gkla sa kontekst konteksto o at pangangailan pangangailangan gan ng ng mga Pilipin Pilipi no - di gaya ng basurang "Malayuning Komunikasyon" na literal na isinalin lamang ng CHED mula sa "Purposive Communication." Ang format format ng ng mga silabus silabus na ito ay sumu sumusu sun nod sa format format na inilabas inilabas ng CHED. Du D umaan na ito sa mahigit mahigi t 12 malakihan malaki han at maliitang malii tang konsultasyon/worksy konsultasyon/worksyap ap sa iba’t ibang bahagi ng bansa, at patuloy nating nililinang at isinasaayos isi nasaayos ang mga silabus silab us na ito. Ang mga silabus na ito ay alinsunod sa CMO No. 57, Series of 2013 (ang SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso: KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON KOMUNIKASYON SA FILIPINO (KOMFIL) (KOMFIL) Bilang ng Yunit: Yunit: 3 Deskripsyon ng Kurso: Ang KOMFIL KOMFIL ay isang praktikal na na kursong nagpapala nagpapalawak wak at nagpapalal nagpapalalim im sa kontekstwalisadon kontekstwalisadong g komunikasyon komunikasyon sa wikang wikang Filipino ng mga mamamayang Pilipino sa kani-kanilang mga komunidad sa partikular, at sa buong lipunang Pilipino sa pangkalahatan. Nakatuon ang kursong ito sa makrokasanayang makrokasanaya ng pakikinig at pagsasalita, gayundin sa kasanayan sa paggamit ng iba’t ibang tradisyonal at modernong midya na makabuluhan makabuluhan sa kontekstong P ilipi no sa iba’t ibang antas at larangan. Inaasahang Matututuhan: Sa pagtatapos ng kurso, i naaasahang naaasahang matututuhan matututuhan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod: sumusunod: Kaalaman 1. Mailarawan ang mga gawing pangkomunikasyon ng mga Pilipi no sa iba’t ib a’t ibang antas antas at larangan. larangan. 2. Maipaliwanag ang kabuluhan kabuluhan ng wikang Filipi no bilang mabisang wika sa kontektwalisadong k omunikasyon omunikasyon sa mga komunidad at sa buong bansa. 3. Matukoy ang mga pangun pangunahing ahing suliraning panlipunan panlipunan sa mga komunidad komunidad at sa buong buong bansa. 4. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan makabuluhan at kapak i -pakinabang na sanggun sanggunian ian sa pananaliksi pananaliksik k 5. Makapagmungkahi ng mga solusyon sa mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga komunidad at sa buong bansa, batay sa pananaliksik. CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 4 ng 98 6. Maipaliwanag ang mahigpi mahigpitt na na ugnayan ugnayan ng pagpapalakas ng wikang wikang pambansa, pagpapati bay ng ng kolektib ong identidad, at pambansang kaunlaran. Kasanayan 1. Magamit ang wikang w ikang Filipi no sa iba’t iba’ t ibang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon pangkomunikasyon sa lipunang lipunang Pi lipino. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluh makabuluhang ang kaisi pan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pi lipin o. 3. Makagawa ng mga malikhain a t mapangh mapangh ikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. 4. Makagawa ng makabuluhan at mabisang materyales sa komunikasyon komunikasyon na akma sa iba’t ibang konteksto. 5. Malinang Malinang ang Filipi no bilang daluyan daluyan ng inter/multidisi inter/multidisi plinaring disk urso na na nakaugat sa mga realidad ng lipunang lipunang Pilipi P ilipi no. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan. 2. Makapagbalangkas ng gabay etik al kaugnay ng paggamit ng iba ’t ibang por ma ng midya. 3. Maisaalang-alang ang kultura kultura at iba pang aspektong panlipunan panlipunan sa pakiki pagpalitang -ideya. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang lipunang Pilipino, Pilip ino, bilang lunsaran lunsaran sa mas mabisang pakiki pag-ugnayan sa mga mamamayan mamamayan ng ibang bansa. Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester Linggo 1-3 Mga Paksa Introduks Introduks yon: A ng Pagtata Pagtataguyod guyod ng Wikang P amba ambans ns a sa Mas Mataas Mataas na A ntas ntas ng E dukasy dukasy on at at Lagpas Lagpas P a (Kailangang ipaliwanag dito na tinangkang paslangin ng Commission on Higher Education ang Filipino sa kolehiyo, at ipinaglaban ito ng iba’t ibang grupo sa pangunguna ng Alyansa ng Mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino/TANGGOL WIKA kaya’t hanggang ngayon ay may asignaturang Filipino pa rin sa kolehiyo. Kailangang bigyang-diin sa bahaging ito ang kahalagahan ng wikang pambansa sa pagbubuo ng makabuluhan makabuluhang g diskurso sa iba’t ibang larangan larangan ng komunikasyon at pananaliksi pananaliksi k. ) Pagpoproseo Pagpoproseo ng I mporma mpormasy sy on Para sa K omunikas omunikas yon CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 5 ng 98 • • • • Pagpili ng ng Batis (Sources) ng Impormasyon Impormasyon Pagbabasa at Pananaliksik ng Impormasyon Impormasyon Pagbubuod Pagb ubuod at Pag-uugnay-ugnay Pag -uugnay-ugnay ng Impormasyon Pagbubuo ng Sariling Pagsusuri Batay sa Impormasyon Impormasyon Mg a G awing P angk omuni kas y on ng mga P ilipino • • • • • • • 4-6 Tsismisan Umpukan Talakayan Pagbabahay-bahay Pulong-bayan Komunikasyong Komunikasyong Di Berbal (Kumpas atbp.) Mga Ekspresyong Lokal Mg a Napapanahong Napapanahong Is yu ng L okal at at Nas yon al • • • • • • Korapsyon Konsepto ng “Bayani” Kalagayan ng serbisyong pabahay, pangkalusugan, transportasyon, transportasyon, edukasyon atbp. Bagyo, baha, polusyon, polusyon, mabilis na urbanisasyon, urbanisasyon, malawakang pag(ka)wasak ng/sa kalikasan, climate change atbp. Kultural/politikal/lingguwistikong/ekonomikong dislokasyon/displacement/marhinalisasyon ng mga lumad at iba pang katutubong pangkat/pambansang minorya, mga maralitang tagalungsod (urban poor), manggagawang kontraktwal, magsasaka, tindero/a, tsuper ng dyip at traysikel, kabataang manggagawa, out-of-school youth, migrante atbp. sa panahon/bun panahon/bunsod sod ng globalisasyon Kahirapan, malnutrisyon, malnutrisyon, (kawalan ng) seguridad sa pagkain (Malaya ang guro na palawakin ang bahaging ito batay sa pangangailangan. Maaaring pahapyaw lamang din ang pagtakakay sa bahaging ito bilang paghahanda sa susunod na bahagi. Kailangan ang pahapyaw na pagtalakay sa mga isyung ito upang magkaroon ng makabuluhang nilalaman ang mga pagsasanay ng mga estudyante sa mga tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon. Lunsaran ang mga talakayang ito sa CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 6 ng 98 paglinang ng kasanayang komunikatibo ng mga Pilipino sa mas matataas na antas ng diskurso na nakaugat sa realidad ng kanilang lipunang ginagalawan, tungo sa intelektwalisasyon ng wikang pambansa at paghuhubog ng mga mamamayang may mapanuri at malikhaing pag-iisip.) 7-18 Mg a Ti yak n a S itwas yon g P angk omuni kas yon • • • • • • • • • Forum, Lektyur, Seminar Worksyap Symposium at Kumperensya Kumperensya Roundtable Roundtable at Small Group Discussion Dis cussion Kondukta ng Pulong/Miting/Asembliya Pulong/Miting/Asembliya Pasalitang Pag-uulat sa Maliit at Malaking Pangkat Pangkat Programa sa Radyo at Telebisyon Video Conferencing Komunikasyon sa Social Media CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 7 ng 98 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON KOMUNIKASYON SA FILIPINO (KOMFIL) Plano ng Mga Aralin Inaasahang Matututuhan Kaalaman 1. Maipaliwanag ang kabuluhan ng wikang Filipino bilang mabisang wika sa kontektwalisadong komunikasyon sa mga komunidad at sa buong bansa. 2. Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng wikang pambansa, pagpapatibay ng kolektibong identidad, at pambansang kaunlaran. Kasanayan 1. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon sa lipunang Pilipino. 2. Makapagpahayag ng mga Mga Paksa Metodolohiya Metodolohiya Introduksyon: Ang Pagbabalangkas/outlining Pagtataguyod ng Wikang Pambansa sa Mas Mataas na Pagbubuod A ntas ng E dukas yon at impormasyon/datos Lagpas Lagpas Pa Pangkatang talakayan Panonood video/documentary Pakikinig sa awit Materyales Materyales Pagtatasa “Sulong Wikang Filipino: Maikling Edukasyong Pilipino, Para pagsusulit ng Kanino? Kanino?”” ni D. Neri Paglikha ng “Sulong Wikang Filipino ” video hinggil sa adbokasing Mga Posisyong Papel ng Iba’t pangwika ng Ibang Unibersidad Kaugnay ng Filipino sa Kolehiyo Posisyong Papel ng Pambansang Samahan sa Linggwistika at Literaturang Filipino (PSLLF) Kaugnay ng Filipino sa Kolehiyo Resolusyon ng National Committee on Language and Translation Kaugnay ng Filipino sa Kolehiyo Resolusyon ng National Commission for Culture and the Arts Kaugnay ng Filipino sa Kolehiyo CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 8 ng 98 makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 3. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pakikipagpalitangideya. Petisyon sa Korte Suprema ng Tanggol Wika “Speak in English Zone ” ni J. C. Malabanan Introduksyon ng “Mula tore patungong palengke: neoliberal education in the Philippines”” nina B. Lumbera, Philippines R. Guillermo, Guillermo, at A. Alamon, “Filipino, ang pambansang wikang dapat pang ipaglaban”” ipaglaban ni A. Contreras “12 Reasons to Save The National Language ” Language” at “Debunking PH Language Myths”” ni D.M. San Juan Myths “Madalas Itanong sa Wikang Pambansa”” ni V. Almario Pambansa “ISANG SARILING WIKANG PAMBANSA: MGA BABASAHIN KASAYSAYAN FILIPINO”” FILIPINO antolohiya KWF SA NG ng CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 9 ng 98 Kaalaman Pagpoproseo ng 1. Maipaliwanag ang Impormasyon Para sa kabuluhan ng wikang K omunika omunikasyon syon Filipino bilang • Pagpili ng Batis (Sources) mabisang wika sa ng Impormasyon kontektwalisadong • Pagbabasa at komunikasyon sa Pananaliksik ng mga komunidad at sa Impormasyon buong bansa. • Pagbubuod at Pag2. Matukoy ang mga uugnay-ugnay ng mapagkakatiwalaan, Impormasyon makabuluhan at • Pagbubuo ng S ariling kapaki-pakinabang Pagsusuri Batay sa na sanggunian sa Impormasyon pananaliksik. Kasanayan 1. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon sa lipunang Pilipino. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 3. Makagawa ng mga malikhain at Pagbubuod impormasyon/datos Think-pair-share sa ispesipikong teksto ng Mga artikulo sa Philippine EJournals Database, Database , partikular ang mga journal na mga naglalathala ng mga (o ilang) artikulo sa Filipino gaya ng Pangkatang talakayan Daloy Lektyur-worksyap sa computer Dalumat laboratory o gamit ang computer sa klase (para sa Hasaan pagsipat ng mga database ng mga journal) Layag Komparatibong analisis saklaw ng mga journal journal ng Pagsulat reaksyong papel ng Paglikha ng dayagram hinggil sa pagpoproseso ng impormasyon para sa komunikasyon Malay Katipunan Daluyan Social Science Diliman Humanities Diliman Mga Artikulo sa U.P. Diliman Journals Online “Introduksyon sa Saliksik” antolohiya ng KWF CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 10 ng 98 mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. 4. Makagawa ng makabuluhan at mabisang materyales sa komunikasyon na akma sa iba’t ibang konteksto. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pakikipagpalitangideya. Kaalaman Mg a G awing 1. Mailarawan ang Pangkomunikasyon ng mga mga gawing Pilipino pangkomunikasyon • Tsismisan ng mga Pilipino sa • Umpukan iba’t ibang antas at • Talakayan larangan. • Pagbabahay-bahay • Pulong-bayan Pakikinig ng musika panonood ng video clips at Ang estado Filipino ng wikang Pagsasagawa ng pulongbayan sa klase Pagsusuri ng teksto at diskurso “Pahiwatig Pahiwatig”” ni M. Maggay Pagtatala ng talasalitaan batay sa interbyu (kaugnay ng mga Roleplaying o skit ng iba’t Awiting “Pitong Gatang” Gatang” ni F. ibang gawing Panopio o ASIN CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 11 ng 98 2. Maipaliwanag ang kabuluhan ng wikang Filipino bilang mabisang wika sa kontektwalisadong komunikasyon sa mga komunidad at sa buong bansa. Kasanayan 1. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon sa lipunang Pilipino. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 3. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. 4. Makagawa ng makabuluhan at • • Komunikasyong Komunikasyong Di Berbal (Kumpas atbp.) Mga Ekspresyong Lokal ekspresyong lokal sa ibang wika ng Pilipinas) iba’t pangkomunika Mga pahayagang Filipino syon gaya ng Balita,, Hataw Balita Komparatibong analisis ng Tabloid at Pinoy Weekly mga barayti ng wika sa mga pahayagan “Sawsaw o babad: Anong klaseng usisero ka?” ni J. Barrios “Ituro Mo Beybi: Beybi : Ang Improbisasyon sa Pagtuturo” Pagtuturo” ni G. Atienza “Kasal-Sakal: Alitang MagAsawa”” (saliksik na gumamit Asawa ng umpukan) ni M. F. Balba at E. E . Castronuevo “Ang Pagtutu Pagtuturo ro ng Wika at Kulturang Filipino sa Disiplinang Filipino (Konteksto ng K-12)” K-12) ” ni G. Zafra “Bayan at Pagkabayan sa Salamyaan: ang Pagpopook ng Marikina sa Kamalayangbayang Marikenyo” Marikenyo” ni J. Petras CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 12 ng 98 mabisang materyales sa komunikasyon na akma sa iba’t ibang konteksto. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pakikipagpalitangideya. Kaalaman Mg a Napapanahong Napapanahong Is yun g 1. Maipaliwanag ang Lok al at Nasyon al kabuluhan ng wikang • Korapsyon Filipino bilang • Konsepto ng “Bayani” mabisang wika sa • Kalagayan ng serbisyong kontektwalisadong pabahay, pangkalusugan, komunikasyon sa transportasyon, mga komunidad at sa edukasyon atbp. buong bansa. • Bagyo, baha, polusyon, 2. Matukoy ang mga mabilis na urbanisasyon, pangunahing malawakang suliraning panlipunan pag(ka)wasak ng/sa sa mga komunidad at kalikasan, climate change sa buong bansa. atbp. Kasanayan “ANG BARAYTI BARAYTI NG WIKANG FILIPINO SA SYUDAD NG DABAW: Isang Paglalarawang Panglinggwistika ” ni J.G. Rubrico “Ang Makrong-kasanayan Makrong -kasanayan sa Filipinolohiya” ni J. Mangahis Pangkatang pag -uulat -uulat Mga artikulo sa Panel discussion Paglikha ng KWL Chart Pagbabalangkas/outlining nilalaman ng artikulo Panonood ng pelikula atbp. ng dokumentaryo, Pagsasagawa ng interbyu at Pinoy Weekly rebyu ng kaugnay na Manila Today literatura at pag-aaral Bulatlat (review of related Ibon Databank literature and study) Philippine Institute for kaugnay ng Development Studies mga isyung panlipunan “Praymer sa Pambansang Kalagayan” CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 13 ng 98 1. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon sa lipunang Pilipino. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 3. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. 4. Makagawa ng makabuluhan at mabisang materyales sa komunikasyon na akma sa iba’t i bang konteksto. 5. Malinang ang Filipino bilang daluyan ng inter/multidisiplinarin g diskurso na • • Kultural/politikal/lingguwis tikong/ekonomikong dislokasyon/displacement /marhinalisasyon ng mga lumad at iba pang katutubong pangkat/pambansang minorya, mga maralitang tagalungsod (urban poor), manggagawang kontraktwal, magsasaka, tindero/a, tsuper ng dyip at traysikel, kabataang manggagawa, out-ofschool youth, migrante atbp. sa panahon/bunsod ng globalisas yon Kahirapan, malnutrisyon, (kawalan ng) seguridad sa pagkain “Praymer Hinggil sa APEC” “Kalagayan at Karapatan ng Kababaihan: CEDAW Primer” Lathalain pagmimina hinggil sa “KALAGAYAN NG SINING AT KULTURA KULTURA SA PANAHON NG GLOBALISASYON” ni J. Padilla “Globalisasyon, Kultura, Kamalayang Pilipino” ni N. Mabaquiao at Sagisag-Kultura A-M (publikasyon ng NCCA) Sagisag-Kultura N-Z (publikasyon ng NCCA) “Bigwas sa Neoliberalismo, Dutertismo Para sa Obrero: Mga Mungkahing Repormang MakaManggagawa sa Pilipinas” ni D.M. San Juan CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 14 ng 98 nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan. 2. Makapagbalangkas ng gabay etikal kaugnay ng paggamit ng iba’t ibang porma ng midya. 3. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pakikipagpalitangideya. “Sarbey hinggil sa Sosyo ekonomikong Kalagayan at Pamumuhay ng mga Kababaihan sa Ilang Piling Maralitang Komunidad sa Bansa” “Ang Implikasyon ng Kahirapan sa Identidad at Saloobin ng mga Batang Kargador sa Crossing, Calamba” nina J. Bathan et al. Mga dokumentaryo/video mula sa Altermidya Alterm idya Tudla Tu dla Productions Mga materyales mula sa mga kilusang panlipun panlipunan an Mga artikulo sa Philippine EJournals Database, Database , partikular ang mga journal na naglalathala ng mga (o ilang) artikulo sa Filipino gaya ng Daloy CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 15 ng 98 Dalumat Hasaan Layag Malay Katipunan Daluyan Social Science Diliman Humanities Diliman Mga Artikulo sa U.P. Diliman Journals Online Kaalaman Mg a Ti yak na S itwas yon g 1. Mailarawan ang Pangkomunikasyon mga gawing • Forum, Lektyur, Seminar pangkomunikasyon • Worksyap ng mga Pilipino sa • Symposium at iba’t ibang antas at Kumperensya larangan. • Roundtable Roundtable at Small 2. Maipaliwanag ang Group Discussion kabuluhan ng wikang • Kondukta ng Filipino bilang Pulong/Miting/Asembliya mabisang wika sa • Pasalitang Pag-uulat Pag-uulat sa kontektwalisadong Maliit at Malaking Pangkat komunikasyon sa Panonood ng video Video ng mga aktwal na Pagsasagawa forum atbp. ng forum, Pakikinig sa radyo lektyur, Video ng mga sesyon sa seminar atbp. Pagsusuri sa teksto at diskurso Senado at Kongreso hinggil sa mga makabuluhang Pagbubuod ng Video o audio ng mga paksang impormasyon/datos programa sa radyo at panlipunan telebisyon gaya ng Piling episodes ng Bawal Ang Pasaway: CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 16 ng 98 mga komunidad at sa buong bansa. 3.Makapagmungkahi ng mga solusyon sa mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga komunidad at sa buong bansa, batay sa pananaliksik. Kasanayan 1. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon sa lipunang Pilipino. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 3. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. • • • Programa sa Radyo at Telebisyon Video Conferencing Komunikasyon sa Social Socia l Media Pilipinas/Filipinas Usapang Pangkapayapaan Failon Ngayon: MRT Pagmimina at Kalikasan Mga makabuluhang social media pages at/o webpages: Tanggol Wika Tanggol Kasaysayan TangIna This Pixel Offensive Sustainable Development Goals sa Wikang Filipino “Isang Pagsusuri sa Korpus Ukol sa Pagbabago ng Wikang Filipino, 1923-2013” 1923-2013 ” ni M. K. Gallego “Literasing Midya” ni R. Tolentino CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 17 ng 98 4. Makagawa ng makabuluhan at mabisang materyales sa komunikasyon na akma sa iba’t ibang konteksto. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan. 2. Makapagbalangkas ng gabay etikal kaugnay ng paggamit ng iba’t ibang porma ng midya. 3. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pakikipagpalitangideya. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at “SNS: Isang Estratehiya sa Pagtuturo”” ni M.F. Hicana Pagtuturo “Wika at Diwang Filipino sa Media at Komunikasyon sa UP” UP ” ni R. Tolentino “Kapit-galit: Pagpapahayag “Kapit-galit: ng "galit" ng mga Bikolano sa kapitbahay” ni W. Pasatiempo at E. Castronuevo “KATUTUBONG PANGGAGAMOT NG PANGKAT-ETNIKONG PALA’WAN SA BROOKE’S POINT AT BATARAZA, PALAWAN” ni ni J. Villapa “Ang Anti-Lenggwahe Anti -Lenggwahe Samga Piling Nobelang Filipino Sa Ating Panahon Panahon”” ni T. Fortunato “Tanong-Sagot Ukol Sawikaan”” ng KWF Sawikaan sa “Ang Sawikaan at ang Pagbabanyuhay ng Wikang CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 18 ng 98 nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang lunsaran sa mas mabisang pakikipagugnayan sa mga mamamayan ng ibang bansa Filipino: Ilang Tala uko sa Ugnayan ng Wika at Kulturang Popular sa Kasalukuyan” nina W. at R. J. Rodriguez “Wika ng mga Manlalarong Pilipino: Pagsusuri sa Pinagmulan at Saysay ng mga Salitang Ginagamit sa Mundo Mun do ng DotA 2 at LoL” nina M. Abel et al. “Mula sa Hispanismo tungo sa Fi lipinismo: Ang Interku In terkultu ltural ral na Pagtuturo ng Filipino sa mga mag-aaral na Hispaniko Bilang Lunsaran ng Pagpapalaganap ng Kulturang Filipino” ni W. Fajilan KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON KOMUNIKASYON SA FILIPINO (KOMFIL) – MAPA NG KURSO MGA INAASAHANG INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUC ATION ATION (GE) Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman) 1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasalita atbp.) 2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, at paggamit ng bagong teknolohiya) KOMFIL NT NT CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 19 ng 98 3. Makagamit ng batayang batayang konseptong batay sa mga dominyo (domain) ng kaalaman 4. Makapagpamalas ng mapanuri, mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-i isip isi p 5. Makagamit ng iba’ t ibang mapanuring mapanuring paraan ng paglutas ng sulir anin Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan) 1. Maunawaan Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan sangkatauhan 2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sangkatauhan sa iba’ t ibang perspekti ba 3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang lokal at global 4. Tanganan Tanganan ang ang responsibili dad na alamin kung ano ang ang Pilipi no at pagiging Pilipino 5. Mapanuring Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin 6. Makagawa ng mga mga makabagong paraan at solusyong solusyong ginagabayan ng ng mga pamantayang etikal 7. Makapagdesi syon batay sa mga pamantayang pamantayang moral 8. Mapahalagahan Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining 9. Makapag-ambag sa estetika 10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao 11. Personal at mahalagang mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa Mga Kasanayang Praktika 1. Epektibo ng makagampan sa gawain bilang isang pangkat 2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter kompyuter upang epektibong makapagproseso ng impormasyon 3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at pananaliksik 4. Responsableng mahawan mahawan ang mga hadlang hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo ng teknolohiya 5. Makalikha ng mga solusyon s a mga problema sa iba’t ibang larangan 6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at produktibong pa mumuhay mumuhay 7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay habambuhay na pagkatuto NT NT NT PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM NP NP NP NP NP NP NP CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 20 ng 98 Leyenda: NT: Natutuhan NP: Napraktis PM: Pagkakataong Matuto CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 21 ng 98 SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso: FILIPINO SA IBA’T IBANG D ISIPLINA (FILDIS) Bilang ng Yunit: Yunit: 3 yunit Deskripsyon ng Kurso: Ang FILDIS FILDIS ay isang isang praktikal praktikal na kurson kursong g nagpapalawak nagpapalawak at nagpapal nagpapalalim alim sa kasanayan kasanayan sa malalim malalim at mapanurin mapanuring g pagbasa, pagsulat, at pananaliksik sa wikang Filipino sa iba’t ibang larangan, sa konteksto ng kontemporaryong sitwasyon at mga pangangailangan ng bansa at ng mga mamamayang Pilipino. Nakatuon ang kursong ito sa makroka sanayang sanayang pagbasa at pagsulat, gamit ang mga maka buluhan buluhang g pa nanaliksi nanaliksik k sa wikang Fili pino, bilang lunsaran ng ng pagsasagawa ng pananaliksik (mula sa pangangalap pangangalap ng datos at pagsulat ng borador ng pananali ksik hanggang hanggang sa publikasyon at/o presentasyon nito) na nakaugat sa mga suliranin at realidad ng mga komunidad ng mga mamamayan sa bansa at maging sa komunidad komunidad ng mga Pilipi no sa iba pang bansa. Saklaw rin ng kursong ito ang paglinang paglinang sa kasanayan k asanayang g pagsasali ta, partikular sa presentasyon ng pananaliksi pananaliksi k sa iba’t iba’ t ibang porma at venue. venue. Pre -requisite sa kursong ito ang pagkuha ng kursong Konstektwalisadong Komunikasyon sa Filipino (KOMFIL). Inaasahang Matututuhan: Sa pagtatapos ng kurso, i naaasahang naaasahang matututuhan matututuhan ng mga mag-aa mag-aaral ral ang mga sumusunod: sumusunod: Kaalaman 1. Maipaliwanag ang ugnayan ugnayan ng ng mga function ng ng wikang Fi lipino bilang wik ang pambans pambans a, wika ng bayan, at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan. 2. Maisa-isa Maisa-is a ang ang mga suliraning suliraning lokal at nasyonal nasyonal ng komunidad n na a kinabi bilangan. 3. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan makabuluhan at kapaki -pakinabang na na sanggunian sanggunian sa pananaliksik CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 22 ng 98 4. Makapagmungkahi Makapagmungkahi ng mga solusyon solusyon sa mga pangunah pangunahing ing suliraning panlipunan sa mga komunidad komunidad at sa buong buong bansa, batay sa pananali ksik. 5. Maipaliwanag ang mah mahigpi igpitt na ugnayan ugnayan ng pagpapalakas ng wikang pambansa, pagpapatibay ng kolektib ong identidad, a t pambansang kaunlaran. kaunlaran. 6. Malikhain at mapanuring mapanuring mailapat sa pananaliksik a ng piling makabuluhang makabuluhang konsepto at teoryang lokal at dayuhan dayuhan na akma sa ko nteksto nteks to ng komunidad at bansa. Kasanayan 1. Maisaprakti ka at mapaunlad mapaunlad pa p a ang ang mga batayang batayang kasanayan sa pananaliks pananaliksik. ik. 2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadi stika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat nakasulat sa Filipino sa iba’ t iba ng larangan. 3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksi pananaliksi k atbp. na na makapag-aambag sa patuloy patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino. 4. Makapagsaliks ik hinggil sa mga san sanhi hi at bunga bunga ng mga suliraning suliraning lokal at nasyonal gami t ang ang mga tradisyonal at modernong modernong mga sanggunian. 5. Makapagbalangkas ng mga makabuluh makabuluhang ang solusyon sa mga suliraning lokal at nasyonal. nasyonal. 6. Makapagpahayag ng mga mga makabuluhang makabuluhang kaisi pan sa pamamagitan ng ng tradisyonal at modernong modernong midyang akma sa kontekstong kontekstong P ilipino. ilipi no. 7. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’ t ibang konteksto. 8. Makapagsagawa ng ng pananaliksi pananaliksi k sa Fil ipino sa iba’t ibang larangan. 9. Malinang Malinang ang Fili pino bilang daluyan daluyan ng inter/multidisi inter/multidisi plinaring diskurso at pananaliksi pananaliksik k na nakaugat nakaugat sa mga realidad ng lipu lipu nang nang Pilipino. Pilip ino. 10. Makabuo ng papel o artikulo na maaari ng ibahagi sa isang forum o kumperensya at/o ila thala sa isang akademikong journal. journal. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan. 2. Malinang ang adhikaing makibahagi sa pagbabagong panlipunan. 3. Maisaalang-alang a ng kultura kultura at i ba pang aspektong panlipunan panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksi pananaliksi k. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang lipunang Pilipino, Pilip ino, bilang wika ng ng pananaliksik na nakaayon nakaayon sa s a pangangailangan pangangailangan ng komunidad komunidad at bansa. Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester Linggo Mga Paksa CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 23 ng 98 1-3 Introduksyon: Filipino Bilang Wikang Pambansa, Wika ng Bayan, at Wika ng P ananal ananaliks iks ik na Nakaugat s a P angangailangan ng S ambayanan ambayanan (Pokus nito ang pagtalakay sa ugnayan ng mga function ng wikang Filipino bilang wikang pambansa, wika ng bayan, at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan.) R ebyu sa Mga Bataya Batayang ng K asanayan asanayan sa Pananal Pananaliks iks ik • • • • • 4-6 Pagpili ng ng Batis (Sources) ng Impormasyon Impormasyon Pagbabasa at Pagbubuod ng ng Impormasyon Impormasyon Pagsasali n, Paraphrasing Atbp. Pagpili ng Paksa ng Pananaliksik Pagbabalangkas Filipino Bilang La rangan at Filipino Filipino sa Iba ’t Ibang Larangan (Pokus nito ang pasaklaw na pagtalakay sa naabot na at sa possible pang direksyon o ekspansyon ng unique na diskurso sa Filipino bilang larangan at sa Filipino sa iba’t ibang larangan) Fi lipino lipino s a Humanidades, Humanidades, A gh am Panlipunan at at Iba P ang K augnay na Larangan (Pokus nito ang pagbasa ng piling tekstong Filipino sa Humanidades, Agham Panlipunan at iba pang kaugnay na larangan, bilang lunsaran ng paglinang sa kasanayan sa pagsulat ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t ibang larangan. Ang lahat ng estudyante – kahit ang mga NON-HUSOCOM ang kurso – ay kailangang masanay na makipagdiskurso sa Filipino sa Humanidades, Agham Panlipunan at iba pang kaugnay na larangan, alinsunod na rin sa layunin ng kompleto o holistikong General Education/GE.) Filipino s a Siyens ya, Teknolohiya, Teknolohiya, Inhenyeriya, Matem Matemat atika ika A t Iba P ang K augnay na Larangan (Pokus nito ang pagbasa ng piling tekstong Filipino sa Siyensya, Teknolohiya, Inhenyeriya, Matematika at iba pang kaugnay na larangan, bilang lunsaran ng CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 24 ng 98 paglinang sa kasanayan sa pagsulat ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t ibang larangan. Ang lahat ng estudyante – kahit ang mga HUSOCOM ang kurso – ay kailangang masanay na makipagdiskurso sa Filipino sa Siyensya, Teknolohiya, Inhenyeriya, Matematika at iba pang kaugnay na larangan, alinsunod na rin sa layunin ng kompleto o holistikong General Education/GE.) 7-18 B atayang atayang K aala aalama man n sa Mg a Teorya s a P ananal ananaliks iks ik na Ak ma o B uhat sa Lipunang P ilipino ilipino • • • • • • • • Mga Diskurso sa Nasyonalismo Marxismo at Kritikal na Diskurso sa Globalisasyon Teoryang Dependensiya Pagbaklas/Pagbagtas Pantayong Pananaw Sikolohiyang Pilipino Pantawang Pananaw Bakod, Bukod, Buklod B atayang atayang K aala aalama man n sa Metodol Metodolohiya ohiya (P agtitipon, agtitipon, Pagpoproses o at at Pags us uri ng Datos) Datos) s a Pananal Pananaliks iks ik-P anlipuna anlipunan n • • • • • • • • • • • • • Pagmamapang kultural, kultural, ekonomiko atbp. Etnograpiya Pananaliksik na leksikogra piko Video documentation documentation SWOT Analysis Literature review Pagtatanung-tanong, Pagtatanung-tanong, obserbasyon, interbyu, interbyu, FGD atbp. Partici pant observation Kwentong-Buhay Secondary data analysis analysis Eksperi mental na Pananaliksik Case study Aksyong Pananaliksik/Acti on research CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 25 ng 98 • • • • • • • • • Pagsusuri ng dokumento dokumento Comparative analysis analysis Discourse Disc ourse analysis analysis Content analysis analysis Saliksi k-arkibo k-arki bo (archival research) Policy review Impact assessment Pagsasaga wa ng survey Transkripsyon A ktwal na P ags ulat ng P ananalik ananalik s ik , P res entasy on at/o P ublik asy on ng Pananaliksik FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA (FILDIS) Plano ng Mga Aralin Balangkas ng Kurso at Sakop na OrasInaasahang OrasInaasahang Matututuhan Kaalaman 1. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga function ng wikang Filipino bilang wikang pambansa, wika ng bayan, at wika ng pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan. Mga Paksa Metodolohiya Introduksyon: Filipino Bilang Wikang Pambansa, Wika ng Bayan, at Wika ng Pananaliksik na Nakaugat sa Pangangailangan ng S ambayanan Pagbabalangkas/outlining Materyales Pagtatasa “Sa Madaling Salita: Kasaysayan at Maikling pagsusulit Pag-unlad ng Wikang Pambansa ” Pagbubuod ng ng Sentro ng Wikang Filipino-UP Pagsulat ng maikling impormasyon/datos Diliman sanaysay hinggil sa wikang Filipino bilang Pangkatang talakayan “Intelektwalismo at Wika” Wika ” ni R. wikang pambansa, Constantino wika ng bayan, at Panonood ng wika ng pananaliksik video/documentary “Ang Wikang Filipino at ang Banta na nakaugat sa ng Globalisasyon” Globalisasyon” ni B. Lumbera Lumbera CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 26 ng 98 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa pananaliksik 3. Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng wikang pambansa, pagpapatibay ng kolektibong identidad, at pambansang kaunlaran. Kasanayan 1. Maisaprakti ka at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik. 2. Makapagbasa at makapagbuod ng Filipino Bilang impormasyon, Larangan at Filipino sa estadistika, datos atbp. Iba’t Ibang Larangan mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang larangan. 3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapagaambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino. Pakikinig sa awit pangangailangan “The Filipino National Language: sambayanan Discourse on Power” ni T. Gimenez-Maceda ng “Nahuhuli at Panimulang Pagtatangka: Ang Pilosopiya ng Wikang Pambansa/Filipino” Pambansa/Filipino ” ni M. Flores “Aly Alyansa ansa ng Mga Tagapa Tagapagtan gtanggol ggol ng Wikang Filipino/TANGGOL WIKA: Internal na Kwento, Mga Susing Argument Argum ento o at Dokumen Dokumento to (20142017)”” ni D. M. San Juan 2017) Pagbabalangkas/outlining “Sariling atin: Ang nagsasariling komunidad na pangkomunikasyon Patalatang Pagbubuod ng sa disiplinang Araling Pilipino ” ni pagbubuod sa 3 impormasyon/datos R.Guillermo bagong pananaliksik (artikulo, tesis, Pagsasalin “Philippine Studies/Araling Pilipino/ disertasyon na Pilipinolohiya sa Wikang Filipino: kalalathala pa lamang Pangkatang talakayan Pagpopook at Pagdadalumat o nalathala sa sa Loob ng Kapantasang Pilipino ” nakaraang 5 taon) Paggamit ng mga arkibo ni M.J. Rodriguez-Tatel mula sa aklatan ng at database kolehiyo/unibersidad “Pagsipat sa mga Nagawang Pananaliksik sa Larang ng CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 27 ng 98 4. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 5. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. 6. Makapagsagawa ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t ibang larangan. R ebyu ebyu sa Mga 7. Malinang Malinang ang Filipi no B atayang atayang Kas anayan anayan bilang daluyan ng s a P ananalik ananalik s ik inter/multidisiplinaring • Pagpili ng ng Batis diskurso at pananaliksik (Sources) ng na nakaugat sa mga Impormasyon realidad ng lipunang • Pagbabasa at Pilipino. Pagbubuod ng Impormasyon Halagahan • Pagsasalin, 1. Makapag-ambag sa Paraphrasing pagtataguyod ng wikang Atbp. Filipino bilang daluyan • Pagpili ng Paksa ng makabuluhan at ng Pananaliksik mataas na antas ng • Pagbabalangkas diskurso na akma at Wika noong 1996-2007 Tungo sa Pagbuo ng Isang Agenda sa Pananaliksik” ni J. Peregrino “Pagbuo ng Makabuluhang Adyenda Adyen da sa Panan Pananaliksik aliksik sa Araling Pilipinas Para sa Siglo 21 21 at Lagpas Pa” ni D.M. San Juan Pagbubuod impormasyon/datos “Introduksiyon sa Saliksik” Saliksik ” ni V. ng Almario et al. (eds.) (eds.) Pagsasalin Pangkatang talakayan Paggamit ng mga arkibo at database Lektyur-worksyap sa computer laboratory o gamit ang computer sa klase (para sa pagsipat ng mga database ng mga journa journal) l) Borador ng “Manwal sa Panlipunang konseptong papel Pananaliksik” ni R. Simbulan para sa planong pananaliksik “Saliksik: Gabay sa Pananaliksik sa Agham Panlipun Panlipunan, an, Panitikan, Panitikan, at Sining” ni E. Evasco et al. “BATAYANG PAGSASALIN: Ilang Patnubay at Babasahín para sa Baguh Bag uhan an”” ni V. Almario (ed.) “Introduksiyon sa Pagsasalin: Mga Panimulang Babasahin Hinggil sa Teorya CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 28 ng 98 nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. at Praktika ng Pagsasalin” ni V. Almario (ed.) “PAGSASALIN: Teorya at Praktika” Praktika ” nina L. Antonio at A. Batnag (eds.) Mga artikulo sa Philippine EJournals Database, Database , partikular ang mga journal na naglalathala ng mga (o ilang) artikulo sa Filipino gaya ng Daloy Dalumat Hasaan Layag Malay Katipunan Daluyan Social Science Diliman Humanities Diliman Mga Artikulo sa Journals Online U.P. Diliman CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 29 ng 98 Piling saliksik mula sa iba’t ibang database: http://iskwiki.upd.edu.ph/index.php/ Category:Theses#.WVdcJhWGMv U www.narcis.nl www.diva-portal.org http://nora.openaccess.no Kaalaman 1. Maisa-isa Maisa-i sa ang mga suliraning lokal at nasyonal ng komunidad na kinabibilangan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa pananaliksik 3. Makapagmungkahi Makapagmungkahi ng mga solusyon sa mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga komunidad at sa buong bansa, batay sa pananaliksik. 4. Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng wikang Filipino H umanidades umanidades A gh am P anlipunan Iba Pang K augnay Larangan ng “Ang proseso ng transkripsiyon transkripsiyon ng Nirebisang borador sa Pagbubuod mga ng konseptong papel at impormasyon/datos inskripsiyon sa mga Bato ng Ticao ” at Venn diagram ng na Think-pair-share sa mga ni R. Guillermo ispesipikong teksto Pangkatang talakayan Lektyur-worksyap sa computer laboratory o gamit ang computer sa klase (para sa pagsipat ng mga database ng mga journa journal) l) Komparatibong analisis ng saklaw ng mga journal dalawang “Andres Bonifacio: Kapookan, magkaugnay Kaisipan, at Kabayanihan” ni N. artikulo sa journal journal Kimuell-Gabriel Paglikha “Musika at Krisis: Kung Papaano dayagram Umawit nang Matipid si Juan de la nagbubuod Cruz”” ni E. Carandang II Cruz nilalaman binasang artikulo “Luntiang Pamayanan: Tungo sa Pag-unlad ng Kalikasan, Antas ng Pamumuhay at Wika” Wika ” ni R. Nuncio na ng na sa ng “Ang Pilosopiya ni Pierre Bourdieu bilang Batayang Teoretikal sa Araling Pi lipino lipino”” ni F.P. Demeterio III III at a t L.A. Liwanag CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 30 ng 98 pambansa, pagpapatibay ng kolektibong identidad, at pambansang kaunlaran. 5. Malikhain at mapanuring mapanuring mailapat sa pananaliksik ang piling makabuluhang konsepto at teoryang lokal at dayuhan na akma sa konteksto ng komunidad at bansa. Kasanayan 1. Maisaprakti ka at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik. 2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang larangan. 3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapagaambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino. 4. Makapagsaliksik hinggil sa mga sanhi at bunga ng mga suliraning lokal “Ciao! Ciao!: Pagsusuri sa mga Pananda ng Negosasyon sa Pagbuo ng Transnasyonal na Identidad ng mga Pilipino sa Venezia, Italya” ni R. Madula “Ang Papel ng Pagsasalin sa ASEAN Integrat In tegration: ion: Ilang ang Pagninilay at Mungkahing Gawain ” ni R. Sison-Buban “Ang Hermeneu Herm eneutika tika ng Pakikipagtunggali: Ang pagpapakahulugan sa diskurso ng pakikibakang panlipunan” panlipunan ” ni F. Gealogo “Ang Mga Liriko ni Gary Gran Granada ada Bilang Repleksyon ng Pulitika, Nasyonalismo at Kalagayan ng Bansa”” ni J. Malabanan Bansa “Transpormatibong Edukasyon sa Pagtuturo ng Maka-Filipinong Pananaliksik: Tungo sa Pagpapalakas ng Instruksyon at Programang Ekstensyon sa Pamantasang San Luis”” ni C. Sicat-De Luis Sicat-De Laza “Varayti ng Wika sa Pinoy Indie: Isang Mungkahing Balangkas sa CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 31 ng 98 5. 6. 7. 8. 9. at nasyonal gamit ang mga tradisyonal at modernong mga sanggunian. Makapagbalangkas ng mga makabuluhang solusyon sa mga suliraning lokal at nasyonal. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. Makapagsagawa ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t ibang larangan. Malinang Malinang ang Filipi no bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring diskurso at pananaliksik na nakaugat sa mga Pedagohiyang Kritikal Tungo sa Pagsasabansa ng Akademya at Sining”” ni J. Geronimo Sining “Pambansang Salbabida at Kadena ng Dependensiya: Isang Kritikal na Pagsusuri sa Labor Export Policy (LEP) ng Pilipinas” Pilipinas ” ni D.M. San Juan “Ingles at Pedagohikal Pagganap nito sa Reproduksiyon Paggawa”” ni Paggawa G. Campoamor II na “Imperyalismong Pilipinas” ni J. M. Sison sa Pangkultura ng “Wikang Lokal at Filipino sa Pananaliksik: Isang Naratibong Sosyolohikal”” Sosyolohikal ni C. Batan “Noon pa man, Nand’yan na, Ano’t Inietsapwera: Ang Maraming Wika ng Pilipinas” Pilipinas ” ni R. Aguila “Paglahok ng mga Lider Magsasaka sa Istruktura ng Pamamahala sa Lokal at CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 32 ng 98 realidad ng lipunang Pilipino. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan. 2. Malinang ang adhikaing makibahagi sa pagbabagong panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. Pambansang Antas: Mga Bunga at Hamon” Hamo n” ni A. Bawagan et al. al. “Ang Pagsasakatutubo mula sa Loob/Kultural na Pagpapatibay ng mga Salitang Pandamdaming Tumutukoy sa “Sayá”: Isang Semantikal na Elaborasyon ng Wikang Filipino sa Larangan ng Sikolohiya” ni J. Petras “Mula Tsismis Hanggang Panata: Filipino Bilang Multidisiplinal at Interdisiplinaryong Larangan” ni C. Sicat-De Laza “E. San Juan, Jr. at ang Diskursong Kulturang Popular ” ni R. Tolentino “Rebyu sa Progreso ng at Salin-suri Salin -suri ng Piling Dokumento sa Usapang Pangkapayapaan ng Gobyerno ng Republika ng Pilipinas (GRP) at National Democratic Front of the Philippines (NDFP): Tungo sa Tagumpay ng Usapang Pangkapayapaang Nakabatay sa Pagkakaisa Para sa Pambansang Kaunlaran” ni J. K. Briones CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 33 ng 98 “UP Diksiyunaryong Filipino: Sinonismong Walang Hangganan ” ni R. Guillermo et al. “Nasaan ang Lesbiana sa Panitikan? Pagsipat sa Lesbianang Persona sa Piling Maikling Kuwento ng Pilipinas (1987 – 2008)” ni S. A. Pangilinan “#ingrata at si Mary Jane Veloso: Mga Bakas ng Trolling sa Spreadable Media” ni V. V . Gonzales Gonzales “Maiksing Kalagayang Magbub ukid ng Pilipinas” “Praymer hinggil sa Two-Tier Wage System (2TWS)” Mga artikulo sa Philippine EJournals Database, Database , partikular ang mga journal na naglalathala ng mga (o ilang) artikulo sa Filipino gaya ng Daloy Dalumat Hasaan Layag CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 34 ng 98 Malay Katipunan Daluyan Social Science Diliman Humanities Diliman Mga Artikulo sa Journals Online U.P. Diliman Ispesyal na Isyu ng Malay: Vol.22, No. 1 (2009) Ispesyal na Isyu ng Daluyan: No. 1 (2015) Piling blogs mula sa: https://kapirasongkritika.wordpress .com/ https://kritikasatabitabi.wordpress.c om/ https://dakilapinoy.wordpress.com/ https://xiaochua.net/ http://risingsun.dannyarao.com/ CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 35 ng 98 https://rolandotolentino.wordpress. com/ https://sirmykel.wordpress.com/ Piling videos http://tvup.ph/ mula sa: Altermidya Alterm idya Tudla Productions Mga materyales mula sa mga kilusang panlipun panlipunan an Mga Publikasyon ng Sento ng Wikang Filipino ng UP-Diliman “Ang Gamit at Kahalagahan ng Wikang Filipino sa Pagtuturo ng Agham:: Panay Agham Panayam am kay Prop. Nirebisang borador ng Fortunato Sevilla III” nina W. Fajilan ng konseptong papel Filipino sa Siyensya, Pagbubuod at R. B. Zafra impormasyon/datos Teknolohiya, Venn diagram ng Inhenyeriya, Matematika Matematika At Iba Pang Think-pair-share sa mga “Ang Filipino bilang Pundasyon ng dalawang Teknikal na Pagkatuto: Panayam magkaugnay ispesipikong teksto na K augnay augnay na Larangan kay Prop. James Christopher D. artikulo sa journal journal Domingo” ni W. Fajilan Pangkatang talakayan Paglikha ng Lektyur-worksyap sa “Ang Pagtuturo ng Matematika Sa dayagram na computer laboratory o Wikang Filipino” ni M. Acelajado nagbubuod sa CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 36 ng 98 gamit ang computer sa klase (para sa pagsipat ng “Epekto “Epekto ng mga Wikang Filipino at mga database ng mga Ingles Bilang Midya sa Pagtuturo journa journal) l) ng Aljebra sa Antas ng Pagkatuto at Atityud Atityu d ng mga Mag-aara Mag-aarall sa Komparatibong analisis Kolehiyo” ni M. Acelajado ng saklaw ng mga journal “Ang Paglubog nina Hippok rates at Galen sa Kanluran: Isang Intepretasyon sa Anyo Anyo ng Siyantipikong Rebolusyon sa Larangan ng Medisina” ni F. P. Demeterio III nilalaman binasang artikulo ng Pagsulat ng maikling sanaysay hinggil sa mga posibleng imbensyon, debelopment atbp. sa siyensya, teknolohiya at iba pang larangan, sa susunod na 50 taon “Ang mga Teorya ng Relatividad ni Albert Einstein: Einstein: Isang Isang P agsusu agsusuri ri sa Kahandaan ng Wikang Filipino sa Pagtalakay sa mga Paksa ng Makabagong Agham” ni F. P. Demeterio III “Praymer hinggil sa Pambansang Industriyalisasyon” ng AGHAM “Kasaysayan ng Cyberspace, Kasaysayan sa Cyberspace: Panimulang Pagtanaw sa Karanasang Pilipino Pilipino”” ni M. Chua “Pagsisiyasat sa Elektripikasyon sa Kanayunan” ni A. J. Mesina CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 37 ng 98 “Ang Pagsasaling Teknikal: Pagsipat sa Praktika at Pagpapahalaga” Pagpa pahalaga” ni R. Sison-Buban “Ang ISI at ang Alamat Internasyonal na Komunidad mga Syentista” ni R. Guillermo ng ng “Manwal sa nakakaing krustasyo ng Pilipinas” ni H. Motoh “Kapaligiran, Kalinisan, at Kalusugan: Ang Impluwensya ng Heograpiya sa Paghubog ng Patakarang Pangkalusugan ng mga Amerikano sa Kolonyal na Maynila, 1898-1918” 1898- 1918” ni R. Mactal “PAGBABAGO SA KLIMA. Usaping Pangkalikasan, Suliraning Panlipunan, Isyu ng Katutubong Mamamayan” “Ang Gabay sa Mekanismo ng Malinis na Pag-unlad” Pag-unlad” “Ang Fi lipino Sa Inhinyeriya” Inhinyeriya” ni C. Salazar Mga Publikasyon ng Sento ng Wikang Filipino ng UP-Diliman CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 38 ng 98 Kaalaman 1. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa pananaliksik 2. Malikhain at mapanuring mapanuring mailapat sa pananaliksik ang piling makabuluhang konsepto at teoryang lokal at dayuhan na akma sa konteksto ng komunidad at bansa. Kasanayan 1. Maisaprakti ka at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik. 2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang larangan. 3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapagaambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino. B atayang atayang K aala aalama man n sa Mg a Teor ya sa Pananaliksik na Akma o Buhat sa Lipunang Pilipino • • • • • • • • Pagbubuod Paglalahad ng impormasyon sa pamamagitan ng Mga Diskurso sa talahanayan Nasyonalismo Marxismo at Pagsasalin ng piling Kritikal na bahagi ng pananaliksik Diskurso sa Globalisasyon Teoryang Dependensiya Pagbaklas/Pagba gtas Pantayong Pananaw Sikolohiyang Pilipino Pantawang Pananaw Bakod, Bukod, Buklod “Metodolohiya at Pagdalumat sa Pananaliksik” ni R. Nuncio Panel discussion hinggil sa mga teorya sa pananaliksik “Ang Wikang Katutubo at ang Kamalayang Filipino” ni B. Lumbera “Lisyang Edukasyon ng Pilipino” ni R. Constantino (salin ni L. M. Martinez) “Krisis at Rebolusyong Pilipino” ni J. M. Sison “Pag-aklas, Pagbaklas, Pagbagtas: “Pag-aklas, Politikal Na Kritisismong Pampanitikan” ni R. Tolentino “Kaisipang Nasyonalista at Teoryang Dependensiya sa Edukasyon: Ideolohikal na Kritik ng Programang K to 12 ng Pilipinas” ni D. M. San Juan “Ang “Tunay na Dekalogo” ni Mabini Bilang Isang Akda sa Pilosopiyang Pilipino” ni N. Mabaquiao “Mga Batayan ng Sikolohiyang Pilipino Pili pino sa Kultu Kultura ra at Kasaysayan” Kasaysayan” ni V. Enriquez CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 39 ng 98 4. Makapagsaliksik hinggil sa mga sanhi at bunga ng mga suliraning lokal at nasyonal gamit ang mga tradisyonal at modernong mga sanggunian. 5. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 6. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. 7. Makapagsagawa ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t ibang larangan. 8. Malinang Malinang ang Filipi no bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring diskurso at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino. “Ang Panta Pantayon yong g Panan Pananaw aw Bilang Diskursong Pangkabihasnan” Pangkabihasnan ” ni Z. Salazar “Kaalamang Bayang Dalumat ng Pagkataong Pilipino” ni P. Covar “Pook at Paninindigan: Kritika ng Pantayong Pananaw” ni R. Guillermo “Pagkataong Pilipino: Isang Teorya sa Lalim ng Banga” ni R. Guillermo “Ang Konsepto ng Pagsasaayos Bilang Panimulang Postkolonyal na Pagdalumat Pulitikal sa Panahong Postmoderno” ni A. Contreras “Ang Nagbaba Nagbabagong gong Any Anyo o ng Sosyolohiya sa Nagbabagong Lipunan at Mundo: Ang Posmodernismo at Ang Hinaharap ng Sosyolohiy Sos yolohiya a ” ni G. Lanuza “Pakiramdaman: Isang Tatak Filipinong Lapit sa Pagdadalumat sa Sosyoloh Sos yolohiya” iya” ni D. Erasga “Ang Pakikipagkapwa: Pilipinon Pilipinong g Lapit sa Pananaliksik” Pananaliksik ” ni R. Javier CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 40 ng 98 Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan. 2. Malinang ang adhikaing makibahagi sa pagbabagong panlipunan. 3. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. Kaalaman 1. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na “Saysay at Salaysay ng Pantawang Pananaw mula Pusong Hanggang Impersonasyon” ni R. Nuncio “Ang Siyudad ng Mall: Ang Bakod, Bukod at Buklod bilang Espasyo at Biswal mula Tabuan hanggang SM City North Edsa” ni E. MoralesNuncio g-uulat B atayang atayang K aala aalama man n s a Pangkatang pa g-uulat Metodolohiy a Paglikha ng KWL Chart (Pagtitipon, Pagpoproseso at Pagsus uri ng Datos) Datos) s a Pagbabalangkas/outlining ng nilalaman ng artikulo “Metodolohiya at Pagdalumat sa Pananaliksik” ni R. Nuncio Pinal na konseptong papel “Pagmamap a ng Pagbabagong “Pagmamapa Heograpikal, Historikal at Kultural ng Quiapo” ni J. J . Pamintuan CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 41 ng 98 sanggunian sa Pananaliksikpananaliksik Panlipunan 2. Malikhain at mapanuring mapanuring • Pagmamapang mailapat sa pananaliksik kultural, ang piling makabuluhang ekonomiko atbp. konsepto at teoryang • Etnograpiya lokal at dayuhan na • Pananaliksik na akma sa konteksto ng leksikograpiko komunidad at bansa. • Video documentation Kasanayan • SWOT Analysis 1. Maisaprakti ka at • Literature review mapaunlad pa ang mga • Pagtatanungbatayang kasanayan sa tanong, pananaliksik. obserbasyon, 2. Makapagbasa at interbyu, FGD makapagbuod ng atbp. impormasyon, • Participant estadistika, datos atbp. observation mula sa mga babasahing • Kwentong-Buhay nakasulat sa Filipino sa • Secondary data iba’t ibang larangan. analysis 3. Makapagsalin ng mga • Eksperi mental na artikulo, pananaliksik Pananaliksik atbp. na makapag• Case study aambag sa patuloy na • Aksyong intelektwalisasyon ng Pananaliksik/Actio wikang Filipino. n research 4. Makapagsaliksik hinggil • Pagsusuri ng sa mga sanhi at bunga dokumento ng mga suliraning lokal • Comparative at nasyonal gamit ang analysis mga tradisyonal at Pangkatang pagsusuri sa borador ng konseptong papel Konsultasyon Independyenteng Pananaliksik Progress report “Kasarian at Kabuhayan : Ilang hinggil sa isinusulat Tala sa Kasaysayang na papel o artikulo Demograpikal ng Paggawa at Pasahod sa Pilipinas, 1903-1948 ” ni F. Gealogo Papel o artikulong maaaring iprisenta sa “Kasaysayang Pasalita: Ang isang forum o Kulturang Filipino at Karanasan ng kumperensya, at/o Mga Pilipinong Mananaliksik sa ilathala sa isang Larangang Pasalita” Pasalita ” ni N. Kimuell- akademikong journal Gabriel “‘Mga Tiwali sa Daang Matuwid’ at Ang Mga Tal Talingh inghaga’t aga’t Tem Tema a sa Talumpati ni P-Noy” P- Noy” ni R. Javier “Tundo: Pagkatapos ng Paraiso (1902-2010)” (19022010)” ni N. Kimuell-Gabriel “Pagdalumat sa Bagyong Ondoy: Isang Konstruktibismo at Lokal na Pananaw ng mga Kasapi ng Sagrada Familia” ni D. Café “Glosaryo ng Mga Termino sa Panitikan”” ni D. M. San Juan Panitikan “Aspirations and and Challenge Challenges s for Economic and Social Development CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 42 ng 98 5. 6. 7. 8. 9. modernong mga sanggunian. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. Makapagsagawa ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t iba’t ibang larangan. Malinang Malinang ang Filipi no bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring diskurso at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino. Makabuo ng p apel o artikulo na maaaring ibahagi sa isang forum o kumperensya at/o ilathala sa isang akademikong journal. journal. • • • • • • • Discourse analysis Content analysis Saliksik-arkibo (archival research) Policy review Impact assessment Pagsasag awa ng survey Transkripsyon in the Philippines Toward 2030 ” nina J. Yap at R. Majuca “Pagpapabida sa Kontrabida: Isang Paghahanap at Pagsusuri sa Konstruksiyon at Diskurso ng Kontrabida sa Teleseryeng Walang Hanggan” ni L. Oblena “Ang Espasyong Espasyon g Bakla sa Cyberspace.Com: Isang Pagsusuri ng Diskurso ng Usapang Bakla sa mga Chatroom” ni R. Madula “Kasaysayang Buhay: Pananaw, Pamamaraan, Pananaliksik” ni R. Javar “Komparatibong Analisis ng Aktuwal Aktuw al na Gam Gamit it ng Wika at mga Piling Pamantayan sa Gramatika at Ortograpiya sa Filipino, SebwanoBisaya at Ilokano: Lapit Batay sa Korpus” ni J. Ilao “Review of Philippine Migration Laws and Regulations: Gains, Gaps, Prospects” nina J. Ambito et al. “The Philippine Mining Act of 1995: Is the law sufficient in achieving CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 43 ng 98 Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan. 2. Malinang ang adhikaing makibahagi sa pagbabagong panlipunan. 3. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. the goals of output growth, attracting foreign investment, environmental protection and preserving sovereignty?” ni R. Raymundo “Neoliberal Restructuring of Education in the Philippines: Dependency, Labor, Privatization, Critical Pedagogy, and the K to 12 System” ni D. M. San Juan “Journalismong Tagalog sa Renacimiento Filipino (1910-1913): Pagbibinhi ng Makabayang Sanaysay sa Panitikan ng Pilipinas ” ni E. Guieb III “Pangasinan: “Pangasinan: Kung Paano Naimapa ang Lalawigan Mula Sa Matandang Dikotomiya ng BaybayAlog (Panag(Panag-‘Asinan’ ‘Asinan’ - Caboloan)” ni M.Flores “Militant and Nationalist Organizers: The Filipino Women in the 1906 Issues of Muling Pagsilang ” ni J. Taguiwalo “Ang Kwentong Buhay Bilang Teksto ng Pagsasakapangyarihan CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 44 ng 98 ng mga Manggagawa sa Bahay” ni R. Ofreneo “Tanikala at Talinhaga: An g Ang Manunulat na Bilanggong Politikal” ni R. Rodriguez “May Perang Dumadaan Lang sa Palad, Merong Padala, at May Padulas din”: Paniniwala’t Pananaw sa Pera at Palagay sa Pandaigdigang Krisis Pampinansiya” Pampinans iya” ni R. Javier “(Ini)lihim sa Dagat: Mga Salaysay ng Pagsubok at Pakikibaka ng mga Pilipinong Seaman” ni J. Manzano “Apple o Atis: Isang Isang Pag-aaral sa K2” nina E. Hermosa et al. “Pamahiin nila noon, Buhay pa ba ngayon? Pagsusuri sa mga Pamahiing Nananatili mula noon Hanggang Ngayon” nina R. M. Lopez “Isang kritikal na pag-aaral pag -aaral ukol sa epekto ng malawakang pagpapalitgamit ng lupa CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 45 ng 98 sa kita at pang-ekonomikong kasiguru kasig uruhan han ng mga pesante sa barangay Santiago ng General Trias, Cavite” ni K. M. Reyes A ktwal n a P ags ulat n g Pananaliksik, Presentasyon at/o Publikasyon ng Pananaliksik “Introduksiyon sa Saliksik” Saliksik ” ni V. Almario et al. (eds.) (eds.) “Manwal sa Panlipunang Pananaliksik” ni R. Simbulan “Saliksik: Gabay sa Pananaliksik sa Agham Panlipun Panlipunan, an, Panitikan, Panitikan, at Sining” ni E. Evasco et al. “Mga Isyung Pampaggawa at Pang-ekonomya: Gabay sa Paghahanda ng Mga Journal Article sa Filipino” ni D. M. San Juan “Praktikal na Dulog sa Akademikong Akademikon g Pagsul Pagsulat at”” ni D. M. San Juan CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 46 ng 98 FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA (FILDIS) – MAPA NG KURSO MGA INAASAHANG INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUC ATION ATION (GE) Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman) 1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasalita atbp.) 2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, at paggamit ng bagong teknolohiya) 3. Makagamit ng batayang batayang konseptong batay sa mga dominyo dominyo (domain) ng kaalaman 4. Makapagpamalas ng mapanuri, mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-i isip isi p 5. Makagamit ng iba’ t ibang mapanuring mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan) 1. Maunawaan Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan sangkatauhan 2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sangkatauhan sa iba’ t ibang perspekti ba 3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang lokal at global 4. Tanganan Tanganan ang ang responsibili dad na alamin kung kung ano ano ang Pilipino at pagigi ng Pilipino 5. Mapanuring Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin 6. Makagawa ng mga mga makabagong paraan at solusyong solusyong ginagabayan ng ng mga pamantayang etikal 7. Makapagdesi syon batay sa mga pamantayang pamantayang moral 8. Mapahalagahan Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining 9. Makapag-ambag sa estetika 10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao 11. Personal at mahalagang mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa Mga Kasanayang Praktika 1. Epektibo ng makagampan sa gawain bilang isang pangkat 2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter kompyuter upang epektibong makapagproseso ng impormasyon FILDIS NT NT NT NT NT PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM NP NP CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 47 ng 98 3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at pananaliksik 4. Responsableng mahawan mahawan ang mga hadlang sa maayos na na paglalakbay sa mundo ng teknolohiya 5. Makalikha ng mga solusyon s a mga problema sa iba’t ibang larangan 6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at produktibong pa mumuhay mumuhay 7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay habambuhay na pagkatuto NP NP NP NP NP Leyenda: NT: Natutuhan NP: Napraktis PM: Pagkakataong Matuto CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 48 ng 98 SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso: DALUMAT NG/SA FILIPINO (DALUMATFIL) Bilang ng Yunit: Yunit: 3 yunit Deskripsyon ng Kurso: Ang DALUMATFIL DALUMATFIL ay isang maagwat na na kursong kursong nagpapalawa nagpapalawak k at nagpapalal nagpapalalim im sa kasanayan kasanayan sa malalim at mapanurin mapanuring g pagbasa, pagsulat, at pananaliksik sa wikang Filipino sa iba’t ibang larangan, sa konteksto ng kontemporaryong sitw asyon at mga pangangailangan ng bansa at ng mga mamamayang Pilipino. Partikular na nakatuon ang kursong ito sa makrokasanayang pagbasa at pagsulat, gamit ang mga makabuluhang pananaliksik sa wikang Filipino, bilang lunsaran ng pagpapalawak at pagpapalalim sa kasanayan, kakayahan at kamalayan ng mga estudyante na malikhain at mapanuring makapagdalumat o “makapag -teorya” sa wikang Filipino, batay sa mga piling lokal at dayuhang konsepto at teorya na akma sa konteksto ng komunidad at bansa. Pre-requisite sa kursong ito ang pagkuha ng kursong Filipino sa Iba’t Ibang Disiplina (FILDIS) . Samakatwid, ito ang karagdagang 3 yunit ng GE-Filipino para sa mga kumukuha ng mga kurso sa larangang Humanities, Social Sciences at Communication/HUSOCOM (gaya ng Bachelor in Secondary Education/BSE Filipino, BSE English, BSE Chemistry, AB Political Science, Communicati Communication on Arts, Journalism, Legal Management at iba pa.), bukod pa sa 6 yunit ng ng batayang GE -Filipi no (KOMFIL at FILDIS) na kinukuha kinukuha rin ng mga mag-aaral na ang kurso ay NON-HUSOCOM. Inaasahang Matututuhan: Sa pagtatapos ng kurso, i naaasahang naaasahang matututuhan matututuhan ng mga mag-aa mag-aaral ral ang mga sumusunod: sumusunod: Kaalaman 7. Maipaliwanag ang kahalagahan kahalagahan ng wikang Filipino sa pagdadalumat o pagteteorya. 8. Matukoy ang mga mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan makabuluhan at kapaki-pakinabang kapaki -pakinabang na sanggunian sanggunian sa pagdadalumat at pananaliksik. CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 49 ng 98 9. Malikhain at mapanuring mapanuring makapag-ambag sa pagpapali wanag at pagpapalawak ng pi ling makabuluhan makabuluhang g konsepto ko nsepto at teoryang teoryang lokal at dayuhan na na akma sa konteksto ng komunidad at bansa. Kasanayan 11. Maisaprakti ka at mapaunlad mapaunlad pa ang mga batayang batayang kasanayan k asanayan sa pananaliksik. 12. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadi stika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat nakasulat sa Filipino sa iba’ t iba ng larangan. 13. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksi k atbp. na makapag-aambag s a patuloy patuloy na i ntelektwalisasyon ntelektwalisasyon ng wikang Filipino. 14. Makapagpahayag ng mga makabuluhan makabuluhang g kaisi pan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong P ilipino. ilipi no. 15. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presenta syon ng i mpormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. konteksto. 16. Malinang Malinang ang Filipi no bilang daluyan daluyan ng i nter/multidisi nter/multidisi plinaring pagdadalumat at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng lipunang lipunang Pilipi no. 17. Makabuo ng isang sanaysay hinggil hinggil s a i sang mungkahing mun gkahing rebisyon o ekspansyon ng isang umiiral na konsepto o teorya, o kaya’y isang mungkahing bagong konsepto o teorya na akam sa mga realidad ng lipunang lipunang Pilipi no. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pi lipino sa iba’t ibang larangan. 2. Maisaalang-alang a ng kultura kultura at i ba pang aspektong panlipunan panlipunan sa pagsasag awa ng pananaliksi pananaliksik. k. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng teorya at praktika sa pananaliksik 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang lipunang Pilipino, Pilip ino, bilang wika ng ng pananaliksik na nakaayon nakaayon sa s a pangangailangan pangangailangan ng komunidad komunidad at bansa. bansa. Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 50 ng 98 Linggo 1-3 Mga Paksa Dalumat-Salit Dalumat-Salita: a: Mg a Salita ng Taon/S Taon/S awikaan, Ambagan, Mg a Su s ing S alita alita A tbp. (Pokus nito ang pagtalakay sa mga kumperensya/aktibidad na lumilinang sa pagdadalumat gamit ang mga salita sa Filipino at iba pang wika ng bansa.) 4-14 Mas ins in at Mapanurin g P agbas a s a Mg a P angu nahin g S angg uni an s a P agdada agdadaluma lumat/ t/Pag teteorya teteorya s a K ontekstong P /Fi lipino lipino (Pokus nito ang pagtalakay sa mga pangunahing pagdadalumat/pagteteorya sa kontekstong P/Filipino.) 15-18 sanggunian sa Pags asalin asalin ng Piling Teks tong tong Makabul Makabuluhan uhan sa Daluma Dalumatt ng/sa ng/sa F ilipino ilipino Pagsulat ng Dalumat-Sanaysay DALUMAT NG/SA FILIPINO (DALUMATFIL) Plano ng Mga Aralin Balangkas ng Kurso at Sakop na OrasInaasahang OrasInaasahang Matututuhan Kaalaman 1. Maipaliwanag ang kahalagahan ng wikang Filipino sa pagdadalumat o pagteteorya. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na Mga Paksa Metodolohiya D alumat-Salita: alumat-Salita: Mga Pagbabalangkas/outlining S alita alita ng Pagbubuod ng Taon/S Taon/S awikaan, A mbagan, Mg a S us ing impormasyon/datos S alita alita Atbp. Pangkatang talakayan Panonood video/documentary Materyales Pagtatasa “Loob” ni J. Santiago Maikling pagsusulit “Sawikaan: Isang Dekada ng Music video ng Pagpili ng Salita Salit a ng Taon” ni E. A. awiting “Loob” ni J. Narvaez Santiago o paglikha ng awiting kagaya “Fotobam” (2016) nito ng “Endo” (2014) CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 51 ng 98 sanggunian sa pagdadalumat at pananaliksik. 3. Malikhain at mapanuring mapanuring makapag-ambag sa pagpapaliwanag at pagpapalawak ng piling makabuluhang konsepto at teoryang lokal at dayuhan na akma sa konteksto ng komunidad at bansa. Kasanayan 1. Maisaprakti ka at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik. 2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang larangan. 3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapagaambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino. 4. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa Pakikinig sa awit “Selfie” (2012) Pagsasalin “Wang-wang Wang-wang”” (2012) Pangkatang talakayan Ambagan: Ambagan: Borador ng papel na pang-Sawikaan, Ambagan, Ambagan, o Mga Susing Salita “Ang Bigat ng Lamigas at Bigas” ni G. Asenjo “Ifugao Terms Proposed for Incorporation Into the Vocabulary of the National Language” ni M. Dulawan “Bag-ong Yanggaw: Ang Filipinong “Bag-ong may Timplang Bisaya sa Kamay ng Makatang Tagalog na si Rebecca T. Anonuevo” ni J. Antonio Hinggil sa Mga Susing Salita: Balita at Maikling Pagtalakay CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 52 ng 98 pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 5. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. 6. Malinang Malinang ang Filipi no bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring pagdadalumat at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino. 7. Makabuo ng isang sanaysay hinggil sa isang mungkahing rebisyon o ekspansyon ng isang umiiral na konsepto o teorya, o kaya’y isang mungkahing bagong konsepto o teorya na akam sa mga realidad ng lipunang Pilipino. Halagahan CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 53 ng 98 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng teorya at praktika sa pananaliksik 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. Kaalaman 1. Maipaliwanag ang kahalagahan ng wikang Filipino sa pagdadalumat o pagteteorya. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na Mas ins in at Mapanurin g P agbas a s a Mg a P angu nahin g S angg uni an sa P agdadalumat/P agtete orya s a Kontekstong P/Filipino Pagbubuod impormasyon/datos ng “Kasaysayan ng Kapilipinuhan K apilipinuhan Patalatang (Bagong Balangkas)” ni Z. Salazar pagbubuod sa piling teoryang tinalakay Concept mapping “Makabagong Emilio Jacinto: Ginhawa, Liwanag, Dilim at Iba Venn diagram ng Think-pair-share sa mga Pang Mga Dalumat ng Bayan at dalawang ispesipikong teksto Katipunan sa Mga Awitin ni Francis magkaugnay na Magalona” ni M. Chua at A. artikulo o aklat Pangkatang talakayan Campomanes CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 54 ng 98 sanggunian sa pagdadalumat at pananaliksik. 3. Malikhain at mapanuring mapanuring makapag-ambag sa pagpapaliwanag at pagpapalawak ng piling makabuluhang konsepto at teoryang lokal at dayuhan na akma sa konteksto ng komunidad at bansa. Kasanayan 1. Maisaprakti ka at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik. 2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang larangan. 3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapagaambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino. 4. Makapagpahayag ng mga makabuluhang Paglikha ng Panel discussion hinggil “Barangay: Bangka at Lipunan” ni talahanayan sa mga teorya sa E. Isorena pananaliksik Reaksyong papel “Lipunan at Rebolusyong Pilipino” ni J.M. Sison “Filipino ng Kilusang Pambansa Demokratiko (KPD): Pilosopiya at Pulitika sa Pambansang Wika” ni M. Atienza “Edukasyon bilang Tagpuan ng Katwirang Lungsod at Katwirang Lalawigan” ni N. Clemente “Das Kapital” ni K. Marx (salin sa Filipino ni R. Guillermo) “Mga Tinig Mula sa Ibaba” ni T. Gimenez-Maceda “Bigwas sa Neoliberalismo, Alternatibo Altern atibo sa Kapitalismo: Adbokasing Pangwika Pangw ika at Sosyalistang Programa sa Nobelang Mga Ibong Mandaragit ni Amado V. Hernande Hernandez” z” ni D. M. San Juan CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 55 ng 98 kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. 5. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. 6. Malinang Malinang ang Filipi no bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring pagdadalumat at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino. 7. Makabuo ng isang sanaysay hinggil sa isang mungkahing rebisyon o ekspansyon ng isang umiiral na konsepto o teorya, o kaya’y isang mungkahing bagong konsepto o teorya na akam sa mga realidad ng lipunang Pilipino. “Ang Pinagmulan ng Kaisipang Feminista sa Pilipinas” ni L. Santiago “ANG KRITIKA SA PANAHON NG KRISIS” ni E. San Juan, Jr. “Espasyong Bakla sa Rebolusyong “Espasyong Pilipino: Pagsipat sa Paglaladlad ng Lihim na Katauhan sa Lihim na Kilusan” ni R. Madula “The Symptom Called Marketization” ni S. Raymundo “Pamimilosopiya sa Sariling Wika: Mga Problema at Solusyon” ni F. Timbreza “Pananaliksik Tungo Teolohiyang Makapilipino” Andrade sa ni M. “Sikolohiyang “Sikolohiyang Pilipino: Perspektibo at Direksyon” ni V. Enriquez “Sikolohiyang Pilipino sa Ugnayan ng Pahinungod: Pakikipagkapwa at Pagbabangong-Dangal ng Mga Pilipino” ni G. Aguiling-Dalisay “Sikolohiyang Pilipino (Filipino Psychology): A Legacy of Virgilio G. CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 56 ng 98 Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng teorya at praktika sa pananaliksik 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. Enriquez” ni R. Pe-Pua at E. Protacio-Marcelino “The State of Philosophy in the Philippines” ni E. Quito “Ang Kaugnayan ng Wikang Pambansa at Edukasyon” ni E. Quito “Ang Pilosopiya ni Quito” ni L. Liwanag Emerita S. “Emerita S. Quito (1929 -- ): Ang Ugat ng Isang Panibagong Direksiyon ng Pamimilosopiya sa Pilipinas” ni E. De Leon “Sikolohiyang Pilipino: Papaloob o Papalabas?” ni R. Javier “Toward a Filipino -Language Filipino-Language Philippine Studies Project” ni R. Guillermo “Bayan at lipunan: ang kritisismo ni Bienvenido L. Lumbera ” ni R. Torres-Yu “Sa Loob at Labas ng Mall Kong Sawi, Kaliluha’y Siyang CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 57 ng 98 Nangyayaring Tolentino Hari ” Hari” ni Rolando “Kontra-Modernidad: “Kontra-Modernidad: Pakikipagsapalaran sa Pagtuklas ng Sarili Nating Mapagpalayang Kabihasnan” ni E. San Juan, Jr. “Pilosopiyang Pang -ekonomiya Pang-ekonomiya nina Recto, Tañada, at Diokno: Isang Paghahabi” ni B.N. Cepeda “Writing the Nation/Pag-akda ng Bansa” Bansa” ni B. Lumbera Mga artikulo sa antolohiyang “ Salita ng Sandata: Bonifacio's Legacies to the People's Struggles” Struggles ” nina B. Lumbera et al. (eds.). Mga artikulo sa antolohiyang “MULA TORE PATUNGONG PALENGKE Neoliberal Education In the Philippines” nina B. Lumbera et al. (eds.) Kaalaman sa “Pasyon and Revolution” Revolution” ni R. Ileto Pagsasalin ng Piling Lektyur-Worksyap 1. Maipaliwanag ang Tekstong Makabuluhan Pagsasalin kahalagahan ng wikang s a D alumat alumat ng /s a Ulat-aklat (book report) Filipino Saling buod ng piling bahagi ng teksto o aklat CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 58 ng 98 Filipino sa pagdadalumat o pagteteorya. Pagsulat ng Dalumat- Peer review ng salin 2. Matukoy ang mga S anays ay mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa pagdadalumat at pananaliksik. 3. Malikhain at mapanuring mapanuring makapag-ambag sa pagpapaliwanag at pagpapalawak ng piling makabuluhang konsepto at teoryang lokal at dayuhan na akma sa konteksto ng komunidad at bansa. Kasanayan 1. Maisaprakti ka at mapaunlad pa ang mga batayang kasanayan sa pananaliksik. 2. Makapagbasa at makapagbuod ng impormasyon, estadistika, datos atbp. mula sa mga babasahing nakasulat sa Filipino sa iba’t ibang larangan. 3. Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik atbp. na makapag- “Tikim: Essays on Philippine Food and Culture” Culture ” ni D. Fernandez Dalumat-Sanaysay (detalyadong “Welgang Bayan: Empowering paliwanag hinggil sa Labor Unions Against Poverty and bagong konsepto o Repression”” ni R. Torres-Yu Repression teorya, o kaya’y pagsusuri sa lumang “Dissent and counter- konsepto o teorya) consciousness” consciousness” ni R. Constantino “From Globalization to National Liberation”” by E. San Juan, Jr. Liberation Jr . “The Age Of Globalization: Anarchists Anarch ists and the Anti-Colo Anti-Colonial nial Imagination”” by B. Anderson Imagination “The Light of Liberty: Documents and Studies on the Katipunan, 1892-1897”” ni J. Richardson 1892-1897 “Pedagogy of the Oppressed” ni Paulo Freire “Brains of the Nation: Pedro Paterno, T.H. Pardo de Tavera, Isabelo de los Reyes and the CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 59 ng 98 4. 5. 6. 7. aambag sa patuloy na intelektwalisasyon ng wikang Filipino. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng tradisyonal at modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino. Makagawa ng mga malikhain at mapanghikayat na presentasyon ng impormasyon at analisis na akma sa iba’t ibang konteksto. Malinang Malinang ang Filipi no bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring pagdadalumat at pananaliksik na nakaugat sa mga realidad ng lipunang Pilipino. Makabuo ng isang sanaysay hinggil sa isang mungkahing rebisyon o ekspansyon ng isang umiiral na konsepto o teorya, o kaya’y isang Production of Modern Knowledge ” ni R. Mojares “Forging a Nationalist Foreign Policy: Essays on U.S. Military Presence and the Challenges to Philippine Foreign Policy” Policy” ni R. Simbulan “Nationalist Lichauco Economics ” Economics” ni A. “Imagined Anderson Anderso n Communities: ni B. “Imperialism in the Philippines” ni A. Lichauco “Prison Notebooks” ni A. Gramsci “Facing the Anthropocene: Fossil Capitalism and the Crisis of the Earth System” System” ni I. Angus “Open Veins of Latin America: Five Centuries of the Pillage of a Continent” Continent” ni E. Galeano “The Wretched of the Earth” ni F. Fanon CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 60 ng 98 mungkahing bagong konsepto o teorya na akam sa mga realidad ng lipunang Pilipino. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling teorya ng mga Pilipino sa iba’t ibang larangan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng teorya at praktika sa pananaliksik 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at bansa. “The World We Wish to See ” ni S. Amin “Time for Outrage! ” ni S. Hessel “Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media” Media” nina E. Herman at N. Chomsky “The Development of Underdevelopment” ni A. G. Frank “The Darker Nations: A People's History of the Third World” World ” by V. Prashad “The Language of Globalization” ni P. Marcuse “Necessary Fictions: Philippine Literature and the Nation, 19461980” 1980” ni C. Hau “A Nation For Our Children” ni J. Diokno DALUMAT NG/SA FILIPINO (DALUMATFIL) – MAPA NG KURSO MGA INAASAHANG INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUC ATION ATION (GE) DALUMATFIL CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 61 ng 98 Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman) 1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” ( nakasulat, biswal, pasalita atbp.) 2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, at paggamit ng bagong teknolohiya) 3. Makagamit ng batayang batayang konseptong batay sa mga dominyo (domain) ng kaalaman 4. Makapagpamalas ng mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-iisi pag-i isip p 5. Makagamit ng iba’ t ibang mapanuring mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan) 1. Maunawaan Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan sangkatauhan 2. Maipaliwanag ang ang karanasan ng ng sa ngkatauhan ngkatauhan sa iba’t ibang perspektiba 3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang lokal at global 4. Tanganan Tanganan ang ang responsibili dad na alamin kung ano ang ang Pilipi no at pagiging Pilipino 5. Mapanuring Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin 6. Makagawa ng mga mga makabagong paraan at solusyong solusyong ginagabayan ng ng mga pamantayang etikal 7. Makapagdesi syon batay sa mga pamantayang pamantayang moral 8. Mapahalagahan Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining 9. Makapag-ambag sa estetika 10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao 11. Personal at mahalagang mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa Mga Kasanayang Praktika 1. Epektibo ng makagampan sa gawain bilang isang pangkat 2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter kompyuter upang epektibong makapagproseso ng impormasyon 3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at pananaliksik 4. Responsableng mahawan mahawan ang mga hadlang hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo ng teknolohiya NT NT NT NT NT PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM NP NP NP NP CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 62 ng 98 5. Makalikha ng mga solusyon sol usyon sa mga problema s a iba’t ibang larangan 6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at produktibong pa mumuhay mumuhay 7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay habambuhay na pagkatuto NP NP NP Leyenda: NT: Natutuhan NP: Napraktis PM: Pagkakataong Matuto CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 63 ng 98 SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso: SOSYEDAD AT LITERATURA/PANITIKANG LITERATURA/PANITIKANG PANLIPUNAN (SOSLIT) Bilang ng Yunit: Yunit: 3 yunit Deskripsyon ng Kurso: Ang SOSLIT ay isang kurso sa pag-aaral at paglikha paglikha ng panitikang panitikang Fi lipino na na nakatuon nakatuon sa kabuluhan kabuluhang g panlipun panlipunan an ng mga tekstong literari sa iba’t ibang bahagi ng kasaysayan ng bansang Pilipinas. Sinasaklaw nito ang mga isyung panlipunan na tina lakay ng mga akdang Filipino tulad ng kahirapan, malawak na agwat ng mayayaman at mahirap, reporma sa lupa, globalisasyon, pagsasamantala sa mga manggagawa, karapatang pantao, isyung pangkasarian, sitwasyon ng mga pangkat minorya at/o marhinalisado, at iba pa. Inaasahang Matututuhan: Sa pagtatapos ng kurso, inaaasahang matututuh matututuhan an ng mga mag-aaral ang mga sumusunod: sumusunod: Kaalaman 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi at bunga ng mga suliraning suliraning p anlipunan anlipunan sa pamamagitan ng ng mga makabuluhan makabuluhang g akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan makabuluhan at kapaki -pakinabang na sanggunian sanggunian sa panunu panunuring ring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangi an ng ng mahusay na akdang akda ng pampanitika pampani tikan n na may kabuluhang kabuluhang panlipunan. p anlipunan. Kasanayan 1. Maibuod ang ang mahahalagang mahahalagang pangyayari pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri nagsusuri sa kabuluh kabuluhang ang panlipunan panlipunan ng isang akdang pampanitikan. pampanitikan. 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitik pampanitikan an na na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. panlipunan. CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 64 ng 98 Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang a ng kultura kultura at i ba pang aspektong panlipunan panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksi pananaliksik. k. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng mga mamamayang Pilipino. Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester Linggo 1-2 Mga Paksa 3-14 Panitikan Panitikan Hing gil s a Kahirapan Kahirapan B atayang atayang K aala aalama man n sa Panunur ing P ampa ampanitikan nitikan P anitikan Hi ng gi l sa Karapata Karapatang ng P antao antao Panitikan Panitikan Hing gil s a Isy ung P angmangg angmangg agawa, agawa, P angmags angmags asaka, asaka, at Pambans Pambans a Panitikan Hinggil sa Isyung Pangkasarian Panitikan Panitikan Hing gil s a Sitwas Sitwas yon ng Mg a Pangkat Minorya Panitikan Panitikan Hing gil s a Diaspora/ Diaspora/Migras yon CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 65 ng 98 Work s yap s a P ags ulat ulat ng A kdang P ampa ampanitikan nitikan (apa (apatt na tula tula,, isang s anays anays ay, o isang maikling maikling kwento) R ebisyon at Pagpap Pagpapasa asa ng A wtput wtput 15-18 SOSYEDAD AT LITERATURA/PANITIKANG PANLIPUNAN (SOSLIT) Plano ng Mga Aralin Balangkas ng Kurso at Sakop na OrasInaasahang OrasInaasahang Matututuhan Kaalaman 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi at bunga ng mga suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa panunuring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan na may kabuluhang panlipunan. Kasanayan Mga Paksa Metodolohiya B atayang atayang K aala aalama man n s a Pagbubuod Panunuring Pangkatang talakayan Pampanitikan KWL Chart Concept mapping Materyales Mga piling sanaysay sumusunod na aklat: Pagtatasa sa mga “Kilates : Panunuring Panunuring Pampanitikan ng Pilipinas” ni R. Torres-Yu Reaksyong papel na tumatalakay sa kasalukuyang sitwasyon ng Panitikang Filipino Panel discussion “Writing the nation = Pag-akda Pag -akda ng hinggil sa mga Bansa” kontemporaryong ni B. Lumbera isyung panlipunan na maaaring paksain ng “Paano magbasa ng panitikang kontemporaryong Filipino: Mga babasahing panitikan pangkolehiyo” nina J. Barrios et al. Borador ng planong “Sarilaysay: Danas at Dalumat ng akademikong papel Lalaking Manunulat Manunulat sa Filipino” nina R. Torres-Yu Torres-Yu at A. Aguirre CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 66 ng 98 1. Maibuod ang mahahalagang pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan. 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng “Sarilaysay: Tinig ng 20 Babae sa Sariling Danas Bilang Manunulat” ni R. Torres-Yu “Gitnang Uring Fantasya at Materyal na Kahirapan sa Neoliberalismo: Politikal na Kritisismo ng Kulturang Popular” ni R. Tolentino “Muling-Pagkatha “Muling-Pagkatha sa Ating Bansa: O Bakit Pinakamahabang Tulay sa Buong Mundo Ang Tulay Calumpit” ni V. Almario “Bayan at Lipunan: Ang Kritisismo ni Bienvenido L. Lumbera” ni R. Torres-Yu Piling artikulo sumusunod: gaya ng mga “REVOLUTIONARY LITERATURE AND ART IN TH THE E PHI PHILI LIPPIN PPINES, ES, FROM THE 1960s TO THE PRESENT” ni J. M. Sison “#RevolutionGo: Tungkol sa makabayang panitikan sa panahon ng Facebook, Twitter at Instagram*” ni K. L. Tarima CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 67 ng 98 mga mamamayang Pilipino. “PANITIKAN KALAYAAN: Almario TUNGO 1838 –1903” ni SA V. “MGA LEKTURA SA PANITIKANG POPULAR” ni V. Almario (ed.) “Kasaysayan, Sining, Lipunan: Ang Politika ng Panitikan sa Makabagong Panahon” ni E. San Juan, Jr. Kaalaman Panitikan Hinggil sa 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi Kahirapan at bunga ng mga suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa panunuring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan Pagbubuod Mga akda mula sa alinman sa mga sumusunod na antolohiya: Pangkatang pagbasa Patalatang buod ng mga pangyayari at/o mahahalagang kaisipan mula sa akdang binasa “Panitikan ng Kahirapan” (Ani, Vol. Think-pair-share sa mga 26, CCP) ispesipikong teksto “Mga Agos sa Disyerto” nina E . Nirebisang borador Pangkatang talakayan Abueg et al. ng akademikong papel Pahambing na pagtalakay “Langaw sa Isang Basong Gatas at sa magkakaugnay na Iba Pang Kuwento” ni A. Borador ng sariling akda Hernandez (inedi t ni R. Torres-Yu Torres -Yu)) akdang pampanitikan Concept mapping Mga tula sa blog ni R. Ordoñez KWF Chart Mga kaugnay na makabuluhang awitin (sipatin ang presentasyon ni J. Malabanan) Malabanan) Pagsulat ng maikling sanaysay hinggil sa mga binasang akda CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 68 ng 98 na may kabuluhang panlipunan. Kasanayan 1. Maibuod ang mahahalagang pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan. 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na Iba pang akda na tumatalakay sa kahirapan (maaaring panapanahong sipatin ang website ng Carlos Palanca Memorial Awards ; Culture Section ng Manila Today; Today ; Seksyong Kultura ng Pinoy Weekly; Weekly ; KM64 Poetry Collective; Collective ; Likhaan Likhaan;; Poetry archives ng Bulatlat atbp. para sa mas bagong mga akda) CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 69 ng 98 nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng mga mamamayang Pilipino. Kaalaman Panitikan Hinggil sa 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi K arapa arapata tang ng P antao antao at bunga ng mga suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa panunuring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan na may kabuluhang panlipunan. Pagbubuod Bahagi ng o i sa sa mga sumusunod sumusunod Patalatang buod ng na aklat: mga pangyayari at/o Pangkatang pagbasa mahahalagang “Desaparesidos” ni L. L . Bautista kaisipan mula sa Think-pair-share sa mga (nobela) akdang binasa ispesipikong teksto “Poetika/Politika” ni B. Lumbera Nirebisang borador Pangkatang talakayan (mga tula) ng akademikong papel Pahambing na pagtalakay “Ka Amado” ni J. Reyes sa magkakaugnay na (biograpiya) Borador ng sariling akda akdang pampanitikan “Pitong Sundang: Mga Tula at Awit” Concept mapping ni E. Acosta Pagsulat ng maikling sanaysay hinggil sa KWF Chart “Duguang “Duguan g Lupa” Lupa ” ng KM64 Poetry mga binasang akda Collective (mga tula) Mga tula sa blog ni R. Ordoñez CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 70 ng 98 Kasanayan 1. Maibuod ang mahahalagang pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan. 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng Mga kaugnay na makabuluhang awitin (sipatin ang presentasyon ni J. Malabanan) Malabanan) Iba pang akda na tumatalakay sa karapatang pantao (maaaring pana-panahong sipatin ang website ng Carlos Palanca Memorial Awards;; Culture Section ng Manila Awards Today;; Seksyong Kultura ng Pinoy Today Weekly;; KM64 Poetry Collective; Weekly Collective ; Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat atbp. para sa mas bagong mga akda) CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 71 ng 98 mga mamamayang Pilipino. Kaalaman 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi at bunga ng mga suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa panunuring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan na may kabuluhang panlipunan. Kasanayan 1. Maibuod ang mahahalagang pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan. Pagbubuod Pangkatang pagbasa Panitikan Hinggil sa Isyung Patalatang buod ng mga pangyayari at/o Pangmanggagawa, mahahalagang Pangmagsasaka, at Pambansa Think-pair-share sa mga Bahagi ng o isa sa mga sumusunod ispesipikong teksto na aklat: kaisipan mula akdang binasa sa Nirebisang borador “Ang Aso, Ang Pulgas, Ang Bonsai, ng akademikong at Ang Kolorum” ni J.R. Munsayac papel Pahambing na pagtalakay (nobela) sa magkakaugnay na Borador ng sariling akda “Mga Ibong Mandaragit” ni A. akdang pampanitikan Hernandez (nobela) Concept mapping Pagsulat ng maikling “Sanaysaging” ni E. Matute Matute sanaysay hinggil sa KWF Chart mga binasang akda “Muog: Ang Naratibo Ng Kanayunan Sa Matagalang Digmaang Bayan Sa Pilipinas ” ni G. G. Guillermo (iba’t ibang sulating prosa) Pangkatang talakayan “Hijo y Hija de Puta at Iba Pang Mga Tula” ni R. Ordoñez “Simulain: Dulambayan ng Manggagawa sa Konteksto ng Militanteng Kilusang Unyonismo,1980-1994” Unyonismo,1980-1994” ni A.B. Chua CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 72 ng 98 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng mga mamamayang Pilipino. Kaalaman 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi at bunga ng mga “Bayan Ko: Mga Tula ng pulitika at Pakikisangkot” Pakikisangkot” ni Jose Corazon de Jesus (inedit ni M. Atienza) “Daluyong” ni L. L . Francisco (nobela) Mga tula sa blog ni R. Ordoñez “Kabyawan” ng KM64 Collective (mga tula) Poetry Mga kaugnay na makabuluhang awitin (sipatin ang presentasyon ni J. Malabanan) Malabanan) Iba pang akda na tumatalakay sa isyung pangmanggagawa, pangmagsasaka, at pambansa (maaaring pana-panahong sipatin ang website ng Carlos Palanca Memorial Awards; Awards ; Culture Section ng Manila Today; Today ; Seksyong Kultu Kultura ra ng Pinoy Weekly; Weekly; KM64 Poetry Collective;; Collective Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat atbp. para sa mas bagong mga akda) Pagbubuod Pangkatang pagbasa Panitikan Hinggil Pangkasarian sa Isyung Patalatang buod ng mga pangyayari at/o mahahalagang CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 73 ng 98 suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa panunuring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan na may kabuluhang panlipunan. Kasanayan 1. Maibuod ang mahahalagang pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan. 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. Halagahan Bahagi ng o isa sa mga sumusunod Think-pair-share sa mga na aklat: ispesipikong teksto “Walo at Kalahating Dekada ng Pangkatang talakayan Isang Buhay” ni G. G . Edroza-Matute (nobela) Pahambing na pagtalakay sa magkakaugnay na “Sa Ngalan ng Ina: Sandaang Sandaan g Taon akda ng Tulang Feminista sa Pilipinas, 1889-1989” 1889-1989” ni L. Quindoza Concept mapping Santiago KWF Chart “Mga Liham ni Pinay” ni Mabanglo (mga tula) kaisipan mula akdang binasa sa Nirebisang borador ng akademikong papel Borador ng sariling akdang pampanitikan Pagsulat ng maikling sanaysay hinggil sa R.E. mga binasang akda “Amapola” at “Para Kay B” ni ni R. Lee (mga nobela) “Rampa: Mga Sanaysay” ni D. Remoto “Kulay Rosas Ang Pintig ng Puso: Mga Maikling Maikling Kuwento” ni G. G. Torres “Talong/Tahong: Mga Homoerotiko” inedit Tolentino et al. Kuwentong nina R. R. “Laglag-Panty, “Laglag -Panty, Laglag-Brief: Mga Kuwentong Heterosexual” inedit nina R. Tolentino et al. CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 74 ng 98 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng mga mamamayang Pilipino. Kaalaman 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi at bunga ng mga suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa Mga kaugnay na makabuluhang awitin (sipatin ang presentasyon ni J. Malabanan) Malabanan) Iba pang akda na tumatalakay sa isyung pangkasarian (maaaring pana-panahong sipatin ang website ng Carlos Palanca Memorial Awards;; Culture Section ng Manila Awards Today;; Seksyong Kultura ng Pinoy Today Weekly;; KM64 Poetry Collective; Weekly Collective ; Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat atbp. para sa mas bagong mga akda Pagbubuod Panitikan Hinggil sa Sitwasyon Patalatang buod ng mga pangyayari at/o ng Mga Pangkat Minorya Pangkatang pagbasa mahahalagang Bahagi ng o i sa sa mga sumusunod sumusunod kaisipan mula sa Think-pair-share sa mga na aklat: akdang binasa ispesipikong teksto “Sikami'n Lumad: Bagong Nirebisang borador Pangkatang talakayan Panitikan ng Katubong Mindanaw” ng akademikong ng Mindanawon Initiatives for papel Pahambing na pagtalakay Cultural Dialogue (iba’t ibang sa magkakaugnay na akdang pampanitikan) Borador ng sariling akda akdang pampanitikan CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 75 ng 98 panunuring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan na may kabuluhang panlipunan. Kasanayan 1. Maibuod ang mahahalagang pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan. 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng Concept mapping “Isang Mahabang-mahabang Mahabang -mahabang Paglalakbay Pauwi” ni Levy Balgos de la Cruz (mga maikling kwento) KWF Chart Pagsulat ng maikling sanaysay hinggil sa mga binasang akda “Ang Katutubo at Dalawa Pang Dula” ni Nonilon V. Queano “Mga Kuwento ni Datu Lubay” ni Alex C. Delos Santos Santos Mga tula para sa lumad Mga kaugnay na makabuluhang awitin (sipatin ang presentasyon ni J. Malabanan) Malabanan) Iba pang akda na tumatalakay sa sitwasyon ng mga pangkat minorya (maaaring pana-panahong sipatin ang website ng Carlos Palanca Memorial Awards; Awards ; Culture Section ng Manila Today; Today ; Seksyong Kultu Kultura ra ng Pinoy Weekly; Weekly; KM64 Poetry Collective;; Collective Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat atbp. para sa mas bagong mga akda CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 76 ng 98 panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng mga mamamayang Pilipino. Kaalaman 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi at bunga ng mga suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa panunuring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan na may kabuluhang panlipunan. Kasanayan 1. Maibuod ang mahahalagang Pagbubuod Panitikan Hinggil Diaspora/Migrasyon sa Patalatang buod ng Pangkatang pagbasa Bahagi ng o isa sa mga sumusunod sumusunod Think-pair-share sa mga na aklat: ispesipikong teksto “Pamilya, Migrasyon, Pangkatang talakayan Disintegrasyon” ni F. Garcia (mga sanaysay) Pahambing na pagtalakay sa magkakaugnay na “Diaspora at Iba Pang Mga Kwento” akda ni G. Edroza Matute Concept mapping KWF Chart mga pangyayari at/o mahahalagang kaisipan mula sa akdang binasa Nirebisang borador ng akademikong papel Borador ng sariling akdang pampanitikan “Nasa Puso ang Amerika: Isang Pagsulat ng maikling Kasaysayan ng Buhay ni Carlos sanaysay hinggil sa Bulosan” Bulosan” nina C. Malay at P.C. mga binasang akda Malay Mga kaugnay na makabuluhang awitin (sipatin ang presentasyon ni J. Malabanan) Malabanan) CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 77 ng 98 pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan. 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng mga mamamayang Pilipino. Iba pang akda na tumatalakay sa sitwasyon ng mga pangkat minorya (maaaring pana-panahong sipatin ang website ng Carlos Palanca Memorial Awards; Awards ; Culture Section ng Manila Today; Today ; Seksyong Kultu Kultura ra ng Pinoy Weekly; Weekly; KM64 Poetry Collective;; Collective Likhaan; Poetry archives ng Bulatlat atbp. para sa mas bagong mga akda CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 78 ng 98 Kaalaman 1. Maipaliwanag ang sanhi sanhi at bunga ng mga suliraning panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang pampanitikan. 2. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan, makabuluhan at kapakipakinabang na sanggunian sa panunuring pampanitikan. 3. Matukoy ang mga katangian ng mahusay na akdang pampanitikan na may kabuluhang panlipunan. Kasanayan 1. Maibuod ang mahahalagang pangyayari at/o kaisipan sa akdang binasa. 2. Makasulat ng akademikong papel na nagsusuri sa kabuluhang panlipunan ng isang akdang pampanitikan. 3. Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay sa isang suliraning panlipunan. Worksyap sa Pagsulat ng A kdang P ampanitik ampanitik an (apat (apat na Regular na konsultasyon tula, isang sanaysay, o isang maikling maikling kwento) sa guro R ebisyon at Pagpapa Pagpapasa sa ng Peer review ng akda A wtput Progress report Pinal na borador ng akademikong papel Pinal na borador ng sariling akdang pampanitikan CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 79 ng 98 Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling panitikan. 2. Maisaalang-alang ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa pagsasagawa ng pananaliksik. 3. Mapahalagahan ang dinamikong ugnayan ng panlipunan realidad at ng panitikan. 4. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika ng panitikang pambansa na nakaugat sa realidad ng buhay at mga pangarap ng mga mamamayang Pilipino. SOSYEDAD AT LITERATURA/ PANITIKANG PANLIPUNAN (SOSLIT) – MAPA NG KURSO MGA INAASAHANG INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUC ATION ATION (GE) Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman) 1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasalita atbp.) 2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, at paggamit ng bagong teknolohiya) 3. Makagamit ng batayang batayang konseptong batay sa mga d ominyo (domain) ng ng kaalaman KONKOMFIL NT NT NT CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 80 ng 98 4. Makapagpamalas ng mapanuri, mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-i isip isi p 5. Makagamit ng iba’ t ibang mapanuring mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan) 1. Maunawaan Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan sangkatauhan 2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sangkatauhan sa iba’ t ibang perspekti ba 3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang lokal at global 4. Tanganan Tanganan ang ang responsibili dad na alamin kung ano ang ang Pilipi no at pagigi ng Pilipino 5. Mapanuring Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin 6. Makagawa ng mga mga makabagong paraan at solusyong solusyong ginagabayan ng ng mga pamantayang etikal 7. Makapagdesi syon batay sa mga pamantayang pamantayang moral 8. Mapahalagahan ang iba’t iba ngb anyo ng sining sini ng 9. Makapag-ambag sa estetika 10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao 11. Personal at mahalagang mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa Mga Kasanayang Praktika 1. Epektibo ng makagampan sa gawain bilang isang pangkat 2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter kompyuter upang epektibong makapagproseso ng impormasyon 3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at pananaliksik 4. Responsableng mahawan mahawan ang mga hadlang hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo ng teknolohiya 5. Makalikha ng mga solusyon s a mga problema sa iba’t ibang larangan 6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at produktibong pa mumuhay mumuhay 7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay habambuhay na pagkatuto NT NT PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM NP NP NP NP NP NP NP CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 81 ng 98 Leyenda: NT: Natutuhan NP: Napraktis PM: Pagkakataong Matuto CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 82 ng 98 SILABUS NG BAGONG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO Pamagat ng Kurso: SINE SOSYEDAD/PELIKULANG PANLIPUNAN PANLIPUNAN (SINESOS) Bilang ng Yunit: Yunit: 3 yunit Deskripsyon ng Kurso: Ang SINESOS SINESOS ay kurso sa Panitikan na na nakatuon nakatuon sa paglinang paglinang sa kasanayan sa kri tikal na panonood panonood at komparatibong komparatibong pagsusuri ng mga pelikulang makabuluhan sa konteksto ng Pilipinas. Sa pamamagitan ng dulog na tematiko ay inaasahang masasaklaw ng kurso ang mga paksang mak abuluhan abuluhan sa pag-unawa ng ko ntemporaryong ntemporaryong lipunang lipunang lokal, nasyonal at internasyonal, internasyonal, alinsunod alinsunod sa pagtanaw sa paniti kan bi lang transpormatibong pwersa. Inaasahang Matututuhan: Sa pagtatapos ng kurso, i naaasahang naaasahang matututuhan matututuhan ng mga mag-aaral ang mga sumusunod: sumusunod: Kaalaman 1. Maipaliwanag ang piling teorya sa pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Matukoy Matukoy ang a ng mga pelikulang panlipunan na makabuluhan makabuluhan sa kontekstong kontekstong Pilipino. Pilip ino. Kasanayan 1. Magamit ang wikang Filipi no sa pagsulat ng komparatibong pagsusuri pagsusuri ng pelikulang panlipunan. panlipunan. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluh makabuluhang ang kaisi pan hinggil sa kabuluhan kabuluhan sa lipunan lipunan ng mga paksang pelikula. 3. Mapanuring Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga m ga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo. CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 83 ng 98 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. 3. Makapag-ambag s a pagtataguyod ng wikang Fi lipino bilang daluyan daluyan ng makabuluh makabuluhan an at mataas na antas ng di sk ursong pangkultura, pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. Bilang ng oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semester Linggo 1-3 Mga Paksa Mg a Du log s a Pag s us uri ng P elikulang P anlipunan • • • • Marxismo Realismo Pormalismo Feminismo Mg a P angu nahin g E lemento lemento s a P ags us uri ng P eliku lang P anlipunan 4-6 • • • • 7-18 Karakterisasyon/Mga Karakterisasyon/Mga Tauhan Banghay/Plot at/o Sinopsis at/o Buod Sinematograpiya Panlipunang Nilalaman/Social Content ng Pelikula P anonood at Pag tala talakay/ kay/P P ags us uri s a Mga Pelikula SINESOSYEDAD O PELIKULANG PANLIPUNAN (SINESOS) Plano ng Mga Aralin Balangkas ng Kurso at Sakop na OrasInaasahang OrasInaasahang Matututuhan Mga Paksa Metodolohiya Materyales Pagtatasa CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 84 ng 98 Kaalaman Mg a Du log sa 1. Maipaliwanag ang piling Pagsusuri ng teorya sa pagsusuri ng Pelikulang Panlipunan pelikulang panlipunan. • Marxismo 2. Matukoy ang mga • Realismo pelikulang panlipunan na • Pormalismo makabuluhan sa • Feminismo kontekstong Pilipino. Kasanayan 1. Magamit ang ang wikang wikang Filipino sa pagsulat ng komparatibong pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan hinggil sa kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula. 3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. Pagbubuod • • • hinggil sa Rebyu ng dalawang magkaugnay na pelikula ‘Les Pangkatang talakayan Komparatibong pagsusuri “Ilang tala hinggil sa sa magkakaugnay na Miserables’” ni P. P . Pamintuan pelikula sa pamamagitan ng Venn Diagram “Si bruha, si maganda” ni P. Pamintuan Pagbubuod sa pamamagitan ng “Ilang punto sa pelikulang ‘Ang talahanayan Babaeng Humayo’” ni R. Tolentino Mg a P angu nahin g Elemento sa Pagsusuri ng Pelikulang Panlipunan KWL Chart • Presentasyon Sinesosyedad Karakterisasyon/ Mga Tauhan Concept mapping Banghay/Plot at/o Sinopsis at/o Buod Sinematograpiya Panlipunang Nilalaman/Social Content ng Pelikula Iba pang suring-pelikula sa Pinoy Weekly at sa Plaridel Journal Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo. CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 85 ng 98 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. Kaalaman Pelikulang Hinggil sa 1. Maipaliwanag ang piling Is yung P angkasarian ngkasarian teorya sa pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Matukoy ang mga pelikulang panlipunan na makabuluhan sa kontekstong Pilipino. Kasanayan 1. Magamit ang ang wikang wikang Filipino sa pagsulat ng komparatibong pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan hinggil sa kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula. Pagbubuod “Everything About Her” (2016) Rebyu ng dalawang magkaugnay na Think-pair-share sa mga “Sayaw ng Dalawang Kaliwang pelikula ispesipikong pelikula Paa” (2011) Pangkatang talakayan “Suffragette” (2015) Pahambing na pagtalakay sa magkakaugnay na pelikula “Pride” (2014) “Erotisismo ng salita at imahen” ni R. Tolentino Concept mapping “Mga Kuwentong Barbero: Di Kuwentong Kutsero” ni J. Lerio KWF Chart Pagsasadula ng bahagi ng pelikula ilang “Review: In ‘Suffragette,’ Feminist Insight That’s About More Than the Vote” ni A.O. Scott “Meet the press” (para sa pagpapakilala ng “A Cause Unites Unlikely Partners mahahalagang karakter) in South Wales” by S. Holden CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 86 ng 98 3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. Panel discussion hinggil sa mga paksa ng pelikula Iba pang suring-pelikula sa Pinoy Weekly at sa Plaridel Journal Pagbubuod “Emir” (2010) Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo. 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. Kaalaman Pelikulang Hinggil sa 1. Maipaliwanag ang piling Mig ras yon at Di aspor a teorya sa pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Matukoy ang mga pelikulang panlipunan na makabuluhan sa kontekstong Pilipino. Think-pair-share sa mga “Caregiver” (2008) ispesipikong pelikula “Transit” (2013) Pangkatang talakayan “Unlucky Plaza” (2014) Rebyu ng dalawang magkaugnay na pelikula “Ilo ilo” (2013) CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 87 ng 98 Kasanayan 1. Magamit ang ang wikang wikang Filipino sa pagsulat ng komparatibong pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan hinggil sa kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula. 3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo. 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. Pahambing na pagtalakay sa magkakaugnay na pelikula “Sunday Beauty Queen” (2016) “Cesar Chavez” (2014) Concept mapping “It’s A Free World” (2007) KWF Chart “Ilo Ilo: The Movie” ni D. Aguilar Pagsasadula ng bahagi ng pelikula ilang “Loach films the logic of the system” by C. Lotz “Meet the press” (para sa pagpapakilala ng Iba pang suring-pelikula sa Pinoy mahahalagang karakter) Weekly at sa Plaridel Journal Panel discussion hinggil sa mga paksa ng pelikula CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 88 ng 98 Kaalaman 1. Maipaliwanag ang piling teorya sa pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Matukoy ang mga pelikulang panlipunan na makabuluhan sa kontekstong Pilipino. Kasanayan 1. Magamit ang ang wikang wikang Filipino sa pagsulat ng komparatibong pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan hinggil sa kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula. 3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan “Filipinas” (2003) Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod Isyung Pampamilya, Panrelasyon, at Think-pair-share sa mga “Pamilya Ordinario” (2016) ispesipikong pelikula “Dagsin” (2016) Pampag-ibig Pangkatang talakayan “Endo” (2007) Pahambing na pagtalakay sa magkakaugnay na pelikula “Honor Thy Father” (2015) Concept mapping “In a Better World” (2010) KWF Chart “Meow” (2017) Pagsasadula ng bahagi ng pelikula ilang Rebyu ng dalawang magkaugnay na pelikula “Perdiendo el norte” (2015) “The Secret of the Magic Gourd” (2007) “Meet the press” (para sa “Comrade Kim Goes Flying” (2012) pagpapakilala ng mahahalagang karakter) “Karangalan at kawalang hustisya” ni Y. Fernan Panel discussion hinggil sa mga paksa ng pelikula “A Do-Gooder Do-Gooder Vision Clouded by Blind Spots” ni A.O. Scott Iba pang suring-pelikula sa Pinoy Weekly at sa Plaridel Journal CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 89 ng 98 sa iba’t ibang panig ng mundo. 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod 1. Maipaliwanag ang piling Is yung Pangkultura Pangkultura teorya sa pagsusuri ng Think-pair-share sa mga pelikulang panlipunan. ispesipikong pelikula 2. Matukoy ang mga pelikulang panlipunan na Pangkatang talakayan makabuluhan sa kontekstong Pilipino. Pahambing na pagtalakay sa magkakaugnay na Kasanayan pelikula 1. Magamit ang ang wikang wikang Filipino sa pagsulat ng Concept mapping komparatibong pagsusuri ng pelikulang KWF Chart panlipunan. 2. Makapagpahayag ng Pagsasadula ng ilang mga makabuluhang bahagi ng pelikula kaisipan hinggil sa “Ang Babae (2011) sa Septic Tank” Rebyu ng dalawang magkaugnay na pelikula “Thy Womb” (2016) “K’na, The Dreamweaver” (2015) “Debosyon” (2013) “The Monk” (2014) “También la lluvia (2010) ” “Panata at sumpa” ni S. Abada “Thy Womb: Brillante Mendoza’s finest” ni J. Cartalaba CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 90 ng 98 kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula. 3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. “Meet the press” (para sa Iba pang suring-pelikula sa Pinoy pagpapakilala ng Weekly at sa Plaridel Journal mahahalagang karakter) Panel discussion hinggil sa mga paksa ng pelikula Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo. 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. Kaalaman Pelikulang 1. Maipaliwanag ang piling K alikasan alikasan teorya sa pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Matukoy ang mga pelikulang panlipunan na Hinggil sa Pagbubuod “Muro--Ami” (1999) “Muro Think-pair-share sa mga “Oro” (2016) ispesipikong pelikula “Avatar” (2009) Pangkatang talakayan “The Lorax” (2012) Rebyu ng dalawang magkaugnay na pelikula CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 91 ng 98 makabuluhan kontekstong Pilipino. sa Kasanayan 1. Magamit ang ang wikang wikang Filipino sa pagsulat ng komparatibong pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan hinggil sa kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula. 3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo. 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na Pahambing na pagtalakay sa magkakaugnay na pelikula “Yogi Bear” (2010) “Samsara” (2011) Concept mapping “Okja” (2017) KWF Chart “Pandora” (2011) Pagsasadula ng bahagi ng pelikula ilang “Malikhaing Kritik ng Kapitalismo sa Tatlong Pelikulang “Meet the press” (para sa Mainstream: Ambag sa pagpapakilala ng Pedagohiyang Mapagpalaya sa mahahalagang karakter) Konteksto ng Bagong General Education Curriculum (GEC) Tungo Panel discussion hinggil sa Sustentableng Sistemang sa mga paksa ng pelikula Eko Ekonomiko” nomiko” ni D.M. San Juan “Review: In ‘Okja,’ a Girl and Her Pig Take on the Food Industrial Complex” ni A.O. Scott Iba pang suring-pelikula sa Pinoy Weekly at sa Plaridel Journal CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 92 ng 98 antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. Kaalaman Pelikulang Hinggil sa 1. Maipaliwanag ang piling Teknolohiya, teorya sa pagsusuri ng Modern is asy on A tbp. pelikulang panlipunan. 2. Matukoy ang mga pelikulang panlipunan na makabuluhan sa kontekstong Pilipino. Kasanayan 1. Magamit ang ang wikang wikang Filipino sa pagsulat ng komparatibong pagsusuri ng pelikulang panlipunan. 2. Makapagpahayag ng mga makabuluhang kaisipan hinggil sa kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula. 3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. Halagahan 1. Mapalalim pagpapahalaga sa ang mga Pagbubuod “April and the Extraordinary World” Rebyu ng dalawang (2015) magkaugnay na Think-pair-share sa mga pelikula ispesipikong pelikula “Ethel and Ernest” (2016) Pangkatang talakayan “RPG Metanoia” (2010) Pahambing na pagtalakay “The Future of Work and Death” sa magkakaugnay na (2016) pelikula “Ex Machina” (2015) Concept mapping “Cloud Atlas” (2012) KWF Chart “Snowpiercer” (2013) Pagsasadula ng ilang bahagi ng pelikula “Elysium” (2013) “Meet the press” (para sa “In Time” (2011) pagpapakilala ng mahahalagang karakter) “Matrix” (1999) Panel discussion hinggil “Pan “Panaa-panahon panahon ang pagkakataon” sa mga paksa ng pelikula ni V. Valentin “Imagining Anti/Altercapitalism: A Marxist Reading of Selected CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 93 ng 98 positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo. 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. Contemporary Dystopian Films” ni D. M. San Juan Kaalaman Pelikulang Hinggil sa Pagbubuod 1. Maipaliwanag ang piling E konomya, Politika at teorya sa pagsusuri ng K asaysayan Think-pair-share sa mga pelikulang panlipunan. ispesipikong pelikula 2. Matukoy ang mga pelikulang panlipunan na Pangkatang talakayan makabuluhan sa kontekstong Pilipino. Pahambing na pagtalakay sa magkakaugnay na Kasanayan pelikula 1. Magamit ang ang wikang wikang Filipino sa pagsulat ng Concept mapping komparatibong pagsusuri ng pelikulang KWF Chart panlipunan. 2. Makapagpahayag ng Pagsasadula ng ilang mga makabuluhang bahagi ng pelikula “Patikul” (2011) Iba pang suring-pelikula sa Pinoy Weekly at sa Plaridel Journal “Metro Manila” (2013) Rebyu ng dalawang magkaugnay na pelikula “Sigwa” (2010) “Sister Stella L” (1984) “Amigo” (2010) “Los Ultimos de Filipinas” (2016) “History of the Underground” Underground” (2017) ni S. Dalena “Where To Invade Invade Next” (2015) CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 94 ng 98 kaisipan hinggil sa kabuluhan sa lipunan ng mga paksang pelikula. 3. Mapanuring maisakatuparan ang makrokasanayang panonood. Halagahan 1. Mapalalim ang pagpapahalaga sa mga positibong aspekto ng kultura ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng mundo. 2. Malinang ang adhikaing makapag-ambag sa pagbabagong panlipunan. panlipunan. 3. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskursong pangkultura, pampanitikan, at pampelikula. “Our Brand is Crisis” (2015) “Meet the press” (para sa pagpapakilala ng mahahalagang karakter) “The Good Lie” (2014) “The Guerilla Guerilla is A Poet” (2013) Panel discussion hinggil sa mga paksa ng pelikula “Tibak” (2016) “Birdshot” (2017) “Eye in the Sky” (2015) “Goodbye Lenin!” (2003) “Millions” (2004) “Voces In Inocentes” ocentes” (2004) “Chakravyuh” (2012) “The Liberator” (2013) “Selma” (2014) “Mandela” (2013) “Orapronobis” (1989) “The Big Short” (2015) “A Royal Affair” (2012) “Capitalism: A Love Story” (2009) CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 95 ng 98 “The Last Emperor” (1987) “The Founding of The Republic” (2013) “The Young Young Karl K arl Marx” (2017) “I Daniel Blake” (2016) “Fire at Sea” (2016) “Sa mata ng sigwa” ni D. Magtigilca “Patikul depicts the struggle for education amidst armed conflict in Mindanao” ni W. Reyes “Fallout From a Ruinous Civil War Seen Through a Child's Eyes” S. Holden “Ibong walang laya” ni S. Natividad Iba pang suring-pelikula sa Pinoy Weekly at sa Plaridel Journal SINESOSYEDAD/PELIKULANG PANLIPUNAN (SINESOS) – MAPA NG KURSO MGA INAASAHANG INAASAHANG MATUTUTUHAN SA GENERAL EDUC ATION ATION (GE) Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman) KONKOMFIL CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 96 ng 98 1. Masusing makapagsuri ng “mga teksto” (nakasulat, biswal, pasa lita atbp.) 2. Makapagpamalas ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, at paggamit ng bagong teknolohiya) 3. Makagamit ng batayang batayang konseptong batay sa mga dominyo (domain) ng kaalaman 4. Makapagpamalas ng mapanuri, mapanuri, analitiko, at malikhaing pag-ii sip 5. Makagamit ng iba’ t ibang mapanuring mapanuring paraan ng paglutas ng suliranin Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan) 1. Maunawaan Maunawaan ang kompleksidad ng kalagayan ng sangkatauhan sangkatauhan 2. Maipaliwanag ang karanasan ng sangkatauhan sangkatauhan sa iba’t iba ng perspekti ba 3. Masuri ang kasalukuyang sitwasyon ng mundo sa pamamagitan ng perspektibang lokal at global 4. Tanganan Tanganan ang ang responsibili dad na alamin kung ano ang ang Pilipi no at pagiging Pilipino 5. Mapanuring Mapanuring makapagnilay-nilay sa mga kolektibong suliranin 6. Makagawa ng mga mga makabagong paraan at solusyong solusyong ginagabayan ng ng mga pamantayang etikal 7. Makapagdesi syon batay sa mga pamantayang pamantayang moral 8. Mapahalagahan Mapahalagahan ang iba’t ibangb anyo ng sining 9. Makapag-ambag sa estetika 10. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng pagrespeto sa karapatang pantao 11. Personal at mahalagang mahalagang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa Mga Kasanayang Praktika 1. Epektibo ng makagampan sa gawain bilang isang pangkat 2. Makagamit ng mga kasangkapan gaya ng kompyuter kompyuter upang epektibong makapagproseso ng impormasyon 3. Makagamit ng bagong teknolohiya na tutulong at magpapadali sa pagkatuto at pananaliksik 4. Responsableng mahawan mahawan ang mga hadlang hadlang sa maayos na paglalakbay sa mundo ng teknolohiya 5. Makalikha ng mga solusyon sa mga problema s a iba’t ibang larangan NT NT NT NT NT PM PM PM PM PM PM PM PM PM PM NP NP NP NP NP CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 97 ng 98 6. Magamit ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan tungo sa responsable at produktibong pa mumuhay mumuhay 7. Maihanda ang sarili para sa proseso ng habambuhay habambuhay na pagkatuto NP NP Leyenda: NT: Natutuhan NP: Napraktis PM: Pagkakataong Matuto CHED Memo. No. 57, Series of 2017 at MGA SILABUS SA FILIPINO SA KOLEHIYO (Nobyembre 2017). Para sa regular updates: www.facebook.com/TANGGOLWIKA Pahina 98 ng 98