Boful`basyol at
Ualalai`bs`b sa Z`ba at
Buituralj U`i`p`lo
]lalj Farbanal ‘ Focyui 7;
Bolsmptolj Ualjw`ba
(Z`balj Uafgalsa, Z`balj
Op`syai, Z`balj Ualturo, at
Fuit`i`ljjuwai`sfo)
Boful` basyol at Ualala
Ualalai`bs
i`bs `b sa Z`ba at
at Buitu ralj U`i`p`lo
Ai tmr lat`v
lat `v m Cmi`vmr
Cmi` vmr y Focm
Fo cm
]lalj Farbanal ‘ Focyui 7; Bolsmptolj Ualjw`ba (Z`balj Uafgalsa, Z`balj
Op`syai at Z`balj
Z`balj Ualturo
Ualturo , at Fuit`i`
Fuit`i` ljjuwai`sfo)
]lalj Mc`s yol, 7575
@s`lasaac sa Gatas Wmpugi`ba >708, Xmbs`yol 1:4 la; N`lc` faaar`lj fajbarool lj
barapatalj-s`p` sa alofalj abca alj Uafanaiaal lj U`i`p`las. Jayolpafal, ba`ialjal
fula alj pan`ltuiot lj anmls`ya o taljjapal lj pafanaiaal la lajnalca lj abca bulj `to
ay pajbabab`taal. Bag`ialj sa fja faaar`lj jaw`l lj lasag`lj anmls`ya o taljjapal ay
alj pajtabca lj baubuialj gayac.
Alj fja abca (buwmlto,
(buwmlto, smimbs`yol, tuia, aw`t, iarawal, ljaial lj procubto o gralc lafm,
tatab o tracmfarb, paiagas sa tmimg`s`yol, pmi`buia, atgp.) la j`laf`t sa focyui la `to ay
lajtatajiay lj barapatalj-ar` lj fja `yol. U`lajsuf`bapalj
U`lajsuf`bapalj fatultol alj fja `to upalj
fabuna alj pan`ltuiot sa pajjaf`t lj fatmryaims. N`lc` `laaljb`l lj fja tajapajiatnaia at
fja fay-abca alj barapatalj-ar`lj `yol. Alj alofalj jaf`t fai`gal sa focyui la `to ay
b`laba`ialjal
b`laba`ial
jal lj pan`ltuiot fuia sa fja or`n`lai la fay
fay-abca
-abca lj fja `to.
Zaialj alofalj partm lj fatmryaims la `to alj faaar`lj bopyan`l o `i`fgaj sa alofalj
paraal lalj waialj pan`ltuiot sa Bajawaral.
@l`iatnaia lj Bajawaral lj Mcubasyol
Bai`n`f;
Imolor
Fajtoi`s
Gr`olms F. Xal Altol`o
Ualjaiawalj
Bai`n`f;
C`oscaco
Gufuo s a Uajsusuiat
Uajsusuiat lj Focyui
Faluluiat;
Mc`tor;
Sajasur`;
Sajajun`t;
Sajaiapat;
Sajapafanaia;
Fa. Horazol X. Cmia Umña
Dr`tz F. Gan`ialjo
Gan`ialjo
Mrlmsto H. Hagmrtm, Kr.
Im`ial`m M. T`zarra
Wol`m H. Xu`lal
Kmra Fam G. Hruzaco
Z`idrmco M. Hagrai
Kog X. [apm Kr.
Mujml`o X. Acrao
Mia`lm S. Gaiaojal
Dm F. Olj-oljowal
Olj-oljowal
Woffmi H. Gaut`sta
Mi`as A. Ai`haya, Kr.
@val Gr`al I. @lcuht`vo
Mip`c`a G. Gmrjaco
Lomi X. Ortmja
Kosmpn`lm F. Folzaja
@l`i`fgaj sa U`i`p`las lj ________________________
Cmpartfmlt
Cm
partfmlt od Mcuhat`ol ‘ Wmj`ol @T-A
@T-A HAIAG AW[OL
Odd`hm Accrmss;
Smimdax;
M-fa`i Accrmss;
Jatm 7 Baraljaial T`iiajm, Garaljay Xal @s`cro
Ha`lta, W`zai 1>55
57->4>7-=::8/>4>3-3013/>43:-:3>:
rmj`ol3aEcmpmc.jov.pn
Boful`basyol at
Ualalai`bs`b sa Z`ba at
Buituralj U`i`p`lo
‘
]lalj Farbanal Focyui 7;
Bolsmptolj Ualjw`ba
(Z`balj Uafgalsa, Z`balj
Op`syai, Z`balj Ualturo, at
Fuit`i`ljjuwai`sfo)
Uaulalj Xai`ta
Uara sa tajapajcaioy;
Faiujoc la pajtaljjap sa as`jlaturalj Boful`basyol at Ualalai`bs`b sa Z`ba at
Buituralj U`i`p`lo - Ga`talj 11 lj Aitmrlat`vm Cmi`vmry Focm (ACF) Focyui para sa
arai`lj Bolsmptolj Ualjw`ba; Z`balj Uafgalsa, Z`balj Op`syai, Z`balj Ualturo,
at Fuit`i`ljjuwai`sfo!
Alj focyui la `to ay p`lajtuiuljalj c`l`smlyo, l`i`lalj at s`lur` lj fja mcubacor
fuia sa pafgui`bo at pafpr`gacolj `lst`tusyol upalj jagayal ba, alj jurolj
tajapajcaioy upalj fatuiuljalj fabaf`t lj faj-aarai alj pafaltayalj `t`labca
lj Bur`buiuf lj B to17 nagalj bal`ialj p`lalajufpayal alj palsar`i`,
pali`pulal at palj-mbolof`bolj nafol sa paj-aarai.
Alj tuiolj-arai la `to ay ufaasalj fabauujlay alj faj-aarai sa fapatlugay at
faiayalj pajbatuto la fja jawa`l ayol sa bal`ialj babayanal, g`i`s at oras.
Lajiaiayol c`l `tolj fatuiuljal alj faj-aarai upalj fabaf`t alj fja
basalayalj pal-71 s`jio nagalj `s`lasaaialj-aialj alj bal`ialj fja
paljalja`ialjal at baiajayal.
G`ialj barajcajal sa fatmryai lj paljulan`lj tmbsto, fab`b`ta l`lyo alj banolj
`to sa p`lababatawal lj focyui;
Fja Saia para sa Juro
@to'y lajiaiafal lj fja paaiaia, paluiolj
o mstratmn`yalj fajajaf`t sa pajjagay sa
faj-aarai.
G`ialj tajapajcaioy, `laasanalj g`g`jyal fo lj paulalj baaiafal alj faj-aarai
bulj paalo jaf`t`l alj focyui la `to. B`laba`ialjal c`lj sugaygayal at `taia alj
paj-uliac l`ia nagalj n`lanayaal s`ialj pafanaiaal alj bal`ialj sar`i`lj
pajbatuto. Guboc c`to, `laasanal fuia sa `yo la n`j`t palj n`bayat`l at jagayal
alj faj-aarai nagalj `s`lasajawa alj fja jawa`lj labapaioog sa focyui.
``
Uara sa faj-aarai;
Faiujoc la pajtaljjap Boful`basyol at Ualalai`bs`b sa Z`ba at Buituralj
U`i`p`lo - Ga`talj 11 lj Aitmrlat`vm Cmi`vmry Focm (ACF) Focyui uboi sa Bolsmptolj
Ualjw`ba;
Z`balj
Uafgalsa,
Z`balj
Op`syai,
Z`balj
Ualturo,
at
Fuit`i`ljjuwai`sfo!
Alj bafay ay facaias jaf`t`lj s`fgoio lj babayanal, absyol at iayul`l. Xa
pafafaj`tal lj at`lj fja bafay tayo ay faaar`lj fatuto, iuf`bna, at
fajsabatuparal lj jawa`l. Alj bafay sa tuiolj-arai la `to ay suf`s`fgoio la
`baw, g`ialj `salj faj-aarai, ay fay aljb`lj babayanalj fatutunal alj fja
baujlay la bofpmtmls` at basalayal. Alj `yolj palj-abacmf`bolj tajufpay ay
labasaiaiay sa `yolj sar`i` o sa `yolj fja bafay.
Alj focyui la `to ay j`lawa g`ialj
g`ia lj tujol sa `yolj paljalja`ialjal. Iayul`l l`tolj
fatuiuljal ba sa `yolj paj-aarai nagalj waia ba sa ioog lj s`i`c-araial. Naljac
c`l l`tolj facuiutal ba lj fja fabaguiunalj oportul`cac sa pajbatuto.
Alj focyui la `to ay fay fja ganaj` at `hol la capat folj faulawaal.
Aiaf`l
Xa ganaj`lj `to, faiaiafal fo alj fja
capat folj fatutunal sa focyui.
Xugub`l
Xa pajsusui`t la `to, fab`b`ta lat`l bulj
alo la alj baaiafal fo sa arai`l lj
focyui. Bulj labuna fo alj ianat lj
tafalj sajot (155%), faaar` folj iabtawal
alj ganaj`lj `to lj focyui.
Gai`bal
@to ay fa`bi`lj pajsasalay o gai`b-arai
upalj fatuiuljal balj fa`ujlay alj
basaiubuyalj arai`l sa laulalj imbsyol.
Subias`l
Xa ganaj`lj `to, alj gajolj arai`l ay
`pab`b`iaia sa `yo sa faraf`lj paraal tuiac
lj `salj buwmlto, aw`t`l, tuia, pafgubas la
sui`ral`l, jawa`l o `salj s`twasyol.
Xur``l
Xa smbsyolj `to, g`g`jyal ba lj fa`bi`lj
pajtaiabay sa arai`l. Iayul`l l`tolj
fatuiuljal balj faulawaal alj gajolj
bolsmpto at fja basalayal.
Uajyafal`l
G`luguo `to lj fja jawa`lj para sa
faiayalj pajsasalay upalj fapajt`gay alj
`yolj palj-ulawa at fja basalayal sa
pabsa. Faaar` folj `wasto alj fja sajot
fo sa pajsasalay jaf`t alj sus` sa
pajwawasto sa nui`lj ganaj` lj focyui.
```
@sa`s`p
Lajiaiafal `to lj fja bataluljal o
pupulal alj patialj lj paljuljusap o
taiata upalj faprosmso bulj alolj
latutunal fo fuia sa arai`l.
@sajawa
@to ay lajiaiafal lj jawa`lj fabatutui
fabatutuiolj
olj
sa `yo upalj fa`sai`l alj gajolj baaiafal
o
basalayal
sa tulay la s`twasyol o
rmai`cac
lj gunay.
Sayan`l
@to ay jawa`l la lajiaiayolj fatasa o
fasubat alj altas lj pajbatuto sa
pajbaf`t lj latutunalj bofpmtmls`.
Barajcajalj
Jawa`l
Xa ganaj`lj `to, fay `g`g`jay sa `yolj
pal`gajolj jawa`l upalj pajyafal`l alj
`yolj baaiafal o basalayal sa latutunalj
arai`l.
Xus` sa Uajwawasto
Lajiaiafa l `to lj fja tafalj sajot sa iianat
Lajiaiafal
anat
lj fja jawa`l sa focyui.
Xa batapusal lj focyui la `to, fab`b`ta fo r`l alj;
Xaljjul`al
@to alj taiaal lj ianat lj p`lajbunalal sa
paji`bna o paji`lalj lj focyui la `to.
Alj sufusuloc ay fananaiajalj paaiaia sa pajjaf`t lj focyui la `to;
1. Jaf`t`l alj focyui lalj fay paj-``ljat. Nuwaj iaiajyal lj alufalj
farba o suiat alj alufalj ganaj` lj focyui. Jufaf`t lj n`waiay la papmi
sa pajsajot sa fja pajsasalay.
7. Nuwaj bai`futalj sajut`l alj Xugub`l gajo iuf`pat sa `ga palj jawa`lj
lapapaioog sa focyui.
8. Gasan`lj fagut` alj fja paluto gajo jaw`l alj gawat pajsasalay.
3. Ogsmrganal alj batapatal at `ltmjr`cac sa pajsasajawa lj fja jawa`l at
sa pajwawasto lj fja basajutal.
=. Sapus`l alj basaiubuyal
basaiubuyalj
j jawa`l gajo pufu
pufulta
lta sa `ga pal
palj
j pajsasalay.
pajsasalay.
4. Uab`gai`b alj focyui la `to sa `yolj juro o tajapajcaioy bulj tapos lalj
sajut`l ianat lj pajsasalay.
Bulj sabai`lj `baw
`ba w ay fan`rapalj sajut`l alj fja jawa`l sa focyui la `to,
`to , nuwaj
faj-aai`lialjalj bolsuitan`l alj `lyolj juro o tajapajcaioy. Faaar` ba r`l
nuf`lj` lj tuiolj sa `yolj fja fajuialj, sa labatatalca folj bapat`c o s`lo
fal sa `yolj fja basafa sa ganay la fas labatatalca sa `yo. Iaj`lj `tal`f sa
`yolj `s`palj n`lc` ba laj-``sa.
]faasa baf`, sa pafafaj`tal lj focyui la `to, fabararalas ba lj
fabanuiujalj pajbatuto at fabababuna ba lj faiai`f la palj-ulawa sa
baujlay la fja bofpmtmls`. Baya fo `to!
`v
Aiaf`l
Xa paji`pas lj palanol, faraf` la alj lagajo at fagagajo lj palanol. Uatuioy
la ufuuliac alj tmbloion`ya at boful`basyol. Basagay lj fja pajgagajolj
lajajalap, faj`lj alj w`ba lat`l ay lagagajo c`l caia lj fabagajolj
nmlmrasyol. G`ialj `salj w`balj gunay, patuioy la ufuuliac alj w`ba can`i sa
faraf` alj ufaacap lj fja w`balj galyaja la lababa`fpiuwmls`ya sa at`lj fja
latutunal sa fja l`lulo lat`l.
Xa basaiubuyal, faraf` sa at`l alj faiab` alj la`aafgaj sa pajjaf`t lj w`ba.
Suiac la iafalj lj pajc`c`sbugrm lj fja
f ja gajay-gajay sa tuiolj lj tmbloion`ya.
tmbloion`ya.
Baraf`nal sa fja taolj lajpapabacaiugnasa sa iaraljal lj w`ba ay iufaiajo at
laji`i`lalj lj fabagajolj bolsmpto lj w`ba. Baai`lsagay l`to alj paj-aarai tuljo
sa palalai`bs`b uboi sa bai`basal, batalj`al, paj-uliac, jaf`t at pajjaf`t lj
Z`balj D`i`p`lo sa fja s`twasyolj boful`bat`go at buiturai sa i`pulalj U`i`p`lo.
Fay fja pajbabataol la faulawaal lat`l alj fja bolsmpto, mimfmltolj
buiturai, basaysayal,
basaysayal, at jaf`t lj w`ba sa i`pulalj U`i`p`lo.
Gulja lj paj-aarai, faraf`lj bolsmpto lj w`ba alj labapaioog sa abiat la `to.
Iayul`l l`tolj fai`lalj at fapayagolj pa alj baaiafal lj fja mstucyaltm jaf`t
alj w`balj D`i`p`lo. Fasur` alj bai`basal, jaf`t, fja bajalapalj p`lajcaalal at
p`lajcacaalal lj Z`balj Uafgalsa lj U`i`p`las. Alj fja `fporfasyolj
labapaioog sa abiat la `to ay lapapalanol r`l. X`lacya lj fja fay-abca la
paiai`f`l alj pajbaulawa lj fja mstucyaltm sa pafafaj`tal lj pajb`iat`s at
pajsar`wa lj fja bolsmptolj paljw`ba.
Bulj alj fja fmr`to lj abiat la `to ay fafafabs`fays, sa tuiolj lj fatatai`lo
at/o fas`jas`j la juro at part`s`pat`g la fja mstucyaltm, t`l`t`yab lj fja fayabca la fatatafo alj sufusuloc ;
Basalayalj Uajbatuto ;
1.
7.
8.
3.
La`uujlay alj fja bolsmptolj paljw`ba sa fja lapab`ljjalj
s`twasyolj paljboful`basyol sa racyo , taiufpat` at fja palayaf .
Iayul`l ;
Lajajaf`t alj baaiafal sa focmrlolj tmbloion`ya sa paj-ulawa
paj -ulawa sa fja
bolsmptoljpaljw`ba
bolsmptoljp
aljw`ba .
Lag`g`jyalj banuiujal alj fja boful`bat`golj jaf`t lj w`ba sa
i`pulal.
Latutuboy alj fja p`lajcaalalj paljyayar`/bajalapal tuljo sa
pajbaguo at paj-uliac lj Z`balj Uafgalsa, at
Lat`t`yab alj fja saln` at gulja lj fja paljyayar`lj fay baujlayal
sa paj-uliac lj Z`balj Uafgalsa.
Xafabatuw`c alj fja paljalja`ialjal lj fja mstucyaltm ay fas fapaiai`f pa
alj pajbaulawa l`ia sa Z`balj Uafgalsa faj`lj alj bolsmpto lj w`ba.
1
@laaasanal la s`ia alj faj`j`lj `lstrufmlto lj barululjal at n`j`t la basap` sa
paj-uliac lj w`balj D`i`p`lo.
7
Xugub`l
Gajo fo s`fuial alj paj-aarai sa focyui la `to, sajut`l fula alj fja
sufusuloc upalj faiafal bulj naljjalj saal la alj `yolj laiaiafal sa
pabsalj `to. U`i``l alj t`t`b lj tafalj sajot.
1. U`lajt`gay la gatayal lj at`lj w`balj pafgalsa alj tajaioj can`i
a. @to alj sai`talj j`lajaf`t sa Fayl`ia, alj pulolj-iuljsoc
g. @to ay fas fagut` baysa @ljims at Mspalyoi la fja cayunalj sai`ta
h. Baraf`nal sa fja nubof la lasa assmfgi`yalj lajpat`gay sa at`lj
w`balj pafgalsa ay fja Sajaioj
c. @to alj sai`talj j`lajaf`t l` Ualjuiolj Qumzol
7. Fas fagut`lj
a. Jaf`t`l alj D`i`p`lo g`ialj talj`lj paraal lj pab`b`paj-usap sa
guolj
galsa
g. Jaf`t`l alj D`i`p`lo o @ljims ayol sa paljalja`ialjal
h. Jaf`t`l alj @ljims iafalj
c. Nuwaj jaf`t`l alj @ljims o D`i`p`lo
8. X`lo alj `t`lutur`lj la Afa lj Z`balj Uafgalsa?
a. Dralh`sho Gaiajtas
g. Kosm W`zai
h. Falumi I. Qumzol
c. Kosm Uaifa
3. Fanaiajalj fajbarool lj w`balj pafgalsa can`i `to ay;
a. Lajpapauliac lj pajbatuto sa pafafaj`tal lj `ltmrabsyol lj
juro at faj-aarai i
g. Lajg`g`jay-caal sa mpmbt`golj pajpapai`tal lj fja ba`s`pal
`fporfasyol
h. Lajg`g`jay- caal upalj fajbarool lj `ltmrabsyol alj fja `to
c. Ianat lj `to
=. Alj `yolj iohai la c`yaimbto ay _____________
______________
_ @ljims at D`i`p`lo.
a. c`-jaalolj s`ljnaiaja lj
g. fas fanaiaja baysa
h. s`ljnaiaja lj
c. capat fapai`tal lj
4. @to alj at`lj b`l`b`iaialj w`balj Uafgalsa sa U`i`p`las.
a. D`i`p`lo
g. U`i`p`lo
h. Sajaioj
c. Cayaimb
8
at
:. @p`lajajaf`t sa pajtuturo fuia b`lcmr naljjalj ga`talj 8.
a. Ualtuiolj la w`ba
g. Batutugolj w`ba
h. Fotnmr Soljum
c. Z`balj @ljims
>. ’Ljayol, Gubas at Fajpaba`ialfal‖
Fajpaba`ialfal‖ `to alj s`bat la i`lyalj g`l`g`tawal l`
Fmi Hn`aljho sa balyalj
b alyalj projrafalj ’Fajpaba`ialfal sa tmimg`syol
a. Ualtuiolj la w`ba
g. Z`balj Uafgalsa
h. Z`balj Op`syai
c. Z`balj Ualturo
0. @to ay ba`ialjalj lasa mstaco lj paj`j`lj i`ljua dralha at lararapat la
sufa`iai`f sa pajb`iaia lj gatas
a. Ualtuiolj la Z`ba
g. Z`balj Uafgalsa
h. Z`balj Op`syai
c. Z`balj palturo
15. Z`balj p`lajt`gay lj pafanaiaal la j`lajaf`t sa pafafanaia at
pab`b`paj-ujlayal
sa fafafayalj bal`yalj lasasabop.
a. Z`balj Uafgalsa
g. Z`balj Ualturo
h. Z`balj Op`syai
c. Z`ba
11. @to ay lalalat`i`lj op`syai la w`ba basafa alj w`balj D`i`p`lo.
a. L`poljjo
g. Falcar`l
h. Drmlhn
c. @ljims
17. @to alj w`balj Op`syai lj U`i`p`las
a. U`i`p`las
g. D`i`p`las
h. U`i`p`lo
c. D`i`p`lo
18. Fja sai`ta la labapaioog sa Z`balj Uafgalsa, Z`balj Op`syai at Z`balj
Ualturo
a. Uafpal`t`bal
g. Iaiaw`jal`l
h. Uorfai
c. Gaigai
13. Alj paraal lj pajsasai`ta l` Goy Agulca g`ialj nost lj ’Sol`jnt w`tn Goy
Agulca‖, alolj w`ba alj balyalj j`lajaf`t?
a. Ualtuiolj la w`ba
g. Z`balj Uafgalsa
h. Z`balj Op`syai
c. Z`balj Ualturo
3
1=. Z`balj la`sagatas o la`tacnala lj gatas la faj`lj w`balj op`syai lj
boful`basyol, tralsabsyol, o pab`b`paj-ujlayal lj safgayalal sa
pafanaiaal sa pasai`ta at iaio la sa pasuiat la paraal.
a. Z`balj Uafgalsa
g. Z`balj Ualturo
h. Z`balj Op`syai
c. Fotnmr Soljum
Arai`l
1
Bolsmptolj Ualjw`ba
(Z`balj Uafgalsa, Z`balj
Op`syai, Z`balj Ualturo, at
Fuit`i`ljjuwai`sfo)
’Aiaf bolj fabatutuiolj `to sa `yo upalj fajbarool ba lj jagay at fapacai` sa
`yo alj caioy lj focyui la `to .‖
Gasan`l alj sufusuloc la paljuljusap.
1. Nmlry Jimasol ‘ alj w`ba ay `salj s`stmfat`b la gaialjbas lj fja
g`l`g`jbas la tuloj la p`l`p`i` at `s`lasaayos sa paraalj arg`traryo upalj
fajaf`t lj fja taolj fay ``salj buitura.
7. Arhn`gaic N`ii ‘ alj w`ba alj paljulan`l at p`labafagus`s`lj alyo lj
jawa`lj palsaj`saj lj tao.
8. Snofas Hariyim ‘ `t`lutur`lj alj w`ba g`ialj sapiot lj ba`s`pal.
3. T`ifa Wmsufa at Smrms`ta Xmforial ‘ alj w`ba ay baujlay lj gunay at
`lstrulmlto lj tao upalj fatai`lo at md`symltmlj fab`ianob sa i`pulalj
b`lag`g`ialjal.
=. Uafmia Holstalt`lo at Jai`imo [adra ‘ alj w`ba ay `salj bai`pulal lj fja
sai`ta at alj pafafaraal lj pajsasafa ‘safa lj fja `to para
fajbaulawaal o fab`pajbofyul`bmyt alj `salj jrupo lj fja tao.
=
Gai`bal
Subuy`l bulj Daht
Daht o Giudd alj gawat p
panayaj.
anayaj.
1.
7.
8.
3.
=.
Alj w`ba ay fas`stmfalj gaialjbas.
Alj w`ba ay g`luguo lj polmfa, forpmfa, s`ltabs at smfalt`ba
Alj w`ba ay n`lc` arg`traryo
Ianat lj tao ay fay babayanalj fabapajsai`ta
Alj w`ba ay laaayol sa prmpmrmlsya lj jrupo lj tao la jajaf`t l`to
Fja Saia para sa Juro
Salcaal; S`yab`lj lauulawa
lauulawaal
al at fasuloc lj fja faj-aarai
alj fja paluto sa pajsasajot. Fabatutuiolj bulj gasan`l
fulalj fagut` lj fja faj-aarai alj ianat lj ganaj` at paluto
gajo `to s`fuial. @p`laaaiaia r`l lj juro alj pajpapanaiaja sa
batapatal sa pajsasajot at pajwawasto l`to.
4
Subias`l
Z`ba alj basaljbapal lj tao sa pab`b`pajtaiastasal sa bal`yalj bapwa. Xa
pafafaj`tal l`to‐y la`papanayaj l`ya alj bal`yalj ba`s`pal at cafcaf`l. Z`ba
pa r`l alj lajgugubioc sa fja tao upalj fajba`sa sa pajb`ios tuljo sa bal`ialj
`baiaiaya at `bauuliac. Z`ba pa r`l alj jaf`t sa pajcubai lj barululjal (Fajatas mt ai. 7554).
Alj w`ba alj basaljbapal lj boful`basyol. Can`i sa w`ba ay labapafufunay
alj tao sa `salj i`pulal. At alj ur` lj i`pulalj b`lag`g`ialjal l`ya ay iugnalj
labaaapmbto sa bal`yalj w`ba (Hatahataha, 10>0).
Z`ba alj lajpapan`ltuiot sa tao la `paugaya sa bapwa alj bal`yalj fja ba`s`pal
sa pajpapas`ya lj `ga. Z`ba alj baajapay lj tao sa ianat lj pajs`s`bap l`to. Bulj
waia alj w`ba, t`t`j`i o fapaparai`sa alj 00% la jawa`l lj tao (Um`, 10=:).
Alj w`balj pafgalsa ay ba`ialjalj lasa mstaco lj paj`j`lj i`ljua dralha at
lararapat la sufa`iai`f sa pajb`iaia lj gatas. @to alj can`ial bulj gab`t
faiawabalj lajajaf`t saal falj pal`j galsa alj w`balj D`i`p`lo can`i paui`t-ui`t
`tolj `t`laljnai o g`l`jyalj naiaja sa faraf`lj gatas. Baujlay l`to, ba`ialjalj
faj`lj gubas alj w`balj D`i`p`lo sa paljn`n`raf fuia sa fja batutugolj at `ga
palj galyajalj w`ba upalj patuioy `tolj ufuliac.
Alj paj`j`lj `lbius`go lj w`ba ay fajgugulja lj fas`jialj cafcaf`l lj
pab`b``sa at pab`b`saljbot fuia sa `ga‐t `galj boful`cac w`ba o paljbat mtl`bo sa
galsa can`i fajnanat`c `to lj fmlsanm lj s`ia‐y baganaj` sa pajpapayagolj lj
w`balj pafgalsa la s`yalj `g`j faljyar` lj gatas.
S`ljlal at sur``l alj iarawalj labapaioog. S`yab abolj fay pajtataba ba sa `yolj
`s`pal
`s`pa
l alj fja talolj la labasaac. Nai`ba, sur``
sur``l
l lat`l `to.
U@HSO-X]W@ 1
nttps;//www.g`lj.hof/`fajms/smarhn?q6gai`ta+sa+racyo&DOWF6NCWXH7
•
Alu-alo alj faaar`lj labapaioog la gai`ta sa racyo?
________________________________________
___________________
________________________________________
________________________________
________________
___
________________________________________
___________________
________________________________________
________________________________
________________
___
________________________________________
___________________
________________________________.
___________.
:
•
•
Uaalo j`laf`t alj gawat paljuljusap sa pab`b`pajboful`bmyt lj `salj CK
sa racyo?
________________________________________
___________________
________________________________________
________________________________
________________
___
________________________________________
___________________
________________________________________
________________________________
________________
___
________________________________________
___________________
________________________________.
___________.
Alolj imljjwanm alj faaar` l`yalj jaf`t`l sa pab`b`pajboful`bmyt sa tao?
________________________________________
___________________
________________________________________
________________________________
________________
___
___________________________________________________________
________________________________________
________________________________
________________
___
________________________________________
___________________
_______________________________.
__________.
U@HSO-X]W@ 7
nttps;//www.g`lj.hof/`fajms/smarhn?v`mw6cmta`iT7&`c64884>0:=7D>50=
D=58=34::>3H==:1=1==0G01==&tn`c6O@U.Mzd>SHvB85G_aSxoOvycNANaDk
&fmc`auri6nttps%8A%7D%7D`.yt`fj.hof%7Dv`%7D5Kku]sgg3p3%7Dnqcmda
uit.kpj&mxpn6845&mxpw63>5&q6palayaf+bay+paljuiolj+cutmrtm&smimhtm
c`lcmx67>&hg`r6sg`&akaxn`st65&vt65&m`f61,4
•
Alo alj pabsalj labapaioog sa `s`lajawalj palayaf bay Ualjuiolj
Cutmrtm?
________________________________________
_____________________
_______________________________________
_________________________________
_______________
__
____________________________________________________________
________________________________________
_________________________________
_______________
__
________________________________________
_____________________
________________________.
_____.
•
Uaalo labatuiolj alj palayaf la `to sa faraf`lj tao?
________________________________________
_____________________
_______________________________________
___________________________
_______
________________________________________
_____________________
_______________________________________
_________________________________
_______________
__
________________________________________
_____________________
_______________________.
____.
Uaalo j`laf`t alj gawat paljuljusap sa pab`b`palayaf bay Ualjuiolj
Cutmrtm?
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
__________________
______
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
__________________
______
________________________________________
_____________________
__________________________.
_______.
•
>
Xur``l
Subuy`l bulj alolj ur` lj w`ba laban
labanalay
alay al
alj
j sufusuloc
sufusuloc.. @pai`walaj.
1. X`ya ay lasa ioog lj s`i`c-araial at labaupo sa saiufpuw`t.
___________________________________________________________
________________________________________
________________________________
______________
_
________________________________________
____________________
_______________________________________
_______________________
____
7. Bagsat, bul`l fo lja alj waiimt bo sa ragaw lj rmd.
________________________________________
____________________
_______________________________________
________________________________
______________
_
________________________________________
____________________
_______________________________________
_______________________
____
8. Lafofoot abo sa `fo. (G`boi)
________________________________________
____________________
_________________________________________
_________________________________
____________
________________________________________
____________________
_______________________________________
_______________________
____
3. Bofpyut`l fo alj assmt at i`ag`i`t`ms upalj fabuna fo alj hap`tai.
________________________________________
____________________
_______________________________________
________________________________
______________
_
________________________________________
____________________
_______________________________________
_______________________
____
=. Bubuna sala abo lj fura. Baya ialj faraf`lj juyaf sa `taas lj pulo
baya n`lc` abo fabaacyo. (Sajaioj)
_____________________________________________________________
________________________________________
_________________________________
____________
________________________________________
____________________
_________________________________________
______________________
_
Uajyafal`l
G`ialj pajguguoc o pajiaianat, cujtuljal fo alj fja paljuljusap. U`i``l
alj tafalj sajot sa banol at `iajay sa patialj
Latutulal bo alj `ga‐t `galj banuiujal lj 1. ____________. @to ay `salj
iarawalj 7. ___________at 8
8.. _____________
_____________;; `salj nu
nuiujal,
iujal, tajual, `f
`fgabal
gabal o
cmpos`to lj baaiafal lj `salj galsa. @salj `ljat-yafal lj fja trac`syolj
labajaiab c`to. Xa facai`lj sai`ta, alj w`ba alj 3. __________________ l
lj
j `salj
galsa baya‐t ba`ialfal, `to‐y tapat sa paljalja`ialjal at f`tn``l lj safgayalal.
Sajiay l`to alj fja naba-naba a
att bat`yabal lj `salj =. ___________.
w`ba
g`l`g`jbas
ba`s`pal
0
`s`lusuiat
galsa
@sa`s`p
Ualuto; Xajut`l alj fja sufusuloc la talolj.
1. Alo alj fai`law la pajbaba`ga lj w`ba at c`yaimbto?
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
________________________________________
_____________________
_____________________________________
________________________________
______________
7. Gab`t fanaiajalj `tur`lj la fajbabapaltay alj fja w`ba sa U`i`p`las?
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
________________________________________
_____________________
________________________________________
________________________________
___________
8. Alo-alo alj batalj`al lj w`ba?
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
________________________________________
_____________________
_____________________________________
________________________________
______________
3. Ba`ial fasasag`lj fay laguguolj pal`gajolj w`ba fuia sa cat`lj
``salj w`ba?
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
________________________________________
_____________________
_______________________________________
________________________________
____________
=. Uaalo t`l`t`ljlal alj w`ba sa iaraljal lj i`ljjw`st`ba?
________________________________________
____________________
_______________________________________
________________________________
_______________________
__________
________________________________________
____________________
_______________________________________
________________________________
_______________________
__________
________________________________________
______________________
______________________________
____________
@sajawa
Sujulal alj n`l`n
n`l`n`lj`lj
`lj`lj bas
basajutal
ajutal sa gawat g`ialj.
1. Fajg`jay lj fja paraal bulj paalo fapananaiajanal alj w`balj
Uafgalsa .
7. Fa`tutur`
Fa`tutur`lj
lj galj fuit`i`lljwai alj U`i`p`las ? Uatulayal .
15
Sayan`l
U`i``l alj imtra lj tafalj sajot. @suiat `to sa `yolj sajutalj papmi.
1. X`lo alj `t`lutur`lj la Afa lj Z`balj Uafgalsa?
a.
g.
h.
c.
Dralh`sho Gaiajtas
Kosm W`zai
Falumi I. Qumzol
Kosm Uaifa
7. Alj `yolj iohai la c`yaimbto ay ______________ @ljims at D`i`p`lo.
a. c`-jaalolj s`ljnaiaja lj
g. fas fanaiaja baysa
h. s`ljnaiaja lj
c. capat fapai`tal lj
8. @to ay lalalat`i`lj op`syai la w`ba basafa alj w`balj D`i`p`lo.
a. L`poljjo
g. Falcar`l
h. @ljims
Drmlhn
c.
3. @p`lajajaf`t sa pajtuturo fuia b`lcmr naljjalj ga`talj 8.
a. Ualtuiolj la w`ba
g. Batutugolj w`ba
h. Fotnmr Soljum
c. Z`balj @ljims
=. Fja sai`ta la labapaioog sa Z`balj Uafgalsa, Z`balj Op`syai at Z`balj
Ualturo
a. Uafpal`t`bal
g. Iaiaw`jal`l
h. Uorfai
c. Gaigai
4. Fas fagut`lj
a. Jaf`t`l alj D`i`p`lo g`ialj talj`lj paraal lj pab`b`paj-usap sa guolj
galsa
g. Jaf`t`l alj D`i`p`lo o @ljims ayol sa paljalja`ialjal
h. Jaf`t`l alj @ljims iafalj
c. Nuwaj jaf`t`l alj @ljims o D`i`p`lo
:. Z`balj la`sagatas o la`tacnala lj gatas la faj`lj w`balj op`syai lj
boful`basyol, tralsabsyol, o pab`b`paj-ujlayal lj safgayalal sa
pafanaiaal sa pasai`ta at iaio la sa pasuiat la paraal.
a. Z`balj Uafgalsa
g. Z`balj Ualturo
h. Z`balj Op`syai
c. Fotnmr Soljum
11
>. U`lajt`gay la gatayal lj at`lj w`balj pafgalsa alj tajaioj can`i
a. @to alj sai`talj j`lajaf`t sa Fayl`ia, alj pulolj-iuljsoc
g. @to ay fas fagut` baysa @ljims at Mspalyoi la fja cayunalj sai`ta
h. Baraf`nal sa fja nubof la lasa assmfgi`yalj lajpat`gay sa at`lj
w`balj pafgalsa ay fja Sajaioj
c. @to alj sai`talj j`lajaf`t l` Ualjuiolj Qumzol
0. @to alj w`balj Op`syai lj U`i`p`las
a.
g.
h.
c.
U`i`p`las
D`i`p`las
U`i`p`lo
D`i`p`lo
15. ’Ljayol, Gubas at Fajpaba`ialfal‖ `to alj s`b at la i`lyalj g`l`g`tawal l`
Fmi Hn`aljho sa balyalj projrafalj ’Fajpaba`ialfal sa tmimg`syol
a. Ualtuiolj la w`ba
g. Z`balj Uafgalsa
h. Z`balj Op`syai
c. Z`balj Ualturo
11. Alj paraal lj pajsasai`ta l` Goy Agulca g`ialj nost lj ’Sol`jnt w`tn Goy
Agulca‖, alolj w`ba alj balyalj j`lajaf`t?
a. Ualtuiolj la w`ba
g. Z`balj Uafgalsa
h. Z`balj Op`syai
c. Z`balj Ualturo
17. Z`balj p`lajt`gay lj pafanaiaal la j`lajaf`t sa pafafanaia at
pab`b`paj-ujlayal sa fafafayalj bal`yalj lasasabop.
a. Z`balj Uafgalsa
g. Z`balj Ualturo
h. Z`balj Op`syai
c. Z`ba
18. @to alj at`lj b`l`b`iaialj w`balj Uafgalsa sa U`i`p`las.
a. D`i`p`lo
g. U`i`p`lo
h. Sajaioj
c. Cayaimb
13. @to ay ba`ialjalj lasa mstaco lj paj`j`lj i`ljua dralha at lararapat la
sufa`iai`f sa pajb`iaia lj gatas
a. Ualtuiolj la Z`ba
g. Z`balj Uafgalsa
h. Z`balj Op`syai
c. Z`balj palturo
1=. Fanaiajalj fajbarool lj w`balj pafgalsa can`i `to ay;
a. Lajpapauliac lj pajbatuto sa pafafaj`tal lj `ltmrabsyol lj juro at
faj-aarai i
g. Lajg`g`jay-caal sa mpmbt`golj pajpapai`tal lj fja ba`s`pal at
`fporfasyol
h. Lajg`g`jay- caal upalj fajbarool lj `ltmrabsyol alj fja `to
c. Ianat lj `to
17
Barajcajalj Jawa`l
Xa `yolj sajutalj papmi, `g`jay alj banuiujal lj fja sufusuloc
a. Z`balj Gaigai--g. Z`balj Boiobyai--h. Z`balj Iaiaw`jal`l ---
18
Xus` sa Uajwawasto
Sayan`l
1.
7.
8.
3.
=.
4.
:.
>.
0.
15.
11.
17.
18.
13.
1=.
H
H
C
H
H
A
H
H
C
H
H
H
A
G
C
Uajyafal`l
1.
7.
8.
3.
=.
Xugub`l
Z`ba
G`l`g`jbas
@s`lusuiat
Ba`s`pal
Galsa
Xur``l
1.
7.
8.
3.
=.
Iaiaw`jal`l
Kmkmfol
Cayaimbto
Wmj`stmr lj Z`ba
Cayaimbto
13
1.
7.
8.
3.
=.
4.
:.
>.
0.
15.
11.
17.
18.
13.
1=.
H
A
H
C
H
A
H
H
G
H
C
C
H
H
H
Xaljjul`al
Aju`iar, Kmll`dmr I. alc Kofar @. Halmja. Boful`basyol at Ualalai`bs`b sa Z`ba
at Buituralj U`i`p`lo.
Kohsol, Fajcaimla
Fajcaimla O
O.. Boful`basyol at Ualalai`bs`b sa Z`ba at Buituralj U`i`p`lo .
Lulh`o, Wnocmr`hb T. alc Mi`zagmtn Foraims Lulh`o. X`cnaya 11; Boful`basyol at
Ualalai`bs`b sa Z`ba at Buituralj U`i`p`lo .
@ltmrlmt
1.
nttps;//www.g`lj.hof/`fajms/smarhn?q6gai`ta+sa+racyo&DOWF6N
CWXH7
7.
nttps;//www.g`lj.hof/`fajms/smarhn?v`mw6cmta`iT7&`c64884>0:=7
D>50=D=58=34::>3H==:1=1==0G01==&tn`c6O@U.Mzd>SHvB85G_aSxo
OvycNANaDk&fmc`auri6nttps%8A%7D%7D`.yt`fj.hof%7Dv`%7D5Kku
]sgg3p3%7Dnqcmdauit.kpj&mxpn6845&mxpw63>5&q6palayaf+bay+p
aljuiolj+cutmrtm&smimhtmc`lcmx67>&hg`r6sg`&akaxn`st65&vt65&m`f6
1,4
1=
Uara
Ua
ra sa fja bataluljal o pul a, sufu iat o tu fawaj sa;
Cmpartfmlt od Mcuhat`ol - Gurmau od Imarl`lj Wmsourhms (CmpMc-GIW)
Jroulc Dioor, Gol`dah`o Gicj., CmpMc Hofpimx
Fmraiho Avmlum, Uas`j H`ty, Un`i`pp`lms 1455
Smimdax; (487) >483-15:72 >483-15=32 >481-30>=
Mfa`i Accrmss; gir.irqacEcmpmc.jov.p
gir.irqacEcmpmc.jov.pn
n * gir.irpcEcmpmc.jov.pn