Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN 10
Paaralan
Guro
Ms. Chris Jane P. Flores
Baitang/ Antas
Baitang 10
Asignatura
Araling Panlipunan
Markahan
Ika-una na Markahan
Araw/ Petsa
October 7, 2020
I.
LAYUNIN
Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahan na;
a) Natataya ang paunang kaalaman sa mga suliraning pangkapaligiran ng
Pilipinas;
b) Naiisa-isa ang mga dahilan ng mga kasalukuyang kalagayang pangkapaligiran
ng Pilipinas; at
c) Napapahalagahan ang suliraning pangkapaligiran sa pamamagitan ng
pagbibigay solusyon sa suliranin.
Ang mga magaaral ay
A. Pamantayang
Pangnilalaman
may pagunawa sa mga sanhi at implikasyon ng mga
hamong pangkapaligiran upang maging bahagi ng mga
pagtugon na makapagpapabuti sa pamumuhay ng tao
Ang mga mag-aaral ay
B. Pamantayan sa Pagganap
nakabubuo ng angkop na plano sa pagtugon sa mga
hamong pangkapaligiran tungo sa pagpapabuti ng
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
pamumuhay ng tao
C. Mga Kasanayan sa
Pagkatuto
II.
Natatalakay ang kasalukuyang kalagayang pangkapaligiran
ng Pilipinas.
NILALAMAN
Konteksto ng Suliraning Pangkapaligiran
A. Paksa
Laptop, Internet/ Data, Lecture Notes, Power Point
B. Mga Kagamitan
Presentation, Pictures, Used cardboard/ Illustration board,
Chalk/ Marker, Chalk eraser
C. Istratehiya
D. Sanggunian
III.
Inquiry-Method, Discussion, Collaborative Learning,
Walking Tour, Response Cards
Learning Materials at Teachers Guide, Slideshare
Presentations, Online Uploaded Documents, YouTube clips
PAMAMARAAN/ PROSESO NG PAGKATUTO
GAWAIN NG GURO
A. Panimulang Gawain
i.
Panalangin
ii.
Pagbati
iii.
Pagaayos ng Silid
iv.
Pagtala ng Liban
v.
Pagbabalik Aral
B. Pagganyak
Gawain 1: Magtagpo Sana Tayo!
Panuto: Hahatiin ang klase sa 2 pangkat. Mayroong
GAWAIN NG MAG-AARAL
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
mga larawang ipakikita ang guro na mayroong
kinalaman sa araling tatalakayin. Ang bawat pangkat
ay magpapadala ng 2 representate upang humawak ng
mga larawan (ipakikita sa pangkat) at ang isa ay
magbibigay ng maikling kaalaman tungkol sa larawan;
maaaring magtulungan ang miyembro sa pangkat. Sa
bawat tamang sagot ay hahakbang ang representante.
Masasabing nagwagi ang klase kung ang dalawang
pangkat ay nagtagpo sa gitna.
1. Hazard
2. Disaster
3. Pag-galaw ng fault
4. Solid Waste
5. RA 9003 (Tamang pagtapon ng basura)
6. Pagkasira ng Likas na Yaman
7. Pagpuputol ng puno
1.
8. Climate Change
9. Heat Wave
10. Storm Surge
2.
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
3.
4.
5.
6.
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
7.
8.
9.
10.
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
C. Pagtatalakay sa Aralin
Ayon sa mga larawan at paliwanag ng inyong
mga kamag-aral, ano ang ating tatalakayin
Ma’am, patungkol po ito sa ating kapaligiran;
ngayon?
kung ano po ang kalagayan ng ating kapaligiran.
Tama! Ang ating tatalakayin ay patungkol sa
kapaligiran; ang suliranin at hamong pangkapaligiran.
Matatandaang pinadala ko kayo ng used cardboard o
illustration board, chalk o marker, mayroon bang dala?
Opo ma’am, mayroon po.
Very good! Ilagay lamang iyan ang board sa gilid ng
inyong upuan at sa ibabaw naman ang inyong mga
panulat.
(Ilalagay sa gilid ng upuan ang board at ipapatong
sa lamesa ang panulat)
Handa na bang makinig?
Opo, handa na po!
Kung gayon ay tumayo ang lahat at sundan ako ng
walang ingay at maayos.
(Tatayo ng maayos at susundan ang guro)
Ang mga larawang nakadikit sa pader ay may
kinalaman sa ating aralin ngayon. Makinig mabuti sa
aking pagpapaliwanag at pagtapos nito ay mayroon
tayong maikling pagsusulit. Naintindihan ba?
Opo, naintindihan po ma’am.
Tignan ang mga larawan.
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
Maganda ang mundo noong ito’y nilikha at
pagkatapos ay inilagaan ng mga naunang tao.
Inalagaan nila at mas
binigyang halaga dahil ito ay isang paraan kung paano
sila mabubuhay sa araw-araw hanggang tumaas ang
talino ng tao.
Mas gusto na ng tao na umangat at maging tanyag
kaya gumawa ito ng paraan upang makilala. Nagtayo
sila ng iba’t ibang istruktura na magiging
pagkakakilanlan sa kanila. Umabot ng mahabang taon
ang pagtatayo sa mga ito. Ang lupa, buhangin at
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
kahoy ang nagsilbing kagamitan rito.
Tandaan:
Hazard
Disaster
Ang hazard ay maaaring dulot ng tao o ng
kapaligiran. Kapag ang isang pangyayari
ay gawa ng tao, ito ay tinatawag na
anthropogenic o human-induced hazard. At
ang isang halimbawa nito ay sunog.
Natural Hazard, ito ay dulot ng kalikasan
tulad ng lindol, tsunami, storm surge at iba
pang pangyayari na hindi kontrolado ng
tao.
Ang disaster ay mga pangyayaring
nagdudulot ng panganib at pinsala sa mga
tao. Ito rin ay maaaring natural tulad ng
pagputok ng bulkan at maaari ring gawa ng
tao, halimbawa nito ay polusyon o
digmaan.
Kaibahan ng Hazard at Disaster:

Ang disaster ay resulta ng hazard

Ang hazard ay isang sitwasyong
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
nagsisilbing banta sa seguridad ng tao.
Maaaring mauwi sa disaster ang isang hazard,
halimbawa nito ay ang mga fault line. Nagbabanta ito
sa buhay ng tao kapag nagkaroon ng lindol.
Pagkaraan ng mahabang
panahon, nadiskubre ng karamihan ang teknolohiya at
nagkaroon muli ng bagong tensyon sa pagitan ng
bansa liban sa istruktura at digmaan. Isang paraan nito
ang negosyo o kalakalan. Dahil sa kalakalan at
teknolohiya kaya mas lalong naabuso ang kalikasan.
Ang pagpapatayo ng malalaking gusali ay
nangangailangan ng malaki ring espasyo kaya ang
kagubatan ay kinalbo, sinunog, pumutol ng puno
upang gawing uling. Ang mga ito ay nagging sanhi ng
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
pagguho ng lupa, pagbaha. Mararamdaman rin ang
sobrang init at walang masyadong sariwang hangin.
Ang pagmimina ay sanhi
ng polusyon sa tubig dahil ang mga kemikal na
ginamit sa pagmimina ay napupunta sa iba’t ibang
anyong tubig. Ito rin ay nakakasira sa mga mineral na
nagpapataba ng lupa dahil ginagamitan ito ng mga
pampasabog. Upang matigil ang illegal na pagmimina
isinabatas ang Republic Act 7942 o Mining Act of
1995.
Climate Change
Ayon sa Global Climate Risk Index, ang Pilipinas ay
pang-apat sa sampung bansang pinakaapektado ng
climate change. Ilan sa mga epekto ng climate change
ay mga kalamidad tulad ng:
a. Malubhang tagtuyo o El niňo
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
b. Walang tigil na ulan o La Niňa
c. Wild fires
d. Heat waves
Ang climate change ay isang natural na pangyayari
ngunit ito ay napapabilis at lalong lumalala dahil sa
ginagawa ng mga tao tulad ng pagputol ng mga
punong kahoy, polusyon at iba pa. Isa rin sa mga
dahilan nito ay ang global warming.
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
Isa rin sa lumalalang
problema sa bansa ay ang mga basura. Ayon sa
Republic Act 9003 o Ecological Solid Waste Act of
2000, ang solid waste ay mga basurang nagmumula sa
mga tahanan, komersiyal, industriyal, konstruksyon,
agricultural.
a) Residential Waste- basurang galing sa
tahanan tulad ng wrappers mula sa biniling
pagkain at mga bulok na pagkain
b) Commercial Waste- mula sa mga
establisyimentong nangangalakal (malls,
fast food restaurants)
c) Industrial- basurang galing sa mga pabrika
d) Institutional- mga basurang galing sa
paaralan, kulungan at iba pang institusyon
ng pamahalaan. Malinaw ba klas?
Nagreresulta ito sa health hazard (sakit) at pagkasira
ng kapaligiran (polusyon, pagbaha) kung hindi ito
tutugunan. Kaya isinabatas ang RA 9003 o Ecological
Solid Waste Management Act of 2000, nakapaloob
rito ay ang:
a. Pamamaraan sa Solid Waste
Management
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
b. Parusa sa lalabag rito
Umupo na ang lahat. Salamat sa inyong partisipasyon.
Mayroon bang katanungan o gustong linawin?
Wala na po ma’am.
Naintindihan ba?
Opo ma’am, naintindihan po.
Gawain 2: Sagot Mo, Itaas Mo!
Panuto: Sa used cardboard/ illustration board isulat
ang N kung ang larawan ay nabubulok, DN kung dinabubulok at NP kung ito’y napapakinabangan. Itaas
ang sagot pagkatapos magbilang ng guro hanggang 5
bilang.
1. NP
2. DN
3. N
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
4. DN
5. N
6. NP
Mahusay! Palakpakan ang inyong mga sarili!
(Papalakpak)
D. Pagpapahalaga
Ano ang kahalagahan ng pag-aaral ng suliranin
ng ating kapaligiran?
Ang kahalagahan po nito ay magkakaroon po
tayo ng awareness sa kung ano ang problema ng
ating paligid at maaari rin pong makapagbigay
tayo ng solusyon para maging maganda at
maayos muli ang ating kapaligiran upang ang
darating na henerasyon ay mayroon pang
magandang kapaligiran na makikita.
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
Tama ang iyong tinuran. Mahusay!
E. Paglalahat
Panuto: Sagutin ang katanungan gamit muli ang
cardboard/ illustration board. Isang sagot lamang sa
isang mag-aaral. Magtataas lamang ng sagot ang
susunod na mag-aaral kung naibaba na ng naunang
mag-aaral ang kaniayng sagot.
Anu-ano ang mga suliraning kinahaharap ng
ating bansa?
1. Pagkasira ng likas na yaman
2. Deforestation
3. Illegal logging
4. Kaingin
5. Fuel wood harvesting
6. Illegal mining
7. Solid waste
8. Climate change
9. El Niňo
10. La Niňa
11. Wild fire
12. Heat wave
Napakahusay! Ako ay nasisiyahan dahil kayo ay
nakikinig sa ating talakayan.
F. Paglalapat
Bilang kabataan, sa paanong paraan ka
makatutulong sa sa isyung kinahaharap ng
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
iyong komunidad?
Una po ay magkaroon ng disiplina at bukas na
pang-unawa. Pangalawa po ay maaari ko pong
ipagbigay alam sa mga awtoridad ang nakikita
kong problema sa aming komunidad at
susuportahan ko kung ano ang kanilang magiging
proyekto sa ika-aayos ng aming lugar.
Mahusay!
IV.
PAGTATAYA
Panuto: Maglabas ng malinis na kapirasong papel at panulat. Sagutin ang mga sumusunod:
A. Isulat ang sagot ng hinihingi sa bawat numero.
1. Kapag ang isang pangyayari ay gawa ng tao, tinatawag itong ________.
2. Batas na naglalayong magpatigil sa illegal na pagmimina.
3. Ang basurang ito at mula sa mga establisiyementong nangangalakal.
4. Ito ay resulta ng hazard.
5. Ang permanenteng pagkalbo sa kagubatan.
6. Isang natural na pangyayari ngunit mas napapabilis at lumalala dahil sa pagputol ng
kahoy ng mga tao, polusyon at usok mula sa mga pabrika.
7. Walang tigil na pag-ulan.
8. Batas na tumutugon sa problema ng basura sa bansa.
9. Bansa na nasa Pacific Ring of Fire.
10. Tawag sa init na hindi makalabas sa ibabaw ng ating mundo.
B. Isulat kung ito ba ay isang Natural hazard o human-induced hazard.
1. Lindol
2. Fire
Republic of the Philippines
City of Olongapo
GORDON COLLEGE
Olongapo City Sports Complex, East Tapinac,
Olongapo City
Tel. no.: (047) 602-7175
www.gordoncollege.edu.ph
3. Chemical spill
4. Tsunami
5. Toxic waste
V.
PAGTATALA
VI.
PAGNINILAY
Inihanda ni:
Chris Jane P. Flores
BSEd SOC 3A