Қазіргі әлемде компаниялар нарықтың бұрын-соңды болмаған қысымына тап болды. Тек бизнесті тиімді жүргізетін ұйымдар ғана өмір сүреді және табысқа қол жеткізеді, тауарлар мен қызметтердің жоғары сапасын сақтай отырып, транзакциялық шығындарды азайтуға тырысады. Нағыз бәсекелестік артықшылықтарға қол жеткізудің заманауи және сәтті бизнес үлгілерінің бірі аутсорсинг, өйткені аутсорсинг - бұл еңбек бөлінісі мен ынтымақтастық қағидатын іс жүзінде жүзеге асыру. Аутсорсинг(outsoursing) ағылшын тілінен аударғанда «сыртқы ресурстар» деген мағынаны береді. Аутсорсингтің көптеген анықтамалары бар, бірақ олардың мәні қарапайым - бұл бизнестің толыққанды жұмыс істеуі үшін қажет бірқатар негізгі емес функцияларды сыртқы ұйымға беру. Аутсорсингтің айырмашылығы клиент аутсорсингтің түпкі мақсаттарын белгілейді, ал осы мақсаттарға жетудің әдістері, құралдары мен тәсілдері тек мердігерге байланысты. Сонымен бірге, аутсорсинг талап етілетін нәтижелерге қол жеткізу үшін барлық жауапкершілікте болады, ол әрқашан келісім-шартта нақты көрсетілген. Қазіргі кезде аутсорсингтің бірнеше түрі бар.(1 – сурет) Аутсорсинг түрлері IT-аутсорсинг Қосымшала рға қызмет көрсету жалпы бағдарламал ау Басқару функцияларының аутсорсингі Қызмет көрсету саласындағы аутсорсинг Бухгалтерлік және қаржылық есеп Лизиннг, құрылыс және архитектура, мекемелер күзеті Маркетинг Сауда қызметтері, қонақ үй бизнесі Жарнама жалпы бағдарламала у бағдарламал ық қамтамасызд андыруды Электронды бизнес Логистика Көлік, байланыс қызметтері және т.б. Мемлекеттік сектор қызметтері Халыққа қызмет көрсету. Өндірістегі аутсорсинг Негізгі өндірістегі аутсорсинг Көмекші өнідірістегі аутсорсинг Аутсорсингтің негізгі принциптері: - негізгі құзыреттерге назар аудара отырып, ұйымды бәсекеге қабілетті ету; - шығындарды азайтуға және тиімділікке қол жеткізу; - арнайы ресурстарға немесе мүмкіндіктерге қол жеткізу; - шағын ұйымдардағы кәсіпкерлікті ынталандыру. Артықшылықтары 1.Шығындарды азайту Кемшіліктері 1. Маңызды ақпараттардың шығып кету қаупі 2. Негізгі бизнеске басшылық пен 2. Тым көп маңызды функциялардың қызметкерлердің шоғырлануы берілу қаупі 3. Қызмет көрсету сапасы мен сенімділігін 3. Жоғары басшылықтың іскерлік арттыру тәжірибеден бөліну қаупі 4. Озық технологияларды енгізу 4. Өз мамандарының орнына шетелдік мамандарды даярлау 5. Позитивті шетелдік тәжірибені қолдану 5. Жеткізудің жалғыз көзіне тәуелділік 6,Басқаруды оңтайландыру Аутсорсингтің ішінде кең таралған салалардың бірі ол – бухгалтерлік аутсорсинг. Бухгалтерлік есептің аутсорсингі - бұл бизнес-процестердегі аутсорсингтің ерекше таралған түрінің бірі және кәсіпорын қызметін есепке алу тәсілдерінің бірі.. Бухгалтерлік аутсорсинг - бұл жеке және заңды тәуелсіз бола отырып, сыртқы компания клиенттік компанияның бизнес-процестеріне ажырамас функционалдық бірлік ретінде енетін өзара әрекеттестік нысаны. Бухгалтерлік аутсорсинг әлемдік нарықта қарқынды дамып келеді. Қазақстанда бұл қызмет түрі салыстырмалы түрде жаңа болып табылады. Осыдан біраз уақыт бұрын аутсорсинг ұғымы мүлде болған жоқ. Қазір бухгалтерлік аутсорсинг танымал бола бастады. Сондықтан аутсорсинг қызметтерін ұсынатын фирмалар нарығы қарқынды дамуда. Аутсорсингке қатысты бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 28 ақпандағы N 234 Заңында да белгіленген. 8баптың 3 тармағында басшылық немесе дара кәсiпкер есеп жұмысының көлемiне қарай бухгалтерлiк есептi жүргiзудi және қаржылық есептiлiктi жасауды шарт негiзiнде бухгалтерлiк немесе аудиторлық ұйымға немесе кәсiби бухгалтерге берудi жүзеге асыра алады - деп көрсетілген Бухгалтерлік аутсорсинг өз ісін жаңа бастаған адамдар үшін өте ыңғайлы - мұнда пайда бірінші кезекте қызметкерлерді тартуға және оқытуға, құрал-жабдықтар алуға, мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыздандыруға, қосымша кеңсе кеңістігіне және т.б. ақша үнемдеуге байланысты. Аутсорсер компанияны таңдаудағы критерийлер. Критерийлер Аутсорсер компанияның бағаланады, яғни оларға клиенттер саны тәжірибесі жүгінетін 1.Сенімділік 2. Қаражатты үнемдеу 3.Икемділік 4.Кадр саясаты 5.Шарттың қаталдығы 6.Ішкі біліктілігі мен бақылау Аутсорсер компанияның қызмет көрсету деңгейі талданады және басқа аутсорсер компанияның қызметімен салыстырылады. Қызмет көрсету бағасы салыстырылады Аутсорсер компания тапсырыс берушінің қажеттіліктері өзгерген жағдайда қызмет көрсетуі бағаланады Аутсорсер компания кадр саясаты және тапсырыс беруші қызметкерлеріне әсер ету мүмкіндігі талданады. Аутсорсер компанияның тапсырыс берушімен кез келген уақытта өзгерту мүмкіндігі бар икемді немесе қатал келісім шартқа отыру. Аутсорсер компанияның тапсырыс берушінің қызметкерлерінің біліктілігін арттыруға көмегін тигізу мен кәсіпорынды кеңейту мүмкіндігі бағаланады Бухгалтерлік аутсорсинг өз ісін жаңа бастаған адамдар үшін өте ыңғайлы - мұнда пайда бірінші кезекте қызметкерлерді тартуға және оқытуға, құрал-жабдықтар алуға, мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыздандыруға, қосымша кеңсе кеңістігіне және т.б. ақша үнемдеуге байланысты. Бухгалтерлік есептің аутсорсингі - бұл бірінші кезекте бухгалтерия, жоспарлау-экономикалық, қаржы және даму бөлімдерін алмастыратын қызметтер кешені. Клиент, бухгалтерден басқа, бірден бірнеше заңгердің, кадрлар бөлімінің мамандандырылған мамандарын алады. Біріктірілген тәсілдің арқасында клиент - компания басқарушылық шешімдердің ақшалай және уақыттық шығындарынсыз дайын нәтижеге ие. Бухгалтерлік есепті аутсорсингке тапсырған кезде тапсырыс беруші компания үйлесімді есепке алуды көздейтін келісім бойынша салықтар мен алымдарды есептеудің дәлдігі мен уақтылығы үшін жауапкершілікті басқа заңды тұлғаға жүктейді. Бухгалтерлік қызметтер келесі қызмет түрлерін қамтиды: бастапқы құжаттаманы толығымен өңдеуді, қаржылық есептілікті дайындауды қамтитын ұйымдарды есепке алу; салық органдарына салық декларацияларын ұсыну, статистика органдары; ұсынылған бастапқы деректер негізінде жалақы мен байланысты салықтар мен алымдардың айлық есебі (уақыт кестесі, жұмысқа қабылдау және жұмыстан шығару, еңбекке жарамсыздық, демалыс және т.б. туралы мәліметтер); бухгалтерлік есеп саласында кеңес беру. Сонымен қатар кеңес беру, клиенттің кеңсесінде немесе мамандандырылған бухгалтерлік компанияның кеңсесінде аутсорсинг маманмен қызмет көрсетілуі мүмкін. Қызмет көрсету құны өңделген құжаттардың санына және кәсіпкер жұмыс істейтін режимге (жалпы белгіленген немесе жеңілдетілген) байланысты. Қазақстанның нарығындағы аутсорсер компаниялардың көптігіне байланысты олардың қызмет көрсету құндарыда өзгеріп тұрады. Бұл жерде 4 әлемдік үлкен аудиторлық компанияларда (Ernst and Young, Deloit, KPMG, PricewaterhouseCoopers) аутсорсинг қызметімен айналысады.) Мысалы, BI Group холдингінің директорлар кеңесінің мүшесі Айдын Рахымбаев «2016 жылы BI Group өз жұмыстарының 70% - дан астамын шағын және орта бизнес компанияларына аутсорсингке беруге бағытталған. Қазіргі уақытта штат қызметкерлері 7000 адам, мердігерлер саны – 17 мыңға жуық. Біз өз қызметкерлеріміздің саның көбейтпейміз, біз аутсорсингке көбірек береміз. Бұл жалпы шағын компаниялар мен орта және біз сияқты ірі компаниялар қатысатын саланы қолдау болмақ", – деп атап өтті құрылыс корпорациясының басшысы. Мұның өзінен аутсорсингтің дамып, қарқын алып келе жатқаның көруге болады. Бұл жерде аутсорсинг арқылы шағын және орта бизнес субъектілеріне алға қарай дамудың бірден-бір жолы. Максималды экономикалық нәтижеге компаниялар күш-жігерін негізгі қызметке шоғырландыру арқылы қол жеткізеді. Сондықтан экономикасы дамыған елдерде бизнесқызметтер сегменті өсіп келеді: маркетинг және PR агенттіктері, заң және заң фирмалары, аудиторлар және басқа кеңесшілер, соның ішінде аутсорсингтер сұранысқа ие болып отыр.