Uploaded by narayan adhikari

GNV 2070 05

advertisement
.. ç x|L+ S|of+ If+ u'? uf]/vgfyfo gdM ..
.. ç k/d tTjfo lglvn]Zj/fo u'?Eof] gdM ..
cfWoflTds zlQm cg';Gwfgd"ns dfl;s
=
jif{ !%
=
c° !
=
efb| @)&)
=
k"0ff{° !^(
hfgsf/L
l;4f>d zlQm s]Gb| g]kfnsf] k|rlnt sfg"gcg';f/ ljlwjt\ ¿kdf btf{ ePsf]
Ps cg';Gwfgd"ns cfWoflTds ;+:yf xf] / o;sf] s]Gb|Lo sfof{no xfn a;'Gw/f,
sf7df8f}Fdf /x]sf] 5 . k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fh
Pj+ g]kfnLx¿sf uj{sf k|ltd"lt{ dxfof]uL >L lzj uf]/Ifsf] cg'sDkf, s[kf Pj+ cfzLjf{bsf]
kmn:j¿k o; s]Gb|sf] hGd ePsf] xf] . cfgf] 5'§} klxrfg, :jtGq cl:tTj Pj+ cfg}
lsl;dsf] :jfledfg af]s]sf] of] ;+:yf b]z ljb]zdf /x]sf cGo s'g} ;+3, ;+:yf jf cf>dsf]
zfvf, pkzfvf jf ;Dks{ sfof{no gePsf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}sf nflu hfgsf/L
u/fOPsf] 5 . of] s]Gb| dxfg\ u'?x¿sf] :ki6 ;"Id dfu{lgb]{zgdf cfWoflTds o'u k'glg{df{0fsf]
nIodf ultzLn 5 . oxf“ ;+rfng eO/x]sf ;Dk"0f{ sfo{qmd tyf ultljlwx¿ o;} s]Gb|dfkm{t\
;f]´} lgb]{lzt 5g\ . oxfFaf6 pknAw x'g] ;Dk"0f{ ;fdu|Lx¿sf] k|f0fk|lti7f ljz]if¿kdf oxL
cf>daf6 ul/Psf] x'G5 . To;}n] Ps :jtGq / cfkm}Fdf ;Ifd o; ;+:yfnfO{ cGo s'g} ;+3,
;+:yf jf cf>d;Fu t'ngf ug{ vf]Hg', To:t} k|sf/sf s'/fx¿ oxfFaf6 nfu" u/fpg, k|fKt
ug{ vf]Hg' o; ;+:yfsf] cjx]ngf u/] ;/x x'g]5, h] hlt sfo{qmdx¿ oxfF ;+rfng eO/x]sf
5g\ / cfufdL lbgx¿df klg ;+rfng x'Fb} hfg]5g\, tL ;a} k/dk"Ho ;b\u'?b]jx¿s} OR5f
Pj+ lgb]{zgcg';f/ ;DkGg x'g]5g\ . To;}n] cgfjZos ts{–ljts{, z°f–pkz°f u/L, e|d
km}nfpFb} o; ;+:yfsf] 5ljdfly cgfjZos 6Lsf–l6Kk0fL ug'{ ;Totf / jf:tljstfdfly
g} k|ZglrÅg nufpg' xf] . k|To]s JolQmsf nflu cfjZos kg]{ ;Dk"0f{ k|sf/sf
dfu{lgb]{zg k|bfg u/L ef}lts ;d:ofx¿sf] ;dfwfg ub}{ cfWoflTds pRrtf k|bfg ug{,
k"0f{tfdf n}hfg of] s]Gb| ;Ifd 5 . ljZjf; cljZjf;eGbf dfly, ;fwf/0f JolQmsgf]
;Lldt ;f]rfO, ljrf/ / sNkgfeGbf k/sf] o; clåtLo cf>ddf cfa4 eO{ cfgf]
hLjgnfO{ pTsif{df k'¥ofpg ;Sg' g} xfd|f] cxf]efUo x'g]5 . o:tf k|sf/sf cgfjZos
e|daf6 ;ts{ x'Fb} k"0f{¿kdf :ki6 eP/ dfq cl3 a9\g x'g ;Dk"0f{ dxfg'efjx¿df l;4f>d
zlQm s]Gb| xflb{s cg'/f]w ub{5 . ;fy} s]Gb|sf] cfg} k|sf/sf] gLlt, lgod / cg'zf;g
ePsf]n] o;nfO{ kfngf ug{ g;Sg] JolQmx¿sf nflu o; s]Gb|df s'g} :yfg /xg] 5}g /
o;;DaGwL s'g} lsl;dsf] ;'g'jfO klg gx'g] Joxf]/f cjut u/fOPsf] 5 .
l;4f>d zlQm s]Gb|af6 k|sflzt ‘uf]/If lglvn jf0fL' g]kfns} klxnf] cfWoflTds
zlQm cg';Gwfgd"ns dfl;s klqsf xf] . ;b\u'?b]jx¿sf] cfzLjf{b:j¿k o; klqsf
@)%^ ;fn efb| dlxgfb]lv cgj/t ¿kdf k|sflzt eO/x]sf] 5 . sf7df8f}F lhNnf
k|zf;g sfof{nodf btf{ ePsf] o; klqsfsf] btf{ g+= &)÷)%^ xf] . of] klqsf wd{sf]
gfddf x'g] u/]sf] zf]if0f, cf8Da/ Pj+ kfv08lj?4 cfjfh p7fp“b} jf:tljs tYonfO{
hg;dIf phfu/ u/L cfWoflTds hfu/0fsf] jftfj/0f agfpg] sfo{df ;l/s x“'b} cfPsf]
5 . k|sfzgsf] ­z'ef/Deb]lv g} cnUu} klxrfg Pj+ cl:tTj agfpg ;kmn o; klqsfn]
d+q, t+q, of]u, cfo'j]{b, ;Ddf]xg, Wofg, j]b, k'/f0f, pklgifb\ cflbh:tf Clifd'lgx¿åf/f
k|ltkflbt tYox¿sf] Jojxfl/s Pj+ j}1flgs kIfx¿nfO{ k|:t't ub}{ cfO/x]sf] 5 . klqsf
:jb]z Pj+ ljb]zdf ;d]t cfgf nfvf}F kf7s Pj+ k|z+;sx¿df´ nf]slk|o x'“b} uO/x]sf]
5 . j]a;fO6dfkm{t\ k9\g kfOg] Joj:yfn] ljZje/ 5l/Psf nfvf}F g]kfnLx¿df´ klg
lk|o 5 .
klqsfdf k|sflzt n]v, /rgf, lj1fkg, lrqflbdf ;Dkfbs jf k|sfzssf] ;xdlt
x'g' cfjZos g/x]sf] klg hfgsf/L u/fOG5 .
klqsf Joj:yfkg ;ldltåf/f ;Dkflbt Pj+
l;4f>d zlQm s]Gb|åf/f k|sflzt
d"No ?= #)÷–, jflif{s ?= #%)÷–
klqsfsf] sfof{no
a;'Gw/f, sf7df8f}“, kf]=a=g+= !)%!!,
@&^)
kmf]gM )!–$#*(!%$,
URL: gnv.org.np, Email: info@gnv.org.np
klqsf;DaGwL s'g} klg
hfgsf/Lsf nflu df]=
(*$!#!%*^% df ;Dks{
/fVg ;Sg'x'g]5 .
=
o;leq
cfg} s'/f
uf]/If lglvn jf0fLsf] uf}/jdo====
uf]/If lglvn jf0fL ljljw¿kdf
cf/tL ;+rfgn s]Gb| v'bLsf]===
lzjuf]/IfkL7 kre}ofdf /f]6 ck{0f
sljtf÷hLjg aG5 df]tL
v'bL cf>dsf nflu >fj0f !#, !$===
b'O6f cg'ej÷cg'e"lt
>Ls[i0f hGdfi6dL
>Ls[i0f k"hg
Clifk~rdL
xl/tflnsf tLh
u'?jf0fL
uf]/vjf0fL
k/dk"Ho ;b\u'?b]jn] ;dfhnfO{=====
cfo'j]{b eg]sf] olt dfq} xf] t <
x:t/]vf lj1fg
/flzkmn
tGq–kl/ro
z'esfo{sf] z'ef/De z'ed'x"t{df
cf>d ultljlw
k|sfzssf] 7]ufgf
l;4f>d zlQm s]Gb|
a;'Gw/f, sf7df8f]“
kf]=a=g+=!)%!!, @&^),
kmf]gM $#*(!%$, @!))!%#
@
*
!)
!@
!#
!#
!$
!*
@@
@#
@^
@&
@*
#)
#@
#$
#%
#^
#*
$@
$&
d'b|0f
e]/fO6L lk|G6;{ k|f=ln=
s'n]Zj/, sf7df8f]F .
ssk.org.np, info@ssk.org.np
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 1
cfkm\g} s'/f
;b\u'?b]jx?sf] dxfg\ of]hgfnfO{ ;dfh;dIf k'¥ofpg, ;b\u'?b]
jx?sf lbJotd\ jf0fLx?nfO{ hg hgdf k'¥ofpg cfWoflTds v'/fs,
cfWoflTds ofqfnfO{ ;xh agfpg l;4f>d zlQm s]Gb|n] k|sfzg u/]
sf] uf]/If lglvn jf0fL !% cf}F jif{df k|j]z ug{ ;kmn ePsf] 5 .
o; P]ltxfl;s 38Ldf o; klqsfsf] o; uf}/jdo kGw|f}F jif{df
k|j]zsf] k'gLt 38LnfO{ uf]/If lglvn jf0fLn] uf}/jsf] cg'ej u/]sf]
5 . ;j{k|yd t o; Oltxf; /Rg uf]/If lglvn jf0fL s]jn s]jn
u'?s[kf:j?k dfq ;kmn ePsf]n] ;b\u'?b]jk|lt gtd:ts x'Fb} sf]
l6sf]l6 gdg ck{0f ub{5f}F .
o; uf]/If lglvn jf0fLn] ljleGg ptf/r9fj, ljleGg ;+3if{x?nfO{
kf/ ub}{ cfhsf] lbg;Dd lg/Gt/¿kdf k|sflzt x'Fb} ;dfhdf uf]/
If lglvn ;Gb]z 5g{ ;kmn ePsf] 5 . o; klqsfn] g]kfndf
g} cfWoflTds klqsfsf] cefjnfO{ k'/f ul//x]sf] 5 . Ps dfq
cfWoflTds cg';Gwfgd"ns dfl;ssf] ¿kdf cfÍgf] kl/ro lbg ;Ifd
ePsf] 5 . ;w}F ;bfjxf/ /xg] ;fdu|Lx?, lbJo jf0fLx?, ;fwgf,
Wofgsf ljljwx?n] klqsfsf] :t/LotfnfO{ sfod /fv]sf] kfOG5 .
ljljw sl7gfO{x?sf afjh'b klg klqsfnfO{ lg/Gt/tf lbg ;s]sf]
df l;4f>d zlQm s]Gb|n] uj{sf] dx;'; u/]sf] 5 . o; klqsfnfO{
k|ToIf, ck|ToIf?kdf ;xof]u ug]{ ;d:t z'e–lrGtsx?nfO{ klg
xflb{s wGojfb lbg rfxG5f}F . k|a'4 n]vs ju{x?, ljleGg If]
qsf k|ltli7t ;fw';Gt, :jfdL ;a}nfO{ xflb{s s[t1tf 1fkg ub{5f}F .
;d:t kf7sju{nfO{ Pj+ klqsfsf] ;b:o ag]/ klqsfnfO{ ;xof]u ug]
{ tkfO{Fx¿ ;Dk"0f{nfO{, lj1ffkgbftf Pj+ klqsfdf v6\g] l6dnfO{ klg
xflb{s wGojfb lbg rfxG5f}F .
k/dk"Ho ;b\u?
' b]jx?;Fu, dftfx?;Fu cfpFbf lbgx?df klg lg/
Gt/?kdf o; klqsfnfO{ lbJotd?kdf lgsfNg ;lsof];\, xh'/x?sf]
dxfg\ of]hgfdf o; klqsfsf] dfWodaf6 klg uf}/jdo e"ldsf lgjf{x ug{
;lsof];\, klqsfsf] pQ/f]Q/ k|ult x'Fb} hfcf];\ eGg] k|fy{gf ub{5f}F .
o; klqsf tkfO{Fx?sf] cfÍg} klqsf xf] . o;}n], o; klqsfnfO{
c´ a9L k7gLo agfpg tkfO{Fx¿sf] ;Nnfx, ;'´fj, k|ltlqmofsf] cfzf
/fVb5f}F . cGtdf, o; c+snfO{ uf}/jdo kGwf}F jif{sf] ?kdf k|sflzt
u/]sf 5f}F . klqsfsf] nflu z'esfdgf cflb ;d]6]/ k|sflzt o;
c+sdf eP u/]sf sdL–sdhf]/Lsf nflu k/dk"Ho ;b\u'?b]jx?;dIf
/ oxfFx?;Fu klg Ifdfofrgf ub}{ cfjZos ;Nnfx ;'´fjsf] ck]Iff /
fVb5f}F . c:t' .
2 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
dfgj hLjgdf u'?sf] ;j{yf pRr :yfg dflgG5 . u'? k|flKtlagf dfgj hLjg Joy{ 5 . ;Dk"0f{ zf:qsf] ;Dos\ 1fg eP klg, wg ;DklQ
/ ¿k nfj0on] el/k"0f{ eP klg, ;d:t k|sf/sf l;l4, zlQm / P]Zjo{n] el/k"0f{ eP klg olb u'? k|fKt ePsf] 5}g eg] dflg; ck"0f{ g} x'G5
lsgls u'?n] g} ;+;f/ ;fu/af6 tf/]/ xfdLnfO{ df]Ifsf] efuLbf/ agfpg'x'G5, xfdLnfO{ c;Ld cfgGbaf6 t[Kt u/]/ k"0f{ ul/lbg'x'G5 . o;k|sf/
k"0f{tf, d'lQm clg cgluGtL l;l4 / zlQm k|bfg ug'{x'g] b'O{ ;b\u'?b]jx¿nfO{ l;4f>d zlQm s]Gb|n] wf/0f ul//x]sf] 5 . u'?x¿sf] dlxdf, ul/df
/ kl/ro s;n] kf] lbg ;S5 / < t}klg ;fdfGo hfgsf/L;Ddsf nflu dxfg\ u'?x¿sf] ;+lIfKt kl/ro lbPsf 5f}F—
jGb] gf/fo0f+ b]j+ ;b\u'?+ lglvn]Zj/+ .
1fgfd[t/;]g}j k"t+ o]gflvn+ hut\ ..
o; ljZj a|Ådf08nfO{ ef}lts Pj+ cfWoflTds¿kn] ;Gt'lnt /fVg
k|s[ltåf/f lgld{t clåtLo tk:ynL g} l;4f>d xf] . dfgjhLjgsf] clGtd
Wo]o o; l;4f>dsf k|f0ffwf/ k/dk"Ho ;b\u'?b]j k/dx+; :jfdL >L
lglvn]Zj/fgGb dxf/fh x'gx' G' 5 . cfÇgf u'? :jfdL ;lRrbfgGbHo"sf] cfb]z
lz/f]k/ u/L …wd{;+:yfkgfyf{o===Ú sf] z+v3f]if ub}{ pxfF ;g\ !(#% clk|n
@! tf/Lvdf ef/tl:yt /fh:yfg k|fGtsf] hf]wk'/df cjtl/t x'g'eof] .
j]bfWoogaf6 lzIff z'? ug'e{ Psf pxfFsf] ljjfx afx| jif{sf] pd]/df eujtL
b]jL;Fu eof] . cfÇgf] hLjg kl/jf/sf] nflu dfq geP/ ;Dk"0f{ ;dfhsf]
nflu xf] eGb} ljjfxkZrft\ pxfFn] y'k|} jif{ lxdfnosf u'kmf, ljs6 sGb/f
/ h+unx¿df ;+Gof;hLjg latfpg'eof] . To;a]nf pxfFn] ljleGg :jfdL,
;+Gof;L, of]uL, tflGqs, dflGqs, cfo'j]{bfrfo{x¿;Fu e]6]/ ljleGg ljwfdf
cfkm"nfO{ lgi0fft\ agfpg'ePsf] lyof] . ;+Gof;hLjgkZrft\ k'gM u[x:ydf
kms]{/ cfkm"n] k|fKt u/]sf] cfWoflTds 1fgnfO{ ;dfhdf km}nfpg] sfo{
ug'{eof] . o;sf] nflu ;of}F k':tsx¿sf] /rgf ub}{ c;+Vo lzlj/ ;~rfng
u/L ;fwgf, k|jrg / bLIffsf] dfWodaf6 lzio lgdf{0f k|lqmofnfO{ hf]8
lbg'eof] . o;/L Hof]ltif, ;fd'lb|s zf:qsf ;'lj1 1ftf, tGq–dGqsf clGtd
gfd, cfw'lgs wGjGtl/, ;Ddf]xg lj1fgsf d;Lxf, s'08lngL zlQmsf ;xh
JofVofsf/, ;"o{ lj1fgsf ck"j{ 1fgL, w'/Gw/ /Tg lrlsT;s cflbsf ¿kdf
pxfF 8f= gf/fo0fbQ >LdfnLsf] gfdaf6 ljZjdf ljVoft\ x'bF } dxfdxf]kfWofo,
dGq lz/f]dl0f, ;dfh lz/f]dl0f, hub\u'? cflbsf] ;+1fn] lje"lift x'g'eof] .
cfufdL uf]/If lglvn o'u lgdf{0fsf] dxfof]hgf cfÇgf lziox¿sf] sfFwdf
;'Dk]/ ;g\ !((* h'nfO{ # df dxfk|of0f lnO{ pxfF cfÇgf] d"n :yfg l;4f>d
kms{g'eof] . xfn ;b\u'?b]js} ;"Id cfb]z lgb]{zgadf]lhd l;4f>d zlQm
s]Gb| o; dxfg\ of]hgfdf sl6a4 5 .
cgGt sf]l6 a|Ådf08 uf]/If ; r/fr/d\ .
bz{gd\ d'lQm nfe+ r t:d} >L uf]/If gdM ..
>L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy ;Dk"0f{ u'?x¿df dxfu'?, ;Dk"0f{
of]uLx¿df dxfof]uL, ;Dk"0f{ gfyx¿df dxfgfy x'g'x'G5 . dxfof]uL >L >L
u'? uf]/vgfy eujfg\ lzjsf ;a}eGbf dxŒjk"0f{ / k|d'v cjtf/sf]
¿kdf k"lht x'g'x'G5 . of]udfu{sf] k|rf/sf] nflu eujfg\ lzjn] g}
uf]/If ¿k wf/0f ug'{ePsf] xf] . o;}n] pxfFnfO{ >L lzj uf]/Ifsf] ¿kdf
cfb/–;Ddfg ug]{ ul/G5 . uf] zAbsf] cy{leq ;dflxt ufO{, k[YjL, OlGb|o,
cflb ;Dk"0f{sf] /Iff ug]{ uf]/If g} x'g'x'G5 . >Ldb\efujt, gf/bk'/f0f,
:sGbk'/f0f, a|Ådf08k'/f0f, lzjk'/f0f, zfQmk|df]b, uf]/IfuLtf cflbdf
pxfFsf] af/]df pNn]v ePsf] 5 . ljZjsf] Oltxf;nfO{ x]bf{ pxfFsf] k|fs6\o
;of}F xhf/f}F jif{sf] cGt/fndf ljleGg :yfgdf ePsf] kfOG5 . o;af/]
ljleGg ljåfg\x¿n] y'k|} cg';Gwfg u/]sf 5g\ . cfdfsf] sf]vaf6 geO{
cfjZostfcg';f/ cfkm} k|s6 x'g'x'g] dxfof]uL ch/–cd/ sfofo'Qm
x'g'ePsf] s'/f :ki6 x'G5 .
g]kfnsf] ;Gbe{df x]bf{ uf]/vf /fHosf] gfdfs/0f pxfFsf] gfdaf6
ePsf] kfOG5 eg] pxfFs} cfzLjf{baf6 of] /fi6« slxNo} k/fwLg aGg'
gk/]sf] uf}/jzfnL Oltxf; /x]sf] 5 . pxfFsf] C0f r'sfpg klg xfdLn]
pxfFsf] elQm ug}{ kb{5 . gfyk+ysf cu|h dxfgfy u'? uf]/vgfy g]kfnsf
/fi6«u'? x'g'x'G5 . g]kfndf ljleGg 7fpFdf pxfFsf d7–dlGb/x¿ 5g\ h:t}
uf]/vfsf] uf]/v u'kmf, kz'kltsf] d[u:ynL kL7, xg'dfg9f]sfsf] sfi7d08k
cflb . l;4f>d zlQm s]Gb|sf] cg';Gwfgcg';f/ u'? uf]/vgfy ;j{ky| d o;
w/tLdf j}zfv z'Sn k"l0f{dfsf] lbg uf]/vfsf] uf]/v u'kmfdf k|s6 x'ge' Psf]
lyof] . g]kfndf dfq geP/ ljZje/ pxfFsf ;Dk|bfo, dlGb/ Pj+ d7x¿
:yflkt 5g\ . cfufdL uf]/If lglvn o'u lgdf{0fsf] nflu uf]/If zlQm hufpFb}
gfy k/Dk/fnfO{ ;dfhdf :yflkt ug{ l;4f>d zlQm s]Gb| ultzLn 5 .
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 3
z'e–sfdgf
uf]/If lglvn jf0fL, cfWoflTds zlQm cg';Gwfgd"ns dfl;s, kGw|f}F jif{df k|j]z ug{
nfu]sf] yfxf kfpFbf Hofb} v'zL nfu]sf] 5 . d o; klqsfsf] pQ/f]Q/ pHHjn eljiosf]
nflu xflb{s z'e–sfdgf JoQm ub{5' .
:jfdL /fdfgGb lu/L
kz'klt
z'e–sfdgf
uf]/If lglvn jf0fL cg';Gwfgd"ns dfl;s klqsf l;4f>d zlQm s]Gb|åf/f ljut !$
jif{bl] v cgj/t¿kdf k|sfzg u/]/ k|To]s ;dfhdf cfWoflTds pmhf{sf] ;fu/ pnf{pbF } alu/x]sf]
hfgsf/L kfpFbf dnfO{ Hofb} g} xif{, pNnf; nfu]sf] 5 / o;af6 dgd} xif{sf] u+uf pn]{sf] 5 .
pQm klqsfsf] k|sfzg / cfWoflTds pmhf{af6 ;dfhdf gofF kl/jt{g 5fpg ;sf];\, oxL
d]/f] z'esfdgf 5 .
kz'klt afaf
cGgk"0ff{ e08f/
kz'klt
4 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
z'e–sfdgf
;gftg lxGb'wd{sf ax'd'vL zfvfx¿dWo] tGqn] Ps ljz]if e"ldsf v]n]sf] 5 . tGq zAbsf]
cy{ t±q . t zAbsf] cy{ h8tf / c1fgtf q sf] cy{ d'lQm jf 5'6\sf/f xf] . cyf{t\ dg'ionfO{
zf/Ll/s, dfgl;s / cfWoflTds h8tf / c1fgtfaf6 d'lQm lbnfpg] j}1flgs k4ltnfO{ g}
tGq elgG5 . tGqljBf ljz]if u/L ljljw lqmofdfly cfwfl/t 5 . cå}tjfbL ljBfGtjfbL :jo+
cfrfo{Ho" z+s/n] klg JoQm ug'{ePsf] 5 ls tGqdf ePsf ! nfv lqmofx¿dWo] ;a} lqmofx¿
kmnk|b / ;To x'g\ . of] dg'iosf ljrf/ p2]Zodf e/ kg]{ ub{5 . d'lQm rfxg]n] tGqaf6 d'lQm
klg kfpF5 eg] e'lQm vf]Hg]x¿n] e'lQm klg kfp“5 . cfw'lgssfndf tGq ljifodf gfgf lsl;dsf
åGåfTds / z+sfTds efjgf b]lvG5 . xfd|f] ljrf/df hgtfleq ePsf oL csf/0f åGå d]6fP/
tGqaf6 hgtfn] kmfObf lng] tŒjx¿df pT;flxt ug'{kb{5 .
vf;u/L g]kfn, ltAat, a+ufn, cf;fd / p8L;f tGqk|wfg /fi6«x¿ / If]qx¿ x'g\ eGg]
k|frLg zf:qdf e]l6G5g\ . sfdVof tGqsf] Psfbz k6ndf kfj{tLn] lzjnfO{ tGq / of]u ;fwgf
ug]{ ;a}eGbf pQd 7fpF kL7 jf l;4 7fpF sxfF sxfF xf] egL ;f]4f lzjhLn] pQ/df ‘g]kfnd\ r
dxfkL7d\’ egL ;j{k|yd g]kfnsf] gfd g} pNn]v ug'{eof] . egfOsf] tfTko{ g]kfndf elQm j}/fUo
ePsf] ;fwsn] ;fwgf ubf{ cfz'tf]if eujfg\ z+s/n] rf8} l;l4 k|bfg ug'{x'G5 . c¿ 7fp“df l;l4
kfpg bz hGd nfU5 eg] g]kfndf Ps hGdd} l;l4 k|fKt ug{ ;lsG5 .
l;4f>d zlQm s]Gb|n] ljut !$ jif{b]lv klqsf dGq, tGq;DaGwL uf]/If lglvn jf0fL
tyf ljljw lqmofsnfksf] dfWodaf6 tGqljBfsf] k|rf/df nflu/x]sf] b]lvG5 . ;xL 9+un] of]
k|rf/ x'g ;S5 eg] hgtf o;af6 cjZo g} nfeflGjt x'g hfG5 . o;}n] o; klqsfsf] pQ/f]Q/
k|ultsf] sfdgf ub}{ o;df xfd|f] klg xflb{s z'e]R5f 5 .
:jfdL rGb|]z
a'9fgLns07 cf>d, a'9fgLns07
z'e–sfdgf
>L l;4f>d zlQm s]Gb| g]kfnåf/f @)%^ ;fn efb| dlxgfb]lv cgj/t¿kdf k|sflzt
xF'b} cfPsf] k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fh tyf g]kfnLx¿sf] :jfledfg–uf}/jsf
k|ltd"lt{ >L u'? uf]/Ifgfysf] c;Ld cg'u|x / dfu{lgb]{zgdf cfWoflTds o'usf] k'glg{df{0fsf]
k'gLt nIodf cu|udgzLn klqsf ‘uf]/If lglvn jf0fL’ wd{sf gfddf ;dfhdf rn]sf zf]if0f,
cf8Da/, kfv08sf] lj?4df l;+xgfb ub}{ tGq, j]b, k'/f0f, pklgifb\, cfo'j]{bx¿sf j}1flgs
tyf wfld{s kIfx¿nfO{ :ki6 kfb}{ eljiosf lbgx¿df lg/Gt/ ultzLn e}/xf];\, h;af6
dfu{ lj/fPsf nfvf}F JolQmx¿n] ;xL dfu{ ckgfP/ hLjgkydf cl3 a9'g\, cfkm\gf u|Gyx¿
/ ;+:s[ltx¿df uf}/j k|lti7fsf] cg'e"lt u¿g\ egL klqsfsf] kGw|f}F jif{ k'u]sf]df z'esfdgf
k|s6 ub{5' .
of]uL lgTofgGb,
sf7df8f}F .
lbgfÍ @)&).%.!
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 5
6 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
uf]/If lglvn jf0fLnfO{ cgGt z'e–sfdgf ¤
–k|f= lzjuf]kfn l/;fn
g]kfnsf cfWoflTds kq–klqsfsf] Oltxf; Tolt nfdf] 5}g . slt wfld{s÷cfWoflTds klqsf lgl:sP, s]xL sfn
rn] klg t/ s]xL ;dokl5 s/fn sfnsf hfndf sjlnt eP cyf{t\ lanfP . o;/L sf]xL JolQm jf ;+:yfaf6 s'g} pT;fx
/ hfFu/df k|sflzt ePsf cfWoflTds klqsf aLr}df aGb x'g'sf b'O{ k|d'v sf/0f 5g\— !_ cfly{s cefjsf] sf/0f @_
k|sfzs÷;Dkfbs cflbsf] pT;fxsf] cefj jf lzlyntf .
;fdfGotof wfld{s÷cfWoflTds klqsfsf] ahf/ 5}g . k};f lt/]/ lsGb}gg\— wfld{s÷cfWoflTds dfG5]x¿ slt
t l;Q}F kfP klg k9\b}gg\, slt t a'em\b}gg\ klg . qmozlQm gePsf] eg] xf]Og . cGo ;flxlTos jf Joª\Uok|wfg cflb
kqklqsf jf k':ts} klg lsg]/ k9\g] w]/} 5g\ . cem o'jf k':tfdf k9\g] k|j[lQ a9]sf] 5 . t/ wfld{s÷cfWoflTds If]qdf
eg] kf7ssf] c;fWo sdL 5 . o:tf] wfld{s / cfWoflTds Pj+ j}rfl/s ;+s6sf a]nfdf ;d]t ‘uf]/If lglvn jf0fL’n]
cfgf] kGw| jif{sf] Oltxf; s'g} si6 gef]lusg, lgjf{w¿kdf, lgoldt¿kdf, lglj{£gtfk"j{s kf/ u/]sf]df xfdL cWofTdk|]dL
;a}nfO{ cToGt xif{sf] cg'ej ePsf] 5 .
l;4f>d zlQm s]Gb|af6 lj=;+= @)%^ ;fn efb| dlxgfb]lv k|sflzt ‘uf]/If lglvn jf0fL’ cfWoflTds zlQm
cg';Gwfgd"ns dfl;s klqsfn] lgoldt k|sflzt eP/ o; If]qdf Pp6f gofF sLlt{dfg g} sfod u/]sf] 5 . k|To]s cÍ
s'g} g s'g} ljz]if¿kdf k|sflzt ug'{ csf]{ dxfg\ pknlAw xf] . ;a} cÍ cg';Gwfgd"ns 5g\ . h:t} kz'klt ljz]if, ;fwgf
ljz]if, gfy ljz]if, b'uf{–nIdL ljz]if cflb . s'g} cÍ klg $* k[i7eGbf sd 5}g a¿ s'g} s'g}df k[i7 a9]s} 5, 36]sf] 5}g .
;a} cÍ /lËg 5kfO, kmf]6f]x¿n] ;lhPsf], z'4, ;'Gb/ 5kfO— :tDe n]vx¿, pkof]uL ;"rgfx¿, cfWoflTds ;fdu|Lx¿n]
;lhPsf n]vx¿n] lrGtgsf nflu k|z:t v'/fs k:s]sf 5g\ .
o;/L ;jf{Ëk"0f{ tGq, dGq / oGqn] el/Psf oL n]vx¿n] xfd|f] j}lbs k/Dk/fsf] Pp6f tflGqs kf6f]nfO{ /fd|/L
phfu/ u/]sf 5g\ . ;+:yfsf] d'vkq ePsfn] ;+:yfsf] b}lgs, ;fKtflxs, dfl;s, jflif{s x/ k|sf/sf ultljlw, 36gf,
;df/f]x, k"hfcfhf, tLy{, j|t, pkf;gf, o1, xjg, ;fwgf cflb OToflb ;"rgf / 36gfsf] lj:t[t hfgsf/L kfOg' csf]{
ljz]iftf xf] . h;/L cfud kIfnfO{ o;n] /fd|/L ;d]6]sf] 5 To;/L g} lgud kIfnfO{ klg ;d]6\g ;s]sf] eP ;'gdf ;'uGw
x'g] lyof] . j]bfGtkIf, cfWoflTds lrGtgkIf, cfTdfg';GwfgkIf, a|ÅdfTdaf]wkIf clg ;+If]kdf eGg' kbf{ kf/dfly{skIfnfO{
;d]t ;d]6]/ ;fdu|Lx¿ lbg ;s] c;fWo /fd|f] x'g] lyof] .
‘uf]/If lglvn jf0fL’sf] csf]{ cToGt pNn]vgLo ljz]iftf xf]— oxfF ;Dkfbs uf]Ko¿kdf a;]/ ;]jf ul//x]sf 5g\ . ca
t kGw| jif{sf] u'Ktjf;, uf]Kolgjf;df a;]/ u/]sf] tk:of k"0f{ eof] xf]nf . lbJo afx| jif{ k"0f{ eO;s]sfn] ;DkfbsHo"sf]
bz{g -k|sflzt eP/_ aflx/ b]Vg kfP kf7sx¿sf] nfdf] k|tLIffn] ;fsf/ x'g] ;f}efUo kfpg] lyof] . x'g t of] klg uf]Kobfg
xf], af}l4s bfg xf]— o;sf] cfkm\gf] 7fpFdf c;fwf/0f dlxdf klg 5 . o;df o;/L ;dlk{t eP/ ;jf{Tdefjn] ;]jfk/fo0f,
cWofTdk/fo0f eP/ oqf] sfn;Dd cgj/t¿kdf nflukg'{ dxfg\ Tofu xf], tk:of xf], ;fwgf xf] . o;af6 cjZo klg
sNof0f ePs} x'g'k5{ .
k|sfzs ;+:yfk|lt, k|sflzt ;fdu|Lk|lt, k|sfzgdf ;dlk{t ;fd"lxs hgzlQm, dgzlQm, wgzlQm / cfWoflTds
zlQmk|lt / cGTodf ;Dkfbsx¿k|lt uf]/If lglvn jf0fLsf ;Dk"0f{ kl/jf/k|lt w]/} w]/} wGojfb ⁄ ;fw'jfb ⁄ uf]/If lglvn
jf0fLn] cfh;Ddsf] ;fwgf / tk:ofaf6 cfh{g u/]sf] h'g c;fwf/0f sLlt{dfg 5, To;nfO{ cIf'0o / cd/ agfpg xfd|f
;Dk"0f{ b]jb]jLn] zlQm k|bfg u¿g\ / jf0fL cd/ agf];\, clåtLo agf];\, c´ cfWoflTds -nf}lss / kf/nf}lss b[li6df_
agf];\ ⁄ o;n] g]kfn /fi6«sf] cfWoflTds hfu/0f cleofgdf c;fwf/0f ;kmntf k|fKt u/f];\— oxL cgGt z'esfdgf 5 .
lzjd:t' †
lzj–dlGb/’
@)&).%.%.
zflGts'gf, yl;v]n
hg} k"l0f{df, /IffaGwg dxf]T;j
nlntk'/–%
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 7
;
b\ u ' ? b] j x¿sf] dxfg\
of]hgfnfO{ d"t{?k lbg
l;4f>d zlQm s]Gb|n] cfÇgf]
:yfkgfsfnb] l v g} e/k" /
sf]lzz ub}{ cfO/x]sf] 5 .
>L >L dxfof]uL u'? uf]vgfy
Pj+ k/dx+; :jfdL >L
lglvn]Zj/fgGb dxf/fhnfO{
cfÇgf]
k/df/fWob]jsf] ?kdf, cfÇgf]
Kof/f] ;b\u'?sf] ?kdf dfg]/ cufl8 a9]sf]
o; ;+:yfn] pxfFx¿sf] dxfgtf, lbJotf Pj+
pRrtfnfO{ ;dfhdf km} n fpg, pxfF x ¿sf]
;Gb]z ;dfh;dIf k'¥ofpg, ;b\u'?sf] cefjdf
cfWoflTds ;+;f/df cufl8 a9\g g;s]sfx¿sf
nflu ;b\u'?;Fu hf]8\g, Wofg, ;fwgf, of]u,
8 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
cfo'j]{bnufotsf ljljw ljifodf ;dfhnfO{
hfgsf/L lbg] dxfg\ nIosf ;fy @)%^
;fn efb| dlxgfb]lv o; s]Gb|n] uf]/If lglvn
jf0fLsf] k|sfzg cf/De u¥of] . z'?df ;+:yfsf]
d'vkqsf] ?kdf rf/ k[i7af6 z'? ePsf] o;
klqsfn] b'O{ dlxgfdf g} ljz]iff+ssf] ?kdf
ljz]if c+s lgsfn]/ klqsfsf] :t/LotfnfO{
pRrtfdf k'¥ofpg ;kmn eof] . ;dfhdf
cfWolfTds klqsfsf] cefjnfO{ kl/k"lt{ ub}{
cfWoflTds cg'Gwfgd"ns dfl;ssf] ?kdf o;
klqsfn] cfÇgf] :t/LotfnfO{ sfod /fVb}
;dfhdf Ps nf]slk|o klqsfsf] ?kdf cfÇgf]
kl/ro lbg ;kmn eof] . ;b:o aGg]x¿sf] ;+Vof
klg j[l4 x'Fb} uof], k;n k;ndf uf]/If lglvn
jf0fL klqsf vf]Hg]x¿sf] klg ;+Vof a9\b} uof] .
6f]n 6f]n, uNnL uNnL, leQf leQfdf
‘uf]/If lglvn jf0fL vf]hL vf]hL’ k9f}F eGg]
lj1fkgaf6 klg klqsfsf] gfd ;a}sf] dg
dl:tisdf ´'l08Psf] kfOof] . klqsfsf] gfd
g;'Gg] sd} JolQm dfq kfOG5 . )%( ;fndf
t ;+:yfn] hgdfg;df k|ToIf?kdf ;Dks{ df
hfg ;lsof];\, u'?jf0fLnfO{ hg hgdf ;'gfpg
;lsof];\ eg]/ Pkm=Pd= /]l8of] dfkm{t\ cfÇgf
sfo{qmdx¿ cl3 ;fg{ z'? u¥of] . Pkm=Pd=
sfo{qmd 5f6f] ;dodf g} nf]slk|o aGg
k'Uof], o;n] rrf{s]f lzv/ 5'g yfNof],
cfWoflTds v' / fsn] el/Psf] ,
dGq tGq;DaGwL Ps dfq
/]l8of] sfo{qmd ‘uf]/If lglvn
;Gb]z’dfkm{t\ ;dfhdf cfÇg}
klxrfg lbg
;kmn eof], xhf/f}F JolQmx¿nfO{ ;b\u?
' b]jx¿;Fu
hf]8\g ;kmn eof] . /]l8of] sfo{qmddfkm{t\ klg
uf]/If lglvn jf0fLnfO{ hg hgdf k'¥ofOof] .
o; klqsfsf] af/]df /]l8of]df, Pkm=Pd= df,
l6=le= sfo{qmdx¿df klg rrf{ x'g yfNof] .
ljleGg ;+3;+:yfx¿df, sfof{nox¿df, k;n
k;ndf, 3/ 3/df, 6f] n 6f] n df uf] / If
lglvn jf0fLsf] pQ/f]Q/ k|ult x'Fb} uof],
b;f}F xhf/eGbf a9L ;b:o ;+Vofsf] lj:tf/ x'g
yfNof], xhf/f}F JolQmx¿;dIf o; klqsfnfO{
Jofks ul/of] . klqsfsf] nf]slk|otf cfÇgf]
7fpFdf a9\b} uof] . t/ klg Ps cfWofltds
klqsfnfO{ lg/Gt/?kdf k|sfzg ug'{ cfkm}Fdf
sd r'gf}tLk"0f{ 5}g . ;dfh clt ef}ltstftkm{
al9/x]sf] 5, dgf]/~hgfTds kqklqsfx¿
k9\gx
] ¿sf] hdftdf, /fhg}lts ljifoj:t'x¿df
/Dg] hdftdf, Pp6f cfWoflTds klqsfnfO{
;dfhdf :yflkt u/fpg' cfkm}Fdf csNkgLo
g} lyof], 7"nf] ;+3if{ / r'gf}tL lyof], y'k|} ufx|f,
cK7\of/fsf eLdsfo kvf{nx¿ lyP, t}klg
;+3if{x¿;Fu n8\b}, le8\b} uf]/If lglvn jf0fL
cfÇgf] P]ltxfl;s j;Gtx¿ kf/ ub}{ cfhsf]
lszf]/ cj:yfdf k'u]sf] 5 . l;4f>d zlQm
s]Gb| klg ulj{t ePsf] 5 ls cfÇgf] k|sfzgn]
Pp6f cfWoflTds zlQm cg' ; Gwfgd" n s
dfl;ssf] ?kdf cfÇgf] uf}/jdo rf}w jif{
kf/ u/L kGw|f}F jif{df k|j]z
u/]sf] 5 . uf]/If lglvn
jf0fLsf] o; P] l txfl;s
38Ldf xfdL ;a} ulj{t
ePsf 5f}F ls u'?s[kf,
cfzLjf{b eof] eg] s'g}
klg c;Dej /x]g5 ¤
rflxg] /x]5 s]jn lg/Gt/tf, w}o{, hfu?stf,
u'?k|ltsf] c6'6 >4f, ;fydf g6'6\g] -bl/nf]_
ljZjf;sf] vDaf .
cfh oL ;a} rLhx¿n] g} uf]/If lglvn
jf0fLn] cfÇgf] uf}/jdo rf}w
jif{ k"/f ug{ ;s]sf] 5 . o;
k'gLt cj;/df uf]/If lglvn
jf0fLnfO{ dfof ug]{, ;xof]u
ug]{, z'elrGts cflb ;a}nfO{
xflb{s cfef/ k|s6 ub{5f}F . ;fy}
u'?s[kf, cfzLjf{b k|fKt xf];\
eGg] k|fy{gf ub{5f}F .
ho u'?b]j ¤
l;4f>d zlQm s]Gb| klg ulj{t
ePsf] 5 ls cfºgf] k|sfzgn] Pp6f
cfWoflTds zlQm cg';Gwfgd"ns
dfl;ssf] ¿kdf cfºgf] uf}/jdo
rf}w jif{ kf/ u/L kGw|f}F jif{df
k|j]z u/]sf] 5 . uf]/If lglvn
jf0fLsf] o; P]ltxfl;s 38Ldf
xfdL ;a} ulj{t ePsf 5f}F ls
u'?s[kf, cfzLjf{b eof] eg] s'g}
klg c;Dej /x]g5 † rflxg] /x]5
s]jn lg/Gt/tf, w}o{, hfu?stf,
u'?k|ltsf] c6'6 >4f ;fydf g6'6\g]
-bl/nf]_ ljZjf;sf] vDaf .
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 9
uf]/If lglvn jf0fL
ljljw ¿kdf
;dosf] /Çtf/;Fu} o; uf]/If lglvn jf0fLn] cfÇgf
rf}w j;Gtx¿ kf/ u/L kGw|f}F jif{df k|j]z u/]sf]
5 . o; uf}/jdo kGw|f}F jif{ k|j]zsf] k'gLt cj;/df
;b\u'?b]jx¿k|lt gtd:st x'Fb} sf]l6sf]l6 gdg ck{0f
ub{5f}F . u'?s[kf, cfzLjf{b ljgf g t klqsf k|sfzg
;Dej 5, g t lg/Gt/tf g} . ;b\u'?sf] s[kf:j?k
pxfFx¿s} jf0fLnfO{ hg hgdf k'¥ofpg] dxfg\ nIosf
;fy o; uf]/If lglvn jf0fL cfÇgf] nIodf ultzLn
eO{ g} /fv]sf] 5, lg/Gt/?kdf u'??kL 1fg u+ufnfO{
;dfhdf l;+lrt ug{ nflu kl//x]sf] 5 .
;dfh cln ¿vf] 5, cln ef}ltstfsf] r/d tfkn]]
;'s]sf] 5, d?e"ldh:tf] ag]sf] 5, t}klg 1fg?kL u+ufsf]
?kdf o; uf]/If lglvn jf0fL cfÇgf] ultdf cufl8
a9]s} 5, ¿vf], d?e"ld g} eP klg ;dfhdf hn 5s]{/
zLtntf lbOg} /x]sf] 5 . o; 1+uf?kL 1fgdf sltn]
zLtntfsf] cg'ej u/], sltn] g'xfP, slt r'n'{Dd 8'a],
o;sf] s'g} n]vfhf]vf 5}g, uf]/If lglvn jf0fL;Fu o;sf]
s'g} lx;falstfa 5}g, o;sf] sfd t s]jn 1fgu+uf
ag]/ ;dfhdf km}ng' xf], ;dfhsf s'gf s'gfdf k'Ug'
xf], s–s;n] kmfObf lnG5g\, s–s;n] cfkm"nfO{ kljq
agfpF5g\, o;sf] s'g} ;/f]sf/ 5}g . x'g klg Pp6f
lg/Gt/?kdf au]sf] gbLdf sltn] kfgL lkpnfg\, sltn]
10 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
g'xfpnfg\, s–s;n] s] s] kmfObf lng ;S5g\, of] JolQmdf
e/ kg]{ s'/f xf], d'v dfq w'g] ls g'xfpg] ls, v]taf/Ldf
l;+rfO{ ug]{ ls cflb cflb cj;/x¿sf] ;b'kof]u JolQmdf
lge{/ ub{5 . To:t}, o; klqsf klg 1fg?kL gbL ag]/
ljleGg :yfgdf, ljleGg ;dfhdf l;+lrt ul//x]sf]
5 . o;nfO{ s;/L pkof]u ug]{ eGg] s'/f JolQmdf e/
kb{5 . sltn] aflx/L se/nfO{ 9f]u]/ dfq a;] xf]nfg\,
sltn] o;leqsf lbJo jf0fLnfO{ Jojxf/df ptf/] xf]nfg\,
sltn] ;fwgf, Wofg u/]/ hLjgsf] dfu{ vf]h] xf]nfg\,
cfWoflTds u'9 /x:onfO{ vf]tNb} cufl8 a9] xf]nfg\,
sltn] of]u / cfo'j]{bnfO{ c+ufn]/ z/L/nfO{ :j:y agfP
xf]nfg\, sltn] dGqhk, xjg cflb u/]/ cfÇgf] ;d:ofsf]
;dfwfg u/] xf]nfg\, b}jLzlQmsf] lbJotfsf] cg'ej u/]
xf]nfg\ . cfWoflTds ;+;f/df s;/L cufl8 a9\g,] cufl8
a9\gsf] nflu s] ug'{k5{, s;nfO{ u'? dfGg], s] ;fwgf,
Wofg ug]{ cflb sf}t'xntf, lh1f;f /fVg]x¿ :ki6 dfu{
ge]6\g]x¿nfO{ klg of] klqsf lbJo ;+hLjgL ag]sf] s}of}F
pbfx/0fx¿ 5g\ . ;}of},F xhf/f}F JolQmx¿ ;b\u?' b]jx¿;Fu
hf]l8g kfPsf 5g\, ;b\u'?b]j;Fusf] ldng;Fu} gofF hLjg
kfPsf 5g\ . hLjgsf k|To]s df]8x¿df, hLjgsf kfOnf
kfOnfx¿df ;b\u'?b]jx¿sf] ;fy kfO/x]sf 5g\ .
o;/L x]b}{ hfFbf uf]/If lglvn jf0fL ;dfhnfO{
;b\u?' b]j;Fu hf]8g\ ] k'n ag]sf] 5, ;}of}F xhf/f}F JolQmx¿sf]
cf:yfsf], >4fsf] s]Gb| ag]sf] 5, u'?s[kf, cfzLjf{bsf]
dfWod ag]sf] 5 . slxNo} k'/fgf] gx'g] 1fg?kL u+ufx¿sf]
;+u|xsf] ?kdf ;d'Gb| ag]sf] 5 . åfk/o'usf] uLtfh:tf]
slno'usf] uLtf ag]sf] 5, lbJozlQm k|flKtsf] dfWod
ag]sf] 5, ;b\u'?b]jx¿sf] dxfg\ of]hgfnfO{ d"t{?k lbg]
dfWod ag]sf] 5, ;a}sf] 3/ 3/, clkm; clkm; k'u]/
´s´sfpg], k|]/0ff lbg], uf]/If lglvn ;Gb]z lbg], p7,
hfu, e/kbf]{ lzio ag, u'? of]hgfdf c´} v6 cufl8
a9 eg]/ cflb OToflb ;Gb]z lbg] uf]/If lglvn l;kfxL
ag]sf] 5 . hLljt, hfu|t u'?tŒjsf] :ki6 pkl:yltsf]
k|df0f ag]sf] 5 .
o:tf] lbJotfn], u'?tŒjn], u'?s[kf, cfzLjf{bn]
cfkm\gf k/d cfb/0fLo
;b\u'?b]jx?sf] lbJo jf0fLx?n]
el/Psf], lbJo ;Gb]zx?n] ;lhPsf]
o; uf]/If lglvn jf0fL w]/}sf nflu
u'?s[kfsf] dfWod ag]sf] 5 .
el/Psf] uf]/If lglvn jf0fLn] lszf]/ cj:yf kf/ u/]sf]
5 . o:tf] ;+u|x0fLo klqsfsf] tkfO{F klg ;b:o aGg],
o;sf k'/fgf c+sx¿ ;+u|x ug]{ xf]Og t <
u'?s[kf / uf]/If lglvn jf0fL M
cfÇgf k/d cfb/0fLo ;b\ u ' ? b] j x¿sf] lbJo
jf0fLx¿n] el/Psf], lbJo ;Gb]zx¿n] ;lhPsf] o; uf]/If
lglvn jf0fL w]/}sf nflu u'?s[kfsf] dfWod ag]sf] 5 .
cfÇgf ljutsf hGd Pj+ oxL hGddf u/]sf g/fd|f
sd{x¿nfO{ kvfNg] dfWod ag]sf] 5 uf]/If lglvn
jf0fL . o;leqsf lbJo rLhx¿nfO{ u|x0f ub}{ Jojxf/df
ptf/]/ klg u'?s[kf k|fKt ug{ ;lsG5 eg] u'?sf] ;Gb]z
af]ss
] f] lbJo klqsf ePsf]n] u'?sfo{dfkm{t\ u'?s[kf k|fKt
ug{ ;lsG5 . u'? gkfP/, cfWoflTds dfu{df cl3 a9\g
g;Sg]x¿sf nflu, ;fwgf, Wofg, k"hg, xjg cflb ug{
rfx]/ klg df}sf gkfpg]x¿sf nflu of] klqsf cfkm}Fdf
cd[t aGg ;S5, dfu{–lgb]{zs aGg ;S5, hLjgnfO{
af6f] b]vfpg] dfu{ aGg ;S5, b'Mv, si6, kL8fdf
56\k6fO/x]sfx¿nfO{ dnd nufOlbg ;S5, b}jLs[kf,
cfzLjf{bsf] 9f]sf vf]lnlbg ;S5 . o;}n], o:tf y'k|} u'0f}
u'0fn] el/Psf] o; uf]/If lglvn jf0fLnfO{ hg hgdf
k'¥ofpg' tkfO{F xfd|f] klg bfloTj, st{Jo x'g cfpF5 .
tkfO{Fsf] dfWodn] s;}n] ;b\u'? k|fKt ug{ ;S5g\ eg]
b'Mv si6df cN´]sfx¿n] o;af6 kf/ kfpg] dfu{ k|fKt
ug{ ;S5g\, oL ;a}sf] >]o tkfO{Fn] klg k|fKt ug'{ x'g]5 .
s;}sf] pGglt k|ultsf] dfWod ljwftfn] tkfO{FnfO{ klg
agfpg ;S5g\ . To;}n], o:tf] lbJo klqsf cfkm"n] klg
k9\g], c¿ c¿nfO{ klg ;b:o agfO{ k9\g] cj;/ k|bfg
u/f}F, u'?sfo{ u/f}F, ;b\u'?sf] s[kf, cfzLjf{b k|fKt u/f}F .
ho u'?b]j ¤
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf Pj+ cfzLjf{b:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
b]jsf]6f jGw' ;dfh, jl/i7 pkfWoIf zflnu|fd b]jsf]6f
-g]kfn clw/fHoe/sf ;Dk"0f{ b]jsf]6f aGw'x¿_ kf]v/f–@, cr{naf]6
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 11
cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLsf] Pltxfl;s sfo{qmd
lzj ;fwgf Pj+ cf>d ejg pb\3f6g ;df/f]x
sfo{qmddf k"hg, xjg, ehgsLt{g, nIobLk ck{0f cflb
;DkGg ePsf lyP . pQm sfo{qmddf ljleGg JolQm tyf
JolQmTjx¿n] cfÇgf] egfO /fVg'ePsf] lyof] .
sfo{qmdaf6 gofF JolQmx¿ ;b\u'?b]jx¿;Fu glhlsg
kfPsf] ;xefuLx¿sf] egfO /x]sf] 5 . sfo{qmddf s]Gb|nufot
eQmk'/, nlntk'/, uf]/vf, dWok'/ l7dL, k;f{ cflb 7fpFaf6 /
ndh'ª, tgx'F, sf:sLsf cf7j6} cf>daf6 ;fws;flwsfx¿sf]
;xeflutf /x]sf] lyof] .
sf:sL lhNnf n]vgfy g=kf= j8f g+= !@ v'bL 9'+u]kf6g
j/fnyu/, uuguf}F8f, kfj/xfp;, /fdahf/ cflb 7fpFaf6
h;–h;n] h]–h;/L ;Sg'eof], To;}u/L k|]d, ;b\efj / ;xof]u
k/dk"Ho ;b\u'?b]jx¿ >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf] s[kf, cg'sDkf
Pj+ cfzLjf{bn] l;4f>d zlQm s]Gb| cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLsf]
cfÇg} uf]/If lglvn cf/tL ejg lgdf{0f ePsf] 5 . ut >fj0f !$
ut] ;f]daf/sf] z'e lbg lzj ;fwgf;lxt cf>d ejg pb\3f6g
ePsf] xf] . Ps eJo ;df/f]xsf aLr ;DkGg pQm sfo{qmdsf]
klxnf] lbg laxfg} zf]efofqf lgsflnPsf] lyof] . snz;lxtsf]
zf]efofqfsf] eJotf ;a}sf] cfsif{0fsf] s]Gb| ag]sf] lyof] .
zf]efofqfkl5 sfo{qmdsf] z'ef/De ug'{x'Fb} ;fj/kGyL tyf
s]Gb|Lo ;+of]hs /fdhL cof{n Pj+ ;fj/dft[sf tyf s]Gb|Lo
;+of]hs laGb]Zj/L a/fnHo"n] ;+oQ
' m?kdf cf>d ejgsf] pb\3f6g
ug'e{ Psf] lyof] . pQm cj;/df uf]/If lglvn jf0fLsf] v'bL cf>d
ug'{eof] . o;/L n]vgfy–!@ v'bLdf Pp6f cfWoflTds lbof] afNg]
ljz]if c+ssf] ljdf]rg klg ePsf] lyof] .
;+:yfsf] cfÇg} ejg lgdf{0f ;DkGg ePsf] 5 . o; ;'vb If0fdf
o; sfo{df k|ToIf ck|ToIf?kdf ;xefuL ;Dk"0f{nfO{ l;4f>d
zlQm s]Gb| g]kfn wGojfb JoQm ub{5 . v'bL cf>dsf tkm{af6
klg cf>dsf ;lrj ;fws Clif/fd ;fksf]6fn] of]ubfg ug]{
;a}k|lt cfef/ k|s6 ug'{eof] . pxfFn] cf>dnfO{ o; cj:yf;Dd
NofO{ k'¥ofpg lhG;L, gub, efj–ljrf/n] of]ubfg k'¥ofpg'
ePsfnufot xªsª, cd]l/sf, a]nfotdf /x]/ gub ;xof]usf
;fy} z'e–sfdgf¿kL ;b\efj k7fpg'x'g]x¿ ;a}nfO{ wGojfb
lbg'eof] .
lzj ;fwgf sfo{qmdsf] ;+rfng ;fj/kGyL ;b:oHo"n]
ug'e{ Psf] lyof] . lålbj;Lo sfo{qmddf kre}ofl:yt >L lzjuf]/If
kL7df k/df/fWo ;b\u'?b]j >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfysf]
>Lr/0fsdndf /f]6 ck{0f ul/Psf] lyof] .
12 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
lzjuf]/IfkL7 kre}ofdf /f]6 ck{0f ;Gbe{—
lzjuf]/If zlQmsf] cg'ej–cg'el"t ub}{ cufl8 a9f}F
k/dk"Ho ;bu'?b]j >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfyn]
cnv lg/~hg hufPsf] lzjuf]/If kL7 -sf:sL lhNnf n]vgfy
!! dre}of ufpFsf] So"j];L kmfF6sf] s]xL dfly prfOdf /x]sf]_
u'? uf]/Ifgfysf] dlGb/ g]kfns} cfWoflTds w/f]x/ xf] . o; lbJo
e"lddf u'? uf]/vgfysf] s[kf, cfzLjf{bsf] cg'ej–cg'e"lt w]/}
eQmhg Pj+ ;fws;flwsfx¿n] kfO;Sg' ePsf] 5 . uf]/vgfy
afaf, dftf sfnL, eujfg\ e}/j / gfub]jtfsf] s[kf t 5Fb}
5, To;sf] cltl/Qm ev{/ v'bL cf/tL ;~rfng s]Gb|n] >fj0f
dlxgfsf] k'gLt cj;/df cf>d ejg pb\3f6g;lxt ‘lzj
;fwgf’sf] dfWodaf6 o; If]qsf ;fy} cGo :yfgaf6 kfNg'
ePsf eQmhg Pj+ ;fws;flwsfx¿nfO{ ;b\u'?b]j / eujfg\
lzj;Fu hf]8g\ ] clåtLo sfo{qmdnfO{ ;kmn kf/L cfWoflTds ;dfh
lgdf{0fsf] nflu gofF l;F9L lgdf{0f ul/lbPsf] 5 .
l;4f>d zlQm s]Gb| sf:sLdf /x]sf ;Dk"0f{ ;Dks{ sfof{no,
cf/tL ;+rfng s]Gb|x¿af6 >fj0f dlxgfsf] d+unaf/ ->fj0f
!% ut]_ o;} uf]/IfkL7df ul/Psf] /f]6 ck{0f sfo{qmdn] afaf
uf]/vgfy zlQmkL7sf] pmhf{ cg'ej ug]{ c´ a9L cj;/ k|fKt
u/fPsf] 5 . uf]/IfkL7sf] ?kdf k"0f{ ljsf; u/L k|ToIf nfe
sljtf
lngsf] nflu ug{ ;lsg] sltko u'? of]hgfsf sfo{x¿ ug{ afFsL g}
5.
>L lzjuf]/IfkL7 l;4f>d kre}ofsf] ;+/If0fsf] nflu u7g
ePsf] sfo{ ;ldltn] o;nfO{ wfld{s ko{6g :ynsf] ?kdf ljsf;
ug{sf] nflu ;+:s[t, Hof]ltif, cfo'j]{b, of]u, Wofg, ;fwgf cflb
xfd|f k"jL{o bz{gsf ;a} ljwfx¿sf] s]Gb| agfpg] nIo /fvL u'?
of]hgf tof/ kf/]sf] 5 . o; sfo{qmdsf] k"0f{ ;kmntfsf] nflu
k/dk"Ho ;bu'?b]jx¿sf] s[kf, cg'sDkf Pj+ cfzLjf{b k|fKt
xf];\ egL k|fy{gf u/f}F / o; k'gLt sfo{df ;a} ;fws;flwsf Pj+
eQmhgx¿sf] cfTdfaf6} u'?sfo{df h'6\gsf] nflu >4f, elQm
;w}F hflu/xf];\, hfuL /xf];\, hfuL /xf];\ .
cGTodf, v'bL cf>d ejg lgdf{0f ug]{ qmddf u'?s[kf,
cfzLjf{b lz/df yfkL pRr dgf]ansf ;fy, ;fx;k"0f{ u'?sfo{ ug]{
h'´f? / sd{7 v'bLsf ;Dk"0f{ ;fws;flwsf, eQmhg Pj+ ;xof]uL
ldqx¿k|lt l;4f>d zlQm s]Gb| uf}/j ub{5 / ;bf ;bfsf] nflu
C0fL /xg] 5 . u'?sfo{ ug]{ qmddf ePsf uNtL, sdL–sdhf]/LnfO{
k/dk"Ho ;b\u'?b]j / oxfFx¿ ;a};Fu Ifdf dfUb5f}F .
ho u'?b]j ¤
L
t
]
f
d
5
G
hLjg a
uf]/vn] lg/~hg -cnv_ hufPsf] 7fpF,
lbJo r}tGo 5 v'bL kre}of ufpF,
uf]/vsf] s[kf eof] cem} xfdLdfly,
lbg lbg ug{ kfOof] u'?sf] cf/tL@ .
ls/ft]Zj/ lzjhLsf] a;]/ sfvdf,
uf]/v lglvn u'?b]j /fv]/ cfFvfdf,
ca ltd|f] ;]jf ug{ kfpmF h'gL h'gL,
;+;f/nfO{ lrgfpg] 5f}F lbJo uf]/ve"ld@ .
/fd3ff6, n]vgfy, v'bL, eujtL,
nffdfrf}/, dfn]kf6g, 3ffdL{, ljGWojf;L,
cf7} wfddf an]sf] 5, u'?sf] cf/tL,
efUodfgL ePsf] 5 sf:sL lhNnff clt@ .
ltDn] xft /flvlbP hLjg aG5 df]tL,
ltDn] xft lemsLlbP lgE5 cfTdf Hof]lt,
ltd|f] s[kf ljgf u'? sfF 5 / cfgGb,
dgleq j:g' ef5 ;lRrbfgGb@ .
;f}efUon] u'?b]jsf] lzio x'g kfOof],
of] lz/n] ;w}F u'? r/0f 5'g kfOof],
afFsL hLjg ;'DkLlbPF ;dfpm u'? xfTdf,
;Fu} hfpFnff u'? wfddf u'?b]js} ;fydf .
;+;f/nffO{ lrgL ;s]F 5}g st} ;'v,
u'? ljgf htf hfG5 pt} b'v} b'Mv,
km]l/ km]l/ hGd lng] dg} 5}g u'?,
oxL hGddf u'?b]js} gfd hkL d?F@ .
-;flwsf lji0f' ;fksf]6f_
l;4f>d zlQm s]Gb|, kf]v/f
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 13
v'bL cf>dsf nflu >fj0f
k/dk"Ho ;b\u'?b]j >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy
k/+x+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf] cg'sDkf, s[kf
/ cfzLjf{baf6 lgdf{0f ePsf] l;4f>d zlQm s]Gb| cf/tL
;+rfng s]Gb| v'bLsf] lzj ;fwgf;lxtsf] pb\3f6g sfo{qmd
vf;u/L lglZrt ltly >fj0f !$ ut] ;f]daf/ egL w]/} lbg
klxn]b]lv g} to ePsf] / pQm lbgdf ?b|L k"hf ?b|fleif]s
gh'/]sf sf/0f cf>d ejgsf] jf:t' k"hf / ?b|L k"hf !#
ut] cfOtaf/sf lbg h'/]sf sf/0f >fj0f !# ut]sf lbgb]lv
xfdLx¿sf] dxfg\ kj{ z'? eP h:tf] ePsf] lyof] . To;}n]
@)&) >fj0f !#, !$ / !% ut]sf] lbg ljz]if dxŒjk"0f{ lbg
eof] . ;fws;flwsf, eQmhgx¿, hf] l;4f>d zlQm s]Gb|
v'bLsf] cf>d ejg lgdf{0fdf cxf]/fq v6]/ sfd ug'{x'GYof],
cf>dsf af/]df rf}la;} 306f ;f]Rg] ug'{x'GYof] . cf>d ejg
/ u|fp08 tof/ ePkl5 ;fws;flwsfx¿ / z'elrGtsx¿sf]
w]/} v'zLsf] s'/f x'g uof] . cflwsf/Ls ¿kdf j}lbs ;gftg
wd{cg';f/ ljlw–ljwfg k'¥ofP/ cf>ddf u'? cf/tL ;+rfng
ug{ kfOof] . km]l/ n]vgfy–!@ v'bLsf] cf>d lgdf{0f ePsf]
jl/kl/ olt j[xt\ sfo{qmd o;cl3 ePsf] klg lyPg . To;}n]
;Dk"0f{ ;fws;flwsf, sfo{stf{, eQmhgx¿df ljz]if pT;fx,
hf]z, hfFu/ / pd+u lyof] . >fj0f !# ut] ?b|L k"hf, jf:t'
k"hf / nIo bLk k|HHjngsf ;fy} a]n'sL u'? dlxdfn] e/k'/
ePsf] ehgsLt{g ;DkGg eof] . >fj0f !$ ut] sl/a *M#)
ah]af6 u'? k"hg u/]/ sfo{qmdsf] z'ef/De eof] . sl/a
!!M!% lt/ k"hg, xjg, dGqhksf sfo{qmd ;lsof] . To;kl5
t'n Jofg/;lxtsf] zf]efofqf ;DkGg ePsf] lyof] .
sl/a !!M#) ah] zf]efofqf z'? eof] . k~r}afhf,
sf7df8f}F pkTosfsf] l7dLaf6 uPsf] g[To ;d"x, afhf,
Jofg/;lxtsf] cfdf ;d"xx¿sf] 6f]nL, :s'nsf ljBfyL{,
14 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
ehg 6f]nL, ljleGg Kn] sf8{ / Aofg/n] ;lhPsf eQmhg
;fws;flwsfx¿sf] ;d"x g]kfnel/s} u'?b]jn] lgDTofpg'
ePsf ;fws;flwsf, u'?b]jsf sd{7 lziox¿, h;nfO{
l;4f>d zlQm s]Gb| g]kfnsf ;f=k= /fdhL cof{n / ;f=df=
ljGWo]Zj/L a/fnHo"sf] g]t[Tjdf k"Ho u'?b]jx¿sf] ;"Id
lgb]{zgdf zf]efofqf z'? ePsf] lyof] . cf>d k|fË0faf6 z'?
ePsf] zf]efofqf n]=g=kf=–!@ v'bL tfufsf] d'v, To;kl5
/fdahf/l:yt /fd dlGb/ / leqL af6f] x'bF } kf]v/f ljZjljBfno
hfg] af6f]df kg]{ ! g+= rf]s, h'g 7fpF n]vgfy–!@ / ! sf]
aLr 9'Ë]kf6gdf kb{5, k'Uof] . zf]ef ofqfdf j[4j[4f, o'js,
s]6fs]6Lx¿ >fj0f dlxgfsf] rsf]{ 3fdsf] klg kjf{x g/fvL,
lj>fd gu/L cfWoflTds gf/fx¿ nufO{ hosf/ 3GsfO{
k~r]afhfsf] tfndf ´'Db} gfRb} olt dgdf]xssf ;fy cufl8
a9\b} lyof] . cl3 cl3 k~r]afhf, kl5 kl5 l7dLsf] jfB ;d"x,
k~rsGof, ljleGg cfWoflTds ;d"x, cfdf ;d"xaf6 pkl:yt
x'g'ePsf, xftdf l;+ufl/Psf] snz lng'ePsf] b[Zo dfgf}F
:ju{af6 cK;/f, k/L, uGwj{, lsGg/x¿ ;a} o;} snz ofqfdf
pkl:yt eP ´}F efg x'GYof] . x/]ssf u]6df l;+ufl/Psf] km"nn]
;lhPsf 38f /flvPsf] lyof] . zf]efofqfdf lxF8g\ ] ofqLx¿nfO{
;j{t kfgL, ;fbf kfgL lbP/ af6fdf kg]{ >4fn'x¿n] :jfut
u/]sf lyP . zf]efofqf kf]v/f ljZjljBfnosf] u]6 glhs}
eP/ k'gM cf>d k|fË0fdf cfP/ pb\3f6g ;f/f]xdf kl/0ft
ePsf] lyof] . l;4f>d zlQm s]Gb| g]kfnsf ;f=k= /fdhL
cof{n / ;f=df= ljGb]Zj/L a/fnHo"sf] s/sdnaf6 gjlgld{t
cf>d ejgsf] pb\3f6g eof] . pxfFx¿af6 ljz]if Kn]6sf]
cgfj/0f eof] . ptf sfo{qmddf cltlysf] cf;g u|x0fsf
;fy;fy} aLr aLrdf ehgsLt{gsf] sfo{qmd ;+rfng ePsf
lyP . sfo{qmdsf] pb\3f]if0fsf] sfo{ n]vgfy cf>dsf ;fws
hLjgfy 9sfnsf ;fy} s]Gb|af6 hfg' ePsf ;fws ;'/]Gb|
yfkfn] kfn}kfnf] ug'{ePsf] lyof] . b'j} pb\3f]ifssf] k|:t'ltn]
sfo{qmddf y k ;'uGw ylkPsf] lyof] . sfo{qmddf 5f]6f] dL7f]
:jfut dGtJo /fVg'x'Fb} l;4f>d zlQm s]Gb| v'bLsf ;+of]hs
nIdL kf}8]nn] ;Dk"0f{ cfuGt's clylt, eb| enfb\dL, dlxnf,
pkl:yt ;a}nfO{ ;+:yfsf] tkm{af6 :jfut ug'{eof] .
sfo{qmddf n]vgfy g=kf= j8f g+=–!@ sf eb| enfb\dL,
h;n] cf>dnfO{ cfly{s, ef}lts / g}lts, cfWoflTds ;dy{g
ug'{ePsf] lyof], pxfFx¿ l8NnL/fd kf}8]n, lji0f'k|;fb kf]v|]n,
b'uf{k;| fb ;'jb] L, tf/f clwsf/L, l;4f>d zlQm s]Gb| n]vgfysf
;+of]hs ;flwsf /fwf ;fksf]6f, l;4f>d zlQm s]Gb| kf]v/f
/fd3f6sL ;x–;+of]hs lji0f' ;fksf]6fnufotsf cfWoflTds
!#, !$ / !% sf lbgx¿
tyf ;dfhsf cu|h ;dfh;]jL JolQmTjx¿n] xif{ljef]/ eO{
cfÇgf] egfO /fVg'ePsf] lyof] . To;kl5 l;4f>d zlQm s]Gb|
cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLsf] :dfl/sfsf] ¿kdf k|sflzt >fj0f
dlxgfsf] uf]/If lglvn jf0fLsf] nf]sfk{0f l8NnL/fd kf}8]n,
lji0f'k;| fb kf]vn]| , b'uf{k;| fb ;'jb] L, ;f]dgfy jf:tf]nf, xl/k|;fb
RjfO{, tf/f clwsf/L, of]uL jneb|gfyHo"n] ;fd'lxs ¿kdf
ug'{eof] . u'?x¿sf] dlxdf, lzj ;fwgfsf] dxŒjsf] af/]df /
cf>d;DaGwL kl/ro lbg'x'Fb} ;fkHo" / ;dfHo"n] cfÇgf] egfO
/fVg'eof] . ;fkHo"n] lzj ;fwgf ;DkGg u/fpg' ePsf] lyof] .
cGTodf, nIobLk k|HHjng, k|;fb ljt/0f Pj+ ehgsLt{gsf]
sfo{qmd ;DkGg eof] . dWok'/ l7dLsf ;fws;flwsfx¿n]
zf:qLo g[To b]vfpg'ePsf] lyof] . sfo{qmdsf] aLr aLrdf
s]Gb|af6 hfg'ePsf ;fws bz/y yfkf, nf]s bf]xf]/L
k|lti7fgsf s]b|Lo kbflwsf/L >L/fd clwsf/LHo"n] dL7f] ehg
ufpg'ePsf] lyof] . To;}u/L, l;4f>d zlQm s]Gb| ;Dks{
sfof{no /fd3f6sL ;flwsf lji0f' k/fh'nLn] cToGt dd{:kzL{
cfWoflTds sljtf ;'gfpg' eof] . cf>d lgdf{0f;DaGwL cfo–
Joo ljj/0f lgs} kf/bzL{?kdf ;a}sf] dg 5'g] u/L ;fws
Clif/fd ;fksf]6fn] k]z ug'{ePsf] lyof] . o;/L cf>d ejg
pb\3f6g tyf lzj ;fwgf sfo{qmd ;dfkg ePsf] lyof] .
x/]s jif{ >fj0f dlxgfsf] x/]s d+unaf/sf lbg ´}F >L
lzjuf]/Ifgfy zlQmkL7 l;4f>ddf kfnf]sf] qmddf cf/tL
;+rfng s]Gb| v'bLsf] /f]6 ck{0f ug]{ kfnf] lyof] . @)&)
>fj0f !% ut] d+unaf/sf lbg laxfg} ( ah]lt/} kf]v/f
/fd3f6sf ;fws;flwsf, n]vgfysf ;fws;flwsf, sf7df8f},F
uf]/vf, cGo lhNnfsf klg ;fws;flwsfx¿;lxt n]vgfy–!!
l:yt kre}of eGg] 7fpFdf /x]sf] >L lzjuf]/Ifgfy dlGb/df
ehgsLt{gsf ;fy /f]6 ck{0f ug]{ sfo{qmd, h'g sfo{qmd
k"j{ ;DkDg sfo{qmdx¿ eGbf w]/} /dfOnf], pT;fx / pd+un]
e/k"/ lyof], >L lzjuf]/Ifgfy zlQmkL7sf ;+/Ifs of]uL
aneb|gfyHo"af6 k/dk"Ho ;b\u'?b]j >L >L dxfof]uL u'?
uf]/vgfysf] >Lr/0fsdndf /f]6 ck{0f eof] . pQm lbg
klg ;a} :ju{af6 cfPsf cK;/f, uGwj{, lsGg/sf] 6f]nL g}
cfP/ gfrufg u/]sf], ehg ufPsf] h:tf] efg x'GYof] h'g
cfgGb / /dfOnf]nfO{ zAbdf JofVof ug{ c;Dejh:tf] ePsf]
lyof] . o;/L l;4f>d zlQm s]Gb| cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLn]
cfof]hgf u/]sf] lq–lbjl;o sfo{qmd ;dfkg eof] . k/dk"Ho
;b\u?' b]jx¿sf] s[kf, cfzLjf{b Pj+ l;4f>d zlQm s]Gb| ;Dks{
sfof{nox¿ eQmk'/, nlntk'/, afg]Zj/, tLgs'g], ndh'Ë,
lrtjg, tgx'F, To:t}, dWok'/ l7dL cf>d, k;f{ cf>d /
sf:sLsf ljz]if u/L ;Dks{ sfof{nox¿ /fd3f6, n]vgfy,
3fdL{ cf>d, nfdfrf}/ cf>dsf ;Dk"0f{ ;fws;flwsfx¿sf]
dfof, ;b\efj, ;xof]uaf6 sfo{qmd ;kmn ePsf] dfGg ;lsG5 .
ljz]if u/]/ v'bL cf>dsf ;fws;flwsfx¿sf] u'?k|ltsf]
;dk{0f, elQm, v6fO{ / ;xof]uL efjgfnfO{ ;dfhsf ljlzi6
JolQmTjx¿af6 ;d]t Xboaf6} k|z+;f ePsf] 5 . oxfFsf
afl;Gbfx¿n] klg ;a}k|lt cfef/ JoQm u/]sf 5g\ .
aflx/af6 cfpg'ePsf ;fws;flwsf, eQmhgx¿nfO{
/fd|f];Fu ;]jf ug{ g;s]sf] u'gf;f] klg v'bL cf>daf;Lx¿sf]
/x] klg v'bL cf>dsf ;fwsf;flwsfx¿n] h] ug'{eof]
k|z+;fof]Uo sfo{ ug'{ePsf] 5 h;sf] kmn:j?k l;4f>d zlQm
s]Gb| g]kfnsf] c´} k|ult, pGglt x'Fb} hfg] b]lvG5 .
pQm tLg lbg jiff{b\sf] ;do eP/ klg df};dn] eg]
w]/} ;fy lbPsf] lyof] . u'?x¿k|ltsf] cf:yf / ljZjf; xfdL
;a}df t k|uf9 5Fb}5, hf] u'?b]jx¿sf] sfo{qmddf ;xefuL
ePsf 5}gg\, lyPgg\, pxfFx¿n] klg u'?s[kf o:tf] x'Fbf]/x]5
eGg] dx;'; ug'{ePsf] 5 .
x'g t of] ;Dk"0f{ sfo{sf] afu8f]/ ;"Id ;Qfaf6 u'?b]jx¿n]
g} ;DxfNg' ePsf] xf] . t}klg cfWoflTds ?kdf jiff{b\sf] ;do,
v]tL afnLsf] ;do, htftt} b}jL k|sf]k / ljklQx¿ k/]sf]
a]nf 6f9f 6f9faf6 cfO{ cfÇgf] dxŒjk"0f{ ;donfO{ ck{0f u/L
o; sfo{qmdnfO{ eJo, ;Eo / cfsif{s¿kdf ;DkGg ul/lbg'
x'g] ;Dk"0f{ z'elrGts, z'e]R5's JolQmTjx¿nfO{ l;4f>d
zlQm s]Gb| g]kfn, cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bL / cGo ;d:t
cf>dsf] tkm{af6 xflb{s cfef/sf ;fy} ‘ho u'?b]j ¤’ sf]
Gofgf] clejfbg ck{0f ub{5f}F .
ho u'?b]j ¤
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 15
l;4f>d zlQm s]Gb| v'bL cf>d ejgsf] ;xof]ufy{ /sd ;xof]u k|bfg ug'{x'g] bftfx¿sf]
gfdfjnL utf+sdf k|sflzt ul/Psf]df sltkosf] 5'6g\ uPsf] / ;xof]u ug]{ xftx¿ ylkPsf] x'gfn]
gofF bftfx¿sf] gfdfjnL;lxt 5'6 ePsf gfd o; c+sdf k|sflzt u/]sf 5f}F . utf+sdf gfd
5'6\g uPsf]df Ifdfofrgf ub}{ ;a} ;xof]uLx¿nfO{ ‘ho u'?b]j ¤’ sf] Gofgf] clejfbg 6S|ofpFb5f}F .
!_ lx/f ltldlN;gf, n]vgfy–!@, v'bL
?=!,!!!÷–
@_ ;Ltf±/fdk|;fb ltldlN;gf?=!,!!%÷–
#_ dfs{08 clwsf/L, tf/f clwsf/L
?=@,))%÷–
$_ hfg'sf clwsf/L, kf]v/f–!), /fd3f6
?= !,))%÷–
%_ xl/k|;fb RjfO{, n]vgfy–!@, v'bL
?= !,))@÷–
^_ d'/nL df]xg ltjf/L, n]vgfy–!@, v'bL
?= !,))%÷–
&_ lhtk|;fb åf, sf:sL, n]vgfy–*, lzz'jf
?=!,))!÷–
*_ s]bf/k|;fb clwsf/L, sf:sL, n]vgfy–!@ ?= !,))*÷–
(_ ;fu/ u'?Ë, n]vgfy–!@, 9'+u]kf6g
?= !,)%)÷–
!)_ lbns'df/ s]=;L=, sf7df8f}+
?= !,))%÷–
!!_ dl5Gb| clwsf/L, n]vgfy–!@, v'bL
?= !,))%÷–
!@_ /fdaxfb'/ u'?Ë, ;fljqL u'?Ë, kf]v/f–!)
?= !,)!!÷–
!#_ 7'df sfsL{, a;'Gw/f, sf7df8f}F
?= !,!!%÷–
!$_ >L uf]kfn k|hfklt, dWok'/, l7dL
?= !,!!!÷–
!%_ honfn e§/fO{, kf]v/f–@, ljGWojfl;gL
?= !,)!)÷–
!^_ ldngl;n dlxnf ;d"x, n]vgfy–!@
?= @,!))÷–
!&_ sNkgf ;fksf]6f, n]vgfy–!@, v'b
?= !,))%÷–
!*_ k|utLl;n dlxnf ;d"x
?= !,!)%÷–
!(_ /fdrGb| lu/L, n]vgfy–*
?= !,)))÷–
@)_ d}gf sfsL{, n]vgfy–!!
?= !,())÷–
@!_ led axfb'/ ;fksf]6f, n]vgfy–!@
?= !,!!!÷–
@@_ eQm/fd >]i7
?= !,)!!÷–
@#_ s[i0fk|;fb kf}8]n, n]vgfy–!, v'bL
?= !,%!%÷–
@$_ /fdk|;fb kf}8]n, n]=g=kf=–!@
?= !,!!!÷–
@%_ Psdfof cf]´f, n]=g=kf=–!@
?= !,!!!÷–
@^_ km'ndfof ldhf/, kf]v/f–!), cd/l;+x
?= !,!!!÷–
@&_ t'n;L u'?Ë, kf]v/f–$, jufn]6f]n
xfn xªsª ?=!%,%))÷–
@*_ ljGb' ljdnL, n]=g=kf=–!@
?= !,%)%÷–
@(_ s'Gtf kf}8]n, n]vgfy–!@, v'bL
?= !,!))÷–
#)_ ljhonIdL kf}8]n, n]vgfy–!@, v'bL
?= !,))%÷–
#!_ s[i0fk|;fb sf]O/fnf, n]g=kf=–!@, v'bL
?= !,)!)÷–
#@_ b'uf{bQ e"t]{n
?= !,!!!÷–
##_ gf/fo0fk|;fb Gof}kfg], n]=g=kf=–!@
?= !,!)%÷–
#$_ ;+´gf :j= hd'gf s'df/L
?= @,)%)÷–
#%_ /fh]Gb|axfb'/ k/fh'nL, kf]v/f–!%
?= !,!))÷–
#^_ sdnf a/fn, n]vgfy–!@, v'bL
?= !,))%÷–
#&_ hfgsL nfld5fg], n]vgfy–!!
?= @,%))÷–
#*_ v8fgGb nfld5fg], kf]v/f–(
?= !,!!!÷–
#(_ zf]ef ltldlN;gf, kf]v/f, Go"/f]8
?= #,%))÷–
$)_ xl/k|;fb l/hfn, wgdfof l/hfn, n]vgfy–!@, v'bL ?= !,!!!÷–
$!_ dfwj uf}td, lji0f' uf}td, n]=g=kf=–!@,
?= !,!!!÷–
$@_ n]vgfy l3ld/], n]vgfy–!@, v'bL
?= !,))%÷–
$#_ s[i0f/fh 9sfn, z'lznf 9sfn, n]vgfy–!@, v'bL cl3Nnf]
klqsfdf e"n ePsf] ?= !),)%!÷– x'g'kg]{df !,)%!÷– dfq}
ePsf]df klg e"n ;'wf/ .
$$_l8NnLk|;fb j/fn, kf]v/f–&
?= !,&%)÷–
$%_ r"8fdl0f clwsf/L÷lnnf clwsf/L, n]=g=kf=–!@, v'bL ?= ^,%#@÷–
$^_ lzjk|;fb t‰of, nIdL t‰of, k[YjLrf]s
?= @,))!÷–
$&_ hgs/fh ;'j]bL, dlgtf ;'j]bL, a]NhLod
?= %,))%÷–
$*_ ;Gtf]if ;fksf]6f, cdLtf ;fksf]6f, cd]l/sf
?= !),)))÷–
$(_ afa'/fd ltldlN;gf÷uf]df ltldlN;gf, n]vgfy–!@, v'bL ?= !,!!!÷–
%)_ ;f]let 9'+ufgf n]vgfy v'bL !@ ?= !!!!.–
l;4f>d zlQm s]Gb| v'bL cf>d ejg lgdf{0ffy{{ lhG;L ;xof]u klg k|fKt ePsf] lyof] h;sf]
k|sfzg utf+sdf 5'6\g uPsf]n] Ifdfofrgf ub}F pxfFx¿sf] gfd klg oxfF k|sflzt ul/Psf] 5 .
!_ >L/fd sfi7 pBf]uaf6 ?= (,)))÷– a/fa/sf] ‰ofnsf]
vfkf±yk gub ?= #,)))÷–
@_ s]=;L= xf8{j]o/ n]vgfy–!@, kfj/xfp;af6 % af]/f l;d]G6 .
#_ sNkgf 9sfn ?= @,)))÷– 9f]sfvfkf ;f}hGo .
$_ ch'g{ ku]gL n]=g=kf=–!$, n]vgfy–!$ af6 % af]/f l;d]G6 .
%_ b}lgs ;Knfo;{ tfnrf]saf6 % af]/f l;d]G6
^_ /d]z±l;n ;fksf]6f, n]vgfy–!@, v'bLaf6 %)@% -b'O{ j6f
l;lnª Çofg_
16 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
&_ ljdnf cf]´f, n]vgfy–!@, v'bLaf6 % af]/f l;d]G6 .
*_ ;'lgn >]i7, kf]v/f OKM. 20 littre primer
(_ pQd s'df/ >]i7, n]vgfy–!@, v'bLaf6 20 littre cement primer
/ j|;x¿
!)_ lji0f' ;fksf]6f±j[x:ktL ;fksf]6faf6 cf/tL xnsf] d~r ;hfj6sf]
;Dk"0f{ vr{ Joxf]g'{ ePsf] 5 .
!!_ lvdaxfb'/ ;]/rg kf]v/f–* l;dnrf}/af6 @) ln= l8:6]Dj/
v'bL cf>d sfo{ ;ldltsf kbflwsf/Lx¿
l;4f>d zlQm s]Gb| cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLn] ut
>fj0f !$ / !% ut] cf>d ejg pb\3f6g tyf lzj ;fwgf
sfo{qmd eJotfsf ;fy ;DkGg u/]sf] lyof] . v'bL cf>dn]
u'?sfo{ ;Dkfbgsf nflu ;/n tyf ;lhnf] xf];\ eGg] p2]Zon]
Pp6f sfo{;ldlt u7g u/]sf] 5 h;sf kbflwsf/L ;fws–
;flwsfx¿sf] gfdfjnL lgDg k|sf/sf] /x]sf] 5 M
;+of]hs
;x–;+of]hs
;lrj
sf]iffWoIf
M
M
M
M
nIdL kf}8]n
/fhs'df/L u'?Ë
Clif/fd ;fksf]6f
gdf vfF0f
;b:ox¿
lji0f' Gof}kfg], lnnf v8\sf, k|ldnf 9sfn, l/tf yfkf,
sNkgf 9sfn, z'lznf 9sfn, u+uf kf}8]n, s[i0fk|;fb kf}8]n,
;/:jtL clwsf/L, ;'ldqf vfF0f, k|ltef ;fksf]6f .
hg;Dks{ o"lg6
;+of]hs M
;x–;+of]hs
k|;fb Joj:yfkg
;+of]hs M
;x–;+of]hsM
cGo ;b:ox¿
/fwf kf}8]n, nIdL 9sfn v, ;'ldqf s+8]n, d'QmL ltjf/L,
ldgf 9sfn, s[lt j/fn, ;/:jtL vgfn, nLnf clwsf/L, ;l/tf
vqL, lji0f' clwsf/L, rGb| s'df/L kf}8]n, ;fljqL clwsf/L, ltnf
;fksf]6f, sNkgf uf]bf/, /fwf nfld5fg], b]jsf If]qL, cf];L du/,
huGgfy kf}8]n, 6]sgf6 vgfn, s]bf/ clwsf/L, afa'/fd vgfn,
dxfb]j uf}td, s[i0fk|;fb vgfn, lzj e"h]n, gfg'sf s'Fj/, lji0f'
;fksf]6f, xf]dgfy kf}8]n, dfs{08 clwsf/L, >Ldfof kf}8]n,
sflnsf kf}8]n, pdgfn ;'j]bL, ;Ltf ;fksf]6f, ;Ltf ;'j]bL,
xl/k|;fb RjfO{, ;f/bf af:tf]nf, rjnL b]jL kf}8]n -lji0f' lbbL_,
kfj{tL clwsf/L, gf/fo0f xl/ ltjf/L .
;/;kmfO{ o"lg6
;+of]hs M l/tf yfkf
;x–;+of]hs M huGgfy kf}8]n
lji0f' ;fksf]6f
cf];L du/
ltnf ;fksf]6f
kfj{tL clwsf/L
>Ldfof kf}8]n
/fhs'df/L u'?Ë
M lnnf v8\sf
rGb| s'df/L kf}8]n
k|ldnf 9sfn
dxfb]j uf}td
sNkgf 9sfn
;l/tf vqL
b]jsf clwsf/L
;/:jtL vgfn
;fljqL clwsf/L
afa'/fd vgfn
/fwf nfld5fg]
;+uLt tyf ehg sLt{g o"lg6
;+of]hs M
;x–;+of]hsM
;b:o M
,, M
,, M
,, M
,, M
,, M
,, M
,, M
,, M
,, M
,, M
s[i0fk|;fb kf}8]n
dfs{08 clwsf/L
xl/k|;fb RjfO{
sNkgf uf]bf/
6]sgfy vgfn
d'lQm ltjf/L
xf]dgfy kf}8]n
gfg'sf s'Fj/
u+uf kf}8]n
;l/tf vqL
pdgfy ;'j]bL
gf/fo0f xl/ ltjf/L
s[i0fk|;fb vgfn
;Nnfxsf/ ;ldlt
lji0f' ;fksf]6f, /fd3f6
ljb'/ ;fksf]6f
lji0f' kf]v|]n
tf/f clwsf/L
/fd/fh clwsf/L
uh]Gb|k|;fb RjfO{
gf/fo0fL ltjf/L
/fwf ;fksf]6f, n]vgfy cf>d
l8NnL/fd kf}8]n
b'uf{k|;fb ;'j]bL
/df g]kfnL
;f]dgfy af:tf]nf
/fdrGb| kf}8]n
s[i0fk|;fb vgfn
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 17
cg'ej÷cg'e"lt
cf>d ejg lgdf{0fdf xf]ldg] ;f}efUo ldNof]
h]xf];vf;}
\
cflwsfl/s
cfo ;|f]t,
cfly{s ;|f]t
gePtf klg
olt /fd|f]
cf/tL ejg
agfpg
;Ifd eO{
ut >fj0f
!$ ut] lzj
;fwgf;lxt
eJo
sfo{qmd
u/]/ o;
cf/tL
;+rfng s]Gb|
v'bLsf] ejg
pb\3f6g
ug{ ;kmn
x'g'ePsf]df
;Dk"0f{sfo{stf{
;fws–
;flwsfnfO{
xflb{s
cfef/ k|s6
ub}{ wGojfb
6S|ofpFb5' .
k/dk"Ho ;b\u'?b]j >L >L dxfof]uL u'?
uf]/vgfy Pj+ k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb
dxf/fhsf] s[kf, cg'sDkf Pj+ cfzLjf{baf6
l;4f>d zlQm s]Gb| g]kfnsf ljz]if u/L
cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLsf ;fws;flwsf
eQmhgx¿sf] cys k|of;af6 lgdf{0f ePsf]
l;4f>d zlQm s]Gb| v'bL cf>dsf] -xfn cf/tL
;+rfng s]Gb|df kl/0ft_ cfÇg} cf/tL ejg
agfpg] qmddf d}n] klg u'?sfo{ ug]{ zf}efUo
k|fKt u/]F . lgdf{0fsf] z'?cfts} u'?sfo{
cyf{t\ cf>d ejgsf] l8hfOg ug]{ ;f}efUo
u'?b]jn] dnfO{ h'/fO{ lbg'eof] . l8hfOg u/]F /
lgdf{0f ug]{ qmddf a]nf a]nfdf ;/;Nnfx /
;'´fj klg lbg kfO/fv]F . 3/b}nf] sfo{qmddf
cy{ ;+sng ug]{ qmddf klg d slxn]sflxF
h'6\g] df}sf u'?b]jn] ldnfO{ lbg'eof] . ;fob,
u'?b]j;Fu d]/f] gftf hGdf}F hGd klxn]s} eP/
xf]nf, d}n] cf>d;Fu hf]l8P/ of] yf]/} eg] klg
u'?sfo{ ug]{ df}sf kfPF .
clxn] xfd|f] ;dfhdf ljleGg wd{ /
;Dk|bfox¿ hGd]sf 5g\ . slxn]sflxF d
lxF8\g] hfg] u/]sf] klg lyPF . t/ d]/f] dg
Tolt cfslif{t ePg . dnfO{ tfg]g . t/ ha
l;4f>d zlQm s]Gb|sf] sG6\ofS6 KjfOG6
n]vgfy–!@ df vf]lnof], d hflu/af6 km';{b
kfPsf avt cf/tLdf hfg] ;do ldnfP/
hfGy]F . ;f]daf/ / ljxLaf/ cf/tL ;+rfng
x'GYof] . dnfO{ u'? cf/tL clt dg kg{
nfUof] . u'?sf] dlxdf, sLt{g, ehg ufpg
kfpFbf clt cfgGb nfUg yfNof] . d}n] cg'ej
ug{ yfn]F ls u'?b]j;Fusf] d]/f] gftf w]/}
klxn]b]lv g} /x]5 . To;}n] t c¿ wfld{s
sfo{qmd / ;Dk|bfon] dnfO{ cfslif{t u/]g /
u'?b]jsf] sfo{qmd cfpg] ljlQs} d}n] yf]/} eP
klg cyjf d]/f] cfÇgf] ana'tf / ;fdYo{n]
EofP;Dd cf>dsf] sfo{qmddf ;/Ls eO{
u'?sfo{ ug{ dg nfUYof] / u'?sfo{ u/]F eGg]
d}n] 7fg]sf] 5' . x'g t d}n] s] kf] ug{ ;Sy]F
18 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
/ < d Pp6f lgldQ dfq} xf], ug]{ u/fpg]
pg} a|Ådf08gfos ;b\u?' b]jx¿ g} x'gx' G' 5 .
t}klg dnfO{ lgldQ s} e"ldsf eP klg
;fgf]ltgf] h]–h:tf] sfo{ cfpF5, sfd ug]{
/ e"ldsf lgjf{x ug]{ zf}efUo k|bfg ug'{x'g]
u'?b]jx¿nfO{ Xboaf6} sf]l6sf]l6 gdgsf
;fy} wGojfb 6S|ofpFb5' .
z"Go ah]6af6 klg olt /fd|f] ;'Gb/ uf]/If lglvn cf/tL
;+rfng ejg lgdf{0f ug{ ;kmn x'g' ePsf] / l;4f>d zlQm
s]Gb| g]kfnsf ljleGg tx / tKsfdf /x]/ v6\g'x'g] u'?bfO, u'?
lbbLx¿, ;fws;flwsfsf ;fy} v'bL cf>ddf v6\g' x'g] ;Dk"0f{
;fws;flwsf, eQmhgx¿df ePsf] cbDo ;fx; / cfWoflTds
pmhf{af6 d w]/} g} k|efljt ePF / w]/} w]/} wGojfb 6S|ofpFb5'
lsgeg] xfd|f] n]vgfy–!@ v'bLdf cf>d gcfPsf] eP d}n] ;fob
u'?b]j;Fu l9n} eP klg hf]l8g] df}sf kfpg] lyOFg ls < x'g t
u'?b]jn] cfkm";Fu hf]8\gnfO{ cg]s dfu{x¿ k|z:t ul/lbg' x'G5 .
h]xf];\, vf;} cflwsfl/s cfo;|f]t, cfly{s ;|f]t gePtf klg olt
/fd|f] cf/tL ejg agfpg ;Ifd eO{ ut >fj0f !$ ut] lzj
;fwgf;lxt eJo sfo{qmd ;DkGg u/]/ o; cf/tL ;+rfng s]Gb|
v'bLsf] ejg pb\3f6g ug{ ;kmn x'g'ePsf]df ;Dk"0f{ sfo{stf{
;fws;flwsfx¿nfO{ xflb{s cfef/ k|s6 ub}{ wGojfb 6S|ofpFb5' .
h;/L cf>d agfpg ;kmn eof}F÷x'g'eof] o;/L g} o; ;+:yfsf]
cfWoflTds k|ulttkm{ l;:6d]l6s tl/sfn] o;sf] k|j4{g, ;+/If0f
ug{ cg'zfl;t eP/ nflu k/f}F, ;dfhsf ;a} k|a'4 JolQmx¿n]
o;nfO{ ;dfhsf] w/f]x/ ;D´g ;s"g\, l;4f>d zlQm s]Gb|af6
;a} pd]/sf JolQmx¿n] cfkm"nfO{ u'?b]j;Fu hf]8\g] df}sf kfpg,
cfÇgf] hLjgnfO{ cfWoflTds cg'zfl;t / dof{lbt hLjg agfpg
;s"g\, u'?b]jsf] ;bf–;j{bf s[kf, cg'sDkf / cfzLjf{b ;a}nfO{
k|fKt xf];\ eGb} l;4f>d zlQm s]Gb| cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLsf]
pQ/f]Q/ k|ult xf];\, u'?b]jsf] Gofgf] dfof ;Dk"0f{ v'bLaf;LnfO{
afF8\g ;kmn xf];\ eGb} zAbeGbf w]/} dfly x'g'ePsf u'?b]jnfO{
xfd|f] @÷$ cIf/sf] efjleq ;d]6\g t ;lsFb}g t}klg d]/f]
cGt/cfTdfsf] u'?x¿k|ltsf] efjelQm / cg'e"lt ;a} ;dIf /fVg]
zf}efUo k|bfg ug]{ l;4f>d zlQm s]Gb| g]kfnnfO{ xflb{s cfef/
k|s6 ub}{ snd aGb ug]{ cf1f dfUb5' .
ho u'?b]j ¤
;fws ;Nnfxsf/
ljb'/ ;fksf]6f
n]vgfy–!@, v'bL
cg'ej÷cg'e"lt
u'? ljgf hLjg g} 5}g
u'?a{|Ådf u'?lj{i0f' u'?b]{jf] dx]Zj/M .
u'? ;fIfft\ k/ a|Åd t:d} >L u'/j] gdM ..
jf:tjdf …Psf] a|Åd låtLof] gf:tL’ Ps a|Åd
dfq 5 c¿ s]xL klg / sf]xL klg 5}g . t/ ha
;Tj, /h / td oL tLg u'0fx¿sf] ;fDotf e+u x'G5
ta lqu'0fflTdsf dfof v8f x'lG5g\ / To; dfof
;+o'Qm a|ÅdnfO{ O{Zj/ jf eujfg\ eGb5g\, To} O{Zj/
/hf]u'0f;Fu ldNbf ;[li6stf{ a|Åd, ;Tju'0f;Fu ldNbf
kfngstf{ lji0f' / tdf]u'0f;Fu ldNbf ;+xf/stf{ ?b|
-lzj_ elgG5g\ . of] hut O{Zj/ s} :j¿k xf] .
>L >L dxfof]uL u'? uf]/vfgfy Pj+ k/dx+;
:jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fh clåtLo u'?x¿
x'gx' G' 5 . u'? uf]/vgfynfO{ lzjhLsf] ¿kdf k"Hb5g\ eg]
k/dk"Ho ;b\u'?b]j k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb
dxf/fhnfO{ lglvn]Zj/ dxfb]jsf] ?kdf k"hf cr{gf
ug]{ ul/G5 . pxfFx¿ b'j} u'?x¿sf] dlxdf ck/Dkf/
5 . pxfFx¿ g} k/dfTdf x'g'x'G5, k/a|Åd x'g'x'G5 .
k/dfTdf ;lRrbfgGb:j¿k Pj+ 1fg, bofsf vfgL
x'gx' G' 5 . eujfg\ ;j{Gtof{dL / ;j{1 x'gx' G' 5 . k/dfTdf
eQmjT;n, eQmlrGtfdl0f x'g'xG5 . xfdLnfO{ e'lQm
d'lQm k|bfg ug'{x'G5 . zf]s / df]xaf6 arfP/ sNof0f
ug'{x'G5 . xfdLx¿nfO{ hf] k|fKt 5 ;b\u'?b]js} cg'u|xn]
xf] . t/ hf] ceQm eP tfklg k|e'sf] ;Qf :jLsfb{5g\
/ å]ifn], /L;n], nf]en] h'g s'g} k|sf/n] :d/0f u/] klg
To;sf] p4f/ ug'{x'G5 . u'?b]jnfO{ elQm Kof/f] 5 . elQm
>4fk"js
{ , lgi7fk"js cyjf /fu, å]if, sfd, qmf]w, nf]e,
df]x cflbaf6 clee"t eP/ g} ;D´] klg ltgsf] p4f/
ug'{x'G5 . o:tf k|e'nfO{ Xbob]lv g} k|0ffd ub{5f}F .
o:tf hGd lat] x'g\ cl3 slt nfvf}+ s/f]8f}+ hlt .
x] ;j{1 tyflk zflGt ;'vsf] nfu]g kQf] /lt ..
h] s'b\g' cjtf htflt/ s'bf}F nfU5g\ st} 7Ss/ .
h] ug'{ ul/alS;of];\ cjtf k5f}{+ k|e's} e/ ..
x] zDef] lzj x] ;ltklt ;Fw} lzdf{ly u+uf lnGof .
of] of]uL xl/eQm eQmx¿sf ;+tfk ;a gfzGof ..
x] lzdf{ zlznfpGof d[u lnGof tLg g]qn] zf]leGof .
x] lgjf{0f cgGt ;]js d x'F 1fg alS;of];\ l:y/ x'Gof .
ljgf u'? hLjgsf] cy{ x'Fb}g eGg] 1ft ePkl5 d
;r]t ePF . n]=g=kf=–!@ df l;4f>d zlQm s]Gb|sf]
:yfkg eof] . To; lbgb]lv ;bf xKtfsf] b'O{ lbg
;f]daf/ / ljxLaf/ >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy
Pj+ k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhnfO{
u'? wf/0f u/L ;a} ;fws;flwsf ;fyLx¿sf] ;fydf
cf/tL, ehgsLt{g ub}{ / x/]s lbg ‘ho u'?b]j ¤’ df
g} ;dlk{t eO/x]sf] 5' . d ls;fgsf] 5f]/f u'?d} hLjg
;dk{0f ub}{5' .
dfgjhLjg eg]sf] *$ nfv of]gL abn]/ kfPsf]
hLjg xf] . o:tf] hLjg kfpg' eg]sf] s7f]/ tk:ofaf6
dfq pknJw x'G5 . oxL s'/fnfO{ Wofgdf /fv]/ d}n]
dfgjhLjg ;'wf/ u/]/ n}hfg' k5{ egL ljrf/ u/]sf]
5' . h;/L kmf]x/ sk8f ;fa'g kfgLn] ;kmf ul/G5
d]/f] dgsf] bfu s]n] ;kmf u5{, d s;/L df]If x'G5' t
eGg] ljrf/n] ddf 7"nf] 56k6L Nofof] . ljgf u'? d]/f]
hLjgsf] ;fy{stf 5}g eGg] ;TonfO{ cfTd;ft u/]/
‘ho u'?b]j ¤’ sf] z/0fdf k'u]+ .
u'?b]jnfO{ /fVg], cf/fwgf ug]{ ejg g} lyPg .
To;}n] l;4f>d zlQm s]Gb|sf ;fws;flwsfx¿ ldn]/
hUufsf] vf]hLdf lxF8\of}F . hUuf klg k|fKt eof] t/
agfpg] /sd sxfFaf6 hDdf xf]nf t egL To;}df ;f]r
ljrf/ eof] . ;a} ;fyLx¿ ;d]t eO{ x/]s 3/df k'u]/
eQmhgx¿l;t xft yfKg] lgwf] ul/of] . o;/L cf>d
ejgsf] lgdf{0f eof] . oxL g} xf] xif{sf] s'/f . hf]–hf]
;fyLx¿n] h]–h] sfd ug'{eof], dnfO{ klg v6fpg]
sfd eof], o;sf nflu k/dk"Ho ;b\u'?b]jx¿sf]
>Lr/0fsdndf sf]l6sf]l6 ;fi6fË b08jt\ k|0ffd
ck{0f ub{5' .
d ;fg} pd]/b]lv eujfg\s} ehgsLt{gd} /dfPF .
ca t hLjgsf] cfwf pd]/ km8\sf dfl/;Sof], casf]
hLjg ;b}j u'?b]jdf g} ;dk{0f u/]sf] 5' . l;4f>d s]Gb|
n]=g=kf=–!@ ls/ft]Zj/ dlGb/sf] ;+:yfks ;b:osf]
gftfn] ;a}nfO{ cfÅjfg ug{ rfxG5' ls cfpg'xf];\,
u'?b]jdf ;dlk{t x'g'xf];\, hLjg ;'wfg'{xf];\ .
ho u'?b]j ¤ ho u'?b]j ¤¤ ho u'?b]j ¤¤¤
s[i0f k|;fb kf}8]n
-n]=g=kf=–!@, v'bL_
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 19
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
dfs{08 clwsf/L, tf/f clwsf/L
;Dk"0f{ clwsf/L kl/jf/
n]=g=kf=–!@, sf:sL
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
ef]h/fh ;fksf]6f, ;f]dgfy ;fksf]6f
tyf ;Dk'0f{ kl/jf/
y'dfsf] 8f8f“–(, tf/sf∙
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
afa'/fd vgfn, /flwsf vgfn
tyf ;Dk'0f{ kl/jf/
n]=g=kf=–!@ v'bL
20 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
cl;t ;'j]bL, nIdL ;'j]bL tyf ;Dk"0f{ kl/jf/,
n]=g=kf= –!@ 9'∙]kf6g
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
/fwf ;fksf]6f, k|]d k|;fb ;fksf]6f
tyf ;Dk'0f{ kl/jf/
n]=g=kf=–& 8f8f“sf]gfs sf:sL
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
/d]z ;fksf]6f, l;tf ;fksf]6f
tyf ;Dk"0f{ kl/jf/
n]=g=kf=–!@, v'bL
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 21
>Ls[i0f hGdfi6dL ;Gbe{
cfTdlgi7fdf /xg' g}
>Ls[i0fsf] jGbgf
hGdfi6dL cflTds ;'v hufpgsf nflu, cfWoflTds an
hufpgsf nflu, hLjnfO{ k/dfTdfdf ;/f]a/ ug]{ ltxf/ xf],
;'if'Kt k|]d hufpg] lbJo /flq xf] .
x] eujfg\ s[i0f ¤ s]xL dflg;x¿sf] dfGotf /x]sf] 5 ls
;Rrf dflg;sf] s[lt, zf}o{ / lxDdt a9fpg / dfu{bz{g ug{sf
nflu xh'/ cjtl/t x'g'ePsf] lyof] . sf]xL eg] dnofrndf
rGbgsf] ¿vn] cfÇgf] ;'uGw km}nfPh:t} cfÇgf ;f]x| snf ;DkGg
cjtf/af6 xh'/n] ob'j+zsf] zf]ef / cfef a9fpg cjtl/t
x'g'ePsf] dfG5g\ . s;}n] o;f] eG5g\ ls j;'b]j / b]jsLsf]
tk:ofaf6 k|;Gg eP/ b]jb|f]xL bfgjx¿sf] cTofrf/ lgldTofGg
kfg{, eQmx¿sf] efjgfnfO{ t[Kt kfg{ j;'b]jsf] 3/df lgu'{0f–
lg/fsf/ eujfg\ ;u'0f–;fsf/ eP/ cjtl/t x'g'ePsf] lyof] .
o:t} cGo cGo ¿kdf s[i0fsf] cjt/0fnfO{ lnG5g\ dflg;x¿ .
hLjsf] rf}/f;L nfv hGdsf] h] ;+:sf/ 5, To;} ;+:sf/nfO{
lnP/ pm dg'io z/L/df cfpF5 . ctM pm :jfefljs¿kdf
ljifo–ljsf/ Pj+ OlGb|ox¿sf] ef]udf e6\lsG5 . vfg'–lkpg',
;'Tg', eoeLt x'g', aRrf hGdfpg', b'Mv cfpFbf cflQg', ;'v
cfpFbf xlif{t x'g' / cGtdf dg'{ oL k'/fgf sfd ubf{ ub}{ hLj
dg'ioz/L/df cfpF5 . dg'ioz/L/df klg log} sfd ubf{ ub}{ pm
vtd gxf];\ eg]/ eujfg\sf] cjtf/ x'G5 .
cjt/lt Olt cjtf/M .
cyf{t\, hf] dflyaf6 tn ´5{ To;nfO{ cjtf/ elgG5 .
x]t' /lxt hu h'u pksf/L
t'Dx t'Dxf/ ;]js c;'/f/L ..-/fdrl/t=, p=sf+= M $^=#_
eQm, ;Hhg, ;fw' k'?ifx¿sf] p4f/sf ug{sf nflu tyf
22 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
b'is[t ug]{x¿sf] ljgfzsf nflu cjtf/ x'G5 . uLtf -$=*_
df elgPsf] 5—
kl/qf0ffo ;fw"gf+ ljgfzfo r b'is[tfd\ .
hf] ;fw' :jefjsf 5g\, h;sf] nflu ;+;f/ c;f/ 5, hf]
;RrfOl;t, k|;Ggtfn], kljqtfn], k/lxtsf] efjgfn] lhpF5
o:tf ;fw'hgsf] kf]if0fsf nflu / h;n] zf]if0f ub{5, hf] clt
:jfyL{ 5, clt sfdL, clt qmf]wL 5, clt df]xL, nf]eL, nfnrL
5, o:tfx¿sf] ljgfz u/]/ pgLx¿sf] sNof0f ug{sf nflu h'g
cjt/0f x'G5 To;nfO{ cjtf/ elgG5 .
b'h{gx¿sf] ljgfzdf klg pgLx¿sf] lxt n's]sf] x'G5,
k/d sNof0f 5 lsgls pgLx¿nfO{ eujb\wfdsf] k|flKt x'g
hfG5 / ljgfz x'Fbf pgLx¿ kfksd{ ug]{ sfo{af6 / zf]if0f
ug]{ b'isfo{x¿af6 d'Qm x'G5, clws ef]u jf;gfaf6 aRb5 .
;dfhdf ha zf]ifsx¿ a9], bLg b'MvLx¿nfO{ ;tfpg]
tyf rf0f"/ / d'li6sh:tf anjfg\x¿ / b'h{gx¿sf] kf]if0f ug]{
qm'/ /fhf a9], ;dfhn] ‘qflxdfd\’ k'sfg{ nfu] . ;a}lt/ eo /
cfz+sfsf] 3f]/ cGwsf/ 5fof] . ta efb|kb dlxgfsf] s[i0fkIfsf]
cGwsf/doL ci6dLdf s[i0ffjtf/ eof] . h'g lbg pxfF lgu'{0f,
lg/fsf/, cRo't, dfofnfO{ jzdf ug{x' g' ,] hLj dfqsf k/d ;'Xb
k|s6 x'g'eof], To; kfjg lbgnfO{ ‘hGdfi6dL’ elgof] .
cfjZos 5}g eujfg\ s[i0fsf] cjtf/ /fltsf] afx| ah] g}
dgfpg' . >Ls[i0fsf] cjtf/ dxf]T;j t hlxn];'s} klg dgfpg
;lsG5 . pxfFsf] cjtf/ dxf]T;j dgfpg'sf] cy{ xf]— >Ls[i0fsf]
cfbz{, >Ls[i0fsf] ;+s]t hLjgdf Nofpg' . xfdLn] eujfg\
>Ls[i0fsf] ho eGof}F, km"n k|;fb afF8\of}F, ;]jg u¥of}F, olt ub}{df
cjt/0f dxf]T;j dgfpFbfsf] k"0ff{x'lt x'Fb}g . >Ls[i0fdf h:tf]
dw'/tf / lrQsf] ;dtfnfO{ hLjgsf tdfd tgfjx¿sf aLr
/x]/ agfO/xg] k|oTg xfd|f] x'g'kb{5 . hGdfi6dLn] cfkm"leqsf]
k|]dnfO{ k|s6 ug]{ ;Gb]z lbG5 . hlt w]/} xfdL cfTdlgi7fdf
cufl8 a9\5f}F, Tolt g} w]/} xfdLn] >Ls[i0fsf] cfb/ u/]sf] x'G5
/ oxL g} cjt/0f dxf]T;jsf] oyfy{tf xf] .
hGdfi6dLdf xfdLn] o:tf] ;+sNk u/f}F ls uLtfsf] ;Gb]znfO{,
of]usf] ;Gb]znfO{, cfTd1fgsf] cd[tnfO{ lkpg ;sf}F / hutdf
o; hub\u'?sf] k|;fbnfO{ afF8\g ;sf}F .
ho u'?b]j ¤
>Ls[i0f
k"hg
>Ls[i0f hGdfi6dLsf] cfÇg} ljlzi6 dxŒj /xFb} cfPsf]
5 . o; kj{df ljz]if ljlw–ljwfgk"j{s eujfg\ >Ls[i0fsf] k"hg
ug{ kfpg' hLjgs} ;f}efUo dflgG5 . t;y{, ;Dk"0f{ kf7sju{sf]
nfefy{ o; >Ls[i0f k"hg ljwfg oxfF k|sflzt ul/Psf] 5 .
>Ls[i0f hGdfi6dLsf] kfjg lbgdf eujfg\ s[i0fsf] ljlzi6
k"hfsf] nflu cfjZos ;fdu|L Pslqt u/L laxfg jf /flt h'g
a]nf tkfO{F k"hf ug{ rfxg'x'G5, To;a]nf :gfg u/]/ k"hf sIfdf
kx]nF f] jf ;]tf] cf;g cf]5o\ fP/ pQ/ of k"j{ lbzflt/ d'v kmsf{P/
a;f}F . k"hg:yndf ;]tf] j:q la5\ofO{ To;df eujfg\ s[i0fsf]
k|f0f–k|ltli7t kmf]6f] cyjf pxfFsf] k|ltdf / >Ls[i0f o+q :yflkt
u/f}F . cfÇgf] afofFkl§ w"kbLk afnf}F . o;kl5 xft hf]8]/ eujfg\
u0fkltsf] :d/0f u/f}F .
k|fy{gf—
;'d'vZr}sbGtZr slknf] uhs0f{sM .
nDaf]b/Zr ljs6f] lj£ggfzf] ljgfosM ..
w"d|s]t'u{0ffWoIff] efnrGb|f] uhfggM .
åfbz}tflg gfdflg oM k7]R5[0f'ofblk ..
ljBf/De] ljjfx] r k|j]z] lgu{d] tyf .
;+u|fd] ;+s6] r}j lj£g:t:o g hfot] ..
;+sNk—
bflxg] xftdf hn, cIftf, k'ik tyf s'+s'd lnpmF—
ç lji0f'lj{i0f'lj{i0f'M >Ldb\ejtf] dxfk'?if:o lji0ff]/f1of
k|jt{dfg:o cB >L a|Åd0ff] låtLo k/f4]{ Zj]tjf/fx sNk]
j}j:jtdGjGt/] ci6flj+zlttd] slno'u] slnk|ydr/0f] hDa"åLk]
ef/tjif]{ cd's df;] -dlxgfsf] gfd_ cd's jf;/] -af/sf] gfd_
cd's k'0o ltyf} -ltlysf] gfd_ cd's uf]qLoM -cfkm\gf] uf]qsf]
gfd_ cd's zdf{›x+ -cfkm\gf] gfd egf}F_ cB eujtf] s[i0f:o
k|LToy{+ oyf ldlntf]krf/}M k"hg+ sl/io] .
hnnfO{ hdLgdf 5f]8f}F .
snz k"hg—
snzdf hn e/]/ cfÇgf] bfofFtkm{ :yflkt u/f}F / To;df
j?0f b]jtfnfO{ cfÅjfg u/f}F—
;j]{ ;d'b|fM ;l/t:tLyf{lg hnbf gbfM .
cfofGt' b]j k"hfy{ b'l/tIfosf/sfM .
o;kl5 …j+ j?0ffo gdMÚ d+q pRrf/0f ub}{ uGw, cIftf /
k'iknfO{ snzdf /fv]/ tLy{nfO{ cfjfxg u/f}F—
u+u] r od'g] r}j uf]bfjl/ ;/:jlt .
gd{b] l;Gw' sfj]l/ hn]›l:dg\ ;lGglw+ s'? ..
k|;Ggf] ej . j/bf] ej . cgof k"hof j?0ffBfjflxtf b]jtf
k|LoGtf+ g ddM ..
kljqLs/0f—
ç cjkljqM kljqf] jf ;jf{:yf+ utf]›lk jf .
oM :d/]t\ k'08/LsfIf+ ;M afÅofEoGt/M z'lrM ..
u'? k"hg
b'j} xft hf]8]/ u'?b]jsf] Wofg u/f}F—
u'?a|{Ådf u'?lj{i0f'M u'?b]{jf] dx]Zj/M .
u'?M ;fIfft\ k/ a|Åd t:d} >L u'/j] gdM ..
o;kZrft\ uGw, cIftf, k'ik / w"k–bLkaf6 k+rf]krf/ k"hg
u/f}F . km]l/ glhs} /x]sf] eujfg\ s[i0fsf] ;'Gb/ kmf]6f] cyjf lrq
-k|ltdf lju|x_ df iff]8zf]krf/ k"hg u/f}F —
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 23
Wofg
j+zL lje"lift s/fGgj gLn bfeft\,
kLtfDa/fb?0f laDa kmnfw/f]i7ft\ .
k"0f]{Gb' ;'Gb/ d'vfb/ laDa g]qft\,
s[i0fft\ k/+ lsdlk tŒjdx+ g hfg] ..
>Ls[i0ffo gdM Wofg+ ;dk{ofld .cf;g
k'ik lnP/ s'g} yfnLdf cf;gsf] ¿kdf :yflkt u/f}F /
To;df >Ls[i0f lju|x :yflkt u/]/ lgDg d+qsf] pRrf/0f u/f}F—
/Do+ ;'zf]eg+ lbJo+ ;j{ ;dlGjt+,
cf;g+ r dof bQ+ u[xf0f k/d]Zj/ .
>Ls[i0ffo gdM cf;g+ ;dk{ofld .
kfB
>Ls[i0f lju|xdf hn r9fcf}F—
u+uf]bs+ lgd{n+ r ;j{ ;f}uGWo ;+o'td\,
kfb k|Iffngfyf{o bQ+ t] k|ltu[Åotfd\ .
>Ls[i0ffo gdM kfB+ ;dk{ofld .
c£o{
c£o{sf] hn cfrdgLn] >L s[i0f lju|xdf r9fcf}F—
c£o{ u[xf0f b]j]z uGw k'ikfIft}M ;x,
s?0ffs/ d] b]j u[xf0ff›£o{ gdf]›:t't] .
>Ls[i0ffo gdM c£o{+ ;dk{ofld .
cfrdgLod\
cfrdgLaf6 tLgk6s hn lju|xdf r9fpFb} lgDg d+qsf]
pRrf/0f u/f}F—
;j{ tLy{ ;dfgLt+ ;'ulGw+ lgd{n+ hn+,
cfrDotf dof bQ+ u[xLTjf k/d]Zj/+ .
>Ls[i0ffo gdM cfrdgLo+ ;dk{ofld .
dw'ks{
sfFz, rfFbL cyjf tfdfsf] kfqdf dx, £o", bxL ldnfP/
lju|xdf r9fcf}F—
Ob+ dw'ks{ >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
:gfg
cfrdgLaf6 hn r9fpFb} lgDg d+qsf] pRrf/0f u/f}F—
j[Gbfkg ljxf/]0f >fGt] lj>flGt sf/s+ .
rGb|k'is/ kfgLo+ u[xf0f k'?iff]Qd ..
>Ls[i0ffo gdM :gfg+ ;dk{ofld .
b'Uw:gfg
ç koM k[lyJoDkof]›ifwLif' kof]lbJoGtl/If]
kof]wfM ko:jtLM k|lbz ;Gt'dÅod\ .
>Ls[i0ffo gdM b'Uw :gfg+ ;dk{ofld .
blw:gfg
ç blwqmfJ0ff] csfl/if+ lhi0ff]/Zj:o jflhgM .
;'/le gf] d'vfs/t\ k|0f cfo" -u"+_ liftfl/ift\
>Ls[i0ffo gdM blw :gfg+ ;dk{ofld .
24 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
3[t:gfg
ç 3[t+ ldldIf] 3[td:o of]lg3[{t] l>tf] 3[td:o wfd .
cg'iowdfjx dfbo:j :jfxf s[t+ j[ifejlIf xJod\ ..
>Ls[i0ffo gdM 3[t+ :gfg+ ;dk{ofld .
dw':gfg
dx r9fpg]—
ç dw' J jftf Ctfot] dw' I f/lGt l;GwjM dfWjLg{ M
;GTjf]ifwLM . dw'gQmd'tf]if ;f] dw'dTkfly{j -u"+_ /hM . dw'–
Bf]/:t'gM lktf dw'dfGgf] jg:kltM dw'dfg:t' ;"o{M dfWjL uf{jf]
ejGt' gM .
>Ls[i0ffo gdM dw' :gfg+ ;dk{ofld .
zs{/f :gfg
ç ckf -u"+_ /;d'åo;\ -u+"_ ;"o{;Gt -u+"_ ;dflxtd\ . ckf
-u+"_ /;:o of] /;:t+ jf] u[ÅjfDo'Qdd'kofdu[xLtf];LGb|fo Tjf
h'i6+ u[ÅjfDo]ift] of]lgl/Gb|fo Tjf h'i6tdd\ .
>Ls[i0ffo gdM zs{/f :gfg+ ;dok{ofld .
k+rfd[t :gfg
ç k+r gwM ;/:jtLdlkolGt ;:qf]t;M .
;/:jtL t' k+rwf ;f] b]z]›ejT;l/t\ .
>Ls[i0ffo gdM k+rfd[t :gfg+ ;dk{ofld .
o;kZrft\ eujfg\ s[i0fsf] lju|x t:jL/ jf o+qnfO{ z'4
hnaf6 :gfg u/fP/ k'5f}F .
j:q
lgDg d+qsf] pRrf/0f ub}{ pQd :t/sf] kx]Fnf] j:q
eujfg\nfO{ klx¥ofcf}F—
Ob+ kl/w]o j:q+ pQ/Lo+ j:q+ r >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM
cfe"if0f
xf/, d's'6–dl0f cflb uxgf eujfg\nfO{ klx¥ofpFb} o;
d+qnfO{ pRrf/0f u/f}F—
Odflg e"if0fflg >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
uGw
s]z/, sk"/ldl>t rGbg lnP/ eujfg\ s[i0fsf] lgwf/df nufcfF—}
Od+ uGw+ >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
cIftf
cIftfZr ;'/>]i7 s'+s'dfQmM ;'zf]letfM
dof lgj]lbtf eQmTof u[xf0f k/d]Zj/ .
>Ls[i0ffo gdM cIftfg\ ;dk{ofld .
k'ikxf/
gfgf k|sf/sf ;'ulGwt k'ik tyf k'ik dfnf lju|xdf r9fcf}F
/ lgDg d+qsf] pRrf/0f u/f}F—
Odflg k'ikflt >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
t'n;L bn
t'n;L bndf rGbg nufP/ lgDg d+qsf] pRrf/0f ub}{
r9fcf}F—
Ob+ ;rGbg+ t'n;Lbn+ >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
w"k
lgDg d+q k9\b} w"k ck{0f u/f}F—
Od+ w"k+ >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
bLk
>Ls[i0fnfO{ bLk b]vfcf}F—
Od+ bLk+ >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
g}j]B
:jR5 yfndf ef]Ho kbfy{ ;hfP/ eujfg\sf] ;fd' /fvf}F,
;fydf kfgL klg /fvf}F / lgDg d+q pRrf/0f u/f}F—
ç SnL+ s[i0ffo uf]ljGbfo uf]kLhgf jNnefo :jfxf .
o;kZrft\ lgDg d+qsf] pRrf/0f u/f}F—
Ob+ g}j]B+ >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
o;kZrft\ o; d+qaf6 kfFrk6s cfrdg u/f}F—
ç k|f0ffo :jfxf . ç ckfgfo :jfxf .
ç Jofgfo :jfxf . ç pbfgfo :jfxf .
ç ;dfgfo :jfxf .
kmn
cg]s k|sf/sf tfhf kmn yfndf ;hfP/ eujfg\nfO{
ck{0f u/f}F—
Ob+ kmn+ dof b]j :yflkt+ k'/t:tj,
t]g d] ;kmnf jflKtM ejHhGdlg hGdlg .
tfDa"n
eujfg\nfO{ kfg, ;'kf/L cflb clk{t u/f}F—
Ptt\ tfDa"n+ >Ls[i0ffo lgj]bofld gdM .
k'ikf+hln
b'j} xftdf k'ik lnP/ eujfg\ s[i0fnfO{ ck{0f u/f}F—
gfgf ;'uGw k['ikfl0f oyf sfnf]b\ejflg r,
k'ikf+hln d{of bQf u[xf0f k/d]Zj/ .
>Ls[i0ffo k'ikf+hln ;dk{ofld gdM .
gd:sf/
b'j} xft hf]8f}F—
s[i0ffo jf;'b]jfo x/o] k/dfTdg] .
k|0ftSn]zgfzfo uf]ljGbfo gdf] gdM .
>Ls[i0ffo gdM gd:sf/f]ld .
o;kZrft\ lgDg d+qsf] tLg dfnf s'g} klg dfnfaf6 hk
u/f}F—
.. ç gdf] eujt] jf;'b]jfo ..
ljz]iff£o{
lgDg d+qsf ;fy c£o{ lbg]—
cgof k"hof >Ls[i0fM k/dfTdfk|LoGtfd\ .
ç tT;b\ a|Ådf0fk{0fd:t' .
o;kl5 eujfg\ >Ls[i0fsf] cf/tL ;DkGg u/f}F . o;kZrft\
cfÇgf ;d:t :jhgx¿;Fu k|;fb u|x0f u/f}F .
v'zLsf] va/
k/dk"Ho ;b\u?' b]jx¿sf] s[kf Pj+ cfzLjf{b:j¿k ljut
! jif{b]lv uf]/If lglvn cfo'j]{b s]Gb|n] ‘k~rsd{ lrlsT;f’
k4ltsf] z'?cft u/]sf] ;xif{ hfgsf/L u/fpFb5f}F . o; cjlwdf
ljleGg /f]ux¿sf] ;kmn pkrf/ ePsf] klg ;xif{ hfgsf/L
u/fpFb5f}F . olb tkfO{Fx¿ ljleGg lsl;dsf ;fWo Pj+ c;fWo
/f]ux¿af6 kLl8t x'g'x'G5 eg] ;dodf g} o; uf]/If lglvn
cfo'j]{b s]Gb|df ;Dks{ u/]/ ;]jf lng ;Sg'x'g]5 .
xfn pknAw k~rsd{ ;]jfx¿— :g]xg (Oelation),
:j]bg (Sudation, Steam Therapy), jl:t (Enema),
cf:yfkfg cg'jfzg, lz/f]wf/f, g:o, hfg' jl:t, sl6 jl:t,
dfqf jl:t, zª\v k|Iffng, cIfL tk{0f, lkr' wf/0f, of]lg
k|Iffng Package Progam x¿ klg pknAw 5 .
df]6f]kgfsf] Uof/]06L
(Guarantee) sf ;fy
pkrf/
z/L/sf] cgfjZos df]6f]kgf 36fpg rfxg'x'G5 eg]
t'?Gt} uf]/If lglvn cfo'j]{b s]Gb|df ;Dks{ ug'{xf]nf . km]l/
l9nf] xf]nf x} ¤
cToGt k|efjsf/L, 5f]6f] ;do dfq nfUg] Pj+
:jf:Yok|bfos g:o sd{ u/]/ nfe p7fpg'sf] ;fy}
cfÇgf cfkmGtx¿nfO{ klg o; af/]df hfgsf/L lbP/
;a}sf] :jf:Yosf] pTyfg ug]{ k|of;df ca tkfO{F xfdL
lsg kl5 kg]{ <
cf}ifwL k;n v'Ng] ;doM laxfg &M#) b]lv
a]n'sL & ah];Dd . 8fS6/ pknAw x'g] ;doM laxfg
&M#)—!)M#), a]n'sL @M))—&M)) ah] .
xflb{s cg'/f]w
tkfO{Fsf] 3/jl/kl/ jf 5/l5d]sdf ePsf cf}ifwLo
u'0fo'Qm af]6–lj?jfsf ;fy} o;sf] v]tL ug{ ;lsg] ;Defjgf
b]lvG5 eg] o; uf]/If lglvn cfo'j]{b s]Gb|df ;Dks{ ug'{x'g
xflb{s cg'/f]w ub{5f}F .
;Dks{sf nflu M
uf]/If lglvn cfo'j]{b s]Gb|
df]afOnM (*$(!@!!^), (*$()@%#@#
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 25
b|
Clifk~rdL
kb z'SnkIfsf] k~rdL ‘Clifk~rdL’ gfdn] lrlgG5 .
o; lbgsf] j|tnfO{ ‘Clifk~rdL j|t’ elgG5 . of] j|t
1ft, c1ft kfk d'lQmsf nflu ul/G5 . To;}n] :qL k'?if b'jn} ] of]
j|t lng ;Sb5g\ . :qLx¿ /h:jnf -dlxgfjf/L_ ePsf] cj:yfdf
3/sf ;fdfgx¿ k|foM :kz{ x'G5g\ . t;y{ o; kfkaf6 d'lQm
k|flKtsf] nflu pgLx¿ of] j|t a:b5g\ . o; j|tdf ;Ktlif{nufot
c¿GwtLsf] k"hg x'gfn] o;nfO{ Clifk~rdL elgG5 .
j|t ljwfg -j|t a:g] t/Lsf_M o; lbg j|tfn'n] laxfgb]lv
dWofÅg;Dd pkjf; a;L, dWofÅgsf] ;dodf s'g} gbL jf
tnfpdf hfg'k5{ . ToxfF ckfdfu{sf] bltjgn] bfFt df´]/, z/L/df
df6f] nufP/ :gfg ug{k' 5{ . o;kl5 k~ruJo lkpg'k5{ . To;kl5
3/ cfP/ uf]a/n] k"hf :yfg, cfFug lnKg'kb{5 . cg]s /·af6
‘;j{tf]eb|d08n’ agfP/ To;df df6f] jf tfdfsf] 58 :yflkt
u/]/ To;nfO{ j:qn] l;·f/]/ To;dfly tfdf cyjf df6f]sf]
efF8fdf hf} e/]/ /fVg'kb{5 . k~r/Tg, km"n, w"k clg cIftf
cflbn] k"hf ug{'kb{5 / o;/L ;ÍNk ug{'kb{5—
cd'suf]qf, cd'sLb]jL cx+ dd cfTdgf] /h:jfnfj:yfof+
u[x ef08flb:kz{bf]ifkl/xf/fy{+ c¿GwtL;lxt;Ktlif{k"hg+
sl/io] .
snzsf] glhs} ci6bn sdn agfP/ To;df sZok
clq, ef/åfh, ljZjfldq, uf}td, hdblUg tyf jlzi7– oL
;Ktlif{x¿ / jlzi7 kTgL b]jL c¿GwtLsf] iff]8zf]krf/k"j{s
k"hg ug{'kb{5 . o; lbg k|foM bxL clg rfdn vfG5g\ . g"gsf]
k|of]u jlh{t 5 . lbgdf Ps 5fs dfq ef]hg ug{'kb{5 .
snz cflb k"hg ;fdu|Lx¿ a|fÅd0fnfO{ bfg lbg'kb{5 .
k"hgkl5 a|fÅd0fnfO{ ef]hg u/fPkl5 dfq k|;fb lng'kb{5 .
syf
;Too'udf Zo]glht\ gfd u/]sf Ps /fhf /fHo ub{y] .
pgsf] /fHodf ;'ldq gfd u/]sf Pp6f a|fÅd0f a:by] hf] j]bsf
ljåfg\ lyP . ;'ldq v]tLkftLaf6 cfÇgf] / kl/jf/sf] hLljsf
rnfpFby] . pgsL kTgL ho>L ;tL, ;fWjL clg kltj|tf lyOg\ .
Psk6s /h:jnf ePsf] a]nfdf pgn] cGhfgdf 3/sf]
;Dk"0f{ sfd ul/g\, ;fy} kltnfO{ klg :kz{ ul/g\ . b}jef]uaf6
klt–kTgLsf] z/L/kft Ps ;fy eof] . /h:jnf cj:yfdf
:kzf{:kz{sf] Vofn gu/]sfn] :qLn] s's'gL{ clg kltn] uf]?sf]
of]lg k|fKt u/] . t/ k"j{hGddf u/]sf] cg]s wfld{s sd{sf]
sf/0f pgLx¿nfO{ 1fg eof] . ;+of]ujz o; hGddf klg pgLx¿
;fy–;fy cfÇg} 3/df cfÇgf] 5f]/f clg a'xf/Lsf] ;fy a:by] .
a|fÅd0fsf] k'qsf] gfd ;'dlt lyof] . pgL klg lktfh:t}
j]bsf ljåfg\ lyP . lkt[kIfdf pgn] cfÇgf dftf–lktfsf] >f4
26 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
ug{] p2]Zon] kTgLnfO{ vL/ agfpg nufO{ a|fÅd0fx¿nfO{ lgdGq0ff
lbP . ToxfF Pp6f ;k{n] cfP/ Tof] vL/nfO{ ljiffn' agfOlbof] .
s's'gL{ ag]sL a|fÅd0fLn] of] ;a} b]lv/x]sL lyOg\ . pgn] ;f]lrg\ ls
olb of] vL/ a|fÅd0fx¿n] vfP eg] t ljifsf] k|efjn] a|fÅd0fx¿
db{5g\, clg ;'dltnfO{ kfk nfUg]5 . o:tf] ;f]r]/ pgn] ;'dltsf]
kTgLsf] 5]pdf uP/ Tof] vL/ vfOlbOg\ . of] b]v]/ ;'dltsL kTgL
Psbd} l/;fOg\ / r'Nxf]af6 n¶L lgsfn]/ pQm s's'gL{nfO{ lkl6g\ .
To; lbg p;nfO{ vfg klg lbOgg\ .
/flt ePkl5 s's'gL{n] uf]?nfO{ ;a} 36gf atfOg\ . uf]?n] eg]
ls cfh t dnfO{ klg s]xL vfg lbPgg\ hals daf6 lbge/ sfd
lnP . ;'dlt xfd|f] >f4 ul//x]sf] 5 / xfdLnfO{ g} ef]s} /fv]sf] 5 .
o;/L xfdL ef]s} /xgfn] t of] >f4 Joy{ x'G5 . ;'dlt 9f]sfdf
cl8P/ s's'gL{ / uf]?sf] s'/f ;'lg/x]sf] lyof] . pm kz'sf] af]nL
a'‰bYof] . p;nfO{ of] /x:o yfxf kfP/ w]/} b'Mv nfUof] ls d]/f
dftf–lktf o:tf] of]lgdf x'g'x'G5 .
pm bf}8Fb} Pp6f Clifsf] cf>ddf uof] clg p;n] cfÇgf
dftf–lktfn] kz' of]gL kfpgfsf] sf/0f / To;af6 d'lQmsf] sf/0f
;f]Wof] . Clifn] Wofg clg of]uanaf6 ;a} s'/f atfpg'eof] . Clifn]
;'dlt;Fu eg] ls ltdLx¿ klt–kTgL efb|kb z'Snk~rdLsf Clif
k~rdLsf] j|t u/ / To; lbg uf]?åf/f hf]ltP/ pAh]sf] s'g} klg
cGg gvfg" . o; j|tsf] k|efjn] ltdLx¿sf dftf–lktfn] d'lQm
kfpg'x'g]5 . dft[–lkt[eQm ;'dltn] Clifk~rdLsf] j|t u/] h;sf]
k|efjaf6 pgsf dftf–lktfnfO{ kz' of]gLaf6 d'lQm ldNof] .
of] j|t z/L/åf/f czf}rfj:yfdf ePsf] :kzf{:kz{ tyf cGo
kfksf] k|folZrtsf] ¿kdf ul/G5 . o; j|taf6 :qLx¿sf] /h:jnf
cj:yfdf :kzf{:kz{sf] ljrf/ /fVg] lzIff lng'kb{5 . ;fy} k'?ifx¿n]
klg o; a]nfdf ;+odk"j{s /xg'kb{5 . ho u'?b]j ¤
xflb{s cfdGq0f ¤
k/dk" H o ;b\ u ' ? b] j x¿sf] s[ k f,
cfzLjf{ b :j¿k Clifk~rdLsf] kfjg
cj;/df Clif k"hg sfo{qmd ;DkGg x'g]
ePsf]n] ;d:t dlxnf lbbL alxgLx¿df xflb{s
cfdGq0f ub{5f}F .
:yfgM a;'Gw/f cf>d . ;doM laxfg !) ah] .
l;4f>d zlQm s]Gb|
a;'Gw/f, sf7df8f}F .
lx
xl/tflnsf tLh
Gb" dlxnfx¿n] dgfpg] ;a}eGbf 7"nf] kj{
tLh xf] . tLh kj{ efb| z'Sn låtLofb]lv
dgfOG5 . ljjfx u/L cfÇgf -nf]Ug]sf_ 3/ uPsf
5f] / L–r] n LnfO{ tLh dfGg dfOtL3/df af] n fpg]
rng 5 . tLhsf] z'ef/De låtLofsf lbg ljleGg
kl/sf/sf vfB ;fdu|L, ldi7fGg ef]hg tof/ u/L
;a} 5f]/L–r]nL hDdf eO{ b/ vfg] / v'jfpg] ub{5g\ .
t[tLofsf lbgdf laxfg ;a]/} :gfg u/L z'4 kljq eO{
lg/fxf/ j|t a:b5g\ . lbgdf lzj dlGb/, b]jfnodf
hDdf eP/ gfr–ufg ub{5g\ . tLhsf] o; wfld{s kj{
dgf]/~hg;Fu hf]l8Psf] x'G5 tfklg 5f]/L–r]nLx¿n]
jif{el/ ef]u]sf b'Mv;'vnfO{ tLhsf] uLtsf ¿kdf
ptfb}{ gfr]/ dgf]/~hg ub{5g\ . ljjflxtf dlxnf k|foM
/ftf] klx/g / uxgfn] ;lhPsf x'G5g\ eg] sGofx¿
klg j|t / gfrufgdf ;fy lbO/x]sf x'G5g\ . tLhdf
lnPsf] o; lg/fxf/ j|tsf k|efjn] hGd hGdfGt/sf]
kfk gfz eO{ kltsf] cfo' a9\g] / sGofn] of]Uo j/
kfpg] ljZjf; ul/G5 . tLhsf lbg a]n'sL j|tfn'n]
lzjhL / sGofsf] k"hf u/L kmnfxf/ ub{5g\ .
k~rdLsf] lbg ;KtifL{ k"hg ug'{kg]{ ePsf]n]
laxfg ;a]/} k|To]s lbgsf] lx;fan] jif{el/ -Ps jif{df
#^% lbg x'g] ePsf]n]_ sf] #^% k6s bltjgåf/f
bfFt df´]/ #^% k6s df6f] / kfgLn] :gfg u/L
k~ruJo ;]jg ug'{kb{5 . o; k~rdLnfO{ Clifk~rdL
elgG5 . Clifk~rdLdf uf}td, e/åfh, jlzi7, clq,
hdblUg, sZok / ljZjfldq u/L ;fthgf Clifsf]
k"hg ul/G5 . ;fydf c?GwtLsf] k"hf u/L ;f}efUosf
;fdfg r9fOG5 . jif{e/ dlxgfjf/L -/h:jnf_ sf]
;dodf gf/Laf6 s'g} q'l6 ePsf] eP k~rdL k"hf
ugf{n] kfkaf6 d'lQm kfOG5 eGg] ljZjf; ul/G5 .
/h:jnf ePsL gf/LnfO{ klxnf] lbg rf08fNgL, bf];|f]
lbg a|Åd3fltgL, t];|f] lbg wf]ljgL / rf}yf] lbg :gfg
u/]kZrft\ z'4 dfGg] ul/G5 .
plxn] ljbe{ b]zdf pQª gfdsf a|fÅd0fsf
Ps 5f]/f / Ps 5f]/L lyP, 5f]/f] ;fg} pd]/df j]bdf
kf/Ët eof], 5f]/L k"j{hGdsf] kfkn] ;fg} pd]/df
ljwjf eOg\ . crfgs 5f]/Lsf] z/L/el/ vl6/f cfP/
sL/f k/]5g\ . o:tf] jh|kft lsg eof] egL ljrf/
ubf{ cl3Nnf] hGddf /h:jnf x'Fbf 5'jf5't ug]{, Clif
k~rdL j|tsf] ckx]ngf ug]{, t/ k~rdL k"hf u/]sf]
eg] x]g]{ u/]sf] yfxf kfP . k"hf x]/]sf] k'0on] p;sf]
hGd a|fÅd0f kl/jf/df eP5 . of] yfxf kfO{ dftflktfn]
k~rdL j|t u/fP, ta pgL kfk d'Qm eOg\ . kj{t/fh
lxdfnosL k'qL kfj{tLn] dxfb]j klt kfpg s7f]/
j|t, k"hf, cf/fwgf ub}{ /x]sL lyOg\ . o:t}df Pslbg
gf/bsf] ;Nnfxcg';f/ eujfg\ >Llji0f';Fu kfj{tLsf]
ljjfx ul/lbg] s'/f rn]sf] kfj{tLn] yfxf kfO{ cfÇgf
;vLx¿sf ;fy PsfGtdf uO{ n'lsg\ . cflnsf gfd
u/]sL ;vL -;fyL_ n] kfj{tLnfO{ eufP/ n'sfpg nu]sL
x'Fbf x/t ± cflnsf ˜ xl/tflnsf, cflnsfn] x/0f
u/]sf] x'Fbf o; kj{nfO{ xl/tflnsf tLh eGg] ul/Psf]
xf] h'g s'/f kf}/fl0fs syfx¿df kfOG5 . ho u'?b]j ¤
xflb{s cfdGq0f ⁄
lqzlQm ;fwgfsf] lbJo cj;/
k/dk"Ho ;b\u'?b]jx¿ >L >L dxfof]uL u'?
uf]/vgfy Pj+ k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb
dxf/fhsf] s[kf, cfzLjf{b:j¿k tLhsf] ljz]if
sfo{qmd ;DkGg x'g] ePsf]n] pQm lbg ;xefuL
x'g ;Dk"0f{ lbbL alxgLx¿nfO{ xflb{s cfdGq0f
ub{5f}F .
:yfgM a;'Gw/f cf>fd .
;doM laxfg !)M)) ah] .
gj/flqdf ;DkGg ug{ ;lsg]
lqzlQm ;fwgfsf] ;fwgf Kofs]6
cf>ddf pknAw 5 . pQm ;fwgf
3/df g} a;]/ ;DkGg ug{ ;lsg]
ePsf]n] cfh} ;Dks{ /fvL o;
l;4f>d zlQm s]Gb| lbJo cj;/sf] ;b'kof]u ug'{xf]nf .
a;'Gw/f, sf7df8f}F .
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 27
klzionfO{
1fg k|bfg ug{sf nflu
lzj g} dfgjz/L/ wf/0f u/]/ p;nfO{
k"0f{tf k|bfg ub{5g\ .
k lzio h'g w/ftndf plePsf] x'G5,
To;sf] a/fa/ cj:yfdf g} cfP/ 1fg k|bfg ug{
;lsG5 . ctM lzio h'g l:yltdf x'G5, u'? klg
ToxL l:yltdf cfpF5g\ .
k ;b\u'?sf] ;dLk a:gfn] g} dg cfgGbk"0f{ x'g hfG5 . u'?sf]
z/L/ ;fwf/0f k|f0fLx¿sf] z/L/h:t} x'bF g
} , pgsf] z/L/ tk:ofsf] pmhf{n]
kl/k"0f{ x'G5, hf];'s} ;fws pgsf] ;fdLKotf k|fKt ub{5, pm cfgGbdo
x'g hfG5 .
k lzion] c1fgtfjz hGd d[To'nfO{ cfkm"dfly cf/f]lkt ub}{ ef]Ub5 .
u'?n] o:tf] ldYof 1fgnfO{ ;dfKt u/]/ lzionfO{ p;sf] :j?kl;t kl/lrt
u/fpF5g\ .
28 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
k u'? lziosf nflu ;b}j jGbgLo
5g\, u'? p;sf] cf/fWob]j x'g\ . o;
hLjgdf s'g} ;DaGw ;To / :jfy{/lxt
5 eg] Tof] u'? lzio ;DaGw xf] .
k u'? ;b}j cToGt s?0ffk"js
{ lziosf] lxtsf] nflu lrlGtt x'G5g\ .
lzio cg]sf}F hGdb]lv elTsFb} / ;+t[Kt 5 . u'?n] g} p;nfO{ cWofTdnfO{
cWofTdlt/ k|]l/t ub{5g\ .
k ha ;fws ;dk{0fsf] ;Ldfdf k'Ub5 ta u'?sf cltl/Qm ;+;f/df
p;nfO{ s]xLsf] klg cfsif{0f /xFb}g, ;f/f ;+;f/Ls ;DaGw uf}0f x'g
hfG5 . u'? lziosf] ;DaGw t b]jtfx¿sf nflu klg b'n{e 5 .
k ha ;+;f/df ;a} ;DaGwL ljklQ cfPkl5 lziosf] ;fy 5f]8\b5
eg] u'? g} p;sf nflu ;xfos l;4 x'G5g\ . oxL pgsf] ;a}eGbf 7"nf]
lrgf/Lsf] :j?k xf] .
k u'?sf] lg/Gt/ lrGtg ugf{n] ;fwssf] a'l4 u'?sf] k|f0fl;t
hf]l8P/ kljq x'g hf5 . ta u'?sf] a|Ådo :j?k k|s6 eP/ lziosf]
sNof0f ub{5 .
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 29
k/a|Åd, k/dfTdf, cnv lg/~hg dxfof]uL lzj
uf]/Ifsf lbJo jf0fLleq ;dflxt u"9td /x:ox¿,
cfWoflTds pGglt, k| u ltsf gjLgtd dfu{ x ¿,
;fwgfTds pRrtfsf lbJotd ljlwx¿ ;Dk" 0 f{
:t/sf JolQmx¿sf nflu plQs} cfjZos 5g\,
plQs} cfb/0fLo 5g\ . dxfof]uLsf lbJotd jf0fLx¿
uf]/vjf0fLsf ¿kdf ljZjljVoft\ 5g\ . k/dtŒj
k/dfTdfsf] j0f{g Pj+ JolQmdf cGtlg{lxt zlQmx¿sf]
dfWodaf6 ;fIffTsf/, cfTd;fIffTsf/ s;/L ug{
;lsG5 eGg] ;DaGwdf pTkGg ulx/fO 5'g], hLjgsf
jf:tljs dd{x¿ ´Nsfpg] oL lbJo jf0fLx¿ ;a}sf
nflu cg's/0fLo Pj+ dfu{lgb]{zs x'g]5g\ eGg] cfzfsf
;fy k|sfzg ub}{ cfO/x]sf 5f}F .
ziof /x} udfof hfo .
;lt;lt efif+t >Luf]/if/fo ..
o]j} slx b';/} dfgL uf]/if .
sx}+ jf] a8Þf}+ Uof+gL ..
u'? uf]/vgfy pkb]z lbFb} eGg'x'G5— Ps kIfn]
1fgf]kb]z, u'?1fg, u'?jrgnfO{ pkb]z lbG5g\ csf]{
kIfn] To;nfO{ :jLsf/ u/L x'ax' nfu" ub{5g\, Jojxf/df
ptf5{g\ . s'g} klg j:t'sf] ;+/If0f ugf{n] g} ;'/lIft /xG5
/ To;nfO{ a]jf:tf ugf{n] cyf{t\ To;nfO{ u'dfpgfn]
;bfsf nflu cfÇgf] xftaf6 u'D5, of] Jofjxfl/s
;To xf] . o;}n] eGg]jfnf cyf{t\ u'?1fg;Ddt pkb]z
lbg]jfnf Pj+ pkb]znfO{ hLjgdf ptfg]{jfnf b'j} g}
lgM;Gb]x pQdsf]l6sf 1fgL x'g\ .
Ro++t cRo+t xL pkh} .
Ro+tf ;a h'u ifL0f ..
hf]uL Ro+tf aL;/} tf} .
xf]O{ cRo+tlx nLg ..
;fwfgfTds¿kdf cufl8 a9\g rfxg] ;Dk"0f{
;fwsx¿, rfx] of]u dfu{nfO{ cFufn"g,\ rfx] cfWoflTds
dfu{nfO{ c·fNg] x'g,\ ;a}nfO{ lrGtf Pp6f eofgs afwf
xf] . lrGtf cgfof;} hGdG5 . lagfsf/0f klg o;n]
;tfpg yfN5 . s'g} klg k|sf/sf] cefjsf] sf/0f lrGtf
hlGdG5, rfx] b'Mvsf] a]nfdf xf];\ jf wf/0ff cflbaf6
lrGtfsf] pTklQ x'G5 . lrGtfsf] clUgdf hln/x]sf]
;d:t hut\ g}/fZosf] l:yltdf lga{n, pbf;, b'Mlvt,
Pj+ dfgl;s¿kdf sdhf]/ eO/x]sf 5g\ . of] lglj{jfb
5 ls of]uLnfO{ lrGtfn] ;tfpFb}g lsgls pgLx¿
30 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
k/dfTdf k|flKtsf] nflu cg';Gwfgdf tTk/ /lx/x]sf
x'G5g\ / k/dfTdfsf] cf>o k|fKt ul//x]sf x'G5g\ .
o;}n] of]uLsf] hLjg lhpg'df g} cfgGb x'G5 . sf/0f
pgLx¿ lrGtfdf xf]Og, k/a|Åd lzjsf] lrGtgdf Wofg
Pj+ ljrf/df tNnLg /xG5g\ .
lu/xLsf] Uof+g cdnL sf] Wofg .
a"rf sf] sfg j]Zof sf] dfg ..
j}/fuL c/ dfof :o+ xfy .
of kf+rfsf] Psf] ;fy ..
u[x:yhLjgdf /x]/ ;w}F ljifo k|k+rdf dfq} cf;Qm
/xL To;}df x/fpg]n] cfTdaf]w ug{ ;Sb}gg\ . To:t}
cDdndf, b'Jo{;gdf lnKt x'g]n] cDdnL kbfy{sf] Tofu
ug{ ;Sb}gg\ . pgLx¿sf] Wofg vfln ToxL rLh k|flKtsf]
nflu t8\lkG5 . b'Jo{;gLx¿sf] hLjg ;bfrf/k/fo0f
x'g} ;Sb}g . To:t} hf] JolQm klxNo} a'Rrf] 5 cyf{t\
sfg g} 5}g, p;nfO{ sfgsf] dxŒj g} x'Fb}g, p;n]
sfgsf]] dxTj a'´]s} xF'b}g . To:t} j]Zof hlt /fd|L,
;'Gb/L eP klg, hlt w]/} wg cfh{g u/] klg ;dfhdf
p;nfO{ k|lti7f kfpg ufx|f] x'G5 . p;nfO{ Ps ;bfrf/L
u[x0fLsf] h:tf] dfg–;Ddfg k|fKt x'g} ;Sb}g . To:t}
j}/fUosf] kydf cufl8 al9/x]sf] lj/Qm ;fws dfofsf]
hfndf nf]s–;+ux| df / wg cflbsf] ;+rosf] k|kr
+ df kg}{
;Sb}g . lj/Qmx¿ dfofdf cf;Qm x'gfn] gi6 x'G5g\ .
t;y{ of] lglZrt Pj+ ;To 5 ls k|kr
+ df u[x:y, Jo;gL,
a'Rrf], j]Zof, / dfofdf km:g] ;+Gof;L klg cyf{t\ lj/Qm
oL kfFr cfkm}Fdf ;dfgwdL{ 5g\, cfÇgf] dof{bfaf6 vfnL
5g\, logLx¿nfO{ slxNo} ;Ddflgt eGg ;lsFb}g .
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cfzLjf{b:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
gjb'uf{ 8«fO{le∙ OlG:6Ro'6 n]=g=kf= –&, tfnrf]s
oxf“ sf/, df]6/;fOsn, :s'6/ tyf ljleGg ;jf/L ;fwfg l;Sgsf nflu / a;, 6«s,
ldlga;, 6«ofS6/sf] nfO;]G; lgsfNg] ;xof]usf nflu xfdLnfO{ ;D´g'xf];\ .
–k|f]= kl/j]z cf]emf,sNkgf cf]emf tyf ;Dk"0f{ kl/jf/ – v'bL .
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
l8NnL/fd kf}8]n, k|]d s'df/L kf}8]n
tyf ;Dk'0f{ kf}8]n kl/jf/
n]=g=kf= –!@ v'bL .
k/dk"Ho ;b\u'?b]jåo >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+
k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf]
s[kf, cg'sDkf:j¿k sf:sL lhNnf n]vgfy–!@ v'bLdf
cf>d ejg lgdf{0fdf ;xof]u ug]{
;d:t ;ldltsf kbflwsf/Lx¿, ;fws;flwsfx¿, rGbfbftfx¿
;Dk"0f{sf] ;xof]udf lgdf{0f sfo{ ;kmn ePsf]df
;a}nfO{ xflb{s wGojfb lbFb} cf>dsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5f}F .
/fd axfb'/ u'?ª, ;fljqL
u'?ª tyf ;Dk'0f{ kl/jf/
kf]v/f–!) ldng6f]n
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 31
b]vfpg' ePsf] lyof] ls /;fog If]qdf klg Clifd'lgk|bQ 1fg
ljZjdf clåtLo 5 . pxf“sf] ;flgWotfdf pxf“sf w]/} lziox¿n]
/;fog 1fg k|fKt u/]sf 5g\ / tfdfnfO{ ;'g agfP/ o;
ljlwnfO{ dxQf / uf}/j lbPsf 5g\ .
k/flj1fg
k/flj1fgdf klg u'?b]jsf] b]g ct'ngLo 5 . pxf“sf
cg';f/ lghL{j dfgjhLjgdf k|f0f / r]tgf k|bfg ug]{ ljBf g}
-l;4f>d zlQm
s]Gb|af6
k|sflzt
‘clåtLo o'u
k'?if M
8f=gf/fo0f
bQ >LdfnL’
k':tsaf6
;fef/ u/L
qmlds?kdf
k|sflzt
;fdu|L ._
kf/blj1fg
/;fog If]q klg k"Hokfbsf] of]ubfgaf6 jl~rt /x]sf] 5}g .
/;fogzf:qdf klg pxf“df c;fwf/0f 1fg lyof] . To;df kf/blj1fg
pxf“sf] ljz]if ?lrsf] ljifo lyof] .
u'? uf]/vgfy kf/bsf] ck|ltd cfrfo{ x'g'x'GYof] . pxf“n] o;
ljifodf ‘kf/b kf/; /x:o’ k':tssf] ;d]t /rgf ug'{ePsf] lyof] .
kf/b cyjf kf/f] cfkm“}df Pp6f dxŒjk"0f{ /;fog xf] . t/n
cj:yfdf /x]sf] kf/f]nfO{ ljleGg ;+:sf/x¿ ;DkGg u/]/ 7f];
¿kdf kl/jt{g ug]{ ljlw zf:qx¿df jl0f{t eP klg o;;DaGwL
1ftfsf] eg] cefj g} 5 . kf/blj1fg;DaGwL pxf“df ck"j{ 1fg
lyof] . kf/blj1fgsf !)* ;+:sf/x¿sf] gfd / ltgLx¿sf] ljlwnfO{
u'?b]jn] w]/} k6s :ki6\ofpg' ePsf] lyof] .
kf/bnfO{ b]jflbb]j eujfg\ dxfb]jsf] jLo{ dflgG5 .
t/n cj:yfsf] kf/bnfO{ af“w]/ To;af6 lzjln+usf] lgdf{0f ug'{
k/fljBf xf] . o; ljBfsf] dfWodaf6 lagf cWoog x/ ljifodf
k|fdfl0fstfsf ;fy 1fg k|fKt ug{ ;lsG5 / x/ ljifodf
wf/fk|jfx ?kdf af]Ng ;lsG5 . cfh lj1fg tyf k|ljlwn] w]/}
ljsf; u/]sf] 5 . dfgjhLjgnfO{ w]/} ;'v, ;'ljwfx¿ k|bfg
u/]sf] 5 . tyflk ljZja|≈df08 /x:o g} /x:on] el/Psf] 5
/ ltgnfO{ a'‰g ;Sg' lj1fgsf] jzleq klg kb}{g . cWofTd
g} Pp6f o:tf] dfu{ xf] h;sf] cjnDagåf/f u"9 a|≈df08Lo
/x:ox¿nfO{ a'‰g ;lsG5 . o; ;Gbe{df k/flj1fgsf] clt
g} dxŒjk"0f{ :yfg /x]sf] 5 . a|≈df08df Psk6s pRrl/t
cToGt b'n{e sfo{ xf] . o:tf] lzjln+usf] ;xh} lgdf{0f u/]/ pxf“n]
cfÇgf lziox¿nfO{ kf/b lzjln+u ;xh} lbg'ePsf] 5 . ;fgf ;fgf
kf/b lzjln+usf] lgdf{0fnfO{ t ;fdfGo ?kdf g} lng ;lsG5 t/
pxf“n] @! lsnf]sf] kf/b lzjln+usf] ;d]t lgdf{0f ug'{ePsf] 5 .
kf/bafx]s cGo ljleGg /;fog;DaGwL klg pxf“n] sfo{
ug'{ePsf] 5 . ljleGg /;fog;DaGwL ljleGg k|lqmofx¿nfO{ pxf“n]
l;sfpg' ePsf] 5, k|i6\ofpg' ePsf] 5, k|sflzt ug'{ePsf] 5 . Pp6f
wft'nfO{ csf]{ wft'df ?kfGtl/t ug]{ ljlwsf] pxf“n] vf]hL ug'{ePsf]
lyof] / ckf/ hg;d"xsf] cufl8 pxf“n] ;kmntfk"j{s o:tf] u/]/
ePsf Wjlgx¿ / ag]sf b[Zox¿ slxNo} d]l6“b}gg\ / cfh
klg k/flj1fgsf] dfWodaf6 xhf/f}“ jif{ klxn]sf ;+jfbx¿
;'Gg ;lsG5 / b[Zox¿ x]g{ ;lsG5 eGg] tYonfO{ u'?b]jn]
klxnf]k6s ;j{;fwf/0f;dIf pb\af]w ug'{eof] .
t;y{, cfh klg dxfef/t o'4sf b[Zox¿ b]Vg ;lsG5,
eujfg\ >Ls[i0fsf] d'vf/ljGbaf6 pRrl/t ePsf] uLtfnfO{
;'Gg ;lsG5, eujfg\ >L/fdsf] afNosfnnfO{ b]Vg ;lsG5,
Clifd'lgx¿sf] tk:ofnfO{ a'‰g ;lsG5 .
;fj/ d+q
k/dk"Ho ;b\u'?b]jn] ;fj/ ;fwgfsf] If]qdf cgluGtL
sfo{x¿ ug'{ePsf] 5 . cfhsf] o'udf j}lbs ;fwgfx¿sf] lgod,
]
n
j
]
b
?
'
u
\
b
;
o
H
"
k
d
k/
32 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
cg'zf;g kfng ug{ sl7g x'g] tYo dx;'; ub}{ ;/n t/Lsfdf, lagf
s'g} ljlw–ljwfg ug{ ;lsg] >L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfyåf/f k|ltkflbt
;fj/ ;fwgfx¿nfO{ pxf“n] hg–hgdf NofOlbg' ePsf] 5 . ;fj/ d+q
h'g;'s} efiffdf klg x'g ;S5g\ . x]bf{ 6]9fd]9f, cgf}7fh:tf nfUg] oL
d+qx¿n] cfZro{do ?kdf sfd ub{5g\ . oL d+qx¿ lz3| kmnbfoL / sd
;+Vofdf hk u/] klg k'Ug] x'G5 . clt ;/n / ;xh ePsfn] ;fj/ d+q
;j{;fwf/0fsf] nflu clt g} pkof]uL d+q x'g\ tyflk ;fj/ d+q b'n{e /
;j{;fwf/0fsf] kx'“reGbf 6f9f /x]sf] l:ylt lyof] . o:tf] l:yltdf u'?b]jn]
;fj/ ;fwgfnfO{ ;a}sf nflu ;xh ?kdf k|fKo agfOlbg' eof] .
u'?b]jsf] ;fwgfTds hLjgsf] Ps lx:;f uf]/vk'/ / g]kfndf lat]sf]
5 . u'?b]jn] cfÇgf] of]u ;fwgfaf6 k"j{sfndf u'? uf]/vgfyn] tk:of
ug'{ePsf] / ;fj/ d+qsf] /rgf ug'{ePsf] :yfg kQf nufpg' ePsf]
lyof] . ;g\ !((@ df pxf“n] u'h/ft /fHosf] k+rdxn lhNnfsf] uf]w/f
eGg] :yfgdf cfÇgf lziox¿nfO{ ;fj/ ;fwgf u/f“pbf of] /x:of]b\3f6g
ug'{ePsf] lyof] ls Tof] If]qsf] s0f–s0f u'? uf]/vgfysf] tk:ofn] cfk"l/t
5 tyf Toxf“sf] jfo'd08ndf cfh klg tL lbJo Wjlgx¿ ;'/lIft 5g\ h'g
klxn] u'? uf]/vgfysf] >Ld'vaf6 pRrl/t ePsf lyP . pxf“n] ;w}“ g} u'?
uf]/vgfysf] ;Ddfg ug'{ePsf] 5 eg] ;fj/ ;fwgfsf] k|efjsfl/tfnfO{ w]/}
g} dxŒj lbg'ePsf] 5 .
u'?b]jn] ;do ;dodf ;fj/ ;fwgfsf] lzlj/ ;DkGg u/fpg' ePsf]
lyof] . *=%=*& – !#=%=*& ;Dd ;fj/ ;fwgf lzlj/sf] cfof]hgf ug'{ePsf]
lyof] . To:t}, d+q t+q o+q lj1fg klqsfdf w]/} k6s ;fj/ ;fwgf ljz]iff+s
k|sfzg ug'{ePsf] lyof] . cfw'lgs o'udf ;fj/ d+qnfO{ hg hgsf] xftdf
ydfpg u'?b]jn] dxŒjk"0f{ e"ldsf lgjf{x ug'{eof] .
;
g
f
b
u
]
f
o
]
f
s
P
e
'
g
b
l
{
O
fd hnf
s[ltx¿sf] cWoog u/f}F
k/dk" H o ;b\ u ' ? b] j 8f= gf/fo0fbQ
>LdfnLHo"n] ljleGg ljifodf kfFr ;oeGbf
a9L s[ltsf] /rgf ug'{ePsf] 5 . tGq, dGq,
oGq, Hof]ltif, cfo'j]{b, x:t/]vf lj1fg, of]u,
Wofg, ;fwgflbdf s]lGb|t pxfFsf s[ltx¿ Pp6f
k|fdfl0fs b:tfj]hsf ¿kdf /lx/x]sf] 5 . oL
ljifox¿df hfgsf/L k|fKt ug{ rfxg]x¿sf nflu
oL s[ltx¿ ;bf w/f]x/sf ¿kdf /lx/xg] s'/fdf
s'g} ;+bx] /xGg . pxfFsf s[ltx¿sf] cWoog u/L
oL ljifox¿df cTolws hfgsf/L xfl;n u/f}F .
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 33
cfo'j]{b eg]sf] olt dfq} xf] t<
/Qmdf]If0f
/utnfO{ z/L/af6 d'Qm ug',{ lgx{/0f ug',{ lgsfNg', aufpg]
lqmofnfO{ g} /Qmdf]If0f elgG5 . xfdLn] o;eGbf cufl8sf
cÍdf j0f{g u/]sf jdg, lj/]rg, jl:t, g:o cflb k~rsdL{o
k|dv
' sd{df bf]ifx¿sf] zf]wg k|dv
' p2]Zo lyof] eg] /Qmdf]If0f
sd{df bf]ifx¿sf] ck]Iff wft'–/Qmsf] lgx{/0f g} k|wfg ljifo
xf] . /ut -/Qm_ z/L/sf] Ps cToGt dxŒjk"0f{ wft' xf] . of]
b'lift ePdf /utnfO{ lgsfn]/ JolQmsf] :jf:Yo /Iff x]t'
/Qmdf]If0f ljlw cToGt cfjZos dflgG5 . /QmnfO{ lgsfNg]
;dodf bf]ifsf] cyf{t\ lkQbf]ifsf] klg lgx{/0f x'G5 lsgls
/Qm Pj+ lkQdf cf>o>oL efj x'G5 . tyf lkQ Joflwx¿sf]
nflu /Qmdf]If0f Ps k|wfg pkfosf] ¿kdf lnOG5 . /Qmdf]If0f
cfz'kmnk|b -l56f] k|efj b]vfpg]_ x'G5 t/ ljlw–ljwfgdf eg]
cToGt xf]lzof/ x'gk' 5{ . xfdLn] o; cl3sf] cÍdf /Qmdf]If0fsf]
k|sf/df kg{] hnf}sf ljlwsf] s]xL rrf{ u/]sf lyof}“, o; cÍdf
To;}sf] af“sL ljifosf] rrf{ ug{]5f}“ .
!_ hnf} s fsf] pkrf/ M– hnf} s fsf] jf h' s fnfO{
b+zf:yfgdf ;}+wj r"0f{ jf g'g kfgL nufP/ x6fpg'k5{ .
km]l/ h'sfsf] d'vdf ;}+wj ldl>t t]n dNg'k5{ / z/L/df
rfdnsf] e'if df]Ng'k5{ h;n] ubf{ h'sfnfO{ ;dfpg ;lhnf]
xf];\ . km]l/ af“of xftsf] sfG5L cf}“nfn] k'R5/lt/ alnof] u/]/
;dft]/ bf“of xftsf] cf}“nfn] la:tf/} la:tf/} k'R5/af6 d'vlt/
lgrf]8\b} hfg'k5{ . o;n] ubf{ h'sfn] /utsf] jfGtf -jdg_
u5{ . jdgsf] /fd|f] nIf0f -;Dou\ jdg_ ePkl5 h'sfnfO{
hnkfqdf 5f]8g\ k' 5{ . olb h'sf st} grlnsg Ps} 7fp“df dfq
a:b5 eg] jfGtf ;Dos gePsf] a'∆g'k5{ . t/ olb eIosf]
zf]wgsf] nflu otf ptf nfU5 eg], 3'Dg nfU5 eg] dfGg'k5{
ls jdg /fd|f] eof] cyf{t\ ;Dou\ jdgsf] nIf0f dflgG5 .
c;Dou\ nIf0f b]lvPdf klg h'sfnfO{ km]l/ jdg gu/fPdf,
Tof] b'lift /ut glgsfn]df h'sfnfO{ …O+b|dbÚ gfds /f]u -db_
x'G5 h;sf] sf/0f h'sf dg{ klg ;S5 jf k'gM /Qmkfg ug{
c;dy{ x'G5 . ;fy} a9L jdg u/fPdf klg h'sf d5{ . To;}n]
pQm h'sfnfO{ cnu ef“8fdf /fVg'k5{ .
cft'/ -lj/fdLsf]_ pkrf/ M– h'sfdf ePsf] /Qmf:s+bL
(anticoagulant) lx:8Lg (hirudin) gfds kbfy{sf]
sf/0f h'sfnfO{ b]z:yfgaf6 x6fP klg /ut l5§} hDb}g /
alu/xG5 . t/ l56f]eGbf l56f] lj/fdLsf] /Qm;|fj aGb ug{] tyf
j|0f/f]k0f -3fp ;Grf]_ agfpg] pkrf/ ug'{k5{ . /Qmdf]If0fsf]
of]u, cof]u tyf cltof]usf] nIf0fsf] nIf0f x]/]/ ztwf}t 3[t
34 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
-£o"_ sf] b+z:yfgdf n]k nufpg'k5{ . ;fy} cEo+u u/]/ ztwf}t
£o"sf] lkr' /fVg'k5{ jf dw'n] dflnz u/]/ zLt kl/if]s u/]/
n]k nufP/ a+wg af“Wg'k5{ cyf{t\ ;Dou\ of]udf ztwf}t £o"sf]
cEo+u Pj+ lkr' /fVg] . xLgof]udf hnf}sfj|0f -3fpsf]_ dw'åf/f
kL8g ug{] tyf cltof]udf zLt hnn] kl/if]s u/]/ aGwg
af“Wg] / ldYofof]udf siffo, dw'/, zLt cf}ifwLsf] n]k ug{] .
olb /ut alu/x]df hfToflb t]nn] j|0f af“Wg'k5{ . h'sfn]
Psk6sdf @ cc b]lv !% cc ;Dd a9LeGbf a9L /ut r':b5
/ lgsfNb5 . olb of] eGbf a9L dfqfdf /ut lgsfNg' k/]df
Pp6f dfq h'sfn] gx'g] x'gfn] b'O{ jf ;f] eGbf a9L h'sfsf]
cyf{t\ @, $ jf ^ h'sfx¿ nufpg ;lsG5 . olb h'sfn] /ut
vfO;s]kl5 t'?Gt /f]uLsf] j|0f jf 3fpaf6 /ut /f]lsof];\ eGg]
nfU5 eg], h'sf lgsfn]kl5 yf]/} /ut hfg lbg] / j|0fd'vnfO{
skf;n] (cotton) jf uhlk; (gauze piece ;kmf u/]/
j|0fa+wg ug'{k5{ .
of]u, cof]u, cltof]usf] nIf0f M–
!_ cz'4 /ut lglSn;s]kl5, ha z'4 /ut lgSng yfN5
ta s08' -lrnfpg]_ cflb nIf0f b]v]/ h'sfnfO{ 5'6fpg'k5{
eGg] dt cfrfo{ ;'>'t Pj+ jfUe6sf] 5 . pxf“x¿n] /utsf]
dfg eg] pNn]v ug'{ePsf] 5}g .
@_ j|0f jf 6f]s]sf] 7fp“df j]bgf -kL8f_ tyf nflndf
-/ftf]kgf_ zflGt ePkl5 -d'n j]bgf_ b'lift /ut lgl:sPsf]
nIf0f xf] of] .
/Qmdf]If0f cof]Uo M–
h;sf] ;Dk"0f{ z/L/df zf]y 5, hf] /f]usf] sf/0f cToGt
b'a{n ePsf] 5, ule{0fL :qLdf /Qmdf]If0f ug'{ x'“b}g, cDn cflb
kbfy{ ;]jgaf6 pTkGg kf+8', cz{, pb/ zf]y cflbdf, a[4,
cToGt ?If z/L/ ePsf], w]/} kl/>daf6 yfs]sf]df / b'Anf]
kftnf] JolQmdf, /fltdf hfuf/fd a;]sf] JolQmdf .
/Qmdf]If0f of]Uo sfn M–
z/b Ct' jf z/bsfndf /Qmdf]If0f u/fpg' plrt
dflgG5, h'g lbg g a9L xfjf, g udL{ ePsf] df};ddf, jiff{
Ct'df afbn gePsf] a]nfdf, u|Lid Ct'df zLt ;dodf
-laxfg jf a]n'sL_, x]d+t Ct'df dWof≈gsfndf /Qmdf]If0f
u/fpg' k5{ eGg] ljwfg 5 .
jf:tjdf g} eGg] xf] eg] /Qmdf]If0f, hnf}sf ljlw cToGt
k|efjsf/L cfo'j]{lbs k~rsd{ ljlw xf] . nfdf] ;do;Dd
cf}ifw vfP/ klg lgsf] gePsf ljleGg 5fnf;DaGwL /f]ux¿df
hnf}sf ljlw cToGt k|efjsf/L kfOPsf] 5 .
ho u'?b]j †
x:t/]vf lj1fg
x:t kl/ro
;flxTosf/ M
wdf{rfo{ M
olb s'g} dflg;sf] xftdf rf]/L
cf}Fnf ;flxFnL cf}FnfeGbf nfdf] 5 tyf u'?
kj{tn] k"0f{ ljsf; lnPsf] 5 / To;df
qm;sf] lrÅg 5 eg] Tof] JolQm lgZro
g} Ps ;kmn k'/f]lxt jf wfld{s JolQm
x'G5 .
olb dfly n]lvPsf] lrÅg 5 / ;"o{
kj{t / ;"o{ /]vf clt g} ljsl;t 5 eg]
Tof] JolQm k|l;4 pkb]zs jf wdf{rfo{ wdf{rfo{
x'G5 .
dfly n]lnPsf lrÅg 5g\ tyf hLjg/]vf sfl6Psf] 5 eg]
o:tf] JolQm lgZro g} ;+Gof;L x'G5 / ;+Gof;L ePkl5 g} p;nfO{
oz tyf ;Ddfg k|fKt x'G5 .
snfsf/
snfsf/ M
h'g JolQmsf] xTs]nfdf u'? kj{t tyf rGb| kj{tn] k"0f{?kdf
pef/ lnPsf] b]lvG5 tyf ;"o{sf] cf}Fnf rf]/L cf}FnfeGbf nfdf] 5
/ cf}Fnfx¿df ufF7f 5}gg\ eg] Tof] JolQm Ps ;kmn ;flxTosf/
x'G5 .
o;sf ;fy;fy} ;"o{/]vf olb
nfdf] 5, lgbf]{if 5 tyf ;"o{ kj{t
cfÇgf] :yfgdf 5 eg] p;n]
n]vgsf] dfWodaf6 k|l;l4 k|fKt
ub{5 .
olb dflysf u' 0 f 5g\ /
rGb|/]vf wg'if?kdf eP/ a'w
kj{tlt/ cfO/x]sf] b]lvG5 eg]
Tof] JolQm Ps ;kmn slj x'G5 .
o;sf ;fy;fy} olb efUo/]vf
tyf dl:tis/]vf k"0f{ ljsl;t Pj+
:ki6 5 eg] Tof] JolQmn] lgZro
g} cfÇgf] If]qdf oz, ;Ddfg tyf
;flxTosf/
k|l;l4 k|fKt ub{5 .
ha s'g} JolQmsf] xTs]nf
k"/f nDafOo'Qm 5 tyf ufF7f]/lxt
b]lvG5 eg] Pj+ p;sf cf}Fnfx¿ cleg]tf–cleg]qL M
58\s]5 eg] tyf cf}Fnfsf dflysf
olb xTs]ndf ;a} cf}Fnfx¿ sf]dn tyf 58\s] 5g\ tyf
l;/f r'Rrf] k/]sf 5g\ eg] Tof] ;"o{sf] cf}Fnf ljz]if¿kdf nfdf] 5 tyf dflyaf6 r'Rrf] k/]sf]
JolQm ;kmn snfsf/ x'G5 .
5 eg] tyf dl:tis/]vf Pj+
olb dfly n]lvPsf u'0f 5g\,
efUo/]vf k"0f{¿kdf nfdf 5g\ eg]
;fy} rGb| kj{t k"0f{ ljsl;t 5
Tof] dflg; Ps ;kmn cleg]tf jf
eg] Tof] JolQm >]i7 lrqsf/
cleg]qL x'G5 .
dflgG5 . olb a'w kj{t ljsl;t
olb ;" o { / ] v f ljz] i f?kn]
5 tyf a'w /]vf klg k"0f{ nfdf]
;'Gb/, nfdf], :ki6, d'nfod /
tyf lgbf]{if?kn] a9]sf] 5 eg] Tof]
lgbf]{if 9+un] nfdf] 5 eg] Tof]
JolQm ;kmn ;+uLt1 x'G5 . olb dfly n]lvPsf u'0f 5g\ tyf z'qm
JolQm clåtLo snfsf/ x'G5 .
kj{t k"0f{?kdf ljsf;df 5 eg] tyf To;sf] If]q cToGt km}lnPsf]
olb ;" o { / ] v fdf gIfqsf]
5 eg] Tof] JolQm ;kmn g[Tosf/ x'G5 / k|l;l4 k|fKt ub{5 .
lrÅg 5 eg] Tof] snfsf/ jf
o;sf ;fy;fy} efUo/]vf tyf ;"o{/]vf hlt w]/} :ki6, ulx/f]
cleg]qL ljZjljVoft x'G5 .
tyf o;n] hlt= w]/} nflndf lnPsf] x'G5, Tof] JolQm Tolt g} w]/}
qmdzM
;kmn, nf]slk|o tyf ljVoft x'G5 .
cleg]tf
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 35
d]if -r", r], rf], nf, nL, n', n], nf], c_M
sGof -6f], kf, kL, k", if, 0f, 7, k], kf]_M
z}lIfs k|ult, ;Gtfgaf6 ;'v k|flKt, dgdf eg]
wgsf gofF ;|f]t vf]lng]5g\, af}l4s :t/df j[l4 eP/
8/, låljwf /xg]5 . Jofkf/ Joj;fodf /fd|f]
hfg]5, hflu/df kbf]Gglt ldNg] t/ cfn:otfn] sfo{
k|ult x'g]5, :jf:Yodf ;d:of ylkPnf . ! / %
xflg x'g] b]lvG5 . # / ^ c+s z'e, ljhf]8Laf/ z'e,
c+s z'e, ljhf]8Laf/ z'e, k"jf{]Q/sf] z'eofqf, kx]Fnf] / /ftf] pQ/ klZrdsf] ofqf, xl/of] / lgnf] /ª z'e /xg]5 .
/ª z'e /xg]5 .
t'nf -/f, l/, ?, /], /f], tf, lt, t', t]_M
j[if -O{, p, P, cf], jf, jL, j', j], jf]_M
bfDkTodf ljjfb, k]6sf] /f]u nfUg ;Sg], gf]s/Ldf
;'v ;'ljwf ylkg] 5g\, vr{df eg] cTolws j[l4
ljjfb, ´}´d]nfdf kl/g] ;Defjgf, Jofkf/af6 eg]
xf]nf . jf0fLdf ;/:jtLsf] jf; /xg]5 . Jofkf/
/fd|f] cfDbfgL x'g] b]lvG5 . $ / * z'e c+s,
km:6fpg]5, z}lIfs k|ult /fd|f] /xg]5 . t/ :yfg
hf]8Laf/ z'e, v/fgL / ;]tf] z'e /ª, blIf0f
kl/jt{g eg] x'g] b]lvG5 . @ / $ z'e c+s, hf]8Laf/ z'e, blIf0f
klZrd z'e /xg]5 .
k"j{sf] z'eofqf, ;]tf] / v/fgL /ª z'e /xg]5 .
ldy'g -s, sL, s', w, ª, 5, s], sf], x_M
k/fqmd a9]/ hfg]5, bfh'efOsf] k"0f{ ;xof]u
ldNg]5 . af]nLdf eg] sdhf]/Lkg b]lvG5 . lzIffdf
k|ult, Jofkf/ j[l4 t/ dg eg] czfGt /xg]
b]lvG5 . # / & c+s z'e, ljhf]8Laf/ z'e, pQ/ klZrdsf]
sn]hL /ª
z'e ofqf, xl/of], lgnf] /ª z'e .
j[lZrs -tf], gf, lg, g', g], gf], of, lo, o'_M
efUo j[l4 x'g]5, dgdf 8/ / lrGtf eg] /xg]
b]lvG5 . zq' gfz eP/ hfg]5g\, sd{ k|flKt ldNg]5
/ dfg–k|lti7fdf j[l4 x'g] b]lvG5 . ! / ( z'e
c+s, hf]8Laf/ z'e, blIf0f k"j{sf] z'e ofqf, /ftf] /
z'e /xg]5 .
wg' -o], of], ef, eL, e', w, km, 9f, e]_M
dg eg] cl:y/ / z+sfn' /xg]5, hflu/df
ss{6 -xL, x', x], xf], 8f, 8L, 8', 8], 8f]_M
kbf]Gglt, Jofkf/df wgnfe, bfh'efO;Fu dgd'6fj,
;/sf/L hflu/df k|ult x'g]5, z}lIfs If]qdf
rf]6k6s nfUg ;Sg], ljB't / kfgLaf6 xflg x'g
nufgL j[l4 x'g]5 . bfDkTodf eg] ljjfb a9\g]5 .
sd{:yfg kl/jt{g x'g ;Snf, bfh'efO;Fu dgd'6fj ;Snf . cfly{s nfe eg] /fd|} x'g]5 . # / ( c+s z'e, ljhf]8Laf/
/xg] b]lvG5 . @ / $ z'e c+s, hf]8Laf/ z'e, k"jf]{Q/sf] z'e z'e, /ftf], kx]Fnf] z'e /ª, pQ/ klZrdsf] z'e ofqf /xg]5 .
ds/ -ef], hf, hL, h', h], hf], v, lv,
ofqf, v/fgL / sn]hL /ª z'e .
v', v], uf, lu_M
l;+x -df, ld, d', d], df], 6f, l6, 6', 6]_M
cfTdan j[l4 x'g], ;/sf/L sfo{ aGg]5g\, d'2f–
dfldnf kg{ ;Snf, Jofkf/ j[l4, af]nLsf] k|efjn]
sfo{ l;l4 ldNg], k/fqmd a9]/ hfg]5 . ! / * z'e
c+s, ljhf]8Laf/ z'e, /ftf], lgnf] z'e /ª, k"j{ blIf0fsf] z'e ofqf .
36 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
xflg x'g] dlxgf b]lvG5, /L;/fu / 3d08 a9]/
hfg]5, 3/ aflx/ /xg' knf{, bfDkTodf klg ljjfb
v]Kg' knf{, efUon] eg] ;fy lbgfn] cNk nfe ldNg] b]lvG5 . @
/ * c+s z'e, ljhf]8Laf/ z'e, blIf0f klZrdsf] ofqf, v/fgL
/ª z'e .
l;4f>d zlQm s]Gb|sf ;Dks{ sfof{nox¿
—Hof]= xl/cf]d clwsf/L
‘Hof]ltif efis/'
-k|:t't /flzkmn ;"o{ l;4fGtdf cfwfl/t 5 . /flzkmn
n]vs clwsf/LHo"sf] ;u/dfyf 6]lnlehgdf x/]s lbg
laxfg ^M)) b]lv &M)) ah];Dd sfo{qmd ‘u|xkmn’ k|ToIf
k|zf/0f x'G5 ._
j'mDe -u", u], uf], ;f, ;L, ;", ;], ;f], bf_M
hflu/df :yfg kl/jt{g, z}lIfs k|ult, /f]u, rf]6
/ 8/n] l8k|]zg /xg]5 . k]6sf] ;d:of ylkPnf .
bfDkTodf ljjfb, ´}´d]nfdf kg]{ ;Defjgf b]lvG5 .
Joj;flos nfe eg] /fd|f] /xg]5 . lahf]8L c+s #,
& z'e, ljhf]8Laf/ z'e, k"j{ pQ/sf] z'e ofqf, lgnf], sfnf]
z'e /ª .
dLg -bL, b', y, ´, `, b], bf], r, rL_M
wgdf afwf, lzIffdf k|ult, ;Gtfgsf] lrGtf, cfFvf
/ lz/kL8f /xg]5 . hflu/df k|ult x'g,] :jf:Yok|lt
wg vr{ x'g] b]lvG5 . # / % c+s, lahf]8Laf/ z'e,
pQ/ klZrdsf] z'e ofqf, kx]Fnf] lgnf] z'e /ª .
c:t' . z'ed\ .
u|x˚n
k|:tf]tf ;u/dfyf 6]lnlehg
k+= xl/cf]d clwsf/L -Hof]ltif efis/_
;fdfv';L, sk'/wf/f, sf7df8f}F .
Hof]ltifLo ;d:of / ;dfwfgsf nflu kfNg'xf];\ .
laxfg !! ah]b]lv a]n'sL & ah];Dd
=lrtjg, e=g=kf– @, If]qk'/
kmf]gM )%^–%@!#*%
=uf]/vf, ;f}/kfgL—# kf]v/L,
kmf]gM (&$^)!**&*, (&$!!@&&$%
=sf:sL, kf]=p=d=g=kf=–!), /fd3f6,
kmf]gM )^!–%#)&*^
=;nf{xL,a/xyjf–&, P:dfnL= 6f]n,
kmf]gM )$^–%$))!!
=kfNkf, tfg;]g, kmf]gM (*$&)–@*!**
=nlntk'/, nugv]n, kmf]gM@@@))@!
=uf]/vf, a;kfs{, kmf]gM )^$–$@)#$*
=tgx'F, bdf}nL, Jof; u'kmf, kmf]gM )^%–%^!^^@
=ndh'ª, a]F;Lzx/, eLd;]g6f]n
=eQmk'/, s6'Gh]–!, kmf]gM )!–^@!#$%%
=sfe|], ag]kf, g=kf= sfof{no k5fl8
kmf]gM )!–^@@%!&@
=sf:sL, n]vgfy rf]s, kmf]gM )^!–@@(!()
=l;Gw'nL, /ftdf6f kmf]gM (*$$)$)*((
=:ofª\hf, :ofª\hfahf/
=lrtjg, uf}/Lu~h
=l;Gw'kfNrf]s, afx|la;] kmf]gM )!–^(!^%(#
=sf:sL, cr{naf]6, laGWojfl;gL
=sf7df8f}F, k'/fgf] afg]Zj/, kmf]gM )!–$$^$%$&
=sf7df8f}F, l;dn6f/
=sf7df8f}F, tLgs'g] -d'lge}/j_, kmf]gM )!–^(!@*@&
=nlntk'/, uf]bfj/L
;]jfx¿
lrgf, l6kg, uf]nul0ft, c+s Hof]ltifåf/f hGd clen]v agfpg'sf
;fy} pkfo u/fOG5 . cWoog, Joj;fo, /f]huf/, ljb]z ofqf, k|]dljjfx,
sl7g /f]u, slDkl6zg, ef}lts ;'v, hLjg;fyLsf] rog, ;Gtfg k|flKt,
u[x Sn]z / bfDkTo ;'vaf/] plrt ;'´fj / pkfo atfOG5 . jf:t'åf/f
3/, hUuf, k;n, zf]¿dsf] Joj:yfkgaf/] hfgsf/L lbOG5 . wfld{s sfd
nf]t, nf]xL ju{, k"hf, kf7, hk, k'/f0f, xf]d / oGq;fwgsf] Joj:yf 5 .
gf]6M :6f]g -kTy/_ gu, lk/fld8 tyf oGqsf] Joj:yf 5 .
Residence M )!$#*(^%^,
Mobile (*$()@##(@, (*$!$%$#@%
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 37
ca o; n]vdf e'jgfWjf j0f{g ul/G5 . e"ot]
æe"Æ k|fKtf} So'g\ k|TooM . e"wft'sf] ‘k|flKt’ cy{df So'g\
k|Too eP/ æcgÆ cfb]z eO{ e'jg aG5 . ejlGt pTkBGt]
o]g . s/0f] No'6\ k|TooM . hf] x'G5 -aG5_ tyf h;af6 c¿
pTkGg x'G5, To;nfO{ ‘e'jg’ eG5g\ . o;sf/0f of] cWjdf
;f]d ;"o{ cflb ;a} lk08x¿sf] /fd|f] j0f{g ug'{kg]{ xf],
tyflk 1fgsf] nflu ;ª\lIfKtdf Ps b'O{sf] oyf 1fg j0f{g
ul/G5 . ;f]d ;]nfPkl5 To;af6 cgluGtL ;"o{x¿ ag]sf]
j0f{g cufl8sf n]vdf ;ª\s]t u/L ;lsof] . To} k|sf/n]
x/]s ;"o{x¿af6 klg pl5l§P/ cg]s lk08x¿ ag] . tL
;a} ;]nfPkl5 ;f]db]lv ;fgf ;fgf lk08x¿df klg sfdaLhsf] tŒj lqmofzLn eP/ km}lnof] . clg dfof¿k æx|LÆ
tŒjsf] aLh / lqk/;'GbL¿k æ>LÆ tŒjsf] aLh¿k ;f]dsf]
;f]d/;df k/L cÍ'/ pTkGg eO{ x|L>L:j¿k eP/ zf]ef
a9fof] . o; ljifodf ;Í]t ub}{ ‘uf}/L s~r'sLotGq’ eG5—
x|L>L:j¿lk0fL dfof JofKtf ;j{ldb+ hut\ ..
-cy{— x|L>L:j¿lk0fL dfofn] of] ;a} ‘;+;f/’ 9flsPsf]
5 . ca æx|LÆ sf] ljifodf o:tf] ;Í]t 5—
;/lt . æ;[ utf}Æ . ;'jlt if' k|]/0f] Olt . cy{— hf]
;f]dsf] cfsif{0f zlQmåf/f lvFlrb} e'?ª\h:t} 3'Db} ;f]dlt/
;b}{ hfG5 . hf] km'6]/ w]/} ¿k eP/ ;b}{ hfG5 . ‘;'jlt’
k|]/0ff u5{ c¿ lk08nfO{ cfkm"lt/ cfpg k|]/0ff u5{ . oL
cy{x¿sf] jfrs ;"o{zAb 5 . o;}u/L æ>LÆ sf] ljifodf
klg cfud eG5—
æk|sfzZr ljdz{Zr :kGbM ;Qf lrltM lqmof
:km'/Q]lt ;dfVoftf ;f j} lqk'/;'Gb/L .Æ
cy{— k|sfz, ljdz{, :kGb, ;Qf, lrlt, lqmof tyf
:km/Qf eg]/ elgPsf] 5 . o;df wgzDz]/Ho"n] ‘>L’sf]
!)* cy{ x'G5g\ . tLdWo] d}n] hfg]sf d'Vo cy{ oL x'g\ egL
lbg'ePsf] 5— >olt xl/ldlt >LM ..!.. >olt a|Åd Olt
>LM ..@.. >Lot] ;j}{l/lt>LM ..#.. >olt k|sfzldlt>LM ..$..
>Lot] ;j{M oyf ;f ..%..
;"o{x¿ cgGt ag], x/]s ;"o{sf] cwLgdf Ps]s
;f}/hut\ 5, o;nfO{ a|Ådf08 eG5g\ . o; ljifodf ‘cfud’
eG5—
cgGtsf]l6 a|Ådf08gflos]] k/d]Zj/L .
;"o{x¿df tyf To;af6 rf]Ol6Psf x/]s lk08x¿df
klg cfsif{0fzlQm / d08"s /xG5g\ . xfd|f] ;"o{af6 klg
pl5l§P/ w]/} ;fgf lk08x¿ ag], tLdWo] klxn] bzlt/
5l/Psf !) 6'qmf lk08x¿ æbz lbs\kfnÆ gfdn] / c¿
otfplt 5l/Psf ‘u|x’ gfdn] k|l;4 eP . tLdWo] 7"nfdf
s'g} s'g}sf] ‘gfd’ kfOG5, ;fgf ;fgfsf] kfOFb}g . ;fgf ;fgf
lk08x¿ rfF8} rfF8} gflzg] x'gfn] ltgLx¿nfO{ ædTo{Æ / 7"nf
38 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
tGq
[
7"nf lk08x¿ w]/} sfn;Dd ggflzP/ /xg] x'gfn] æcd[tÆ cyjf
æcd/Æ sf] gfd eO{ b]jtf eg]/ ¿ksfnÍf/åf/f d"lQ{;d]tsf]
sNkgf eO{ k"hgLo ag] . ltgLx¿af6 clgi6sf] gfz tyf Oi6sf]
k'li6 ug]{ tŒj agfpg] dGqx¿ klg aGg uP . x/]s ;f]db]lv
;fgf ;fgf lk08x¿ lgDg k|sf/n] gfz x'G5 ‘x|L’ tyf ‘>L’ aLhsf] tŒj -lx:;L_ n] ljZjdf sflGt u/fPsf] 5 . Tof] ;w}F k+vf
3'd] h:t} bflxg] kmGsf] u/L 3'ld/xG5, sfdaLhsf] tŒj jfdfjt{
-afofF kmGsf]_ u/L 3'ld/xG5 . hxfF h'g a]nf >LaLhsf] æzÆ
tŒj sfdaLhsf] æsÆ tŒj;Fu ;+of]u x'G5, Tof] ;dodf æzÆ
tŒj æifÆ tŒjdf ablnP/ æsÆ tŒjdf ldnL æIfÆ ¿k ;Djt{s
tŒj aG5 . clg lk08leq sfnflUg?b| k|sf]k x'G5 . o;sf]
cy{ xf] lk08leq plDn/x]sf kbfy{x¿ sfnflUg?b|sf] tftf]kg
a9]sf] c;/n] Hjfnfd'vL ag]/ aflx/ lg:s]/ lk08nfO{ 9fS5,
lk08x¿sf] ;fgf ;fgf 7fpFdf o:tf] e}/xG5, Tof] 7fpF lau|G5,
To;sf] jl/kl/ To;sf] wSsfn] e"sDk;Dd x'G5 . lk08sf] aLr
dd{:yndf To:tf] x'g uPdf lk08 g} km'6]/ 6'qmf–6'qmf eP/ ToxfF
k|no x'G5, tL 6'qmfx¿ 5l/P/ aNb} aNb} uO{ cfÇgf] ghLssf]
lk08df v;L v/fgL x'G5 . xfdLx¿ tf/f v;]sf] b]V5f}F, To;sf]
sf/0f o} xf] . To} lsl;dn] cln 7"nf] v08 lk08af6 pl5l§O{
lk08sf] snfsf] ¿kdf xfd|f] k[YjLsf] rGb|df /x] ´}F /xg ;S5 .
c;ª\Vo ;f]dx¿ klg x/lgldif pTkGg x'Fb}5g\, gfz x'Fb}5g\
ltgsf klg lzz' lk08x¿sf] luGtL ug}{ ;lsFb}g . ctM cGtl/If
-cfsfzuËf_ df kfgL k/]h:tf] u/L tf/fx¿ al;{/xG5g\ o;nfO{
‘pNsfkft’ eG5g\ .
ca ‘;f]d’sf] cd[tsf] ljrf/ ul/G5 . ;"o{df /x]sf]
cfsif{0fzlQmdf sfdaLhsf] k|efj kbf{ ;f]d–cd[tnfO{ sif{0f
-lvFRg] sfd_ ubf{ kfgL yf]kf k/]sf] :yndf Psl5g bfu k/]/
lanfP ;dfg ;"o{df klg slxn] st} slxn] st} bfu k5{ .
o;sf/0f To;sf] gfd ‘cfs[i0f’ -cfjt{dfgM sif{lt jf sio{t] .
Olt cfs[i0fM_ eof]] . Tof] r'x'Fbf hlt tnaf6 r'lxOG5 Tolt
‘h"F;M’ tŒjdf k|efj k/L ;f]dsf] cd[t a9\5 . o;sf/0f of]
slxn] klg 36\b}g . Tof] cd[t yf]kf ;"o{df k/]sf] cfjfh -gfb_
kl/ro—%
—of]uL lgTofgGb—
k|sfzsf] ls/0fdf ldnL æx|L>LÆ -lx:;|L_ tŒj /lZdåf/f ;a}
cfÇgf cfl>t lk08x¿df tyf ;f]d/; rflxF k|0fjsf] k|efjn]
oyfof]Uo snf -efu_ df afF8L lk08x¿sf snfx¿df ´5{g\ .
snfx¿ ePsfdf rGb|dfdf tyf snf gePsf lk08x¿df
;f]´} ´5{g\ . ‘; tŒj tyf ljdz{sf] tŒj æxÆ df k|sfzsf]
tŒj æcÆ ldnL æxfÆ tŒj x'G5 . To;df ljz]if t]htŒj:j¿k
æ/Æ tŒj æx|fÆ tŒj gfb laGb'n] o'Qm eO{ dfofaLhsf] tŒjn]
:jod\ aLrdf a;]/ ldnfpFbf æx|fF dfof ;Æ sf] dGqtŒj ;"o{df
pTkGg eP/ k|sfzsf] ;ft /ª -/h /~holt ‘e"/l~hEof+ lst\Æ
OTo;'g\ . /Hot]›g]g jf æ/~h/fu]Æ c;'g\_ Olt /h;, cyf{t\
/Flug] cyjf /Fufpg]_ sf] k|ltljDa kg{ uof] / hn\hnfpFbf]
eof] . To;af6 pl5l§P/ b'O{ b'O{ /+uaf6 lgld{t :klGb -hf]gL{_
af6 rf]Ol6P/ hf]8l;t 3'd]sf]n] æjif6\Æ tŒjnfO{ ;fydf u|x0f
u/L x/]s k|yd tyf t[tLo /ª ;d u/fP/ æjf}if6\Æ tŒjnfO{
;fydf lnP/ k|0fjtŒjn] lk08x¿ lgdf{0f u¥of] . dGqfÍsf
tŒjx¿ ægdMÆ, æ:jfxfÆ, ækm6\Æ, æjift\Æ, tyf æljRr]Æ u/L
^ j6f 5g\ . logsf k|efjn] dGqsf] ¿k agL dGqsf] k'li6
u5{ . dfly atfOPsf sf/0fn] ;ft /h -/ª_ ;"o{afx]s c¿df
+
5}g . s]jn km/s km/s b'O{ b'O{ /ª -/h_
dfq} 5 . dfof
-d"n k|s[lt_ n] cfÇgf /y -e|d0fsIf_ ;f]d / ;"o{;lxt ;a}
lk08nfO{ cIfdfnf tŒjqmdn] NofOlbOg\ . æ;fwgf ;d'RroÆ
df cIfdfnfsf] ;Í]t o;k|sf/sf] 5M–
>LdfofsfdjfUof]uft\ dft[sfj0f{of]utM
cg'nf]d–ljnf]dfEofdi6f]Q/zt+ hk]t\ ..
‘If+’nfO{ ;"o{ agfO{ >LF x|LF SnLF tyf dft[sfj0f{x¿sf]
cg'nf]d ljnf]d of]uaf6 æcIfdfnfÆ aG5 . o} g} lk08x¿sf]
æ/yÆ ;+1s ;fFw xf] . -oxfF /yzAb /Dot] cq, /dGt] r cg]g
jf æ/d' qmL8fof+syg\ k|TooM . h;df /d0f u5{g\, h;åf/f
/d0f u5{g\ -8'N5g\_ eGgfn] lk08x¿sf] e|d0f sIfsf] jfrs
5_ . tL ;a} lk08x¿ cfÇgf cfÇgf lgoldt /ydf /x]/
;"o{sf] cfsif{0fzlQmåf/f e'?ª\h:t} 3'Db} ;"o{lt/ uO/x]sf 5g\,
;"o{ klg cfkm"af6 lg:s]sf ;a} lk08x¿nfO{ ;fydf lnO{ ;f]d
-ljZj;f]d_ sf] cfsif{0fzlQmn] lvFlrP/ cfÇgf] ‘/y’ -sIf_
df /xL e'?ª\h:t} 3'Db} ;f]dlt/ uO/x]5g\ . o;sf] /x:osf]
;Í]tsf] ¿kdf ef:s/sf] d"ndGq egL ‘d]?tGq’sf] qof]bz
k|sfzdf plNnlvt 5 . o} dGq -sl08sf_ z'Snoh'j]{bsf] ##
cWofodf $# ;f}F tyf #$ cWofosf] #! ;f}F sl08sfsf] ¿kdf
5 . Tof] dGq xf]—
cfs[i0f]g /h;f jt{dfgf] lgj]zoGgd[t+ dTo{~r .
lx/0o o]g ;ljtf /y]gfb]jf] oflt e'jgflg kZog\ ..
afÅofy{— cfnf] kfnf] u/L 3'Dg] /ftsf] nIf0fn] o'Qm
ePsf ;"o{b]jtf tyf dg'iox¿nfO{ cfÇgf cfÇgf 7fpFdf /fv]/
;'gsf] /ydf a;]/ e'jgx¿nfO{ a/fa/ x]b}{ lxF8\5g\ . o; afÅo
cy{ dfq pJj6 dxLw/ tyf ;fo0f efiosf/x¿n] u/]sf 5g\ .
t/ of] ‘sl08sf’sf] ;f+s]lts cfGt/ /x:ofy{ cs}{ 5— -o;sf]
tL tL cy{sf cGjox¿sf] nflu ‘tflGqs lj1fg bk{0f’ ($–(^
k[i7 cWoog ug'{_ efjfy{M– cfs[i0f+¿kbfu tyf ;ft /h -/ª_
n] o'Qm ePsf cfÇgf] sflGtåf/f 7"nf / ;fgf lk08x¿nfO{
cfÇgf cfÇgf lgoldt 7fpFdf /fv]/ e'?ª\´}F 3'ld/x]sf ;a} lk08
pTkGg ug]{ ;"o{ cfÇgf] /y -;fFw_ af6 ;a} tL lk08x¿lt/
x]b}{ ;f]dlt/ hfG5g\ . k|sfzsf] k|ltljDa:j¿k ;"o{ ePsfn]
pgsf] x/]s lk08df pgsf] /hsf] @÷& k|ltljDa¿k 5 .
o;}n] x/]s lk08df k|sfz 5 . tyflk cfkm" /x]sf] lk08sf]
k|sfz b]lvG5 c¿ lk08 ´Ns]sf] b]lvG5 . o;df sf/0f
5— x/]s lk08nfO{ To;sf] ;fdfGofsfzn] a]/]sf] ofg] s]xL
of]hg;Dd 3gf jfo'n] a]/]sf] x'G5 . ;"o{sf] cfsif{0fzlQmsf]
k|efjn] ;fdfGofsfzdf j]un] 3'Dbf To;af6 ljB't -ljh'nL_
lg:sG5 . To;sf] ;+3if{0faf6 lg:s]sf] gfb jfu\aLhdf kl/0ft
x'G5 . clg To;sf] tŒj dfofaLh:j¿k k|s[ltsf] tŒjåf/f
lk08df l:yt lqmofzlQm¿k sfdaLhsf] tŒjdf no x'g uO{
lk08leqsf] k|sfz / pi0ftfnfO{ leq ue{df lnO{ æljRr]Æ
tŒjn] aflx/ kf/L x6fOlbPaf6 ;fdfGofsfzaf6 s]xL k/
ePkl5 dfq ‘k|sfz’ b]lvG5 . k|sfzsf] ulteGbf klg dg /
dGqsf] ult l56f] ePsf]n] k"jf]{Qm ;a} sfd t'?Gt x'G5 . o;}n]
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 39
tf/fx¿ Psgf;n] ´Ns]sf] b]lvG5 . o;sf/0f of] r08Lsf]
gjf0f{ dxfdGqnfO{ æ;j{dGqk|bLksMÆ egL 7"nf] :yfg lbOPsf]
5 . k"jf]{Qm k|lqmof lk08df dfq geP/ x/]s :yfj/ hËd
k|f0fLx¿;d]t o} ljB'R5lQmleq k/]sfn] rflxg] dfq /xL a9L
ePsf gfb aflx/ gfba|Åddf ldN5 .
pkl/jl0f{t ult ;"of{lb 7"nf] lk08b]lv dTo{;Dd p:t} x'Fbf
x/]s lk08df ToxfFsf] jftfj/0f ;'xfpFbf] s'g} g s'g} lsl;dsf
:yfj/ hËd k|f0fLx¿ 5g\ . xfd|} k[YjLdf klg hf8f] d'n'sdf
ePsf k|f0fLx¿ udL{ :yfgdf /xg ;Sb}gg\ . hnsf k|f0fL
:yndf / :ynsf] k|f0fL hndf hLljt /xg ;Sb}gg\ . o;sf/0f
k|s[ltsf] qmL8f ckf/ x'gfn] x/]s lk08df ToxfFs} jftfj/0f
;'xfpFbf] k|f0fL x'g] ljifodf ;Gb]x lng' kb}{g . ;"of{lb u|xsf] afÅofsfzdf 8/nfUbf] k|sfz pi0ftf b]lvPtf klg k"jf]{Qm gjf0f{
tŒjsf] k|efjn] lk08leqsf s;}nfO{ klg k|sfz / pi0ftfsf]
ljz]if c;/ kb}{g . an]sf] b]lvg] t ;"o{sf] ;fdfGofsfz xf],
cfkm}F ;"o{ xf]Og . o;}u/L c¿ lk08x¿sf] l:ylt 5 .
;f]d -rGb|df_ tLg k|sf/sf 5g\ . tLdWo] cflb;f]d
-ljZj;f]d_ / s'a]/ ;f]d # pku|x ;f]d logLx¿sf] cnu
cnu dGq ‘e}/jtGq’n] pNn]v u/]sf] 5, c¿sf] kl5 pNn]v
ug]{5', clxn] xfd|f] k[YjLsf] rGb|sf] ljifodf n]V5' . cufl8
atfOPsf] k|lqmofn] k[YjLdf v08k|no x'Fbf Pp6f ;fgf] rf]O6f
pl5l§P/ hfFbf ‘rGb|df’ aGg uof] . c¿ lk08x¿df h:t}
of] klg cfsif{0fzlQm / d08"sn] o'Qm 5 . of] k[YjLsf]
cfsif{0fzlQmsf] k|efjn] cfÇgf] /y -sIf_ df /x]/ k[YjLsf]
rSs/ dfl//xG5 . o;sf] gLlh /h -/ª_ tyf k|sfz 5}g .
To;sf/0f sfnflUg?b|sf] tfk Hofb} yf]/} 5 . tyflk ;"o{sf]
ls/0fsf] pi0ftfn] s'g} a]nf k|sf]k eP/ Hjfnfd'vL km'6\5 t/
rfF8} ;]nfpF5 . ;a} lk08df cfsif{0fzlQm x'gfn] k/:k/df
cfsif{0f eO/xG5, rGb|df Hofb} ;fg' eP klg Hofb} ghLs
ePsf]n] cfsif{0fzlQmsf] j]un] ;d'b|sf] 5fn pn]{sf] b]lvG5 .
o;sf] cfÇgf] k|sfz gePsf] tyf lxpFh:tf] j0f{ ePsf]n] ;"o{sf]
ls/0f kbf{ Hofb} rxlsnf] b]lvG5 . To;af6 sfnflUg?b|sf]
tfknfO{ ;xof]u x'G5 / k[YjLaf6 ´Ns]]sf] b]lvG5 . ;"o{sf]
k|sfzaf6 x|L>L tŒj ;f]´} k[YjLdf cfpF5 . cd[t -;f]d/;_
rflxF rGb|df ´5{, rGb|df ePsf] ;"o{sf] k|sfzsf] ls/0faf6
k[YjLdf ´5{, o;}n] pku|x rGb|dfnfO{ klg ‘;f]d’ elgPsf] 5 .
rGb|sf] cfÇgf] k|sfz gePsf]n] c¿ tf/fh:t} ;w}F ´lNsPsf]
b]lvFb}g . ;"o{sf] k|sfz rGb|dfsf] cfwf efudf ;w}F kl//xG5 .
;"o{ / k[YjLsf] aLrdf rGb|df kg{ hfFbf 3fd gnfu]sf] cFWof/f]
efu k[YjLaf6 b]lvg hfG5, Tof] cj:yfnfO{ ‘cdfjf:of’ -cf}F;L_
ltly eG5g\ . ;"o{ / rGb|dfsf] aLrdf k[YjL kg{ hfFbf 3fd
nfu]sf] k[YjLaf6 b]lvg] x'Fbf Tof] ;donfO{ k"l0f{df eG5g\ .
pHofnf] x'Fb} hfg] kIfnfO{ z'SnkIf / cFWof/f] x'Fb} hfg] kIfnfO{
40 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
s[i0fkIf eG5g\ . Ps kIf sl/a !% lbgsf] x'G5 . o} ltlynfO{
ljdz{sf] !% lsl;dsf] gfd tyf ¿kn] u|x0f u/]/ To} ¿ksf]
dGqtŒjåf/f xfd|f] k[YjLdf ;f]d/; -cd[t_ sf] jiff{ eO/xG5 .
cfkm}F dxflqk'/;'Gb/L ;a} of]Uo efudf ljefhg u/fpFl5g\ . tL
;a} !^ efunfO{ iff]8z lgTof -ltlylgTof_ elgG5 . tL lgDg
lnlvtcg';f/ 5g\—
ltlylgTof z'SnkIf ltly s[i0fkIf ltly j0f{tŒj
sfd]Zj/L
k|ltkbf
cdfjf:of
c+
eudflngL
låtLof
rt'b{zL
cf+
lgTolSnGgf
t[tLof
qof]bzL
OF
e]?08f
rt'yL{
åfbzL
O{F
jlÅgjfl;gL
k~rdL
PsfbzL
pF
dxfljB]Zj/L
ifi7L
bzdL
pmF
lzjb"tL
;KtdL
gjdL
CF
Tjl/tf
ci6dL
ci6dL
C[F
s'n;'Gb/L
gjdL
;KtdL
n[F
nF [
ljdnf
bzdL
ifi7L
gLnktfsf
PsfbzL
k~rdL
PF
ljhof
åfbzL
rt'yL{
P]F
;j{dËnf
qof]bzL
t[tLof
cf]F
HjfnfdflngL
rt'b{zL
låtLof
cf}F
ljlrqf
kf}0f{df;L
k|ltkbf
cF
o;df ‘cM’ j0f{tŒj rflxF dxflqk'/;'Gb/Ldf ldn]/ ;a}
:yfgdf / ;w}F Jofks eP/ /xG5 .
‘;f]d’ eGg] gfdn] # lk08nfO{ hgfpg] s'/f dfly g} ;Í]t
eO;Sof] . To;df cflbsf] lk08 ;f]dnfO{ æ;f]dÆ -ljZj;f]d_
elgG5 . ;"o{sf] ls/0fsf] dfWodaf6 ljZj;f]daf6 ´/]sf]
cd[t k/L h;åf/f k[YjLdf ;f]d/; r'x'G5 To;nfO{ ‘rGb|;f]d’,
‘ljZj;f]d’sf] Hofb} ghLs /xL ;f]´} ;f]d/; k|fKt ug]{ lk08nfO{
‘s'a]/;f]d’ -lbSklt;f]d_ eG5g\ . oL tLg} lk08sf] j]bn] cnu\
cnu\ sl08sfn] j0f{g u/]sf] 5 . e}/jtGqdf cflb;f]dsf]
d"n dGq egL Odb]jf c;kTg ç -z'Snoh'j]{b cWofo (
sl08sf $) tyf cWofo !) sl08sf !*_ nfO{ atfPsf]
5 . o;sf] afÅofy{ pj6 tyf dxLw/sf efiodf x]g'{xf]nf .
/x:ofy{ o; k|sf/ 5— x] b]j:j¿k lk08 xf] ¤ oL ltdLx¿sf
/Ifs /fhf ;f]d xfd|f, xfdL hLjx¿sf klg dflns x'gfn] 7"nf]
;DklQ, OHht tyf ;Ddfgsf] nflu lk08df l6Sgsf] nflu
cf]h -cd[tfTds x|L>L_ sf] nflu oL ;f]d tyf ljsif{0ffTds
tŒjnfO{ d"n k|s[lt tyf ;a} k|f0fLx¿sf] lgldQ lglj{/f]wL
u/fpg] k|]/0ff u/ . ;ª\lIfKt efjfy{— lk08x¿nfO{ cfÇgf]
cfÇgf] :yfg g5f]8L ;f]dsf] ;'/Iff u/ elgPsf] 5 . o;
sl08sfaf6 yfxf x'G5 ljZj;f]d xfd|] ;f}/hut\eGbf w]/} 7"nf]
:j¿ksf 5g\, pgdf k|fy{gf ug{ 7"nf cfsf/sf lk08x¿nfO{
;xof]u dfUg' k¥of] . pgaf6 ;DklQ, ;Ddfg, lk08sf] :jfldTj,
cf]h, ;f]daf6 ;f]d/; tyf k|sfzsf] dfWodaf6 cufl8 atfP
´}F d"nk|s[lt, ljsif{0ffsif{0f tŒj / k|f0fLx¿ aG5g\ .
d]?tGqdf qof]bz k|sfz %&@ Znf]sdf u|x rGb|sf]
d"ndGq eg]/ atfPsf] sl08sf o:tf] 5—
æcfKofo:j ;d]t' t] ljZjtM ;f]dj[i0od\ .
ejfjfh:o ;Ëy] .
z'Snoh'j]{b cWofof !@, sl08sf !!$ .
/x:ofy{M— x] rGb| ¤ ltd|f] lgldQ ;"os
{ f] ls/0faf6 ;f]d/;
-cd[t_ hDdf xf];\, cfKnfljt -kl/k"0f{_ xf]pm, cfnf]kfnf] u/L
plAh/xg] cGg -vfg]s'/f_ xfdL kfcf}F . o; dGqaf6 a'l´G5,
rGb| -pku|x_ ;"o{sf] ls/0fafx]s c¿ gx'Fbf :jo+ k|sfz 5}g .
;"o{sf ls/0faf6 cfPsf] ;f]d/; oxfF r'xfP/ cgfhsf] pTkfbg
u/fpg] x'Fbf o;nfO{ klg ‘;f]d’ elgPsf] 5 .
e}/jtGqdf s'a]/sf] d"ndGq eg]/ atfPsf] sl08sf
o:tf] 5M—
;f]df] w]g'd\ ;f]df] cj{Gtdfz' ;f]df] jL/+ sd{0o+ bbflt
;fbGo+ ljbYo+ ;e]o+ lkt[>j0f+ bbfzb:d} .
z'Snoh'j]{b #$ cWofo, sl08sf @! .
/x:ofy{— h'g ljZj;f]dn] s'a]/nfO{ xnrn ug{, hfGg]
a'‰g], af]Ng ;Sg], ;'Gg ;Sg] zlQm ePsf] ;f]d/; r'xfpF5g\,
k'li6 lbG5g\, k|sfz lbG5g\, jLo{ / sfd ug]{ an klg lbG5g\,
cyf{t\ ;+lIfKtdf eGbf ljZj;f]daf6 g} s'a]/n] ;f]d/; tyf
k|sfz k|fKt u5{g\ . o; sl08sfaf6 yfxf x'G5, s'a]/ ;f]dsf]
Hofb} ghLs tyf ;"o{af6 w]/} 6f9f x'gfn] ;"o{sf] k|sfz;Dd
klg o;df k'Ub}g . s]jn cfk;df ;"Id cfsif{0f c¿ k|sfzflb
k|of]hg 5}g . ljZj;f]dsf :jsLoh:t} Hofb} ghLs /x]sf]n] of]
s'a/] lk08nfO{ klg ‘;f]d’ eGg] ;+1f eof] . ‘of:s’n] j]bsf] x/]s
sl08sfx¿sf] tLg cy{ x'G5 cyf{t\ cfWoflTds, cflwb}ljs,
cflwef}lts ¿k cy{ x'G5 egL atfpg' ePsf] 5 . cfhef]ln
j]b k9\g] JolQm kfpg b'n{e eO;Sof], To;df klg afÅofy{ ug]{
yf]/} 5g\, tLg} y/L cy{sf 1ftf clt b'n{e eO;Sof], o;df
klg wgzDz]/h:tf /x:ofy{ljt\x¿ klg wdfwd k[YjL 5f]8\b}
x'g' x' G' 5, To;df clnslt eP klg kl5sf ljåfg\x¿nfO{ lh1f;f
xf];\, cg';Gwfgsf] k|]/0ff hfuf];\ egL n]vdf pNn]v u/]sf]
5' . oxfF s]xLsf] lbUbz{g u/fpg] sfd dfq eof] . o;k|sf/n]
e'jgsf] ;fdfGosfz ca csf]{ n]vdf dGq ljBf/x:osf]
ljifodf n]Vg]5' . qmdzM
efb| dlxgfdf kg]{ rf8kj{x¿
efb| ! ut]
tfGqf]Qm af3e}/j xjg
k'qbf PsfbzL
efb| # ut]
>L lzjuf]/If xjg
efb| $ ut]
tfGqf]Qm j6's e}/j xjg,
tfGqf]Qm u0fklt xjg,
tfGqf]Qm r08]Zj/L xjg
efb| % ut]
uf]/If k|s6 ltly
lbJo u'? dxf]T;j
tfGqf]Qm dxfnIdL xjg,
tfGqf]Qm ljGWojfl;gL xjg
hg} k"l0f{df
efb| ^ ut]tfGqf]Qm aunfd'vL xjg,
tfGqf]Qm j]bJof; xjg
ufO{ hfqf
efb| !@ ut]
>Ls[i0f hGdfi6dL
uf]/vsfnL k"hf
efb| !^ ut]
chf PsfbzL
efb| @) ut]
s'z] cf}F;L -lktf ;Ddfg lbj;_
efb| @# ut]
tLhsf] j|t
efb| @% ut]
Clifk~rdL
efb| @& ut]
dxfnIdL j|tf/De
efb| @* ut]]
uf]/vsfnL k"hf
efb| #) ut]
xl/kl/jlt{gL PsfbzL
k|To]s a[x:kltaf/ laxfg !)M)) ah]— u'? k"hg
k|To]s lbg ;f“´ %M)) ah]— cf/tL
hGdM @)$&.!@.!^
-:j= uDeL/f yfkf_
d[To'M @)&).)$.#)
o; cf>dsL ;flwsf sfo{stf{ uDeL/f yfkfsf] c;fdlos
lgwgk|lt ;dj]bgf k|s6 ub}{ d[tfTdfsf] rL/ zflGtsf ;fy}
zf]sfs'n kl/jf/hgdf w}o{ wf/0f ug{ ;Sg] zlQm ldnf];\ egL
k/dk"Ho ;b\u?' b]jx¿sf] >Lr/0fsdndf xflb{s k|fy{gf ub{5f}F .
l;4f>d zlQm s]Gb| g]kfn,
;Dks{ sfof{no tLgs'g]
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 41
j/fxldlx/n] ztflAbof}Fk"j{ sfnu0fgf u/]/ of] l;4 u/]sf lyP ls k|To]s lbg dflg;sf] z'e / cz'e b'j} k|sf/sf ;do
cfpF5g\ / sfn1fgcg';f/ z'e ;dodf sfo{ u/]df lgZro g} sfo{df ;kmntf k|fKt x'G5 .oBlk Hof]ltifdf lbzf;"n, of]lugL, rGb|df
cflbsf] pNn]v 5 / of] klg atfOPsf] 5 ls oL ;a}nfO{ Wofgdf /fv]/ g} z'esfo{ k|f/De ug'{ kb{5 .dlx/frfo{sf cg';f/ olb
xfdLnfO{ sfn1fg 5 eg] oL s'/fx¿nfO{ Wofgdf /fVg' cfjZos 5}g lsgls sfn1fg cfkm}Fdf cToGt dxŒjk"0f{ 5 .o;}n] o;df
Joltkft, lbzf;"n cflbsf] cz'e k|efj kb}{g .ofqf, ljjfx, e]63f6nufotsf s'g} klg z'esfo{ k|f/De ubf{ sfn1fgcg';f/ ul/Pdf
tL sfo{x¿ ;kmn x'G5g\ eg]/ ldlx/frfo{ eGb5g\ .
k|:t't z'e ;dox¿ -;j{>]i7 tyf >]i7_ k/dk"Ho ;b\u'?b]j 8f= gf/fo0fbQ >LdfnLHo"åf/f /lrt ‘Hof]ltif cf}/ sfn lg0f{o'
gfds lxGbL u|Gydf cfwfl/t /x]/ tof/ kfl/Psf] xf] .
of]u
@)&) efb| #), @, (, !^ / @# ut] cfOtaf/
;j{>]i7— lbg ^M))–^M$*, /flq ^M$*–&M#^, #M#^–$M@$
>]i7— lbg ^M$*–!)M)), /flq *M@$–!)M)), $M@$–^M))
@)&) efb| #!, #, !), !& / @$ ut] ;f]daf/
;j{>]i7— /flq &M#^–(M!@
>]i7— lbg ^M))–&M@$, !)M$*–!M!@,#M#^–%M!@
/flq (M!@–!)M)), !M!@–@M$*
@)&) efb| $, !!, !* / @% ut] d+unaf/
;j{>]i7— /flq &M#^–(M!@, #M#^–$M@$
>]i7— lbg ^M))–*M@$, !)M))–!@M@$, $M#^–%M!@
/flq (M!@–!)M)), !@M@$–@M)), $M@$–^M))
@)&) efb| %, !@, !( / @^ ut] a'waf/
;j{>]i7— lbg #M#^–$M@$, /flq (M!@–!)M$*
>]i7— lbg &M#^–(M!@, !!M#^–!!M%$, $M@$–^M))
/flq ^M$*–(M!@, @M))–^M))
@)&) efb| ^, !#, @) / @& ut] laxLaf/
;j{>]i7— /flq &M#^–(M!@
>]i7— lbg ^M))–*M@$, !)M$*—!M!@, $M@$–^M))
/flq (M!@–!)M)), !M!@–@M$*, $M@$–^M))
@)&) efb| &, !$, @! / @* ut] z'qmaf/
;j{>]i7— /flq !M!@–#M#^
>]i7— lbg ^M$*–!)M@$, $M@$–%M!@
/flq *M@$–!)M$*, $M@$–^M))
@)&) efb| !, *, !%, @@ / @( ut] zlgaf/
>]i7— lbg !)M#^–!@M@$, #M#^–%M!@
/flq *M@$–!)M$*, @M))–#M#^, $M@$–^M))
gf]6M lbg eGgfn] laxfg ^M)) b]lv ;fF´ ^M)) ;Dd
/flq eGgfn] ;fF´ ^M)) b]lv csf]{ laxfg ^M)) ;Dd
42 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
l;4f>d zlQm s]Gb| cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLsf] ejg pb\3f6g Pj+ lzj ;fwgf lzlj/ sfo{qmddf ;DkGg ultljlwx¿ M eJo zf]efofqf -!_,
zf]efofqfdf ;fk, ;fdf, sf7df8f}F, uf]/vfaf6 ;xefuLx¿ -@_, zf]efofqfsf] b[Zo -#_, v'bL cf>d ljz]ifsf] ¿kdf k|sflzt uf]/If lglvn jf0fLsf]
nf]sfk{0f -$_, zf]efofqfdf ;xefuL afB ;d"x -%_, ;fk Pj+ ;fdfHo"af6 ejgsf] lznfGof; x'Fb} -^_ / lzj ;fwgfsf] If0f -&_ .
!
@
$
#
%
^
&
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 43
u'? k"l0f{df kj{sf cj;/df
cf/tL ;+rfng s]Gb| v'bLsf] ejg pb\3f6g
@
44 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
;DkGg ljljw sfo{qmdsf b[Zox?
;df/f]x Pj+ lzj ;fwgf lzlj/sf lbJo If0fx?
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 45
l;4f>d zlQm s]Gb|af6 ;DkGg ultljlwx¿ M lbJo u'? dxf]T;j -!—@_, tfGqf]Qm j6's e}/j xjg -#_, tfGqf]Qm dxfnIdL xjg -$_,
tfGqf]Qm aunfd'vL xjg -%_, lbJo u'? dxf]T;j, x6f}8f cf>d -^_, ;Dks{ sfof{no tLgs'g]af6 cfof]lht jflif{sf]T;j sfo{qmd -&—*_ .
!
@
#
$
%
^
&
*
46 46uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
u'? k"l0f{df kj{
k/dk"Ho ;b\u'?b]jx¿sf] s[kf, cg'sDkf:j¿k l;4f>d zlQm s]Gb|n] u'? k"l0f{dfnfO{ eJo Pj+
lbJo?kdf dgfpg] ub}{ cfO/x]sf] 5 . o;} qmddf ut >fj0f & ut] cu|jfn ejg, sdnkf]v/Ldf
cfof]lht u'? k"l0f{df sfo{qmdnfO{ xiff]{Nnf;k"j{s ;DkGg u/]/ u'?–lzio k/Dk/fsf] lg/Gt/tfnfO{ k|To]s
jif{ ;+/If0f u/]sf] 5 . u'? k"l0f{df sfo{qmdsf] z'ef/De lglvn :tjg / uf]/If :tjgsf] ;:j/ kf7af6
ePsf] lyof] . sfo{qmddf k"hg, xjg, ehgsLt{g, g[To, nfv aQL k|HHjng, k|jrg cflb sfo{qmdx¿
klg ;DkGg ePsf lyP .
sfo{qmddf cfÇgf] dGtJo JoQm ug'{x'Fb} ;fj/kGyL ;b:o >L /fdhL cof{nn] eujfg\ lzjnfO{ s[kf,
cfzLjf{b lbg'x'g] u'? uf]/vgfynfO{ xfdLn] a'‰g afFsL /x]sf] atfpg' eof] . pxfFn] dGq–tGq–oGqsf
clGtd gfd :jfdL >L lglvn]Zj/fgGbsf] k|;+u cl3 a9fpFb} casf] ;do eg]sf] uf]/If lglvn o'usf]
xf] eGg'eof] . pxfFn] xfdL sdhf]/ cfTdf gePsf] k'li6 ug'{x'Fb} u'?x¿s} s[kfn] xfdLn] hLjg kfPsf]
atfpg' eof] .
dGtJos} qmddf ;fj/dft[sf >L ljGb]Zj/L a/fnn] rf/}lt/ cljZj;gLotf / czflGtsf] dfxf}ndf
;b\u'?b]jåonfO{ dfq ljZjf; ug{ ;lsg] atfpg'eof] . pxfFn] u'?x¿n] xfdLnfO{ ;Dk"0f{ s'/fx¿af6
;+/If0f k|bfg ug'{x'G5 eGg'x'Fb} u'? k"l0f{df sfo{qmd ;+rfngsf] bf}/fgdf u'?TjzlQm g} ;+rf/ eO/x]sf]
klg atfpg' eof] . pxfFn] l;4f>d zlQm s]Gb|nfO{ u'?b]jx¿n] ljZjf; ug'{ePsf] atfpg' eof] .
rof{ g[To, r'8\sf ehgnufot ljljw k|:t'ltn] klg sfo{qmdnfO{ yk /f}gs agfPsf] lyof] . pQm
sfo{qmddf ;Dks{ sfof{no tLgs'g], eQmk'/ tyf uf]/If lglvn Hof]lt lbJo ljBf>daf6 g[To k|:t't
ePsf] lyof] . s]Gb|af6 r'8\sf ehg k|:t't ePsf] lyof] .
u'?;]jf bnsf ;fws lbgs'df/ s]=;L= n] sfo{qmddf ;+:yfsf] tkm{af6 :jfut dGtJo lbg'ePsf] lyof] .
;Dks{ sfof{no tLgs'g]sf] 5}7f}“ jflif{sf]T;j
>L >L dxfof]uL u'? uf]/vgfy Pj+ k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fhsf] c;Ld s[kf, cg'sDkf
Pj+ cfzLjfb{:j?k ;Dks{ sfof{no tLgs'g]sf] 5}7f}F jflif{sf]T;j ut >fj0f !@ ut] dgfOof] . laxfg !)M #)
ah] ;b\u'?b]ax¿sf] :t'lt–aGbgfaf6 z'ef/De ePsf] pQm sfo{qmdsf] k|yd ;qdf :t'lt–jGbgf, u'? k'hg,
dGqhk, u'? cfxfjg ehg ;DkGg ePsf lyP eg] bf];f| ] ;q ;Dks{ sfof{no tLgs'gs
] f ;+of]hs ;fws lbgs'df/
s]=;L= sf] :jfut dGtAoaf6 z'ef/De ePsf] lyof] . lbge/ ehgsLt{g u/L dgfOsf] pQm jflif{sf]T;jdf
wfkfv]n cf/tL ;+rfng s]Gb|af6 ;xefuL ;fwsx¿ lzj/fd aflgof / ;/f]h dxh{g tyf pQm cf=;=s] sf]
ehg ;d"xn] lgs} dL7f] ehg k|:t't ug'{ePsf] lyof] .
o;}u/L ;Dks{ sfof{no tLgs'g]af6 ehgsf ;fy} g[To klg k|:t't ePsf] lyof] . o;} qmddf ;Dks{
sfof{no tLgs'g]sf] jflif{s k|ltj]bg ;fws ;'b]z 9sfnn] k]z ug'{ePsf] lyof] eg] u'?;]jf bnsf ;b:o e''k]Gb|
lu/Ln] u'?b]j / u'?sfo{;DaGwL k|sfz kfg'{ePsf] lyof] . sfo{qmddf l;¢f>d zlQm s]Gb| ;Dks{ sfof{no
uf]/vfsf ;+of]hs ;fws lszf]/ cs]nfn] klg z'esfdgf lbg'ePsf] lyof] . l;¢f>d zlQm s]Gb| g]kfnsf
;+of]hs ;fj/kGyL ;b:o >L /fdhL cof{n / ;fj/dft[sf ljGb]Zj/L a/fnHo"sf] sfo{qmddf pkl:ylt /x]sf]
lyof] . ;fj/kGyL cof{nn] cfWoflTds ljifodf k|sfz kfg'{ePsf] lyof] . pxfFn] ;Dks{ sfof{no tLgs'g]sf]
pQ/f]t/ k|ultsf] sfdgf klg ug'e{ of] . pQm cj;/df ;fj/dft[sf ;flwsf a/fnn] u'?b]j / u'?sfo{sf] ljifodf
k|sfz kfg'{ePsf] lyof] . pxfFn] cf>d ljutsf ljv08gnfO{ 5f]8]/ ca w]/} cufl8 al9;s]sf] atfpg' eof] .
sfo{qmd lbgsf] #M#) ;Dd rn]sf] lyof] . jflif{sf]T;jdf l;¢f>d zlQm s]Gb| g]kfnsf sf7df8f}F
pkTosfleqsf ;Dk"0f{ ;Dks{ sfof{no / cf/tL s]Gb|af6 pNn]Vo ;fws;flwsf tyf eQmhgsf] ;xeflutf
/x]sf] lyof] eg] pkTosf aflx/sf] l;4f>d zlQm s]Gb| ;Dks{ sfof{no uf]/vfsf ;fws;flwsfsf] klg
;xeflutf /x]sf] lyof] .
kGw|f}F jif{ufF7 ljz]if 47
lbJo u'? dxf]T;j
k/dk"Ho ;b\u'?b]j 8f= gf/fo0fbQ >LdfnLHo" -k/dx+; :jfdL >L lglvn]Zj/fgGb dxf/fh_ cjtl/t
x'g'ePsf] c+u|]hL dlxgfsf] @! tfl/vnfO{ lbJo u'? dxf]T;jsf] ¿kdf dgfpg] qmddf l;4f>d zlQm s]Gb|n]
ut >fj0f ^ ut] -July 21 tfl/v_ pQm dxf]T;jnfO{ xiff]{Nnf;k"j{s dgfof] . a;'Gw/f cf>ddf cfof]lht
pQm dxf]T;jdf lglvn :tjg, uf]/If :tjgsf] ;:j/ kf7, u'? kfb'sf k"hg, dGqhk, xjg, cf/tLnufot
g[To cflb sfo{qmdx¿ ;DkGg ePsf lyP . sfo{qmddf ;+:yfsf] tkm{af6 ;fj/kGyL ;b:o /fdhL cof{nHo"n]
k"hg ug'{ePsf] lyof] .
xjg sfo{qmd
l;4f>d zlQm s]Gb|af6 x/]s dlxgf ;DkGg x'Fb} cfO/x]sf] dfl;s sfo{qmdcGtu{t xjg sfo{qmdx¿
ut dlxgf lgDgfg';f/ ;DkGg eP—
>fj0f & ut] ;f]daf/— >L lzj uf]/If xjg, uf]/vgfy dlGb/, kz'klt, d[u:ynL, laxfg *M))–
(M)) ah] . >fj0f ! ut] d+unaf/— tfGqf]Qm j6's e}/j xjg, j6's e}/j dlGb/, nugv]n, laxfg
&M))–*M)) ah] . >fj0f @ ut] a'waf/— tfGqf]Qm dxfnIdL xjg, dxfnIdL dlGb/, nugv]n, laxfg
*M))–(M)) ah] . >fj0f # ut] laxLaf/— tfGqf]Qm aunfd'vL xjg, aunfd'vL dlGb/, kf6g, laxfg
*M))–(M)) ah] .
To:t} dfl;s xjgs} qmddf >fj0f @ ut] a'waf/— tfGqf]Qm ljGWo jfl;gL xjg, ljGWojfl;gL dlGb/,
kf]v/f, sf:sL, laxfg *M))–(M)) ah] . >fj0f # ut] laxLaf/— tfGqf]Qm j]bJof; xjg, j]bJof; u'kmf,
tgx',F laxfg *M))–(M)) ah] . >fj0f ! ut] d+unaf/— tfGqf]Qm u0fklt xjg, ;"ol{ jgfos, eQmk'/, laxfg
&M))–*M)) ah], tfGqf]Qm r08]Zj/L xjg, r08]Zj/L dlGb/, sfe|], laxfg &M))–*M)) ah] . >fj0f
% ut] zlgaf/— tfGqf]Qm af3 e}/j xjg, af3 e}/j dlGb/, sLlt{k'/, ;do laxfg *M))–(M)) ah] .
>L lzjuf]/If dxf]T;jcGtu{t ljz]if xjg / ehgsLt{g
>L lzjuf]/If dxf]T;jnfO{ lbJotf / eJotfk"j{s dgfpg] qmddf l;4f>d zlQm s]Gb|n] ut >fj0f
dlxgfdf ljljw sfo{qmdx¿sf] cfof]hgf u¥of] .
ljut jif{x¿df h:t} >fj0f dlxgfdf uf]/If zlQmkL7x¿df ljz]if xjg / ehgsLt{g u/L o;
dxf]T;jnfO{ dgfOPsf] lyof] . ljz]if xjg ;DkGg ug]{ qmddf kz'klt d[u:ynL, kz'klt jgsfnL, yfkfynL
/ sfi7d08ksf uf]/If zlQmkL7x¿df k|To]s ;f]daf/ ljz]if xjg ;DkGg ePsf lyP . laxfg * ah]b]lv
( ah];Dd ;DkGg pQm ljz]if xjgx¿df y'k|} >4fn' eQmhgx¿sf] pkl:ylt /x]sf] lyof] .
To:t} a;'Gw/f cf>ddf lbpF;f] # ah]b]lv ehgsLt{gsf] cfof]hgf ul/Psf] lyof] . >fj0f dlxgfel/
pQm ehgsLt{g cfof]lht ul/Psf] lyof] . >L lzjuf]/If dxf]T;j dgfpg] qmddf l;4f>d zlQm s]Gb|sf
ljleGg ;Dks{ sfof{nox¿df ljljw sfo{qmdx¿ klg ;DkGg ePsf lyP .
uf]bfj/Lsf] cf7f}“ jflif{sf]T;j tyf /f]6 ck{0f sfo{qmd
nlntk'/ lhNnfsf] uf]bfj/Ldf /x]sf] l;4f>d zlQm s]Gb| ;Dks{ sfof{no uf]bfj/Lsf] cf7f}F jflif{sf]T;j
ut >fj0f $ ut] z'qmaf/ dgfOof] . ;b\u'?b]jx¿sf] :t'lt jGbgfaf6 z'ef/De ePsf] pQm jflif{sf]T;jdf
u'? kfb'sf k"hg, xjg klg ;DkGg ePsf lyP . cf>ddf laxfg !!M)) b]lv ck/fÅg # ah];Dd rn]sf]
lyof] eg] lgTo u'? cf/tLkZrft\ ;fF´ bLkfjln;d]t ul/Psf] lyof] .
o;}u/L >L lzjuf]/If dxf]T;jcGtu{t ;Dks{ sfof{no nlntk'/ / uf]bfj/Lsf] ;+o'Qm cfof]hgfdf
uf]bfj/Ll:yt cf]u/gfy afafsf] >Lr/0fsdndf /f]6 ck{0f ul/Psf] lyof] . :yfgLo k/Dk/fcg';f/ >fj0f
@( ut] d+unaf/sf] lbgdf /f]6 ck{0f ul/Psf] lyof] .
48 uf]/If lglvn jf0fL M @)&) efb|
Download