SISTEM KAWALAN DALAMAN
Komponen SKD
Terdapat 3 elemen dalam SKD:
• Persekitaran Kawalan
• Sistem Perakaunan
• Tatacara Kawalan
Nota: Dalam buku teks diberi 5 komponen.
Anda perlu juga mengetahuinya.
Persekitaran Kawalan
Merujuk kpd tingkahlaku, kesedaran & tindakan
pengurusan atasan terhadap entiti.
Contoh:
• Falsafah pengurusan
• Struktur organisasi
• Jawatankuasa audit
• Agihan kuasa & tanggungjawab
• Polisi ke atas pekerja
• Pengaruh luar
Sistem Perakaunan
• Proses penyediaan akaun drp. awal hingga penyediaan PK.
• Mempunyai objektif pertanggungjwban ke atas aset & liabiliti
entiti (penyediaan PK yang adil & sakasama).
• Sistem perakaunan yang berkesan sewajarnya dapat memberi
keyakinan yang menasabah bahawa transaksi entiti:
–
–
–
–
–
Sah (valid)
Lulus (authorised)
Dinilai dengan sempurna (valued properly)
Lengkap (complete)
Dikelas & ringkas dengan amaun yang betul & dalam period
perakaunan yang betul.
Tatacara Kawalan
Merujuk kepada polisi & tatacara tambahan yang menjangkaui
persekitaran kawalan & sistem perakaunan bagi
membolehkan keyakinan yang menasabah bahawa objektif
entiti dapat dicapai.
Contoh:
• Capaian aset yang terhad
• Perbandingan amaun direkod dengan aset yang wujud
• Pengambilan personel yang terlatih
• Pengasingan tugas
SISTEM KAWALAN DALAMAN
ISA 400:
• Pihak pengurusan bertanggungjwb utk mewujudkan sistem
perakaunan dan SKD yang baik & mencukupi.
• JA hanya memastikan sistem perakaunan mencukupi & semua
maklumat perakaunan yg sepatutnya direkod telahpun direkodkan.
• JA perlu memahami sistem perakaunan & KD dengan tujuan utk
menilai opersi sistem tersebut bagi menentukan bentuk (nature),
pemasaan (timing) & liputan (extent) tatacara audit yg akan
dijalankan.
• Apabila JA membuat keputusan untuk bersandar ke atas SKD, maka
tatacara penyokongan biasanya dpt dikurangkan.
Sistem Perakaunan & Kawalan
Dalaman
Definisi Sistem Perakaunan (ISA 400, para 7)
(Accounting system means the series of tasks and records of an entity by
which transactions are processed as a means of maintaining financial
records. Such systems identify, assemble, analyse, calculate, classify,
record, summarise and report transactions and other events)
Definisi Sistem Kawalan Dalaman (ISA 400, para 8)
(Internal control systems means all the policies and procedures (internal
controls) adopted by the management of an entity to assist in achieving
management’s objective of ensuring, as far as practicable, the orderly and
efficient conduct of its business….)
• Sistem perakaunan yang dilengkapkan dengan
kawalan dalaman yang berkesan dapat memberi
kepastian yang sewajarnya bahawa asset telah
dijaga dengan selamat daripada pembaziran &
penggunaan yang tidak diingini.
• Rekod perakaunan yang dihasilkan daripada
sistem tersebut boleh dipercayai & penyata
kewangan yang disediakan memberi gambaran
yang benar & saksama.
Objektif Kawalan Dalaman
•
Kecekapan & keberkesanan operasi
(effectiveness & efficiency of operations)
•
Kebolehpercayaan & ketepatan masa pelaporan kewangan
(reliability & timeliness of FR)
•
Ketepatan & lengkapnya rekod perakaunan
(accuracy & timeliness of accounting records)
•
Penjagaan asset
(the safeguarding of assets)
•
Pencegahan & pengesanan penipuan & kesilapan
(prevention & detection of fraud & error)
•
Pematuhan undang-undang & peraturan yang berkaitan
(compliance with applicable rules & regulations)
Langkah-langkah yang perlu diambil oleh pihak
pengurusan bagi mencapai objektif di atas
• Memastikan bahawa semua urusniaga dilaksanakan selaras dengan
tatacara pengesahan & kelulusan yang telah ditetapkan oleh pihak
pengurusan.
• Memastikan semua urusniaga direkodkan dengan segera pada amaun
yang betul ke dalam akaun-akaun yang sepatutnya dan dalam jangka
masa urusniaga tersebut berlaku.
• Memastikan penggunaan (access) aset dibenarkan hanya sekiranya
terdapat pengesahan & kelulusan pihak pengurusan.
• Memastikan aset entiti adalah sebagaimana yang terdapat dalam
rekod-rekod perakaunan.
• Memastikan segala undang-undang & peraturan berkaitan dipatuhi.
Batasan Semulajadi Kawalan Dalaman
• Kos-efektif
• Urusniaga luarbiasa
• Kesilapan/kecuaian manusia
• Pakatan penipuan
• Penyalahgunaan kuasa
• Perubahan keadaan
Aktiviti-Aktiviti Kawalan
Mewujudkan:
• Polisi & prosedur
• Pengasingan tugas
• Dokumen & rekod yang mencukupi
• Kawalan fizikal aset & rekod
• Semakan berkecuali ke atas prestasi
• Prosedur bagi meluluskan urusniaga
Ujian ke atas SKD
Tatacara Pematuhan
- terdiri daripada ujian-ujian yang direkabentuk
dengan tujuan untk mencapai satu tingkat
keyakinan bahawa kawalan dalaman yang
akan digunakan sebagai sandaran kerja adalah
benar-benar diamalkan dengan berkesan.
Jenis-jenis Ujian Pematuhan
• Ujian Pemeriksaan
• Ujian Perlaksanaan Semula
• Pertanyaan & Pemerhatian
Kepentingan Tatacara Pematuhan
• Menetapkan tahap sandaran ke atas keteguhan
SKD.
• Darjah sandaran menentukan bentuk, pemasaaan
dan liputan tatacara ujian penyokongan yang
akan dilaksanakan.
• JA mungkin tidak bersandar ke atas SKD sekiranya
terdapat kecacatan (defective) dalam rekabentuk
sistem tersebut; atau kos-efektif yang tidak
menggalakkan.
Mengkomunikasikan Kelemahan SKD
• Semasa menjalankan kerja audit JA perlu
melaporkan kelemahan SKD (jika ada) kepada
pihak pengurusan.
• JA juga memberi cadangan untuk
memperbaiki kelemahan SKD tersebut.
Perbezaan antara Tatacara Pematuhan
& Tatacara penyokongan
• T. Pematuhan – Ujian yg direkabtk dgn tujuan utk mencapai
satu tingkat keyakinan bahawa KD yg digunakansebagai
sandaran kerja audit benar-benar diamalkan dengan
berkesan. Ujian ini terdiri drp ujian pemeriksaan,
perlaksanaan semula, serta pertanyaan & pemerhatian.
• T. Penyokongan – Ujian yg digunakan utk mengumpul bukti
bagi memastikan samada butir maklumat yg dihasilkan drp
sistem perakaunan adalah lengkap, tepat & sah. Ujian ini pula
terdiri drp ujian terperinci ke atas urusniaga & baki akaun &
tatacara analitik.
Perhubungan antara Tatacara Pematuhan
& Tatacara penyokongan
• Sekiranya hasil tatacara pematuhan menunjukkan
SKD klien kukuh, JA boleh bersandar kepada SKD
klien.
• Oleh itu, tatacara penyokongan dapat dikurangkan.
• Kos audit juga dapat dikurangkan.