So tay lap trinh VHDL

Sổ tay lập trình VHDL ebooks@free4vn.org Created by lythanhthuan@free4vn.org Giíi thiÖu ng«n ng÷ VHDL 3.1. Çc cÊu tróc c¬ b¶n cña ng«n ng÷ VHDL. Çc thµnh phÇn chÝnh x©y dùng trong ng«n ng÷ VHDL ®îc chia ra thµnh n¨m nhãm c¬ b¶n nh sau: - Entity - Architecture - Package - Configuration. - Library. Entity: Trong mét hÖ thèng sè, th«ng thêng ®îc thiÕt kÕ theo mét sù xÕp chång çc modul, mµ mçi Modul nµy t¬ng øng víi mét thùc thÓ thiÕt kÕ ( §îc gäi lµ Entity ) trong VHDL. Mçi mét Entity bao gåm hai phÇn : - Khai b¸o thùc thÓ ( Entity). - Th©n kiÕn tróc ( Architecture Bodies ) Mét khai b¸o Entity ®îc dïng ®Ó m« t¶ giao tiÕp bªn ngoµi cña mét phÇn tö (component), nã bao gåm çc khai b¸o çc cæng ®Çu vµo, çc cæng ®Çu ra cña phÇn tö ®ã. PhÇn th©n cña kiÕn tróc ®îc dïng ®Ó m« t¶ sù thùc hiÖn bªn trong cña thùc thÓ ®ã. Packages: Çc ®ãng gãi chØ ra th«ng tin dïng chung, mµ çc th«ng tin nµy ®îc sö dông bëi mét vµi Entity nµo ®ã. Configuration: §Þnh cÊu h×nh, nã cho phÐp g¾n kÕt çc thÓ hiÖn cña phÇn tö cÇn dïng nµo ®ã cña mét thiÕt kÕ nµo ®ã cã d¹ng mét cÊu tróc vµ ®a çc thÓ hiÖn nµy vµo trong cÆp Entity vµ Architecture. Nã cho phÐp ngêi thiÕt kÕ cã thÓ thö nghiÖm ®Ó thay ®æi çc sù thùc thi kh¸c nhau trong mét thiÕt kÕ. Mçi mét thiÕt kÕ d¹ng VHDL bao gåm mét vµi ®¬n vÞ th viÖn, mµ mét trong çc th viÖn nµy ®îc dÞch s½n vµ cÊt trong mét th viÖn thiÕt kÕ. 3.1.1 Khai b¸o Entity: Nh trªn ®· ®Ò cËp, phÇn khai b¸o Entity chØ ®a ra mét çi nh×n phÝa bªn ngoµi cu¶ mét phÇn tö mµ kh«ng cung cÊp th«ng tin vÒ sù thùc hiÖn cña phÇn tö ®ã nh thÕ nµo. Có ph¸p khai b¸o cña mét Entity nh sau: Entity entity_name is [generic (generic_declaration);] [port (port_declaration);] {entity_declarative_item {constants, types, signals};} end [entity_name]; [] : DÊu ngoÆc vu«ng chØ ra çc tham sè cã thÓ lùa chän. | : DÊu g¹ch ®øng hiÓn thÞ mét sù lùa chän trong sè çc lùa chän kh¸c. {} : Khai b¸o mét hoÆc nhiÒu çc ®èi tîng, mµ çc ®èi tîng nµy cã thÓ ®îc ®Þnh nghÜa bëi ngêi dïng. a. Khai b¸o Generic dïng ®Ó khai b¸o çc h»ng mµ chóng cã thÓ ®îc dïng ®Ó ®iÒu khiÓn cÊu tróc vµ sù ho¹t ®éng cña Entity. Có ph¸p cña khai b¸o nµy nh sau: generic ( constant_name : type [:=init_value] {;constant_name: type[:=init_value]}); ë ®©y tªn h»ng constant_name chØ ra tªn cña mét h»ng d¹ng generic (h»ng dïng chung). KiÓu (Type) ®îc dïng ®Ó chØ ra kiÓu d÷ liÖu cña h»ng. init_value : chØ ra gi¸ trÞ khëi t¹o cho h»ng. b. Khai b¸o cæng ( Port ): §îc dïng ®Ó khai b¸o çc cæng vµo, ra cña Entity. Có ph¸p cña khai b¸o nµy nh sau: Port ( port_name : [mode] type [:= init_value] {; port_name:[mode] type [:=init_value]}); port_name ®îc dïng ®Ó chØ ra tªn cña mét cæng, mode chØ ra híng vµo ra cña tÝn hiÖu t¹i cæng ®ã. Type chØ ra kiÓu d÷ liÖu cña mét cæng vµ init_value chØ ra gi¸ trÞ khëi t¹o cho cæng ®ã. Chó ý ! Víi VHDL kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ thêng, ch¼ng h¹n nh : xyz = xYz = XYZ. * Cã bèn mode ®îc sö dông trong khai b¸o cæng : - in : chØ cã thÓ ®îc ®äc, nã chØ ®îc dïng cho çc tÝn hiÖu ®Çu vµo ( chØ ®îc phÐp n»m bªn ph¶i phÐp g¸n ) - out : ChØ ®îc dïng ®Ó g¸n gi¸ trÞ, nã chØ ®îc dïng cho çc cæng ®Çu ra ( Nã chØ ®îc n»m bªn tr¸i cña phÐp g¸n ). - inout : Cã thÓ ®îc dïng ®Ó ®äc vµ g¸n gi¸ trÞ. Nã cã thÓ cã nhiÒu h¬n mét híng ®iÒu khiÓn ( Cã thÓ n»m ë bªn tr¸i hoÆc bªn ph¶i phÐp g¸n ). - Buffer : Cã thÓ ®îc dïng ®Ó ®äc vµ g¸n gi¸ trÞ. ( Cã thÓ n»m ë bªn tr¸i hoÆc bªn ph¶i phÐp g¸n ). inout lµ mét cæng hai híng, cßn Buffer lµ mét cæng kh«ng cã híng. c. entity_declarative_item : §îc dïng ®Ó khai b¸o çc h»ng, kiÓu d÷ liÖu, hoÆc tÝn hiÖu mµ nã cã thÓ ®îc sö dông trong khi thùc hiÖn cña mét Entity. d. VÝ dô : * VÝ dô vÒ khai b¸o çc cæng vµo ra: entity xxx is port ( A : in integer ; B : in integer ; C : out integer ; D : inout integer ; E : buffer integer) ; end xxx; architecture bhv of xxx is begin process (A,B) begin C <= A ; -- ( C©u lÖnh ®óng: A ®îc g¸n cho C ). A <= B ; -- ( C©u lÖnh sai: A lµ mét ®Çu vµo ). E <= D + 1; -- ( C©u lÖnh ®óng: D ë mode inout v× vËy nã cã thÓ ®îc g¸n vµ ®äc ) D <= C + 1; -- ( C©u lÖnh sai : C lµ cæng ®Çu ra nªn kh«ng thÓ ®îc ®äc cho ®Çu vµo ). end process; end bhv; * VÝ dô vÒ khai b¸o Entity: A COUT B FULL_ADDER CIN SUM H×nh trªn chØ ra mét giao diÖn cña mét bé céng mét bit. Tªn Entity cña phÇn tö nµy lµ FULL_ADDER. Nã bao gåm çc cæng ®Çu vµo A, B vµ CIN. Çc cæng nµy cã kiÓu d÷ liÖu lµ kiÓu Bit, cßn çc cæng ®Çu ra SUM vµ COUT còng mang kiÓu d÷ liÖu lµ kiÓu BIT. Ng«n ng÷ VHDL dïng ®Ó diÔn t¶ giao diÖn nµy nh sau: Entity FULL_ADDER is port ( A, B, CIN : in BIT; SUM, COUT : out BIT ); End FULL_ADDER ; Chóng ta cã thÓ ®iÒu khiÓn cÊu tróc còng nh thêi gian cña mét Entity bëi viÖc sö dông çc h»ng generic. VÝ dô sau sÏ chØ ra viÖc ®iÒu khiÓn nµy, trong vÝ dô nµy h»ng N ®îc dïng ®Ó chØ ra sè bÝt cña mét bé céng. Trong qu¸ tr×nh m« pháng hoÆc qu¸ tr×nh tæng hîp, gi¸ trÞ thùc tÕ cho mçi h»ng dïng chung generic cã thÓ bÞ thay ®æi. entity ADDER is generic (N : INTEGER := 4); M : TIME := 10ns); port ( A, B : in BIT_VECTOR (N -1 downto 0 ); CIN :in BIT; SUM : out BIT_VECTOR (N-1 downto 0); COUT : out BIT ); end ADDER; Giao diÖn m« t¶ bé céng nµy nh sau: A (3) B (3) COUT A (2) B (2) A (1) B (1) A (0) B (0) CIN FULL _ ADDER SUM (3) SUM (2) SUM (1) SUM (0) 3.1.2. Çc kiÓu kiÕn tróc ( ARCHITECTURES ): Mét kiÕn tróc ®a ra kÕt cÊu bªn trong cña mét Entity. Mét Entity cã thÓ cã nhiÒu h¬n mét kiÕn tróc, nã chØ ra quan hÖ gi÷a çc ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña mét Entity mµ quan hÖ nµy ®îc diÔn t¶ theo çc thuËt ng÷ sau : - KiÓu hµnh vi ho¹t ®éng ( Behavioral ). - KiÓu ho¹t ®éng cña çc luång d÷ liÖu ( Dataflow ). - KiÓu cÊu tróc ( Structure ). Mét kiÕn tróc x¸c ®Þnh chøc n¨ng cña mét Entity. Nã bao gåm phÇn khai b¸o ( Khai b¸o çc çc tÝn hiÖu, h»ng, khai b¸o çc kiÓu, çc phÇn tö, çc phÇn tö, tiÕp theo lµ çc ph¸t biÓu(lÖnh) ®ång thêi ). Khai b¸o mét kiÕn tróc sö dông có ph¸p sau: architecture architecture_name of entity_name is { architecture_declarative_part } Begin {concurrent_statement} --(lÖnh ®ång thêi) end [ architecture_name ]; 3.1.2.1. KiÕn tróc theo kiÓu hµnh vi ho¹t ®éng ( Behavioral ): Mét kiÕn tróc kiÓu hµnh vi ho¹t ®éng chØ ra çc ho¹t ®éng mµ mét hÖ thèng riªng biÖt nµo ®ã ph¶i thùc hiÖn trong mét ch¬ng tr×nh, nã gièng nh viÖc diÔn t¶ çc qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, nhng kh«ng cung cÊp chi tiÕt mµ thiÕt kÕ ®îc thùc thi nh thÕ nµo. Thµnh phÇn chñ yÕu cña viÖc diÔn t¶ theo kiÓu hµnh vi trong VHDL lµ process. Díi ®©y lµ vÝ dô chØ ra kiÓu diÔn t¶ theo kiÓu hµnh vi cña mét bé céng víi tªn lµ FULL_ADDER. architecture BEHAVIOUR of FULL_ADDER is begin process (A,B,CIN) begin if ( A ='0' and B ='0' and CIN='0' ) then SUM <= '0'; COUT <= '0' ; elsif (A='0' and B='0' and CIN='1') or (A='0' and B='1' and CIN='0') or (A='1' and B='0' and CIN='1') then SUM <= '1'; COUT <= '0' ; elsif (A='0' and B='1' and CIN='1') or (A='1' and B='0' and CIN='1') or (A='1' and B='1' and CIN='0') then SUM <= '0'; COUT <= '1'; elsif (A='1' and B='1' and CIN='1') then SUM <='1'; COUT <='1'; end if; end process; end BEHAVIOURAL; 3.1.2.2. KiÕn tróc theo kiÓu ho¹t ®éng cña çc luång d÷ liÖu: Mét kiÕn tróc kiÓu luång d÷ liÖu chØ ra mét hÖ thèng díi d¹ng m« t¶ ®ång thêi cña çc luång ®iÒu khiÓn vµ dÞch chuyÓn cña d÷ liÖu. Nã sö dông theo mÉu th«ng tin hoÆc mÉu ho¹t ®éng cña luång d÷ liÖu ®ã, hoÆc mÉu thêi gian cña çc chøc n¨ng logic tæ hîp. Ch¼ng h¹n nh çc bé céng, bé so s¸nh, bé gi¶i m·, vµ çc cæng logic nguyªn thuû. VÝ dô : architecture DATAFLOW of FULL_ADDER is signal S : BIT; begin S <= A xor B ; SUM <= S xor CIN after 10 ns; COUT <= (A and B ) or (S and CIN) after 5ns; end DATAFLOW; 3.1.2.3. KiÕn tróc kiÓu cÊu tróc: Mét kiÕn tróc kiÓu cÊu tróc chØ ra sù thùc thi cÊu tróc theo d¹ng sö dông çc khai b¸o phÇn tö vµ çc thÓ hiÖn cña phÇn tö ®ã. VÝ dô díi ®©y chØ ra sù diÔn t¶ cÊu tróc cña mét bé céng FULL_ADDER nh trªn ®· giíi thiÖu. Hai kiÓu phÇn tö ®îc sö dông trong vÝ dô nµy lµ HALF_ADDER vµ OR_GATE. architecture STRUCTURE of FULL_ADDER is component HALF_ADDER port (L1, L2 : in BIT; CARRY, SUM : out BIT); end component; component OR_GATE port (L1, L2 : in BIT; O: out BIT); end component; begin HA1: HALF_ADDER port map (A,B,N1,N2); HA2: HALF_ADDER port map (N2,CIN,N3,SUM); OR1 : OR_GATE port map (N1, N3,COUT); end STRUCTURE; ë vÝ dô nµy Entity ë møc cao nhÊt sÏ chøa hai thÓ hiÖn cña HALF_ADDER vµ mét thÓ hiÖn cña OR_GATE. ThÓ hiÖn HALF_ADDER cã thÓ bÞ r»ng buéc víi mét Entity kh¸c, mµ Entity nµy bao gåm mét cæng XOR vµ mét cæng AND. Giao tiÕp cña mét bé céng HALF_ADDER cã d¹ng nh sau: L1 L2 X1 SUM A1 CARRY Bé céng nµy gåm cã hai ®Çu vµo L1 vµ L2 , ®Çu ra lµ SUM vµ CARRY. KiÓu BIT lµ kiÓu tiÒn ®Þnh nghÜa cña ng«n ng÷ VHDL, nã cã kiÓu liÖt kª d¹ng ch÷ ký tù nh '0' vµ '1'. 3.1.3. Çc kiÓu ®ãng gãi ( Packages ): Môc ®Ých chÝnh cña Package lµ tËp hîp çc phÇn tö cã thÓ bÞ chia sÎ bëi hai hay nhiÒu ®¬n vÞ thiÕt kÕ ( Hay çc phÇn tö cã thÓ dïng chung ®îc). Nã cã chøa çc kiÓu d÷ liÖu, çc h»ng, çc ch¬ng tr×nh con cã thÓ dïng chung gi÷a çc thiÕt kÕ. Mét Package cã cha hai phÇn chÝnh: - PhÇn khai b¸o Package. - PhÇn th©n Package. 3.1.3.1. PhÇn khai b¸o Package. Mét khai b¸o Package ®îc dïng ®Ó cÊt gi÷ hµng lo¹t çc khai b¸o dïng chung, ch¼ng h¹n nh çc phÇn tö, çc kiÓu, çc thñ tôc, çc hµm. Çc khai b¸o nµy cã thÓ nhËp vµo çc ®¬n vÞ thiÕt kÕ kh¸c bëi viÖc sö dông mét mÖnh ®Ò use. VÝ dô : package EXAMPLE_PACK is type SUMMER is ( MAY, JUN, JUL, AUG, SEP); component D_FLIP_FLOP port (D, CK:in BIT; Q, QBAR: out BIT) end component; constant PIN2PIN_DELAY:TIME:=125ns; function IN2BIT_VEC(INT_VALUE:INTEGER) return BIT_VECTOR; end EXAMPLE_PACK; ë vÝ dô nµy tªn cña package ®îc khai b¸o lµ EXAMPLE_PACK. Nã cã chøa çc khai b¸o kiÓu, phÇn tö, h»ng, vµ hµm. Lu ý r»ng ho¹t ®éng cña hµm INT2BIT_VEC kh«ng xuÊt hiÖn ë trong khai b¸o gãi, mµ chØ cã giao tiÕp cña hµm xuÊt hiÖn. ViÖc ®Þnh nghÜa, hay th©n cña hµm chØ xuÊt hiÖn trong th©n cña ®ãng gãi ( Body Package ). Gi¶ sö r»ng ®ãng gãi nµy ®· ®îc dÞch vµ t¹o thµnh mét th viÖn thiÕt kÕ vµ ®îc gäi lµ DESIGN _LIB . Xem xÐt viÖc dïng mÖnh ®Ò use ®Ó sö dông chóng díi ®©y: library DESIGN_LIB; use DESIGN_LIB.EXAMPLE_PACK.all Entity RX is......... MÖnh ®Ò library DESIGN_LIB cho phÐp th viÖn thiÕt kÕ DESIGN_LIB ®îc phÐp dïng trong phÇn m« t¶ nµy, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ tªn DESIGN_LIB cã thÓ ®îc sö dông. MÖnh ®Ò use tiÕp theo sÏ lÊy tÊt c¶ çc khai b¸o cã trong Package EXAMPLE_PACK vµo trong khai b¸o Entity cña RX. Cã nghÜa lµ ta cã thÓ chän lùa çc khai b¸o tõ trong mét çc khai b¸o cña mét ®ãng gãi vµo trong mét ®¬n vÞ thiÕt kÕ kh¸c. VÝ dô : library DESIGN_LIB; use DESIGN_LIB.EXAMPLE_PACK.D_FLIP_FLOP; use DESIGN_LIB.EXAMPLE_PACK.PIN2PIN_DELAY; architecture RX_STRUCTURE of RX is......... Hai mÖnh ®Ò use ë vÝ dô nµy nh»m t¹o ra khai b¸o cho D_FLIP_FLOP vµ khai b¸o h»ng cho PIN2PIN_DELAY ®îc phÐp sö dông trong th©n kiÕn tróc. 3.1.3.2. PhÇn khai b¸o th©n Package. Sù kh¸c biÖt gi÷a khai b¸o Package vµ th©n Package cã cïng môc ®Ých nh khai b¸o cña mét Entity vµ phÇn th©n kiÕn tróc Architecture cña chóng. Có ph¸p khai b¸o cña Package ®îc khai b¸o nh sau: package package_name is {package_declarative_item} end [package_name ]; package body package_name is {package_declarative_item} end [package_name] Mét th©n package ®îc dïng ®Ó lu çc ®Þnh nghÜa cña mét hµm vµ thñ tôc, mµ çc hµm vµ thñ tôc nµy chóng ®· ®îc khai b¸o trong phÇn khai b¸o package t¬ng øng. V× vËy phÇn th©n package lu«n ®îc kÕt hîp víi phÇn khai b¸o cña chóng, h¬n n÷a mét phÇn khai b¸o package lu«n cã Ýt nhÊt mét phÇn th©n package kÕt hîp víi chóng. VÝ dô : package EX_PKG is subtype INT8 is integer range 0 to 255; constant zero : INT8:=0; procedure Incrementer (variable Count : inout INT8); end EX_PKG; package body EX_PKG is procedure Incrementer (variable Data : inout INT8) is begin if (Count >= MAX ) then Count:=ZERO; else Count:= Count +1; end if; end Incrementer; end EX_PKG; 3.1.4. §Þnh cÊu h×nh ( Configurations ) : Mçi mét Entity bao gåm nhiÒu kiÕn tróc kh¸c nhau. Trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ, ngêi thiÕt kÕ cã thÓ muèn thö nghiÖm víi çc sù biÕn ®æi kh¸c nhau cña thiÕt kÕ b»ng viÖc chän lùa çc kiÓu kiÕn tróc kh¸c nhau. Configuration cã thÓ ®îc sö dông ®Ó cung cÊp mét sù thay thÕ nhanh çc thÓ hiÖn cña çc phÇn tö ( Component ) trong mét thiÕt kÕ d¹ng cÊu tróc. Có ph¸p khai b¸o cña Configuration nµy nh sau: Configuration configuration_name of entity_name is {configuration_decalarative_part} For block_specification {use_cluse} {configuration_item} end for; Víi mét Entity cña bé céng FULL_ADDER nh ®· giíi thiÖu ë phÇn trªn, ë vÝ dô nµy ta cã thÓ sö dông chóng trong phÐp ®Þnh cÊu h×nh nh sau: configuration FADD_CONFIG of FULL_ADDER is For STRUCTURE for HA1, HA2 : HALF_ADDER use entity burcin.HALF_ADDER(structure); for OR1: OR_GATE use Entity burcin.OR_GATE; end for; end FADD_CONFIG; ë ®©y tªn cña phÐp ®Þnh cÊu h×nh lµ tuú ý, ë vÝ dô nµy ta lÊy tªn lµ FADD_CONFIG, cßn víi dßng lÖnh For STRUCTURE chØ ra kiÕn tróc ®îc ®Þnh cÊu h×nh vµ ®îc sö dông víi thùc thÓ Entity FULL_ADDER. Gi¶ sö r»ng chóng ta ®· dÞch hai thùc thÓ HALF_ADDER vµ OR_GATE thµnh th viÖn víi tªn lµ burcin vµ sö dông chóng trong vÝ dô trªn. 3.1.5. Çc th viÖn thiÕt kÕ : KÕt qu¶ cña viÖc biªn dÞch VHDL lµ chóng ®îc cÊt gi÷ bªn trong çc th viÖn ®Ó dïng cho bíc m« pháng tiÕp theo, ®iÒu nµy gièng nh viÖc sö dông mét phÇn tö ®· ®îc khai b¸o trong mét thiÕt kÕ kh¸c. Mét th viÖn thiÕt kÕ cã thÓ chøa çc ®¬n vÞ th viÖn nh sau: - Çc ®ãng gãi (PACKAGES) - Çc thùc thÓ Entity - Çc kiÓu kiÕn tróc Architectures - Çc phÐp ®Þnh cÊu h×nh Configurations. Chó ý! VHDL kh«ng hç trî çc th viÖn theo thø bËc. B¹n cã thÓ cã nhiÒu th viÖn nh theo ý muèn nhng kh«ng ®îc khai b¸o lång nhau! §Ó më mét th viÖn vµ truy cËp chóng nh mét Entity ®· ®îc biªn dÞch trong mét thiÕt kÕ VHDL míi, ®iÒu ®Çu tiªn cÇn lµm lµ ph¶i khai b¸o tªn th viÖn. Có ph¸p cña chóng nh sau: Library library_name : [path/directory_name]; B¹n cã thÓ truy cËp çc ®¬n vÞ ®· ®îc biªn dÞch tõ mét th viÖn VHDL tíi ba møc nh sau: library_name.Package_name.item_name VÝ dô: Gi¶ sö chóng ta t¹o mét ®ãng gãi ®Ó cÊt mét h»ng mµ h»ng nµy ®îc sö dông trong nhiÒu thiÕt kÕ, sau ®ã dÞch nã vµ cÊt vµo trong th viÖn víi tªn lµ burcin . Package my_pkg is constant delay: time:=10ns; end my_pkg; TiÕp ®Õn chóng ta gäi my_pkg ®Ó sö dông chóng trong thiÕt kÕ díi ®©y: architecture DATAFLOW of FULL_ADDER is signal S : BIT; begin S <= A xor B; SUM <= S xor CIN after burcin.my_pkg.delay; COUT <= (A and B ) or (S and CIN) after 5ns; end DATAFLOW; 3.2. Çc ®èi tîng d÷ liÖu : Mét ®èi tîng d÷ liÖu gi÷ mét gi¸ trÞ cña mét kiÓu nhÊt ®Þnh. Trong VHDL cã ba líp ®èi tîng d÷ liÖu : - Çc h»ng ( constants ). - Çc biÕn ( Variables ). - Çc tÝn hiÖu ( Signals ). Líp cu¶ mét ®èi tîng ®îc chØ ra bëi mét tõ kho¸ vµ nã ®îc chØ ra ë ®iÓm b¾t ®Çu cña mét khai b¸o. 3.2.1. Çc h»ng ( Constant ): Mét h»ng nã lµ mét ®èi tîng mµ nã ®îc khëi t¹o ®Ó chØ ra mét gi¸ trÞ cè ®Þnh vµ nã kh«ng bÞ thay ®æi. Khai b¸o h»ng ®îc phÐp khai b¸o trong çc ®ãng gãi, çc Entity, çc kiÕn tróc, çc ch¬ng tr×nh con, çc khèi, vµ trong ph¸t biÓu cña çc qu¸ tr×nh processes. Có ph¸p khai b¸o chóng nh sau : Constant constant_name {constant_name}: type [:= value]; VÝ dô : constant YES : BOOLEAN:= TRUE; constant CHAR7: BIT_VECTOR (4 downto 0 ):="00111"; constant MSB: INTEGER:=5; 3.2.2. Çc biÕn : Çc biÕn ®îc dïng ®Ó lu d÷ liÖu t¹m thêi, chóng chØ ®îc phÐp khai b¸o trong ph¸t biÓu Process hoÆc çc ch¬ng tr×nh con. VÝ dô : variable X,Y : BIT; variable TEMP: BIT_VECTOR (8 downto 0) ; variable DELAY : INTERGER range 0 to 15:=5; 3.2.3. Çc kiÓu tÝn hiÖu ( Signal ): TÝn hiÖu ®îc dïng ®Ó kÕt nèi çc Entity cña thiÕt kÕ l¹i víi nhau vµ trao ®æi çc gi¸ trÞ biÕn ®æi ë trong ph¸t biÓu process. Chóng cã thÓ ®îc xem nh çc d©y dÉn hay çc bus nèi ë trong m¹ch thùc tÕ. TÝn hiÖu cã thÓ ®îc khai b¸o trong çc ®ãng gãi ( Package ), trong çc khai b¸o Entity, trong khai b¸o kiÕn tróc (Architecture), trong çc khèi ( Block ). Víi çc tÝn hiÖu ®îc khai b¸o trong çc package th× tÝn hiÖu nµy ®îc gäi lµ tÝn hiÖu toµn côc ( Çc thiÕt kÕ cã thÓ sö dông chóng ), çc tÝn hiÖu ®îc khai b¸o trong Entity lµ tÝn hiÖu toµn côc trong mét Entity, t¬ng tù víi tÝn hiÖu ®îc khai b¸o trong mét kiÕn tróc, nã lµ tÝn hiÖu dïng chung trong mét kiÕn tróc ®ã. Có ph¸p cña chóng cã d¹ng nh sau : Signal Signal_name {,signal_name}: type [:=value]; VÝ dô : signal BEEP : BIT:= '0'; signal TEMP: STD_LOGIC_VECTOR (8 downto 0); signal COUNT: INTEGER range 0 to 100 :=5; 3.3. Çc kiÓu d÷ liÖu: TÊt c¶ çc ®èi tîng d÷ liÖu trong VHDL cÇn ph¶i ®îc ®Þnh nghÜa víi mét kiÓu d÷ liÖu. Mét khai b¸o kiÓu ph¶i chØ ra tªn vµ d¶i cña kiÓu ®ã. Khai b¸o kiÓu d÷ liÖu chóng ®îc phÐp khai b¸o trong phÇn khai b¸o çc ®ãng gãi, trong phÇn khai b¸o Entity, trong phÇn khai b¸o kiÕn tróc, trong phÇn khai b¸o çc ch¬ng tr×nh con vµ trong phÇn khai b¸o çc Process. Çc kiÓu d÷ liÖu bao gåm çc kiÓu sau: - KiÓu liÖt kª - KiÓu nguyªn. - Çc kiÓu d÷ liÖu tiÒn ®Þnh nghÜa. - KiÓu m¶ng. - KiÓu b¶n ghi. - KiÓu d÷ liÖu chuÈn logic. - KiÓu d÷ liÖu cã dÊu vµ kh«ng dÊu. - Çc kiÓu phô. 3.3.1. Çc kiÓu liÖt kª ( ENUMERATION ). Mét kiÓu liÖt kª ®îc chØ ra bëi viÖc liÖt kª çc gi¸ trÞ cho phÐp cña kiÓu ®ã. TÊt c¶ çc gi¸ trÞ ®îc ®Þnh nghÜa bëi ngêi dïng cã thÓ lµ çc tªn ®Þnh danh, hoÆc çc çc kiÓu ch÷ ký tù . Tªn ®Þnh danh thùc chÊt lµ mét tªn do ngêi dïng ®Æt ra, ch¼ng h¹n nh blue, ball, monday. KiÓu ch÷ ký tù lµ kiÓu cña çc ký tù cã kÌm theo dÊu ngoÆc ®¬n, ch¼ng h¹n nh 'x', ' 0'... Có ph¸p khai b¸o c¶u chóng nh sau: Type type_name is (enumerattion_literal {, enumeration_literal}); Víi type_name lµ mét tªn ®Þnh danh vµ mçi enumerattion_literal hoÆc lµ mét tªn ®Þnh danh hoÆc lµ mét ch÷ ký tù. VÝ dô : type COLOR is (RED, ORANGE, YELLOW, GREEN, BLUE, PURPLE); type DAY is (MONDAY, TUESDAY,WEDNESDAY,THURDAY,FRIDAY); type STD_LOGIC is ('U','X','0','1','Z','W','L','H','_'); Mçi mét ®Þnh danh trong mét kiÓu ®Òu cã mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh trong kiÓu, chóng ®îc x¸c ®Þnh bëi thø tù xuÊt hiÖn cu¶ chóng trong kiÓu ®ã. Trong vÝ dô trªn, mÆc ®Þnh RED cã vÞ trÝ 0, ORANGE sÏ cã vÞ trÝ 1 ..... NÕu chóng ta khai b¸o mét ®èi tîng d÷ liÖu víi kiÓu lµ COLOR vµ kh«ng ®Þnh nghÜa gi¸ trÞ khëi t¹o th× ®èi tîng d÷ liÖu sÏ ®îc khëi t¹o mÆc ®Þnh ë vÞ trÝ ®Çu tiªn cña kiÓu liÖt kª ( VÞ trÝ kh«ng ), trong trêng hîp nµy COLOR sÏ nhËn gi¸ trÞ RED. 3.3.2. KiÓu nguyªn : KiÓu nguyªn lµ çc kiÓu sè nguyªn, chóng ®îc dïng cho çc phÐp tÝnh, çc chØ sè, çc ®iÒu khiÓn sè vßng lÆp. Trong hÇu hÕt çc kiÓu thùc thi trong VHDL cã d¶i tõ - 2,147,483,647 ®Õn + 2, 147, 483,647. Có ph¸p cña chóng ®îc khai b¸o nh sau: type type_name is range - 2,147,483,647 to + 2, 147, 483,647; VÝ dô : type INTEGER is range - 2,147,483,647 to + 2, 147, 483,647; type COUNT is range 0 to 10; 3.3.3. Çc kiÓu d÷ liÖu tiÒn ®Þnh nghÜa trong VHDL : IEEE ®Þnh nghÜa hai gãi d÷ liÖu STANDART vµ TEXTIO trong th viÖn STD. Mçi mét gãi d÷ liÖu nµy cã chøa mét lo¹t çc kiÓu vµ çc phÐp tÝnh chuÈn . Díi ®©y lµ çc kiÓu d÷ liÖu ®îc ®Þnh nghÜa trong gãi STANDARD: - BOOLEAN: Mét kiÓu liÖt kª víi hai gi¸ trÞ true vµ False, çc thao t¸c Logic vµ çc phÐp to¸n quan hÖ sÏ tr¶ vÒ gi¸ trÞ Boolean. - BIT : Mét kiÓu liÖt kª víi hai gi¸ trÞ '0' vµ '1' , çc phÐp tÝnh logic cã thÓ lÊy vµ tr¶ vÒ gi¸ trÞ kiÓu BIT. - CHARACTER: KiÓu liÖt kª cña çc m· ASCII. - INTEGER : §îc dïng ®Ó miªu t¶ çc sè ©m vµ d¬ng. D¶i ho¹t ®éng cña chóng ®îc Ên ®Þnh tõ - 2.147.438.647 ®Õn 2.147.438.647. Çc hµm to¸n häc nh céng, trõ ,nh©n, chia ®îc hç trî kiÓu nguyªn. - NATURE: Çc kiÓu con cña kiÓu nguyªn ®ù¬c dïng ®Ó miªu t¶ çc sè kiÓu tù nhiªn ( kh«ng ©m ). - POSITIVE: çc kiÓu con cña kiÓu nguyªn ®îc dïng ®Ó miªu t¶ çc sè d¬ng. - BIT_VECTOR : §îc dïng ®Ó miªu t¶ mét m¶ng çc gi¸ trÞ kiÓu BIT. - STRING : Mét m¶ng çc ký tù, mét gi¸ trÞ kiÓu chuçi ®îc ®i kÌm bëi dÊu ngoÆc kÐp. - REAL: §îc dïng ®Ó m« t¶ çc kiÓu sè thùc, d¶i ho¹t ®éng tõ1.0E+38 ®Õn +1.0E+38. - KiÓu thêi gian vËt lý : M« t¶ çc gi¸ trÞ thêi gian ®îc dïng trong m« pháng. Cã mét vµi kiÓu d÷ liÖu ®îc ®Þnh nghÜa trong gãi STANDARD nh sau: Type BOOLEAN is ( fase, true); Type BIT is ( '0', '1' ); Type SEVERITY_LEVEL is (note, warning, error, failure ); Type INTEGER is range -2147483648 to 2147483648; Type REAL is Range -1.0E38 to 1.0E38; Type CHARACTER is (nul, soh, stx, eot, enq, ack, bel,............); 3.3.4. KiÓu m¶ng : KiÓu m¶ng lµ kiÓu cña nhãm çc phÇn tö cã cïng kiÓu gièng nhau. Cã hai kiÓu m¶ng nh sau: - KiÓu m¶ng ®îc g¸n kiÓu . - KiÓu m¶ng kh«ng bÞ g¸n kiÓu. KiÓu m¶ng bÞ g¸n kiÓu lµ kiÓu mµ çc chØ sè m¶ng cña chóng ®îc ®Þnh nghÜa têng minh. Có ph¸p cña chóng nh sau: type array_type_name is array (discrete_range) of subtype_indication; ë ®©y array_type_name lµ tªn cña kiÓu m¶ng ®îc Ðp kiÓu, discrete_range kiÓu phô cña kiÓu nguyªn kh¸c hoÆc kiÓu liÖt kª, subtype_indication chÝnh lµ kiÓu cña mçi phÇn tö cña m¶ng. KiÓu m¶ng kh«ng bÞ g¸n kiÓu lµ kiÓu mµ chØ sè m¶ng cña chóng kh«ng bÞ chØ ra, nhng çc kiÓu chØ sè cña chóng ph¶i ®îc chØ ra. Có ph¸p cña chóng ®îc chØ ra nh sau: type array_type_name is array (type_name range <>) of subtype_indication; VÝ dô : type A1 is array ( 0 to 31) of INTEGER; type Bit_Vector is arrray (NATURAL range <>) of BIT; type STRING is array (POSITIVE range <>) of CHARACTER; A1 lµ mét m¶ng gåm ba hai phÇn tö mµ trong ®ã mçi phÇn tö lµ mét kiÓu nguyªn. Mét vÝ dô kh¸c chØ ra kiÓu Bit_vector vµ kiÓu String ®îc t¹o ra trong chuÈn çc gãi STANDARD. VÝ dô : subtype B1 is BIT_VECTOR ( 3 downto 0); variable B2 : BIT_VECTOR (0 to 10); D¶i chØ sè x¸c ®Þnh sè phÇn tö trong m¶ng vµ híng cña chóng ( low to high | high to low ). VHDL cho phÐp khai b¸o çc m¶ng nhiÒu chiÒu ®Ó cã thÓ dïng ®Ó khai b¸o çc mÉu RAM vµ ROM. Xem vÝ dô díi ®©y: type Mat is array (0 to 7, 0 to 3) of BIT; constant ROM : MAT : = (( '0', '1', '0', '1'), ('1', '1', '0', '1' ), ('0', '1', '1', '1' ), ('0', '1' , '0', '0' ), ('0', '0' ,'0' , '0'), ('1', '1' , '0', '0' ), ('1', '1' , '1', '1' ), ('1', '1' , '0', '0' ); X := ROM (4,3); BiÕn X sÏ lÊy gi¸ trÞ '0' ®îc t« ®Ëm. 3.3.5. KiÓu Record : KiÓu record lµ mét nhãm cã nhiÒu h¬n mét phÇn tö cã çc kiÓu kh¸c nhau. PhÇn tö cña Record bao gåm çc phÇn tö cña bÊt cø kiÓu nµo, nã cã thÓ lµ çc kiÓu m¶ng hoÆc kiÓu Record. VÝ dô : type DATE_TYPE is ( SUN, MON, TUE , WED , THR , FRI , SAT) ; type HOLIDAY is record YEAR : INTEGER range 1900 to 1999; MONTH : INTEGER range 1 to 12 ; DAY : INTEGER range 1 to 31; DATE : DATE_TYPE; end record ; signal S : HOLIDAY; variable T1: integer range 1900 to 1999; variable T2 : DATE_TYPE; T1: = S .YEAR; T2:= S . DATE; S . DAY <= 30; 3.3.6. Çc kiÓu STD_LOGIC : §Ó t¹o mÉu çc ®êng tÝn hiÖu cã nhiÒu h¬n hai gi¸ trÞ ( '0' , '1' ), VHDL ®Þnh nghÜa chÝn kho¶ng trong gãi chuÈn. ChÝn gi¸ trÞ bao gåm : type STD_LOGIC is ( 'U' -- kh«ng khëi t¹o gi¸ trÞ 'X' -- Kh«ng x¸c ®Þnh '0' -- KiÓu møc thÊp '1' -- KiÓu møc cao 'Z' -- KiÓu trë kh¸ng cao 'W' -- Kh«ng x¸c ®Þnh ë møc yÕu 'L' -- Møc thÊp yÕu 'H' -- Møc cao yÕu '_' -- Kh«ng quan t©m ®Õn gi¸ trÞ .); T¬ng tù nh kiÓu BIT vµ kiÓu BIT_VECTOR, VHDL cung cÊp mét kiÓu kh¸c gäi lµ STD_LOGIC_VECTOR. §Ó sö dông çc ®Þnh nghÜa vµ çc hµm trong gãi chuÈn logic, çc ph¸t biÓu sau ®©y cÇn ®îc ph¶i khai b¸o ®Ýnh kÌm theo ch¬ng tr×nh . Library IEEE; USE IEEE.STD_LOGIC_1164.all; 3.3.7. Çc kiÓu d÷ liÖu kh«ng dÊu vµ cã dÊu . Çc kiÓu d÷ liÖu cã dÊu vµ kh«ng dÊu chóng ®îc chØ ra trong çc gãi chuÈn NUMERIC_BIT vµ NUMERIC_STD. Çc ®èi tîng víi kiÓu cã dÊu vµ kh«ng dÊu chóng ®îc hiÓu nh lµ çc sè nguyªn binary kh«ng dÊu vµ çc ®èi tîng víi kiÓu cã dÊu vµ chóng ®îc dÞch nh çc nguyªn bï hai . ViÖc ®Þnh nghÜa cña çc kiÓu d÷ liÖu ®îc chØ ra nh sau: type signed is array (NATURAL range <>) of BIT/STD_LOGIC; Çc ph¸t biÓu díi ®©y bao gåm çc khai b¸o viÖc sö dông cña çc kiÓu d÷ kiÖu cã dÊu vµ kh«ng dÊu. Library IEEE; use IEEE.STD_LOGIC_1164.all; use IEEE.NUMERIC_BIT.all; use IEEE.NUMERIC_STD.all; 3.3.8. Çc kiÓu con . VHDL cung cÊp çc çc kiÓu con mµ çc kiÓu con nµy chóng ®îc ®Þnh nghÜa trong çc nh çc tËp phô trong mét kiÓu kh¸c. BÊt cø ë ®©u cã mét khai b¸o kiÓu th× ë ®ã cã thÓ xuÊt hiÖn mét ®Þnh nghÜa kiÓu con. KiÓu NATURAL vµ kiÓu POSITIVE lµ mét kiÓu phô hay kiÓu con cña kiÓu nguyªn vµ chóng cã thÓ ®îc dïng víi bÊt kú mét hµm nguyªn nµo. VÝ dô : subtype INT4 is INTEGER range 0 to 15; subtype BIT_VECTOR6 is BIT_VECTOR (5 downto 0); 3.4. Çc to¸n tö : VHDL cung cÊp 6 líp to¸n tö , mçi mét to¸n tö cã mét møc u tiªn nhÊt ®Þnh. TÊt c¶ çc to¸n tö trong cïng mét líp th× cã cïng mét møc u tiªn. Møc u tiªn thÊp Çc to¸n tö Çc to¸n h¹ng nhÊt . . . and Logical_operator or nand . Cïng kiÓu Cïng kiÓu Cïng kiÓu . nor Cïng kiÓu . xor Cïng kiÓu . = Cïng kiÓu /= Cïng kiÓu < Cïng kiÓu <= Cïng kiÓu > Cïng kiÓu >= Cïng kiÓu . . . Relational _ operator concatenation_operator & arithmetic_operator + Cïng kiÓu - Cïng kiÓu arithmetic_operator arithmetic_operator Møc arithmetic_operator u tiªn cao Logical_operator + BÊt kú kiÓu sè nµo - BÊt kú kiÓu sè nµo * Cïng kiÓu / Cïng kiÓu mod integer rem integer ** KiÓu mò integer abs BÊt kú kiÓu sè nµo not Cïng kiÓu nhÊt 3.4.1. Çc to¸n tö logical . KiÓu to¸n tö logic kh«ng chÊp nhËn çc to¸n h¹ng lµ çc kiÓu tiÒn ®Þnh nghÜa nh kiÓu BIT, BOOLEAN vµ çc kiÓu m¶ng çc bit, çc to¸n h¹ng cÇn ph¶i lµ cïng kiÓu vµ cïng ®é dµi. VÝ dô : signal A,B : BIT_VECTOR (6 downto 0); signal C,D,E,F,G: BIT; A<= B and C ; -- Kh«ng x¶y ra v× çc to¸n h¹ng kh«ng cïng kiÓu. D <= (E xor F) and (C xor G); 3.4.2. Çc to¸n tö quan hÖ . Çc to¸n tö quan hÖ cho ta kÕt qu¶ cã kiÓu Boolean, çc to¸n h¹ng cÇn ph¶i cã cïng kiÓu vµ cïng ®é dµi. VÝ dô : signal A,B : BIT_VECTOR (6 downto 0); signal C: BOOLEAN; C <= B <= A; ( T¬ng ®¬ng nh C <= (B<=A)); 3.4.3. Çc to¸n tö céng . Çc to¸n tö céng bao gåm "+", "-" , vµ "&" , trong ®ã to¸n tö "&" lµ to¸n tö kÕt nèi chuçi vµ çc ®èi tîng lµ m¶ng çc thanh ghi. Víi sè cã dÊu vµ kh«ng dÊu cã thÓ ®îc dïng víi çc sè nguyªn vµ çc kiÓu BIT_VECTOR. VÝ dô : signal W: BIT_VECTOR (3 downto 0); signal X: INTEGER range 0 to15; signal Y,Z : UNSIGED (3 downto 0); Z <= X + Y + Z; Y <= Z (2 downto 0) & W(1); "ABC" & "xyz" cho kÕt qu¶ lµ : "ABCxyz" "1010" & "1" cho kÕt qu¶ lµ : "10101" 3.5. Çc kiÓu to¸n h¹ng . Trong mét biÓu thøc çc to¸n tö sö dông çc to¸n h¹ng ®Ó tÝnh to¸n çc gi¸ trÞ cña chóng. Çc to¸n h¹ng trong mét biÓu thøc bao gåm : - KiÓu ch÷ - KiÓu ®Þnh danh - Çc tªn ®îc ®¸nh theo chØ sè - Tªn çc Slice - Tªn çc ®Æc tÝnh - Çc biÓu thøc ®iÒu kiÖn - Çc lêi gäi hµm - Çc biÓu thøc chuyÓn ®æi 3.5.1. KiÓu ch÷ . Çc kiÓu ch÷ cã thÓ chia ra thµnh hai nhãm chÝnh : - KiÓu v« híng . KiÓu ký tù . KiÓu BIT . KiÓu chuÈn STD_LOGIC . KiÓu Boolean . KiÓu sè thùc . KiÓu nguyªn . KiÓu thêi gian - KiÓu m¶ng . KiÓu chuçi . KiÓu BIT_VECTOR . STD_LOGIC_VECTOR 3.5.1.2. KiÓu ch÷ ký tù . KiÓu ch÷ ký tù chØ ra mét gi¸ trÞ b»ng viÖc sö dông mét ký tù ®¬n vµ kÌm theo mét dÊu ngoÆc ®¬n. Nh×n chung VHDL kh«ng quan t©m ®Õn çc trêng hîp ch÷ thêng vµ ch÷ hoa, xong víi kiÓu ch÷ ký tù cÇn ph¶i ph©n biÖt ch÷ thêng vµ ch÷ hoa. VÝ dô : 'a' hoµn toµn kh¸c víi kiÓu 'A' trong kiÓu ch÷ ký tù. KiÓu ch÷ ký tù cã thÓ ®îc dïng ®Ó ®Þnh nghÜa bÊt cø kiÓu nµo trong çc ®ãng gãi chuÈn và gi¸ trÞ mÆc ®Þnh cña chóng lµ Null. VÝ dô : 'A' , 'a' , ......'1' . KiÓu ch÷ ký tù kh«ng ph¶i lµ kiÓu bit ký tù nh '1' hoÆc kiÓu nguyªn 1, v× vËy kiÓu ch÷ lý tù cÇn ph¶i ®îc cung cÊp mét tªn kiÓu nµo ®ã. 3.5.1.3. KiÓu chuçi . Mét kiÓu chuçi ký tù thùc chÊt lµ mét m¶ng çc ký tù . Mét chuçi çc ký tù ®îc ®Þnh nghÜa trong mét dÊu ngoÆc kÐp . VÝ dô : "A" , " hold time error ", " x " .... 3.5.1.4. KiÓu BIT . KiÓu bit lµ kiÓu m« t¶ hai gi¸ trÞ rêi r¹c b»ng viÖc sö dông çc ch÷ ký tù '0' vµ '1'. §«i khi çc kiÓu Bit nµy ®îc dïng ®Ó t¹o ra kiÓu ch÷ bit mét çch têng minh dïng ®Ó ph©n biÖt chóng víi çc kiÓu ký tù. VÝ dô : '1' , ' 0 ' , bit' ('1') 3.5.1.5. KiÓu BIT_VECTOR . KiÓu bit_vector lµ mét m¶ng çc bit mµ chóng ®îc ®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp . VÝ dô : "01001111000" , x"00FFF0" , b"100010101" , o"277756"... Trong vÝ dô trªn ch÷ 'x' ®îc dïng ®Ó diÔn t¶ çc gi¸ trÞ sè hexa, cßn 'b' ®îc dïng ®Ó m« t¶ kiÓu binary, cßn 'o' ®îc dïng cho hÖ ®Õm c¬ sè 8. 3.5.1.6. KiÓu ch÷ trong ®ãng gãi chuÈn STD_LOGIC. KiÓu ch÷ logic chuÈn lµ mét trong 9 gi¸ trÞ ®îc ®Þnh nghÜa trong ®ãng gãi chuÈn vµ ®îc ®a ra díi d¹ng çc ch÷ in hoa vµ ®Æt trong dÊu ngoÆc ®¬n . VÝ dô : ' U ' kh«ng trïng víi ' u ' 'X','0','1','Z','W','L','H','_' 3.5.1.7. KiÓu ch÷ STD_LOGIC_VECTOR. Mét kiÓu ch÷ STD_LOGIC_VECTOR thùc chÊt lµ mét m¶ng bao gåm çc phÇn tö cña kiÓu std_logic vµ ®îc ®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp. VÝ dô : " 10_1Z" , " UUUUU " , signed("1011 ")..... 3.5.1.8. KiÓu Boolean . KiÓu Boolean ®îc dïng ®Ó m« t¶ hai gi¸ trÞ rêi r¹c, ®ã lµ kiÓu true vµ false. VÝ dô : true , false , True , TRUE, FALSE ... 3.5.1.9. KiÓu sè thùc . KiÓu sè thùc lµ kiÓu ®îc dïng ®Ó diÔn t¶ çc sè thùc n»m trong kho¶ng tõ -1.0E+38 ®Õn +1.0E+38. Mét kiÓu sè häc cã thÓ lµ kiÓu d¬ng hoÆc ©m nhng chóng ph¶i cã dÊu chÊm thËp ph©n . VÝ dô : + 1.0 kh«ng ®îc viÕt '1' hoÆc 1 hoÆc ' 1.0 ' 0.0 kh«ng ®îc viÕt 0 -1.0 , -1.0E+10. 3.5.1.10. KiÓu nguyªn . Mét kiÓu nguyªn ®îc dïng ®Ó diÔn t¶ çc sè nguyªn n»m trong kho¶ng tõ - 2,147,438,647 ®Õn + 2,147,438,647. VÝ dô : +1 , 862 ≠ 862.0 , - 257 , + 123_456 , 16 # 00FF #. Trong ®ã çc ký hiÖu ®îc dïng ®Ó ®Þnh nghÜa kiÓu nh sau: " C¬ sè_n # sè diÔn t¶ trong c¬ sè n ®ã", ë ®©y n n»m trong hÖ 2 ®Õn 16. 3.5.1.11. KiÓu TIME. Mét kiÓu vËt lý duy nhÊt ®îc ®Þnh nghÜa tríc trong ®ãng gãi chuÈn, ®ã lµ thêi gian time. VÝ dô : 10 ns , 100 us , 6.3 ns ..... Chó ý phÇn sè ph¶i ®îc viÕt çch phÇn ®¬n vÞ ®o bëi mét kho¶ng trèng. 3.5.2. Çc kiÓu ®Þnh danh: KiÓu ®Þnh danh ®¬n thuÇn chØ lµ mét çi tªn do ngêi dïng ®Þnh nghÜa, nã cã thÓ lµ tªn cña mét h»ng, mét biÕn hay mét tÝn hiÖu, mét Entity, mét cæng, hay mét ch¬ng tr×nh con, hay çc khai b¸o tham biÕn . Khi khai b¸o mét tªn cÇn ph¶i khai b¸o ký tù ®Çu tiªn ph¶i kiÓu ch÷ ký tù, lu ý dÊu g¹ch díi kh«ng ®îc phÐp ®øng sau cïng, çc tõ kho¸ cña VHDL kh«ng ®îc dïng ®Ó lµm khai b¸o çc kiÓu ®Þnh danh, ch¼ng h¹n nh entity, port .... VÝ dô : xyz = xYZ = XYZ = XyZ S(3) phÇn tö thø ba cña m¶ng S X3. 3.5.3.KiÓu INDEX. KiÓu INDEX ®îc sö dông ®Ó chØ ra mét phÇn tö nµo ®ã trong mét m¶ng. Có ph¸p sö dông cña khai b¸o nµy nh sau: array_name (expression) Víi array_name lµ mét tªn cña mét h»ng hay mét biÕn nµo ®ã n»m trong mét m¶ng. Cßn expression ph¶i tr¶ vÒ gi¸ trÞ n»m trong d¶i chØ sè cña m¶ng ®ã. VÝ dô : type memory is array ( 0 to 7 ) of INTEGER range 0 to 123; variable DATA_ARRAY : memory; variable ADDR : INTEGER range 0 to 7; variable DATA: INTEGER range 0 to 123; DATA:= DATA_ARRAY ( ADDR ); 3.5.4. KiÓu Slice vµ ALIAS. Mét khai b¸o Slice ®îc dïng ®Ó chØ ra mét sè phÇn tö cña m¶ng. Híng cña nã cÇn ph¶i phï hîp víi híng m¶ng. Alias ®îc dïng ®Ó t¹o ra mét tªn míi cho tÊt c¶ çc hoÆc mét sè phÇn tö nµo ®ã n»m trong mét m¶ng. VÝ dô : variable A1: BIT_VECTOR ( 7 downto 0 ); A2: = A1(5 downto 2) ; Alias A3: BIT_VECTOR (0 to 3) is A1(7 downto 4); ( Cã nghÜa lµ A3(0) = A1(7), A3(1) = A1(6), A3(2) = A1(5), A3(3) = A1(4) ) Alias A4: BIT is A1(3); 3.5.5. KiÓu thuéc tÝnh ATTRIBUTE: LÊy çc thuéc tÝnh cu¶ mét biÕn hay mét tÝn hiÖu cña mét kiÓu cho tríc nµo ®ã vµ tr¶ vÒ mét kiÓu gi¸ trÞ. Díi ®©y lµ çc kiÓu thuéc tÝnh thêng dïng trong ng«n ng÷ VHDL: - Left : Tr¶ vÒ chØ sè cña phÇn tö ë bªn tr¸i cïng cña mét kiÓu d÷ liÖu. - Right : Tr¶ vÒ chØ sè cña phÇn tö ë bªn ph¶i cïng cña mét kiÓu d÷ liÖu. - High : Tr¶ vÒ chØ sè cña phÇn tö cao nhÊt cña mét kiÓu d÷ liÖu. - Low : Tr¶ vÒ chØ sè cña phÇn tö thÊp nhÊt cña mét kiÓu d÷ liÖu. - Range : §îc dïng ®Ó lÊy vÒ d¶i cña chØ sè. - Reverse_range : Dïng ®Ó x¸c ®Þnh d¶i chØ sè ngîc l¹i. - Length : Tr¶ vÒ sè phÇn tö cña kiÓu BIT_VECTOR. - Event : M« t¶ sù thay ®æi gi¸ trÞ cña tÝn hiÖu t¹i thêi ®iÓm m« pháng. VÝ dô : variable A1 : BIT_VECTOR ( 10 downto 0 ); A1' left -- Tr¶ vÒ gi¸ trÞ lµ 10. A1' right -- Tr¶ vÒ gi¸ trÞ 0. A1' high -- Tr¶ vÒ gi¸ trÞ lµ 10. A1' low -- Tr¶ vÒ gi¸ trÞ lµ 0. A1' range -- Tr¶ vÒ lµ 10 downto 0. A1' reverse_range -- Tr¶ vÒ gi¸ trÞ lµ 0 to 10. A1' length -- Tr¶ vÒ gi¸ trÞ lµ 11. 3.5.6. KiÓu tËp hîp : KiÓu tËp hîp cã thÓ ®îc dïng ®Ó g¸n gi¸ trÞ cho mét ®èi tîng thuéc kiÓu m¶ng hoÆc kiÓu Record trong khi khëi t¹o khai b¸o hoÆc trong çc ph¸t biÓu g¸n. VÝ dô : type color_list ( red, orange, blue, white ); type color_array is array (color_list) of BIT_VECTOR ( 1 downto 0 ); variable X : color_array; X := (" 00 " , " 01 " , " 10 " ," 11 " ); X := ( red => "00" , blue => "01" , orange => "10" , white => "11" ); Trong dßng thø hai, chóng ta ®Þnh nghÜa mét m¶ng mµ sè çc phÇn tö cña chóng ( d¶i chØ sè ) ®îc ®a ra bëi color_list. Tõ color_list chóng ta cã mét m¶ng gåm bèn phÇn tö vµ m¶ng color_array còng sÏ bao gåm bèn phÇn tö, mµ mçi phÇn tö nµy l¹i ®îc ®Þnh nghÜa bëi kiÓu Bit_Vector. H¬n n÷a chóng ta sö dông d¶i chØ sè cña m¶ng color_list sÏ cã d¶i tõ 0 ®Õn 3, v× viÖc ®Þnh nghÜa cña m¶ng nµy chØ chØ ra d¶i chØ sè chø kh«ng chØ ra kiÓu cña phÇn tö trong m¶ng. 3.5.7. BiÓu thøc g¸n kiÓu : BiÓu thøc g¸n kiÓu ®îc dïng ®Ó chØ ra kiÓu cña mét to¸n h¹ng nµo ®ã. Có ph¸p cña chóng nh sau: type_name' ( expression ); VÝ dô : type color1 is (red, orange, blue, white); type color2 is (purple, green, red, black); color2'(red); Nh chóng ta thÊy to¸n h¹ng red cã c¶ trong hai kiÓu color1 vµ color2, v× vËy nã cÇn ®îc ph¶i ®îc g¸n mét kiÓu d÷ liÖu râ rµng vµ ®iÒu nµy ®îc thùc hiÖn bëi c©u lÖnh thø 3. 3.5.8. PhÐp chuyÓn ®æi kiÓu d÷ liÖu. PhÐp chuyÓn ®æi kiÓu cho phÐp chuyÓn ®æi çc kiÓu cã kiÓu d÷ liÖu gÇn gièng nhau. VÝ dô : signal X : STD_LOGIC_VECTOR ( 3 downto 0 ); signal Y : STD_ULOGIC_VECTOR ( 3 downto 0 ); Y <= STD_ULOGIC_VECTOR (X); Sau c©u lÖnh thø ba Y sÏ nhËn kiÓu STD_ULOGIC_VECTOR. 3.6. Çc ph¸t biÓu tuÇn tù . Ph¸t biÓu tuÇn tù chØ ra sù thùc hiÖn tõng bíc cña mét qu¸ tr×nh. Chóng thùc hiÖn tõ c©u lÖnh ®Çu tiªn, c©u lÖnh thø hai, ... c©u lÖnh cuèi cïng. Çc ph¸t biÓu n»m trong mét ph¸t biÓu qu¸ tr×nh ( Ph¸t biÓu Process ) ®îc gäi lµ ph¸t biÓu tuÇn tù . Çc ph¸t biÓu sau ®©y lµ çc ph¸t biÓu tuÇn tù ®îc ®Þnh nghÜa trong VHDL: - Çc ph¸t biÓu g¸n biÕn Variable. - Çc ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu Signal. - Çc ph¸t biÓu if. - Çc ph¸t biÓu Case. - Çc ph¸t biÓu Null. - Çc ph¸t biÓu x¸c nhËn ASSERTION. - Çc ph¸t biÓu vßng lÆp Loop. - Çc ph¸t biÓu NEXT. - Çc ph¸t biÓu EXIT. - Çc ph¸t biÓu WAIT. - Çc ph¸t biÓu Procedure. - Çc ph¸t biÓu RETURN. 3.6.1. Ph¸t biÓu g¸n biÕn . Dïng ®Ó thay thÕ gi¸ trÞ hiÖn thêi cña biÕn víi mét gi¸ trÞ míi, gi¸ trÞ míi nµy ®îc chØ ra bëi mét biÓu thøc. BiÕn cã thÓ ®îc khai b¸o vµ sö dông bªn trong mét ph¸t biÓu qu¸ tr×nh hay cßn ®îc gäi lµ ph¸t biÓu Process. Mét biÕn ®îc g¸n mét gi¸ trÞ sö dông th«ng qua ph¸t biÓu g¸n biÕn, mµ ph¸t biÓu nµy cã h×nh thøc nh sau: target_variable : = expression; Lu ý çc biÕn ®îc khai b¸o trong mét Process kh«ng thÓ chuyÓn gi¸ trÞ ra ngoµi Process, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ chóng chØ ®îc cÊp ph¸t trong Process hoÆc trong ch¬ng tr×nh con. VÝ dô vÒ phÐp g¸n biÕn trong mét Process. BiÓu thøc ®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ khi ph¸t biÓu ®îc thùc thi vµ gi¸ trÞ ®îc tÝnh to¸n sÏ ®îc g¸n cho biÕn mét çch tøc thêi. BiÕn ®îc t¹o t¹i thêi ®iÓm s¶n sinh vµ duy tr× gi¸ trÞ cña nã trong suèt thêi gian ch¹y ch¬ng tr×nh. Do v× mét qu¸ tr×nh kh«ng bao giê ®îc tho¸t ra trong mçi tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña nã, nghÜa lµ chóng ®îc thùc thi, hoÆc ë trong mét tr¹ng th¸i chê. NÕu ë tr¹ng th¸i chê th× chóng ph¶i chê cho ®Õn khi mét sù kiÖn kh¸c ch¾c ch¾n x¶y ra. Mét qu¸ tr×nh b¾t ®Çu thùc hiÖn t¹i ®iÓm khëi ®Çu cña mét qu¸ tr×nh m« pháng, t¹i thêi ®iÓm nµy nã ®îc thùc thi cho ®Õn khi gÆp mét ph¸t biÓu wait hoÆc gÆp çc thµnh phÇn ®îc khai b¸o trong danh môc cÇn ®îc xö lý khai b¸o trong Process. Xem thÝ dô vÒ ph¸t biÓu Process nh sau: VÝ dô 1 : process(A) variable EVENT_ON_A : INTEGER : = -1; begin EVENT_ON_A : = EVENT_ON_A +1; end process; VÝ dô 2: Subtype INT16 is INTEGER range 0 to 65536; Signal S1, S2 : INT16; Signal GT : BOOLEAN; process (S1, S2) variable A, B : INT6; constant C : INT16 : = 100; Begin A := S1 +1 ; B : = S2*2 - C; GT <= A > B; End Process; T¹i lóc b¾t ®Çu cña qu¸ tr×nh m« pháng. Qu¸ tr×nh ®îc thùc thi mét lÇn. BiÕn EVENT_ON_A ®îc g¸n gi¸ trÞ -1 sau ®ã t¨ng lªn 1. Sau ®ã, thêi ®iÓm bÊt kú x¶y ra, sù kiÖn trªn tÝn hiÖu A, qu¸ tr×nh cã hiÖu lùc vµ ph¸t biÓu g¸n biÕn ®¬n ®îc thùc thi. Nã lµm cho biÕn EVENT_ON_A t¨ng lªn mét. T¹i thêi ®iÓm kÕt thóc cña qu¸ tr×nh m« pháng, biÕn EVENT_ON_A chøa tæng sè sù kiÖn x¶y ra trªn tÝn hiÖu A. Mét thÝ dô kh¸c cña ph¸t biÓu qu¸ tr×nh : signal A, Z:INTEGER; ... PZ: process(A); -- PZ lµ nh·n cña qu¸ tr×nh variable V1,V2 : INTEGER; begin V1:=A-V2; -- statement 1 Z<= -V1; -- statement 2 V2:= Z+V1*2; -- statement 3 end process PZ; Gi¶ sö mét sù kiÖn x¶y ra trªn tÝn hiÖu A t¹i thêi ®iÓm T1 vµ biÕn V2 ®îc g¸n gi¸ trÞ lµ 10, trong ph¸t biÓu thø 3, sau ®ã mét sù kiÖn x¶y ra trªn tÝn hiÖu A t¹i thêi ®iÓm T2, gi¸ trÞ cña V2 ®îc sö dông trong ph¸t biÓu 1 sÏ còng lµ 10. Mét biÕn còng cã thÓ ®îc khai b¸o bªn ngoµi mét qu¸ tr×nh hoÆc mét ch¬ng tr×nh con. Mét biÕn cã thÓ ®îc ®äc vµ cËp nhËt bëi mét hoÆc cã thÓ nhiÒu qu¸ tr×nh, nh÷ng biÕn nµy ®îc gäi lµ shared variable (BiÕn chia sÎ). 3.6.2. Ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu. Ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu sÏ thay thÕ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tÝn hiÖu víi mét gi¸ trÞ míi bëi viÖc sö dông mét biÓu thøc. TÝn hiÖu vµ kÕt qu¶ cña biÓu thøc cÇn cã cïng mét kiÓu d÷ liÖu. Có ph¸p cña chóng nh sau: target_signal <= [ Transport] expression [after time_expression] Ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu cã thÓ xuÊt hiÖn bªn trong hoÆc bªn ngoµi mét qu¸ tr×nh. NÕu nã x¶y ra bªn ngoµi cña mét qu¸ tr×nh, nã ®îc xem lµ mét ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu ®ång thêi. Khi ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu xuÊt hiÖn bªn trong qu¸ tr×nh, nã ®îc xem nh lµ mét ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu cã thø tù vµ nã ®îc thùc thi tuÇn tù theo thø tù cña nh÷ng ph¸t biÓu tuÇn tù kh¸c xuÊt hiÖn bªn trong qu¸ tr×nh. VÝ dô phÐp g¸n tÝn hiÖu trong mét Process (Víi A,B,C,D lµ çc tÝn hiÖu): Khi mét ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu ®îc thùc thi, gi¸ trÞ cña biÓu thøc ®îc tÝnh to¸n vµ gi¸ trÞ nµy ®îc chuÈn bÞ ®Ó g¸n cho tÝn hiÖu sau khi delay. Lu ý r»ng biÓu thøc ®îc ®Þnh lîng t¹i thêi ®iÓm ph¸t biÓu vµ kh«ng thùc thi ngay mµ nã sÏ thùc thi sau mét thêi gian gi÷ chËm. Cã hai kiÓu Delay ®îc cung cÊp ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc thùc thi tÝn hiÖu: - Transport Delay. - Inertial Delay. a. Transport Delay. Nã t¬ng tù nh sù gi÷ chËm bªn trong cña mét dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn. NÕu thêi gian gi÷ chËm nµy ®îc xem nh tiªu tèn vµo thùc hiÖn c«ng viÖc nµo ®ã vµ tiÕp sau nã ( ®óng thêi ®iÓm cña mét c«ng viÖc tríc hoµn thµnh ) cÇn ph¶i thùc hiÖn mét c«ng viÖc kh¸c th× thêi gian thùc hiÖn çc c«ng viÖc tiÕp theo sÏ ®îc thªm vµo cuèi cña c«ng viÖc tríc ®ã. Cßn nÕu kho¶ng thêi gian cÇn thùc hiÖn mét c«ng viÖc tiÒn ®Þnh ( Thêi gian thùc hiÖn cña mét c«ng viÖc tiÕp theo nµo ®ã ®øng tríc thêi ®iÓm thùc hiÖn mét c«ng viÖc tríc, th× c©u lÖnh Transport sÏ thùc hiÖn chÌn vµo vµ thùc hiÖn c«ng viÖc tiÒn ®Þnh nµy ). Xem vÝ dô sau : Gi¶ sö ta cã mét process vµ biÓu ®å nh sau S 4 3 1 t 1 ns 3 ns 4 ns 5 ns VÝ dô : .......... process (.....) Begin S <= transport 1 after 1 ns, 3 after 3 ns, 5 after 5 ns; S <= transport 4 after 4 ns; end process; Nh vÝ dô vµ biÓu ®å trªn ta thÊy c«ng viÖc thø t cÇn thùc hiÖn tríc c«ng viÖc thø 5, nhng trong phÇn ch¬ng tr×nh th× ph¸t biÓu cña c«ng viÖc thø 5 l¹i ®îc thùc hiÖn tríc c«ng viÖc thø t. H×nh vÏ díi ®©y m« t¶ ph¸t biÓu Transport, sau 3s ®Ìn sÏ ®îc bËt s¸ng vµ s¸ng trong kho¶ng thêi gian ®óng b»ng thêi gian bËt c«ng t¾c. b.Inertial Delay. Inertial Delay ( GÜ chËm do qu¸n tÝnh ), lµ gi¸ trÞ mÆc ®Þnh cña VHDL. Nã ®îc dïng cho çc thiÕt bÞ mµ kh«ng cã ph¶n øng cho ®Õn khi ®Çu vµo ®îc phÐp trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Thêng th× víi tÝn hiÖu cã kho¶ng thêi gian t¸c ®éng kh«ng ®Òu vµ nhá h¬n thêi gian gi÷ chËm cña çc cæng th× sÏ bÞ bá qua. Víi vÝ dô trªn, m« t¶ ho¹t ®éng cña ®Ìn víi ®é gi÷ chËm do søc × qu¸n tÝnh cña m¹ch. NÕu thêi gian t¸c ®éng cña c«ng t¾c nhá h¬n ®é gi÷ chËm cña m¹ch th× ®Çu ra sÏ kh«ng cã t¸c ®éng hay ®Ìn sÏ kh«ng ®îc bËt s¸ng. Gi¶ sö ta cã c©u lÖnh ®Ìn sÏ ®îc bËt s¸ng sau 3 gi©y, nhng c«ng t¾c chØ t¸c ®éng trong thêi gian hai gi©y th× ®Ìn sÏ kh«ng ®îc bËt s¸ng. Xem h×nh vÏ díi ®©y: Gi¶ sö ta cã c©u lÖnh bËt ®Ìn sau 3s. Khi bËt c«ng t¾c trong thêi gian 4s sau ®ã t¾t c«ng t¾c, th× ®Ìn sÏ ®îc s¸ng sau khi c«ng t¾c bËt ®îc 3s vµ s¸ng trong 4s ®óng b»ng thêi gian bËt c«ng t¾c. Xem h×nh díi ®©y: c. So s¸nh INERTIAL DELAY vµ TRANSPORT DELAY. Inertial Delay Transport Delay S <= A after 20 ns S <= Transport A after 20 ns A A S S 10ns 20ns 30ns 40ns 10ns 20ns 30ns 40ns Nh trªn h×nh ta thÊy trong trêng hîp Inertial Delay, tÝn hiÖu A cã t¸c ®éng trong kho¶ng 10ns, nhng c©u lÖnh thùc hiÖn ®Çu ra S sau 20ns, v× vËy ®Çu ra S sÏ kh«ng cã t¸c ®éng. Cßn trong trêng hîp Transport Delay tÝn hiÖu ®Çu ra sÏ ®îc sao y tÝn hiÖu ®Çu vµo sau khi b¾t ®Çu sên lªn cña tÝn hiÖu vµo cã t¸c ®éng ( §óng b»ng kho¶ng 20 ns cña c©u lÖnh ). 3.6.3. Çc ph¸t biÓu IF. Mét ph¸t biÓu if ®îc dïng ®Ó chän lùa nh÷ng ph¸t biÓu tuÇn tù cho viÖc thùc thi dùa trªn gi¸ trÞ cña biÓu thøc ®iÒu kiÖn. BiÓu thøc ®iÒu kiÖn ë ®©y cã thÓ lµ mét biÓu thøc bÊt kú mµ gi¸ trÞ cña chóng ph¶i lµ kiÓu luËn lý. D¹ng th«ng thêng cña ph¸t biÓu if lµ: if boolean-expression then sequential-statements {elsif boolean-expression then sequential -statement } {else sequential-statement} enf if; VÝ dô1: if sum <=100 then --“<=” is less-than-or-equal-to operator. SUM:=SUM+10; end if; VÝ dô 2: signal IN1, IN2, OU : STD_LOGIC; process (IN1, IN2) begin if IN1 = '0' or IN2 = '0' then OU <= '0' ; elsif IN1 = 'X' or IN2 = 'X' then OU <= '1'; else OU <= '1' ; end if; end process; VÝ dô 3: 3.6.4. Ph¸t biÓu CASE. D¹ng cña ph¸t biÓu case lµ: case expression is when choices => sequential -statement -- branch 1 when choices => sequential -statement -- branch 2 -- -- Cã thÓ cã nhiÒu nh¸nh {when others => sequential-statement} -- last branch end case; Ph¸t biÓu case lùa chän mét trong nh÷ng nh¸nh cho viÖc thùc thi dùa trªn gi¸ trÞ cña biÓu thøc. Gi¸ trÞ biÓu thøc ph¶i thuéc kiÓu rêi r¹c hoÆc kiÓu m¶ng mét chiÒu. Çc chän lùa ( Choices ) cã thÓ ®îc diÔn t¶ nh mét gi¸ trÞ ®¬n, hoÆc mét d¶i gi¸ trÞ b»ng viÖc sö dông dÊu " | " hoÆc sö dông mÖnh ®Ò kh¸c. TÊt c¶ çc gi¸ trÞ cã thÓ cã cña biÓu thøc ph¶i ®îc thÓ hiÖn trong ph¸t biÓu case ®óng mét lÇn. Çc mÖnh ®Ò kh¸c cã thÓ ®îc sö dông ®Ó bao qu¸t tÊt c¶ çc gi¸ trÞ, vµ nÕu cã, ph¶i lµ nh¸nh cuèi cïng trong ph¸t biÓu case. Mçi mét chän lùa ph¶i cã cïng kiÓu víi kiÓu cña biÓu thøc. Mét thÝ dô cho ph¸t biÓu case: VÝ dô 1: type WEEK_DAY is (MON, TUE, WED, THU, FRI, SAT, SUN); type DOLLARS is range 0 to 10; variable DAY: WEEK_DAY; variable POCKET_MONEY: DOLLARS; case DAY is when TUE => POCKET_MONEY :=6; -- branch1 when MON | WED => POCKET_MONEY :=2; -- branch2 when FRI to SUN => POCKET_MONEY :=7; -- branch3 when others => POCKET_MONEY :=0; -- branch4 end case; Nh¸nh 2 ®îc chän nÕu DAY cã gi¸ trÞ lµ MON hoÆc WED. Nh¸nh 3 bao gåm çc gi¸ trÞ FRI, SAT vµ SUN. Trong khi nh¸nh 4 gåm çc gi¸ trÞ cßn l¹i, THU. Ph¸t biÓu case còng lµ ph¸t biÓu tuÇn tù, tuy nhiªn nã còng cã thÓ ®îc ph¸t biÓu xÕp lång nhau. VÝ dô 2: 3.6.5. Ph¸t biÓu NULL. Ph¸t biÓu null Lµ mét ph¸t biÓu tuÇn tù kh«ng g©y ra bÊt kú hµnh ®éng nµo; HÖ thèng sÏ bá qua ph¸t biÓu NULL vµ tiÕp tôc thùc thi víi ph¸t biÓu kÕ tiÕp. Mét thÝ dô cho viÖc sö dông ph¸t biÓu nµy lµ trong ph¸t biÓu if hoÆc trong ph¸t biÓu case. VÝ dô : Variable A, B : INTEGER range 0 to 31 ; Case A is when 0 to 12 => B:= A; when others => Null; End Case; 3.6.6. Ph¸t biÓu x¸c nhËn ASSERTION. Ph¸t biÓu x¸c nhËn rÊt hay dïng cho viÖc kiÓm tra thêi gian vµ çc ®iÒu kiÖn ngoµi d¶i. VÝ dô : assert (X >3 ) report " Setup violation" severity warning; 3.6.7. Ph¸t biÓu Loop. Mét ph¸t biÓu lÆp ®îc sö dông ®Ó lÆp l¹i mét lo¹t çc c©u lÖnh tuÇn tù. Có ph¸p cña ph¸t biÓu lÆp lµ: [loop-label:] iteration-scheme loop sequential-statements end loop [loop-lebel]; Cã 3 kiÓu s¬ ®å lÆp. §Çu tiªn lµ s¬ ®å lÆp cã d¹ng: for identifier in range VÝ dô 1: VÝ dô vÒ For ...Loop FACTORAL:=1; for NUMBER in 2 to N loop FACTORAL :=FACTORAL*NUMBER; enf loop; Trong thÝ dô nµy, th©n cña vßng lÆp thùc thi N-1 lÇn, víi ®Þnh danh lÆp lµ NUMBER vµ t¨ng lªn 1 sau mçi vßng lÆp. §èi tîng NUMBER ®îc khai b¸o Èn trong vßng lÆp tïy thuéc vµo kiÓu integer, nã cã gi¸ trÞ tõ 2 ®Õn N. V× vËy khai b¸o kh«ng râ rµng cho ®Þnh danh vßng lÆp lµ ®iÒu cÇn thiÕt, ®Þnh danh vßng lÆp còng kh«ng thÓ ®îc g¸n cho bÊt kú gi¸ trÞ nµo trong vßng lÆp for. NÕu mét biÕn kh¸c cã cïng tªn ®îc t¹o bªn ngoµi vßng lÆp for, ®ã lµ hai lo¹i biÕn ®îc gi¶i quyÕt riªng rÏ vµ biÕn sö dông trong vßng lÆp for sÏ chuyÓn giao cho ®Þnh danh vßng lÆp. Vïng cña vßng lÆp FOR còng cã thÓ lµ vïng cña mét kiÓu liÖt kª. VÝ dô 2: type HEXA is (‘0’,’1’,’2’,’3’,’A’,’B’,’C ’); for NUM in HEXA’(‘2’) downto HEXA’(‘0’) loop . . . . -- Num sÏ lÊy nh÷ng gi¸ trÞ trong kiÓu HEXA tõ 2 cho ®Õn 0. end loop; VÝ dô 3: VÝ dô vÒ While .... loop 3.6.8. Ph¸t biÓu Next. Ph¸t biÓu next còng lµ ph¸t biÓu liªn tôc còng chØ cã thÓ sö dông bªn trong vßng lÆp. Có ph¸p t¬ng tù nh ph¸t biÓu exit: next [loop-label][when condition]; KÕt qu¶ cña ph¸t biÓu next sÏ bá qua nh÷ng ph¸t biÓu cßn l¹i trong lÇn lÆp hiÖn t¹i cña vßng lÆp vµ tiÕp tôc thùc thi víi ph¸t biÓu ®Çu tiªn trong vßng lÆp kÕ tiÕp. NÕu tån t¹i mét lÇn vµ nÕu nh·n vßng lÆp kh«ng râ rµng th× sÏ x¶y ra hiÖn tîng lÆp ®Õn v« cïng. §èi lËp víi ph¸t biÓu exit, nã lµ nguyªn nh©n cña vßng lÆp bÞ giíi h¹n. VÝ dô 1: for j in 10 downto 5 loop if SUM < TOTAL_SUM then SUM:=SUM +2; elsif SUM:= TOTAL_SUM then next; else null; end if; K:=K+1; end loop; Khi ph¸t biÓu next ®îc thùc thi, qu¸ tr×nh thùc hiÖn sÏ nh¶y ®Õn phÇn cuèi cña vßng lÆp (ph¸t biÓu cuèi cïng K: =K+1) sau ®ã gi¶m gi¸ trÞ cña ®Þnh danh vßng lÆp j, vµ thùc hiÖn l¹i tõ ®Çu. VÝ dô 2: 3.6.9. Ph¸t biÓu EXIT. Ph¸t biÓu exit lµ mét ph¸t biÓu tuÇn tù nã chØ cã thÓ sö dông bªn trong vßng lÆp. Nã cã thÓ lµm cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn nh¶y ®Õn vßng lÆp trong cïng hoÆc ra khái vßng ®Õn vÞ trÝ cña nh·n x¸c ®Þnh nµo ®ã khi nã gÆp nh·n nµy trong vßng lÆp. Có ph¸p cña mét ph¸t biÓu exit lµ: exit [loop-label][when condition] NÕu nh·n vßng lÆp kh«ng ®îc chØ ra th× qu¸ tr×nh thùc hiÖn sÏ lÆp ®Õn vßng lÆp trong cïng. NÕu mÖnh ®Ò WHEN ®îc sö dông th× viÖc tån t¹i vßng lÆp chØ x¶y ra nÕu ®iÒu kiÖn lµ ®óng. Ngîc l¹i, viÖc thùc hiÖn sÏ tiÕp tôc víi ph¸t biÓu kÕ tiÕp. VÝ dô : SUM :=1; J:=0 ; L3:loop J:=J+21; SUM:=SUM*10 if (SUM >100) then exit L3; -- Thùc hiÖn exit khái L3 nÕu Sum> 100 enf if; end loop L3; 3.6.10. Ph¸t biÓu WAIT. Nh chóng ta ®· thÊy, mét qu¸ tr×nh m« pháng cã thÓ tr× ho·n (Hay treo sù thùc hiÖn cña mét ph¸t biÓu Process hoÆc mét ch¬ng tr×nh con ) cho ®Õn khi gÆp mét ®iÒu kiÖn phï hîp. Cã 3 h×nh thøc c¬ b¶n cña ph¸t biÓu wait. wait on sensitivity-list; wait until boolean -expression; wait for time-expression; VÝ dô 1: wait on A,B ; wait until A = B; wait for 10 ns; wait on CLOCK for 20 ns ; wait until SUM >100 for 50 ms; Sù hiÖn diÖn cña sensitivity list trong mét qu¸ tr×nh trïng víi trêng hîp mét trong ba trêng hîp trªn cña ph¸t biÓu “ wait ”. Mét ph¸t biÓu qu¸ tr×nh cã wait on ë cuèi cña Process t¬ng ®¬ng víi mét ph¸t biÓu qu¸ tr×nh cã khai b¸o sensitivity-list. Xem h×nh díi ®©y: Hai process nµy lµ t¬ng ®¬ng nhau. VÝ dô 2 : process -- Kh«ng sensitivity list variable TEMP1, TEMP2:BIT; begin TEMP1:=A and B; TEMP2:=C and D; TEMP1:=TEMP1 or TEMP2; Z<=not TEMP1; wait on A, B, C, D; -- Thay thÕ cho sensitivity-list ë®Çu Process . End process. VÝ dô 3: Hai Process trong vÝ dô díi ®©y chØ ra hai process cã ph¸t biÓu Wait on. Process bªn tr¸i sÏ lµm cho Process treo ngay sau khi Start vµ chê cho ®Õn khi cã sù kiÖn xuÊt hiÖn trªn tÝn hiÖu SigA. Cßn Process bªn ph¶i sÏ thùc hiÖn ba c©u lÖnh vµ sau ®ã r¬i vµo tr¹ng th¸i chê ®Õn khi xuÊt hiÖn sù kiÖn trªn tÝn hiÖu SigB. 3.6.11. Çc lêi gäi ch¬ng tr×nh con. Khi m« t¶ thiÕt kÕ theo kiÓu ho¹t ®éng hµnh vi, çc ch¬ng tr×nh con thêng hay ®îc sö dông vµ ®a ra çch thøc sö dông thuËn tiÖn. Cã hai lo¹i ch¬ng tr×nh con hay ®îc sö dông lµ Hµm vµ Thñ tôc. - Thñ tôc ( Procedure) tr¶ vÒ nhiÒu gi¸ trÞ. - Hµm ( Function ) tr¶ vÒ mét gi¸ trÞ ®¬n. Çc lêi gäi thñ tôc sÏ gäi thñ tôc mµ nã cÇn ®îc thùc hiÖn trong mét qu¸ tr×nh. Ph¸t biÓu tr¶ vÒ ( return ) sÏ lµ ®iÓm kÕt thóc mét ch¬ng tr×nh con, vµ nã chØ ®îc sö dông trong mét hµm hoÆc mét thñ tôc. §èi víi hµm th× nã cã qui ®Þnh víi ph¸t biÓu tr¶ vÒ trong th©n hµm, nhng víi thñ tôc th× cã thÓ sö dông tuú ý trong th©n thñ tôc. Có ph¸p cña ph¸t biÓu tr¶ vÒ nh sau: return [expression]; ë ®©y expression sÏ ®a ra çc gi¸ trÞ tr¶ vÒ cña hµm, ph¸t biÓu return trong mét hµm cÇn ph¶i cã mét biÓu thøc vµ gi¸ trÞ tr¶ vÒ cña nã, nhng ®èi víi ph¸t biÓu tr¶ vÒ trong thñ tôc th× kh«ng cÇn ph¶i cã mÆt cña biÓu thøc. Mét hµm cã thÓ cã nhiÒu h¬n mét ph¸t biÓu tr¶ vÒ, nhng chØ cã mét ph¸t biÓu tr¶ vÒ ®îc sö dông bëi mét lêi gäi hµm. 3.7. Çc ph¸t biÓu ®ång thêi. Çc ph¸t biÓu ®ång thêi ®îc thùc hiÖn song song trong cïng thêi ®iÓm m« pháng, chóng kh«ng thùc hiÖn theo thø tù mµ chóng ®îc viÕt ra trong mét kiÕn tróc. Çc ph¸t biÓu ®ång thêi chuyÓn th«ng tin th«ng qua çc ®êng tÝn hiÖu. Díi ®©y lµ çc ph¸t biÓu ®ång thêi ®îc ®Þnh nghÜa trong VHDL: - Çc ph¸t biÓu g¸n cña mét qu¸ tr×nh (Process). - Çc ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu ®ång thêi . - Çc ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu ®iÒu kiÖn. - Çc ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu ®îc chän lùa. - Çc ph¸t biÓu Block. - Çc lêi gäi thñ tôc ®ång thêi. - Çc ph¸t biÓu x¸c nhËn ®ång thêi. 3.7.1. Ph¸t biÓu Process . Ph¸t biÓu process lµ ph¸t biÓu bao gåm mét tËp çc ph¸t biÓu tuÇn tù vµ ph¸t biÓu process l¹i chÝnh lµ ph¸t biÓu ®ång thêi. Cã nghÜa lµ tÊt c¶ çc ph¸t biÓu Process trong mét thiÕt kÕ ®îc thùc hiÖn mét çch ®ång thêi. Tuy nhiªn t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh ®îc ®a ra chØ cã mét ph¸t biÓu tuÇn tù ®îc thùc hiÖn trong mçi process. Mét Process ®îc kÕt nèi víi phÇn cßn l¹i cña thiÕt kÕ bëi viÖc ®äc hoÆc viÕt ra çc gi¸ trÞ tõ çc tÝn hiÖu vµ çc cæng mµ chóng ®· ®îc khai b¸o phÝa ngoµi Process. Có ph¸p cña chóng ®îc viÕt nh sau: [label:] process [(sensitivity_list)] {process_declaration_part} begin {sequential_statements} end process [label]; PhÇn khai b¸o cña mét process chØ ra çc ®èi tîng mµ vïng ho¹t ®éng cña nã chØ thuéc vïng cña mét process vµ chóng cã thÓ lµ çc ®èi tîng sau ®©y: - Khai b¸o biÕn . - Khai b¸o h»ng . - Khai b¸o çc kiÓu. - Khai b¸o çc kiÓu con. - Khai b¸o çc bÝ danh Alias. - Çc mÖnh ®Ò USE. Mét sensitivity list ( TËp çc sù kiÖn thay ®æi tr¹ng th¸i cÇn xö lý trong mét qu¸ tr×nh ) cã cïng ý nghÜa víi mét Process cã chøa ph¸t biÓu wait, mµ ph¸t biÓu wait nµy lµ ph¸t biÓu cuèi cïng trong mét process vµ chóng cã d¹ng sau: Wait on sensitivity list ; Mét process cã chøc n¨ng gièng nh mét vßng lÆp v« h¹n mµ trong nã cã chøa toµn bé çc ph¸t biÓu tuÇn tù ®îc chØ ra trong vßng lÆp ®ã. V× vËy mét ph¸t biÓu process cÇn ph¶i cã hoÆc mét sensitivity list hoÆc mét ph¸t biÓu wait on hoÆc c¶ hai. VÝ dô 1: architecture A2 of example is signal i1, i2, i3, i4, and_out, or_out : bit; begin pr1 : process (i1, i2, i3, i4) begin and_out <= i1 and i2 and i3 and i4; end process pr1; pr2 : process (i1, i2, i3, i4) begin or_out <= i1 or i2 or i3 or i4 ; end process pr2; end A2 VÝ dô 2: 3.7.2. Çc phÐp g¸n tÝn hiÖu ®ång thêi. Mét d¹ng kh¸c cña viÖc g¸n tÝn hiÖu ®ång thêi ®ã lµ çc phÐp g¸n tÝn hiÖu ®ång thêi , çc phÐp g¸n nµy ®îc dïng ë bªn ngoµi cña mét process nhng ph¶i n»m trong mét kiÕn tróc ( architecture ). Có ph¸p cña phÐp g¸n nµy nh sau: target_sinal <= expression [after time_expression ]; T¬ng tù nh çc phÐp g¸n tÝn hiÖu tuÇn tù , mÖnh ®Ò after sÏ bÞ bá qua bëi bé tæng hîp. Víi bÊt kú mét tÝn hiÖu nµo n»m bªn ph¶i cña mét phÐp g¸n ®Òu mang ý nghÜa t¬ng tù nh mét phÇn tö trong sensitivity list . Mét th©n architecture cã thÓ chøa sè lîng bÊt kú cña nh÷ng ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu ®ång thêi. V× chóng lµ nh÷ng ph¸t biÓu ®ång thêi nªn thø tù cña nh÷ng ph¸t biÓu lµ kh«ng quan träng. Nh÷ng ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu ®ång thêi ®îc thùc thi bÊt cø khi nµo cã sù kiÖn x¶y ra trong tÝn hiÖu ®îc sö dông trong biÓu thøc. VÝ dô1 : architecture A1 of example is signal i1, i2, i3, i4, and_out, or_out : bit; begin and_out <= i1 and i2 and i3 and i4; or_out <= i1 or i2 or i3 or i4; end A1; VÝ dô 2: architecture A2 of example is signal i1, i2, i3, i4, and_out, or_out : bit; begin process (i1, i2, i3, i4) begin and_out <= i1 and i2 and i3 and i4; end process ; process (i1, i2, i3, i4) begin or_out <= i1 or i2 or i3 or i4 ; end process ; end A2 VÝ dô 3: architecture A3 of example is signal i1, i2, i3, i4, and_out, or_out : bit; begin process begin and_out <= i1 and i2 and i3 and i4; or_out <= i1 or i2 or i3 or i4; wait on i1, i2, i3, i4; end A3; Ba vÝ dô trªn ®©y lµ t¬ng ®¬ng nhau. 3.7.3. Çc phÐp g¸n tÝn hiÖu cã ®iÒu kiÖn vµ çc phÐp g¸n tÝn hiÖu ®îc chän lùa. a. Çc phÐp g¸n tÝn hiÖu cã ®iÒu kiÖn. Mét phÐp g¸n tÝn hiÖu cã ®iÒu kiÖn chÝnh lµ mét ph¸t biÓu ®ång thêi vµ cã mét ®Ých g¸n nhÊt ®Þnh, tuy nhiªn phÐp g¸n nµy cã thÓ cã nhiÒu h¬n mét biÓu thøc cho mét ®Ých. Ngo¹i trõ biÓu thøc cuèi cïng, çc biÓu thøc cßn l¹i ph¶i cã mét ®iÒu kiÖn ch¾c ch¾n, çc ®iÒu kiÖn nµy ®îc ®¸nh gi¸ theo thø tù. NÕu mét ®iÒu kiÖn ®îc ®¸nh gi¸ lµ TRUE th× biÓu thøc t¬ng øng ®îc sö dông, ngîc l¹i çc biÓu thøc cßn l¹i sÏ ®îc sö dông. Nhí r»ng chØ mét biÓu thøc ®îc sö dông t¹i mét thêi ®iÓm . Có ph¸p cña c©u lÖnh nµy nh sau: target <= {expression [ after time_expression ] when condition else} expression [ after time_expression ]; Mét ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu cã ®iÒu kiÖn cã thÓ ®îc m« t¶ bëi mét ph¸t biÓu process mµ process cã chøa ph¸t biÓu IF. B¹n cã thÓ sö dông ph¸t biÓu g¸n tÝn hiÖu cã ®iÒu kiÖn ë trong mét process . VÝ dô 1: architecture A1 of example is signal a, b, c ,d : integer ; begin a <= b when ( d >10 ) else c when ( d >5 ) else d; end A1; VÝ dô 2: architecture A2 of example is signal a, b, c ,d : integer ; begin process (b, c, d) begin if ( d > 10) then a <= b elsif ( d >5 ) then a <=c; else a <= d; end if; end process; end A2; VÝ dô 3: Sö dông çc ph¸t biÓu cã ®iÒu kiÖn. b. Çc phÐp g¸n tÝn hiÖu cã chän lùa. PhÐp g¸n tÝn hiÖu cã chän lùa cã thÓ chØ mét ®Ých g¸n vµ còng chØ cã mét biÓu thøc with. Gi¸ trÞ nµy ®îc kiÓm tra gièng nh ph¸t biÓu Case th«ng thêng. Nã sÏ qu¶n lý bÊt cø sù thay ®æi nµo xuÊt hiÖn tíi çc tÝn hiÖu ®îc chän lùa. Có ph¸p cña chóng nh sau: with choice_expression select target <= {expression [after time_expression] when choices} expression [ after time_expression] when choices; BÊt kú phÐp g¸n tÝn hiÖu cã chän lùa nµo ®Òu cã thÓ ®îc m« t¶ t¬ng ®¬ng bëi ph¸t biÓu process cã chøa ph¸t biÓu case. B¹n kh«ng ®îc sö dông ph¸t biÓu g¸n tÝn cã chän lùa ë trong mét process . VÝ dô 1: with SEL select Z <= a when 0 | 1 | 2, b when 3 to 10, c when others; VÝ dô 2 : process ( SEL, a, b, c ) case SEL is when 0 | 1 | 2| => Z <= a; when 3 to 10 => Z <= b; when others => Z <= C; end case; end process ; Hai vÝ dô trªn ®©y lµ hoµn toµn t¬ng ®¬ng nhau. 3.7.4. Çc ph¸t biÓu Block. Çc block cho phÐp ngêi thiÕt kÕ nhãm çc phÇn theo trËt tù logic cña çc mÉu ®ång thêi, víi ®iÒu kiÖn lµ çc phÇn nµy kh«ng n»m trong lîc ®å sö dông cña çc mÉu kh¸c ( çc mÉu mµ chóng ®îc sö dông ®Ó thay thÕ çc thµnh phÇn kh¸c trong mét thiÕt kÕ ). Çc block ®îc sö dông ®Ó tæ chøc çc ph¸t biÓu g¸n ®ång thêi theo thø bËc. Có ph¸p cña chóng nh sau: label : Block {block_declarative_part} begin {concurrent_statement} end block [label]; PhÇn khai b¸o block chØ ra çc ®èi tîng thuéc miÒn côc bé cña block vµ cã thÓ lµ çc thµnh phÇn sau ®©y: - Khai b¸o tÝn hiÖu. - Khai b¸o h»ng. - Khai b¸o kiÓu. - Khai b¸o çc kiÓu con. - Th©n çc ch¬ng tr×nh con - Khai b¸o bÝ danh ALIAS - Çc mÖnh ®Ò use - Khai b¸o çc thµnh phÇn ( Component). Çc ®èi tîng ®îc khai b¸o trong mét block chØ ®îc phÐp ho¹t ®éng trong block ®ã vµ çc block vßng trong cña nã. Khi mét block con khai b¸o mét ®èi tîng cã trïng tªn víi ®èi tîng trong block cha th× khai b¸o cña block con sÏ ®Þnh nghÜa l¹i ®èi tîng trïng tªn víi block cha. VÝ dô : architecture BHV of example is signal : out 1 : integer; signal : out 2 : bit; begin B1 : block signal S : bit; begin B1-1 : block signal S : integer; begin out 1 <= S ; end block B1-1; end block B1; B2: block begin out 2 <= S ; end block B2; end BHV; Trong vÝ dô nµy ta thÊy block B1-1 lµ block con cña block B1. C¶ B1 vµ B1-1 ®Òu khai b¸o tÝn hiÖu S. TÝn hiÖu S trong B1-1 sÏ lµ kiÓu integer vµ truyÒn cho tÝn hiÖu out 1 còng lµ kiÓu integer, mÆc dï S ®îc khai b¸o trong B1 lµ kiÓu Bit. TÝn hiÖu S trong B1 ®îc sö dông trong B2 lµ kiÓu Bit, trïng víi kiÓu tÝn hiÖu out 2. 3.7.5. Çc lêi gäi thñ tôc ®ång thêi. Mét lêi gäi thñ tôc ®ång thêi chÝnh lµ mét lêi gäi thñ tôc mµ nã ®îc thùc thi ë bªn ngoµi mét process, nã ®øng ®éc lËp trong mét kiÕn tróc architecture. Lêi gäi thñ tôc ®ång thêi bao gåm : - Cã çc tham sè IN, OUT, INOUT. - Cã thÓ cã nhiÒu h¬n mét gi¸ trÞ tr¶ vÒ - Nã ®îc xem nh mét ph¸t biÓu. - Nã t¬ng ®¬ng víi mét process cã chøa mét lêi gäi thñ tôc ®¬n. Hai vÝ dô díi ®ay lµ t¬ng ®¬ng nhau. VÝ dô 1: architecture ................. begin procedure_any (a,b) ; end..........; VÝ dô 2: architecture ................ Begin process begin procedure_ any (a,b); wait on a,b; end process ; end .............; 3.7.6. Çc ch¬ng tr×nh con . Çc ch¬ng tr×nh con bao gåm çc thñ tôc vµ çc hµm mµ nã cã thÓ ®îc gäi ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc nµo ®ã lÆp l¹i tõ çc vÞ trÝ gäi kh¸c nhau trong VHDL. Trong VHDL cung cÊp hai kiÓu ch¬ng tr×nh con kh¸c nhau lµ: - Çc thñ tôc (Procedure). - Çc hµm ( Function ). a. Hµm vµ çc ®Æc trng cña hµm. - Chóng ®îc gäi vµ thùc hiÖn nh mét biÓu thøc. - Lu«n tr¶ vÒ mét ®èi sè. - TÊt c¶ çc tham sè cña hµm ®Òu ph¶i lµ chÕ ®é mode IN. - TÊt c¶ çc tham sè cña hµm ph¶i thuéc líp çc tÝn hiÖu hoÆc çc h»ng. - B¾t buéc ph¶i khai b¸o kiÓu cña gÝa trÞ tr¶ vÒ . - Kh«ng ®îc chøa çc ph¸t biÓu Wait. Có ph¸p cña hµm ®îc khai b¸o nh sau: function identifier interface_list return type_mark is {subprogram_declarative_item} Begin {sequential_statement} end [identifier]; Çc ®Þnh danh identifier chØ ra tªn cña mét hµm, cßn interface_list chØ ra ®Þnh d¹ng tham sè cña mét hµm. Mçi mét tham sè ®îc ®Þnh nghi· theo có ph¸p sau: [class] name_list [mode] type_name [:=expression]; ë ®©y class cña tham sè ®èi tîng ph¶i ®îc chØ ra lµ tÝn hiÖu hoÆc h»ng, cßn mode cña ®èi tîng cÇn ph¶i lµ mode in. NÕu kh«ng cã tham sè mode ®îc chØ ra th× ®îc hiÓu nh lµ mode IN, cßn nÕu kh«ng cã tham sè class ®îc chØ ra th× tham sè ®îc hiÓu nh lµ mét h»ng. Xem vÝ dô sau: process function c_to_f ( c : real ) return real is variable f : real; begin f := c*9.0/5.0 + 32.0; return (f); end c_to_f; variable temp : real; begin temp : = c_to_f (5.0) + 20.0; -- temp = 61 end process; Tham sè chuyÓn vµo hµm ®îc hiÓu mÆc ®Þnh lµ mét h»ng sè, v× kh«ng cã khai b¸o cña class. b. Thñ tôc vµ çc ®Æc trng cña chóng. - Chóng ®îc gäi nh mét lêi ph¸t biÓu. - Cã thÓ tr¶ vÒ kh«ng hoÆc mét hoÆc nhiÒu ®èi sè. - Çc tham sè chuyÓn giao cho thñ tôc cã thÓ lµ mode in, out, vµ inout. - Çc tham sè chuyÓn giao cho thñ tôc cã thÓ lµ tÝn hiÖu, h»ng, biÕn. - Cã thÓ cã chøa ph¸t biÓu Wait. Có ph¸p khai b¸o thñ tôc nh sau: procedure identifier interface_list is {subprogram_declarative_item} begin {sequential_statement} end [identifier]; Identifier ®îc sö dông ®Ó chØ ra tªn cña procedure vµ interface_list chØ ra çc tham sè h×nh thøc cña procedure. Mçi tham sè ®îc sö dông theo ®Þnh nghÜa sau: [class] name_list [mode] type_name [:=expression]; Class cña ®èi tîng ®îc xem nh h»ng, biÕn , hoÆc lµ tÝn hiÖu vµ mode cña ®èi tîng cã thÓ lµ in, out , inout. NÕu kh«ng cã mode ®îc chØ ra th× tham sè ®îc hiÓu nh mode in, nÕu kh«ng cã class ®îc chØ ra th× çc tham sè mode in ®îc hiÓu nh lµ çc h»ng, cßn tham sè mode out vµ inout ®îc hiÓu nh lµ çc biÕn. Çc tham sè cã thÓ lµ çc h»ng, çc biÕn, hoÆc çc tÝn hiÖu vµ mode cña chóng cã thÓ lµ in, out, hoÆc inout. NÕu líp cña çc tham sè kh«ng x¸c ®Þnh râ rµng th× mÆc nhiªn nã lµ constant, nÕu nã lµ mode in, cßn nã lµ biÕn nÕu mode cña tham sè ®ã lµ out hoÆc inout. Mét vÝ dô th©n procedure m« t¶ hµnh vi ho¹t ®éng cña çc ®¬n vÞ logic sè häc nh sau : type OP_CODE is ( ADD, SUB, MUL, DIV, LT, LE, EQ); … procedure ARITH_UNIT (A, B : in INTEGER ; OP : in OP_CODE ; Z : out INTEGER; ZCOMP : out BOOLEAN ) is begin case OP is when ADD => Z := A+B; when SUB => Z := A-B; when MUL => Z := A*B; when DIV => Z := A/B; when LT => ZCOMP := A<B; when LE => ZCOMP := A<=B; when EQ => ZCOMP := A=B; end case ; end ARITH_UNIT; Ta xem mét vÝ dô kh¸c cña th©n mét procedure, procedure nµy quay vÐc t¬ ®· ®îc x¸c ®Þnh víi tªn lµ ARRAY_NAME, b¾t ®Çu tõ bit START_BIT tíi bit STOP_BIT, bëi mét gi¸ trÞ ROTATE_BY. Líp ®èi tîng cña tham sè ARRAY_NAME ®îc x¸c ®Þnh mét çch têng minh. BiÕn FILL_VALUE tù ®éng ®îc khëi t¹o vÒ ‘0’ mçi khi procedure ®îc gäi. Procedure ROTATE_LEFT (signal ARRAY_NAME : inout Bit_vector ; START_BIT, STOP_BIT : in NATUAL; ROTATE_BY : in POSITIVE ) is Variable FILL_VALUE : BIT; begin assert STOP_BIT > START_BIT report “STOP_BIT is not greater than START_BIT” severity NOTE; for MACVAR3 in 1 to ROTATE_BY loop FILL_VALUE := ARRAY_NAME (STOP_BIT); for MACVAR1 in STOP_BIT downto (START_BIT + 1) loop ARRAY_NAME (MACVAR1) <= ARRAY_NAME (MACVAR1 –1); end loop; ARRAY_NAME (START_BIT) <= FILL_VALUE ; end loop; end procedure ROTATE_LEFT; Çc procedure ®îc gäi bëi lêi gäi procedure. Mét lêi gäi Procedure cã thÓ lµ mét ph¸t biÓu tuÇn tù hoÆc mét ph¸t biÓu ®ång thêi, ph¸t biÓu nµy phô thuéc vµo n¬i xuÊt hiÖn lêi gäi thñ tôc hiÖn t¹i. NÕu lêi gäi nµy n»m bªn trong mét ph¸t biÓu process hoÆc mét ch¬ng tr×nh con kh¸c th× nã ®îc gäi lµ ph¸t biÓu gäi procedure tuÇn tù, ngîc l¹i nã ®îc gäi lµ ph¸t biÓu gäi procedure gäi ®ång thêi. Có ph¸p cña ph¸t biÓu gäi procedure nh sau : [ label : ] procedure_name ( list_of_actual ); Thùc tÕ çc biÓu thøc, çc biÕn, çc tÝn hiÖu hoÆc çc file, ®îc chuyÓn vµo trong thñ tôc vµ çc tªn cu¶ ®èi tîng vµ çc tªn nµy sÏ ®îc dïng ®Ó lÊy çc gi¸ trÞ tÝnh to¸n tõ trong thñ tôc. Chóng ®îc chØ ra mét çch râ rµng bëi viÖc sö dông sù kÕt hîp theo tªn vµ kÕt hîp theo vÞ trÝ . VÝ dô: ARITH_UNIT (D1, D2, ADD, SUM, COMP ); -- Sù kÕt hîp theo vÞ trÝ. ARITH_UNIT ( Z => SUM, B=> D2, A=>D1, OP=>ADD, ZCOMP => COMP); -- Sù kÕt hîp theo tªn. Mét ph¸t biÓu gäi thñ tôc tuÇn tù ®îc thùc thi tuÇn tù cïng víi çc ph¸t biÓu tuÇn tù chung quanh nã. Mét ph¸t biÓu gäi thñ tôc ®ång thêi ®îc thùc thi bÊt cø lóc nµo khi cã mét sù kiÖn x¶y ra trªn mét trong çc tham sè, mµ çc tham sè nµy lµ mét tÝn hiÖu ë chÕ ®é in hoÆc inout. Mét lêi gäi thñ tôc ®ång thêi cã nghÜa t¬ng ®¬ng víi mét process cã chøa mét lêi gäi thñ tôc tuÇn tù vµ mét ph¸t biÓu wait. Ph¸t biÓu wait nµy sÏ lµm cho qu¸ tr×nh chê cho ®Õn khi cã mét sù kiÖn xuÊt hiÖn trªn çc tham sè tÝn hiÖu cña mode in hoÆc inout. Sau ®©y lµ mét vÝ dô cña lêi gäi thñ tôc ®ång thêi vµ ph¸t biÓu process t¬ng ®¬ng víi nã: architecture DUMMY_ARCH of DUMMY is -- TiÕp ®Õn lµ th©n cña thñ tôc procedure INT_2_VEC ( signal D : out BIT_VECTOR ; START_BIT, STOP_BIT : in NATUAL ; signal VALUE : in INTEGER ) is begin -- M« t¶ ho¹t ®éng hµnh vi cña thñ tôc end INT_2_VEC; begin -- §©y lµ vÝ dô cña mét lêi gäi thñ tôc ®ång thêi. INT_2_VEC (D_ARRAY, START, STOP, SIGNAL_VALUE); end DUMMY_ARCH; Ph¸t biÓu process t¬ng ®¬ng víi lêi gäi mét thñ tôc ®ång thêi nh sau: process begin INT_2_VEC (D_ARRAY,START,STOP,SIGNAL_VALUE); -- PhÇn thÓ hiÖn cña çc lêi gäi thñ tôc tuÇn tù wait on SIGNAL_VALUE; -- Chê sù kiÖn trªn SIGNAL_VALUE vµ xem chóng nh mét tÝn hiÖu vµo. end process; Mét procedure cã thÓ sö dông hoÆc lµ mét ph¸t biÓu ®ång thêi hoÆc lµ ph¸t biÓu tuÇn tù. Çc lêi gäi ®ång thêi thêng xuyªn ®îc dïng ®Ó m« t¶ chÝnh lµ çc process. VÝ dô cña thñ tôc dïng cã khai b¸o postpone ( Tr× ho·n ). postponend procedure INT_2_VEC ( signal D:out BIT_VECTOR ; START_BIT,STOP_BIT : in NATUAL; signal VALUE :in INTEGER) is begin -- PhÇn khai b¸o ho¹t ®éng cña thñ tôc end INT_2_VEC; Ng÷ nghÜa cña mét lêi gäi thñ tôc ®ång thêi dïng postponed lµ t¬ng ®¬ng víi nh÷ nghÜa cña ph¸t biÓu process t¬ng øng víi nã vµ ®îc gäi lµ ph¸t biÓu process bÞ tr× ho·n. Mét th©n process cã thÓ cã ph¸t biÓu wait, trong khi mét function th× kh«ng ®îc phÐp cã. Çc function ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n çc gi¸ trÞ mét çch tøc th×. V× vËy mét function kh«ng cÇn cã ph¸t biÓu wait trong ®ã. Mét function kh«ng thÓ gäi mét procedure cã ph¸t biÓu wait trong thñ tôc ®ã. Mét process mµ cã chøa lêi gäi mét thñ tôc mµ trong thñ tôc nµy cã chøa ph¸t biÓu wait, th× process nµy kh«ng ®îc khai b¸o sensitivity list. H¬n n÷a tõ thùc tÕ chóng ta thÊy mét process kh«ng thÓ nhËn biÕt çc tÝn hiÖu thuéc sensitivity list v× nÕu cã process nµy sÏ r¬i vµo trang th¸i chê ngay lËp tøc. Víi mét thñ tôc cã chøa ph¸t biÓu wait th× bÊt cø biÕn hay h»ng nµo ®îc khai b¸o trong thñ tôc ®ã sÏ gi÷ nguyªn gi¸ trÞ cña chóng trong suèt thêi gian thùc hiÖn ph¸t biÓu wait vµ tån t¹i chØ khi thñ tôc ®îc kÕt thóc. 3.8. Çc ®ãng gãi ( Packages ). B¹n cã thÓ ®ãng gãi ®Ó cÊt çc ch¬ng tr×nh con, çc kiÓu d÷ liÖu, çc h»ng ...thêng dïng ®Ó sö dông chóng trong çc thiÕt kÕ kh¸c. Mét package bao gåm hai phÇn chÝnh: PhÇn khai b¸o vµ phÇn th©n package, phÇn khai b¸o chØ ra giao tiÕp cho package . Có ph¸p cña khai b¸o package nh sau: package package _name is {package _declarative_item} end [package _name]; PhÇn package _declarative_item cã thÓ lµ bÊt kú kiÓu nµo sau ®©y: - Khai b¸o kiÓu. - Khai b¸o çc kiÓu con. - Khai b¸o tÝn hiÖu. - Khai b¸o çc h»ng. - Khai b¸o bÝ danh ALIAS. - Khai b¸o çc thµnh phÇn. - Khai b¸o çc ch¬ng tr×nh con. - Çc mÖnh ®Ò USE. Chó ý ! khai b¸o tÝn hiÖu trong package cã mét sè vÊn ®Ò cÇn lu ý trong khi tæng hîp, bëi v× mét tÝn hiÖu kh«ng thÓ ®îc chia sÎ bëi hai Entity. V× vËy nÕu muèn dïng chung khai b¸o tÝn hiÖu b¹n ph¶i khai b¸o tÝn hiÖu nµy lµ tÝn hiÖu toµn côc. PhÇn th©n cña package chØ ra ho¹t ®éng thùc tÕ cña mét package. PhÇn th©n cña package ph¶i lu«n cã tªn trïng víi phÇn khai b¸o. Có ph¸p cña khai b¸o nµy nh sau: package body package _name is {package _body_declarative-item} end [package _name] ; PhÇn package _body_declarative-item cã thÓ bao gåm: - Khai b¸o kiÓu. - Khai b¸o çc kiÓu con. - Khai b¸o çc h»ng - MÖnh ®Ò use. - Th©n çc ch¬ng tr×nh con. VÝ dô: library IEEE; use IEEE.NUMERIC_BIT.all; package PKG is subtype MONTH_TYPE is integer range 0 to 12; subtype DAY_TYPE is integer range 0 to 31; subtype BCD4_TYPE is unsigned ( 3 downto 0); subtype BCD5_TYPE is unsigned ( 4 downto 0) ; constant BCD5_1: BCD5_TYPE : = b"0_0001" ; constant BCD5_7: BCD5_TYPE : = b"0_0111" ; function BCD_INC (L : in BCD4_TYPE) return BCD5_TYPE; end PKG; package body PKG is function BCD_INC (L :in BCD4_TYPE) return BCD5_TYPE is variable V,V1, V2 : BCD5_TYPE; begin V1 : = L + BCD5_1; V2 : = L + BCD5_7; case V2(4) is when ' 0 ' => V : = V1; when ' 1 ' => V : = V2; end case; return (V); end BCD_INC; end PKG; 3.9. M« h×nh cÊu tróc . Th«ng thêng mét hÖ thèng sè ®îc m« t¶ theo tËp hîp cã thø bËc cña çc thµnh phÇn . Mçi thµnh phÇn bao gåm mét tËp çc cæng ®Ó cã thÓ giao tiÕp ®îc víi çc thµnh phÇn kh¸c. Khi m« t¶ mét thiÕt kÕ trong VHDL vµ mét thiÕt kÕ cã thø bËc chÝnh lµ mét thiÕt kÕ ®a ra çc khai b¸o cña çc thµnh phÇn vµ çc ph¸t biÓu thÓ hiÖn thµnh phÇn ®ã. Mét ®¬n vÞ c¬ së ®Ó diÔn t¶ hµnh vi ho¹t ®éng chÝnh lµ çc ph¸t biÓu process, cßn ®¬n vÞ c¬ së ®Ó diÔn t¶ theo kiÓu cÊu tróc chÝnh lµ çc ph¸t biÓu thÓ hiÖn cña çc ®¬n vÞ thµnh phÇn. C¶ hai lo¹i nµy ®Òu cã thÓ cã mÆt trong mét th©n cña mét kiÕn tróc ( architecture ). 3.9.1. Çc khai b¸o thµnh phÇn . Mét th©n kiÕn tróc cã thÓ sö dông çc Entity kh¸c (kh«ng trong cïng khai b¸o cña architecture ), çc Entity nµy ®îc m« t¶ t¸ch biÖt vµ ®îc ®Æt trong th viÖn thiÕt kÕ. §Ó sö dông chóng, ngêi ta dïng çc khai b¸o thµnh phÇn vµ çc ph¸t biÓu thÓ hiÖn cña chóng .Trong m« t¶ thiÕt kÕ, mçi ph¸t biÓu khai b¸o thµnh phÇn ph¶i t¬ng øng víi mét Entity . Çc ph¸t biÓu khai b¸o thµnh phÇn ph¶i gièng víi çc ph¸t biÓu ®îc chØ ra trong Entity (çc ph¸t biÓu giao tiÕp vµo ra cña thµnh phÇn ®ã ). Có ph¸p khai b¸o cña chóng nh sau: component component _name [ port ( local_port_declaration ) ] end component ; Trong ®ã component _name m« t¶ tªn cña Entity vµ port_declaration lµ khai b¸o çc cæng cña component vµ ph¶i trïng víi phÇn khai b¸o ®· chØ ra c¶u component n»m trong phÇn khai b¸o cña Entity. 3.9.2. Çc thÓ hiÖn cña component. Mét component ®îc ®Þnh nghÜa trong mét architecture cã thÓ ®îc thÓ hiÖn th«ng qua viÖc sö dông çc ph¸t biÓu thÓ hiÖn cña chóng. Khi thÓ hiÖn chØ ®îc phÐp thÓ hiÖn phÇn giao tiÕp cña component ( Bao gåm tªn, kiÓu , híng cña çc cæng vµo ra cña chóng ), çc tÝn hiÖu bªn trong chóng kh«ng ®îc thÓ hiÖn. Có ph¸p thÓ hiÖn component nh sau: instantiation_label : component _name port map ( [ local_port_name =>] expression { [local_port_name =>] expression} ); Mét ph¸t biÓu thÓ hiÖn component cÇn ph¶i khai b¸o phÇn nh·n cña thÓ hiÖn tríc instantiation_label. H×nh vÏ díi ®©y m« t¶ phÇn giao diÖn vµ phÇn thùc thi bªn trong cña mét bé céng full_Adder. A Sum FULL_Adder B Cout Cin PhÇn giao diÖn component cña bé céng Full_adder. A Cin N1 SUM B N3 Cout N2 PhÇn thùc thi bªn trong cña component Full_Adder. Nh trªn h×nh vÏ chóng ta thÊy phÇn thùc thi cã ba lo¹i cæng kh¸c nhau vµ chóng ®îc mang tªn nh sau: OR2_gate, AND2_gate, XOR_gate, chóng ®îc dïng ®Ó x©y dùng nªn bé céng. §Ó m« t¶ vµ thÓ hiÖn chóng trong thiÕt kÕ, ta cã thÓ viÕt ch¬ng tr×nh ®Ó thùc thi tõng thµnh phÇn cña chóng nh sau: library IEEE; use IEEE.STD_LOGIC_1164.all; Entity AND2_gate is port ( I0, I1 : in STD_LOGIC ; O : out STD_LOGIC ); End AND2_gate; Architecture BHV of AND2_gate is Begin O <= I0 and I1; End BHV; library IEEE; use IEEE.STD_LOGIC_1164.all; Entity XOR_gate is port ( I0, I1 : in STD_LOGIC ; O : out STD_LOGIC ); End XOR_gate; Architecture BHV of XOR_gate is Begin O <= I0 xor I1; End BHV; library IEEE; use IEEE.STD_LOGIC_1164.all; Entity OR2_gate is port ( I0, I1 : in STD_LOGIC ; O : out STD_LOGIC ); End OR2_gate; Architecture BHV of OR2_gate is Begin O <= I0 xor I1; End BHV; §Ó thÓ hiÖn çc component nµy trong mét thiÕt kÕ, ta khai b¸o chóng nh sau: library IEEE; use IEEE.STD_LOGIC_1164.all; Entity FULL_ADDER is port (A, B, Cin : in STD_LOGIC; Sum, Cout : out STD_LOGIC); End FULL_ADDER; Architecture IMP of FULL_ADDER is component XOR_gate port ( I0, I1 : in STD_LOGIC; O : out STD_LOGIC ); end component ; component AND2_gate port ( I0, I1 : in STD_LOGIC; O : out STD_LOGIC ); end component; component OR2_gate port ( I0, I1 : in STD_LOGIC; O : out STD_LOGIC ); end component; signal N1, N2, N3: STD_LOGIC; begin U1 : XOR_gate port map (I0 => A, I1=> B, O=>N1); U2 :AND2_gate port map ( A, B, N2); U3 :AND2_gate port map ( Cin, N1, N3); U4 :XOR_gate port map ( Cin, N1, Sum); U5 :OR2_gate port map ( N3, N2, Cout); end IMP; 3.9.3. Çc ph¸t biÓu Generate. Ph¸t biÓu generate lµ mét ph¸t biÓu ®ång thêi vµ nã ®îc ®Þnh nghÜa trong phÇn architecture. Nã ®îc dïng ®Ó m« t¶ çc cÊu tróc gièng nhau, hay t¸i t¹o l¹i çc cÊu tróc kh¸c gièng nh b¶n gèc. Có ph¸p cña chóng nh sau: instantiation _label : generation_scheme generate {concurrent_statement} end generate [instantiation _label]; Cã hai lo¹i lîc ®å generation : Lîc ®å for vµ lîc ®å if. Lîc ®å for ®îc dïng ®Ó diÔn t¶ cÊu tróc th«ng thêng, nã ®îc dïng ®Ó khai b¸o mét tham sè generate vµ mét d¶i rêi r¹c cña lîc ®å for ( chØ ra tham sè vßng lÆp vµ d¶i rêi r¹c trong çc ph¸t biÓu lÆp tuÇn tù ). Çc gi¸ trÞ tham sè cña generate cã thÓ ®îc ®äc nhng kh«ng ®îc g¸n hay chuyÓn ra ngoµi ph¸t biÓu generate. a. Sö dông lîc ®å for: VÝ dô : Gi¶ sö ta cã bé céng 4 bit mµ trong ®ã bao gåm bèn bé c«ng Full_adder nh ®· ®îc m« t¶ ë trªn. Xem h×nh díi ®©y: X (3) Y (3) X (2) Y (2) X (1) Y (1) X (0) Y (0) '0' Cout FA (3) FA (2) FA (1) FA (0) Z (3) Z (2) Z (1) Z (0) §Ó m« t¶ bé céng 4 bit nµy vµ sö dông ph¸t biÓu generate, sö dông m« t¶ bé céng Full_Adder nh trªn ta ®· m« t¶. Ta cã thÓ viÕt chóng nh sau: architecture IMP of FULL_ADDER4 is signal X, Y, Z : STD_LOGIC_VECTOR ( 3 downto 0 ) ; signal Cout : STD_LOGIC ; signal TMP : STD_LOGIC_VECTOR ( 4 downto 0 ) ; component FULL_ADDER port ( A, B, Cin : in STD_LOGIC ; Sum, Cout : out STD_LOGIC ); end component ; begin TMP (0) <= ' 0 '; G : for I in 0 to 3 generate FA: FULL_ADDER port map ( X (I), Y(I), TMP (I), Z (I),TMP ( I+1 )); end generate ; Cout <= TMP (4); end IMP; b. Sö dông lîc ®å if. X (3) Y (3) X (2) Y (2) X (1) Y (1) X (0) Y (0) Cout FA (3) FA (2) FA (1) HA (0) Z (3) Z (2) Z (1) Z (0) S¬ ®å bé céng bèn bit sö dông mét bé céng Half_ADDER vµ ba bé céng FULL_ADDER Mét sè cÊu tróc cã d¹ng kh«ng theo qui luËt chuÈn nµo, víi trêng hîp nµy ta cã thÓ sö dông lîc ®å if. Gi¶ sö ta m« t¶ bé céng bèn bit nh trªn h×nh trªn vµ sö dông lù¬c ®å IF generate ®Ó m« t¶ bé céng nµy. Ch¬ng tr×nh ®îc viÕt nh sau: architecture IMP of FULL_ADDER4 is signal X, Y, Z : STD_LOGIC_VECTOR ( 3 downto 0 ) ; signal Cout : STD_LOGIC ; signal TMP : STD_LOGIC_VECTOR ( 4 downto 1) ; component FULL_ADDER port ( A, B, Cin : in STD_LOGIC ; Sum, Cout : out STD_LOGIC ); end component ; component HALF_ADDER port ( A, B : in STD_LOGIC ; Sum, Cout : out STD_LOGIC ); end component ; begin G0 : for I in 0 to 3 generate G1: if I = 0 generate HA: HALF_ADDER port map ( X (I), Y(I), Z (I), TMP ( I+1 )); end generate ; )); G2: if I >= 1 and I <= 3 generate FA: FULL_ADDER port map ( X (I), Y(I), TMP (I), Z (I),TMP ( I+1 end generate ; end generate ; Cout <= TMP ( 4 ); end IMP; 3.9.4. Çc th«ng sè cña viÖc ®Þnh cÊu h×nh. Trong mét Entity cã thÓ cã mét vµi cÊu tróc, v× vËy çc chi tiÕt cu¶ viÖc ®Þnh cÊu h×nh cho phÐp ngêi thiÕt kÕ chän çc Entity vµ kiÕn tróc cña nã. Có ph¸p khai b¸o cña chóng nh sau: for instantiation _list : component _name use Entity library_name. Entity _name [( architecture _name)] ; NÕu chØ cã mét kiÕn tróc architecture th× tªn architecture cã thÓ bÞ bá qua. Xem thªm mét vÝ dô díi ®©y: library IEEE; use IEEE.STD_LOGIC_1164.all; Entity FULL_ADDER is port (A, B, Cin : in STD_LOGIC; Sum, Cout : out STD_LOGIC); End FULL_ADDER; Architecture IMP of FULL_ADDER is component XOR_gate port ( I0, I1 : in STD_LOGIC; O : out STD_LOGIC ); end component ; component AND2_gate port ( I0, I1 : in STD_LOGIC; O : out STD_LOGIC ); end component; component OR2_gate port ( I0, I1 : in STD_LOGIC; O : out STD_LOGIC ); end component; signal N1, N2, N3: STD_LOGIC; for U1 : XOR_gate use entity work.XOR_gate (BHV); for others : XOR_gate use entity work.XOR_gate (BHV); for all : AND2_gate use entity work.AND2_gate (BHV); for U5 : OR2_gate use entity work.OR2_gate (BHV); begin U1 : XOR_gate port map (I0 => A, I1=> B, O=>N1); U2 :AND2_gate port map ( A, B, N2); U3 :AND2_gate port map ( Cin, N1, N3); U4 :XOR_gate port map ( Cin, N1, Sum); U5 :OR2_gate port map ( N3, N2, Cout); end IMP; 3.10. M« h×nh møc RT (Register Tranfer) vµ çc m¹ch logic tæ hîp. DIN DOUT Combinational Logic register clock Mét thiÕt kÕ møc chuyÓn ®æi thanh ghi bao gåm mét tËp çc thanh ghi ®îc kÕt nèi víi m¹ch logic tæ hîp nh ®îc chØ ra trªn h×nh vÏ. Mét process kh«ng cã chøa çc ph¸t biÓu if trªn çc sên chuyÓn ®æi tÝn hiÖu hoÆc çc ph¸t biÓu wait trªn çc sù kiÖn cña tÝn hiÖu th× ®îc gäi lµ çc process tæ hîp. TÊt c¶ çc ph¸t biÓu tuÇn tù ngo¹i trõ ph¸t biÓu wait , ph¸t biÓu lÆp, ph¸t biÓu if trªn sên chuyÓn ®æi tÝn hiÖu cã thÓ ®îc sö dông ®Ó m« t¶ çc m¹ch logic tæ hîp . Çc m¹ch logc tæ hîp kh«ng cã bé nhí ®Ó nhí çc gi¸ trÞ. V× vËy mét biÕn hoÆc mét tÝn hiÖu cÇn ph¶i ®îc g¸n mét gi¸ trÞ tríc khi ®îc tham chiÕu. §©y lµ mét vÝ dô m« t¶ m¹ch logic tæ hîp : process (A, B, Cin) begin Cout <= ( A and B ) or (( A or B) and Cin ); end process ; Chó ý ! V× kh«ng cã çc ph¸t biÓu if, wait, loop nªn çc tÝn hiÖu vµo ph¶i thuéc danh s¸ch sensitivity list . 3.11. Çc thiÕt bÞ logic c¬ b¶n. 3.11.1. Çc bé chèt. Çc flip - flop vµ çc bé chèt lµ hai thiÕt bÞ nhí mét bit thêng hay ®îc sñ dông nhÊt trong çc m¹ch sè. Mét Flip - Flop chÝnh lµ mét thiÕt bÞ nhí ®îc khëi t¹o bëi kÝch thÝch cña sên tÝn hiÖu, cßn bé chèt lµ mét thiÕt bÞ nhí c¶m nhËn chuyÓn møc cña tÝn hiÖu. Nãi chung çc bé chèt chóng ®îc tæng hîp tõ çc biÓu thøc ®iÒu kiÖn kh«ng hoµn toµn râ rµng trong viÖc m« t¶ m¹ch logic tæ hîp. TÊt c¶ çc tÝn hiÖu hoÆc çc biÕn mµ kh«ng ®îc ®iÒu khiÓn díi tÊt c¶ çc ®iÒu kiÖn ®Òu trë thµnh phÇn tö chèt. Çc ph¸t biÓu if and case ®îc chØ ra kh«ng hoµn toµn râ rµng ®Òu t¹o ra çc bé chèt. VÝ dô díi ®©y ph¸t biÓu IF kh«ng g¸n mét gi¸ trÞ cho tÝn hiÖu Data_out khi S kh«ng b»ng ' 1', v× vËy khi tæng hîp bé tæng hîp sÏ t¹o ra mét bé chèt. Signal S, Data_in, Data_out : bit; process (S, Data_in) Begin if ( S = '1' ) then Data_out <= Data_in; end if; end process ; Data_In D SET Data_out Q S CLR Q §Ó tr¸nh bÞ chèt nhÇm ta ph¶i g¸n tÊt c¶ çc gi¸ trÞ tíi tÊt c¶ çc tÝn hiÖu díi tÊt c¶ çc ®iÒu kiÖn, thªm vµo ph¸t biÓu else cña vÝ dô tríc th× bé tæng hîp sÏ tæng hîp nh mét cæng AND. xem vÝ dô díi ®©y: Signal S, Data_in, Data_out : bit; process (S, Data_in) Begin if ( S = '1' ) then Data_out <= Data_in; else Data_out <= ' 0 '; end if; end process ; Data_In Data_out S Chóng ta cã thÓ chØ ra mét bé chèt víi ®êng reset kh«ng ®ång bé hoÆc çc ®êng preset kh«ng ®ång bé nh sau: Signal S, RST, Data_in, Data_out : bit; process (S, RST, Data_in) Begin if ( RST = '1' ) then Data_out <= ' 0 '; elsif ( S = ' 1 ' ) then Data_out <= Data_in; end if; end process ; Data_In S D SET en CLR Data_out Q Q RST Thay v× ®êng Data_out ®îc g¸n b»ng ' 0 ', chóng ta cã thÓ g¸n '1' cho ®êng Preset kh«ng ®ång bé. 3.11.2. Çc FLIP - FLOP. Mét process víi çc ph¸t biÓu if trªn sên chuyÓn tÝn hiÖu hoÆc çc ph¸t biÓu wait trªn sù kiÖn cña tÝn hiÖu ®îc gäi lµ mét qu¸ tr×nh thùc hiÖn theo nhÞp ®ång hå. Mét Flip - Flop sÏ ®ùoc t¹o ra nÕu cã ®îc mét kÝch thÝch bëi mét sên tÝn hiÖu, h¬n n÷a nÕu phÐp g¸n tÝn hiÖu ®îc thùc hiÖn trªn viÖc kÝch thÝch chuyÓn møc cña mét tÝn hiÖu kh¸c. VÝ dô : Signal CLK, Data_in, Data_out : bit; Data_In process (CLK) Begin if ( CLK'event and CLK = '1' ) then Data_out <= Data_in; end if; end process ; D SET CLK CLR Data_out Q Q 3.11.3. Çc ®êng tÝn hiÖu SET vµ RESET ®ång bé. ViÖc thiÕt lËp çc ®Çu vµo (SET) vµ reset çc ®Çu ra ®ång bé cña Flip Flop cïng víi ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®ång hå, ngoµi çc kho¶ng thêi gian kh¸c çc tÝn hiÖu nµy kh«ng ®îc xem xÐt, ®iÒu nµy ®îc thùc hiÖn bëi phÇn tö nhí. Signal CLK, S_RST, Data_in, Data_out : bit; process (CLK) Begin if ( CLK'event and CLK='1' ) then if (S_RST ='1') then Data_out <= ' 0 '; else Data_out <=Data_in; end if; end if; end process ; Data_In ' 0' D MUX SET Data_out Q S_RST CLK CLR Q 3.11.4. Çc ®êng tÝn hiÖu SET vµ RESET kh«ng ®ång bé. Signal CLK, A_RST, Data_in, Data_out : bit; process (CLK, A_RST) Begin if ( A_RST = '0' ) then Data_out <= ' 0 '; elsif ( CLK'event and CLK = ' 1 ' ) then Data_out <= Data_in; end if; end process ; Data_In D SET Data_out Q CLK CLR Q A_RST Çc ®êng SET vµ RESET cña Flip - Flop ho¹t ®éng ®éc lËp víi ®êng Clock. 3.11.5. Çc m¹ch RTL tæ hîp vµ ®ång bé. Chóng ta cã thÓ chia çc ph¸t biÓu cña mét process RTL thµnh vµi m¹ch tæ hîp vµ vµi m¹ch ®ång bé. PhÇn m¹ch ®ång bé dïng ®Ó m« t¶ çc m¹ch con mµ çc ho¹t ®éng hµnh vi cña chóng chØ ®îc ®îc ®Þnh lîng khi cã chuyÓn møc cña tÝn hiÖu. PhÇn m¹ch tæ hîp dïng ®Ó m« t¶ çc m¹ch con mµ ho¹t ®éng hµnh vi cña chóng sÏ ®îc ®Þnh lîng bÊt cø khi nµo cã sù thay ®æi cña tÝn hiÖu thuéc sensitivity list . TÊt c¶ çc tÝn hiÖu ®îc tham chiÕu trong phÇn m¹ch tæ hîp cÇn ph¶i thuéc trong danh s¸ch sensitivity list . Xem vÝ dô sau: Q1 PB FF CLK FF Q2 PB.Pulse Entity PULSER is port ( CLK, PB : in bit; PB_PULSER : out bit ); end PULSER; architecture BHV of PULSER is signal Q1, Q2 : bit; begin process ( CLK, Q1, Q2 ) begin if ( CLK'event and CLK = ' 1' ) then Q1 <= PB; Q2 <= Q1; end if; PB_PULSE <= ( not Q1 ) nor Q2; end process ; end BHV; 3.11.6. Çc thanh ghi. Cã rÊt nhiÒu kiÓu thanh ghi mµ chóng ®îc sö dông trong mét m¹ch. VÝ dô sau ®©y sÏ chØ ra mét thanh ghi bèn bit mµ chóng ®îc ®Æt tríc kh«ng ®ång bé ë vÞ trÝ " 1100 ". Dout (3) Dout (2) Q S Dout (1) Q Dout (0) Q Q R S R D D D D Din (3) Din (2) Din (1) Din (0) CLK ASYNC signal CLK, ASYNC : Bit; signal Din, Dout : Bit_vector ( 3 downto 0 ); process ( CLK, ASYNC ) begin if (ASYNC = '1' ) then Dout <= " 1100 "; elsif ( CLK'event and CLK = '1' ) then Dout <= Din; end if; end process ; 3.11.7. Thanh ghi dÞch. Mét thanh ghi cã kh¶ n¨ng dÞch çc bit th«ng tin hoÆc sang ph¶i hoÆc sang tr¸i ®îc gäi lµ mét thanh ghi dÞch. CÊu h×nh logic cña thanh ghi bao gåm mét lo¹t çc Flip - Flop ®îc nèi tÇng víi nhau, ®Çu ra cña Flip - Flop nµy ®îc nèi vµo ®Çu vµo cña Flip - Flop kia. TÊt c¶ çc Flip - Flop ®Òu nhËn xung ®ång hå chung nªn nã cã thÓ lµm cho d÷ liÖu dÞch tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i tiÕp theo. XÐt vÝ dô vÒ thanh ghi dÞch 4 bÝt sau: signal CLK, Din, Dout : Bit ; process (CLK) variable REG : bit_vector ( 3 down to 0 ); begin if ( CLK'event and CLK = '1' ) then REG : = Din & REG ( 3 downto 1); end if; Dout <= REG (0); end process ; CÊu h×nh cña chóng nh sau: Din D Q FF D Q D FF Q FF D Q Dout FF CLK 3.11.8. Çc bé ®Õm kh«ng ®ång bé. Bé ®Õm kh«ng ®ång bé lµ bé ®Õm mµ tr¹ng th¸i cña nã thay ®æi kh«ng bÞ ®iÒu khiÓn bëi çc xung ®ång bé ®ång hå. Çch m« t¶ bé ®Õm nµy nh sau: Count (0) 1 CLK Q T FF 1 Count (1) T Q FF 1 Count (2) T Q 1 Count (3) T FF Q FF RESET signal CLK, RESET : Bit; signal COUNT : Bit_vector ( 3 downto 0 ); process ( CLK, COUNT, RESET ) begin if RESET = '1' then COUNT <= "0000"; else if (CLK' event and CLK = '1' ) then COUNT (0) <= not COUNT (0); end if; if (COUNT(0)' event and COUNT(0) = '1' ) then COUNT (1) <= not COUNT (1); end if; if (COUNT(1)' event and COUNT(1) = '1' ) then COUNT (2) <= not COUNT (2); end if; if (COUNT(2)' event and COUNT(2) = '1' ) then COUNT (3) <= not COUNT (3); end if; end if; end process ; 3.11.9. Çc bé ®Õm ®ång bé. NÕu tÊt c¶ çc Flip - Flop cña bé ®Õm ®îc ®iÒu khiÓn bëi tÝn hiÖu clock chung th× chóng ®îc gäi lµ bé ®Õm ®ång bé. Çch viÕt chóng nh sau: signal CLK, RESET, load, Count, Updown : Bit; signal Datain : integer range 0 to 15; signal Reg : integer range 0 to 15: = 0; process ( CLK, RESET ) begin if RESET = '1' then Reg <= 0; elsif ( CLK'event and CLK = '1' ) then if ( Load = ' 1' ) then Reg <= Datain; else if (Cout = '1' ) then if Updown = '1' then Reg <= ( Reg +1) mod 16; else Reg <= ( Reg -1 ) mod 16; end if; end if; end if; end if; end process ; 3.11.20. Çc bé ®Öm ba tr¹ng th¸i. Bªn c¹nh çc sè 0 vµ 1, cßn mét tÝn hiÖu thø ba trong hÖ thèng sè : ®ã lµ tr¹ng th¸i trë kh¸ng cao ( Z ). Trong çc kiÓu tiÒn ®Þnh nghÜa cña çc ®ãng gãi chuÈn kh«ng cã kiÓu nµo m« t¶ gi¸ trÞ cña trë kh¸ng cao, v× vËy ta cÇn sö dông kiÓu STD_LOGIC ®Ó m« t¶ bé ®Öm nµy. Library IEEE; use IEEE.STD_LOGIC_1164. all; architecture IMP of TRI_STATE is Signal Din, Dout, OE : STD_LOGIC; Begin process (OE, Din) Begin if ( OE = '0' ) then Dout <= ' Z '; else Dout <= Din; end if; end process ; OE Din Dout 3.11.21.M« t¶ Bus. Mét hÖ thèng Bus cã thÓ ®îc x©y dùng víi çc cæng ba tr¹ng th¸i thay v× çc cæng multiplexers. Ngêi thiÕt kÕ ph¶i ®¶m b¶o kh«ng cã nhiÒu h¬n mét bé ®Öm ë tr¹ng th¸i kÝch ho¹t t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Çc bé ®Öm kÕt nèi cÇn ph¶i ®îc ®iÒu khiÓn v× vËy chØ cã bé ®Öm ba tr¹ng th¸i truy cËp ®êng Bus trong khi çc bé ®Öm kh¸c duy tr× ë tr¹ng th¸i trë kh¸ng cao. Th«ng thêng çc phÐp g¸n tÝn hiÖu tøc th×, ch¼ng h¹n nh çc ®êng Bus trong vÝ dô díi ®©y ®· kh«ng ®îc phÐp ë møc mét kiÕn tróc. Tuy nhiªn çc kiÓu d÷ liÖu STD_LOGIC vµ STD_LOGIC_VECTOR cã thÓ cã nhiÒu ®êng ®iÒu khiÓn. library IEEE; use IEEE.STD_LOGIC_1164.all; Entity BUS is port (S : in STD_LOGIC_VECTOR ( 1 downto 0 ); OE : buffer STD_LOGIC_VECTOR ( 3 downto 0 ); R0, R1, R2, R3 : in STD_LOGIC_VECTOR ( 7 downto 0 ); BusLine : out STD_LOGIC_VECTOR ( 7 downto 0 ) ); end BUS ; architecture IMP of BUS is Begin Process (S) Begin Case (S) is when " 00 " => OE <= "0001"; when " 01 " => OE <= "0010"; when " 10 " => OE <= "0100"; when " 11 " => OE <= "1000"; when others => null; end Case; end Process ; BusLine <= R0 when OE (0) = ' 1' else "ZZZZZZZZ"; BusLine <= R0 when OE (1) = ' 1' else "ZZZZZZZZ"; BusLine <= R0 when OE (2) = ' 1' else "ZZZZZZZZ"; BusLine <= R0 when OE (3) = ' 1' else "ZZZZZZZZ"; end IMP; Bus Line OE (0) S (0) 2 to 4 OE (1) OE (2) OE (3) 0 1 Decoder S (1) 2 3 R0 R1 R2 R3 CÊu tróc ®êng Bus t¸m bit

So tay lap trinh VHDL

Products

Support

So tay lap trinh VHDL

Add this document to collection(s)

Add this document to saved

Suggest us how to improve StudyLib