PERHATIAN: NOTA YANG DIBERIKAN ADALAH ISI KANDUNGAN DI DALAM BUKU YANG DIGUNAKAN SEBAGAI ALAT BANTU AJAR DI DALAM KELAS. ANDA PERLU MERUJUK KEPADA BUKU TEKS YANG TELAH DITETAPKAN YANG TERTULIS DI DALAM DISKRIPSI SUBJEK DI SISTEM ATAS TALIAN (MOODLE) BAB 1 MALAYSIA: KESEPADUAN DALAM KEPELBAGAIAN memiliki perasaan cinta dan bangga kepada tanah air. 1. Maksud ‘perpaduan dalam kepelbagaian’ (unity in diversity) dari perspektif : Psikologi Sosial - rasa kesatuan’ yang merentas pemisahan fizikal dan psikologikal, yang meliputi juga konteks metafizikal Suatu fenomena sosial yang dipacu oleh idaman mendalam terhadap perpaduan yang seharusnya pula mempengaruhi para anggota masyarakat tersebut untuk merungkai pelbagai ikhtiar dan kegiatan yang dianggap sebagai prasyarat mencapai perpaduan. Memahami konsep ‘kesepaduan sosial’ menerusi pemahaman konsep ‘takrifan harian’ (everyday define), sebelum perpaduan dapat dicapai. Antropologi-sosiologi - suatu rumusan yang menyimpulkan dan mengartikulasikan bagaimana manusia mengurus dan menyusun, dari segi abstrak dan nyata, perbezaan sosial yang sedia ada dalam kalangan mereka Ontologikal - perlunya mengurus dan menyusun perbezaan ini adalah, pada umumnya, atas keinginan untuk mewujudkan keadaan aman dan stabil dalam sesebuah masyarakat yang rencam keanggotaan kelompok sosialnya agar dapat meraih kesenangan dan mungkin juga kemewahan material. 'takrifan harian' lebih berkesan daripada 'takrifan autoriti', kerana setiap anggota masyarakat majmuk adalah bebas untuk bertindak dan berprilaku prokeamanan, prokeharmonian dan antikeganasan demi survival diri, keluarga dan kelompok sosialnya. sekiranya timbul sebarang konflik, anggotanya akan segera mencari jalan penyelesaian melalui perundingan dalam pelbagai cara dan bentuk Maksud Perpaduan: Proses yang menyatupadukan seluruh masyarakat dan negara supaya setiap anggota masyarakat dapat membentuk satu identiti dan nilai bersama serta Cerita Malaysia: umumnya aman dan stabil tapi ranjau sepanjang jalan tetap ada Era Konflik 1945-1960 Era ‘Tegang tapi Stabil 1961-1970 Era Kesepaduan Sosial 1971- 2011 2. Punca Kesepaduan Sosial 3. Rakyat yang matang Konsep Kesepaduan Sosial Konsep perpaduan Dalam Kepelbagaian unity is uniformity atau 'perpaduan‘ ialah keSAMAan atau keSATUan -- satu bangsa, satu agama, satu bahasa, satu negara, yang juga merupakan kata-kata slogan. unity is uniformity hanyalah suatu gambaran tentang suatu masyarakat yang sempurna yang tidak boleh menjadi kenyataan 1. A | ERA KONFLIK (1945 – 60) Pasca Perang Dunia Kedua (PD2) Rusuhan etnik - konflik etnik antara etnik Cina dengan Melayu yang tercetus daripada tindakan Bintang Tiga selama 14 hari selepas tamatnya penaklukan Jepun Huru-hara Buruh - Pemimpin kesatuan sekerja yang terlibat mengorganisasi rusuhan dan mogok ini telah ditangkap dan pertubuhan mereka diharamkan dan Penglibatan Bintang Tiga dengan membunuh tiga orang pengurus ladang keturunan Eropah di Sungai Siput sehingga diisytiharkan darurat dan tamat pada 1960. Tiang seri pembinaan semula Keselamatan Pembangunan Lima Tahun 1950-1955 Dinamika Hubungan Etnik di Malaysia Perundingan Etnik – penggubalan perlembagaan Perbandingan: Malaysia & Sri Lanka 1 B | ERA TEGANG TAPI STABIL (1961 – 70) Masyarakat Malaysia yang matang: ◦ Pembentukan Malaysia 1963: Perjanjian 20 perkara dengan Sabah dan Perjanjian 18 Perkara dengan Sarawak ◦ Konfrontasi 1963-66 – Malaysia-Indonesia (neo-colony) Suka bertikam lidah tetapi tidak berparangan Konflik wujud, namun masih hidup dalam kesepaduan memahami hubungan etnik di Malaysia dari perspektif kesepaduan sosial. BAB 2 POTRET HUBUNGAN ETNIK ZAMAN GEMILANG MELAYU MELAKA Empayar Melaka dikenali sebagai ‘Venice of the East’. Masyarakat plural – terbentuk secara semulajadi dengan interaksi orang tempatan dan pedagangpedagang asing. Kemuncak pluraliti Empayar Melaka: Konflik etnik terbuka 1964 & 1969 Julai& September 1964, Singapura (dlm Malaysia) 13 Mei 1969, di Kuala Lumpur & 3 tempat lain Kesepaduan Sosial Melalui Akomodasi, Akulturasi, Amalgamasi dan Asimilasi Singapura & Malaysia berpisah 9 Aug. 1965 Cara atasi Majlis Perundingan Rakyat Jabatan Perpaduan, Rukun Negara Dasar Ekonomi Baru C | ERA KESEPADUAN SOSIAL (1971-2011) 40 tahun keamanan dan kestabilan, kecuali pada 2011 peristiwa Kg. Medan yang mengingatkan bahawa faktor ekonomi sangat penting untuk kesepaduan sosial. Harapan untuk ‘perpaduan’ tetap ada: 1Malaysia Apakah anak kunci kesepaduan sosial Malaysia: Hubungan stabil, sama ada di Peringkat Masyarakat, Negara, Pasaran = M+N+Pmeskipun sewaktu krisis global. Dalam proses rundingan sosial, unsur-unsur seperti akomodasi, akulturasi, amalgamasi dan asimilasi sentiasa berlaku di peringkat yang berbeza sebagai mekanisme untuk terus mengekalkan toleransi etnik, penerimaan terhadap perbezaan dan kesepaduan sosial yang wujud pada hari ini. Rakyat Malaysia di peringkat masyarakat awam tidak mudah terpengaruh untuk bertindak secara melulu, emotif dan menggunakan kekerasan terhadap isu-isu yang ditimbulkan. Masyarakat Malaysia di peringkat awam telah pun sedikit sebanyak terikat dengan suatu bentuk kesepaduan sosial yang baik dan organisasi sukarelawan masyarakat dan individu daripada pelbagai etnik dan agama takrifan yang diberikan oleh anggota masyarakat dalam acuan besar bercirikan Malaysia adalah merujuk kepada interaksi dan hubungan seharihari yang berlaku antara mereka melalui proses rundingan sosial yang berterusan. Proses ini ditunjangi oleh unsur-unsur akomodasi, akulturasi, amalgamasi dan asimilasi yang merupakan inti pati penting untuk Pelabuhan Melaka menjadi tempat pertemuan para pedagang dari seluruh dunia. Para pegawai istana bukan hanya terdiri daripada orang Melayu tempatan, tetapi juga orang India. Berlaku juga perkahwinan campur antara pemerintah Melaka dengan anak perempuan pemerintah Cina. Zaman ini bukan zaman negara bangsa. Pedagang tidak perlu pasport atau visa. Ringkasnya, zaman keagungan Melaka boleh dilihat dari aspek: Pemerintahan Perdagangan Kependudukan Kebudayaan 2 ZAMAN KOLONIAL INGGERIS (1874 hingga 1957) berdasarkan kegiatan ekonomi masing-masing. Kedatangan British ke Alam Melayu berlandaskan serampang tiga mata: Keagamaan. Kekayaan. Kemegahan. Teori Kelas Kolonialisme membawa kepada penaklukan: Ruang fizikal. Ruang pemikiran/epistemologi. Perubahan komposisi penduduk Tanah Melayu: Sebelum tahun 1848 hampir kesemuanya orang Melayu. Kemasukan besar-besaran orang Cina pada pertengahan abad ke-19 berkerja di lombong bijih timah. Kemasukan besar-besaran orang India pada awal abad ke-20 bekerja di ladang-ladang getah. Hasilnya masyarakat majmuk (plural society). Apabila konflik berlaku dalam masyarakat majmuk, konflik berkenaan mengikut garisan pemisah ras, bukan garisan kelas. Kategori ras dalam masyarakat majmuk ditentukan oleh sejarah; dan kategori berkenaan dibentuk oleh persaingan dan konflik antara kumpulan. SEGREGASI Ia merupakan hubungan yang bersifat pemisahan di antara etnik-etnik dalam sesebuah negara. Pemisahan berlaku dalam beberapa keadaan di antaranya dari segi kawasan tempat tinggal, sistem persekolahan, pengangkutan dan kemudahan awam. Ia wujud sama ada didasari oleh undang-undang atau tidak seperti Dasar Apatheid di Afrika Selatan. Rumusan Cox: keuntungan pihak kapitalis dalam memperoleh sumber menindas kaum buruh. Dalam hubungan yang tidak sama rata ini, wujud sistem yang mendukung ketidaksamarataan dalam struktur masyarakat yang memisahkan juga buruh kulit putih daripada kulit hitam. Menjelang tahun 1931, jumlah penduduk bukan Melayu melebihi penduduk Melayu. Cox (1948) mendapati masalah hubungan ras dan etnik (di AS) berhubung rapat dengan kelas dan sistem kasta yang melibatkan golongan kapitalis berkulit putih terhadap orang bukan kulit-putih dan buruh. AKOMODASI Kategori ras seterusnya wujud dalam kehidupan sosial masyarakat kapitalis yang menguntungkan kelas pemerintah dan pertembungan dengan kelas buruh. Ia merupakan proses di mana etnik menyedari norma dan nilai mereka antara satu sama lain, namun mereka tetap mempertahankan budaya hidup masing-masing. Namun, mereka hidup secara harmoni dan menghormati antara satu sama lain. Di peringkat pemerintahan pusat, setiap etnik mempunyai wakil dan dalam bidang ekonomi dan pendidikan, mereka saling bergantungan. Teori Masyarakat Majmuk Kewujudan penduduk pelbagai kaum. Mengekalkan budaya masingmasing. Pengasingan dari segi ruang fizikal dan ekonomi pengenalan kaum Masyarakat yang terdiri daripada kumpulan status atau tuan tanah yang boleh dibezakan dalam susunan ekonomi, dan terikat dalam sektor politik pada tahap yang berbeza,akan dikenali sebagai masyarakat majmuk. 3 Switzerland adalah negara yang mempunyai hubungan etnik bersifat akomodasi kerana etnik-etnik Jerman, Perancis dan Itali, saling membuat penyesuaian antara mereka AKULTURASI Ia merupakan satu proses penerimaan unsur kebudayaan di kalangan individu atau kelompok dari sesuatu kebudayaan lain yang berlainan. Akulturasi terjadi apabila satu kelompok manusia dengan suatu kebudayaan yang tertentu dihadapkan unsur-unsur dari suatu kebudayaan asing yang berbeza sehingga unsurunsur kebudayaan asing itu akhirnya diterima dan diolah ke dalam kebudayaan sendiri. Asimilasi yang sempurna menyebabkan berlakunya penghapusan penuh perbezaan dari segi kebudayaan dan identiti. Di Malaysia, apa yang berlaku ke atas masyarakat Jawa, masyarakat Cina Kelantan, Baba dan Nyonya, merupakan antara contoh berlakunya proses asimilasi v. Penguasaan dalam sesuatu bidang khususnya etnik minoriti akan menyukarkan proses asimilasi Faktor penghalang asimilasi ialah: i.Kurangnya pengetahuan kebudayaan sehingga menimbulkan perasaan takut terhadap budaya lain. ii.Timbul perasaan bahawa budaya etnik lebih tinggi dari etnik lain. Proses asimilasi berlaku apabila terdapatnya: iii.Adanya perbezaan kepentingan antara etnik yang terlibat. i.Etnik yang berbeza budaya. ii.Individu di dalam atau di antara etnik sering berinteraksi. iii.Interaksi berlaku dalam tempoh yang lama. AMALGAMASI Berbeza dengan proses asimilasi, proses akulturasi tidak menyebabkan kehilangan identiti asal masyarakat yang menerima. ASIMILASI Ia merupakan satu proses percantuman dan penyatuan di antara etnik yang berlainan budaya sehingga membentuk satu kelompok dengan kebudayaan dan identiti yang sama. Ia berkaitan dengan penyerapan sehala individu ke dalam etnik yang lain. Kejayaan asimilasi bergantung kepada: Ia merupakan satu proses yang terjadi apabila budaya atau ras bercampur untuk membentuk jenis-jenis budaya dan ras yang baru. Cara utama dalam menentukan proses amalgamasi terjadi ialah perkahwinan campur antara etnik. i.Kesanggupan etnik minoriti menghilangkan identiti mereka dan menerima identiti etnik lain. ii.Kesanggupan etnik majoriti menerima etnik lain. iii.Perbezaan saiz kelompok majoriti dan minoriti tidak besar atau kelompok minoriti adalah kecil. iv.Terdapat banyak persamaan budaya antara etnik. 4 LIMPAHAN KEMAKMURAN MERENTASI ETNIK PENJAJAH : Pecah & Perintah PENGENALAN KAUM : Penempatan/Fungsi Ekonomi KESAN : Jurang Ekonomi Ketara Antara Kaum IMPAK : Tidak Puas Hati Antara Kaum Isu-isu kemiskinan dan ketidakseimbangan tersebut boleh mengugat perpaduan masyarakat sekiranya ia gagal ditangani oleh kerjaan termasuk: 2. permulaan baharu kepada etnik Melayu untuk bergiat di dalam bidang perdagangan, perindustrian dan perniagaan. DEB berpegang kepada prinsip bahawa ketidakseimbangan ekonomi perlu diperbaiki untuk mengelakkan ketegangan dan konflik antara etnik dan seterusnya mengukuhkan perpaduan di kalangan masyarakat Malaysia. Falsafah yang menjadi panduan bagi mencapai perpaduan masyarakat ialah “pertumbuhan dengan agihan”. perpaduan dalam masyarakat Malaysia yang berbilang etnik, budaya dan agama akan dapat dicapai sekiranya perbezaan dan ketidakseimbangan ekonomi antara etnik dapat dihapuskan. Berpusat kepada dimensi agihan antara etnik. MATLAMAT: membasmi kemiskinan dan menstruktur masyarakat -isu perbezaan pendapatan isi rumah -isu jurang berbezaan golongan kaya dan miskin. -isu jurang pendapatan golongan bandar dan luar bandar. Kajian dan data menunjukkan tahap kemiskinan dikalangan etnik Melayu lebih menonjol pada tahun 1957-1970. DEB telah diperkenalkan oleh Tun Abdul Razak pada tahun 1971 hingga 1990. • Usaha kerajaan bagi memperbaiki kedudukan ekonomi selepas tragedi 13 Mei 1969 dan strategi ke arah pembentukan perpaduan nasional. DEB mempunyai agenda “serampang dua mata”: 1. menyatupadukan pelbagai etnik. BAB 3 5 • Perbadanan Pembangunan Bandar (UDA) • Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri • DASAR EKONOMI BARU (1971-1990) • Malaysian Industrial Development Finance (MIDF) • DASAR PEMBANGUNAN NASIONAL (1991-2000) • DASAR WAWASAN NASIONAL (2001-2010) • MODEL EKONOMI BARU • MARA • Bank Bumiputera. • TUJUAN: Meningkatkan penyertaan & pemilikan bumiputra dalam ekonomi. DASAR-DASAR PEMBANGUNAN NEGARA DASAR -DASAR UTAMA PEMBANGUNAN NEGARA • • Pembangunan di luar bandar. Perbadanan Nasional Berhad (PERNAS) • TUJUAN: membantu golongan bumiputra STRATEGI PENYUSUNAN SEMULA MASYARAKAT • Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan (FELDA), Dilaksanakan melalui penyusunan semula: • Majlis Amanah Rakyat (MARA), • Lembaga Pemasaran Pertanian Persekutuan (FAMA) Institut Pembangunan dan Penyelidikan Pertanian Malaysia (MARDI) • • • • • • TUJUAN: Meningkatkan pendapatan dan produktiviti golongan bumiputera Pihak Berkuasa Kemajuan Pekebun Kecil Perusahaan Getah (RISDA), • 2. pemilikan modal saham dalam sektor korporat 3. Pembentukan Masyarakat Perdagangan dan Perindustrian Bumiputera (MPPB). kelas Melayu komersial yang boleh masuk serta dalam sektor korporat; selaras untuk meningkatkan pegangan ekuiti bumiputera. Matlamat utama adalah perpaduan nasional. menekankan kepentingan mencapai sasaran sosio ekonomi seiring dengan mencapai objektif perkembangan ekonomi sebagai satu cara mewujudkan keharmonian dan perpaduan di dalam negara yang mempunyai pelbagai etnik. DASAR PEMBANGUNAN NASIONAL (DPN) 1991-2000 Meneruskan usaha DEB mengurangkan ketidakseimbangan ekonomi bukan sahaja dikalangan kumpulan etnik tetapi juga antara golongan kaya dan miskin serta antara wilayah Ketidakseimbangan ekonomi akan dapat dikurangkan berasaskan prinsip pembangunan seimbang dan pengagihan saksama untuk mencapai keadilan sosial dan memperkukuhkan perpaduan negara. Tiga peringkat penyusunan semula masyarakat 1. meningkatkan bahagian bumiputera dalam guna tenaga di sektor ekonomi moden. MAJUTERNAK 2. meningkatkan bahagian bumiputera dalam pemilikan saham korporat TUJUAN: Mengalakkan & membolehkan penyertaan bumiputra dalam sektor ekonomi moden. 1. corak guna tenaga; MAJUIKAN (Anak Syarikat Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia) Projek Industri & Komersial DASAR EKONOMI BARU (DEB) 1971 -1990 3. meningkatkan bilangan usahawan bumiputeradan penguasaan bumiputera dalam pengurusan korporat DASAR WAWASAN NASIONAL (DWN) 2001-2010 Pelengkap kepada DEB dan DPN Capai perpaduan nasional Bangsa Malaysia yang berdaya saing, berdaya tahan, bersatu-padu, progresif, makmur dan saksama untuk memastikan perpaduan dan kestabilan sosial MODEL EKONOMI BARU (MEB) 2010 6 Matlamat MEB : Menangani Isu & Cabaran Tujuan Perlembagaan menjadikan Malaysia negara maju berpendapatan tinggi dengan ciri keterangkuman dan kebolehmampanan menjelang 2020. Antara strategi menangani isu & cabaran: 1)Sumber undang-undang tertinggi sesebuah negara dan setiap individu perlu mematuhi keluhurannya. memupuk perasaan kekitaan di kalangan rakyat Malaysia. MEB mensasarkan pertumbuhan yang menyokong golongan miskin dan akan memastikan bahawa tiada kumpulan masyarakat yang dipinggirkan serta keperluan asas rakyat akan dipenuhi. komitmen terhadap penjanaan pertumbuhan yang mampan. KEJAYAAN EKONOMI MALAYSIA • • Bank Dunia mengiktiraf kejayaan ekonomi Malaysia sebagai salah sebuah negara “keajaiban ekonomi Asia Timur” (World Bank 1993). Selain itu, kejayaan ini dapat dikategorikan kepada tiga perspektif iaitu: a)pertumbuhan dan perubahan struktur ekonomi yang pesat b)pembangunan manusia dan pengurangan kadar kemiskinan c)kualiti hidup yang meningkat 3.6 ISU DAN CABARAN Disebalik kejayaan ekonomi Malaysia yang telah diperbincangkan, terdapat juga beberapa isu dan cabaran yang harus ditangani. Isu dan cabaran tersebut merangkumi: a) ketaksamarataan pendapatan yang semakin melebar isu pertumbuhan atau agihan Dasar penswastaan diperkenalkan pada 1983. Model Ekonomi Baru (MEB). Program Transformasi Ekonomi (PTE). 2)Panduan mengatur dan menyelaras pemerintahan sesebuah negara. 3)Panduan bagi pembentukan undang-undang sama ada di pihak kerajaan atau rakyat atau sesiapa sahaja Pindaan Perlembagaan (3) BAB 4 PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN: TIANG SERI HUBUNGAN ETNIK Konsep Perlembagaan Definisi 1)Undang-undang dasar yang menjadi teras panduan pemerintahan negara. Perkara 159 (4)~ memerlukan sokongan lebih 2/3 setiap dewan. ~ Contoh: sumpah dan ikrar taat setia, pemilihan dan persaraan ahli-ahli Dewan Negara dan meliputi perkaraperkara yang tidak disebut dalam perkara lain. Perkara 161 (E) 2)Kerangka asas yang membentuk dan memandu sistem pemerintahan sesebuah negara. ~ perlu mendapat sokongan 2/3 setiap dewan dan dipersetujui oleh Yang dipertua Negeri Sabah dan Sarawak bagi melibatkan kepentingan Sabah dan Sarawak 3)Undang-undang tertinggi dan asas kepada semua undangundang lain di dalam negara. ~ CONTOH; bidang kuasa kerajaan negeri, kedudukan istimewa bumiputera, imegresen. 4)Rujukan tentang aspirasi dan pelan induk pemerintahan negara. Perkara 159 (5) 5)Mengawal pemerintah dan yang diperintah dalam mempertahankan kewujudan dan kesinambungan negara. Perlembagaan Persekutuan Bertulis Mengandungi 15 Bab, 183 Perkara dan 13 Jadual Menyentuh bidang kuasa perundangan, kehakiman dan eksekutif Menyentuh juga aspek bahasa, agama, kewarganegaraan, hak istimewa dan sebagainya Perlu mendapat sokongan 2/3 setiap dewan dan perkenan Majlis Raja-Raja. Contoh: Kedaulatan raja-raja, kedudukan istimewa orang Melayu, Bumiputera Sabah dan Sarawak, bahasa kebangsaan dan agama persekutuan. Konsep Ketertinggian Perlembagaan Ketiga-tiga badan kerajaan iaitu perundangan, kehakiman dan eksekutif mahupun Yang Di Pertuan Agong adalah tertakluk kepada Perlembagaan Contoh: 7 Kuasa kehakiman iaitu mahkamah hendaklah juga dijalankan tertakluk kepada sekatan-sekatan yang dikenakan oleh perlembagaan Perkara 4(1) bahawa perlembagaan Malaysia adalah undangundang utama persekutuan dan apa-apa undang-undang yang diluluskan yang berlawanan dengan perlembagaan adalah setakat mana yang berlawanan itu terbatal. Sejarah Penggubalan A) Hukum Kanun Melaka, Undang-Undang Laut Melaka, Batu Bersurat Terengganu membuktikan telah wujud sistem perlembagaan di Tanah Melayu B) Diikuti Perlembagaan Johor dan Terengganu yang memperuntukkan seorang Menteri mestilah Melayu, rakyat sultan dan beragama Islam MALAYAN UNION. 10 OKT 1945. Sebab-sebab Malayan Union diperkenalkan: 2.British menyimpan perasaan anti-Melayu kerana orang Melayu bekerjasama dengan Jepun dan pengenalan Malayan Union dapat melemahkan kuasa Raja-Raja Melayu. Semua negeri Melayu kecuali Singapura disatukan di bawah pemerintahan Gabenor British yang dibantu oleh Majlis Mesyuarat Persekutuan dan Majlis Undangan. Singapura dijadikan tanah jajahan berasingan. Kuasa Raja-Raja Melayu dilenyapkan. Singapura dipisahkan dari Malayan Union dan ia kekal sebagai tanah jajahan Inggeris. Hak kerakyatan diberikan berdasarkan prinsip jus soli iaitu penduduk asing yang telah bermastautin lebih sepuluh tahun dan lahir selepas Malayan Union, secara terus menjadi warganegara. Hak sama rata kepada semua warganegara tanpa mengira bangsa iaitu penduduk peribumi tidak memiliki apa-apa keistimewaan. Cara Harold MacMichael mendapatkan tandatangan raja-raja Melayu yang menggunakan cara paksaan dan ugutan seperti Sultan Kedah telah diberi kata dua iaitu menandatangani persetujuan Malayan Union atau dilucutkan dari tahta pemerintahan. Persekutuan Tanah Melayu 1948 3.Menjadi asas kepada British untuk masyarakat tempatan bagi memerintah negara sendiri. Ciri-ciri Malayan Union. mendapatkan pandangan orang bukan Melayu mengenai perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu. Ciri-ciri penting dalam Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1 Feb 1948: Tentangan orang Melayu kerana: C) Menjelaskan sistem perlembagaan itu telah wujud sebelum kedatangan penjajah British 1.Menyatukan negeri-negeri dan meningkatkan kecekapan pengurusan pentadbiran. Negeri-negeri seperti NegeriNegeri Melayu Bersekutu, Negeri-Negeri Selat dan NegeriNegeri Melayu Tidak Bersekutu. Kedaulatan raja-raja Melayu dihapuskan kecuali dalam hal agama Islam dan adat istiadat Melayu sahaja. Hak kerakyatan yang sama bagi semua orang tanpa mengambil kira bangsa dan keturunan. Pengenalan Malayan Union telah memberikan hak warganegara kepada sesiapa sahaja yang lahir di Tanah Melayu British telah membatalkan cadangan menubuhkan Malaya Union lalu menubuhkan Jawatankuasa Kerja pada Julai 1946 yang terdiri daripada empat wakil raja-raja Melayu, dua wakil UMNO dan enam pegawai British Jawatankuasa ini bertanggungjawab merangka sebuah perlembagaan baru yang boleh diterima oleh orang Melayu. British menubuhkan Jawatankuasa Perundingan pada Disember 1947 yang terdiri daripada orang Eropah, Cina dan India dengan tujuan untuk Sembilan negeri Melayu terlibat di dalam persekutuan termasuk Pulau Pinang dan Melaka. Singapura kekal menjadi tanah jajahan yang berasingan. Kerajaan Persekutuan diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British dan dibantu oleh Majlis Undangan Persekutuan dan Majlis Mesyuarat Kerajaan Persekutuan. Majlis Mesyuarat Persekutuan akan dianggotai oleh 17 ahli iaitu tujuh ahli rasmi, tujuh ahli tidak rasmi dan tiga ahli ex-officio. Sultan-sultan diberi hak dan kuasa memerintah dengan nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri dan Majlis Undangan Negeri. Syarat kewarganegaraan diketatkan, pemohon mesti lahir di Tanah Melayu dan telah bermastautin selama 8 hingga 12 tahun. Pemohon asing mestilah pemastautin selama 15 tahun. Umur minimum bagi kedua-dua situasi tersebut adalah 18 tahun dan mempunyai pengetahuan Bahasa Melayu yang baik. Orang Melayu diberi hak istimewa sebagai kaum bumiputera dan mempunyai perwakilan terbesar dalam Kerajaan Persekutuan dan Negeri. Kerjasama antara etnik ke arah kemerdekaan. o Penubuhan Jawatankuasa Perhubungan Masyarakat 1949 (CLC) yang terdiri daripada pelbagai etnik telah berusaha menyelesaikan sesetengah masalah perlembagaan, politik dan ekonomi. o Jawatankuasa ini ditubuhkan bagi membincangkan berbagai isu seperti kewarganegaraan dan kedudukan 8 istimewa orang Melayu serta dasar pendidikan. o Tokoh-tokoh yang menganggotai jawatankuasa ini: Dato’ Onn Jaafar, Dato’ Abdul Wahab Abdul Aziz, Tan Cheng Lock, C.C. Tan, E.E.C Thuraisingham. Pilihanraya 1955 (pilihanraya umum pertama) memberi implikasi yang cukup besar kepada hubungan etnik di Malaysia. Ini disebabkan telah berlaku kerjasama dan toleransi yang cukup tinggi antara Melayu dan bukan Melayu khususnya yang melibatkan pembahagian kursi pilihanraya seperti dalam Jadual Pembahagian kerusi dan calon, UMNO telah membuat pengorbanan dan kompromi kerana meletakkan calon bukan Melayu di kawasan majoriti pengundi Melayu dan walaupun majoriti pengundi adalah Melayu (84.2%). Tetapi demi perpaduan dan mengamalkan konsep perkongsian kuasa, UMNO diperuntukkan 35 kerusi sahaja, MCA 15 kerusi dan MCA sebanyak dua kerusi Suruhanjaya Reid Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu digubal oleh Suruhanjaya Reid yang ditubuhkan pada 1956. Keahlian: Lord Reid (British), Sir Ivor Jennings (British), Sir William Mckell (Australia), B. Malik (India) dan Hakim Abdul Hamid (Pakistan). Suruhanjaya menerima 131 memorandum bertulis dan telah bersidang banyak kali dari bulan Jun hingga Oktober 1956. Perjanjian London menetapkan perlembagaan perlu mengambil kira: Pembentukan sebuah persekutuan dengan kerajaan pusat yang kuat. Pemeliharaan kedudukan, keistimewaan, kehormatan dan hak Raja-raja Melayu. Pengwujudan jawatan ketua negara yang bergelar Yang di Pertuan Agong. Pemeliharaan hak-hak istimewa orang Melayu serta hak-hak yang sah milik kaum-kaum lain. Pembentukan sebuah sistem kewarganegaraan yang seragam untuk seluruh Persekutuan Tanah Melayu. Suruhanjaya meminta cadangan dan pandangan daripada parti-parti politik, orang ramai, individuindividu dan Raja-raja Melayu. Ini menjelaskan Perlembagaan merupakan kontrak sosial dan perjanjian perdamaian. Melalui permuafakatan sosial ini, orang bukan Melayu diberikan hak kewarganegaraan yang longgar berasaskan prinsip jus soli. Kedudukan orang Melayu dikekalkan dalam Perlembagaan dan begitu juga tentang kedudukan agama Islam, Bahasa Melayu dan kedudukan istimewa orang Melayu serta kedudukan Raja-raja Melayu. Melalui kontrak sosial ini, orang bukan Melayu telah diberikan hak kewarganegaraan yang longgar berasaskan prinsip jus soli. Manakala orang Melayu diperuntukkan dalam perlembagaan mengenai agama Islam, Bahasa Melayu dan kedudukan istimewa orang Melayu serta kedudukan Raja-raja Melayu Jawatankuasa Kerja dan Perisytiharan Perlembagaan mengumpulkan hasil semakan dan penelitian yang dibuat berkenaan dengan laporan yang disediakan oleh Suruhanjaya Reid yang diserahkan kepada Baginda Ratu dan Raja-raja Melayu Jawatankuasa Kerja dipengerusikan oleh MacGillivar dan Tunku Abdul Rahman (UMNO), Datuk Abdul Razak (UMNO), Ong Yoke Lin (MCA) and V.T Sambathan (MIC), Mustapha Albakri (Penyimpan Mohor Besar Raja-raja), Shamsudin Nain, Tunku Ismail Tunku Yahya dan Neil Lawson. Ahli lain terdiri dari Ketua Setiausaha Kerajaan, Sir David Watherston, Peguam Negara, T.V.A Brodie dan E.O Laird bertindak sebagai Setiausaha. Perlembagaan Persekutuan telah diterima dan diisytiharkan sebagai Perlembagaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957 Unsur-Unsur Tradisi Merujuk kepada sistem yang wujud sebelum kedatangan zaman moden iaitu sebuah sistem yang kesahannya bergantung kepada agama dan nilai-nilai asal lainnya Kontrak sosial meliputi: bahasa, agama, kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera (Sabah dan Sarawak) dan pemerintahan beraja Unsur-unsur tradisi ini perlu kerana Telah wujud ratusan tahun sebelum perlembagaan diwujudkan pada tahun 1957. Berperanan menstabilkan sistem politik negara dan laporan yang dibuat oleh Suruhanjaya Reid menekankan betapa pentingnya perlembagaan mengambil kira faktor-faktor sejarah, tradisi, ekonomi dan sosial yang wujud sebelum tahun 1957 9 Dilindungi di bawah Akta Hasutan dan dianggap sebagai isu-isu sensitif yang dilarang daripada dijadikan isu perbincangan awam. Ia juga merupakan satu pra-syarat dan permuafakatan yang telah dipersetujui dan diterima oleh orang Melayu dan bukan Melayu. Ini bermakna: Orang Melayu diberikan hak istimewa, Islam menjadi agama persekutuan dan Bahasa Melayu diterima sebagai bahasa kebangsaan sebagai pra-syarat penerimaan hak kewarganegaraan oleh etnik bukan Melayu. Pra-syarat ini menunjukkan bahawa pemimpin terdahulu telah menerima satu formula bagi menyelesaikan masalah yang wujud tanpa melibatkan konflik antara etnik di Tanah Melayu pada ketika itu. Unsur-Unsur Tradisi: Kesultanan Telah wujud dalam sistem sosial dan raja berkuasa mutlak Selepas merdeka, berkonsepkan Raja Berperlembagaan – bertindak atas nasihat Kabinet Dilindungi di bawah Perkara 38(4) Yang di Pertuan Agong berperanan seperti: Pemerintah Tertinggi Angkatan Tentera Persekutuan Mengampundan menangguhkan sabitan kesalahan di mahkamah tentera Berkuasa membuat perlantikan menurut perlembagaan Lambang perpaduan Pemelihara kepentingan dan harapan setiap etnik Ketua agama bagi negeri tidak beraja Lambang keadilan Institusi perlembagaan bersifat Melayu dan Islam Unsur-Unsur Tradisi: Agama Islam orang-orang Melayu juga termasuk menjaga dan melindungi agama Is1am. 1. Perkara 160 memberi definisi Melayu sebagai seorang beragama Islam, lazim bercakap bahasa Melayu dan menurut adat istiadat Melayu. Dalam hal ini, Melayu dan Islam adalah unsur yang saling berkaitan dan tidak boleh dipisahkan untuk tujuan undang-undang dan Perlembagaan. Unsur-Unsur Tradisi: Bahasa Melayu Perkara 152 iaitu kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa Kebangsaan tanpa menafikan hak-hak bangsa lain menggunakan bahasa mereka. 2. Yang di-Pertuan Agong dilantik daripada kalangan raja-raja di negeri-negeri Melayu dan di dalam setiap perlembagaan negeri mensyaratkan seorang raja mestilah berbangsa Melayu, beragama Islam dan keturunan diraja. Namun, perkara ini juga melindungi bahasa-bahasa lain dan seterusnya memperuntukkan bahawa tiada sesiapa pun boleh dilarang atau ditahan daripada menggunakan (selain daripada maksud rasmi) atau mengajar atau belajar apa-apa bahasa lain. 3. Di dalam sumpah memegang jawatan Yang diPertuan Agong, baginda mengangkat sumpah dengan didahului oleh lafaz Wallahi, Wabillahi, Watallahi yang merupakan lafaz sumpah yang dikehendaki dalam agama Islam. Sumpah ini dikaitkan dengan janji baginda untuk memelihara tentang kesucian dan kemuliaan agama Islam Begitu juga kerajaan berhak mengekalkan penggunaan dan pembelajaran bahasa lain dalam persekutuan. Dilindungi di bawah Perkara 150 (6A) dalam keadaan darurat 4. Yang di-Pertuan Agong mengikut peruntukan Perkara 3 (3) adalah ketua agama Islam di negerinegeri Melaka, Pulau Pinang, Sabah, Sarawak dan juga Wilayah Persekutuan yang tidak mempunyai raja. 5. Raja dan Sultan di negeri-negeri yang beraja ialah ketua agama Islam bagi negeri masingmasing. Dalam menjalankan tugas sebagai ketua agama Islam mereka mempunyai budi bicara dan tidak terikat dengan nasihat Majlis Mesyuarat Negeri (EXCO). 6. Adalah menjadi tanggungjawab Yang di-Pertuan Agong untuk melindungi hak istimewa orang-orang Melayu seperti yang termaktub di dalam Perkara 153 Perlembagaan Persekutuan. Oleh kerana Melayu dan Islam ialah dua entiti yang tidak boleh dipisahkan maka tugas menjaga hak-hak istimewa Perkara 10(4) perkara sensitive Perkara 160B, teks dalam bahasa kebangsaan mengatasi teks dalam bahasa Inggeris Isu-Isu: Kebebasan Beragama Merujuk kepada Perkara 11, Perkara 3, Perkara 10, Perkara 8 dan Perkara 12 Tertakluk kepada tidak mengganggu ketenteraman awam Berhak menubuh institusi berkaitan agama masingmasing Isu-Isu: Kesamarataan Semua orang adalah sama di sisi undang-undang Tidak dibenarkan sebarang bentuk diskriminasi menurut agama, ras dan lain-lain kecuali dibenarkan oleh perlembagaan 10 Namun, perubahan politik dan ekonomi menyebabkan sesetengah etnik ketinggalan dan ini perlu dibantu Isu-Isu: Diskriminasi Perlindungan Melalui diskriminasi perlindungan ini, undangundang memberi perlindungan dan hak yang istimewa kepada golongan atau etnik di dalam sesebuah negara dan dalam masa yang sama tidak menafikan peluang terhadap kumpulan atau etnik lain. Etnik yang ketinggalan dalam arus pembangunan negara dapat dibantu dan ditingkatkan taraf hidup mereka agar dapat menyaingi etnik lain yang lebih terkehadapan. Perkara 46 Perlembagaan India menghendaki kerajaan memberikan perlindungan yang istimewa untuk kepentingan pelajaran dan ekonomi sesuatu kumpulan yang mundur Contohnya, keutamaan dalam lantikan dalam perkhidmatan-perkhidmatan tertentu seperti keretapi, pos, kastam dan perkhidmatan telegraf BAB 5 PERMUAFAKATAN POLITIK DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA Pengenalan Sejarah Politik Malaysia Pentadbiran feudalisme Kesultanan Melayu Melaka: ~ sultan dibantu oleh 4 pembesar Melayu ~ kerajaan Melayu Melaka memiliki undang-undang kanun Melaka ~ sistem politik tidak membenarkan persaingan kuasa secara bebas ~ sultan mempunyai kuasa mutlak dan kesetiaan rakyat dan kedaulatan raja Kemasukan penjajah ke Tanah Melayu: ~ pengenalan sistem residen melalui penjanjian Pangkor 1874 dan negeri-negeri Melayu dipaksa menerima residen Implikasi pelaksanaan sistem residen menghakiskan kuasa institusi kesultanan Melayu ~ kuasa memungut cukai terhakis ~ bertanggungjawab terhadap soal kedudukan agama Islam dan hal ehwal berkaitan dengan adat resam orang Melayu sahaja. British meneruskan usaha menguasai negeri-negeri Melayu dengan memperkenalkan unit pentadbiran NNMB DAN NNMBTB Kemuncak penguasaan British dengan memperkenalkan Malayan Union Pemupukan Hubungan Etnik Secara Formal dalam Politik ~ Semasa pelaksanaan Malayan Union pada tahun 1946, secara tersirat memperlihatkan pihak British ingin memperkenalkan corak pemerintahan unitary yang berasaskan penguasaan majoriti oleh pihak British dan rakyat pula ditadbir sebagai satu bangsa. ~ Sejak menjelang kemerdekaan lagi, Parti Perikatan mengamalkan konsep perkongsian kuasa atau pakatan politik. ~ Pada tahun 1960-an, satu lagi parti berbilang etnik yang wujud ialah National Convention Party (NCP) pimpinan Abdul Aziz Ishak. ~ Pada tahun 1972, Perikatan telah bertambah besar dengan penyertaan Parti Islam Se-Malaysia (PAS) dan Gerakan dari Semenanjung dan parti politik lain dari Sabah dan Sarawak. ~ Pengabungan ini bagi kestabilan politik bagi mengelak tragedi 13 mei berulang kembali. ~ Pada Julai 1963, Perjanjian Malaysia ditandatangani sebagai tanda persetujuan antara pemimpin Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura. Demografi dan Politik Bilangan pengundi merupakan faktor penting dalam politik dan pilihan raya. - Peranan dan kedudukan etnik Melayu dalam politik negara adalah jelas. Di Semenanjung, Sabah dan Sarawak, etnik Melayu atau Bumiputera mempunyai 125 kerusi, iaitu etnik Melayu merupakan pengundi majoriti di kawasan parlimen berkenaan. Di Sabah dan Sarawak pula terdapat 31 kerusi majoriti peribumi. Secara keseluruhan, kerusi Melayu atau bumiputera dalam politik negara adalah 156 atau bersamaan 71.2 peratus kerusi. (Analisa Pilihan raya 1995, 1999 dan 2004) Pakatan Politik di Sabah dan SarawakDi ~~ Sabah dan Sarawak terdapat banyak parti politik yang mewakili etnik masing-masing, terutamanya menjelang pembentukan Persekutuan Malaysia. ~~ Politik Sabah dan Sarawak lebih kompleks daripada di Semenanjung. ~~ Gabungan sedemikian penting untuk menjamin kestabilan dan memastikan suara semua etnik diwakili. Pakatan Politik di Sabah ~~Di Sabah, tidak terdapat kelompok dominan dari segi saiz penduduk. Perkembangan politik di Sabah dan Sarawak memperlihatkan pola yang hampir sama. ~~ Dengan mengambil ilham daripada model kerjasama UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO dan SCA di Sabah bergabung untuk menubuhkan parti Perikatan. ~~ Selepas pilihan raya negeri 1967, Perikatan Sabah terdiri daripada USNO dan SCA setelah UPKO dibubarkan dan majoriti ahlinya menyertai USNO. Pakatan Politik di Sarawak ~~Di Sarawak, komposisi penduduk turut memperlihatkan wujudnya pluraliti, malah lebih kompleks daripada di Semenanjung dengan jumlah sekitar 30 suku kaumnya. ~~Di Sarawak, pelbagai parti politik ditubuhkan menjelang penubuhan Persekutuan Malaysia pada tahun 1963. ~~Kewujudan SUPP menjadi inspirasi kepada etnik bumiputera untuk turut menubuhkan parti masing-masing yang dapat memperjuangkan kepentingan, kebajikan dan aspirasi bumiputera. ~~Cadangan penubuhan Persekutuan Malaysia turut menggerakkan penubuhan beberapa parti etnik ~~Bagi etnik Melayu dan Melanau, dua parti ditubuhkan berasaskan etnik dan kawasan. Tsunami Politik: Politik Perkauman Semakin Mengendur Pilihan raya umum ke-12 pada 8 Mac 2008 disertai lebih daripada 20 parti politik yang menyaksikan BN gagal mengekalkan majoriti dua pertiga di Dewan Rakyat. Dalam pilihan raya tahun 2008, BN hanya menguasai 140 atau memperoleh 63 peratus kerusi termasuk lapan kerusi dimenangi tanpa dicabar, manakala pembangkang memenangi 82 11 kerusi bersamaan 37 peratus daripada 222 kerusi Parlimen yang dipertandingkan. Dalam pilihan raya 2004, BN memperoleh 24 daripada 25 kerusi manakala di Sarawak 27 daripada 28 kerusi. Perubahan Trend dan Corak Pengundian Keputusan pilihan raya 2008 memperlihatkan trend dan corak pengundian yang berbeza daripada pilihan raya sebelumnya, iaitu BN menguasai majoriti kerusi tanpa banyak cabaran, kecuali bagi pilihan raya 1969. Terdapat pemimpin dan parti politik yang memanipulasi isu perkauman untuk meraih undi kerana strategi sedemikian mudah memancing emosi pengundi kaum terbabit, apatah lagi jika yang disentuh itu membabitkan hak dan kepentingan kaum berkenaan seperti agama, bahasa, ekonomi dan pendidikan. KEPERCAYAAN • Kepercayaan bermaksud akuan akan benarnya terhadap sesuatu perkara misalnya amalan adat dan pantang larang. • Tiada konsep dosa dan pahala. • Amalan yang diwarisi secara turun temurun. AGAMA DARI ASPEK MAKNA DAN TERMINOLOGI • • Masyarakat Pelbagai Etnik Beralih Angin Dalam pilihan raya 2008, di luar daripada jangkaan ramai, rakyat lebih memihak kepada pembangkang dan menolak BN yang disifatkan sebagai tsunami politik. Untuk pertama kali BN kehilangan sokongan masyarakat pelbagai kaum. Persaingan sengit begitu ketara bagi kawasan bercampur, yang satusatu etnik bukan majoriti menyaksikan calon BN mengalami kekalahan sedangkan sebelumnya kawasan sedemikian merupakan kubu kuat BN. BAB 6 KEPELBAGAIAN AGAMA: MENCARI TITIK PERTEMUAN DEFINISI AGAMA • Hubungan antara manusia dengan sesuatu kekuasaan luar biasa yang dianggap dapat memberikan perlindungan. • Hubungan yang suci. • Sistem keyakinan yang dianuti dan diamalkan. • Adanya konsep hidup selepas mati. Terminologi agama diambil dari kata akar ‘gam’ dalam bahasa sanskrit yang bererti ‘pergi’. Setelah mendapat awalan ‘a’ dan akhiran ‘a’ ia berubah menjadi ‘jalan’. Iaitu jalan yang digariskan Tuhan/pengasas agama tersebut. Dalam bahasa Inggeris dipanggil ‘Religion’ yang diambil dalam bahasa Belanda dipanggil ‘Religic’. Ia dipanggil ‘Religion’ pula dalam bahasa Latin yang berasal drp ‘re+leg+lo’. Leg bererti to observe (mengamati), to gather (berkumpul/bersama), to take up (mengambil) dan to count (menghitung). PENGGOLONGAN AGAMA 1. Agama Samawi Agama yang bersumberkan wahyu tuhan seperti agama Islam, Kristian dan Yahudi. 2. Agama Ciptaan Manusia (Agama Alam) Agama yang lahir dalam kebudayaan, dibentuk oleh falsafah masyarakat dan dirumuskan oleh ahli fikir masyarakat seperti agama Primitif, Anamisme, Buddha, Hindu, Sikh, Konfucius, Tao, Shinto dan Mesir Kuno. Agama Islam Latar belakang Dianuti lebih dari 60% masyarakat Malaysia. Seseorang yang beragama Islam bermakna berserah diri dan mengikut perintah Allah SWT serta mencontohi Nabi Muhammada SAW. Sumber Al-Quran, sunah rasullullah, ijtihad, ijmak, qiyas, syura dan sebagainya. Prinsip Mementingkan keharmonian dan mengiktiraf perbezaan. Ciri-ciri sistem ekonomi Islam (menolak monopoli, eksploitasi, menindas, memeras dan sebagainya) Dari aspek politik islam mementingkan musyawarah dan keadilan. Dari segi sosial islam mementingkan kehormatan. Kebebasan beragama dalam Islam. Mementingkan ilmu pengetahuan. Konsep Halal Perayaan o Hari raya Aidilfitri o Hari raya Aidiladha Agama Buddha Latar belakang Agama ke dua terbesar di Malaysia. Majoriti penganut dari etnik Cina. Ramai berpegang kepada mazhab Buddha Mahayana. Ada juga yang berpegang kepada mazhab Theravada terutama bagi komuniti Thai. Asal Usul Diasaskan oleh Siddharta Gautama. Mendapat ilham di bawah pokok Bodhi. Sumber Lebih mementingkan aspek moral. Satu bentuk perjalanan kerohanian melalui jalan 8 lapis. Objektif adalah untuk mencapai Nirvana. Prinsip Asal Usul 12 o Ajaran terpentingnya adalah menghormati kehidupan tidak kira manusia, tumbuhan mahupun haiwan Perayaan Hari wesak Pembaptisan Eukaris Perayaan Krismas Easter Good Friday – • • Agama Hindu Agama Sikh Latar belakang Dianuti oleh sebahagian besar masyarakat India. Asal usul Mengalami evolusi semasa zaman tamadun Lembah Indus. Sumber Kitab Veda, Upanishad, Mahayana dan Mahabrata membentuk Etika Hindu. Objektif adalah untuk mencapai Moksha. Prinsip Konsep trimutri (3 dewa utama): Dewa Brahma (pencipta) , Dewa Vishnu (memelihara) dan Dewa Siva (memusnah) Sistem kasta Perayaan Deepavali Thaipusam Ponggal Agama Kristian Latar belakang Agama Kristian menganggap Jesus sebagai jelmaan tuhan. Penganut Kristian percaya kepada doktorin Triniti iaitu Tuhan, Anak Tuhan dan Roh Kudus. Asal usul Mazhab daripada kepercayaan orang Yahudi yang menerima Jesus sebagai kristus. Sumber Bible: ada perjanjian lama dan baru. prinsip Setiap manusia dikehendaki mengikut peraturan moral yang ditetapkan oleh Tuhan. Latar belakang Dianuti oleh masyarakat Punjabi. Identiti mereka memakai serban, berjanggut panjang. Nama bagi lelaki berakhir dengan Singh bermakna singa. Nama wanita menggunakan Kaur bermaksud puteri. Asal usul Diasaskan oleh Guru Nanak pada 1469M. Kemudian dikembangkan oleh orang Guru lain. Sumber Kita dikenali Sri Guru Granth Sahib Ji. Tempat ibadat dipanggil Gurdwara. Prinsip Penganut Sikh mengamalkan prinsip 5K: Kesh (berambut panjang) Kangha (sikat) Kara (gelang besi) Kirpan (pedang kecil) Kachera (seluar pendek khas) Perayaan Vaisakhi • • Latar belakang – Anamisme adalah kepercayaan yang melibatkan pemujaan roh dan semangat alam semula jadi. – Penganutnya menyembah batu, pokok, sungai dan lain-lain Asal usul Sumber – Wujud dari sifat semula jadi manusia yang mencari Tuhan/pencipta. Prinsip – Semua objek memiliki jiwa. – Percaya kepada kuasa makhluk halus. Perayaan – Bergantung pada masyarakat yang berkenaan. Misalnya orang Melayu dulu menyambut perayaan puja pantai. Ajaran Konfucius • • Anamisme • Diperturunkan secara turun temurun dari generasi ke generasi (agama nenek moyang). • • Latar belakang – Confucianism diasaskan di China pada 2500 tahun lepas oleh seorang Guru falsafah – Konfucius lebih kepada etika dalam kehidupan. – Diamalkan oleh ramai etnik Cina di Malaysia. – Amalan yang disarankan adalah sifatsifat baik – Sering diamalkan bersama dalam agama Buddha. Asal usul – Ajaran dibawa oleh tokoh bernama Kung Chiu dan kemudian dikenali dengan Kung fu-tze. – Beliau seorang yang minat belajar dan kemudian mempunyai ramai pengikut. Sumber – Buku Analekta atau dipanggil juga Lun Yu. Prinsip – Kod moral yang ditekankan adalah beretika, kemanusiaan dan kasih sayang. 13 – – Misalnya, perasaan perikemanusiaan terhadap orang lain. Mementingkan harga diri dan lainlain. Ajaran Tao • • • • • Latar belakang – Dianuti oleh ramai orang Cina di dunia dan di Malaysia. Asal usul – Ajaran Tao diasaskan oleh Lao Tze. – Ajarannya bertentangan dengan Confucius. Prinsip – Ajarannya menyeru kepada keharmonian keadaan semula jadi dan menganggap manusia adalah buruk. – Wujud ajaran berkaitan Feng Shui, Ying Yan, konsep Tian dan konsep Di. Sumber – kitab Tao Te Ching dan kitab Chuang Tzu Perayaan – Adat minum teh, kematian, perayaan kuih bulan + pesta tanglung + tahun baru Cina + tarian naga/singa + Chop Goh Min BAB 7 DARI SEGRAGASI KE INTEGRASI Merupakan dua konsep yang berbeza Segragasi Pemisahan diantara etnik-etnik dalam sesebuah negara. Ianya perlu dielakkan Ianya kesan drpd dasar pecah dan perintah yang diamalkan oleh pihak British Integrasi antara kaum Penyatuan diantara etnik memerlukan usaha dan sokongan drpd semua pihak sama ada secara top-down atau bottom up Langkah-langkah yang dilakukan oleh kerajaan dalam memupuk dan membina integrasi 1) Dari Pengasingan ke Penyatuan Dipupuk dari segi budaya,agama,sosial dan kawasan penempatan 2) Cabaran dalam memupuk Integrasi di Malaysia Terdapat beberapa faktor yg boleh mencetuskan perpecahan dlm masyarakat Prasangka,perkauman,diskriminasi,streotaip,rasisme dan etnosentrisme Peranan Kerajaan Kesan Gagal Menguruskan Agama yang Pelbagai Konflik Agama – Cth di Bosnia, Syria, Rwanda dll Implikasi Kita Di Malaysia: • Mencari Titik Pertemuan Melalui Agama Cara Mengatasi Konflik Agama & Mencari Titik Pertemuan • • • Dialog antara agama. Mengharmonikan hubungan antara pelbagai komuniti agama. Menangani ekstremisme agama. - Memupuk semangat hubungan etnik yg harmoni menjadi agenda utama kerajaan yg dilaksanakan menerusi perancangan dan pelaksanaan dasardasar tertentu Usaha- memperkenalkan konsep 1 Malaysia Penubuhan Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional (JPNIN) bertanggungjawab memupuk dan memelihara perpaduan antara etnik Majlis Gerakan Negara (MAGERAN) -Usaha untuk memulihkan hubungan antara kaum kesan drpd peristiwa 13 Mei 1969 Dasar-dasar Kerajaan Dasar Pendidikan Kebangsaan Dasar Kebudayaan Kebangsaan Dasar Ekonomi Baru Pengenalan Rukun Negara Dasar Pembangunan Negara Dasar Wawasan Negara Dasar Sosial Negara Strategi Persefahaman Politik i. ii. iii. iv. v. vi. vii. viii. Sistem Kerajaan persekutuan Demokrasi berparlimen Raja berperlembagaan Kedudukan raja-raja melayu Bahasa Kebangsaan Hak mengamalkan agama masing-masing Hak asasi rakyat Malaysia Kedudukan istimewa kaum bumiputera dan peribumi Strategi Keseimbangan Ekonomi Dengan mengimbangkan kedudukan sosioekonomi antara etnik dan antara wilayah serta mengurangkan pengenalan etnik berdasarkan kegiatan ekonomi. Dapat mengurangkan dan membasmi kemiskinan tanpa mengira etnik dan perbezaan wilayah perlu mendapat sokongan daripada sektor swasta supaya pengenalan aktiviti ekonomi dapat dikurangkan Strategi Sistem Pendidikan Meliputi aspek menyediakan persekitaran serta kemudahan yang kondusi Menggunakan bahasa melayu sebagai bahasa pengantara dan menyeragamkan kurikulum,kokurikulum,peperiksaan serta persijilan yang mempunyai pengiktirafan yang sama Kerajaan juga membenarkan pengajaran dan pembelajaran menggunakan bahasa ibunda etnik tertentu 14 Strategi Penggunaan Bahasa Kebangsaan Salah satu alat yg paling berkesan untuk memupuk perpaduan Strategi Kepercayaan Agama Pengembangan sesuatu agama dalam kalangan penganut agama lain tertakluk kpd peruntukan dlm perlembagaan dan undang-undang Sebarang aktiviti keagamaan perlu dilakukan dgn berhati-hati supaya tidak menyentuh sensitiviti penganut agama lain Strategi Kebudayaan Kebudayaan Nasional dibentuk berpandukan tiga prinsip dalam Dasar Kebudayaan Kebangsaan iaitu Kebudayaan Kebangsaan Malaysia berteraskan kebudayaan rakyat asal rantau, unsur-unsur kebudayaan lain yang sesuai dan wajar dan Islam menjadi unsur penting dalam pembentukan kebudayaan kebangsaan ~~~~~~~ Strategi Integrasi Wilayah Strategi Keselamatan Strategi Pembangunan kawasan Strategi Penggunaan tenaga manusia Strategi Media Massa Strategi Keselamatan Strategi Kesukanan Strategi Perpaduan dan pertubuhan sukarela Strategi Penyelidikan dan penerbitan bahan bacaan Strategi Pemantauan isu-isu semasa dan konflik Strategi Penubuhan Panel Penasihat Perpaduan Negara (PANEL) dan Jawatankuasa Penasihat Perpaduan Peringkat Negeri (JKPPN) Strategi Program dan Aktiviti Perpaduan Memperkenalkan Program Latihan Khidmat Negara (PLKN) Peranan Masyarakat dalam konteks HE 1) Rukun Tetangga 2) Rumah Terbuka 3) Penerimaan Budaya 4) Program di Institusi Pengajian Tinggi (IPT) BAB 8 PEMERKASAAN PENDIDIKAN KE ARAH KESEPADUAN SOSIAL (1) Persekolahan secara tidak formal (sekolah pondok) – bahasa Melayu dan bahasa (bahasa pengantar). Sekolah ini membabitkan sekolah agama, sekolah agama rakyat, sekolah pondok dan madrasah. Sukatan pelajaran pengajaran lebih menekankan pembacaan al-Quran, al-Hadis dan hal ehwal keagamaan yang dibiayai oleh individu tertentu. Sekolah ini bebas daripada pemantauan kerajaan British dan turut menyediakan pengajaran di peringkat rendah dan menengah – pelajar cemerlang diberi peluang untuk melanjutkan pelajaran ke Indonesia, India dan Mesir. Kedua - sekolah vernakular Melayu yang didirikan oleh kerajaan British, bahasa Melayu dikekalkan sebagai bahasa pengantar dan tumpuan lebih kepada perkara asas seperti membaca, mengira, menulis, ilmu pertukangan, anyaman dan pertanian bagi memenuhi kehendak kehidupan luar bandar (Chelliah 1940). PENGENALAN Malaysia - Dasar Pendidikan Kebangsaan dan Dasar Bahasa Kebangsaan agak berbeza daripada sudut praktiknya. Sebab: Sistem pendidikan adalah berorientasikan komuniti etnik tertentu yang berkongsi kurikulum sama. Sistem dikenali sebagai Sistem Pendidikan Vernakular (Sistem Pendidikan Jenis Kebangsaan) Kesan: Pengekalan sistem sedemikian akan menggalakkan pemisahan kanak-kanak daripada komuniti etnik berbeza. Sekira langkah bersepadu kurang mampu dilaksanakan - kerajaan menghadapi cabaran memupuk kesepaduan sosial sepenuhnya menerusi sistem pendidikan kebangsaan. KOMUNITI MELAYU Komuniti Melayu dibentuk bersesuaian dengan sistem nilai dan adat Melayu. Peringkat awal Dua bentuk sekolah di peringkat awal: KOMUNITI CINA Penghijarahan komuniti Cina ke Tanah Melyu bermula sejak abad ke-3 Masihi. Faktor-faktor yang menyebabkan penghijrahan komuniti Cina adalah disebabkan aspek ekonomi (pencarian harta, kesusuhan kehidupan), pergolakan politik, bencana alam dan populasi penduduk padat khususnya di Selatan China (Lynn 1990; Purcell 1967). Berteraskan penerimaan sebahagian ajaran Konfusius (menekankan pendidikan peringkat 15 rendah dan tinggi) – majoriti komuniti Cina mendirikan sekolah di setiap wilayah dan di negara baru yang diduduki mereka. Kepercayaan Konfusius ~ hanya menerusi pendidikan dan harta, mereka mampu mengubah nasib dan status ke tahap lebih baik (Wang, 1991). bagi memenuhi keperluan kuasa pentadbiran British. Jawatankuasa Car-Saunders 1947 KOMUNITI INDIA Kedatangan komuniti India ke Tanah Melayu – semakin meningkat sekitar tahun 1880-1890 – memenuhi kehendak pasaran getah British ke Eropah Barat – kebanyakan berasal dari Selatan India – terdiri daripada subetnik Benggali dan Tamil (Chai, 1964). Komuniti India – tidak mempunyai dana kewangan tertentu untuk menubuhkan sekolah. Kebanyakan komuniti India enggan memasuki sekolah nernakular Melayu walaupun telah disediakan oleh Kerajaan British (Loh, 1975). Kesan: Sekolah vernakular Tamil ditubuhkan oleh pihak pengurusan estet – penerapan nilainilai ketamilan menjadi keutamaan. SEKOLAH VERNAKULAR INGGERIS Pendidikan Inggeris berkembang di Tanah Melayu setelah penubuhan Penang Free School (1816). Sekolah ini dikuasai oleh para mubaligh Kristian dan bahasa Inggeris dijadikan bahasa pengantar utama. Bagi menjamin kualiti sukatan pelajaran kerajaan British mengambil alih sekolah dengan tujuan mengeluarkan pegawai tadbir rendah Komuniti Cina dan India - kebanyakan yang menetap di bandar berpeluang memasuki sekolah vernakular Inggeris. Komuniti Melayu – golongan kelas atasan lebih diberikan keutamaan berbanding kelas bawahan untuk memasuki sekolah tersebut. (Chelliah, 1940) Jawatankuasa ini dibentuk oleh kerajaan British untuk merangka pendidikan tahap universiti di Tanah Melayu. Matlamat penyatuan menerusi penggunaan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar sukar dicapai kerana komuniti bukan Melayu melihat langkah berkenaan dapat menggugat kedudukan bahasa mereka. Komuniti Cina - berpendapat penekanan kuat terhadap bahasa Melayu akan menggugat kedudukan mereka di peringkat pengajian tinggi. Komuniti India - lebih menekankan kepentingan bahasa Hindi ataupun bahasa Tamil untuk diketengahkan di Jabatan Pengajian India. Kedua-dua komuniti berkenaan mengusulkan agar bahasa dan sistem nilai budaya mereka terus dilindungi (Fennell 1968). DASAR PENDIDIKAN (1945-1970) Tempoh 1945 -1970 ~ peringkat ke arah pemupukan semangat kesepaduan sosial dalam bidang pendidikan. Namun usaha kurang berhasil kesan daripada latar belakang budaya dan warisan peradaban yang berbeza. Setiap pihak berusaha mempertahankan sistem pendidikan dan bahasa ibunda masing-masing. DASAR PENDIDIKAN (1945-1970): Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum 1949 Dasar Cheeseman1946 Inti pati utama Dasar Cheeseman 1946 (1) Peruntukan pendidikan peringkat rendah secara percuma dan dibenarkan penggunaan bahasa ibunda masing-masing. (2)Pendidikan Inggeris akan didedahkan pada peringkat rendah – yang berkelayakan boleh meneruskan pelajaran ke peringkat menengah. (3) Peluang pendidikan yang sama kepada golongan wanita. Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum ditubuhkan pada Januari 1949, dengan matlamat untuk memupuk penyatuan dalam masyarakat majmuk bagi membina sebuah negara bangsa baharu yang merdeka. Ahli jawatankuasa diwakili oleh etnik yang berbeza iaitu Dato’ Onn bin Jaafar (Melayu), Tan Cheng Lock (Cina) dan Thuraisingham (India). 16 Kaedah Mencapai Perpaduan menggunakan bahasa Melayu dan bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar. (1) Bahasa Melayu dan bahasa Inggeris wajib diajar di sekolah rendah. (2) Sekolah kebangsaan ditubuhkan bagi menyatukan komuniti etnik yang berbeza. Manakala bahasa Melayu dan bahasa Inggeris Peringkat menengah, bahasa Inggeris kekal digunakan sebagai bahasa pengantar (Fennell 1968). Laporan dilihat kurang berupaya memupuk kesepaduan sosial antara komuniti etnik kerana wujud penentangan daripada komuniti bukan Melayu, terutamanya etnik Cina. digunakan sebagai bahasa perantaraan. (3) Bahasa ibunda masing-masing boleh diajar. Walau bagaimanapun, penyatuan sukar untuk dicapai - setiap komuniti etnik masih mempertahankan sistem pendidikan diwarisi. Bermula dengan pembentukan Jawatankuasa Laporan Barnes - ciri-ciri ke arah kesepaduan sosial telah dibentuk oleh kerajaan. Pengerusi laporan - L.J. Barnes dari Universiti Oxford. Matlamat - menyemak dan memperbaiki bentuk pendidikan Melayu. Laporan menganjurkan sekolah vernakular dimansuhkan - digantikan dengan sistem pelajaran kebangsaan sekolah rendah dan wajib Ordinan Pendidikan 1952 Tujuan digubal untuk menggantikan beberapa laporan sebelumnya dengan menetapkan sama ada bahasa Melayu ataupun bahasa Inggeris sebagai bahasa perhubungan di sekolah rendah. Pengerusi Jawatankuasa Laporan Fenn- Wu 1951 - William P. Fenn, merupakan ahli Lembaga Amanah Sekolah Tinggi Cina dan Wu Teh-Yao, pakar daripada Pertubuhan BangsaBangsa Bersatu (PBB). Sekiranya jumlah pelajar bukan Melayu melebihi 15 orang - kemudahan disediakan untuk menggunakan bahasa Cina dan Tamil. Manakala bahasa Inggeris digunakan di peringkat menengah. Tujuan - menyemak semula sistem pendidikan komuniti Cina. Tujuan menjadikan sistem pendidikan sebagai teras penyatuan adalah sukar kerana setiap etnik berusaha memartabatkan warisan bahasa masing-masing. Komuniti Melayu - penekanan terhadap bahasa Inggeris dilihat akan menggugat kedudukan mereka selaku penduduk asal - mereka mahukan kerajaan mengangkat kedudukan bahasa Melayu. Komuniti Cina dan India menolak usul berkenaan - dilihat akan menggugat bahasa dan budaya diwarisi (Simandjuntak 1969). Tiga usul Laporan Fenn- Wu 1951: (1) Mempertahankan kedudukan sekolah Cina dan mendesak pihak kerajaan memberikan bantuan kewangan. Rasional - pendidikan vernakular mampu memberi sumbangan ke arah pembentukan bangsa Tanah Melayu yang bersatu dan menggalakkan kesedaran kebangsaan. Mencadangkan agar satu corak pendidikan dirangka bagi memenuhi bentuk masyarakat di Tanah Melayu. Hasilnya - penggunaan bahasa Inggeris dan bahasa Melayu dicadangkan sebagai bahasa perantaraan di sekolah rendah bagi memupuk semangat perpaduan dan integrasi antara etnik. (3) Gesaan agar sekolah Cina tidak memfokuskan bentuk, kaedah dan sukatan pendidikan dari negara China kerana mereka telah pun mendiami Tanah Melayu (Thock 2005). Laporan Fenn-Wu 1951 Laporan Barnes 1951 (2) Kedudukan bahasa Cina sebagai salah satu bahasa terbesar dunia. Justeru- sekolah vernakular tidak boleh dihapuskan sehinggalah komuniti Cina merasakan pendidikan tersebut tidak diperlukan. 17 Laporan Razak 1956 kebangsaan yang akan menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar. Laporan Razak 1956 dijadikan Dasar Pendidikan pertama setelah Persekutuan Tanah Melayu mencapai kemerdekaan. Dasar ini lebih berpengaruh dalam memartabatkan peranan bahasa Melayu dalam sistem pendidikan dan seterusnya dalam pembinaan negara bangsa. Walaupun timbul penolakan daripada komuniti bukan Melayu, namun kerajaan bertolak ansur untuk mengekalkan penggunaan bahasa ibunda di sekolah masing-masing (Fennell, 1968). PENDIDIKAN MENENGAH Kategori Pendidikan Menengah Kebangsaan PENDIDIKAN PRAUNIVERSITI Pilihan pelajar selepas menduduki Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) adalah: (1) Tingkatan 6 ( tempoh dua tahun – menduduki peperiksaan STPM) (2) Proram matrikulasi – 90% tempat diperuntukkan bagi pelajar Melayu/Bumiputera (satu atau dua tahun). (3) Pengajian di peringkat diploma di pelbagai institut pendidikan (Contoh: Kolej Politeknik) Laporan Razak 1956 mengusulkan: (1) Bahasa Melayu - bahasa pengantar di sekolah rendah dan sekolah menengah. (2) Sekolah Jenis Kebangsaan akan menggunakan bahasa Cina, bahasa Tamil dan bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar. SEKOLAH WAWASAN (3) Penggunaan sukatan pelajaran, sistem peperiksaan, latihan perguruan dan sistem nazir yang sama. (4) Bagi memupuk kesatuan dalam proses pembinaan negara bangsa, bahasa Melayu dijadikan sebagai kursus wajib untuk semua pelajar. (5) Pendidikan dengan menggunakan (6) Penggunaan sukatan pelajaran, sistem peperiksaan, latihan perguruan dan sistem nazir yang sama. Sekolah Menengah Harian, Sekolah Menengah Jenis Kebangsaan, Sekolah Berasrama Penuh (SBP), Sekolah Kluster, Sekolah Teknik dan Vokasional, Sekolah Menengah Agama, Sekolah Seni dan Sukan. (7) Bagi memupuk kesatuan dalam proses pembinaan negara bangsa, bahasa Melayu dijadikan sebagai kursus wajib untuk semua pelajar. Dengan laporan ini, sekolah vernakular beransur-ansur berubah kepada sekolah Sekolah Wawasan - sekolah rendah yang berkonsepkan belajar bersama-sama dalam satu kawasan yang sama tanpa mengira kaum atau agama. Ciri sekolah - dua atau tiga buah sekolah rendah berlainan aliran ditempatkan dalam kawasan sama. CABARAN DALAM PENDIDIKAN DAN (1) Mewujudkan perpaduan di kalangan muridmurid pelbagai bangsa dan latar belakang. (2) Memupuk semangat integrasi antara muridmurid daripada pelbagai aliran. (3) Melahirkan generasi yang mempunyai sifat toleransi dan persefahaman yang tinggi demi mewujudkan sebuah negara yang bersatu padu. BAHASA Isu sekolah vernakular dalam sistem pendidikan di Malaysia tidak pernah selesai dan kerap menjadi kontroversi. Majoriti orang Cina yang diwakili oleh Dong Jiao Zong berkata sekolah vernakular sejak berpuluh tahun lalu tidak pernah mengakibatkan polarisasi kaum, malah telah mempertingkatkan daya saing negara di peringkat antarabangsa. Kewujudan sekolah vernakular ini juga dikatakan tidak pernah menjejaskan perpaduan kaum negara. Berdasarkan beberapa kajian, pelajar Cina yang mendapat pendidikan Sekolah Kebangsaan dan pendidikan Inggeris, lebih mudah bergaul dengan orang Melayu berbanding dengan para pelajar Sekolah Jenis Kebangsaan. Setiap sekolah mempunyai bangunan sendiri yang boleh disambung antara satu sama lain menggunakan jambatan penghubung. Matlamat Sekolah Wawasan (4) Menggalakkan interaksi yang maksimum antara semua warga sekolah melalui perkongsian kemudahan sekolah dan pelaksanaan pelbagai aktiviti lain di sekolah. 18 BAB 9 PENGALAMAN HARIAN: MENJALIN KESEPADUAN DAN MELAHIRKAN KEHARMONIAN Kepelbagaian Makanan Etnik Pemangkin Perpaduan • Masyarakat majmuk • Kepelbagaian makanan • Kesepaduan (makanan dikongsi bersama) Makanan dan Ruang Sosial dalam Konteks Hubungan Etnik • Berkaitan dengan acara keagamaan atau kepercayaan – contoh makanan larangan berkaitan dengan acara tertentu dalam meraikan keagamaan Media dan Kesepaduan Sosial Media perlu bekerja dengan dasar yang betul; ketelusan, akauntabiliti, keadilan dan laporan yang bertanggungjawab. Peranan Makanan dalam Kesepaduan Sosial Peranan Media, antaranya; Melangkaui makanan yang berhubungkait dengan larangan agama - melalui tahap kefahaman, persefahaman dan hormat antara satu sama lain Menghayati nilai universal “boleh atau tidak boleh” antara kaum Membina kredibiliti negara Agen perubahan sosial – alat interaksi sosial, politik dan ekonomi Menyampai maklumat dan mendidik masyarakat Kesenian Pelbagai Etnik dan Kesepaduan Sosial Cara Makan Ruang Bukan Awam Masa; pagi, tengahari dan malam – ditempat yang sama – “mamakteria”, kopitiam, warung dll Penggunaan alat; tangan, chopstick, daun pisang, sudu garfu – budaya sepunya. • Kesepaduan sosial menerusi himpunan seni; muzik, nyanyian, tarian, seni lukis, dan lainlain. • Kesepaduan berlaku dalam dua aspek; • Fungsi Makanan dan Pembentukan Ruang Sosial o Ruang Awam o Ruang Bukan Awam • Kesepaduan sosial yang wujud sewaktu proses penghasilan sesuatu bentuk seni dihasilkan, contoh: penghasilan filem Upin dan Ipin dll Kesepaduan sosial dalam produk seni, contoh: karya filem Tan Sri P. Ramlee dll Petang hari pergi ke pekan, Pulang membawa sebungkus laksa; Hidup muhibah perlu diamalkan, Di negara Malaysia berbilang bangsa. Cantik bergugus buah papaya, Masak dipetik satu per satu; Walaupun berlainan bangsa budaya, Kerana muhibah hidup bersatu. TAMAT Ruang Awam • Tiada kaitan dengan acara agama/ kepercayaan • Adakala berkaitan dengan acara agama/keraian keagamaan, contoh perayaan/kenduri yang boleh dikongsi bersama NOTA: ISI KANDUNGAN INI DIAMBIL DARI BUKU TEKS YANG DIJADIKAN RINGKASAN SEBAGAI ALAT BANTU AJAR DAN PERBINCANGAN DI DALAM KELAS. PENGHARGAAN DIBERIKAN KEPADA KETUA EDITOR SHAMSUL AMRI BAHARUDDIN 19