8-System dynamics(structure & behaviour of system) 4

‫‪11/2/2015‬‬ ‫ﺗﻔﮑﺮﺳﯿﺴﺘﻤﯽ و ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﻫﺎي‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﺸﺘﻢ‪:‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر و رﻓﺘﺎر‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﻮﯾﺎ‬ ‫‪System Thinking & System Dynamics‬‬ ‫زﻫﺮا ﺻﺎدﻗﯽ آراﻧﯽ‬ ‫‪Sadeqi_z_a@yahoo.com‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﮐﺎﺷﺎن‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر و رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﻮﯾﺎ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬ ‫‪‬‬ ‫رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ )‪( Exponential Growth‬‬ ‫‪‬‬ ‫رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ )‪( Goal Seeking‬‬ ‫‪‬‬ ‫رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ )‪( Oscillation‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬ ‫‪‬‬ ‫رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ )‪(S-shaped Growth‬‬ ‫‪‬‬ ‫رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﻬﺶ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺪف‬ ‫) & ‪Exponential Growth With Overshoot‬‬ ‫‪( Collapse‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺟﻬﺶ و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ )‪(Overshoot & Collapse‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر‬ ‫‪‬‬ ‫ﺛﺒﺎت ﯾﺎ ﺗﻌﺎدل )(‬ ‫‪‬‬ ‫ﺗﺼﺎدﻓﯽ‬ ‫‪‬‬ ‫آﺷﻔﺘﮕﯽ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪‬‬ ‫رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺳﺎﺧﺘﺎر آن اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﺧﻮردي‪ ،‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖ و‬ ‫ﺟﺮﯾﺎن و رواﺑﻂ ﻏﯿﺮ ﺧﻄﯽ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي داﺧﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎزﺧﻮردي اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎ از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬ ‫‪11/2/2015‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ (‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ ‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ رﻓﺘﺎر ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات وﺟﻮد دارد ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ‬ ‫اﯾﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه دﯾﮕﺮ را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎزﺧﻮردي ﻣﺜﺒﺖ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬در ﯾﮏ رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺮدارﻧﺪه ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻘﻮﯾﺖ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ)ﻣﺜﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم(‬ ‫‪ ‬رﺷﺪ ﺧﻄﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﺎدر و ﮐﻤﯿﺎب اﺳﺖ ﭼﺮاﮐﻪ در اﯾﻦ ﻧﻮع رﺷﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻣﻘﺪار‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي واﻗﻌﯽ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﻧﺪرت رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺜﺎل)ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ زﻧﺪاﻧﯿﺎن آﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ در رﯾﺰﭘﺮدازﻧﺪه‬ ‫ﻫﺎي اﯾﻨﺘﻞ(‬ ‫ﺗﺎ ﮐﺮدن ﮐﺎﻏﺬ‬ ‫‪‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ اﮔﺮ ﻗﻄﻌﻪ اي از ﮐﺎﻏﺬ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ )ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ ( 0.1 mm‬را ‪ 42‬ﺑﺎر ﺗﺎ ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ﭼﻪ ﻗﺪر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬ ‫‪‬‬ ‫اﮔﺮ ‪ 100‬ﺑﺎر ﺗﺎ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻪ ﻃﻮر؟‬ ‫‪‬‬ ‫اﮔﺮ ‪ 42‬ﺑﺎر ﮐﺎﻏﺬ را ﺗﺎ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ‪ 440000‬ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﯿﺰي ﺑﯿﺶ از ﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫زﻣﯿﻦ ﺗﺎ ﻣﺎه!‬ ‫‪‬‬ ‫و اﮔﺮ ﺻﺪ ﺑﺎر آن را ﺗﺎ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ‪ 850‬ﺗﺮﯾﻠﯿﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﯿﻦ ﺗﺎ ﺧﻮرﺷﯿﺪ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد!!!!‬ ‫‪2‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬ ‫‪‬‬ ‫رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺧﺎﻟﺺ زاد و وﻟﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪه و در ﻧﺘﯿﺠﻪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺟﻤﻌﯿﺖ زﯾﺎد ﻣﯿﺸﻮد و اﯾﻦ ﭼﺮﺧﻪ‬ ‫ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺼﻮرت ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪11/2/2015‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ(‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ )ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ(‬ ‫‪10‬‬ ‫‪‬‬ ‫در رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ ﻣﻘﺪار ﻓﻌﻠﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪه و در ﺻﻮرت اﺧﺘﻼف‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﺧﺘﻼف ﻓﻮق رﻓﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪ :‬وﻗﺘﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﻘﺪاري ﮐﻪ رﻓﻊ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻏﺬا ﻣﯽ ﺧﻮرد و ﭘﺲ از اﯾﻨﮑﻪ اﺣﺴﺎس‬ ‫ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ رﻓﻊ ﮔﺮدﯾﺪ دﺳﺖ از ﻏﺬا ﺧﻮردن ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺸﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪) :‬ﺳﻬﻢ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن از ﮐﻞ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‪ ،‬ﻧﺮخ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي‪ ،‬ﺗﻠﻔﺎت ﺗﺼﺎدﻓﺎت ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺎﯾﻞ‪،‬‬ ‫ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺟﻮدي ﺷﺮﮐﺖ(‬ ‫‪‬‬ ‫ﻫﺪف روﺷﻦ و ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ اﺳﺖ‪ :‬ﺳﻄﺢ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻮﺟﻮدي‬ ‫‪‬‬ ‫ﺷﻔﺎف و ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ :‬ﻣﯿﺰان اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺟﻬﺖ رﻓﻊ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬ ‫‪12‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪1991‬‬ ‫‪1989‬‬ ‫‪1990‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1987‬‬ ‫‪1988‬‬ ‫‪US Traffic Fatalities per Vehicle Mile‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1980‬‬ ‫‪1960‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1940‬‬ ‫‪World Population‬‬ ‫‪Transistors per Chip, Intel Microprocessors‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪Average Growth Rate:‬‬ ‫)‪1900 - 1950: 0.86%/year (doubling time 80 years‬‬ ‫)‪1950 - 1997: 1.76%/year (doubling time 40 years‬‬ ‫‪Average Growth Rate:‬‬ ‫)‪33%/year (doubling time: 2 years‬‬ ‫‪107‬‬ ‫‪Pentium‬‬ ‫‪Pro‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪105‬‬ ‫‪104‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪102‬‬ ‫‪1995‬‬ ‫‪1990‬‬ ‫‪386‬‬ ‫‪1985‬‬ ‫‪1975‬‬ ‫‪1985‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪Upper Bound‬‬ ‫‪1965‬‬ ‫‪80286‬‬ ‫‪8086‬‬ ‫‪1980‬‬ ‫‪8080‬‬ ‫‪1975‬‬ ‫‪1970‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1900‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪4004‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪Lower Bound‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1965‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1600‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ﺗﻐﯿﯿﺮات داراي ﻣﻘﺪار ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﻪ ﻣﺮور ﻣﻘﺪار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫در رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻓﺘﺎر رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي ﻧﺼﻒ ﺷﺪن ﯾﺎ‬ ‫دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻤﻮاره در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪Television Share of All Advertising, US‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1920‬‬ ‫‪1940‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪1900‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﻓﺘﺎرﻫﺪﻓﺠﻮ (‬ ‫‪20‬‬ ‫‪1980‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1920‬‬ ‫‪1950‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1850‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪1992‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪1960‬‬ ‫‪Best Fit Exponential‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪1990‬‬ ‫‪1980‬‬ ‫‪Semiconductor Fabrication Defect Rate‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1978‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪Pentium‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪1988‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪486‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪1986‬‬ ‫‪900‬‬ ‫‪1995‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪1984‬‬ ‫‪AverageGrowthRate:‬‬ ‫)‪1926-1995:3.5%/year(doublingtime20years‬‬ ‫)‪1970-1995:6.8%/year(doublingtime10years‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪Start of TQM Program‬‬ ‫‪1982‬‬ ‫‪US Prison Population‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪Average‬‬ ‫‪Growth‬‬ ‫‪Rate‬‬ ‫‪3.45%/year‬‬ ‫‪DoublingTime20years‬‬ ‫‪10‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ (‬ ‫‪Nuclear Plant Load Factor‬‬ ‫‪US Real GDP‬‬ ‫‪8000‬‬ ‫‪Million‬‬ ‫‪Transistors/Chip‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ رﺷﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﺳﻌﯽ در اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎدل در ﺳﯿﺴﺘﻢ و رﺳﺎﻧﺪن ﻣﺘﻐﯿﺮ‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ آن ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب دارد‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1992‬‬ ‫‪1983‬‬ ‫‪1975‬‬ ‫‪1967‬‬ ‫‪1958‬‬ ‫‪1950‬‬ ‫‪11/2/2015‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ (‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬ ‫‪‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪16‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ (‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ از ﯾﮏ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ‬ ‫داراي زﻣﺎن ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻣﯿﺰان ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﯿﺶ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺎدل ﻣﯽ ﮔﺮدد و در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻓﺰاﯾﺶ آن اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي واﻗﻌﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن و ﺑﺎزه ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮﺳﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﭘﺎﻧﺪول ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻨﻈﻢ و دﻗﯿﻖ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻋﻠﺖ آن ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد ﻋﻮاﻣﻞ‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي واﻗﻌﯽ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪):‬ﻧﺮخ ﺑﯿﮑﺎري‪ ،‬درﺻﺪ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺻﻨﺎﯾﻊ(‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ (‬ ‫ﺗﻤﺮﯾﻦ‬ ‫‪US Real GDP Deviation From Trend‬‬ ‫‪0.0‬‬ ‫• در ﺧﺼﻮص ﻣﻮارد ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ)ﺳﻬﻢ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن از ﮐﻞ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‪ ،‬ﻧﺮخ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي‪ ،‬ﺗﻠﻔﺎت ﺗﺼﺎدﻓﺎت ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺎﯾﻞ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺟﻮدي ﺷﺮﮐﺖ( ﻧﻤﻮدار ﻋﻠﯽ ﺣﻠﻘﻮي را‬ ‫رﺳﻢ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪه اي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺳﻄﺢ ﺳﯿﺴﺘﻢ از دﺳﺘﺮﺳﯽ‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﺸﻮد ‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫• در ﺧﺼﻮص ﻣﻮارد ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ)ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ زﻧﺪاﻧﯿﺎن آﻣﺮﯾﮑﺎ‪،‬‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ در رﯾﺰﭘﺮدازﻧﺪه ﻫﺎي اﯾﻨﺘﻞ( ﻧﻤﻮدار ﻋﻠﯽ ﺣﻠﻘﻮي را رﺳﻢ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي‬ ‫ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻗﻒ رﺷﺪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﮔﺮدد را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫• در ﺧﺼﻮص ﻣﻮارد ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ)ﻧﺮخ ﺑﯿﮑﺎري‪ ،‬درﺻﺪ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺻﻨﺎﯾﻊ( ﺣﻠﻘﻪ‬ ‫ﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ و ﺗﺎﺧﯿﺮﻫﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﻃﻮل ﻣﺪت ﺗﺎﺧﯿﺮﻫﺎ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬ ‫‪13‬‬ ‫‪1950‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪US Unemployment Rate‬‬ ‫‪-0.4‬‬ ‫‪1850‬‬ ‫‪1900‬‬ ‫‪Capacity Utilization, US Manufacturing‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1995‬‬ ‫‪1985‬‬ ‫‪1975‬‬ ‫‪1965‬‬ ‫‪1955‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1945‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪1995‬‬ ‫‪1985‬‬ ‫‪1975‬‬ ‫‪1965‬‬ ‫‪1955‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪1945‬‬ ‫‪11/2/2015‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬ ‫‪18‬‬ ‫‪ ‬ﺳﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﺎﯾﻪ رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻫﺪﻓﺠﻮ و ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺳﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎده‬ ‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻔﯽ و ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ‬ ‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻏﯿﺮﺧﻄﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎده ﻓﻮق ﺗﺸﮑﯿﻞ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬ ‫‪17‬‬ ‫‪‬ﻧﮑﺘﻪ ﻋﻤﻠﯽ‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر و رﻓﺘﺎر ﻣﺎ را در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻓﺘﺎر آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻓﺘﺎر رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﻮق‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﻏﺎﻟﺐ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬ ‫‪‬در ﻋﺎﻟﻢ واﻗﻌﯽ ﻫﯿﭽﮕﺎه رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻓﺮض ﺷﺪه ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﯿﻨﻬﺎﯾﺖ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫زﯾﺮا ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ رﺷﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﻓﻌﺎل ﺷﺪه و ﻣﺎﻧﻊ رﺷﺪ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺲ از ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﺧﻮردي ﻣﺜﺒﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎي‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﯿﺰ ﻓﮑﺮ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ ) رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ (‬ ‫‪‬‬ ‫‪20‬‬ ‫ﺑﺮاي رﺷﺪ‪ S‬ﺷﮑﻞ دو ﻓﺮض ﻻزم اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪ ‬ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎزﺧﻮردي ﻣﻨﻔﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ داراي ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫‪ ‬ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه رﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪).‬ﻣﻨﺒﻊ ﻓﻮق ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺿﺮﯾﺒﯽ از ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ(‬ ‫‪5‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﯾﮑﯽ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي در ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ S‬ﺷﮑﻞ وﺟﻮد راﺑﻄﻪ ﻏﯿﺮﺧﻄﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ‬ ‫و ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﺣﻠﻘﻪ ﻏﺎﻟﺐ در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫اﺳﺖ وﻟﯽ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﺣﻠﻘﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺟﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎل رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ ) رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ (‬ ‫‪‬‬ ‫در اﯾﻦ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر اﺑﺘﺪا ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﯽ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ‬ ‫رﺷﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﺗﻌﺎدل ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪11/2/2015‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬ ‫) رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﻬﺶ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺪف (‬ ‫‪22‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬ ‫) رﻓﺘﺎر ﺟﻬﺶ و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ (‬ ‫‪24‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬ ‫) رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﻬﺶ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺪف (‬ ‫‪‬‬ ‫‪21‬‬ ‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ داراي زﻣﺎن ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺑﺘﺪا داراي رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن‬ ‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﻧﺮخ رﺷﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ وﻟﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻟﺬا ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪه و‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﻣﺠﺪداً ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺣﻮل ﻣﻘﺪار‬ ‫ﺗﻌﺎدل ﺑﺼﻮرت ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ رﻓﺘﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬ ‫) رﻓﺘﺎر ﺟﻬﺶ و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ (‬ ‫‪23‬‬ ‫‪ ‬اﮔﺮ در رﻓﺘﺎر ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﻓﺮض ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه رﺷﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﺒﺎﺷﺪ )در ﺑﺮﺧﯽ‬ ‫ﻣﻮاﻗﻊ رﺷﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ و ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﮐﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد‪(.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺳﻄﺢ ﮐﻞ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﺎﻋﺚ رﻓﺘﺎر ﺟﻬﺶ و ﺳﭙﺲ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺜﻞ ﺟﻤﻌﯿﺖ آﻫﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود‬ ‫‪6‬‬ ‫‪11/2/2015‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر ) ﺛﺒﺎت ﯾﺎ ﺗﻌﺎدل (‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر‬ ‫‪26‬‬ ‫‪ ‬ﭘﺎﯾﺪاري و ﺛﺒﺎت ﻧﯿﺰ در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد اﺛﺮات دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺑﻪ ﻗﺪري ﮐﻨﺪ و آﻫﺴﺘﻪ ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﮐﻮﻫﻬﺎ‬ ‫ﺑﺪﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﺧﻮردي ﻗﻮي ﻣﻨﻔﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻘﺪار ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫در اﻃﺮاف ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪25‬‬ ‫رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت آﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﯽ اﻏﻠﺐ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ در اﯾﻦ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻓﻮق‬ ‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﻈﯿﺮ ‪ -1‬ﺗﻌﺎدل و ‪ -2‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﯿﻦ‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر )آﺷﻔﺘﮕﯽ(‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر ) ﺗﺼﺎدﻓﯽ (‬ ‫‪28‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪ ‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﯿﺮا‪ :‬ﺛﺒﺎت ﻣﻮﺿﻌﯽ‬ ‫‪‬اﮔﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﯾﮑﺒﺎره ﻧﻮﺳﺎن ﮐﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ از ﺣﺎﻟﺖ اﺧﺘﻼل درآﯾﺪ آن را ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﯿﺮا ﮔﻮﯾﻨﺪ‪) .‬ﺑﺎزﯾﮕﻮﺷﯽ ﯾﮏ ﺑﭽﻪ(‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻟﯿﮑﻦ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻦ‬ ‫ﻣﺎﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺜﻼ وﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ در ﺗﻘﺎﺿﺎ اﻧﺤﺮاف ﺗﺼﺎدﻓﯽ وﺟﻮد دارد ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺪل ﮐﺎﻣﻠﯽ‬ ‫از رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻧﺪارﯾﻢ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺷﺮاﯾﻂ را در رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻓﻬﻤﯿﺪ ﮐﻪ ﺳﻔﺎرش اﻣﺮوز‬ ‫در ﮐﺠﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ اﯾﻦ اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﺗﺼﺎدﻓﯽ را ﭘﺎرازﯾﺖ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﭘﺎرازﯾﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬اﮐﺜﺮ ﻧﻮﺳﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ ﻣﯿﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﻧﻮﺳﺎﻧﻬﺎ ﻫﺮﮔﺰ در آراﻣﺶ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺪام ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎرازﯾﺖ ﺑﻤﺒﺎران ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻌﺪ از ﻧﻮﺳﺎن ﻣﯿﺮا ﺑﻪ ﺛﺒﺎت ﻗﺒﻠﯽ ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺣﺪي‬ ‫‪‬در ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﺗﻌﺎدل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﯽ ﺛﺒﺎت وﺟﻮد دارد و ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﮐﻮﭼﮏ در ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎزﺧﻮردي ﻣﺜﺒﺖ ﺗﻌﺎدل ﺑﯽ ﺛﺒﺎت‬ ‫ﻣﯽ ﮔﺮدد)ﻣﺜﻞ ﺗﻮپ ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪ( ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺣﺪي ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺳﻄﻮح ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﻧﺮژي ﺑﺎﯾﺪ از ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﺎرﺟﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪) .‬ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ(‬ ‫‪ ‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت آﺷﻔﺘﻪ‬ ‫‪ ‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﺗﮑﺮار ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫‪ ‬ﺑﯽ ﻧﻈﻤﯽ دروﻧﺰاﺳﺖ و ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺷﻮﮐﻬﺎي ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﯿﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﺷﻔﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﯿﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﺎﺻﯽ از ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎﯾﯽ از رﻓﺘﺎر را ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰاﻧﺪ ﮐﻪ در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﺑﻪ ﺷﮑﻞ آرام ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﯽ را ﮐﻪ در ﭘﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ و ﻣﺴﯿﺮ ﻣﻨﻈﻢ و ﺑﻬﯿﻨﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺑﯽ ﺛﺒﺎت ﮐﺮده و در ﻣﺴﯿﺮ ﺟﺪﯾﺪي‬ ‫ﻗﺮار دﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺣﺎﺻﻞ از رﻓﺘﺎر ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎزﺧﻮردي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪل ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪11/2/2015‬‬ ‫‪29‬‬ ‫ﺗﻤﺮﯾﻦ‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻟﮕﻮﻫﺎﯾﯽ زﯾﺮ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ‪ 3‬ﻣﺜﺎل ﺑﺰﻧﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻤﻮدار ﻋﻠﯽ و‬ ‫ﻣﻌﻠﻮﻟﯽ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻧﯿﺰ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬ ‫‪ ‬ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬ ‫‪ ‬اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺗﻌﺎدل و ﺗﺼﺎدﻓﯽ‬ ‫‪8‬‬

8-System dynamics(structure & behaviour of system) 4

Products

Support

8-System dynamics(structure & behaviour of system) 4

Add this document to collection(s)

Add this document to saved

Suggest us how to improve StudyLib