Uploaded by yaserdoma

8-System dynamics(structure & behaviour of system) 4

advertisement
‫‪11/2/2015‬‬
‫ﺗﻔﮑﺮﺳﯿﺴﺘﻤﯽ و ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﻫﺎي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﺨﺶ ﻫﺸﺘﻢ‪:‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر و رﻓﺘﺎر‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪System Thinking & System Dynamics‬‬
‫زﻫﺮا ﺻﺎدﻗﯽ آراﻧﯽ‬
‫‪Sadeqi_z_a@yahoo.com‬‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﮐﺎﺷﺎن‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر و رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪1‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪‬‬
‫رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ )‪( Exponential Growth‬‬
‫‪‬‬
‫رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ )‪( Goal Seeking‬‬
‫‪‬‬
‫رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ )‪( Oscillation‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬
‫‪‬‬
‫رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ )‪(S-shaped Growth‬‬
‫‪‬‬
‫رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﻬﺶ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺪف‬
‫) & ‪Exponential Growth With Overshoot‬‬
‫‪( Collapse‬‬
‫‪‬‬
‫ﺟﻬﺶ و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ )‪(Overshoot & Collapse‬‬
‫‪4‬‬
‫‪‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر‬
‫‪‬‬
‫ﺛﺒﺎت ﯾﺎ ﺗﻌﺎدل )(‬
‫‪‬‬
‫ﺗﺼﺎدﻓﯽ‬
‫‪‬‬
‫آﺷﻔﺘﮕﯽ‬
‫‪3‬‬
‫‪‬‬
‫رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺳﺎﺧﺘﺎر آن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﺧﻮردي‪ ،‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖ و‬
‫ﺟﺮﯾﺎن و رواﺑﻂ ﻏﯿﺮ ﺧﻄﯽ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي داﺧﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎزﺧﻮردي اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎ از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪11/2/2015‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ (‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪ ‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ رﻓﺘﺎر ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات وﺟﻮد دارد ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫اﯾﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه دﯾﮕﺮ را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎزﺧﻮردي ﻣﺜﺒﺖ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬در ﯾﮏ رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺮدارﻧﺪه ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻘﻮﯾﺖ‬
‫ﺷﻮﻧﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ)ﻣﺜﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم(‬
‫‪ ‬رﺷﺪ ﺧﻄﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﺎدر و ﮐﻤﯿﺎب اﺳﺖ ﭼﺮاﮐﻪ در اﯾﻦ ﻧﻮع رﺷﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻣﻘﺪار‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي واﻗﻌﯽ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﻧﺪرت رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﺎل)ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ زﻧﺪاﻧﯿﺎن آﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ در رﯾﺰﭘﺮدازﻧﺪه‬
‫ﻫﺎي اﯾﻨﺘﻞ(‬
‫ﺗﺎ ﮐﺮدن ﮐﺎﻏﺬ‬
‫‪‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ اﮔﺮ ﻗﻄﻌﻪ اي از ﮐﺎﻏﺬ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ )ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ ( 0.1 mm‬را ‪ 42‬ﺑﺎر ﺗﺎ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ﭼﻪ ﻗﺪر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬
‫‪‬‬
‫اﮔﺮ ‪ 100‬ﺑﺎر ﺗﺎ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻪ ﻃﻮر؟‬
‫‪‬‬
‫اﮔﺮ ‪ 42‬ﺑﺎر ﮐﺎﻏﺬ را ﺗﺎ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ‪ 440000‬ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﯿﺰي ﺑﯿﺶ از ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫زﻣﯿﻦ ﺗﺎ ﻣﺎه!‬
‫‪‬‬
‫و اﮔﺮ ﺻﺪ ﺑﺎر آن را ﺗﺎ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ‪ 850‬ﺗﺮﯾﻠﯿﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﯿﻦ ﺗﺎ ﺧﻮرﺷﯿﺪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد!!!!‬
‫‪2‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪‬‬
‫رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ‬
‫‪‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺧﺎﻟﺺ زاد و وﻟﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪه و در ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺟﻤﻌﯿﺖ زﯾﺎد ﻣﯿﺸﻮد و اﯾﻦ ﭼﺮﺧﻪ‬
‫ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ‬
‫ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺼﻮرت ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪11/2/2015‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ(‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ )ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ(‬
‫‪10‬‬
‫‪‬‬
‫در رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ ﻣﻘﺪار ﻓﻌﻠﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪه و در ﺻﻮرت اﺧﺘﻼف‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﺧﺘﻼف ﻓﻮق رﻓﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬وﻗﺘﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﻘﺪاري ﮐﻪ رﻓﻊ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻏﺬا ﻣﯽ ﺧﻮرد و ﭘﺲ از اﯾﻨﮑﻪ اﺣﺴﺎس‬
‫ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ رﻓﻊ ﮔﺮدﯾﺪ دﺳﺖ از ﻏﺬا ﺧﻮردن ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺸﯿﺪ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪) :‬ﺳﻬﻢ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن از ﮐﻞ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‪ ،‬ﻧﺮخ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي‪ ،‬ﺗﻠﻔﺎت ﺗﺼﺎدﻓﺎت ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺎﯾﻞ‪،‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺟﻮدي ﺷﺮﮐﺖ(‬
‫‪‬‬
‫ﻫﺪف روﺷﻦ و ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ اﺳﺖ‪ :‬ﺳﻄﺢ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻮﺟﻮدي‬
‫‪‬‬
‫ﺷﻔﺎف و ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ :‬ﻣﯿﺰان اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺟﻬﺖ رﻓﻊ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬
‫‪12‬‬
‫‪500‬‬
‫‪1991‬‬
‫‪1989‬‬
‫‪1990‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1987‬‬
‫‪1988‬‬
‫‪US Traffic Fatalities per Vehicle Mile‬‬
‫‪25‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1980‬‬
‫‪1960‬‬
‫‪25‬‬
‫‪20‬‬
‫‪20‬‬
‫‪15‬‬
‫‪15‬‬
‫‪10‬‬
‫‪10‬‬
‫‪5‬‬
‫‪5‬‬
‫‪1940‬‬
‫‪World Population‬‬
‫‪Transistors per Chip, Intel Microprocessors‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Average Growth Rate:‬‬
‫)‪1900 - 1950: 0.86%/year (doubling time ­ 80 years‬‬
‫)‪1950 - 1997: 1.76%/year (doubling time ­ 40 years‬‬
‫‪Average Growth Rate:‬‬
‫)‪33%/year (doubling time: ­ 2 years‬‬
‫‪107‬‬
‫‪Pentium‬‬
‫‪Pro‬‬
‫‪6‬‬
‫‪10‬‬
‫‪105‬‬
‫‪104‬‬
‫‪3‬‬
‫‪102‬‬
‫‪1995‬‬
‫‪1990‬‬
‫‪386‬‬
‫‪1985‬‬
‫‪1975‬‬
‫‪1985‬‬
‫‪6‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Upper Bound‬‬
‫‪1965‬‬
‫‪80286‬‬
‫‪8086‬‬
‫‪1980‬‬
‫‪8080‬‬
‫‪1975‬‬
‫‪1970‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1900‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪4004‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Lower Bound‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1965‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1600‬‬
‫‪1200‬‬
‫‪800‬‬
‫‪400‬‬
‫‪0‬‬
‫‪11‬‬
‫‪‬‬
‫در اﺑﺘﺪا ﺗﻐﯿﯿﺮات داراي ﻣﻘﺪار ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﻪ ﻣﺮور ﻣﻘﺪار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫در رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻓﺘﺎر رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي ﻧﺼﻒ ﺷﺪن ﯾﺎ‬
‫دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻤﻮاره در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1500‬‬
‫‪Television Share of All Advertising, US‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1920‬‬
‫‪1940‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪1900‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﻓﺘﺎرﻫﺪﻓﺠﻮ (‬
‫‪20‬‬
‫‪1980‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1920‬‬
‫‪1950‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1850‬‬
‫‪6‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪40‬‬
‫‪1992‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪1960‬‬
‫‪Best Fit Exponential‬‬
‫‪60‬‬
‫‪1990‬‬
‫‪1980‬‬
‫‪Semiconductor Fabrication Defect Rate‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1978‬‬
‫‪4000‬‬
‫‪300‬‬
‫‪Pentium‬‬
‫‪1000‬‬
‫‪1988‬‬
‫‪600‬‬
‫‪486‬‬
‫‪80‬‬
‫‪1986‬‬
‫‪900‬‬
‫‪1995‬‬
‫‪100‬‬
‫‪1984‬‬
‫‪AverageGrowthRate:‬‬
‫)‪1926-1995:3.5%/year(doublingtime­20years‬‬
‫)‪1970-1995:6.8%/year(doublingtime­10years‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Start of TQM Program‬‬
‫‪1982‬‬
‫‪US Prison Population‬‬
‫‪1200‬‬
‫‪Average‬‬
‫‪Growth‬‬
‫‪Rate‬‬
‫‪3.45%/year‬‬
‫‪DoublingTime­20years‬‬
‫‪10‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ (‬
‫‪Nuclear Plant Load Factor‬‬
‫‪US Real GDP‬‬
‫‪8000‬‬
‫‪Million‬‬
‫‪Transistors/Chip‬‬
‫‪‬‬
‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ رﺷﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﺳﻌﯽ در اﯾﺠﺎد ﺗﻌﺎدل در ﺳﯿﺴﺘﻢ و رﺳﺎﻧﺪن ﻣﺘﻐﯿﺮ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ آن ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب دارد‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1992‬‬
‫‪1983‬‬
‫‪1975‬‬
‫‪1967‬‬
‫‪1958‬‬
‫‪1950‬‬
‫‪11/2/2015‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ (‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪‬‬
‫‪14‬‬
‫‪16‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ (‬
‫‪‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ از ﯾﮏ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ‬
‫داراي زﻣﺎن ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻣﯿﺰان ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﯿﺶ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺎدل ﻣﯽ ﮔﺮدد و در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻓﺰاﯾﺶ آن اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي واﻗﻌﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن و ﺑﺎزه ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﻮﺳﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﭘﺎﻧﺪول ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻨﻈﻢ و دﻗﯿﻖ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻋﻠﺖ آن ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي واﻗﻌﯽ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪):‬ﻧﺮخ ﺑﯿﮑﺎري‪ ،‬درﺻﺪ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺻﻨﺎﯾﻊ(‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ ) ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ (‬
‫ﺗﻤﺮﯾﻦ‬
‫‪US Real GDP Deviation From Trend‬‬
‫‪0.0‬‬
‫• در ﺧﺼﻮص ﻣﻮارد ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ)ﺳﻬﻢ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن از ﮐﻞ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‪ ،‬ﻧﺮخ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي‪ ،‬ﺗﻠﻔﺎت ﺗﺼﺎدﻓﺎت ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺎﯾﻞ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺟﻮدي ﺷﺮﮐﺖ( ﻧﻤﻮدار ﻋﻠﯽ ﺣﻠﻘﻮي را‬
‫رﺳﻢ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪه اي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺳﻄﺢ ﺳﯿﺴﺘﻢ از دﺳﺘﺮﺳﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﺸﻮد ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪15‬‬
‫‪0.4‬‬
‫• در ﺧﺼﻮص ﻣﻮارد ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ)ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ زﻧﺪاﻧﯿﺎن آﻣﺮﯾﮑﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ در رﯾﺰﭘﺮدازﻧﺪه ﻫﺎي اﯾﻨﺘﻞ( ﻧﻤﻮدار ﻋﻠﯽ ﺣﻠﻘﻮي را رﺳﻢ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي‬
‫ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻗﻒ رﺷﺪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﮔﺮدد را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫• در ﺧﺼﻮص ﻣﻮارد ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در رﻓﺘﺎر ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ)ﻧﺮخ ﺑﯿﮑﺎري‪ ،‬درﺻﺪ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺻﻨﺎﯾﻊ( ﺣﻠﻘﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ و ﺗﺎﺧﯿﺮﻫﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﻃﻮل ﻣﺪت ﺗﺎﺧﯿﺮﻫﺎ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫‪13‬‬
‫‪1950‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪US Unemployment Rate‬‬
‫‪-0.4‬‬
‫‪1850‬‬
‫‪1900‬‬
‫‪Capacity Utilization, US Manufacturing‬‬
‫‪12‬‬
‫‪95‬‬
‫‪10‬‬
‫‪90‬‬
‫‪8‬‬
‫‪85‬‬
‫‪6‬‬
‫‪80‬‬
‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1995‬‬
‫‪1985‬‬
‫‪1975‬‬
‫‪1965‬‬
‫‪1955‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1945‬‬
‫‪75‬‬
‫‪1995‬‬
‫‪1985‬‬
‫‪1975‬‬
‫‪1965‬‬
‫‪1955‬‬
‫‪70‬‬
‫‪1945‬‬
‫‪11/2/2015‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬
‫‪18‬‬
‫‪ ‬ﺳﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﺎﯾﻪ رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻫﺪﻓﺠﻮ و ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺳﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎده‬
‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻔﯽ و ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻏﯿﺮﺧﻄﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎده ﻓﻮق ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪17‬‬
‫‪‬ﻧﮑﺘﻪ ﻋﻤﻠﯽ‬
‫‪ ‬وﺟﻮد ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر و رﻓﺘﺎر ﻣﺎ را در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻓﺘﺎر آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻓﺘﺎر رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﻮق‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﻏﺎﻟﺐ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫‪‬در ﻋﺎﻟﻢ واﻗﻌﯽ ﻫﯿﭽﮕﺎه رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻓﺮض ﺷﺪه ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﯿﻨﻬﺎﯾﺖ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫زﯾﺮا ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ رﺷﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﻓﻌﺎل ﺷﺪه و ﻣﺎﻧﻊ رﺷﺪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺲ از ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﺧﻮردي ﻣﺜﺒﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﯿﺰ ﻓﮑﺮ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ ) رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ (‬
‫‪‬‬
‫‪20‬‬
‫ﺑﺮاي رﺷﺪ‪ S‬ﺷﮑﻞ دو ﻓﺮض ﻻزم اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎزﺧﻮردي ﻣﻨﻔﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ داراي ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ ‬ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه رﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪).‬ﻣﻨﺒﻊ ﻓﻮق ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺿﺮﯾﺒﯽ از ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫‪5‬‬
‫‪‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي در ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ S‬ﺷﮑﻞ وﺟﻮد راﺑﻄﻪ ﻏﯿﺮﺧﻄﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ‬
‫و ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﺣﻠﻘﻪ ﻏﺎﻟﺐ در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﺳﺖ وﻟﯽ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﺣﻠﻘﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺟﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎل رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ ) رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ (‬
‫‪‬‬
‫در اﯾﻦ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر اﺑﺘﺪا ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻧﻤﺎﯾﯽ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ‬
‫رﺷﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﺗﻌﺎدل ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪11/2/2015‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬
‫) رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﻬﺶ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺪف (‬
‫‪22‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬
‫) رﻓﺘﺎر ﺟﻬﺶ و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ (‬
‫‪24‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬
‫) رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﻬﺶ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺪف (‬
‫‪‬‬
‫‪21‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در رﺷﺪ ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ داراي زﻣﺎن ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺑﺘﺪا داراي رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن‬
‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﻧﺮخ رﺷﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ وﻟﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ‬
‫ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻟﺬا ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺪه و‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ ﻣﺠﺪداً ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺣﻮل ﻣﻘﺪار‬
‫ﺗﻌﺎدل ﺑﺼﻮرت ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ رﻓﺘﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬
‫) رﻓﺘﺎر ﺟﻬﺶ و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ (‬
‫‪23‬‬
‫‪ ‬اﮔﺮ در رﻓﺘﺎر ‪ S‬ﺷﮑﻞ ﻓﺮض ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه رﺷﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﺒﺎﺷﺪ )در ﺑﺮﺧﯽ‬
‫ﻣﻮاﻗﻊ رﺷﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ و ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﮐﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد‪(.‬‬
‫‪‬‬
‫ﺳﺮاﻧﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﮐﻞ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﺎﻋﺚ رﻓﺘﺎر ﺟﻬﺶ و ﺳﭙﺲ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺜﻞ ﺟﻤﻌﯿﺖ آﻫﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود‬
‫‪6‬‬
‫‪11/2/2015‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر ) ﺛﺒﺎت ﯾﺎ ﺗﻌﺎدل (‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر‬
‫‪26‬‬
‫‪ ‬ﭘﺎﯾﺪاري و ﺛﺒﺎت ﻧﯿﺰ در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد اﺛﺮات دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺑﻪ ﻗﺪري ﮐﻨﺪ و آﻫﺴﺘﻪ ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﮐﻮﻫﻬﺎ‬
‫ﺑﺪﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﺧﻮردي ﻗﻮي ﻣﻨﻔﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻘﺪار ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫در اﻃﺮاف ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪25‬‬
‫رﺷﺪ ﻧﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﻫﺪﻓﺠﻮ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت آﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﯽ اﻏﻠﺐ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ در اﯾﻦ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻓﻮق‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﻈﯿﺮ ‪ -1‬ﺗﻌﺎدل و ‪ -2‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﯿﻦ‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر )آﺷﻔﺘﮕﯽ(‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮي از رﻓﺘﺎر ) ﺗﺼﺎدﻓﯽ (‬
‫‪28‬‬
‫‪27‬‬
‫‪ ‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﯿﺮا‪ :‬ﺛﺒﺎت ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫‪‬اﮔﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﯾﮑﺒﺎره ﻧﻮﺳﺎن ﮐﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ از ﺣﺎﻟﺖ اﺧﺘﻼل درآﯾﺪ آن را ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﯿﺮا ﮔﻮﯾﻨﺪ‪) .‬ﺑﺎزﯾﮕﻮﺷﯽ ﯾﮏ ﺑﭽﻪ(‬
‫‪‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻟﯿﮑﻦ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻦ‬
‫ﻣﺎﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺜﻼ وﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ در ﺗﻘﺎﺿﺎ اﻧﺤﺮاف ﺗﺼﺎدﻓﯽ وﺟﻮد دارد ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺪل ﮐﺎﻣﻠﯽ‬
‫از رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻧﺪارﯾﻢ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺷﺮاﯾﻂ را در رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻓﻬﻤﯿﺪ ﮐﻪ ﺳﻔﺎرش اﻣﺮوز‬
‫در ﮐﺠﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ اﯾﻦ اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﺗﺼﺎدﻓﯽ را ﭘﺎرازﯾﺖ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﭘﺎرازﯾﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ ‬اﮐﺜﺮ ﻧﻮﺳﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ ﻣﯿﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﻧﻮﺳﺎﻧﻬﺎ ﻫﺮﮔﺰ در آراﻣﺶ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺪام ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎرازﯾﺖ ﺑﻤﺒﺎران ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻌﺪ از ﻧﻮﺳﺎن ﻣﯿﺮا ﺑﻪ ﺛﺒﺎت ﻗﺒﻠﯽ ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺣﺪي‬
‫‪‬در ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﺗﻌﺎدل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﯽ ﺛﺒﺎت وﺟﻮد دارد و ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﮐﻮﭼﮏ در ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎزﺧﻮردي ﻣﺜﺒﺖ ﺗﻌﺎدل ﺑﯽ ﺛﺒﺎت‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد)ﻣﺜﻞ ﺗﻮپ ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪ( ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺣﺪي ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﻄﻮح ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻧﺮژي ﺑﺎﯾﺪ از ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﺎرﺟﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪) .‬ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ(‬
‫‪ ‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت آﺷﻔﺘﻪ‬
‫‪ ‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﺗﮑﺮار ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫‪ ‬ﺑﯽ ﻧﻈﻤﯽ دروﻧﺰاﺳﺖ و ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺷﻮﮐﻬﺎي ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﯿﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﺷﻔﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﯿﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﺎﺻﯽ از ﻓﻀﺎي ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎﯾﯽ از رﻓﺘﺎر را ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰاﻧﺪ ﮐﻪ در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﺑﻪ ﺷﮑﻞ آرام ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﯽ را ﮐﻪ در ﭘﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ و ﻣﺴﯿﺮ ﻣﻨﻈﻢ و ﺑﻬﯿﻨﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺑﯽ ﺛﺒﺎت ﮐﺮده و در ﻣﺴﯿﺮ ﺟﺪﯾﺪي‬
‫ﻗﺮار دﻫﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺣﺎﺻﻞ از رﻓﺘﺎر ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎزﺧﻮردي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪل ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪11/2/2015‬‬
‫‪29‬‬
‫ﺗﻤﺮﯾﻦ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻟﮕﻮﻫﺎﯾﯽ زﯾﺮ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ‪ 3‬ﻣﺜﺎل ﺑﺰﻧﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻤﻮدار ﻋﻠﯽ و‬
‫ﻣﻌﻠﻮﻟﯽ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻧﯿﺰ رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻟﮕﻮﻫﺎي اوﻟﯿﻪ رﻓﺘﺎر ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪ ‬ﺗﺎﺛﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ‬
‫‪ ‬اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺗﻌﺎدل و ﺗﺼﺎدﻓﯽ‬
‫‪8‬‬
Download